YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETİCİ, ÖĞRETİM ELEMANI VE MEMURLARI DİSİPLİN SORUŞTURMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR MEVZUAT

Transkript

1 YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETİCİ, ÖĞRETİM ELEMANI VE MEMURLARI DİSİPLİN SORUŞTURMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR MEVZUAT Aşağıdaki metinde ilgili düzenlemelerden bahsederken; *2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 2547 sayılı Kanun, *Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği Disiplin Yönetmeliği olarak anılacaktır. Üniversitemizde görevli yönetici, öğretim elemanları ile memur ve diğer personelinden (yükseköğretim kurumlarında sözleşmeli veya geçici olarak çalıştırılan görevlilerden); kanun, tüzük ve yönetmeliklerin kendilerine yüklediği ödevleri; (4857 sayılı İş Kanununa tabii işçiler bu yönetmelik kapsamına girmemektedir.) a-yurt içinde ve yurt dışında yerine getirmeyenler, b-uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlar, c-yasakladığı işleri yapanlar veya d-meslek vakar ve haysiyetine uymayan davranışta bulunanlarla ilgili, Disiplin soruşturması, disiplin cezaları, görevden uzaklaştırma ve itiraz usulleri ile uygulama şekli 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53. Maddesi ile 65. maddesinin (a) fıkrasının 9.bendine dayanılarak çıkarılan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda yürütülür. Hangi fiillere hangi disiplin cezasının uygulanacağı, bu bentte sayılan kişilerin disiplin işlemleri ve disiplin amirlerinin yetkileri, Devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslar da göz önüne alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulunca düzenlenmiştir.( 2547 S k. m.53/b) Yükseköğretim personelinin disiplin soruşturmaları ve bunlara verilecek cezalara ilişkin usulleri düzenleyen temel kanun 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu dur. (2547 s. K. 53/ a,b). Bu nedenle disiplin soruşturmalarında öncelikle bu kanunun uygulanacaktır Sayılı Kanun un 53/ b ve 62. maddesi gereğince üniversite öğretim elemanları, memur ve diğer görevlilerin özlük hakları için 2547 sayılı Kanun, 2547 sayılı Kanun la düzenlenmemiş hususlar için ; a-üniversite Personel Kanunu, Üniversite Personel Kanununda bulunmayan hususlar için ise, b-genel hükümler (657 sayılı kanununun Maddeleri) uygulanır. (*) Ancak 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu nun 124 ve devamı maddelerindeki disiplinle ilgili hükümler genel hüküm niteliğinde olup, istisnai olarak ve 2547 sayılı Kanun da ve Üniversite Personel Kanunu nda hüküm bulunmayan durumlarda uygulama imkanı bulunmaktadır. (*) Soruşturmaya başlamadan değişikliklerin işlenmiş olduğu güncel mevzuat edinilmelidir s. K. 3.m (C ) fıkrasına göre ; TANIM VE KISALTMALAR Yükseköğretim Kurumları: Üniversite ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, araştırma ve uygulama merkezleri ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı meslek yüksekokulları ile bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın ve kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından kurulan meslek yüksekokullarıdır. 1

2 Disiplin Yönetmeliği 3. Maddesine göre; Atamaya Yetkili Amir: Yükseköğretim Kurulu Başkanını, Üniversitelerarası Kurul Başkanını Rektör, Dekan, Yüksekokul ve Enstitü Müdürünü, (*) Disiplin Yönetmeliğinde atamaya yetkili amirlerce yapılacak işlemler için; gerek 2547 sayılı Kanun, gerekse Akademik Teşkilat Yönetmeliği olmak üzere atamaya ilişkin diğer düzenlemelerle, işlem yapılacak personeli atama yetkisi kime verilmişse, söz konusu işlem orada belirtilen atamaya yetkili amir tarafından yapılmalıdır. Disiplin Amiri: Yükseköğretim Kurulu Başkanını, Rektör, Dekan, Enstitü Müdürü, Yüksekokul Müdürü, Üst Kuruluşlar ile Üniversiteler Genel Sekreterleri ve birim sekreterlerini, (*) Disiplin amirlerinin yardımcıları soruşturma açamazlar, ancak bir disiplin amirinin görevi başında bulunmadığı sırada vekâleten görevlendirdiği kişi soruşturma açabilir. Memur: Yükseköğretim üst kuruluşlarında ve yükseköğretim kurumlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak çalıştırılan personelini, Diğer Personel: Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında sözleşmeli veya geçici olarak çalıştırılan görevlilerini, Yükseköğretim Üst Kuruluşları: Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurulunu, Yüksek Disiplin Kurulu: Yükseköğretim Genel Kurulunu, Disiplin Kurulları : 2547 s. K.md. 53/a ve D.Y. m.3 e göre; a Yükseköğretim Kurulu: Genel Sekreterin başkanlığında 1. Hukuk Müşaviri, Personel, Strateji Geliştirme ile İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlarından teşekkül eden kurulu, b - Üniversitelerarası Kurul: Genel Sekreterin başkanlığında Hukuk Müşaviri ile Personel Müdürü ve iki uzmandan teşekkül eden kurulu, c - Yükseköğretim Kurumları: Bu kurumların yönetim kurullarını, ifade eder. DİSİPLİN SUÇLARI VE CEZALARI Disiplin Yönetmeliğinin 4. maddesine göre disiplin cezaları en hafifinden en ağırına doğru aşağıda sıralanmıştır; 1 -Uyarma: Görevde ve davranışta daha dikkatli olunması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir, 2 - Kınama: Görevde ve davranışta kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir, 3 - Aylıktan kesme: Brüt aylıkları 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır, 4 -Kademe ilerlemesinin durdurulması: Bulunulan kademedeki ilerlemenin fiilin ağırlık derecesine göre 1-3 yıl durdurulmasıdır, (*) Soruşturulanın eylemi kademe ilerlemesinin durdurulmasını gerektiren davranışlardan olduğunda, bir alt ceza olan aylıktan kesme cezası da olsa disiplin kurulunca karar alınmaksızın atamaya yetkili amirce ceza verilemez. (*) Disiplin Yönetmeliğinde atamaya yetkili amirlerce yapılacak işlemler için; gerek 2547 sayılı Kanun, gerekse Akademik Teşkilat Yönetmeliği olmak üzere atamaya ilişkin diğer düzenlemelerle, işlem yapılacak personeli atama yetkisi kime verilmişse, söz konusu işlem orada belirtilen atamaya yetkili amir tarafından yapılmalıdır. 5 - Kamu görevinden çıkarma: Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ile belediyelerin kurdukları birlikler, döner sermayeli kuruluşlar, fonlar, kefalet sandıkları gibi kamu kurum ve kuruluşlarına memur olarak bir daha alınmamak üzere görevden çıkarmadır. (*) Kamu görevinden çıkarma cezası alan öğretim elemanlarının akademik ünvânlarını kullanamayacaklarına ilişkin hüküm, yönetmelik değişikliği ile kaldırılmıştır. (RG-21/08/ ) (*) Yukarıda sıralanan cezaları gerektiren fiil ve haller Disiplin Yönetmeliğinin

3 maddeleri arasında düzenlenmiştir. ÖNGÖRÜLMEMİŞ DİSİPLİN SUÇLARI Soruşturmacı soruşturmayı yaparken Disiplin Yönetmeliğinde soruşturma konusu fiilin tam olarak karşılığı olan bir tanım bulamayabilir. Bu durumda Personel Disiplin Yönetmeliğinin 5-11 maddelerinde sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara aynı türden disiplin cezaları verilir. (D.Y.12.Md.). Ancak bu durumda yönetmelikte belirtilen hangi suçla benzerlik kurulduğu belirtilmelidir. SÜRE DURDURMA CEZASININ UYGULANAMAMASI Yönetici, öğretim elemanı, memur veya diğer personelin tabi oldukları kanunlar gereğince yükselebilecekleri derecenin son kademesine kadar yükselmiş ve artık kademe yönünden ilerleme imkanı kalmamış olmaları nedeniyle, bulunduğu maaş derece ve kademesi itibariyle hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanmasının mümkün olmadığı hallerde, fiilin ağırlık derecesine göre brüt aylıklarının ¼ ü - ½ si kesilir ve tekerrüründe görevlerine son verilir. (D.Y.13. md) (*) Ancak bu uygulama ile soruşturulana verilen ceza aylıktan kesme cezasına dönüşmemektedir. Fiilin tekerrüründe kamu görevinden çıkarma cezası verilmelidir. SÜRE DURDURMA CEZASININ SONUÇLARI Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını alan öğretim elemanı, yönetici, memur ve diğer personelin bulunduğu derece ve kademedeki ilerlemesi ceza süresi kadar durdurulmakla beraber, öğretim elemanının akademik yükselme ve atanması ile ilgili işlemler de ceza süresince durdurulur ve mecburi bekleme süresinden düşürülür. Memurlar bu süre içerisinde yarışma sınav ve seçmelerine giremezler. (D.Y. 14.md) DİSİPLİN SUÇUNUN TEKERRÜRÜ Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından çıkarılmasına ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller ceza nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulanmasında bir derece ağırı verilir.(d.y.15. md) (*)Tekerrür değerlendirilirken fiilin karşılığı olan asıl ceza esas alınmalı ve temel cezanın bir derece ağırı verilmelidir. (örn. böyle bir durumda iyi hal nedeniyle uygulanan bir alt ceza esas alınmamalı ve her tekerrürde verilecek ceza kademeli olarak arttırılmamalıdır.) İYİ HALİN DEĞERLENDİRİLMESİ Geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu olan veya ödül veya başarı belgesi alan yönetici ve öğretim elemanları ile memurlar ve diğer personel için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.(d.y.16.md) (*) Bu nedenle soruşturmacı ve/veya karar mercii karar vermeden önce soruşturulanın daha önce disiplin cezası alıp almadığı, disiplin cezası almış ise hangi fiilden dolayı disiplin cezası aldığı sorgulanmalı ve ona göre karar verilmelidir. (*)Yerleşik Danıştay İçtihatları uyarınca iyi halin değerlendirilmesinde personelin disiplin cezası alıp almadığı mutlaka sorgulanmalı, disiplin cezası almamış ise mutlaka alt ceza uygulamasına gidilmelidir. 3

4 DİSİPLİN SORUŞTURMASININ YAPILMASI 1-Soruşturmaya Yetkili Amir ve Soruşturmacı (D.Y.17. md): Disiplin suçunu soruşturmaya yetkili amir, sıralı disiplin amirleridir. a-yükseköğretim Kurulu Başkanı, üst kuruluşlar ile bütün yükseköğretim kurumlarının, b-rektör, bütün üniversitenin, c-dekan, bütün fakültenin, d-enstitü veya yüksekokul müdürü, bütün enstitü veya yüksekokulun her kademesindeki görevlilerin disiplin amiri olup bunlar hakkında resen disiplin soruşturması açabilir veya açtırabilir. Genel Sekreter ile birim sekreterleri mahiyetindeki akademik ünvânı bulunmayan memur ve personel hakkında soruşturma açabilir. Disiplin amirlerinin yardımcıları soruşturma açamazlar, ancak bir disiplin amirinin görevi başında bulunmadığı sırada vekâleten görevlendirdiği kişi soruşturma açabilir. Bölüm Başkanı; anabilim, ana sanat, bilim veya sanat dalları başkanları görev alanları ile ilgili disiplin soruşturma taleplerini en yakın disiplin amirine yaparlar. Bu talep gecikilmeden uygulanmaya konulur. Üst disiplin amirinin soruşturma açtığı veya açtırdığı disiplin olayında alt disiplin amiri ayrıca soruşturma yapamaz veya yaptıramaz. Daha önce açılmış soruşturma varsa bunlar üst amirin açtığı veya açtırdığı soruşturma dosyası ile birleştirilir. Disiplin Amiri, disiplin suçu hakkında bizzat veya bilvasıta bilgi sahibi olduğunda soruşturmayı kendisi yapabileceği gibi soruşturmacı tayini sureti ile de yaptırabilir. Ancak Danıştay ın kararlarında da belirtildiği üzere kararın adil olabilmesi için soruşturmacı tayin ederek soruşturma açılıp yürütülmesi daha doğru olacaktır.(danıştay 12. Daire 2014/3085E. ve 2014/4911K.) (*) Soruşturmacının mutlaka disiplin amiri tarafından görevlendirilmesi gerekir. Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların sanığın akademik unvanına veya daha üst akademik unvana sahip olmaları şarttır. Yöneticiler hakkındaki soruşturmalarda ünvan eşitliği veya üstlüğü aranır. Rektörler hakkında soruşturma açılması Yükseköğretim Kurulu Başkanının kararı ile olur. Bu soruşturma Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyeleri tarafından yapılır. Rektörler hakkında uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından verilir. Diğer cezalar için Yüksek Disiplin Kurulunun kararı şarttır.(d.y. 18. Md) (*) Soruşturmacı görevlendirildiği taktirde kimin hakkında ve hangi fiilden dolayı soruşturma açıldığı açıkça belirtilmelidir. (*) Şayet soruşturma açıldığı esnada fail bilinemiyorsa öncelikle inceleme yapılarak fail veya failler belirlenmelidir. Soruşturma sürecinde soruşturmacılar soruşturma onayında ismi geçmeyen ve kusurlu olduğunu düşündükleri failleri belirlemesi halinde disiplin amirinden ek soruşturma onayı alarak, bu kişileri soruşturmaya dâhil etmelidirler. (*)Soruşturmacının tarafsız ve olayları objektif şekilde değerlendirebilecek kişilerden olmasına dikkat edilmelidir. 4

5 (*) Soruşturmacı sadece görevlendirildiği fiil hakkında soruşturma yapabilir. Soruşturma onayında belirtilen fiilden farklı ve suç teşkil eden yeni bir fiilin varlığını öğrendiğinde o fiil için yeni bir soruşturma izni almalıdır. (*) Disiplin soruşturmasıyla görevlendirilen kişinin (soruşturmacının), disiplin kurulunda da yer alarak oy kullanmaları işlemi sakatlayacaktır. ( Danıştay İdari dava Daireleri gün ve 1992/ 316E. 1992/164 K. ve Danıştay 8.D gün ve 1997/ 3109 E. 1999/ 4030 K.) 2-Zamanaşımı (D.Y.19. md) : Disiplin yönetmeliğinde sayılan disiplin suçu niteliğindeki fiil ve halleri işleyenler hakkında bu fiil ve hallerin işlenildiğinin soruşturmaya yetkili amirlerce öğrenildiği tarihten itibaren; a - Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına, b Kamu görevinden çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına, başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zaman aşımına uğrar. (*) Bu nedenle soruşturmacının soruşturmanın zamanaşımına uğramaması için Disiplin Yönetmeliğinde düzenlenmiş zamanaşımı sürelerine dikkat etmeleri gerekir. (*) Danıştay ın bazı kararlarında 1 ve 6 aylık sürenin idari süreler olduğu ve bu sürelerin aşılması halinde zamanaşımı hükmünün uygulanmayacağı belirtilmektedir. md): 3-Ceza Kovuşturması ile Disiplin Kovuşturmasının Bir Arada Yürütülmesi (D.Y.20. Aynı olaydan dolayı yönetici, öğretim elemanı, memur veya diğer görevliler hakkında ceza muhakemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktirmez. Sanığın Ceza Kanunu na göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olmaz. Disiplin soruşturması veya sonuçları, ceza soruşturmasını etkilemez. (*) Ceza ve disiplin soruşturması bir arada yürütülüyorsa her iki soruşturmadaki savunma kendi usulüne göre ayrı ayrı alınmalıdır. Ancak disiplin amiri olayın niteliğine göre ceza kovuşturmasının sonucunu da bekleyebilir. 4-Yer Değiştirme Etkisi (D.Y.21.md) : Sanığın disiplin suçundan sonra görev yaptığı üst kuruluşu, Yükseköğretim Kurumu nu veya statüsünü değiştirmiş veya kurumundan ayrılmış olması, suç sırasında bağlı olduğu yükseköğretim kurumu veya üst kuruluş tarafından disiplin soruşturmasının başlatılmasına, başlamışsa tamamlatılmasına ve gerektiğinde disiplin cezasının verilmesine engel olmaz. 5-Soruşturma Süresi (D.Y. 22.md): Soruşturmanın soruşturmacı tayini suretiyle yapılması halinde, soruşturma kararı gecikilmeksizin soruşturmacıya bildirilir. Soruşturmacı, soruşturmayı kararın kendisine tebliğinden itibaren iki ay içerisinde bitirir. 5

6 Bu süre içerisinde soruşturma bitirilmiyor ise soruşturmacı, gerekçeli olarak ek süre talebinde bulunur. Disiplin amiri, ek süre vermesi halinde, durumu bir üst disiplin amirine bilgi olarak sunar. 6-Soruşturma Yapılış Şekli (D.Y.23.md): Soruşturmacı tanık dinler, keşif yapabilir ve bilirkişiye başvurabileceği gibi bunları gerektiğinde istinabe sureti ile de yaptırabilir. (*)Ayrıca soruşturmacı bu aşamada Disiplin Yönetmeliğinin tekerrür ve iyi halin değerlendirilmesi hükmü uyarınca değerlendirme yapabilmesi için soruşturulanın daha önce disiplin cezası alıp almadığını, disiplin cezası almışsa hangi fiilden dolayı ceza aldığını Personel Dairesinden öğrenmelidir. (*) Tebligat işlemlerinde Disiplin Yönetmeliği ile Tebligat Kanunu hükümlerine uygun hareket edilmelidir. Her soruşturma işlemi ( şikayetçi, tanık beyanları, şüphelinin ifadesi, tebliğatlar vb. gibi) bir tutanakla tesbit olunur. Tutanakta, işlemin nerede ve ne zaman yapıldığı, işlemin mahiyeti, kimlerin katıldığı, ifade alınmış ise, soruları ve cevapları belirtecek şekilde düzenlenir ve soruşturmacı, katip ile ifade sahibi veya keşif sırasında hazır bulundurulanlar veya belge sorumlularınca imzalanır. (*) Tanığın beyanları alınmadan önce kimlik tespiti yapılır. Tanığa yemin ettirilir yeminin şekli de tutanakta belirtilir. Ancak soruşturulanın ifadesi ya da savunması alınmadan önce yemin ettirilmemelidir.) İstinabe talimatında, şahidin hüviyeti, adresi ve benzeri açıklayıcı bilgiler iyice belirtilir. Sorulacak sorular dikkatle tesbit olunur. Şahide yemin ettirilmesi hususu belirtilir ve yaptırılacak yeminin şekli de yazılır. Yükseköğretim Kurumlarının bütün personeli veya diğer kamu veya özel kuruluş yetkilileri disiplin soruşturmacılarının istedikleri her türlü bilgi, dosya ve başka belgeleri hiçbir gecikmeye mahal bırakmaksızın vermeye ve istenecek yardımları yerine getirmeye mecburdurlar. (*) Soruşturulanın sadece aleyhine olan değil lehindeki delillerde toplanmalı ve değerlendirilmelidir. Bu maddenin 2. fıkrasına aykırı hareket edenler veya disiplin soruşturmasını geciktirenler veya buna sebebiyet verenler hakkında disiplin soruşturması açılır. 7- Savunma Hakkı (D.Y.24.md): Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya disiplin kurulunun yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içerisinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayanlar savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar. Sanığa gönderilen yazıda, hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret bulunduğu, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı bildirilir. (*) Soruşturmacının soruşturulandan almış olduğu ifade işlemidir. Suç isnadı henüz yoktur o nedenle ceza vermeden önce yetkili makam veya kurulca Disiplin Yönetmeliği nin 24. maddesi uyarınca soruşturulana mutlaka savunma hakkı tanınmalıdır. 8-Soruşturma Raporu (D.Y. 25.md) : 6

7 Soruşturma sona erince bir rapor düzenlenir. Raporda; -Soruşturma onayını veren makam ile onayın tarih ve sayısı, -Soruşturmaya başlama tarihi, -Soruşturulanın kimliği, -Resmi sıfatı, -Suç konuları, -Soruşturmanın safhaları, -Tanık ifadeleri, -Deliller, -Alınan savunma özetlenir, -Her suç maddesi ayrı ayrı tahlil edilerek delillere göre suçun sabit olup olmadığı tartışılır, uygulanacak ceza teklif edilir. -Varsa belge asıl veya suretleri bir dizi pusulasına bağlanarak rapora eklenir. -Rapor tüm sayfaları düzenleyenleyenler tarafından paraflanarak ve son sayfaları imzalanarak gecikilmeden onay merciine tevdi edilir. (*) Soruşturmaya konu olan fiilin soruşturulan tarafından işlendiği hususunda şüpheye yer vermeyecek biçimde kesin ve inandırıcı delil olmalı, aksi halde disiplin cezası verilemez. (*) Uygulanacak ceza teklif edilirken varsa tekerrür ve iyi hale ilişkin değerlendirme mutlaka yapılmalıdır. (*) Soruşturmacı; raporunda, soruşturulan fiilin Disiplin Yönetmeliği nin hangi maddesi ve hangi bendine aykırı olduğunu açıkça belirtmelidir. Örneğin; Yönetmeliğin 5. Maddesinin a bendinde birden fazla fiil bulunduğundan, o bentte bulunan hangi fiilin işlendiğinin açıkça belirtilmesi gerekir. (*) Tebliğ tutanaklarının dosyada bulunmasına dikkat edilmelidir. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek üst kuruluşlar ile yükseköğretim kurumu yöneticileri, öğretim elemanları, memurlar ve diğer personel hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. (*) Bu nedenle soruşturmacı soruşturmayı yürütürken, suçun vahameti, delilleri karartma ihtimali, ağır bir suç gibi geçerli hallerde soruşturulanın görevi başında kalmasında sakınca görmüş ise tedbir olarak soruşturulanın görevden uzaklaştırılmasını disiplin amirinden talep edebilir. Görevden uzaklaştırma tedbiri soruşturmanın herhangi bir safhasında alınabilir.(d.y. 26.md) (*) Disiplin soruşturması açılmadan önce de görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanabilir. Ancak bu durumda 10 gün içerisinde soruşturma açılmalıdır. 1-Görevden uzaklaştırmaya yetkililer şunlardır. (D.Y.27.md): a - Atamaya yetkili amirler, b - Rektörlerin görevden uzaklaştırılabilmesi için Yükseköğretim Genel Kurulunun kararı şarttır. Bütün görevden uzaklaştırma kararları atamaya yetkili amirlere ve Yükseköğretim Kuruluna bildirilir. (*) Görevden uzaklaştırma tedbiri disiplin amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirler tarafından verilir. 2-Görevden Uzaklaştıran Yetkilinin Sorumluluğu (D.Y.28.md): Görevinden uzaklaştırılanlar hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanması şarttır. 7

8 Görevden uzaklaştırma işleminden sonra süresi içinde soruşturmaya başlamayan; bu işlemi keyfi olarak veya garaz ya da kini dolayısı ile yaptığı, yaptırılan soruşturma sonunda anlaşılan yetkililer, hukuki, mali ve cezai sorumluluğa tabidirler. (*) Bu nedenle somut ve geçerli bir sebep gösterilerek, personel hakkında görevden uzaklaştırma işlemi yapılmalıdır. 3-Görevden Uzaklaştırılanların Hak ve Yükümlülüğü (D.Y. 29.md) : Görevden uzaklaştırılanlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler kanunların öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. Görevden uzaklaştırma tedbiri alınmakla beraber, soruşturma sonunda yetkili makam veya mercilerce hakkında kamu görevinden çıkarılmadan başka bir disiplin cezası verilenlerle, ceza kararından evvel haklarındaki disiplin kovuşturması af ile kaldırılanlar, bu kararların kesinleşmesi üzerine veya tedbirin üç ay sürmesi halinde derhal göreve iade edilirler. (D.Y.31.md) Ayrıca bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin dereceye yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak ve akademik yükselme için gerekli bekleme süresinden sayılmak suretiyle değerlendirilir. 4-Tedbirin Kaldırılması (D.Y. 30.md) : Soruşturma sonunda, kamu görevinden çıkarma cezası önerilmesi dışında görevden uzaklaştırma tedbiri atamaya yetkili amirlerce kaldırılır; Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerince uzaklaştırılanlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca derhal kaldırılır. Görevden uzaklaştırma tedbirini kaldırmayan görevli hakkında Disiplin Yönetmeliğinin Görevden Uzaklaştıran Yetkilinin Sorumluluğu başlıklı 28. madde hükmü uygulanır. 5-Göreve Tekrar Başlatılmanın Zorunlu Olduğu Haller (D.Y. 31. Md) : Görevden uzaklaştırma tedbiri alınmakla beraber, soruşturma sonunda yetkili makam veya mercilerce hakkında -Görevinden çıkarılmadan başka bir disiplin cezası verilenlerle, -Ceza kararından evvel haklarındaki disiplin kovuşturması af ile kaldırılanlar, bu kararların kesinleşmesi üzerine veya -Tedbirin üç ay sürmesi halinde derhal göreve iade edilirler. Görevden uzaklaştırma tedbiri, soruşturmaya konu olan fiiller, hizmetin devamına engel olmadığı hallerde 30. maddede belirtildiği şekilde her zaman kaldırılabilir. (D.Y.32.md) DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ AMİR VE KURULLAR A-Disiplin cezası vermeye yetkili Amir ve Kurullar (D.Y.33.MD): - Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından verilir. - Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, görevlinin bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler tarafından, dekanlar için ise, bu ceza disiplin amirinin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir. 8

9 (*) Soruşturulanın eylemi kademe ilerlemesinin durdurulmasını gerektiren davranışlardan olduğunda, bir alt ceza olan aylıktan kesme cezası da olsa disiplin kurulunca karar alınmaksızın atamaya yetkili amirce ceza verilemez. (*) Disiplin Yönetmeliğinde atamaya yetkili amirlerce yapılacak işlemler için; gerek 2547 sayılı Kanun, gerekse Akademik Teşkilat Yönetmeliği olmak üzere atamaya ilişkin diğer düzenlemelerle işlem yapılacak personeli atama yetkisi kime verilmişse söz konusu işlem orada belirtilen atamaya yetkili amir tarafından yapılmalıdır. (*) Disiplin amirinin ceza vermeye yetkili olduğu durumlarda (uyarma, kınama, aylıktan kesme) disiplin kurulu (yönetim kurulu) tarafından karar verilmesi işlemi sakatlayacaktır. Bu durumda verilen kararlar yargı mercilerince iptal edilmektedir. - Kamu görevinden çıkarma cezası disiplin amirlerinin bu yoldaki isteği üzerine, Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir. (*) Ceza verilirken amir ve kurullar mutlaka Disiplin Yönetmeliği nin 33.md. belirtilen düzenlemeye uygun olarak ceza vermelidirler. Amir ve kurulların birbirleri yerine ceza vermeleri işlemi sakatlayacaktır. B-Disiplin Kurullarının çalışması (D.Y. 34.md): Üniversite ve bağlı birimlerinin yönetim kurulları aynı zamanda disiplin kurulu olarak görev yaparlar. Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde yardımcı doçentler ve kendileri ile ilgili hususların görüşülmesinde ilgili üyeler görüşmelere katılamazlar. Bu sebeple Kurulun teşekkül edememesi halinde bir üst kurul görevlidir. Değişik dereceli kimselerin bir arada suç işlemeleri halinde soruşturma usulü ve görevli disiplin kurulu üst dereceli soruşturulana göre tayin edilir. Soruşturmacılar aynı zamanda disiplin kurulu üyesi iseler, soruşturdukları dosyanın karara bağlanmasında oy kullanmamalıdırlar. (*) Disiplin Kurulunda soruşturulanın bağlı olduğu sendikanın temsilcisinin bulunması zorunludur. 1-Kurulların Toplanması (D.Y. 35.md) : Kurullar, başkanının çağrısı üzerine belirlenecek yer, gün ve saatte toplanırlar. 2-Kurul Çalışmalarının Düzenlenmesi (D.Y. 36.md): Toplantı gündeminin yapılması, ilgililere duyurulması, kurul çalışmalarının düzenli yürütülmesi başkan tarafından sağlanır. 3-Toplantı Nisabı (D.Y. 37.md): Yüksek Disiplin Kurulu olarak Yükseköğretim Genel Kurulunun toplantı nisabı on dört kişidir. Diğer disiplin kurullarının toplantı nisabı kurul üye tam sayısının yarıdan fazlasıdır. 4-Raportörlük (D.Y.38. md): Kurullarda raportörlük görevi, başkanın görevlendireceği üye tarafından yürütülür. Raportör üye havale edilecek dosyanın incelenmesini en geç 5 gün içinde tamamlar. (*) Raportör görevlendirilmesi ve soruşturma dosyasını incelemesi soruşturmacının muhtemel hata veya eksikliklerinin giderilmesinin yanı sıra, kurulun çalışmalarının sağlıklı 9

10 olmasını da sağlayacaktır. Soruşturmacı raportör olarak atanmamalı ve raportör, yapılacak oylamaya katılmamalıdır. 5-Görüşme Usulü (D.Y. 39.md) : Kurulda, raportörün açıklamaları dinlendikten sonra işin görüşülmesine geçilir. Kurul gerek görürse soruşturmacıları da dinleyebilir. Konunun aydınlandığı ve görüşmelerin yeterliği sonucuna varıldığında oylama yapılır ve karar başkan tarafından açıklanır. 6-Oylama (D.Y.40. md) : Disiplin Kurullarında her üye oyunu kabul veya red yoluyla vermekle görevlidir. Çekimser oy kullanılmaz. Kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Oylamada Başkan oyunu en son kullanır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Karar özeti üyeler tarafından imzalanan bir tutanakla saptanır. (*) Kararın oybirliği veya oy çokluğu ile alındığı mutlaka belirtilmelidir. 7-Karar (D.Y.41.md): Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Red halinde atamaya yetkili amirler başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler. (*) Yönetim Kurulunda(Disiplin Kurulu) ceza reddedilmiş ise red gerekçesi mutlaka kararda belirtilmelidir. 8-Karar Süresi (D.Y.42.md): Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir. Kamu görevinden çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, Yüksek Disiplin Kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır. 9-Yüksek Disiplin Kurulunun Karar Usulü (D.Y.43.md) : Yüksek Disiplin Kurulu kendisine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördüğü takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir. Hakkında kamu görevinden çıkarma cezası istenenler, soruşturma evrakını inceleme, tanık dinletme, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptirler. Kararlar, verildikleri tarihten itibaren en geç 15 gün içinde raportörler tarafından gerekçeli olarak ve oybirliği veya çoğunlukla verildiği belirtilerek yazılır. Başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Karşı görüşte olanlar, nedenlerini yazar ve imzalarlar. (D.Y.44. md) : Kararların İlgiliye Tebliği ( D.Y.45.md ): Ceza vermeye yetkili amirler tarafından verilen disiplin cezaları bu amirlerce; disiplin kurullarınca verilen cezalar bu kurulların Başkanlıklarınca kararların imzalarının tamamlanmasını 10

11 izleyen en çok on gün içinde ilgililere tebliğ olunur. (*) Tebligat işlemlerinde Disiplin Yönetmeliği ile Tebligat Kanunu hükümlerine uygun hareket edilmesi gerekir. Tebliğ tutanaklarının dosyada bulunmasına dikkat edilmelidir. (*)Tebligatlar mutlaka elden imzalı yapılmalı (tebliğ-tebellüğ belgesi ile) veya iadeli taahhütlü olarak posta ile gönderilmelidir. Ceza vermeye yetkili amirlerce disiplin kurulu kararlarına dayanılarak verilmiş olan cezalarda bu kararlar da eklenir. Disiplin cezasının tebliği sırasında itiraz usul ve süresi yazılı olarak hatırlatılır. UYGULAMA Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır. Verilen disiplin cezaları üst disiplin amirine, kamu görevinden çıkarma cezası bütün üniversite rektörlüklerine ve ayrıca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. ( D.Y.46.md ) İTİRAZ a- Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı itiraz, kişinin bağlı olduğu kurumdaki disiplin kuruluna yapılabilir. Kişinin itirazının görüşüleceği toplantıya cezayı veren disiplin amiri katılamaz. Bu şekilde kurulun oluşturulamaması halinde bir üst disiplin kurulu yetkilidir. Disiplin amirinin toplantıya katılmadığı kararda belirtilmelidir. b-kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına, kişinin bağlı olduğu yükseköğretim kurumu aracılığıyla Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz yapılabilir. İlgili yükseköğretim kurumu itiraza ilişkin dilekçe ve soruşturma dosyasını 7 gün içerisinde Yükseköğretim Kuruluna iletmekle yükümlüdür. (*) Fiilin karşılığı kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olmakla birlikte Yönetmeliğin 16. Maddesi uyarınca aylıktan kesme cezası verilmiş olsa dahi yapılacak itiraz asıl ceza olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına göre belirlenecektir. Bu Yönetmelikte yer alan disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir. ( D.Y. 47.md ): İTİRAZ SÜRESİ VE YAPILACAK İŞLEM Disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından verilen disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazlarda süre kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren 7 gündür. Bu süre içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz halinde, itiraz mercileri kararı gözden geçirerek verilen cezayı aynen kabul edebilecekleri gibi cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Ancak daha ağır ceza veremezler. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin, kendilerine intikalinden itibaren 30 gün içinde kararlarını vermek zorundadırlar. Kaldırılan cezalar özlük dosyasından çıkarılır. (D.Y.48.md) : 11

12 (*) Ceza kaldırılmış ise cezanın özlük dosyasından çıkarılması için ivedilikle Personel Daire Başkanlığı na yazı yazılmalıdır. DİSİPLİN CEZALARININ BİR SÜRE SONRA ÖZLÜK DOSYASINDAN ÇIKARILMASI (D.Y.49.md) Disiplin cezaları özlük dosyasına işlenir. Kamu görevinden çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olanlar uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir. Ceza alan kişinin, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteği haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasında disiplin kurulunun mütalâası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Açılan disiplin soruşturması sahife numaraları önceden konmuş ve sonuna sahife sayısı kaydedilmiş bir defterin ayrı sahifelerine yazılır. Bu deftere soruşturmanın bütün safahatı işlenir. Defterin tutulmasından genel sekreterler veya sekreterler sorumludur. ( D.Y. 50.md ) Disiplin soruşturma dosyaları, dizi pusulasıyla birlikte teslim edilir ve alınır. Dizi pusulasının altında teslim eden ve alanın imzaları bulunur. ( D.Y.51.md ) Kişilerle olan yazışmalar iadeli taahhütlü olarak yapılır. Evrakın elden verilmesi halinde alınacak imzalı belge dosyada muhafaza edilir. Diğer hususlarda 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır. ( D.Y.52.md ) 12

13 13

14 14