Cumhuriyet Halk Partisi

Transkript

1 1 Cumhuriyet Halk Partisi CHP Lideri Kılıçdaroğlu 5N1K da çözüm süreci, emeklilere iki ikramiye, işsizlik ve yoksullukla mücadele sorularını yanıtlarken Kemal Derviş in CHP İktidarında görev üstleneceğini söyledi. Tarih : gelecek ve görev alacak? - Kemal bey partimizin üyesi. Dünya çapında ünlü bir sosyal demokrat. Sıcak siyasete girmek istemiyorum diyor. Ama eğer sosyal demokrat bir iktidar olursa ben gelir seve seve görev yaparım diyor. CHP iktidarında - Genel Başkan olarak, salt güvenlik önlemleriyle sorun çözülmez. Bu sorunun çözümündeki anahtar kelime demokrasi ve özgürlüktür dedim - Birinci sınıf demokrasiyi getireceğiz bu ülkeye. Bizim insanımız birinci sınıf demokrasiyi hak ediyor. Neden üçüncü sınıf demokrasi? Neden yasaklar? Bunları kaldıracağız. - Eksen kaymasının çok daha ötesinde dünyadan tecrit edilmiş bir Türkiye var şuanda. Ortadoğu da istenmiyoruz, AB, Amerika, Rusya, Japonya herkes kaygılı. Türk işadamları hemen hemen bütün bu coğrafyadan dışarı atıldı. Libya da 4,5 milyar dolar işadamlarımızın alacağı, 7 milyar dolarlık iş makinaları var. İşadamlarımızı sınır dışı ettiler yılı Türkiye nin %1 i Türkiye servetinin %38 ine sahip. 2014; Türkiye nin %1 i Türkiye servetinin %54 üne sahip. Emekliler niye fakir, niye geçinemiyorlar? Bu gelir dağılımı bozulduğu için. Ben o dengeyi varlıklılar lehine değil, emekliler lehine kullanacağım. - Nasıl yapacaksınız deniliyor? Davutoğlu hayatında hiç bütçe yaptı mı, hiç vergi topladı mı? Ben bütçe nasıl yapılır, vergi nasıl toplanır, kaynaklar Cumhuriyet Halk Partisi - 1 /

2 2 nerelerdedir gayet iyi bilirim. Kendilerine kaçak saray yaptılar, uçak aldılar. Niye emekliye vermiyorlar? - Örtülü ödenekteki harcamalara bakın astronomik rakamlara çıktı. Niye emekliye vermiyorlar? Üstelik o paranın kaynağını da açıklamıyorlar. Türkiye aslında düşünülenden çok daha zengin bir ülke. Kaynak da var, para da var, nasıl verileceğini de biliriz. Cüneyt ÖZDEMİR- Bu kucaklayıcı olmakta bir parantez açalım. Barış süreci dahil mi? Siz barış sürecini devam ettirecek misiniz? Kemal KILIÇDAROĞLU- O süreci çözecek olan parti biziz. Cüneyt ÖZDEMİR- Eğer masadan AKP kalkarsa ya da seçim döneminde şuanda emareler belirginleşmeye başladı her an her şey olacak gibi bir hava oluştu. Sanki barış süreci her an askıya alınabilir gibi. Kemal KILIÇDAROĞLU- Öyle görünüyor. Cüneyt ÖZDEMİR- Siz bunu devam ettirmeyi taahhüt ediyor musunuz? Kemal KILIÇDAROĞLU- Türkiye de bütün insanların kardeşçe yaşayacağı bir ortamı yakalayacağız. Bakın, bu sorun nasıl çözülür? Çıkıp Genel Başkan olarak şunu söyledim. Salt güvenlik önlemleriyle bu sorun çözülmez. Bu sorun nasıl çözülür? Bu sorunun çözümündeki anahtar kelime demokrasi ve özgürlüktür. Birinci sınıf demokrasiyi getireceksiniz bu ülkeye. Bizim insanımız birinci sınıf demokrasiyi hak ediyor. Neden üçüncü sınıf demokrasi? Neden yasaklar? Bunları kaldıracağız. Cüneyt ÖZDEMİR- Birazdan daha ayrıntılı geleceğim. İki dış politika dediniz. Geniş kapsamlı bir şekilde yeniden ele alacağız ve AB ve batıya mı çevireceksiniz rotayı? Kemal KILIÇDAROĞLU- Yönümüz tümüyle uygar dünyaya çevrilmiş olacak. Cüneyt ÖZDEMİR- Yani şuanda bir eksen kayması olduğunu mu düşünüyorsunuz? Kemal KILIÇDAROĞLU- Kesinlikle bir eksen kayması var. Daha doğrusu eksen kaymasının çok daha ötesinde dünyadan tecrit edilmiş bir Türkiye var şuanda. Ortadoğu da istenmiyoruz, AB kaygılı, Amerika kaygılı, Rusya kaygılı, Japonya kaygılı. Herkes kaygılı. Türk işadamları hemen hemen bütün bu coğrafyadan dışarı atıldı. Açıkça Libya bizim işadamlarımızı sınır dışı etti. Ki 4,5 milyar dolar bizim işadamlarımızın alacağı var. 7 milyar dolarlık orada makinalarımız var, iş makinaları var. Irak ta yatırım yapamıyoruz. Ancak bizim işadamlarımızın rahatlıkla yatırım yaptıkları bir alan var Kuzey Irak taki Kürt bölgesi. O kadar. Bunun dışında yok. Cüneyt ÖZDEMİR- Ve son olarak üçüncü maddede diyorsunuz ki ekonomiye biz anladığım kadarıyla çok geniş bir paketle giriyorsunuz siz ekonomiye. Bugüne kadar hiç olmadığı bir paket açacaksınız. Kemal KILIÇDAROĞLU- Evet. O paketinde iki boyutu olacak. Ekonomi diyoruz ama tabi üretim, üreten Türkiye, bir şeyler üretmeliyiz biz. Soru şu; neyi üreteceğiz ve nasıl Cumhuriyet Halk Partisi - 2 /

3 3 üreteceğiz? Eğer siz teknoloji üretemezseniz bilgi toplumu trenini kaçırırsınız. Türkiye bugün bu çizgidedir. Bu eğitim sistemiyle Türkiye nin üniversiteleri bilgi üretemiyor, bilgi üretmiyor. Teknoloji üretemiyor. Yeni bulgular, yeni icatlar maalesef yok, yeterli değil. Cüneyt ÖZDEMİR- Şimdi ekonomi dediniz İstanbul Ankara uçağına bindim en ön sırada Kemal Derviş i gördüm selamlaştık geçtim ben arkaya. Oturdum düşündüm Kemal Derviş Ankara ya geliyor bayram değil, seyran değil. Dedim ki seçimler öncesi Ankara ya geldiğine göre acaba aklıma ta o krizi geldi. Size mi geldi, görüştünüz mü? Bir gazeteci merakıyla soruyorum bunu. Kemal KILIÇDAROĞLU- Kemal beyle evet bir randevumuz oldu. Daha önce randevulaşmıştık. Ankara ya geldi Cüneyt ÖZDEMİR- Hayırdır? Kemal KILIÇDAROĞLU- Kemal bey çok değerli bir ekonomist aynı zamanda. Yani siyaset adamı olmanın çok ötesinde değerli bir ekonomist. Sadece Türkiye ekonomisini değil, dünya ekonomisini de, dengelerini de çok yakından izleyen birisi. Kendisinden özellikle rica ettim yani dünya ekonomisi nereye gidiyor, Türkiye ekonomisi nedir, sorunlar nedir? Onun gözleriyle, onun gözlemleriyle çözümler neler olmalı? Bunlar üzerinde küçük bir düşünce alışverişi oldu. Bana göre çok verimli bir toplantıydı. Cüneyt ÖZDEMİR- Peki bir sonuç var mı? Kemal KILIÇDAROĞLU- Kendisi partimizin üyesi zaten. Gerçekten dünya çapında ünlü olan bir sosyal demokrat. Sıcak siyasete girmek istemiyorum diyor. Çünkü benim Amerika da işlerim var, oradaki bazı ciddi sivil toplum örgütlerinde yönetici konumunda. Ama eğer sosyal demokrat bir iktidar olursa ben gelir seve seve görev yaparım diyor. Cüneyt ÖZDEMİR- Şimdi çok önemli bir şey söylüyorsunuz. Yani CHP eğer seçimlerde kazanırsa Kemal Derviş ABD deki sanırım şuanda dünya bankasından ayrıldı STK larla çalışıyor. Oradan buraya gelecek ve görev mi alacak? Kemal KILIÇDAROĞLU- Evet görev alacak. Aynı kaygıları paylaşıyoruz, aynı çözümler üzerinde de duruyoruz. Örneğin Türkiye nin katma değeri yüksek ürün üretmesinin yolunun eğitimden geçtiğini o da söylüyor, bende söylüyorum. Eğitim bu işin ana kilididir, ana aktördür eğitim. Eğer siz güçlü bir eğitimle Türkiye yi ayağa kaldırabilirseniz Türkiye 21.yüzyılın bu bölgedeki yıldızı olabilir. Çünkü sadece bakın bir uçak mesafesiyle 3,5 4 saatlik bir uçak mesafesiyle çok geniş bir kitleye rahatlıkla ulaşabiliyorsunuz. Hem Ortadoğu nun, hem Afrika nın, hem Asya nın ortasındasınız. Çok önemli bir coğrafyada çok önemli bir yeriniz var. Lojistik olağanüstü önemli. Bilgi olağanüstü önemli. Her tarafa ulaşma olağanüstü önemli. Böyle bir fırsatı maalesef 12 yılda değerlendiremedik. Geriye gidiyor, ihracatımız düşüyor, bilimsel yayın sayımız düşüyor, eğitimde müthiş bir geriye doğru gidiş var. PİSA sonuçları bizi çok daha felaket bir tablonun beklediğini gösteriyor. Bizde siyasetçiyiz, ülkemize karşı sorumluluğumuz var. Özellikle benimde sorumluluğum var. Bütün bu gerçekleri görüp benim halka anlatmam, çözüm içinde yetkin bir kişiye yetki vermelerini isteyeceğim. Devlette 27,5 yıl çalıştım. Devletin nasıl çalıştığını çok iyi bilirim. Kuralları çok iyi bilirim, bütçe nasıl hazırlanır çok iyi bilirim, vergi nasıl toplanır çok iyi bilirim. Yurttaşlar arasında ayrımcılık Cumhuriyet Halk Partisi - 3 /

4 4 neden yapılmaz onu çok iyi bilirim. İşsizlik temel bir sorunsa normalde bir iktidarın işsizliği temel sorun olarak görüyorsa ben şu sorunu şöyle çözerim demesi lazım. Ama işsizlik konusunda ağızlarından tek cümle bile çıkmıyor. Cüneyt ÖZDEMİR- Siz işsizliği nasıl çözeceksiniz? Kemal KILIÇDAROĞLU- Üreten Türkiye. Anahtarı ne olacak biliyor musunuz? Cüneyt ÖZDEMİR- Ne olacak? Kemal KILIÇDAROĞLU- Emekliye iki maaşla başlayacak. Cüneyt ÖZDEMİR- Şimdi bu çok konuşuldu. Aslında bende lafı oraya getireceğim. Siz son grup toplantısında çıktınız bir taahhütname hazırladım noterden dediniz. Tüm emeklilere dini bayramlarda birer maaş verilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasının bir ay içinde sağlanmasını, emekliye her yıl ramazan ve kurban bayramında birer maaş ikramiye verilmesine, emekliye verilen ikramiye müjdesine karşı şimdiden ilan ediyorum ki bu sözümü tutmazsam Başbakanlıktan ve Genel Başkanlıktan istifa ederek siyaseti bırakacağım. İlk olarak neden bir notere gittiniz? Siz bir lidersiniz söz verdiğiniz zaman yetmiyor mu? Bu sizin fikriniz mi? Kemal KILIÇDAROĞLU- Hayır ben noter belgesini bütün emekli derneklerine göndereceğim panolarına assınlar diye. Bir sözün ötesindedir bu ve notere gitmemin temel nedeni de şu; %100 bana güvensinler. Türk siyasetinde de bir ilktir bu. Sonuçta bizim verdiğimiz sözün arkasında durmamız lazım. Bir ekonomi nasıl canlanır? Ekonomiyi canlandırmanın yolları vardır. Paranın akacağı kulvarları değiştirmeniz gerekiyor. Çok basit bir örnek vereyim yılı Türkiye nin %1 i Türkiye nin servetinin %38 ine sahip. 2014; Türkiye nin %1 i Türkiye nin servetinin %54 üne sahip. Emekliler niye fakir, niye geçinemiyorlar? Bu gelir dağılımı bozulduğu için. Şimdi ben o dengeyi varlıklar lehine değil, emekliler lehine kullanacağım. Cüneyt ÖZDEMİR- Kaç emekli var Türkiye de biliyor musunuz? Kemal KILIÇDAROĞLU milyon civarında emeklimiz var. Cüneyt ÖZDEMİR- Şimdi bu 2 maaş verdiğiniz zaman Sayın Davutoğlu da çıktı dedi ki kimin cebinden veriyorsun diye sordu. Hatta partinizden ayrılan Emine Ülker Tarhan da sizi eleştirdi. Noter senediyle halkı ikna etmeye çalışıyorsanız inandırıcılığınız yok dedi. İzmir de sokakta bir vatandaş çocuk gibi ikramiye istemem dedi. Eminim pek çok emeklide ya keşke böyle bir şey olsa diyor. Şimdi bunlar olumsuzları saydım ama nasıl yapacaksınız peki? Herkesin merak ettiği de bu. Kemal KILIÇDAROĞLU- Şimdi bakın bu olumsuz. Davutoğlu hayatında hiç bütçe yaptı mı? Davutoğlu hayatında hiç vergi topladı mı? Davutoğlu hayatında acaba bütçe dengeleriyle ilgili oturup ya şunu bir tartışalım kurmaylarıyla dedi mi? Emin olun hiç dememiştir. Ben bütçe nasıl yapılır gayet iyi bilirim, vergi nasıl toplanır gayet iyi bilirim. Kaynaklar nerelerdedir onu da gayet iyi bilirim. Kendilerine kaçak saray yaptılar. Niye Cumhuriyet Halk Partisi - 4 /

5 5 emekliye vermiyorlar? Uçak aldılar niye emekliye vermiyorlar? Örtülü ödenekteki harcamalara bakın astronomik rakamlara çıktı. Niye emekliye vermiyorlar? Üstelik o paranın kaynağını da açıklamıyorlar. Türkiye aslında Cüneyt bey bizim düşündüğümüzden çok daha zengin bir ülke. Çok tipik bir örnek vereceğim size. İzmir Büyükşehir Belediyesi metro yapıyor kilometresini 60 milyon liraya. Ankara Büyükşehirde metro yapıyor kilometresini 100 milyon liraya. İstanbul da yapıyor kilometresini 150 milyon liraya. Yani 60 milyon liraya yapacağınız işi 150 milyon liraya ihale ediyorsunuz. İsrafa bakın, kaynak savurganlığına bakın. Ben maliyeciyim, üstelik hesap uzmanıyım. Yıllarımı bu işe verdim. Devletin yönetiminde, devletin kaynaklarının toplanmasında, devlet kaynaklarının harcanmasında hepsini buna verdim. Cüneyt ÖZDEMİR- Yani bu iki maaş meselesini sadece belli bir fondan almayacaksınız? Sadece devletin yönetim mekanizmasını değiştirdiğinizde mi? Kemal KILIÇDAROĞLU- Elbette devlet bütçesinden alacağız 2 maaş. Bakın biz 3 maaşta diyebilirdik ama demedik neden? Çünkü 3 dersek ödeyemezdik. Gerçekçi olmamız lazım. 2 maaş ikramiye Ramazanda ve Kurban bayramında. Bu parayı çok görüyorlar emekliye. Emekli zaten ne alıyor ki? Allah aşkına ne alıyor emekli? Sanki emekli ayda 10 bin lira alıyor da biz ona işte bir maaş ikramiye veya iki maaş ikramiye verdiğimizde dengeler bozulacakmış. Bizim dengelerimiz bozulmaz. Bakın OECD nin rakamlarına bakın, sosyal harcamalara bakın. Milli gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasılanın %2.8 i civarında. Bizde %1 civarında. Cüneyt ÖZDEMİR- Yani diyorsunuz ki şuanda emekliler %1.8 daha az maaş alıyorlar karşılaştırdığınızda? Kemal KILIÇDAROĞLU- Kesinlikle. Bakın daha garip bir şey söyleyeyim. Emeklilere öyle bir kazık attılar ki mesela diyelim ekonomi %8 büyüdü. Büyümeden emekliye pay vermiyorlar. Yasa çıkardılar, yani refahtan emekliye pay verilmez diye yasa çıkardılar. Kaç yıldır devam ediyor bu? 12 yıldır devam ediyor. 12 yıldır emekli geriye gitti. Biz 12 yıllık bir kaybı kısmen olsun telafi etmeye çalışıyoruz tümüyle değil kısmen olsun telafi etmeye çalışıyoruz. Bakın az önce söyledim üreten Türkiye dedik. Türkiye nasıl üretecek? Kendi ürettiğini tüketerek yoluna devam etmesi lazım. İthalatla tüketerek yoluna devam edemez. Kendi ürettiğini tüketecek, kendi fabrikaları çalışacak. Emekli ne yapacak bu parayı? Gidip harcayacak. Bizim verdiğimiz 2 aylık ikramiyenin %18 ini zaten devlet KDV diye geri alacak. Bakın diğer vergilerden söz etmiyorum. %18 ini devlet zaten KDV diye geri alacak, harcayacak. Bu ikramiyenin kaybedeni yoktur. Esnaf kazanacak, emekli kazanacak, sanayici kazanacak. Herkes kazanacak. Cüneyt ÖZDEMİR- Ama sonuçta 2 maaş ikramiye Türkiye nin orta gelir tuzağı olarak tanımladığı ekonomistlerin işte bu 10 bin dolar bandından bir yere taşımayacak. Sonuçta evet bir şey yapacak ama sizin başka bir planınız var anladığım kadarıyla ya da başka bir planınız olması lazım ki yani bu orta gelir tuzağından çıkalım. Nedir o plan? Bir Cumhuriyet Halk Partisi - 5 /

6 6 paket mi açıklayacaksınız? Kemal KILIÇDAROĞLU- Bu ikramiyenin verilmesinin orta gelir tuzağıyla doğrudan bir bağlantısı yok. Orta gelir tuzağından Türkiye nin kurtuluşunun temel yolu eğitimden geçiyor. Üniversitelerin YÖK ün olduğu bir üniversite bilgi üretemez. Orta gelir tuzağından kurtulmanın yolu Türkiye nin süratle bilgi toplumuna ayak uydurmasıdır. Cüneyt ÖZDEMİR- Nasıl uyduracak bu eğitim sistemiyle? Kemal KILIÇDAROĞLU- Bu eğitim sistemiyle olmaz. Bakın biz bir şey daha yaptık Cüneyt bey. Dünyanın en iyi eğitim sistemi Finlandiya da, oradan bakan düzeyinde bir bakan yardımcısı yıllarını bu işe vermiş bir bakan yardımcısını Türkiye ye davet ettik. Finlandiya şunu gördü, biz çok iyiydik, birdenbire ekonomi çok geriye gitti, oturduk araştırdık ve baktık ki geriye gidişin temel nedeni eğitim sistemindeki bozukluk. Yeniden oturduk eğitim sistemini düzenledik bugün o ülke Avrupa nın en saygın ve kişi başına geliri en yüksek olan ülkelerinden birisi. Cüneyt ÖZDEMİR- Bu konuda somut bir çalışmanız var mı? Kemal KILIÇDAROĞLU- Var. Cüneyt ÖZDEMİR- Kim yapıyor? Kemal KILIÇDAROĞLU- Bilim Yönetim Kültür Merkezimiz var onlar çok güzel bir çalışma yapıyorlar, devam ediyorlar. Şunu da söyleyeyim Cüneyt bey, emekliye 2 maaş ikramiyeyi vermek tarihi nasıl veriyorsak, Türkiye yi bilgi toplumuna taşıma konusunda tarihi o kadar net veremiyoruz. Neden veremiyoruz onu da söyleyeyim. Bir; YÖK ü kaldıracasınız. İki; üniversiteleri bilimsel özerkliğe, idari özerkliğe, yani yönetsel özerkliğe ve mali özerkliğe kavuşturmanız gerekiyor. Üç; üniversitelerde bilgi üretimine özel bir önem vermeniz gerekiyor. Dört; eğitim sistemini bir yılı okul öncesi olmak üzere 13 yıl yapmak zorundasınız. Bunlar bir süreçtir. Bu süreç bugünden yarına bizim yakalayacağımız bir süreç değildir. Bu süreci yakalayacağız ve göreceksiniz ki Türkiye fazla değil hedefte şu; Türkiye nin ilk 20 yılda insani gelişmişlik endeksi açısından ilk 20 ye girmesi lazım. Şuanda 69. sıradayız 137 ülke arasında yanlış hatırlamıyorsam 137 ülke arasında 69. sıradayız. Eğer Türkiye ilk 20 ye girerse 20 yıl içesinde işte birinci sınıf demokrasiyi, insan haklarını o zaman yakalamış olacağız. Cüneyt ÖZDEMİR- Türkiye nin bir diğer önemli ekonomik sorunu da sanırım rüşvet ve yolsuzluk, ekonomideki yozlaşma. Bu uluslararası raporlara giriyor ancak Türkiye de çok fazla konuşulmuyor, gündeme gelmiyor. Geçtiğimiz günlerde Hanefi Avcı cezaevinden çıktıktan sonra CNNTÜRK te bir programa katıldı yanılmıyorsam Şirin Payzın ın programına. Bir dönem biliyorsunuz yolsuzlukla mücadelede çok önemli bir isimdi ve dedi ki, Türkiye de dedi şuanda yolsuzluk ve rüşveti durdursak bugün şuan durdursak ekonomi durur dedi. Öyle bir noktaya gelmiş ki dedi siz yolsuzluk ve rüşveti yani bunun için özel bir şey açıyor musunuz? Ya da siz bunu bir problem olarak görüyor musunuz? Kemal KILIÇDAROĞLU- Türkiye nin temel problemlerinden birisidir. Bu konuda da sözümüz var. CHP iktidarında ilk 3 ay içinde çıkaracağımız yasalardan birisi temiz ahlak yasası, temiz siyaset yasası. Yani resmi adıyla bizim resmi adımızla söyleyeyim siyasi ahlak yasası ya da siyasi etik yasası. Hangisi kabul edilirse. Yani siyasette ahlakı Cumhuriyet Halk Partisi - 6 /

7 7 egemen kıldığımız zaman bu toplumun kaynaklarını da çok verimli kullanırız, bu topluma çok büyük hizmetler ederiz, gelir dağılımını dengeleriz, rüşveti, yolsuzluğu %100 önleyemezsiniz ama minimize edebilirsiniz. Artı rüşvet ve yolsuzluğa adı bulaşan bir siyasetçi artık siyasi hayatını bitirmek zorundadır. O noktaya Türkiye yi kültürel olarak getirmek zorundayız. Eğer buraya getirebilirsek emin olun Türkiye çok hızlı bir şekilde sağlıklı bir dönüşümün içine girebilir. Cüneyt ÖZDEMİR- Bunu yaparken mesela şuanda iktidarın bazı büyük projeleri var. Üçüncü havalimanı projesi, kanal projesi. Eğer iktidara gelirseniz bunlara devam etmeyi düşünüyor musunuz? Tamamlamayı vaat ediyor musunuz? Ya da tam tersi bunlara dönük bir devri sabık yani bu ihale kime verildi, hangi şartlarda verildi gibi bir bakış açınız olacak mı? Kemal KILIÇDAROĞLU- Devri sabık yaratma gibi bir şahsen öyle bir amacım yok. Olmamalı da devri sabık yaratma. Ama yolsuzluğu açık, rüşveti açık olan ve bu konuda hesap vermesi gereken kişilerinde hesap vermesi gerekir. Yoksa özel olarak bir iktidar dönemini veya belli dönemleri masaya yatırıp ben işte bunlardan bunun hesabını soracağım, intikam alacağım olmaz. Neden olmaz onu da söyleyeyim. Devlet akıl ve mantıkla yönetilir. Öfkeyle, kinle, intikam duygusuyla devlet yönetilmez. Devlette 27,5 yıl çalışmış birisi olarak herkesin hatası olabilir. İktidarında hatası olabilir, yanlışları da olabilir. Buradaki asıl nokta şudur; kişisel çıkar peşinde koşanlar var mı, yok mu? Kişisel çıkar peşinde koşanlar varsa bunlar hesabını vermek zorundadırlar. Eğer böyle bir şey yok yanlış kararlar alınmış olabilir, her dönemde de olmuştur. Bunu bir intikama dönüştürüp bir devri sabık yaratmak doğru değildir. Önemli yatırımlar vardır. Mesela GAP bunlardan birisi. DOKAP Doğu Karadeniz bunlardan birisi. Henüz atılmış ciddi adımlar yok ama bunları sürdürmek zorundayız. Bir Filyos projesi vardır mesela yapılmış tozlu raflarda bekleyen. Bunların hayata geçilmesi Cüneyt ÖZDEMİR- Kanal İstanbul, 3.havalimanı? Kemal KILIÇDAROĞLU- Kanal İstanbul tamamen hayali bir proje. Bunun gerçekleşme şansı zaten yok. Cüneyt ÖZDEMİR- 3.havalimanı başladı. Kemal KILIÇDAROĞLU- 3.havalimanı başladı. Bakılır tabi koşullara. 3.havalimanının koşullarına bakılır ihtiyacımız varsa elbette yapılacaktır. Yani 3.havalimanına karşıyız değiliz. 4.havalimanıda olmalı eğer gerekirse bunlarda yapılmalı. Örneğin köprü geçişi yaptılar ben çıktım şunu söyledim. Yani köprü geçişiyle doğayı tahrip etmeyin. Nasıl tünel yapıyorsak boğazın altından bir tane değil 3 tane tünel yapalım. Yani biraz pahalı olacak. Olsun ama siz doğayı geri getiremezsiniz. Ama tüneli yaparsınız. Biraz para, maliyete katlanırız. Sonuçta geçişler parayla oluyor bir süre sonra zaten kendisini finanse ediyor o. Bunların tamamına evet deriz biz ama kalkınmayı ve büyümeyi doğayı tahrip ederek, insanları tahrip ederek yapamazsınız. Bunlar doğru değil. Bakın işte iklim değişikliği bütün dünyada temel bir sorun olarak gündemimizde duruyor. Türkiye de bu konuda duyarlı olmalı. Türk siyaseti de bu konuda duyarlı olmalı. Eğer duyarlılığımızı siz dünyanın ekonomisinin dışında duyarlılığınızı hayır ben sadece kendi duyarlıklarım var dünyayı hiç saymıyorum, tanımıyorum, bilmiyorum derseniz olmaz. Bu Cumhuriyet Halk Partisi - 7 /

8 8 dünyadan Türkiye nin kopması anlamına gelir. Şimdi bakın bir cep telefonu diyelim 5 6 ülkede birden imal ediliyor sonra bir yerde bir araya getiriliyor. Dünya çok değişti, küreselleşti. O dünya dengelerini bilmemiz lazım. Türkiye nin üstünlükleri nelerdir önce buna bakmamız lazım. Türkiye nin üstünlük alanı mukayeseli üstünlük dediğimiz. Biz hangi alanlarda Avrupa dan, diğer gelişmiş ülkelerden daha üstünüz o alanlara yoğunlaşmamız lazım. Nedir? Genç nüfus. Avrupa da yok bizde var. Ama perişan ediyoruz hepsi işsiz. Lojistik. Türkiye nin içinde bulunduğu coğrafyaya bakın Asya, Avrupa, Afrika bizim lojistik sektörümüzün çok ama çok gelişmiş olması lazımdı. Bakın yeteri kadar gelişmiş değil. Tarım bizim mukayeseli üstünlükten çok daha ihracat açısından da, ürün açısından da çok daha güzel fırsatlar yakalayabileceğimiz bir alan. Hollanda Konya dan küçük Türkiye ihracatının 10 katından fazla ihracat yapıyor Cumhuriyet Halk Partisi - 8 /