Çevre ve Sosyal Yönetim Sistemi. Biyoçeşitlilik Yönetim Planı

Transkript

1 Sosyal Yönetim Sistemi

2 OMAS-ESMS-BIO-PLN-000 İÇİNDEKİLER SAYFASI GİRİŞ DOKÜMAN NUMARASI AMAÇ UYGULAMA BAŞLANGIÇ YETKİ VE YÖNETİM KAPSAM BU YÖNETİM PLANI NIN KAPSAMI DİĞER YÖNETİM PLANLARI İLE ÖRTÜŞMELER ROLLER VE SORUMLULUKLAR YÖNETİM PLANI UYGULAMASI İÇİN TEMEL ROLLER VE SORUMLULUKLAR TEMEL ARAYÜZLER PROJE STANDARTLARI UYGULANABİLİR TÜRK ULUSAL STANDARTLARI; TÜRK ÇED GEREKLİLİKLERİ TÜRK DEVLET KURUMLARINA VERİLEN DİĞER TAAHHÜTLER VE BU KURUMLARIN GEREKLİLİKLERİ UYGULANABİLİR ULUSLARARASI STANDARTLAR VE REHBERLER UYGULANABİLİR CENTERRA VE ÖMAŞ STANDARTLARI, POLİTİKALARI VE PROSEDÜRLERİ ÖMAŞ'IN UYMAYI TAAHHÜT ETTİĞİ DİĞER ENDÜSTRİ REHBERLERİ UYGULANABİLİR PROJE STANDARTLARININ ÖZETİ ETKİ AZALTICI ÖNLEMLER VE YÖNETİM KONTROLLERİ ÖZET UYGULAMA TAKVİMİ BU YÖNETİM PLANI NIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE REVİZYONU İZLEME İZLEME GEREKLİLİKLERİNE GENEL BAKIŞ TÜRK ÇED İ İÇİNDEKİ İZLEME GEREKLİLİKLERİ TEMEL İZLEME FAALİYETLERİ ANA PERFORMANS GÖSTERGELERİ EĞİTİM GENEL BAKIŞ İŞYERİ İNTİBAK EĞİTİMİ... 2 Sayfa 2 / 22

3 OMAS-ESMS-BIO-PLN İŞE ÖZEL EĞİTİM DİĞER EĞİTİM GEREKLİLİKLERİ DENETİM VE RAPORLAMA DENETİM DIŞ DENETİM KAYIT TUTMA DOKÜMAN KONTROLÜ Tablolar Tablo : Temel Roller Sorumluluklar...6 Tablo 2: Biyoçeşitlilik ile ilgili Kanunları Yönetmelikleri...8 Tablo 3: Temel Yönetim Kontrolleri- Maden Sahası...0 Tablo 4: Temel Yönetim Kontrolleri- Enerji İletim Hattı...2 Tablo 5 Türk ÇED'inde Biyoçeşitlilik İzleme Programı...4 Tablo 6: Temel İzleme Önlemleri- Maden Sahası Yerel Çalışma Alanı...6 Tablo 7: Temel İzleme Önlemleri- Enerji İletim Hattı...8 Tablo 8: Ana Performans Göstergeleri İzleme Önlemleri...20 Bu Sosyal Yönetim Sistemi ÇSYS -dökümantasyonu - (Plan, Çerçe, vb) ekleri İngilizce dilinde hazırlanmış olup Türkçeye çevrilmiştir. İngilizce Türkçe dilindeki dökümantasyonda sunulan bilgiler arasında bir uyumsuzluk /ya farklılık beklenmese da böyle bir durumda İngilizce ÇSYS dökümantasyonu kapsamında sunulan bilgiler geçerli kabul edilmelidir. Sayfa 3 / 22

4 OMAS-ESMS-BIO-PLN-000 GİRİŞ. Doküman Numarası Bu doküman Öksüt Altın Madeni Projesi için dır. Bu Yönetim Planı için doküman referans numarası OMAS-ESMS-BIO-PLN-00'dir..2 Amaç Bu Yönetim Planının amacı: Yönetim Planı nın kapsamını tanımlamak uygulanabilir yönetim arayüzlerini ortaya koymak; rolleri sorumlulukları tanımlamak; bu Yönetim Planı ile ilgili olarak uygulanabilir Proje Standartlarını ana hatları ile anlatmak; bu Yönetim Planı ile ilgili olarak Proje taahhütlerini, işletme prosedürleri rehberliği tanımlamak; Ana Performans Göstergeleri de dahil olmak üzere izleme raporlama prosedürlerini tanımlamak; eğitim gerekliliklerini tanımlamak destekleyici materyaller bilgiler için referansları ortaya koymaktır..3 Uygulama Bu Yönetim Planı nda belirtilen gereklilikler, yükleniciler tarafından yürütülenler de dahil olmak üzere, Öksüt Altın Madeni Projesi nin ömrü boyunca tüm ÖMAŞ faaliyetleri için geçerlidir. Bu Yönetim Planı AİKB PG 6; Biyoçeşitliliğin Korunması Canlı Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi gerekliliklerine göre geliştirilmiştir. Buna dayanarak; ÖMAŞ'ın Biyoçeşitlilik hedefi şudur: ÖMAŞ, Deli bölgesinin biyoçeşitliliğin, bölgedeki Projenin varlığından yararlanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. ÖMAŞ'ın hedefi Deli bölgesinin biyoçeşitliliği üzerinde net bir olumlu etki yaratmaktır. ÖMAŞ bu amaca madenin kapatılması sırasında erişmiş olmayı amaçlamaktadır, ancak proje ömrü boyunca mümkün olan en kısa sürede net bir olumlu etkiye erişmek için fırsatları kollayacaktır. Bu Yönetim Planı ÖMAŞ Genel Müdürü sorumluluğunda olan ÖMAŞ Sosyal Yönetim Sistemi Çerçesi ne (OMAS-ESMS-00) dayanmaktadır. ÖMAŞ Sosyal Yönetim Sistemi (ÇSYS) Çerçesi nde yapılacak herhangi değişiklikler bu Yönetim Planı nda değişikliklere neden olabilir..4 Başlangıç Bu Yönetim Planı Nisan 206 tarihinden itibaren geçerlidir..5 Yetki Yönetim ÖMAŞ Genel Müdürü Mart 206 tarihinde bu Yönetim Planı nı onaylamıştır. Bu Yönetim Planı ÖMAŞ Sağlık, Günlik, Eğitim Müdürü ne aittir. Bu Yönetim Planı, inşaat devreye alma sırasında en az altı aylık periyotlarla gözden geçirilecektir. Kararlı durum operasyonları sırasında, bu Yönetim Planı, proje tasarımındaki ya prosedürlerdeki değişiklikleri yansıtmak için daha sık güncelleme gerekli olmadıkça, planda herhangi bir değişiklik ya da güncellemelerin yapılması gerekip gerekmediğini belirlemek için yıllık periyotlarla gözden geçirilecektir. Sayfa 4 / 22

5 OMAS-ESMS-BIO-PLN-000 Bu Yönetim Planı nda yapılacak değişiklikler için herhangi bir talep, Yönetim Planı nın sahibine yöneltilmelidir bu talep ÇSYS Çerçesi nde belirlenen Değişim Yönetimi (DY) Prosedürü nde kısaca anlatıldığı gibi uygun gözden geçirme onay proseslerine tabi olacaktır. 2 KAPSAM 2. Bu Yönetim Planı nın Kapsamı Bu Yönetim Planı yükleniciler tarafından yürütülenler de dahil olmak üzere, tüm ÖMAŞ faaliyetlerini kapsamaktadır. Yükleniciler tarafından yapılacak uygulama Yüklenici Yönetim Çerçesi nde (OMAS- ÇSYS-CM-PLN-00) ele alınmaktadır. Bu Yönetim Planı, ÖMAŞ faaliyetlerinin proje alanına yakın çevresindeki Biyoçeşitlilik üzerinde direk ya dolaylı etki yaratma potansiyeli ile ilgilidir Maden Sahası Yerel Çalışma Alanı (YÇA) ile Enerji Nakil Hattı YÇA yı içermektedir. Maden Sahası YÇA, Deli dağ silsilesinin ekolojik coğrafik sınırlarını, Enerji Nakil Hattı YÇA, güzergah merkez hattı etrafındaki,5 km lik bir tampon bölgeyle tanımlanmaktadır. Proje ÇSED'inde özellikle Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitat olarak tespit edilen türler habitatlara odaklanılmıştır. Biyoçeşitlilik üzerinde etki yapma potansiyeline sahip olarak belirlenen temel ÖMAŞ faaliyeti inşaat sırasında bitki örtüsü temizlemeyi üst toprağın tahribatını içerir. Bu Kritik Habitat olarak tespit edilen bir dizi bitki türü üzerinde etki yaratacaktır bunun için uzun vadeli bir Biyoçeşitlilik stratejisi geliştirilecek, uzun vadede etkilenen Kritik Habitat türleri için net bir kazanç olmasını sağlamak için bir Biyoçeşitlilik Eylem Planı aracılığı ile uygulanacaktır. Daha fazla bilgiye ÇSED Bölüm 8; Biyoçeşitlilik' den ulaşabilirsiniz. 2.2 Diğer Yönetim Planları ile Örtüşmeler Bu Yönetim Planı, ÇSYS Çerçe Dokümanı nda açıklandığı gibi ÖMAŞ Projesi için geliştirilen Yönetim Planlarının genel paketinin bir parçasıdır. Bu Yönetim Planı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, biyoçeşitlilikle ilgili önerilere sahip olan bir dizi diğer Yönetim Planları örtüşmelere çapraz bağlantılara sahiptir Hava Emisyonları Yönetim Planı (OMAS-ESMS-AE-PLN-00), özellikle madencilik faaliyetlerinden kaynaklanan toz emisyonları ile ilgili olarak; Gürültü Titreşim Yönetim Planı (OMAS-ESMS-NV-PLN-00), özellikle madencilik faaliyetlerinden kaynaklanan gürültü emisyonları ile ilgili olarak; Geçim Kaynağı Restorasyonu Çerçesi (OMAS-ESMS-LR-PLN-00), özellikle mera arazisi yönetimi ile ilgili olarak; Su Kaynakları Yönetim Planı (OMAS-ESMS-WR-PLN-00), özellikle Biyoçeşitlilik değerleri ekosistem hizmetlerinin korunması için su kaynaklarının yönetimi ile ilgili olarak; Ulaşım Yönetim Planı (OMAS-ESMS-TMP-PLN-00) hayvanlara çarpmalar araçtan kaynaklanan tozun birikmesi ile ilgili olarak; Maden Kapama Planı (OMAS-ESMS-MC-PLN-00). Sayfa 5 / 22

6 OMAS-ESMS-BIO-PLN ROLLER VE SORUMLULUKLAR 3. Yönetim Planı Uygulaması için Temel Roller Sorumluluklar Bu planın uygulanmasındaki başlıca roller sorumluluklar aşağıda belirtilmiştir. Tablo : Temel Roller Sorumluluklar Rol Sorumluluklar ÖMAŞ Genel Müdürü Bu Planın uygulama için gerekli kaynakların onayı. ÖMAŞ Sağlık, Günlik, Eğitim Müdürü Projenin Proje Standartları bu Planda belirtilen diğer gerekliliklere uygunluğunun sağlanması. Plan kapsamı uygulanması için genel sorumluluk. Bu Planın geliştirilmesi, izlenmesi revizyonu. Biyoçeşitlilik Eylem Planı Biyoçeşitlilik Dengeleme Stratejisi nin doğru uygulanmalarını temin eder Yönetim izleme faaliyetlerinin geçerli hukuki düzenlemeler kıstaslara uygunluğunu temin eder Biyoçeşitlilik izleme faaliyetlerinin Yönetim Planları Prosedürlerde belirtildiği gibi yapıldığından emin olmak. Herhangi saha dışı Biyoçeşitlilik sorunları /ya şikayetlerini ele almak için Halkla İlişkiler ile birlikte çalışmak. Biyoçeşitlilik Danışmanı Biyoçeşitlilik Eylem Planı Biyoçeşitlilik Stratejisi ni geliştirir uygulanmasını denetler. Biyoçeşitlilik Eylem Planı Biyolojik Dengeleme Stratejisi ne ilişkin stratejik kararlarda Koordinasyonu nu destekler Mühendisi Planın yanı sıra Biyoçeşitlilik Eylem Planı Biyoçeşitlilik Dengeleme Stratejisi nin uygulanmalarına ilişkin bütün saha faaliyetlerini koordine eder denetler Denetim sonuçlarının diğer rapor mekanizmalarını takip eder düzeltici önlemlerin uygulanmasını temin eder Yükleniciler ile ilgilenir işbu Plan, Biyoçeşitlilik Eylem Planı Biyoçeşitlilik Dengeleme Stratejisi nde tanımlanan önlemlerin uygulanması hususunda talimatlar rir Önemli durumlar ya bu Planda açıklanan önemlerin ihlali halinde işi durdurur Teknisyeni Belirli yönetim izleme önlemlerini uygular Sahaları denetler Yükleniciler tarafından azaltma denetim önlemlerinin uygulanması hususunda rapor rir Bu Planda tanımlanan durumlar ya önlemlerin ihlali halinde Mühendisi ne bildirir. İşletme Departman Yöneticileri Başlıca Yükleniciler İlgili faaliyetlerin bu Yönetim Planı ilgili Prosedürler çerçesinde yapıldığından emin olmak. Departman personelinin biyoçeşitliliği koruma uygulamaları gereklilikleri konusunda tam olarak eğitilmiş olduğundan emin olmak. Sayfa 6 / 22

7 OMAS-ESMS-BIO-PLN-000 Rol Sorumluluklar Olay incelemelerinin yapıldığından rapor edildiğinden emin olmak. İşyeri Denetçileri / Amirleri Tüm çalışanlar yükleniciler Gözetimi sağlamak ilgili faaliyetlerin bu Yönetim Planı ilgili Prosedürlere uygun olduğundan emin olmak için rutin çalışma alanı denetimlerini gerçekleştirmek. Tüm tehlikeleri, uyumsuzlukları olayları rapor etmek. ÖMAŞ Biyoçeşitlilik yönetimi gerekliliklerine uymak. Gereksiz Biyoçeşitlilik sorunlarına neden olan herhangi faaliyetleri bildirmek. 3.2 Temel Arayüzler Bu Yönetim Planı nın uygulanmasındaki temel arayüzler (yani, bu Yönetim Planı'nın unsurlarının yerine getirilmesi için sorumluluğa sahip olan roller) aşağıdakileri içermektedir: ÖMAŞ Proje Müdürü, özellikle inşaat sırasında şantiye içi şantiye dışı faaliyetlerin uygulanması ilişkili biyoçeşitliliği koruma eylemleri ile ilgili; ÖMAŞ Maden İşletme Müdürü, özellikle işletme sırasında şantiye içi şantiye dışı faaliyetlerin uygulanması ilişkili biyoçeşitlilik koruma eylemleri ile ilgili; ÖMAŞ İşletme Departmanı Müdürleri, özellikle biyoçeşitliliği koruma uygulamaları gereklilikleri ile ilgili; ÖMAŞ Halkla İlişkiler Müdürü, biyoçeşitlilik paydaş katılımı ile ilgili halkla ilişkilerle ilgili. 4 PROJE STANDARTLARI Bütün Proje aktiviteleri ( Proje Standartları ), uygulanabilir standartlarla uyumlu olacaktır. Söz konusu standartlar aşağıda sıralanmıştır: uygulanabilir Türk Standartları; Türk ÇED gereklilikleri; Türk devlet kurumlarına rilen diğer taahhütler bu kurumların gereklilikleri; uygulanabilir uluslararası standartlar rehberler; uygulanabilir Centerra ÖMAŞ standartları, politikaları prosedürleri; ÖMAŞ'ın uymayı taahhüt ettiği diğer endüstri rehberleri. 4. Uygulanabilir Türk Ulusal Standartları; 983 yılında yürürlüğe giren Türk Kanunu No. 2872, çevre konularını çok geniş bir yelpazede ele almaktadır. Biyoçeşitlilik ile ilgili önemli çevre kanunları yönetmelikler aşağıda kısaca belirtilmektedir. Olaylar Proje finansmanı dokümanları OMAS ÇSYS Çerçesi ne atıfta bulunularak tanımlanır. Sayfa 7 / 22

8 OMAS-ESMS-BIO-PLN-000 Tablo 2: Biyoçeşitlilik ile ilgili Kanunları Yönetmelikleri Yönetmelik Resmi Gazete Doğa Koruma Biyoçeşitlilik Yaban Hayatı Koruma Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ile İlgili Yönetmelik , Orman Kanunu ; 683 Su Ürünleri Kanunu ; 380 Milli Parklar Kanunu ; 2873 Kültür Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ; 2863 Özel Koruma Ajansı Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ; 383 Su Ürünleri Yönetmeliği ; Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin Uygulanmasına Dair Yönetmelik ; Kara Avcılığı Kanunu ; 495 Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ; Hayvanları Koruma Kanunu ; 599 Yaban Hayatı Koruma Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ile İlgili Yönetmelik , Toprak Koruma Arazi Kullanımı Kanunu (No: 5403) , Toprak Arazi Kullanımının Korunması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Doğal Çiçek soğanlarının Doğadan Toplanması, Üretimi İhracatına İlişkin Yönetmelik Bazı Faaliyetler Hakkında Yönetmelikler , ; Kum, Çakıl Benzeri Malzemelerin Alınması, İşlenmesi Kontrolü Yönetmeliği , Madencilik Faaliyetleri Tarafından Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği Kaynakların Yönetimi Enerji Kaynaklarının Enerji Kullanımında Verimliliğin Arttırılmasına İlişkin Yönetmelik 4.2 Türk ÇED gereklilikleri , , Proje ÇED Raporu, sel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği gerekliliklerini sağlamak amacıyla hazırlanmış olup, bu ÇED izin alanı içerisindeki biyoçeşitliliğin bir değerlendirmesini içerir. 4.3 Türk Devlet Kurumlarına Verilen Diğer Taahhütler Bu Kurumların Gereklilikleri Uygulanabilir değildir. 4.4 Uygulanabilir Uluslararası Standartlar Rehberler ÖMAŞ'ın uygulayacağı uluslararası standartlar Avrupa İmar Kalkınma Bankası (AİKB) tarafından belirlenen standartlardır. AİKB Performans Gerekliliği 3: Biyoçeşitliliği Koruma Canlı Doğal Kaynakların Sürdürülebilir Yönetimi, Biyoçeşitlilik gerekliliklerini ortaya koyar: AİKB gerekliliklerinin bir özeti ÇSED Bölüm 8'de rilmiştir: Sayfa 8 / 22

9 OMAS-ESMS-BIO-PLN Uygulanabilir Centerra ÖMAŞ Standartları, Politikaları Prosedürleri Uygulanabilir değildir. 4.6 ÖMAŞ'ın uymayı taahhüt ettiği diğer endüstri rehberleri Uygulanabilir değildir. 4.7 Uygulanabilir Proje Standartlarının Özeti ÖMAŞ ulusal standartlar, yürürlükteki AİKB gereklilikleri uygulanabilir Centerra Standartlarının en katı olanına uyacak, böylelikle en katı standartlar Proje Standartları nı temsil edecektir. ÇSED bu Yönetim Planı Türk mevzuatına ilişkin gerekliliklere uymak için hazırlanan Türk ÇED'ine dayanmaktadırlar. ÇSED bu Yönetim Planı AİKB gerekliliklerini karşılamak üzere Türk ÇED'i için kabul edilen yaklaşımın ötesine geçmektedir. Ek etkilerin tespit edildiği ya azaltmaların önerildiği durumlarda, bunlar Türk ÇED'inde belirtilenlere ektir ÖMAŞ tarafından ek gönüllü taahhütleri oluşturulur Türk ÇED'inde ortaya koyulduğu şekilde ana düzenleyici gerekliliklerin yerine geçmezler. 5 ETKİ AZALTICI ÖNLEMLER VE YÖNETİM KONTROLLERİ 5. Özet Bu Yönetim Planı ÖMAŞ kapsamındaki günlük Biyoçeşitlilik yönetim faaliyetlerinin belirli yönlerine ilişkin daha fazla ayrıntı sunan aşağıdaki prosedür kılavuzlar tarafından desteklenmektedir: Projenin ömrü boyunca kapama aşamasında kritik habitat üzerinde net pozitif bir etki sağlamak üzere Biyoçeşitlilik Dengeleme Stratejisi; Biyoçeşitlilik stratejisini uygulamak için gerekli belirli eylemleri ortaya koymak üzere Biyoçeşitlilik Eylem Planı. Yukarıda belirtilenlere ek olarak bu nı destekleme için, gerektiği şekilde, diğer prosedürler geliştirilebilir. Aşağıdaki tablo ÖMAŞ'ın yerine getireceği temel yönetim kontrollerini sunmaktadır. Sayfa 9 / 22

10 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Tablo 3: Temel Yönetim Kontrolleri- Maden Sahası Proje Aşaması ID Konu/Unsur Kontrol Tanımı Sorumlu Taraflar BİY 0 Alanların ayrılması BİY 02 Hassas kurtarılması bitkilerin Toprak bitki örtüsünün korunacağı giriş izni rilmeyeceği çitlerle çevrilmiş belirli alanlar oluşturularak Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türlerinin sahadaki korunumu tahsis edilecektir; ÇED izin alanı içerisinde projeden doğrudan etkilenen Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türleri bireylerin tanımlanacak kurtarılacaktır. Kurtarılan birimler bir serada büyütülecek gelecekteki restorasyon dengeleme önlemleri için kullanılmak üzere birimlerin bir havuzunun oluşturulması amacıyla yayılmaları için kullanılacaklardır. esnasında saha dışında bir sera kurulacaktır. Doğrulama Yöntemleri BİY 03 BİY 04 BİY 05 Bitki örtüsünün temizlenmesi üst toprağın kaldırılması Bitki örtüsünün temizlenmesi üst toprağın kaldırılması Üst kaldırılması toprağın Faaliyetler esnasında, yayılma başarısına türlerin iklime alıştırılması hususundaki sonuçlara göre, söz konsuu sera Proje çit sınırının içerisine, daha öncesinde tahrip edilmiş bir alana taşınabilecektir. Doğrudan etkilenen hassas bitki türlerinin kurtarılmasına olanak rmek amacıyla Güneytepe açık ocak alanındaki bitki örtüsünün temizlenmesi üst toprağın kaldırılması/bozulması için (Ağustos 206 ortasında başlayacak şekilde) tarih belirlenecektir. Belirli türlerin çiçeklenme dönemleri aşağıdakileri kapsamaktadır: Verbascum luridiflorum (Mayıs ortası ile Haziran ortası arası) ) Campanula stricta var. aladagensis Temmuz ortası ile Ağustos ortası arası) Tehlikede olan kritik şekilde tehlike altında olan doğrudan etkilenen bitki türlerinin kurtarılmasına imkan sağlamak adına, bitki örtüsü temizleme Yığın Liçi Tesisi nin alanındaki ( ilgili göletlerdeki) üst toprağın kaldırılması/bozulması için (Ağustos 206 ortasında başlayacak şekilde) tarih belirlenecektir. Astragalus stitus ssp. nov. (Mayıs ortası ile Haziran ortası arasında) Cirsium aytatchii (Temmuz ortası ile Ağustosun üçüncü haftası arasında) Kritik Habitatı belirleyen iki türün (Astragalus stitus ssp. nov. Cirsium aytatchii) büyüme alanları içerisinden kazılacak üst toprak, diğer üst topraklardan ayrılmalı bu türlerin tekrar yetiştirilmesi için saklanmalıdır. Sayfa 0 / 22

11 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Proje Aşaması ID Konu/Unsur Kontrol Tanımı Sorumlu Taraflar BİY 06 Tohum toplama BİY 07 Alan İşgali BİY 08 Şantiye dışı sürüş BİY 09 Yuva yapan kuşlar BİY 0 incelemeler öncesi BİY Avcılık toplayıcılık BİY 2 Yeraltı geçitleri BİY 3 Patlama zamanları BİY 4 Trafik yönetimi Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurları Kritik Habitatı belirleyen türler için, gelecekteki restorasyon dengeleme eylemleri için kullanılmak üzere bir tohum bankası oluşturulması için tohumların toplanması gerçekleştirilecektir. Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurları Kirik Habitatı belirleyen türlerin büyüme alanları, ÇED izin alanında belirlenecek tespit edilen alanlara girilmesini engellemek adına çitle çevrelenecektir. Aksi belirtilmediği takdirde, bütün araçlar belirtilen güzergahlarda sürüleceklerdir. Kuşların yuva yapma mevsimi başlamadan önce (Nisan ortası-sonu), kuşları inşaat alanlarında yuva yapmalarından caydırmak için ÖMAŞ kuş kovucu bantlar kuracaktır. Bitki örtüsü temizleme faaliyetlerinden önce alanlarda inşaat öncesi incelemelerin yapılması amacıyla ÖMAŞ yetkili tecrübeli bir ekolojist atayacaktır. İncelemeler, inşaat alanlarından dışarıya çıkarılamayan kısıtlı harekete sahip fauna türlerinin (örneğin tosbağa) tanımlanmasına odaklanacaktır. Eğer kaplumbağa yuvaları gözlemlenirse, yumurtalar toplanacaktır yumurtadan çıkana kadar kontrollü bir alanda (kuluçka makinesi) tutulacaktır sonrasında yerel alana geri salınacaktır. Kuş yuvalarının gözlemlenmesi halinde, ÖMAŞ, tespit edilen yuvaların ait oldukları yerde korunmaları adına elinden gelenin en iyisini yapacaktır. ÖMAŞ personeli yükleniciler tarafından vahşi hayvanların avlanması toplanması, özellikle Testudo graeca (tosbağa) türünün, kesinlikle yasaklanacaktır. Sürüngenler bilhassa kaplumbağalar tarafından kullanılmak üzere belirli tasarıma sahip su yolları, yaşam alanının tahribat etkilerini en aza indirgemek için yeterli sayıda olacak şekilde ulaşım yollarının altına kurulacaktır. Kaya patlatma faaliyetleri gün saati içerisinde yerel fauna yaşam alanının gürültüye alıştırmak pek çok tür için kritik saatler (şafak gün batımı) esnasında rahatsızlık rmekten kaçınmak amacıyla belirli saatlerde gerçekleştirileceklerdir. Ulaşım yollarında hız limiti hayvan geçiş tabelaları konacak ulaşım yolu boyunca hız limiti (40 km/s) uygulanacaktır. Eğer tekrar eden hız limiti ihlalleri tespit edilirse, ulaşım yolunun düz bölümlerinde hız kasisleri gürültü şeritleri kurunuz. İş Sağlığı, Günliği Eğitim Müdürü İş Sağlığı Günliği Eğitim Müdürü Doğrulama Yöntemleri Saha araştırması Sayfa / 22

12 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Proje Aşaması ID Konu/Unsur Kontrol Tanımı Sorumlu Taraflar BİY 5 İşgalci türler Eğer işgalci türler gözlemlenirse, uygun bir yok etme programı geliştirilecek uygulanacaktır. Üst toprak, ÇED izin alanı içerisindeki yığınlarda biriktirilecek madenin BİY 6 Üst Toprak Yönetimi kapatılmasından sonra kademeli restorasyon rehabilitasyon için kullanılacaktır. Hafriyat Toprağı, Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (2004) ait hükümler Orman Rehabilitasyon Planı gereğince üst toprak biriktirilecektir. Erozyonu, tozu işgalci yabancı türlerin yayılımını en aza indirgemek BİY 7 Kademeli restorasyon amacıyla istikrarlı bir bitki örtüsü oluşturmak için inşaat esnasında temizlenen fakat kalıcı tesislerin (örneğin depolama alanları, boru hatları) kurulması kapsamında yer almayan alanların kademeli restorasyonu yapılacaktır. İşletme BİY 8 Yüklü Çözelti Havuzları; yüzeyi kaplamak, kuşlar diğer yaban hayatı Yüklü Çözelti bireylerinin havuzları kullanmasını önlemek amacı ile yüzen toplar ile Havuzları kaplanacaktır. arama aşamaları esnasında tahrip edilen alanların kademeli İşletme BİY 9 Kademeli restorasyon restorasyonu rehabilitasyonu, faaliyet esnasında devam edecektir İran-Anadolu step Quercus ağaçları için tipik ağaç türlerini kullanılarak kalıcı tesislerin kurulacağı alanlar dışındaki uygun alanların tekrar ağaçlandırılmasına odaklanılacaktır (G.7A.2). Doğal yaşam alanıyla uyumlu olan uygun yerel türler belirlenecek Closure BİY 20 Kapanış Planlaması kapanış planında kullanılacaktır. Geçici tesisler, yol kenarları, boru hattı güzergahları üzerindeki faaliyet aşaması esnasında yürütülen ıslah faaliyetlerine ilişkin çalışmalar, en iyi ıslah tekniklerinin bitki türlerinin belirlenmesi için kullanılacaklardır. Doğrulama Yöntemleri Tablo 4: Temel Yönetim Kontrolleri- Enerji İletim Hattı Proje Aşaması ID Konu/Unsur Kontrol Tanımı Sorumlu Taraflar BİY 2 Yüklenici Yönetimi ÖMAŞ, ÇSYP lerde belirtilen tüm ilgili taahhütlerin Yüklenici Sözleşmesi nde belirtilmesini ÖMAŞ tarafınca uygun şekilde denetlenmesini uygulanmasını temin edecektir. ÖMAŞ Proje Müdürü Doğrulama Yöntemleri Teftiş Sayfa 2 / 22

13 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Proje Aşaması ID Konu/Unsur Kontrol Tanımı Sorumlu Taraflar Doğrulama Yöntemleri BİY 22 Bitki örtüsünün esnasında bitki örtüsüne sahip bitişik alanların geri dönülemez şekilde Yüklenicisi bozulması bozulmasından, inşaat alanlarının sınırlarının net şekilde belirlenmesi aracılığıyla Teftiş engellenecektir. BİY 23 Trafik yönetimi Aksi belirtilmediği takdirde, bütün araçlar belirtilen güzergahlarda sürüleceklerdir. Yüklenicisi Teftiş BİY 24 Kuş yuvaları Kuşların yuva yapma mevsimi başlamadan önce (Nisan ortası-sonu), kuşları inşaat Yüklenicisi alanlarında yuva yapmalarından caydırmak için ÖMAŞ kuş kovucu bantlar kuracaktır. Teftiş BİY 25 Kuş yuvaları öncesi incelemelerde kuş yuvalarının gözlemlenmesi halinde, ÖMAŞ, tespit Yüklenicisi edilen yuvaların ait oldukları yerde korunmaları adına elinden gelenin en iyisini yapacaktır. Teftiş BİY 26 öncesi incelemeler Bitki örtüsü temizleme faaliyetlerinden önce, alanlarda inşaat öncesi incelemelerin yapılması amacıyla Yüklenicisi yetkili tecrübeli bir ekolojist atayacaktır. İncelemeler, koruma altındaki hassas bitki türlerinin inşaat alanlarından dışarıya çıkarılamayan kısıtlı harekete sahip fauna türlerinin (örneğin tosbağa) tanımlanmasına odaklanacaktır. Hayvanlar tespit edilmesi halinde, ekolojist tarafından toplanacak bulundukları yere olabildiğince yakın benzer bir bozulmamış sahaya taşınacaklardır. öncesi incelemeler, kaplumbağa yuvaları için de araştırma yapacaklardır. Eğer kaplumbağa yuvaları gözlemlenirse, yumurtalar toplanacaktır yumurtadan çıkana kadar kontrollü bir alanda (kuluçka makinesi) tutulacaktır sonrasında yerel alana geri salınacaktır. BİY 27 Restorasyon Erozyonu, tozu işgalci yabancı türlerin yayılımını en aza indirgemek amacıyla, istikrarlı bir bitki örtüsü oluşturmak için inşaat esnasında temizlenen fakat kalıcı tesislerin (örneğin depolama alanları) kurulmasına kapsamında yer almayan alanların kademeli restorasyonu yapılacaktır. Bu alanların restorasyonunun, yerel flora, fauna BİY 28 Etki Azaltıcı Önlemler doğal yaşam ortamları üzerinde doğrudan olumlu etki üretmeleri de beklenmektedir. ÖMAŞ, Sultan Sazlığı Ramsar Alanı Milli Park a olan etkilerini en aza indirmeyi taahhüt etmektedir. Bu taahhüde uygun olarak, kuş kaçıranların diğer etki azaltıcı önlemlerin TEİAŞ Enerji İletim Hattı inşaatı Yüklenicisi tarafından uygulanmasını sağlamak için azami gayret gösterecek taraflarla istişarede bulunacaktır. Eğer bu söz konusu önlemler teknik olarak uygulanabilir bulunmazsa, PR6 da belirtilen dengeleme önlemlerini de içerecek şekilde, ek önlemler belirleyecek, değerlendirecek uygulayacaktır (BATNEEC 2 yaklaşımı kullanılarak.). Yüklenicisi Teftiş Yüklenicisi Teftiş Teftiş 2 BATNEEC = Aşırı maliyet gerektirmeyen mevcut en iyi teknikler Sayfa 3 / 22

14 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 6 UYGULAMA TAKVİMİ 6. Bu Yönetim Planı nın Gözden Geçirilmesi Revizyonu Bu Yönetim Planı, inşaat devreye alma sırasında en az altı aylık periyotlar ile gözden geçirilecektir. Kararlı durum operasyonları sırasında, bu Yönetim Planı, değişen koşulları ya da ÖMAŞ'ın işletme ihtiyaçlarını yansıtmak için yıllık periyotlarla gözden geçirilecek gerekli revizyonlar yapılacaktır. Bu Yönetim Planı nın revize edilmesi, planın sorumlusu olan ÖMAŞ SGÇ Eğitim Müdürü sorumluluğunda olacaktır. Eğer işletme prosedürlerinde önemli değişiklikler gerekirse (ÖMAŞ ÇSYS Çerçesi nde yer alan Değişim Yönetimi Prosedürü aracılığıyla belirlendiği şekilde), bu Yönetim Planı da bir "gereklilik olduğunda" güncellenecektir. Bu Yönetim Planı nda yapılan herhangi bir revizyon, tüm ÖMAŞ personelinin Yönetim Planı'nın son sürümüne erişimini sağlamak için ÖMAŞ Doküman Kontrol Merkezi ne yüklenecektir. 7 İZLEME 7. İzleme Gerekliliklerine Genel Bakış Proje Standartları ile uygunluğu değerlendirmek için, işletme aşaması sırasında uygulanacak olan izleme önlemleri (Bölüm 4: Proje Standartları'na bakın) bu bölümde açıklanmaktadır. İzlemenin Proje Standartları ile uygunsuzluğunun belirlenmesi durumunda, bunlar araştırılacak uygun düzeltici eylemler belirlenecektir (ÖMAŞ ÇSYS Bileşen 2 uygunsuzluk olayı eylem yönetimine bakın). 7.2 Türk ÇED i içindeki İzleme Gereklilikleri Türk ÇED i Biyoçeşitliliğin izlenmesi ile ilgili aşağıdaki gereklilikleri ortaya koymaktadır: Yaban hayatının izlenmesi floranın izlenmesi ile eş zamanlı olarak yapılacaktır (aşağıdaki tabloya bakınız). Yapılan gözlemler kaydedilecektir zaman içerisinde türlerin sayısında /ya dağılımında herhangi bir değişikliğin meydana gelip gelmediğini belirlemek için periyodik kontroller yapılacaktır. Tablo 5 Türk ÇED'inde Biyoçeşitlilik İzleme Programı Bileşen Bitkilendirme Yaban hayatı İzleme Noktası Proje sahası, bitkisel toprak depolama alanları Proje sahası İzleme Yöntemi Saha gözlemleri Saha gözlemleri Sıklık Parametreler Amaç Yıllık Yıllık Bitki türleri, toprak kalınlığı Yabani türler Rehabilite edilen alanlarda tespit edilen uygun türleri yetiştirilmesi Projenin yaban hayatına potansiyel zararlarını kaydedilmesi önlenmesi Sayfa 4 / 22

15 OMAS-ESMS-BIO-PLN Temel İzleme Faaliyetleri Türk ÇED'inde belirtilen izleme gerekliliklerine ila olarak ÇSED'de ekstra izleme gereklilikleri belirtilmiştir. Türk ÇED ÇSED'den kombine izleme gereklilikleri aşağıda belirtilmiştir. Biyoçeşitlilik Eylem Planı Kapatma Planı nın hazırlanmasında belirtilen amaçlara dayanarak ila izleme önlemleri eklenebilecektir. Bu nicel rilere dayandırılacaktır kapatma amaçlarına erişilmesi yönünde ilerlemeyi ölçmeye odaklanacaktır. Sayfa 5 / 22

16 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Tablo 6: Temel İzleme Önlemleri- Maden Sahası Yerel Çalışma Alanı Aşama ID Konu Yöntemler Zaman Lokasyon Yorumlar BİYi 0 BİYi 02 BİYi 03 BİYi 04 BİYi 05 BİYi 06 BİYi 07 Ayak izi kayması Denetim Haftalık sahaları sahalarının gelişimi, çit çizgisinin içerisinde dışında ayak izi kaymalarından kaçınmak amacıyla haftalık olarak denetlenmelidir. Fauna türleri Saha gezisi Yuva yapma dönemi boyunca her iki haftada bir Fauna türleri Saha gezisi tan önce bir kez Ayak izleri Ayak izleri Kuşları korkutmak için bandın kalıcığını tekniğin etkinliğini doğrulamak amacıyla inşaat sahası düzenli olarak denetlenecektir öncesi, yuva yapma sezonuna göre zamanlanan bir vahşi yaşam yuva incelemeleri yapılacaktır. İncelemenin, metodolojisi Biyoçeşitlilik Eylem Planı nda belirtilmektedir. Su yolları Denetim Her üç ayda bir Ulaşım Yolu Su yollarını vahşi yaşam tarafından kullanımları için uygun olmayan hale getirebilecek engelleme ya erozyon esas alınarak, üç ayda bir kontrol edileceklerdir. Erozyon Denetim Aylık alanları Dik yamaçlar, nehir geçişleri bitki örtüsünden arındırılmış alanlara özellikle odaklanılarak, erozyon varlığı aylık olarak denetlenecektir. Hassas flora türleri ile ayırt edilen alanlarda ya saha içerisindeki tehlike altındaki yaşam ortamlarında tesislerin 00 metre etrafındaki erozyon belirtileri aylık olarak denetlenecektir. Fauna türleri Raporlama Yıllık alanları ÖMAŞ Yüklenici araçları tarafından vahşi yaşamı etkileyen tüm olaylar ya canlı ya ölü hayvanların gözlemlendikleri yerler kayıt altına alınacaktır. Hayvan ölümlerini engellemek vahşi yaşam olaylarını en aza indirgemek için gerektiği takdirde yerine getirileceklerdir. İşgalçi flora türleri Denetim Aylık sahaları İşgalci flora türlerinin varlığı ya yayılımı, bitki sezonlarında, özellikle bozulmuş alanlara odaklanılarak aylık olarak denetleneceklerdir. Sayfa 6 / 22

17 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 BİYi 08 Üst toprağın kurtarılması Denetim Üst toprak kurtarılması sırasında sahaları Üst toprak kurtarma faaliyetleri depolama koşulları, Hafriyat Toprağı, Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (2004) Orman Rehabilitasyon Planı nın hükümleri gereğince taahhüt edilmeleri amacıyla denetleneceklerdir. BİYi 09 Restore alanlar edilen Denetim Aylık Restore edilen alanlar Kademeli restorasyona tabi alanlar, eğer restorasyonun etkili olmadığı tespit edilirse, düzeltme faaliyetlerin başlatılmasına imkan rmek amacıyla bitki büyüme sezonu süresince ilk yılda aylık olarak denetlenecektir. Denetim, ekilen/tohumlanan türlerin, bitki örtüsünün gelişimini stres ya erozyon belirtilerinin varlığını değerlendirmeyi hedefleyecektir. BİYi 0 Ayak izi bozulması Denetim Günlük Hassas flora türleri alanı tehlike altındaki yaşam alanı Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türleri için saha içerisindeki koruma alanlarında geri döndürülemez tahribatlar tehdit altındaki inşaat sahalarına bitişik yaşam alanları günlük olarak denetlenecektir. BİYi BİYi 2 BİYi 3 Kurtarılmış canlılar Tohum toplama Denetim Haftada iki kez Sera Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türlerinin kurtarılmış bireyleri, eski yetiştirme koşullarının çoğalmalarının sağlanması için denetimli bir ortamda tutulacaktır haftada iki kez denetleneceklerdir. Laboratuvar testleri Tohum toplamadan sonra bir kez Laboratuvar Toz Denetim Aylık Tesislerin 00 m çevresinde bulunan hassas flora türleri tehdit altındaki yaşam ortamları Toplanan tohumların sayısı, yaşama güçleri büyüme koşulları, toplama sonrasında, ek toplama seferlerine duyulan ihtiyacın değerlendirilmesi amacıyla denetleneceklerdir Sahadaki Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türleri ile ayırt edilen tesislerin 00 metre etrafındaki alanlardaki toz birikimi inşaat süresince aylık olarak denetlenecektir. Eğer aşırı toz birikimi ya stres belirtileri fark edilirse, alana özgü ek etki azaltma önemleri uygulanacaktır (örneğin ek toz yönetimi önlemleri, geçici toz bariyerleri, bitkilerin temizlenmesi için su spreyi). Sayfa 7 / 22

18 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Faaliyet Faaliyet BİYi 4 BİYi 5 BİYi 6 Fauna türleri Saha gezisi tan önce bir kez Bütün Maden Sahası LSA Mısır akbabası (Neophron percnopterus) yuvaları için ek bir inceleme bu türlerin kritik yaşam alanı varlığını faaliyetlerin dışında tutmak amacıyla ocağın geliştirilmesinden önce kayalık yamaç alanlarında yapılacaktır. Ayak izi kayması Denetim Aylık Faaliyet alanları Faaliyet esnasında, belirlenen alanlar dışarısındaki ayak izi kaymalarından kaçınmak amacıyla sahaların, gelişimi aylık olarak denetlenmelidir. Erozyon Denetim Her üç ayda bir Tesislerin 00 m çevresinde bulunan hassas flora türleri tehdit altındaki yaşam ortamları Erozyon tehditi su stresi ile ilgili belirtiler, sahada tesislerden 00 m uzaklık içerisindeki Öncelikli Biyoçeşitlilik Unsurlar Kritik Habitatı belirleyen flora türleri ya tehdit altındaki türlerin bulunduğu alanlarda, faaliyet esnasında çoğalma döneminde her üç ayda bir denetlenecektir. Eğer erozyon ya stres belirtileri fark edilirse, sahaya özel ek etki azaltma önlemleri uygulanacaktır (örneğin erozyon kontrolü örtüsü, ek mühendislik önlemleri, yağmur suları için ek su yolları ya kanallar). Tablo 7: Temel İzleme Önlemleri- Enerji İletim Hattı Aşama Kimlk Başlık Yöntemler Zaman Lokasyon Yorumlar BİYi 7 Fauna türleri Yürüyüş incelemesi Yuva yapma dönemi boyunca her iki haftada bir ayak izi Kuş korkutma bantlarının varlığını doğrulamak tekniğin etkinliğini değerlendirmek amacıyla inşaat alanalar düzenli olarak kontrol edilecektir. BİYi 8 Fauna türleri Saha gezisi tan önce bir kez ayak izi Yuva yapma sezonuna uygun olarak zamanlanacak olan inşaat öncesi vahşi yaşam yuva incelemeleri yapılacaktır. Metodoloji, Biyoçeşitlilik Eylem Planı nda belirtilmektedir. BİYi9 Erozyon Denetim Aylık sahaları Dik yamaçlar, nehir geçişleri bitki örtüsünden temizlenilmiş alanlara özellikle odaklanılarak, erozyon olgularının varlığı aylık olarak denetlenmelidir. BİYi 20 Fauna türleri Raporlama Sürekli alanları Enerji iletim hattı ulaşım yolları boyunca vahşi yaşamı ilgilendiren kazalar ya canlı hayvan ya hayvan cesedi gözlemlenip gözlenmediği Sayfa 8 / 22

19 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Aşama Kimlk Başlık Yöntemler Zaman Lokasyon Yorumlar BİYi 2 Kuş incelemesi BİYi 22 Kuş incelemesi Saha gezisi Saha gezisi tan önce bir kez sahaları İlk yıl boyunca Ulusal Park Ramsar sahası denetlenecektir. İhtiyaç duyulması halinde yol kazalarından kaçınılması amacıyla ek etki azaltma önlemleri alınacaktır. Mevcut kuş yuvaların inşaat öncesinde denetlenmesi, inşaat faaliyetlerinden önce planlanan enerji iletim hattı güzergahı boyunca yapılacaktır. İki değişik teknik kullanarak kuş varlığı denetlenecektir: Dağılım Çokluk İncelemeleri Gözetleme Noktası İncelemeleri. Bir Ek koruma önlemi olarak sulak alan içerisindeki kuş nüfusuna ilişkin denetimi gerçekleştirmek amacıyla, ÖMAŞ, Milli Park Ramsar sahasına destek recektir. Eğer iletim hattının işletimi aşaması için öngörülen (BİY 28) etki azaltıcı önlemler teknik olarak uygulanabilir bulunmazsa, tüm işletme süreci boyunca yıllık izleme çalışmaları yapılacaktır. Faaliyet BİYi 23 Kuş gözetlemesi Saha gezisi Projenin faaliyet süresi boyunca göç dönemlerinin zirsinde haftalık göç dönemleri dışında aylık olarak Milli Park tampon bölgesi ile çakışan enerji iletim hattı güzergahı boyunca Enerji iletim hattı denetim prosedürü gereğince kuş varlığı kuş ölümlerinin gözlemlenmesi, enerji iletim hattı güzergahının Milli Park tampon bölgesi ile çakışan bölümü boyunca yapılacaktır. Kuş ölümleri, göçlerin zir yaptığı dönem boyunca haftalık olarak göç dönemleri dışında aylık olarak, bir çevre teknisyeni tarafından değerlendirilecektir. Kuş varlığının denetlenmesi, uzman bir kuş bilimci tarafından her üç ayda bir yapılacaktır. Kuş varlığı, iki farklı teknik kullanılışlara yapılacaktır: Dağılım Çokluk İncelemeleri Gözetleme Noktası İncelemeleri. Milli Park ın yönetiminden sorumlu yetkili kurumlarla, toplanan riler paylaşılacaktır. Sayfa 9 / 22

20 OMAS-ESMS-BIO-PLN Ana Performans Göstergeleri Aşağıdaki tablo ana performans göstergelerini önerilen hafifletme stratejilerinin ilerlemesini etkinliğini değerlendirmek için kullanılabilecek ilişkili temel izleme eylemleri özetlemektedir. Tablo 8: Ana Performans Göstergeleri İzleme Önlemleri ID APG Hedef İzleme ölçümü B-APG-0 Biyoçeşitlilik değerlendirmesine ÖMAŞ nün onayına tabi olmayan tahrip olmuş arazi Değerlendirme onay gereklilikleri ile %00 uyum En son habitat haritalama kayıtları izin gereklilikleri ile uyumun değerlendirilmesine karşı Proje kapsamında bozulan alanların yıllık gözden geçirilmesi B-APG-02 Biyoçeşitlilik Olayları Rapor edilen Biyoçeşitlilik ile ilgili olayların sayısını en aza indirme sürekli iyileştirme. B-APG-03 Toplum şikayetleri Rapor edilen Biyoçeşitlilik ile ilgili toplum şikayetlerinin sayısını en aza indirme sürekli iyileştirme. B-APG-04 Personel Eğitimi yönetimi uygulamaları dahil olarak pozisyonları gereğince personelin %00 üne eğitim rmek B-APG-05 öncesi inceleme Maden sahası enerji iletim hattı inşaatının vahşi yaşam üzerindeki doğrudan etkilerini en aza indirgemek Bir yılda rapor edilen Biyoçeşitlilik olaylarının sayısı Bir yılda rapor edilen Biyoçeşitlilik ile ilgili toplum şikayetlerinin sayısı Eğitim prosedürleri gerekliliklerinin yıllık incelenmesi Yeri değiştirilen hayvanların/yuvaların sayısı B-APG-06 Ulaşım yolu vahşi yaşam ölümleri Trafik ulaşım yoluna ilişkin kazaların sayısını en aza indirgemek daha iyileştirmek Rapor edilen trafik sebepli vahşi yaşam ölüm olaylarının sayısının yıllık sayısı B-APG-07 Enerji iletim hattı kuş ölümleri Güç hattına ilişkin kazaların sayısını en aza indirgemek Güç hattına ilişkin olarak rapor edilen kuş ölümleri olaylarının yıllık sayısı Sayfa 20 / 22

21 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 8 EĞİTİM 8. Genel Bakış Gerekli tüm eğitimler, işyeri intibak eğitiminin bir parçası olarak sağlanır (genel farkındalık sağlamak için) işe özel eğitim gereklidir. 8.2 İşyeri İntibak Eğitimi Öksüt Altın Madeni Projesi sahasında çalışan tüm ÖMAŞ çalışanları Yükleniciler genel işyeri intibakı, sahaya özel işyeri intibakı geniş bir sağlık, günlik çevre bilinci eğitimi yelpazesi sağlanacaktır. Gerekirse, uygun Kişisel Koruyucu Ekipmanlar (KKE) personel için hazır bulundurulacaktır. İlgili tüm personel koruyucu ekipmanların kullanımı bakımı konusunda eğitim almış olacaktır. 8.3 İşe Özel Eğitim İşe özel uzman eğitimi; tesis operatörleri, bitkileri yaban hayatını etkileyebilecek arazi temizleme, inşaat ya malzemeleri kullanmayı içeren faaliyetlerde yer alan kilit personel için sağlanacaktır. 8.4 Diğer Eğitim Gereklilikleri yönetimi genel özellikleri tüm çalışanlara sağlanacak olan işyeri intibak eğitimine dahil edilecektir. 9 DENETİM VE RAPORLAMA 9. Denetim Günlük denetimler işletme hususlarının geniş bir yelpazesini kapsayarak işletme alanı amirleri / denetçiler tarafından gerçekleştirilecektir. Bu denetimler sırasında tespit edilen herhangi bir olay, olay yönetim sistemine (ÇSYS Bileşen 0) rapor edilecektir. Uygunluk ÇSYS Bileşen (İzleme Değerlendirme) uyarınca izlenecektir. Tüm olaylar uygunsuzluklar ÖMAŞ ÇSYS Çerçesi Dokümanı (OMAS-ESMS-00) 'de açıklandığı gibi ÖMAŞ ÇSYS gerekliliklerine göre rapor edilecektir. 9.2 Dış Denetim Bu plan ile uygunluk Centerra denetim programının bir parçası olarak ayrı ayrı Proje Kreditörleri tarafından periyodik olarak değerlendirmeye tabi olacaktır. 9.3 Kayıt Tutma Denetimler, muayeneler olayların kayıtları ÖMAŞ prosedürlerine uygun olarak yönetilecektir. Sayfa 2 / 22

22 OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 0 DOKÜMAN KONTROLÜ Dosya Adı Doküman Numarası OMAS-ESMS-BIO-PLN-00 Onay Tarihi 4 Mart 206 Değişiklik Kayıt Numarası 0 Sayfa 22 / 22