Kimyasal Saldırılara Karşı Alınacak. Önlemler ve Korunma Yöntemleri

Transkript

1

2

3

4 Kimyasal Saldırılara Karşı Alınacak Önlemler ve Korunma Yöntemleri

5 Kimyasal Savaş Ajanı Nedir? Kimyasal savaş ajanları; öldürmek, yaralamak, insanları etkisiz hale getirmek, bitkisel ve hayvansal besin kaynaklarını, besin stoklarını kirletmek ve yok etmek, ekonomik önemi olan hedefleri işlemez hale getirmek, kaosa ve paniğe neden olmak amacıyla spesifik hedeflere karşı kullanılan, yüksek toksisite potansiyeline sahip çeşitli yapılardaki kimyasal maddelerdir.

6 Kimyasal Silah Nedir? Kimyasal ajanların hedef üzerine dağıtılması için kullanılan, bir veya daha fazla kimyasal ajan dağıtabilen ve bir taşıyıcı / dağıtıcı sistem içeren silahlardır. Kimyasal Savaş Nedir? Kimyasal özelliği sebebiyle öldürücü, yaralayıcı ve tahriş edici etkiler gösteren, sis ve yangın meydana getiren, bitki ve metallere etkili olan katı, sıvı, gaz veya aerosol halindeki maddeler ile yapılan savaştır.

7

8 Kimyasal Savaş Ajanları 1.SİNİR GAZLARI (Tabun, Sarin, Soman, V ajanı) 2. BOĞUCU GAZLAR (Fosgen, Difosgen) 3. VEZİKAN (YAKICI) GAZLAR (Kükürtlü hardal, Azotlu hardal) 4. KAN ZEHİRLEYİCİ GAZLAR (Hidrojen siyanür, Arsin, Siyanojen klorid) 5. UYUŞTURUCU GAZLAR (LSD 25, Benzilat) 6. KUSTURUCU GAZLAR (Adamzit, Difonil klorarsin, Difonil siyonarsin) 7. GÖZ YAŞARTICI GAZLAR

9 KİMYASAL SİLAH KULLANILDIĞI NASIL ANLAŞILIR? Yüzeylerde kuşkulu yağ ve su damlacıkları görüldüğünde, Bulantı, nefes alma zorluğu, kusma, kasılma, göz yaşarması, ciltte kızarıklık ve kanama vb. semptomlar gösteren çok sayıda kişi görüldüğünde, Alışkın olunmayan kokular duyulduğunda (acı badem, sarımsak, çürük meyve, çürük yumurta çimen vb.), Havada yoğun ve fark edilir bir sis ve duman görüldüğünde, Atılan mermi veya bombalardan çok az bir patlama sesi duyulduğunda, Etrafta sebebi bilinmeyen hayvan ölüleri ya da ölmekte olan hayvanlar görüldüğünde, Kimyasal silah kullanımından şüphe edilmelidir.

10 KİMYASAL SALDIRIDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER-1 Kimyasal saldırılarla ilgili genel bilgileri öğrenin ve çevrenizdekilere öğretin. (İlinizde bulunan İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü yetkililerinden ayrıntılı bilgileri edinebilirsiniz.) İkaz ve alarm işaretlerini öğrenin İlkyardım esaslarını öğrenin

11 KİMYASAL SALDIRIDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER-2 Ev ve işyerinizin bir odasını sığınma odası olarak belirleyin. Bu odanın seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli husus, seçilen odanın pencere ve kapı sayısının en az olmasıdır. Su kaynağına yakın geniş bir oda idealdir (Banyo ile bağlantısı olan yatak odası gibi). Ayrıca seçilecek sığınma odası yapısal olarak evin en yüksek noktasında bulunmalıdır. Bunun sebebi kimyasal gazların birçoğunun havadan ağır olması ve yere çökmesidir.

12 KİMYASAL SALDIRIDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER-3 Sığınma odalarında aşağıdaki malzemeleri bulundurun İLK YARDIM KİTİ -El feneri, pilli radyo ve bunlar için yedek pil -Çalışır durumda bir telefon -Sızdırmaz kaplarda yiyecek ve su (Kişi başı yaklaşık 4 lt) su depolanmalıdır. Herhangi bir işleme ihtiyaç duyulmadan direk tüketilebilecek, buzdolabında saklanmasına gerek olmayan yiyecekler seçilmelidir. Eğer depoladığınız su bittiyse tuvalet rezervuarından su içilebilir fakat musluklardan kesinlikle su içilmemelidir. -İzole bant ve makas -Havlu ve plastik örtü- Plastik örtüler kapı ve pencerelerin ölçüsüne uygun olarak kesilip hazır bulundurulmalı ve acil bir durumda kullanılmalıdır. -Çamaşır suyu

13 KİMYASAL SALDIRIDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER-4 Sığınma odasında bulunan pencere kenarlarını ve kapı aralıklarını gaz sızıntısını önlemek amacıyla koli bandı, yapışkan sünger veya macunla kapatın. Buna ek önlem olarak odanın havasını ağırlaştırmayacak miktarda çamaşır suyu ile karıştırılmış suyla (tercihen 1 bardak çamaşır suyuna 10 bardak su oranında hazırlanmış) ıslatılmış bezleri pencere ve kapı aralıklarını kapatacak şekilde yerleştirin. Yiyecek ve içecekleri gaz geçirmeyen cam vb. kapalı kaplarda saklayın ve kullanmadan önce bu kapları yıkayın.

14 KİMYASAL SALDIRI OLDUĞUNDA YAPILMASI GEREKENLER-1 Kimyasal bir saldırı gerçekleştiğinde öncelikle yetkili kurumlarca verilen bilgileri ve uyarıları dikkatle dinleyin. Her kimyasal saldırı durumu birbirinden farklı olabileceği için alınması gereken tedbirler de farklılık gösterebilir, bu yüzden verilen talimatlara mutlaka uyun. Kimyasal saldırı durumlarında genel olarak yapılması gerekenler şu şekildedir:

15 İKAZ VE ALARM İŞARETLERİNE UYUN!!! SARI IKAZ ANLAMI: Üç dakika sürekli düz siren sesi Saldırı ihtimali var KIRMIZI IKAZ ANLAMI: Üç dakika yükselip alçalan dalgali siren sesi Saldiri tehlikesi var RADYOAKTIF SERPINTI IKAZI ANLAMI: Kesik kesik siren sesi Radyoaktif serpinti var BEYAZ IKAZ ANLAMI: Yayın araçları ile verilir. Tehlike geçti

16 KİMYASAL SALDIRI OLDUĞUNDA YAPILMASI GEREKENLER-2 Bir an önce kapalı bir alana girin ve içeri alabileceğiniz hayvanları da beraberinizde getirin. Bütün kapı ve pencereleri sıkıca kapatın ve kilitleyin. Kilitlemek kapı ve pencerelerin daha sıkı kapanmasını ve böylece gazlara karşı daha etkin bir koruma sağlayacaktır. Klimaları, ısıtıcıları ve tüm havalandırmaları hemen kapatın. İçeri hava girebilecek her türlü sistemi kapatın. Sığınma yeri olarak belirlediğiniz odaya gidin ve kapısını kapatın. Radyoyu açın ve telefonu her an kullanmak üzere yakınınızda bulundurun. Acil bir durum olmadıkça telefonu kullanmayın.

17 KİMYASAL SALDIRI OLDUĞUNDA YAPILMASI GEREKENLER-3 Sığınma odasında gaz sızıntısı olabilecek bütün aralıkları ve havalandırmaları bantla sıkıca kapatın. Elektrik prizlerini ve açıklıklarını kapatın. Lavabo ve tuvaletleri her zamanki gibi kullanabilirsiniz. Radyoyu devamlı dinleyin ve dışarı çıkmanızın güvenli olduğu talimatı verilene kadar sığınma odasını terk etmeyin.

18 KİMYASAL SALDIRI OLDUĞUNDA YAPILMASI GEREKENLER-4 Saldırı gerçekleştiğinde eğer taşıtlarda iseniz pencere, kalorifer ve havalandırma sistemlerini derhal kapatın. Eğer başka bir seçeneğiniz varsa taşıtlarda sığınmayı tercih etmeyin ve en yakın sığınma bölgesine gidin. Kimyasal saldırı anında eğer açık alanda bulunuyorsanız ve hemen girebileceğiniz kapalı ve korunaklı bir alan yoksa bulabileceğiniz en yüksek yere çıkın. Kimyasal gazların birçoğu havadan ağır olduğu için yere çökecektir.

19 KİMYASAL SALDIRI DURUMUNDA ALINACAK KİŞİSEL TEDBİRLER Kimyasal saldırı durumlarında bazı kimyasal maddeler cildinize, gözlerinize ve elbiselerinize temas edebilir. Böyle bir durumda bu maddenin etkilerini en aza indirebilmek için üzerinizdeki giysileri çıkararak kimyasal maddeyle temasa geçen bölgelerinizi temizlemeniz hayati önem taşımaktadır. Kimyasal maddelerin birçoğu elbiselerinizden geçerek vücudunuza nüfus edebilecek kapasitededir. Bu nedenle kişisel temizleme işleminin kimyasal maddeler maruz kalındıktan sonraki bir veya iki dakika içinde gerçekleştirilmesi çok önemlidir.

20 Elbiselerin Çıkarılması: Bulaş olan elbiseleri keserek çıkar, Plastik bir poşete koy ağzını sıkıca bağla, İkinci bir poşete koy bulaş riskini azalt.

21 Yıkama İşlemi; Elbiselerin çıkarılmasından sonra derhal tüm vücudunuzu bol su ve sabunla yıkayın. Bu işlem kimyasal maddelerin vücudunuzdan uzaklaştırması için yardımcı olacaktır. Kimyasal maddelerin vücuda girişi gözlerden çok daha kolay olur Bu sebeple gözlerinizde yanma meydana gelebilir. Böyle bir durumda gözlerinizi akarsuyun altında en az dakika boyunca yıkayın. Eğer lens kullanıyorsanız derhal çıkarın ve kirli elbiselerin olduğu poşete koyun. Lenslerinizi temizleyip tekrar takmayın. Gözlüklerinizi de bol su ve sabunla iyice yıkayın. Yıkama işleminden sonra gözlüklerinizi kullanabilirsiniz.

22 Gerekli önlemleri aldıktan sonra verilecek talimatları dikkatle dinleyip talimatlara uyun ve ilk fırsatta en yakın sağlık kuruluşuna başvurun!

23 Biyolojik Saldırı Maddelerinden Korunma Tedbirleri

24 BİYOLOJİK SİLAH KULLANILDIĞI NASIL ANLAŞILIR? Uçaklardan püskürtme ya da duman şeklinde bir şeyler atıldığı ya da bir püskürtme cihazının faaliyet gösterdiği görüldüğünde, Hava koşullarından bağımsız bir sis veya alçak bir duman bulutu görüldüğünde, Patlama sesi az olan mermi ya da bombalar kullanıldığında, Etrafta sebebi bilinmeyen hayvan ölüleri ya da ölmekte olan hayvanlar görüldüğünde,

25 Sebepsiz yere bitkiler hasta ve solgun görüldüğünde, Sebebi bilinmeyen bir hastalıktan pek çok kişinin hasta olması durumunda İnsanların yoğun olarak toplandığı metro, alışveriş merkezi, stadyum gibi yerlerde olağan dışı kıyafet ve gaz maskesi giyinmiş insanlar görüldüğünde biyolojik silah kullanıldığından şüphe edilmelidir.

26 BİYOLOJİK SİLAH KULLANILMADAN ÖNCE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Kamu personeli ve halk biyolojik silahlar ve bireysel hazırlık konusunda bilgilendirilmeli, Hijyen ve normal sağlık kuralları öğretilmeli ve uygulanmaları sağlanmalı, Bütün yurtta aşı, serum, ilaç, hastane, doktor ve sağlık personeli yeterliliği sağlanmalı, Planlanan aşılar zamanında yapılmalı ve gerekli sıhhi tedbirler alınmalı, Biyolojik silahlara karşı koruyuculuk sağlayan malzemeler (maske, koruyucu elbise, kitler) temin edilmeli ve kullanılmaları öğretilmeli,

27 BİYOLOJİK SİLAH KULLANILMADAN ÖNCE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER-2 Şahsi ve çevresel temizliğe dikkat edilmeli, Su ve besin maddeleri temiz olarak kapalı kaplarda bulundurulmalı ve gerektiğinde kaynatılmalı, Hastalıklar derhal ilgili yerler haber verilmeli, Yetkililerin emir ve talimatlarına uyulmalıdır.

28 BİYOLOJİK SİLAH KULLANILDIĞINDA NE YAPILMALI?

29 Kirlenmiş bölgeden en kısa sürede rüzgarın ters istikametinde uzaklaşılmalı, Varsa maske takılmalı yoksa ağız ve burun mendille ya da bir kumaş parçasıyla kapatılmalı, Eğer alandan kaçış imkansız ise kapalı bir alana ya da sığınağa girilmeli, İçeriye girildiğinde bütün pencere ve kapılar, havalandırma ve ısıtma sistemleri derhal kapatılmalı Açık olan kollar ve bacaklar kapatılmalı, açık yaralar ve sıyrıklar sarılmalı,

30 Biyolojik madde ile temas edilmişse bolca sabunlu ılık suyla ya da 10:1 oranında suyla seyreltilmiş çamaşır suyuyla yıkanılmalı, Yiyecek ve içecekler tüketilmeden önce kaynatılmalı, En kısa zamanda tıbbi yardım alınmalı, Panik yapılmamalı ve şayialara inanılmamalıdır.

31 TOPLU KORUNMA Toplu olarak korunma sığınaklar ile sağlanır. Sığınakların havalandırma tertibatlarının filtreli olması, giriş ve çıkışlarının iyi izole edilmesi gereklidir. Ayrıca sığınaklarda personele yetecek temizlik ve tedavi maddeleri bulunmalıdır.

32 SIĞINAKLARDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Sığınağa girenlerin temizliği yapılmalı, Kontrol ve muayeneden geçmemiş gıda maddeleri ve su sığınağa sokulmamalı, Yiyecek ve içecekler kapalı kutularda bulundurulmalı, yiyecekler pişirilmeden ve sular kaynatılmadan tüketilmemeli, Çöp ve dışkılar naylon torbalara konulup ağızları bağlı tutulmalı ve dezenfekte edilmelidir.

33 BİYOLOJİK SAVAŞ AJANIYLA KİRLENEN PERSONELİN VE EŞYANIN TEMİZLENMESİ 1. Personelin Temizlenmesi: BOLCA SABUNLU ILIK SU 10:1 ORANINDA SEYRELTİLMİŞ ÇAMAŞIR SUYU

34 2. Eşyanın Temizlenmesi: Kirlenen elbise ve çamaşırlar sabunlu veya deterjanlı su ile yıkanır ya da kaynatılarak temizlenir. Koruyucu maske, filtre elemanları çıkarılarak iç ve dış kısımları temiz bir bezle silinir, sonra ılık sabunlu suyla yıkanır ve dezenfektan kimyasal eriyiklerle temizlenir.

35 3. Yiyecek ve İçeceklerin Temizlenmesi: Kirlenen yiyecek ve içeceklere çok dikkat etmek gerekir. Yiyecek ve içecekler hastalık meydana getiren tabii kaynaklardır. Sağlık personeli tarafından yenmelerine ve içilmelerine izin verilmeden tüketilmemelidirler. Ancak aşağıdaki temizleme işlemleri yapıldıktan sonra tüketilebilirler.

36 Et ve buna benzer maddeler, 1-2 cm kalınlığındaki üst kısımları kesilip atılarak veya pişirilerek temizlenir. Kuru yiyecek maddeleri için kaynatarak pişirme en iyi yoldur. Karton ambalajlı yiyecek maddelerinin temizliği ambalajın dış kısımlarının kireç kaymağı ile silinmesiyle yapılır. Kuruduktan sonra bu dış kısımlar atılarak yiyecek maddeleri kullanılacak hale getirilmiş olur. Konserve ve cam ambalajlı yiyecek maddeleri kutusu açılmadan önce 15 dakika suda kaynatılır ya da su ve sabunla yıkanarak varsa da mikrop öldürücü dezenfektan kullanılarak temizlenir. Kural olarak açıktaki bütün sular dökülmelidir. Bu sular, kullanılmaları mecburiyetinde iyice kaynatılmalı (en az 15 dakika) ve suların içlerine arıtma tabletleri atılmalıdır.

37

38 Radyolojik Acil Durumlarda Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz?

39 Radyolojik acil durum, yüksek miktarda radyoaktif maddenin salınımını içeriyorsa, dışarı çıkmamanız yönünde duyurular alabilirsiniz. Bu durumda iş yerinizde veya evinizde nerede olursa olun kesinlikle dışarı çıkmamalısınız. Bir diğer uyarı da radyoaktif maddenin bulunduğu yerden olabildiğince uzaklaşmanız olabilir. Bu durumda da duyurulan yöne doğru hızla uzaklaşmanız gerekmektedir.

40 Bulunduğunuz binadan çıkmamanız yönünde bir duyuru yapılmış ise: Tüm kapıları ve pencereleri kapatınız. Havalandırma sistemlerini, klimaları, dışarıdan hava çeken ısıtma sistemlerini kapatınız. Kombi, Soba, Şömine vb. bacalarının kapalı olduğundan emin olunuz. Mümkünse ev hayvanlarınızı içeri alınız Evin iç kısımlarındaki odalara veya varsa evin veya binanın bodrum katına gidiniz. Diğer önlemlerin neler olduğunu öğrenmek için radyonuzu yanınıza alınız ve yapılan duyuruları takip ediniz.

41

42 BİR NÜKLEER SİLAH SALDIRISI OLDUĞUNDA ALINACAK TEDBİRLER Patlama ışığını görür görmez, hemen çukur bir yere veya duvar dibine veya kuytu bir yere YATIN! Kollarınızı başınızın üstünde kavuşturun! (gözler kapalı olacak veya ışığı görmeyecek) Dizlerinizi karnınıza doğru çekip KAPANIN! Çıplak yerlerinizi (giysilerinizle) ÖRTÜN! Bu durumunuzu ışık, yakıcı hava hareketi ve yıkılmalar sona erene kadar koruyun (1 dk.) Bombanın patladığını kuvvetli ışıktan hemen anlayın.

43

44 Sonra da kalkıp telaş etmeden en yakın sığınağa yönelin; SIĞINAĞA GİRMEDEN ÖNDE DK. ZAMANINIZ VAR! Ağzınızı ve burnunuzu tozlara karşı bir bezle, elbise parçasıyla vb. koruyun. Sığınağa girmeden önce giysinizdeki tozu mutlaka çırpın, süpürün. Gerekirse değiştirin. El, yüz, saçlar ve diğer çıplak kalmış yerlerinizi mutlaka yıkayın. Sığınakta kullanacağınız gerekli malzemeleri alın ve sığınağa girin.

45