1.1. Çama^ r Makinelerinin Tamm ve Kullan lan Terimler

Transkript

1 1. ÇAMA IR MAK NELER PAR^ALARI 1.1. Çama^ r Makinelerinin Tamm ve Kullan lan Terimler Tammi Çama r makinesi; su alma, y kama, ls tma, su bo altma ve s kma sistemlerini bir program vas tas ile veya maniiel olarak yapan bir makinedir. Yukanda saydigim z bu lemleri art k bir program vas tas ile belirli s ra ve zaman içinde fahstinp durdurarak kama programlarim yapmaktad r. Manüel olarak y kama yapan makineler u an kullamm yok denecek kadar azd r Kullan lan Terimler Çama r makinelerinde kullan lan terimler unlard r: > kama: Kiri çama rdan ay rma i lemidir. Bu temizlik i i su, deterjan, S, mekanik hareket ve kimyevi tesir ile gerçekle ir. Kimyevi tesiri sabunlu su gösterir. Suyun i? inde erimi olan sabun molekülleri leke par? ac klannin aras na girerek yumu at r ve fama r kirlerinden ayinr. Mekanik hareketle sabunlu su çama r kirlerinin aras na girip c kmak suretiyle kir ve lekeler çama rdan aynl r. > Durulama: Cama inn kiri yiiklenmi deterjanh sudan temiz su yard ile at lmas r. Durulama i i cama inn kirine göre 3-5 defa yapihr. > kma: Durulama i lemi s ras nda suyu emmi olan çama rlardan suyu ay rma i lemidir. > Kurutma: S kma i lemi sonunda çama rda kalan nemin çama rdan at hp iitiiye haz r hale gelmesidir.

2 > Ön Y kama: Ak amdan lslatman n kar ihgid r. Çama rlan kaba kirden annd rmak ve baz kirleri yumu atmak için ana y kamadan once yap lan y kama eklidir. > Ana Y kama: Fiziksel ve kimyasal olarak y kama eklidir. Su ls p deterjamn akti igi artinlarak çama rdan kiri ay rma eklidir. Etkin y kama bu ad mda yap hr. > Yumu atma: Makine kazan içine yani çama r suyuna, deterjan kutusundan yumu at almas r. > Bekletme: Makinede "suda bekletme" tu u varsa ve bu tu a bas larak, son durulama yap ld ktan sonra çama r son durulama suyu içinde bekler. Bas lmamissa bekleme olmaz, kma program uygulamr. > Yar m Su: Makinenin yanm su tu una bas ldiginda makine tamamen su ile kazam doldurmaz. Genellikle az çama r y kanacaksa kullaml r. > sa Program: sa program seçildi inde kumanda panelindeki ekranda max. s cakhk diisiik? kar. Az kirli çama rlar ifin kullaml r. > Yar m yük: Giinliik? ama rlar için kullaml r. Su, enerji ve deterjandan tasarruf edilir. > Bo altma: Bu i lem bast rma fonksiyonu ile birlikte kullamlan bu i lem su bo altma ile biter. > cakhk Ayar : kama program seçildi inde o programa ait max. s cakhk belirir. Çama m korumak i? in daha list s cakl klara cikart lmas engellenmi tir. Max. s cakhktan agi de erlere 5 C s cakhk arahklanyla diisiirülür ve geriye yiikseltilir. > Program Ayar : Program diigmesi ile? ama rlann y kamak istedi iniz program (ön kama, s kma durulama vb.) se 5 ebihrsiniz.

3 Uluslar Aras Kullan lan I aretler Tablo 1.1: Uluslar aras kullan lan i aretler

4 1.2. Çama r Makinelerinin Parçalar Çama r makinelerinin parçalar unlard r: Parazit Kondansatörü Kondansatör DC sinyalleri geçirmez. AC sinyalleri ise üzerinden geçirir. Öte yandan kondansatör yüksek frekansl sinyallere kar dü ük kapasitif reaktans (XC) gösterir. Çama r makinesinin içinde bulunan röle, motor bobini, aç p-kapanan kontaklar çal ma an nda k sa süreli de olsa yüksek frekansl elektrik sinyalleri (parazitik sinyaller) üretir. Yüksek frekansl sinyallerin yak n çevrede bulunan TV, radyo, CD çalar, bilgisayar vb. hassas yap elektronik cihazlara zarar vermesini önlemek için parazitik sinyalleri önleyen kondansatör kullan r A?ma- Kapama Anahtan Resim 1.1: Parazit kondansatörii Cama r makinesini? ali tmp durdurmaya yarayan devre eleman r. A? ma kapama anahtannda direkt 220 volt vard r. Anahtar direkt 220 Volt gibi bir gerilime temas etti i i?in yap n kiifiik olmas ndan dolay?abuk zarar görebilir. Genellikle ani gerilim artmalanndan dolay kontaklar zarar göriir. Resim 1.2: Açma kapama anahtan Resim 1.3: Açma kapama anahtan dis kapagi

5 Program Cihaz (Ayg ) Piyasada program ayg na beyin de denmektedir. Elektromekanik ve elektronik olarak iki ekilde yap r. Mekanik yap program ayg sadece eski model çama r makinelerinde bulunmaktad r. 2000'li y llardan itibaren iiretilen makinelerin programlama iinitesi dijital elektronik yap hd r. Mikro denetleyici ve mikroi lemci (entegrelerinin) ve di er parçalann kullan yayg nla mas ndan ve fiyatimn da diismesinden dolay iiretici firmalar elektronik program ayg tlanm tercih etmektedir Elektro Mekanik Program Ayg Bu program ayg kiiciik bir senkron makinenin mili ile kumanda edilen kamlan döndiirmesi ile elektrik kontaklanm acrp kapatarak i yapan elemanlann devreye girip cikmasim saglayan komplike bir iinitedir. Kamlar girinti ve ç nt oldu u için baz kontaklan acar, baz kontaklan kapat r. Ön y kama, y kama, durulamalar ile s kma i ini s ras ile i yapan elemanlara komut vererek makinenin otomatik olarak çalismasim sa lar. Senkron motor hareketini irili ufakl di lilerden olu an anz mana verir. Hareket devrini du iirülerek kamlara iletilir. Genellikle program ayg tlannda her kam 115 konumlu bir anahtara kumanda eder. Anahtar 2 sabit, 1 hareketli kontaktan meydana gelir. Program ayg iki k m kamlardan meydana gelir. Bunlardan birincisi olan y kama motoru kamlan siirekli olarak döner. Y kama motoru kamalan motoru siirekli çalist rrp yöniiniin de imini sa lar. kinci k m olanlar ise programlan olu turan kamlard r. Resim 1.4: Elektromekanik program cihaz ekil 1.1: Elektromekanik program cihaz ndaki kamlar n hareketi

6 Bunlar kendilerinden bagims z hareket eder. Program dii mesi direkt ana kamlara baghd r. Diigme çevrilmek suretiyle istenen programdan ba lat labilir. Böylelikle program kamlan birbirinden bagims z oldu u için istedi imiz program, program dii mesini çevirmek sureti ile atlatabiliriz Elektronik Program Ayg Elektromekanik program ayg timn yapmis oldu u i lemleri elektronik olarak yapan kitlerdir. Bu kitler entegre, triyak, diyot, direnç ve kondansatör gibi elektronik devre elemanlanndan meydana gelmektedir. Calismas mikroi lemci temeline( P C) dayamr. PIC mikrodenetleyicisine makinenin yapacagi i lemleri program mantigi ile yaz r ve yiiklenir. 16F84 adl mikrodenetleyiciyle 13 ayn al çalistmlabilmekte ya da 13 ayn giri (input) iinitesinden bilgi alimp i lem yap labilmektedir. 16F84'iin 13 ayagina (port) 74164, 74165, 7447 vb. entegreler ba layarak port say sim daha da art rmak da miimkiin olmaktad r. Mikrodenetleyicilerin kendilerine kaydedilen dijital kodlan y llarca tutabilmesi, program kaydetme i lemlerinin (Assembler, Basic, C, Pascal vb. ) ogrenmesi kolay programlarla yap labilmesi elektronik devreleri iyice basitle tirmi tir Kap Emniyeti Kilidi Resim 1.5: Elektronik program cihaz Çama r makinesinin çalisma amnda kapagimn afilmamas için bimetalli ve PTC'li kilit sistemi kullamlmaktad r. Bu diizenek makinede calisma amnda dalg nhkla kapagin afilmasim önlemektedir. Makine durdurulduktan 1-2 dakika sonra bimetal so uyup eski haline döndiigiinden kapak kilidi i levini yerine getirebilmektedir. Kap kilit sistemi 220 V ile çahstigindan 220 V PTC iizerinden geçti i zaman ls nmakta ve direnci yiikselmektedir. PTC'ye yapis k olan bimetal biikiilerek kilitleme i lemi gerçekle ir. PTC'nin ak kesilince soguma ba lar. Bimetal so uyunca eski konumuna döner ve yayh dil mekanizmas kapagin acilabilmesini sa lar.

7 ekil 1.2: Kap emniyet kilidi Resim 1.6: Kap emniyet kilidi Su Seviye Anahtan Selenoid valf, makineye disandan su almay sa lar. Kazan içindeki su yeterli seviyeye ula tiginda su seviye anahtarimn bir ucunda ba olan hava cebindeki havan n s kis p bas nç yapmas ile diyafram kontaklann konumunu de tirir. Selenoid valf bobinleri enerjisini bu kontaklardan ahr. Kontaklar konum de tirdi inde valflerin enerjisi kesilerek makinenin su almas engellenmi olur. Resim 1.7: Makine iç göriinusu (su seviye anahtan) Resim 1.8: Su seviye anahtan

8 Su Giri Ventilleri (selenoid valf) ekil 1.3: Su seviye anahtan Tek ve çift su giri li çama r makineleri bulunmaktad r. ki giri li olanlarda s cak ve so uk su giri ini sa layan iki elektrikli vana vard r. Bu vanalann bir ucu ehir ebekesi muslu una di er ucu deterjan kutusuna baghd r. Açma-kapama diigmesine bas ldiginda su giri ventillerinin bobinlerine de enerji gelir. Bobinler pistonu feker ve vanalar acil r. Makine yeteri miktar suyu ald ktan sonra su seviye anahtannin kontaklan konum degi tirince ventil bobinlerinin enerjileri kesilerek piston rak hr ve vanalann kapanmas saglan r. Enerjilendi inde konum degi tiren kontaklan sayesinde bagh bulundu u fonksiyonlan gerçekle tiren elemand r (Çama ir makinesinde Valfler enerjilendi inde su ve deterjan al ba lar. Enerji kesildi inde ise su ve deterjan al vb. i lemler sona erer) H z Kontrol Ünitesi Resim 1.9: Su giri ventili Program ayg ve y kama motorunun milinde bulunan takojenaratör bobininden aldigi sinyallerle fahs r. Y kama-s kma motorunun devir say sim, döniis yöniinii elektronik devreli kartlar ayarlamaktad r.

9 Y kama -S kma Motoru Resim 1.10: H z kontrol ünitesi Çama r makinelerinde bir fazh yard mc sarg h asenkron ya da AC seri (üniversal) motor kullan lmaktad r. Makinede kullan lan motor bir fazh yard mc sarg h ise bunlar çift sarg h olmaktad r. Statorda bulunan çift sarg iki ayn kutup say n meydana gelmesini sa lamaktad r. Motorlarda iki sarg bulunur. Bunlardan biri, y kama sarg di eri de s kma sarg r. Bilindi i gibi bir elektrikli motorda kutup say n 2 olmas dakikadaki devir say 3000 d/dak, 4 olmas 1500 d/dak, yapmaktad r. Çama r makinesi y kama i lemini yaparken çok kutuplu birinci sarg lardan ak m geçer ve rotor yava döner. S kma i lemi amnda ise iki kutuplu ikinci sarg lardan ak m geçer ve rotor h zh döner (Resim 1.11) Termostat Resim l.ll:çamasir makine motoru Çama r makinesinde sabit de erli ve ayarlanabilen olmak iizere iki adet termostat bulunmaktad r. Bu elemanlar rezistans devreye alarak y kama suyunun istenen s cakhga kadar ls nmasim saglar. Su s cakhgi yeterli seviyeye ula tiginda termostat n kuyruk k sm nda yer alan gaz genleserek diyafram itip kontaklann konum de tirmesini sa lar. Sabit de erli

10 termostat ön y kama ve yiinlii çama rlarm y kanmas amnda gereken C'hk s cakhga sahip suyu temin etme i leminde görev ahr. Ayarl termostat ise suyun s cakhgin n C araligmda bir de ere getirilmesini sa lamak için kullanihr Is (Rezistans) Resim 1.12: Termostat Cama r makinesi içine al nan suyu termostatta ayarlanan s cakhkta ls tan devre elemanid r. Paslanmaz çelikten yap lmis ve kazan içerisine yerle tirilmi tir. Kazan i? erisine yerle tirildiginden dolay y kama suyunu disanya s zd rmamas için s zd rmaz conta ile yaht mi yap lmist r. Rezistans 220 volt ile çah r. Baz? ama r makinelerinde iki rezistans bulunmaktad r. Böylece kullamm rahatligi sa lamaktad r. Rezistans n en biiyiik sorunlan kireçlenme ve kazanda su yok iken çahst lmas r Resim 1.13: Rezistans

11 Pompa Motoru AC 220 Volt, W giice sahip kiiciik boyutlu motordur. Görevi kazan içindeki kirli suyu disan atmakt r. Makine y kama ve durulama programlan sonunda ve s kma i lemi yaparken program cihaz ndan aldigi sinyal ile pompa motoru devreye girer Ön Kapak Resim 1.14: Pompa motoru Makine içine çama r buradan konur. Kapak cam, demir, diigme, fermuar gibi parçalann sürtiinüp çabuk kinlmamas için kahn camdan yap lm r. Motor iizerindeki yiikii azaltmak için baz makinelerde camlann alt k mlan e ik yap lm r. Dolay ile çama r cama sürtiinmesi azalt lm olur. Kapak kapat lma iglemi, iizerindeki t rnagin kap emniyet kilidi kontaklannin kapat lmas ile olur Kazan Resim 1.15: Ön kapak kama suyunun bulundu u k md r. Y kama suyu deterjan kutusundan sonra kazana gelir. Kazan makine içerisine alttan amortisörler iistten ise yaylar vas tas ile makine iferisine tutturulmu tur. Kazamn i? inde ls, tambur ve su seviye anahtarimn kuyru u olan hava cebi bulunur. Kazamn alt ve iistiine denge agirhklan konulmu tur. Kazan? elik sacdan ve son zamanlarda ise plastikten yap lmaktad r.

12 Resim 1.16: Çelik saç kazan Resim 1.17: Plastik kazan Tambur Tambur, kazandaki rulman yuvas na monte edilerek kazan içerisine yerle tirilir. Tambur delikli, paslanmaz çelik sacdan yap lmi olup çama rlann daha iyi y kanabilmesini sa lamak için tambur içerisinde kanatlar bulunmaktad r. (>ma rlan bu kanatlar kaldinlarak ve suya du iirmesi ile y kama sa lan r. Rulmanlann su ile temas önlemek i? in iki adet keçe konur. Kefenin zamanla özelligini kaybetmesi ile rulmanlar anzalamr, yikama suyu i? erisine ya b rak r. Genellikle beyaz cama rlarda sararma ve leke ile kendini gösterir. Makine s kma yaparken çok gürültii yapar. Resim 1.18: Tambur

13 Deterjan Kutusu Makinenin ön yiiziiniin sag veya sol list kö esinde bulunur. Ön y kama ile ana y kama deterjanlann ve yumu at ciy aym anda alabilmesi için tiç bölmeli olarak plastikten yap lmist r. Su, musluktan, deterjan kutusunun kanallarmdan deterjan da alarak kazan içerisine akar. Makine durulamadan sonra suyu yumu at bölmesi iizerinden ahr. Deterjan kutusunun su kanallarmdan ba ka birde köpiik hortumu bulunur. Köpiik hortumu, kazan içindeki fazla köpiigii alarak deterjan kutusuna iletir Filtre Resim 1.19: Deterjan kutusu Makinenin ön yiiziinün alt kosesinde bulunur(resim 1.20). Elbise hav, pantolon gömlek ceplerinde unutulan bozuk para, diigme, igne, gibi cisimlerin pompaya giderek makinenin görev yapamaz hale gelmesini önlemek icindir. Bu cisimlerin bir k sm da makine kapagimn bulundu u köriik aralanna dolar. Filtrenin t kanmamas için birka? y kamadan sonra temizlenmelidir. Aynca suda bulunan yabanc cisimlerin makineye girmesini önlemek için a agidaki resimde de göriildiigii gibi su giri vanalann n önlerine filtreler konulmustur(resim 1.21). Resim 1.20: Tahliye filtre Resim 1.21: Su giri filtreleri

14 Amortisör Çama r makinesindeki sars nt lan önlemek için amortisörler kullan hr. Kazamn iki yan nda bulunur. Kazan iistte yaylar alt k mda ise amortisörler iizerinde durmaktad r. Eger kazan makine ana gövdesine vida ile sabitlenirse olsayd makine dengesiz yiiklerde sarsint yapacak ve gövde ba lant lanni kopartacakt r Tahliye Hortumu Resim 1.22: Amortisör Çama r makinesindeki kirli suyun disanya at lmas nda görevli elemamd r. Hortumun bir ucu pompa motoruna ba lanm r. Diger ucu ister banyo giderine veya lavabo içine rak hr. Daha önceden lavabolann alt kism na t ek yap larak ba lanan hortum makine i? erisine koku yaptigi için bu uygulama iptal edilmi tir. Tahliye hortumu makine ç kis ndan lavaboya b rak lacaksa, belli bir yiikseklik verilmelidir. Yoksa makine içine al nan y kama suyu tahliye hortumu ile hi? kullamlmadan disan atihr. Baz makinelerde bu yiikseklik gövde içerisinde yap lmist r. Resim 1.23: Su tahliye hortumu

15 Su Giri Hortumlan Suyun makineye ahm nda görevli elemand r. Su giri hortumlannin bir ucu muslu a di er ucu ise su giri ventillerine ba lan r. Baz makineler tek su giri li baz lan çift su giri lidir. Makinelerin özelli ine göre bir veya iki hortum baglan r. Resim 1.24 teki hortumlann k rm olan s cak, di eri so uk su giri i için kullanil r. Makinenin s cak su hortumunu kullanmak bize elektrik enerjisinden tasarruf etmemizi sa layacakt r. gift su giri li makinelerin s cak suyu deterjan kutusunun ön y kama kutusundaki deterjana akar Dijital Ön Panel Resim 1.24: Su giri hortumlan Makinenin kumanda edildi i k md r. Makinenin s cakl k, program ve ek fonksiyon tu lan bulunmaktad r. Her model ve her marka çama r makinelerine göre degi iklik gösterir; fakat genel olarak yapt klan i lemler aymd r. Program ayar diigmesi, s caklik ayar dii mesi, a^ma kapama diigmesi, ek fonksiyon tu lan vb. Resim 1.25: Dijital ön panel

16 Röleler.Elektromanyetik anahtarlara röle denir. Çama r makinesinin içinde bulunan motor, selenoid valf, ls fazla ak m çektikleri için program ayg ndan direk sinyal almazlar. Program cihaz röle bobinini enerjiler. Bu elemanlar röleler taraf ndan çal tml p durdurulur. Çama r makinelerinde herhangi bir eleman fazla ak m çekti inde röle kontaklan zarar göriir. Böylece program cihaz kurtarmis oluruz. Fiyat olarak da röle daha program cihaz na göre daha ucuzdur. Röle kullan lmas uygun olmas n yan nda dezavantaj sesli çalismas r Kasnak Resim 1.26: Makine iç g6riinusu(r61e) Resim 1.27: Röle iç göriiniisii Motor milinden kayi ile gelen döndiirme hareketini tambur miline aktaran k md r. Yeni? kan baz otomatik makinelerde kasnak bulunmamaktad r. Motor direkt tambur miline baghdir. Bu da motordan al nacak giifii artt rmaktad r. Resim 1.28: Kasnak

17 Takojeneratör Motorun mekanik enerjisini V aras gerilime sahip, kiiciik ak mh bir elektrik enerjisine çeviren elemand r. Takojeneratör AC seri motor ile birle ik hâldedir. Bu motorun klemens kutusunda (terminalinde) 6 adet kablo vard r. Bunlann ikisi endiivinin, ikisi indiiktörün (kutup sarg lannin), ikisi de takojeneratöriindiir. Takojeneratöriin iiretti i gerilim AC seri (üniversal) motorun h zim kontrol eden elektronik devre kart na gider. Bu kart takojeneratörden gelen gerilimin de erine göre motorun h n hangi seviyede oldu unu alg lar Kayi Kayis kasnak mekanizmah çama r makinelerinde kullamhr. Y kama-s kma motorundan aldigi döndiirme hareketini kasna a ileten k md r. Esnek bir malzeme oldugu için anza olay pek yoktur. Kayis de iminde gerginlik ayanm kontrol etmek gerekir. Kayi zamanla tahri oldu unda yenisi ile de tirilir Denge Agirhklan Resim 1.29: Kayi Çama r makinesinin sars nt h falismasim önlemek i? in kazamn alt list k sm na dökme demirden yap lmis agirhklar konulmustur (Resim 1.30 ). Resim 1.30: Denge agirhklan

18 Resim 1.31: Makine if göriinu^iu

19 2. ÇAMA IR MAKiNELER N ÇE TLERi 2.1. Çama r Makinelerinin Çe^itleri > Mini çama r (yay k) makineleri > anz manh (merdaneli ) makineleri > Otomatik çama r makineleri > Tam otomatik (dijital ) çama r makineleri > Di er çama r makineleri Mini Çama r Makineleri ve Çah?ma Prensibi Piyasada birçok tipte mini makine iiretilmektedir. Hepsinde prensip aym olup, içerisinde bir fazl motorlann kumanda etti i pervane bulunur. Pervanenin suyu döndiirmesi ile fama rlar y kamr. Baz makineler de pervane tek yönde baz lannda ise iki yönde döner. ki yönde dönen makinelerde sa a ve sola çama m döndürdiigii ifin çama rlarm daha iyi kanmas sa lanmis olur. Bu makinelerde genellikle kazan içine kaynat lmis su konur. Mini çama r makinesi, çama m y kad ktan sonra fisk rtma hortumu yere b rak lmak sureti ile kirli su disanya at r. Aynca suyu atmak için bir diizenek yoktur. Sonra tekrar hortumun a yukan da tutulmahd r. Yoksa kazan içine konulan durulama suyu disanya akar.

20 ekil 2.1: Mini çamasir makinesinin gövde parçalan Parça Ad 35 Parça Ad 40 Parça Ad Orta Kapak Fi k rtma Hortumu 43 Conta Rotor Tekerlek Plastik Kelepçe Kondansatör ebeke Kablosu Arka Kapak

21 ekil 2.2: Mini fama^ir makinesinin kazan merdane par^alan

22 Par^a Ad 8 Par^a Ad 16 Par^a Ad Bo altma Hortumu Burç 19 Alt merdane yata Kazan 13 Merdane Üst kapak Damlahk Pervane Bask Sac Tutamakh s kol Pervane kasnagi list Merdane Yatagi Alt Merdane Yata Motor Koruma sac Üst Merdane Motor Alt Merdane Pervane yuvas Ayar Vidas kanan çama m durulamak için disandan tekrar elle so uk su konur durulama yapt ktan sonra s kma i lemine geçilir. Kol kuvvet ile merdaneye tutturulan çama r merdane kolu çevrilmek sureti ile s kma i lemi yap r. S kmamn daha iyi olmas, merdane iizerindeki ayar vidas ile ayarlamr. Mini çama r makineleri anzalan; motora bagh olan kondansatör anzas ve motor direk kazana bagh oldu u için zamanla kazandan motora su girebilir anz manh (Merdaneli) Çama r Makineleri ve Çah?ma Prensibi Piyasada bulunan anz manh fama r makineleri yap sim inceleyecek olursak, mini makinelerinin biraz daha geli tirilmi idir. Bu tip makinelerde bir fazh motor kayis kasnak yard ile pervaneyi kumanda eder. Pervane sa a ve sola motor yard ile döndiirülerek çama rlar y kamr. Yine bu makinelerde de çama r y kamak için ki i makineye komutlan kendisi verir. > cak suyu disandan ki i koyar. > So uk suyu disandan ki i koyar. > Merdaneyi s kma yapmas için ki i çahstmr. > Merdaneye çama in elle verilir. > Deterjan kazana elle at hr. > Kirli suyun disan at lmas ifin, pompa motorun dii mesi elle çevrilir. Mini makinelerden farkh olarak çama r y kand ktan sonra kazandaki

23 kirli suyu kazan dibindeki delikten pompa motoru yard ile bo alt r. Merdaneyi mini çama r makinesindeki gibi elle çevirmeye gerek yoktur. Merdaneleri, di liler yard ile motor çevirir. Kullan mini makinelere göre biraz daha rahatt r. S kma i lemi motor taraf ndan yap ldigi için çevirme gücii yiiksektir. Bunun için çama m elle verilirken dikkat edilmelidir. Merdaneye parmaklar s ki abilir. Böyle bir durumdan kurtulmak için merdane önline emniyet çubuklan konulmu tur. Anzalan mini makine ile aymd r. ekil 2.3: anz manl famasir makinesinin gövde par^alan

24 ekil 2.4: anz manl famasir makinesinin merdane ve tahliye par^alan

25 Par^a Ad 9 Par^a Ad 17 Par^a Ad Süzgeç Emi Hortumu 20 Emniyet Çubu u Pr. Emi Hamili 13 Pompa Gövdesi 21 Tutucu Conta 15 Pompa Pervanesi list Merdane Yatagi 23 Pervane 16 Pompa Contas Merdane Kum. Kolu 24 Kazan Profili Pompa Kapagi Alt Merdane Kazan list Parças Gövdesi Verici Hortum list Kapak Damlal k S Conta Emniyet Çubu u Üst parças Otomatik Çama r Makineleri ve Çah?ma Prensibi Otomatik çama r makineleri, çama m makine içine koyup çama rm özelli ine göre program seçimi ve s cakhk ayar diigmesini ayarlad ktan sonra geri kalan di er i lemleri makine kendisi yapan (y kama suyu ve deterjam kendi ahr, suyu ls r, tambur diizeni ile çama m y kar, durulay p kar) makinelerdir. Otomatik çama r makineleri, mini ve anz manh makinelere göre ki iye 50k fazla i b rakmamaktad r. > Makinelerde çama rlan tamburun içine ki i kendisi koyar. > Suyu otomatik olarak ahr. > Çama ra uygun (cinsine, dokusuna ve kirlilik miktanna göre) program ki i seçer. > Cama ra uygun s cakhk ayanm termostat dii mesinden ki i ayarlar. > Deterjan çekmecesine deterjan ve yumu at konur. > Ki i a^ma-kapama dii mesine bast ktan sonra ba ka bir i lem yapmas na gerek yoktur. Çahsmas : Makine fi i prize tak hr. Elektrik, parazit kondansatöriin iizerinden a^ma-kapama anahtanna gelir. Anahtara bas ldiginda enerji program cihaz ndan geçerek kap emniyet kilidine gelir. Kap kapat nca enerji buradan su seviye anahtarmin kapal kontagindan geçerek, su giri ventil bobinlerini enerjileyerek suyun musluktan i? eriye girmesi sa lan r. Su, elektrikli musluktan, deterjan kutusundan deterjam alarak kazana dolmaya ba lar. Su, su seviye anahtarmin kontroliinde dolar. Yeterli suya ula ld ktan sonra su seviye anahtarmin kapah kontagi aç larak su giri ventillerinin enerjisini keser ve makinenin su almas durur. Enerji, su seviye anahtanndan program ayg iizerinden h z kontrol iinitesi ve y kama motoruna gelir. Y kama motoru çahs r. Kayis-kasnak tertibat ile motor tamburu döndiiriir. Çama rlar y kanmaya ba lar. Enerji di er taraftan rezistansa gelerek su ls nmaya ba lar. Su istenen derecede ls nd ginda termostat ls cimn enerjisini keser. Su ls nmas nda ge?en siirede i lemler durur. Y kama i lemi

26 bittikten sonra program cihaz pompa motoruna enerji gönderir. Pompa motoru kirli suyu disan atar. Program cihaz tekrar tekrar enerji göndererek musluktan durulama suyunu almas sa lar. Program cihaz bu i lemi seçilen program n özelli ine göre tekrarlar. Program cihaz son olarak yumu at ile birlikte kazana su ahr. Bu su, yumu at suyudur. Çama n yumu atma i lemi de bittikten sonra s kma i lemi ba lar. Tambur, motor taraf ndan s kma devrinde döndürüliir. Bu s rada pompa motoru çahsarak suyu disan atar gekil 2.5: Otomatik yamasir makinesinin kazan-tambur -motor grubu Par^a Ad 13 Par^a Ad 25 Par^a Ad Üst Kapak Pano Klipsi 28 Amortisör Adaptör 17 Ayarh Ayak 29 Rezistans Be li Anahtar Sac Arka Kapak Rezistans Koruyucusu Gövde 19 Arka Takviye 31 Kazan Körük Kelepçesi 20 Emniyet C vatas 32 Üst Agirhk ic Kapak 21 Yaylar 33 Rulman Yuvas Ön kapak Contas 22 Tambur 34 Kasnak Ön Kapak Tutamak Kazan Kapa 35 V Kayi Ön Denge Agirhgi Motor Emniyet Anahtan Körük Kelepçesi Motor Muhafaza Sac Tampon Kazan Körü ü

27 ekil 2.6: Otomatik famasir makinesinin gövde par^alan Otomatik çama r makinesi; kazam çeviren motor, su seviye anahtan, rezistans, termostat, program cihaz, kap emniyet kilidi, su bo altma motoru, su giri ventilleri vb. i parçalardan meydana gelir. Makineyi olu turan parçalarm yap ve görevleri 1. Faaliyette anlat lmist hat rlay z. Otomatik? ama r makinesinin otomatik olarak? alisan elektrikli par? alan ve mekanik par? alan çok oldugu ifin anzalan da di er makinelere göre fazlad r. Anza ve bak mlan ileri ki konularda aynntih bir ekilde anlat lacakt r.

28 Tam Otomatik (Dijital ) Çama r Makineleri ve Çah?ma Prensibi Tam otomatik eama r makineleri, y kama suyu ve deterjan kendisi al r, suyu ls p eama m el de meden y kar, durulay p s kar, baz modeller ise kmas yap lan eama m kurutur. Yap genellikle otomatik eama r makinesi ile ayn r. > Gövdede tie yerde topraklama vard r. > lk giri te elektronik aksam korumak için parazit filtresi mevcuttur. (Bu filtre 450 Hz He eahsmaktad r.) > Filtreden geeen sinyal valflere gider. Su giri valflerine enerji gelince elektronik kart valflerin aeilrp suyun deterjan göziinden tambura ula masim sa lar. > Belirli miktarda su ald ktan sonra su almay durduran seviye sensörii mevcuttur. > Su al nmaya ba land ktan sonra kazandaki bas ne artar bu bas ne seviye sensörii ile kontrol edilir. stenilen de ere ula ldiginda seviye switchleri kontak de tirir ve su ahm durur. > Rezistans devreye girerek suyun istenilen s cakhga ula masim sa lar. > Program cihaz eama rm cinsine, dokusuna ve kirlilik miktanna göre uygun programa alimr. E er? ama r makine ifine at lan eama r ifin sefilen program haricinde ön panel iizerindeki fonksiyon tu lanndan yanks tu lama yap hrsa program bunu kabul etmez. Örnegin pamuklu giyecekler iein sefilen program en fazla 60 dereceye izin veriyorsa biz cakhgi 80 dereceye ç kartmak istersek makine bu iste i kabul etmez. Makine yine 60 derecede y kar. > Makine çama rlan y kar, durular, s kar ve s cak hava vererek kurutur. Makinede meydana gelen de imleri, aksakhklan dijital panelden görme imkamm z vard r. Yap olarak hemen hemen otomatik makineler ile ayn r. Otomatik eama r makinesinin otomatik olarak çalisan elektrikli par? alan ve mekanik par? alan çok oldugu ifin anzalan da di er makinelere göre fazlad r. Anza ve bak mlan ileri ki konularda aynntih bir ekilde anlat lacakt r.

29 ekil 2.7: Otomatik famasir makinesinin tambur-kazan-motor grubu Par^a Ad 19 Par^a Ad 25 Par^a Ad V Kayi i Motor 28 Kasnak 23 Takojeneratör 29 Körük Hortum Kazan 24 Amortisör Pompa Motor Baraket Amortisör Pimi Korayucu Kapak Uzun Kazan Yay Alt Denge A rl Is (Rezistans) Motor Koruma Sac Kelepçe

30 Di er Çama r Makineleri Bu model çama r makinelerinde çama m h zl ve ekonomik bir ekilde y kamamn yam s ra, virüs ve bakterilere kar dezenfekte eder. Hem de, klor un dezenfektan etkisinden daha giiclii bir dezenfektan olan OZON ile dezenfekte eder. Özellikleri > Ozon iireten jeneratörii ile çama m y kamamn yam s ra, bakteri ve viriislere kar dezenfekte eder, > Teni hassas olan bebekler için ogrenciler, bekarlar, hekimler, kuaförler ve çama rda hijyene önem verenler için idealdir > Tam otomatik programda, 2 ka k deterjan, 0,06 KW elektrik sarfiyat ve 32 litre su harcamas ile ekonomiktir. > 1 kg kuru çama m 35 dakikada y kayabilmektedir > Gerek zeminde, gerekse de tezgâh iistiinde kullanabilecek kadar kiiciik yapihd r. > Ev han mimn tesisatci fagirmaya gerek kalmadan tek ba na makineyi, kutunun i? indeki adaptörlerle lavabo musluguna ba layabilme imkam vard r. > Ihk suda (50 derece) da iyi bir temizlik yapabilme özelli ine sahiptir.

31 2.2. Çama^ r Makineleri Elektrik Devre emalan ekil 2. 8: Kayi$- kasnak mekanizmah fama^iir makine prensip $emas Otomatik çama r makinelerinin genel çalisma prensip emalan ekil 2.8 teki gibidir.

32 ekil 2.9: Do rudan tahrikli famasir makine prensip $emas Bu tip makinelerde motor mili direk tambura baghd r. Makinelerin kayi -kasnak mekanizmahlara göre üstünliikleri: > Motorun devri tambur dönme h ile ayn r. > Motor di er makinelerdeki motorlara göre daha du iik devirle döner. > Motorun du iik devirle dönmesi, aynca motorun firças z ve rulmans z olu u, kayi - kasnak sisteminin olmayi gibi nedenlerle makine di erlerine göre sessiz çah r.

33 ekil 2.10: Çama^ir makinesinin elektriki devre $emas

34 ekil 2.11: Çama^ir makinesinin parfalannin elektriki ba lant $emas

35 3. ÇAMA IR MAKiNELERiN N MONTAJI Çama r makinesinin montaj yaparken dikkat etmemiz gereken noktalar vard r. Makinenin montaj 1 ras ile: 3.1. Emniyet C vatalarm n Ç kart lmas Emniyet c vatalarmin cikar lmasimn i lem s ras : 1. Çama r makinenizi çahst rmadan önce makinenin arka taraf ndaki nakliye emniyet vidalann n cikanlmas gerekmektedir. Bunun için ekil "C" ile gösterilen nakliye vatalanni uygun bir anahtar ile yard yla saat yöniiniin tersine çevrilerek iyice ekil 3.1: Çamasir makinesinin arkas ndaki emniyet c vatalannin anahtarla sökiilmesi gev etilir.

36 2. Nakliye emniyet c vatalan çekilerek ç kanhr. 3. Nakliye emniyet c vatalannin bo alttigi deliklere, ambalaj torbas ndaki ekilde "P" ile gösterilen plastik tapalan, ok yöniinde itilerek tak r. ekil 3.2: Çamasir makinesinin arkas ndaki emniyet c vatalannin cikart lmas Resim 3.1: Çama^iir makinesinin arkas ndaki emniyet c vatalan Herhangi bir nakliye s ras nda tekrar kullanmak

37 iizere nakliye emniyet c vatalanni saklamam z gerekir. Cama r makinesini ta yacagim z zaman emniyet civatalanni takmam z gerekir. Yoksa kazan nakliye esnas nda zarar göriir.

38 3.2. Çama r Makinesinin Ayaklarmin Ayarlanmas Çama r makinesinin ayaklarmin ayarlanmas i lem s ras : 1. Makinemn sessiz ve titre imsiz çahsmas için makinenin kuruldugu yer duz, sert ve sallanmayan bir zemin olmahd r. Hah veya benzeri yuzeyler uzerine 2. Makinenin dengesini, alt nda bulunan ayarh ayaklardan ayarlanmahd r. 3. Makinenin daha sessiz ve titre imsiz çahsabilmesi için ayaklarmin iizerinde diizgiin ve dengede durmas gerekir. 4. Makinenizin dört ayagi ayarlanabilir. Önce plastik kontra somununu gev etiniz. Ayagi ayarlayarak dengeyi sa lad ktan sonra plastik kontra somunu yukan do ru kistinniz. 5. Zemin seviyesindeki bozukluklan dengelemek amac ile makinenin alt na karton, tahta veya benzeri malzemeler kesinlikle konulmamal r. ekil 3.3: Çama^ir makinesinin ayaklannin ayarlanmas 3.3. Çama^ r Makinesinin Su Ba lant n Yap lmas Makine ile birlikte verilen özel hortumlan makine iizerindeki su giri vanalanna ba lamr. K rm hortum veya rm yazih hortum s cak su giri i, mavi veya mavi yaz h hortum ise so uk su giri ine ba lamr. Hortumun dirsekli ucu makineye tak hr. Hortumun somunlan el kuvveti ile s lmahd r, anahtar kullamlmamahd r. Ba lant yerlerinde olu abilecek su zmalanni önlemek için, hortumun her iki taraf ndaki ba lant larda conta kullamlmas gerekir. Makine taraf ndaki contalar hortum filtre kanahna oturmahd r.