OTOMOTİV ANA VE YAN SANAYİİ

Transkript

1

2 OTOMOTİV ANA VE YAN SANAYİİ SEKTÖRÜN TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI Ticarete konu olan tüm ürünler için iki temel sınıflandırma sistemi kullanılmaktadır. Detaylı veriler için Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems) kısaca Armonize Sistem kullanılırken, toplulaştırılmış veriler için ise Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması (SITC Rev.3, Standart International Trade Classification) kullanılmaktadır. Otomotiv Sektörü, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 78. bölümde tanımlanmıştır. SITC sınıflandırılmasının detaylarına Türkiye İstatistik Kurumunun Web Sitesinden ulaşılabilir. Armonize Sistem göre Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P) esas alınarak oluşturulan otomotiv sektörü ürün tanımları ise aşağıdaki verilmektedir. GTİP Kodu: Ürün tanımı Ana Sanayi; 8701: Traktörler 8702: otobüs, minibüs, midibüs 8703: Binek otomobiller 8704: Kamyon, kamyonet Yan Sanayi; 4011: Kauçuktan yeni dış lastikler: 4012: Kauçuktan sırt geçirilmiş veya kullanılmış dış lastikler 4013: Kauçuktan iç lastikler: : ila pozisyonlarındaki motorlu araçlar için kauçuk parçalar : Amyant içeren fren balataları : Amyant içermeyen fren balataları 7007: Emniyet camları : Dikiz aynaları 8407: İçten yanmalı motorlar 8408 : Dizel ve yarı dizel motorlar 8409: Motorların aksam ve parçaları : İçten yanmalı pistonlu motorlar için yakıt, yağ veya soğutma pompaları : Klimalar , : Filtreler 8482 : Bilyalı rulmanlar 8483 : Transmisyon milleri ve kranklar 8484 : Contalar 8507 : Aküler 8511: Ateşleme cihazları 8512: Aydınlatma ve işaret cihazları 8706 : ila Pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtlar için şasiler 8707: ila Pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların karoserileri : Tamponlar ve bunların aksam ve parçaları : Emniyet kemerleri Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

3 870829: Karoseri aksamı : Frenler ve servo - frenler ve bunların aksam ve parçaları : Vites kutuları ve bunların aksam ve parçaları : Diferansiyelli hareket ettirici akslar :Tekerlekler ve bunların aksam, parça ve aksesuarı : Suspansiyon sistemleri ve bunların aksam ve parçaları (amortisörler dahil) : Radyatörler ve bunların aksam ve parçaları : Egzoz susturucuları ve egzoz boruları; bunların aksam ve parçaları : Direksiyon simitleri, direksiyon kolonları ve direksiyon kutuları : Hava ile şişmeli hava yastıkları :Diğer aksam ve parçalar 9104:Taşıtların alet tabloları için saatler : Motorlu taşıtlarda kullanılan türden oturmaya mahsus mobilyalar OTOMOTİV ANA SANAYİ Türkiye de Üretim Oto ana ve yan sanayi, günümüzde Türkiye imalat sanayinin lokomotif sektörlerinden biridir. Oto ana ve yan sanayi aynı zamanda savunma sanayi ve gemi inşa sanayinin de altyapısını oluşturmaktadır. Günümüzde Türkiye, Avrupa daki en büyük hafif ticari araç üreticisi ve ikinci en büyük otobüs üreticisidir. Otomotiv ana ve yan sanayi ihracatı 2010 yılında toplam ihracatın %15,8 sini, 2011 yılında ise toplam ihracatın %15,6 sını oluşturmuştur. Otomotiv sektörü ihracatta sektör sıralamasında 2011 yılında da birinci sırada yer almıştır. Otomotiv ana ve yan sanayiinin toplam imalat sanayi içindeki payı yaklaşık %5 civarındadır. Otomotiv ana sanayinde , yan sanayiinde ise olmak üzere yaklaşık kişinin istihdam edildiği ve bu sayının dağıtım, pazarlama ve satış ağlarında çalışanları ile birlikte kişi olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye de taşıt araçları sanayi üretime 1950 lerin ortalarında başlamış, üretim 1960 ların ortalarında hız kazanmıştır li yıllarda bazı prototip araçların üretilmesinden sonra, ilk montaj hattı 1954 te orduya jip ve kamyonet temini için kurulmuştur (Türk Willys Overland Limited) te ilk ticari kamyon montajı TOE-Türk Otomotiv Endüstrisi tarafından gerçekleştirilmiştir te ilk yerli otobüs montajına Otobüs Karoseri A.Ş. de MAGİRUS marka otobüslerin montajı ile başlanmıştır da otomotiv sanayi kendi modellerinin montajına da başlamıştır. O dönemlerin otomobili ANADOL şimdi bir nostaljidir. Bunu takip eden üç yıl içinde, binek otomobil üreten montaj fabrikaları (Tofaş-Fiat, Oyak- Renault, ) imalata başlamıştır. İki büyük otomobil üreticisi TOFAŞ ve OYAK-RENAULT, İtalyan ve Fransız lisanslarıyla 1971 de imalat hatlarını kurmuşlardır yılında Otomarsan-Otobüs Karoseri ve Motorlu Araçlar A.Ş 0302 serisi otobüslerin üretimine başlamıştır yılında özgün tasarımı Türkiye de geliştirilen kamyonların İspanya, Portekiz ve İngiltere ye ihracatı devam etmiştir. Son yıllarda ise Japon ve Güney Koreli otomobil üreticileri Türkiye de ortak girişimler başlatmışlardır. Otomobilde büyük Türk otomotiv üreticileri, lisansları altında üretim yaptıkları Batılı otomotiv üreticilerinin dünya üretim merkezi olma yolunda ilerlemektedirler. Bugün 13 firma binek otomobil, otobüs, kamyon, kamyonet, minibüs ve midibüs gibi çeşitli araçların üretimini yapmaktadır. Bahse konu 13 firmanın kapasitesi yaklaşık 1,5 milyon adet/yıldır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

4 Binek otomobil üreten beş firma vardır (Renault, Tofaş (Fiat), Toyota, Hyundai, Honda). On firma kamyon ve kamyonet üretmektedir (Anadolu Isuzu, BMC, (Chrysler), Hyundai Karsan M.A.N., Mercedes-Benz, Ford Otosan, Otokar, Temsa). Dokuz firma otobüs ve minibüs imal etmektedir (Isuzu, BMC, Karsan, Mercedes-Benz, Hyundai, Otokar, Ford Otosan, Temsa, M.A.N.) Otomotiv Sanayi Üreticileri Firma Yeri Ürünler Anadolu Isuzu O.S. Kocaeli Kamyon, kamyonet, minibüs B.M.C. İzmir Kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, midibüs Ford Otosan Eskişehir, Kocaeli Kamyon, kamyonet, minibüs Honda Gebze/Kocaeli Binek otomobil Hyundai Assan Kocaeli Binek otomobil, kamyonet, minibüs Karsan Bursa Kamyon, kamyonet, minibüs, midibüs M.A.N. Ankara Kamyon, otobüs M. Benz İstanbul/Aksaray Kamyon, otobüs Otokar Sakarya Kamyonet, minibüs, midibüs O. Renault Bursa Binek otomobil Temsa Adana Kamyon, kamyonet, otobüs, midibüs Tofaş Bursa Binek otomobil, kamyonet Toyota Sakarya Binek otomobil Kaynak: Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) Sektörde bulunan ana ve yan sanayi kuruluşları genellikle Marmara Bölgesinde yerleşmiştir. Bursa da iki büyük otomobil fabrikasının ve iki adet Organize Sanayi Bölgesi nin bulunması nedeniyle otomotiv sanayi özellikle bu ilde yoğunlaşmıştır. Otomotiv sanayi üreticilerinin 3 adedi Kocaeli nde, 3 adedi Bursa da, 2 adedi Sakarya da, birer tanesi de İstanbul, İzmir, Ankara ve Eskişehir dedir. Adana da otobüs üretim ve yan sanayi bulunmaktadır. Türk Otomotiv Sanayinin mevcut motorlu araç üretim kapasitesi 2012 yılı itibarıyla adet/yıldır. Hafif araçların (otomobil, kamyonet ve minibüs) toplam kurulu üretim kapasitesi 2012 yılı için adet/yıldır. Kamyonların toplam kurulu üretim kapasiteleri 2012 yılı için adet/yıldır. Otobüs üretiminde bulunan 5 firma mevcuttur. Bu firmaların toplam kurulu üretim kapasiteleri 2012 yılı için adet/yıldır. Midibüslerin toplam kurulu üretim kapasiteleri 2012 yılı için adet/yıl dır. Traktör üretimi yapan 5 adet firma mevcuttur. Üç büyük özel sektör firması (TUMOSAN, Türk Traktör ve Hattat Tarım) Türk tarım traktörleri pazarında lider konumdadır. Traktör firmalarının toplam kurulu kapasiteleri 2012 yılı için adet/yıl dır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

5 Araç Üretimi (adet) Binek otomobil Kamyon Kamyonet Otobüs Minibüs Midibüs Toplam Kaynak : OSD Traktör Üretimi (adet) Ürün Traktör Kaynak:OSD 2008 yılının son çeyreğinde ABD de başlayan finansal kriz, hızla yayılarak küresel bir nitelik kazanmış ve çoğu pazarda talep düşüklüğüne neden olmuştur. Türk otomotiv sanayi de bu krizden etkilenmiş, 2008 yılı üretimi 1,171 milyon adet seviyesinde gerçekleşmiştir yılında ihracat iptalleri ve iç pazar daralması nedeniyle araç üretimi 884 bin adet olmuştur. Üretimde en büyük düşüş ticari araç pazarında yaşanmıştır. Ancak 2010 yılında toplam üretim yüzde 26 artışla bin adede yükselmiş, otomobil üretimi ise yüzde 18 artışla 603 bin adet olmuştur. Üretimdeki artış 2011 yılında da devam etmiş olup, 2011 yılında toplam üretim % 9 artışla adet; otomobil üretimi ise % 6 artışla adet olarak gerçekleşmiştir. İhracat ve yurt içi pazardaki artışa bağlı olarak 2011 yılında üretim küçük kamyonda % 39, büyük kamyonda % 60, minibüs ve midibüste % 32, otobüste %31 ve kamyonette yüzde %8 oranında artmıştır. Traktör üretimi ise % 50 oranında artarak adet olmuştur. Firma Bazında Araç Üretimi (adet) Anadolu Isuzu BMC Ford Otosan Honda Türkiye Hyundai Assan Karsan MAN Türkiye Mercedes-Benz Türk Otokar Oyak Renault Temsa Tofaş-Fiat Toyota Toplam Kaynak: OSD Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

6 2011 yılında adet araç üretimiyle, Oyak Renault Türkiye de en fazla araç üreten firmadır. İkinci büyük araç üreticisi Tofaş 2011 yılında adet araç üretmiştir. Üçüncü büyük araç üreticisi Ford Otosan ise 2011 yılında adet araç üretmiştir. Türkiye Araç Parkı (adet) Binek oto. 6,472,404 6,800,105 7,056,945 7,498,086 8,113,111 Kamyon 729, , , , ,458 Kamyonet 1,901,350 2,064,809 2,190,750 2,381,865 2,611,104 Otobüs 195, , , , ,906 Minibüs 377, , , , ,435 Traktör 1,315,317 1,362,774 1,364,199 1,398,559 1,466,208 Toplam 10,991,366 13,765,395 14,260,979 15,023,323 16,089,528 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye de, 2011 yılında 8,1 milyon adeti binek otomobil olmak üzere toplam motorlu araçlar parkı 16,090 milyon adede ulaşmıştır. OTOMOTİV YAN SANAYİ Türkiye Oto Yan Sanayi Gelişimi 1960 lı yıllarda tüm parçalar ana sanayi üretici firmaları içinde üretilirken, kapasitelerin artması ve yan sanayideki yatırımların gelişmesiyle birlikte sektörde önemi ve ağırlığı bulunan yan sanayi oluşmuştur. Türkiye oto yan sanayi 1964 yılında çıkarılan Montaj Sanayi Talimatıyla tam anlamıyla korumaya alınmıştır. Ana sanayide yerli yüzde oranının artırılması mecburiyeti ile yan sanayimizin giderek güçlenmesi ve gelişmesi sağlanmıştır. Ana üreticilerin teknik ve ekonomik desteği ile kurulan ve gelişen yan sanayi bugün kendi alanında önemli bir potansiyel göstermektedir. Yan sanayide AB firmalarının ağırlığı daha da fazladır. Yan sanayide lisans ve ortak yatırım kurmak suretiyle faaliyet gösteren yaklaşık 200 yabancı firma bulunmaktadır. Türkiye de otomotiv yan sanayi, otomotiv sanayindeki gelişmelerin sonucunda hızla gelişmiştir. Türk otomotiv yan sanayi yüksek kapasitesi, geniş ürün yelpazesi ve yüksek standartlarıyla otomotiv sanayine ve 16,1 milyon adet olan Türkiye taşıt araçları parkına parça sağlamaktadır. Ayrıca ihracat potansiyeli yüksek bir sektördür. Türkiye de Otomotiv Yan Sanayinde Mevcut Durum Türk otomotiv ana sanayiinde faaliyette bulunan firmalar, 1120 oto yan sanayi firması ile doğrudan çalışmaktadır. Türkiye de 4000 adet yan sanayi firması mevcuttur. Otomotiv yan sanayii, mamul üretim kapasitesi, mamul çeşitliliği ve ulaştığı standartlar itibariyle, ülkemizde imal edilen taşıt araçları için gerekli olan yedek parçaların en az % 85 ini karşılayabilecek düzeye erişmiştir. Bu parçalar: Komple motor ve motor parçaları Aktarma organları Fren sistemleri ve parçaları Hidrolik ve havalı aksamlar Süspansiyon parçaları Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

7 Emniyet aksamları Kauçuk ve lastik parçalar Şasi aksam ve parçaları Dövme ve döküm parçalar Elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri Aküler Oto camları Koltuklar Türk otomotiv ana ve yan sanayi, başta Bursa olmak üzere Marmara Bölgesi nde yoğunlaşmıştır. İki büyük otomobil fabrikasının Bursa da bulunması ve iki adet Organize Sanayi Bölgesi nin kurulmuş olması otomotiv sanayiinin özellikle bu ilde yoğunlaşmasına neden olmuştur. Endüstrinin yoğun olduğu diğer şehirler İstanbul, İzmir, Kocaeli, Ankara, Konya, Adana ve Manisa olarak sıralanmaktadır. Türkiye nin çeşitli yerlerinde dağınık bir şekilde faaliyet gösteren ve otomotiv sektörüne parça üreten TAYSAD (Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği) mensubu 291 üyeden 59 u bir araya gelerek, sorunlarının çözümünü sağlamak üzere ortak girişim grubu oluşturmuş ve TOSB u (TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi) kurmuşlardır. TOSB, Otomotiv Sektörüne parça üreten yerli ve yabancı sermayeli tüm firmaların, Türkiye de gerçekleştirecekleri yatırımları için seçtikleri en önemli merkez özelliğini taşımaktadır. Bölgede, halen 56 üye üretim faaliyetinde bulunmakta ve kişiye istihdam sağlanmaktadır. Sektördeki bilgi birikimi, tecrübe, geniş ürün yelpazesi, yüksek ihracat potansiyeli ve Türkiye nin coğrafi avantajlarından dolayı, oto yan sanayi sektörü yabancı yatırımcıları kendine çekmektedir. Şu anda otomotiv yan sanayinde 200 yabancı sermaye ortaklığı bulunmaktadır Dünyadaki büyük şirketlerin pek çoğu Türk firmalarıyla ortak yatırımlar yapmışlardır. Oto yan sanayi kalite belgelendirmeleri için yoğun çabalar sarf etmektedir. TAYSAD üyelerinin yarıya yakını ISO 9000 Serisi kalite belgelerine sahiptirler. Türk oto yan sanayicileri Avrupa Kalite Ödülleri nde (European Quality Award) Türk firmalarının öncüleri olmuşlardır. Oto lastiği imalatçısı BRİSA, 1996 da Avrupa Kalite Ödülü nü alan ilk Türk firması olmuştur. Daha sonra BEKSA, 1997 de KOBİ dalında Avrupa Kalite Ödülü nü almıştır de kurulmuş olan BEKSA, lastiklerde kullanılan çelik kuşaklar ve yüksek basınç hortumları için hortum telleri üretmektedir yılında, dünyanın ikinci en büyük otomotiv sistemleri üreticisi Bosch Grubuna ait Bosch San. ve Tic. AŞ Bursa Fabrikası, dünyanın kurumsal mükemmellik alanında en saygın ödülleri arasında yer alan Avrupa Kalite Büyük Ödülü'nü kazanmıştır. Bosch San. ve Tic. AŞ enjektör, enjektör gövdesi, raylı sistemler için enjektör üretmektedir. Bosch Bursa fabrikası 2008 yılında aynı ödülü ikinci kez alan tek Türk firması olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

8 TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ Otomotiv Ana Sanayi İhracatı Otomotiv ana sanayi ihracatı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 11,2 artarak 11,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye 2011'de adet binek otomobil, adet kamyon-kamyonet ve adet otobüs-minibüs-midibüs ihraç etmiştir. Otomobil, kamyon ve otobüslerin ihraç değerleri sırasıyla 6,5 milyar dolar, 4 milyar dolar ve 1 milyar dolar olmuştur. Otomotiv Ana Sanayi İhracatı (Adet; Değer: 1000 ABD $) Ürünler Adet Değer Adet Değer Adet Değer Binek otomobil Kamyon- Kamyonet Otobüs- Minibüs Midibüs Traktör Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi 2011 yılı itibariyle başlıca ihraç pazarları Fransa, İtalya, Almanya, İngiltere, Rusya Federasyonu, İspanya ve A.B.D. dir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

9 Oto Ana Sanayi İhracatında İlk 20 Ülke (1000 ABD $) Ülke Ülke Fransa Fransa İtalya İtalya Almanya Almanya İngiltere İngiltere İspanya Rusya Federasyonu Rusya Federasyonu İspanya İsrail A.B.D Cezayir Belçika A.B.D Hollanda Belçika Slovenya Polonya İsrail Hollanda Cezayir İsveç Polonya Çek Cumhuriyeti İsveç Slovenya Avusturya Portekiz Çek Cumhuriyeti Romanya Romanya Avusturya İsviçre İsviçre Brezilya Mısır Ukrayna Diğerleri Diğerleri Toplam Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Otomotiv Yan Sanayi İhracatı Bir motorlu taşıt, farklı yapı, malzeme ve teknoloji ile üretilen ve özgün yöntemlerle ve birbiri ile uyumlu olarak bir araya getirilen dolayında parçadan oluşmaktadır. Bu parçaların üretiminde demir ve çelik, hafif metaller, plastik ve lastik, boya ve benzeri kimyasal maddeler ile cam kullanılmaktadır. Parçaların büyük bölümü yan sanayide üretilmekte ve ana sanayi bunları montaj yolu ile birleştirmek suretiyle taşıt aracını üretmektedir. Bu nedenle motorlu taşıt araçları imalat sanayii, demir-çelik sanayii başta olmak üzere hafif metaller, plastik, lastik ve cam sanayii gibi ham madde üreten sanayii ile doğrudan Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

10 ilişki içindedir. Pazardaki yoğun rekabet nedeni ile her geçen gün değişen ürün teknolojilerinin gerektirdiği yeni malzeme ve teknikler taşıt araçları sanayii ile ham madde sanayi arasında çok yakın işbirliğinin kurulmasını gerektirmektedir. Otomotiv sanayii kurulduğu yıllardan beri dünya otomotiv sanayii ile yakın bir entegrasyon içindedir li yıllarda lisans alarak Teknik İşbirliği ile başlayan üretim işbirliği, 1980 li yılların ortasından sonra giderek artan yabancı sermaye katılımı ile Ekonomik İşbirliği ne dönüşmüştür yılına kadar geçen süre içinde, ülkemizde imal edilen her türlü motorlu araç, otomotiv yan sanayiinin gelişmesini de sağlamıştır. Kapasite artışı yanında rekabet için teknoloji yenileme ve Ar-Ge çalışmaları 1990 lı yıllardan itibaren büyük hız kazanmıştır. Bu yıllarda çağdaş üretim teknikleri, yoğun eğitim programları ile uygulamaya geçirilmiş ve özellikle kalite yönetim sistemleri kurularak, firmalar uluslararası kuruluşlar tarafından belgelendirilmiştir. Türkiye oto yan sanayinde 90 lı yıllara kadar bazı mamuller dışındaki tüm parçalar günün teknolojisine uygun yatırımlar ile üretilmiş, üretilen milyonlarca araçta yerli katkı oranı % 90 ları aşmış, yan sanayiimiz bu şekilde ithal ikame görevini başarı ile tamamlamıştır lı yıllardan sonra, ana sanayideki yeni model araç yatırımlarına paralel olarak yan sanayide de çok önemli yabancı ortaklıklar ve büyük yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Türkiye nin oto yan sanayi ihracatı, dünya ihracatı ile karşılaştırıldığında 1993 yılına kadar küçük ölçekte gerçekleşmiştir. Son 10 yılda sektör büyük çabalarla ihraç potansiyelini artırmıştır. İhracatın istikrarlı hale gelmesinde Türkiye deki üretimin uluslararası sanayi ve ticaretle entegrasyonundaki başarı dikkate değer bir gelişmedir. Artık birçok firmamız Türkiye de üretilen dünya araçlarında ortak tasarımcı olarak yer almaktadır. Yan sanayi bugüne kadar sürdürdüğü gelişimini, gerek doğrudan yurt dışındaki üreticilere ve gerek yenileme pazarına ihracatını arttırarak devam ettirmiştir. Yan sanayiinin AB pazarına yönelik ihracatının daha da gelişeceği tahmin edilmektedir. Türkiye nin oto yan sanayi ihracatı 1997 yılında 896 milyon dolar iken 2008 yılında 7 milyar dolara ulaşmıştır. Küresel krizden etkilenen sektör 2009 yılında önceki yılın aynı dönemine göre %30 azalarak 5 milyar dolar olmuştur yılında ise canlanan sektör ihracatını 6.5 milyar dolara yükseltmiştir. Söz konusu yükseliş 2011 yılında da devam etmiş olup, bir önceki yıla göre %26,4 artarak 8,3 milyar dolara ulaşmıştır. İhracatı yapılan başlıca parçalar motor aksam ve parçaları, dış ve iç lastikler, montaj karoseri aksamı, jantlar, kauçuk parçalar, transmisyon mili, frenler ve servo frenlerdir. Aslında, Türkiye halihazırda parçalar halinde pek çok otomobil, otobüs ve kamyon ihraç etmektedir. Oto yan sanayinin ihracatında başta gelen şehirler sırasıyla Bursa, İstanbul, Kocaeli ve İzmir dir. Oto yan sanayi ürünleri dünyanın pek çok ülkesine ihraç edilmektedir. Başlıca ihraç pazarları Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Romanya, İran, Rusya Federasyonu, İspanya Belçika, ABD ve Polonya dır yılında oto yan sanayi ihracatının yaklaşık %70 i başta Almanya, İtalya, Fransa ve İngiltere olmak üzere AB ülkelerine yapılmıştır. Türk firmaları, OPEL, VW, FORD, GM gibi pek çok Batılı üreticiye parça sağlamaktadırlar. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

11 Otomotiv Yan Sanayi İhracatı (1000 ABD $) Ürünler Motor Aksam ve Parçaları Dış ve İç Lastikler Montaj Karoseri Aksamı Jant ve Tekerlek Aksamı Motorlu Taşıtlar için Kauçuk Parçalar Dizel-Yarı Dizel Motorlar Transmisyon Mili, Yatak, Kovan Fren ve Servo Frenler Akümülatörler ve Aksam-Parçaları Debriyaj ve Aksam-Parçaları Farlar ve İşaret Cihazları Amortisörler Motorlu Taşıtlarda Oturmaya Mahsus Mobilyalar Emniyet Kemerleri Filtreler Bilyalı Rulmanlar Akslar Oto Camları Hava Yastıkları İçten Yanmalı Motorlar Radyatörler Ateşleme Cihazları Vites Kutuları Kara Taşıtları için Karoserleri Egzozlar, Susturucular ve Egzoz Boruları Tamponlar ve Parçaları Direksiyon Simitleri, Kolonları, Kutuları Motorların Yakıt, Yağ, Soğutma Pompaları Klimalar Metal Tabakalı Contalar, Conta Takim ve Gruplar Dikiz Aynaları Fren Balataları ( GTİP indekiler hariç) Kara Taşıtları için Motorlu Şasiler Motorlu Araçların Alet Tabloları İçin Saatler Diğer Aksam ve Parçalar Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

12 Oto Yan Sanayi İhracatnda İlk 20 Ülke (1000 ABD $) Ülke Ülke Almanya Almanya Romanya Fransa Fransa İngiltere İtalya İtalya İngiltere Romanya İran İran A.B.D İspanya İspanya A.B.D Rusya Federasyonu Belçika Belçika Rusya Federasyonu Polonya Polonya Mısır Brezilya Brezilya Hollanda Hollanda Irak Irak Çek Cumhuriyeti Avusturya Avusturya Çek Cumhuriyeti Mısır Cezayir Arjantin Suudi Arabistan Suudi Arabistan Arjantin Hindistan Diğerleri Diğerleri Toplam Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Otomotiv Ana Sanayi İthalatı Otomotiv ana sanayi ithalatı 2010 yılında adet, 2011 yılında ise adet olarak gerçekleşmiştir. En fazla ithal edilen araç cinsi, otomobil ve kamyon - kamyonettir. Otomotiv ana sanayi ithalatı ağırlıklı olarak AB ülkeleri, Japonya ve Güney Kore den gerçekleşmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

13 Oto Ana Sanayi İthalatı (Adet; Değer: 1000 ABD $) Araç Cinsi Adet Değer Adet Değer Adet Değer Binek Otomobil Kamyon-Kamyonet Otobüs-Minibüs-Midibüs Traktörler Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Oto Ana Sanayi İthalatında İlk 20 Ülke (1000 ABD $) Ülkeler Ülkeler Almanya Almanya İspanya İspanya Fransa Fransa Güney Kore Güney Kore Japonya İngiltere İngiltere İtalya Polonya Polonya İtalya Japonya Hollanda Hollanda Romanya Belçika Belçika Romanya Tayland Meksika Meksika Tayland Slovak Cumhur. Çek Cumhuriyeti Çek Cumhuriyeti A.B.D Hindistan Hindistan A.B.D Slovak Cumhur Avusturya İsveç Fas Avusturya Çin Çin Diğer Diğer Genel Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Genel Toplam Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

14 Otomotiv Yan Sanayi İthalatı Türkiye nin oto yan sanayi ithalatı 2009 yılında 8,1 milyar dolar, 2010 yılında 10,5 milyar dolar ve 2011 yılında da 12,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatı yapılan başlıca parçalar dizel ve yarı dizel motorlar, vites kutuları, iç-dış lastikler, montaj karoseri aksamı, motor aksam ve parçaları, ve akslar ile transmisyon aksamıdır. Yeni modellerin birçok parçası ithal edilmektedir. Türkiye nin ithalat yaptığı başlıca ülkeler Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere, Polonya ve Japonya dır. Oto Yan Sanayi İthalatı (1000 ABD $) Ürünler Dizel-Yarı Dizel Motorlar Vites Kutuları Dış ve İç Lastikler Montaj Karoseri Aksamı Diğer Aksam ve Parçalar Motor Aksam ve Parçaları Akslar Transmisyon Mili, Yatak, Kovan Fren ve Servo Frenler İçten Yanmalı Motorlar Bilyalı Rulmanlar Direksiyon Simitleri, Kolonları, Kutuları Akümülatörler ve Aksam-Parçaları Ateşleme Cihazları Farlar ve İşaret Cihazları Motorların Yakıt, Yağ, Soğutma Pompaları Filtreler Debriyaj ve Aksam-Parçaları Amortisörler Hava Yastıkları Jant ve Tekerlek Aksamı Motorlu Taşıtlar için Kauçuk Parçalar Radyatörler Egzoslar, Susturucular ve Egzos Boruları Tamponlar ve Parçaları Metal Tabakali Contalar, Conta Takim ve Gruplar Oto Camları Emniyet Kemerleri Dikiz Aynaları Fren Balataları ( GTİP indekiler hariç) Kara Taşıtları için Karoserileri Klimalar Motorlu Taşıtlarda Oturmaya Mahsus Mobilyalar Motorlu Araçların Alet Tabloları İçin Saatler Kara Taşıtları için Motorlu Şasiler Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

15 Oto Yan Sanayi İthalatında İlk 20 Ülke (1000 ABD $) Ülkeler Ülkeler Almanya Almanya Fransa Fransa İtalya İngiltere İngiltere İtalya Çin Polonya Japonya Çin Polonya Japonya İspanya İspanya Güney Kore Güney Kore Çek Cumhuriyeti Çek Cumhuriyeti A.B.D A.B.D Hindistan Hindistan Romanya Romanya Macaristan Macaristan Tayvan Slovak Cumhur İsveç Tayvan Slovak Cumhur İsveç Hollanda Finlandiya Tayland Brezilya Brezilya Hollanda Diğer Diğer Toplam Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

16 DÜNYA OTO ANA VE YAN SANAYİ TİCARETİ Dünya Üretimi Otomotiv Sanayi 1900 lü yılların başında kurulmuştur. Dünya otomotiv sanayiinde 1910 yılından itibaren Ford tarafından ABD de temelleri atılan seri imalat ABD ve dış pazarlarda etkilerini sürdürmüş ve geniş bir pazar, ucuz ve vasıfsız bir işçiliğin olduğu bir ortamda gelişmiştir li yıllarda yaşanan kriz seri imalata dayalı ABD ve Avrupalı üreticilerin rekabet gücünü sarsmıştır. Japonya bu yıllarda yığın üretimi ile maliyet ve kalitede önemli gelişmeler sağlayarak uluslararası rekabette ilk sıraya yükselmiştir. Japonya nın bu başarısı ABD ve Avrupalı üreticilerde sarsıntı yaratmıştır li yıllarda, dünya otomotiv sektörü, Japonya, Kuzey Amerika ve Avrupa daki geniş piyasaların belli bir doyuma ulaşması ve Japonların tasarım ve üretim tekniklerinde gösterdikleri gelişme sonucu daha fazla üretim avantajını yakalaması ve yeni teknolojileri geliştirmesi ile yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Dünya otomotiv üretimi 2010 yılında, 2009 yılına göre yüzde 26 oranında artarak 77,9 milyon adede ulaşmıştır yılı motorlu araç üretimi AB (27 Ülke) de 2009 yılına göre yüzde 11,9 oranında artarak 17,1 milyon adet olmuş ve AB nin Dünya otomotiv üretimindeki payı yüzde 25,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. AB (Yeni Üyeler) nin 2010 yılı otomotiv üretimi 2009 yılına göre yüzde 7,5 gibi önemli bir oranda artarak 3,3 milyon adede yükselmiştir. Dünya otomotiv üretimi 2010 yılında, Amerika bölgesinde 2009 yılına göre 32,5 oranında artış göstermiştir. Bölge üretiminden pay alan NAFTA ülkelerinde toplam üretim 2010 yılında %38,7 oranında artarak 12,2 milyon adet, Güney Amerika ülkelerinde ise %18,1 lik artışla 4,5 milyon adede ulaşmıştır. Asya-Pasifik bölgesinde de 2010 yılı üretim miktarları %28,8 oranında aratarak toplamda 41 milyon adede ulaşmıştır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

17 Dünya Motorlu Araç Üretimi (1000 adet) Ülkeler Değişim ( %) AVRUPA ,2 -AB 27 ülke ,9 -AB 15 ülke ,9 -AB yeni ülkeler ,5 -Diğer Avrupa ,4 -Türkiye ,9 AMERİKA ,5 -NAFTA ,7 -Güney Amerika ,1 ASYA-PASİFİK ,8 Çin ,4 Japonya ,3 Güney Kore ,6 Hindistan ,9 İran ,7 Tayland ,6 Diğer Asya Ülkeleri ,6 AFRİKA ,3 Genel Toplam ,0 Kaynak:OICA (Organisation Internationale Des Constructeurs D'automobiles - International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) Dünya Üretiminde İlk 10 Firma (2010) Şirket Toplam Sıra Pay (%) Binek Otomobil Binek Oto Sıra Toyota , ,0 GM , ,4 VW , ,8 Hyundai , ,7 Ford , ,9 Nissan , ,2 Honda , ,0 PSA , ,3 Suzuki , ,1 Renault , ,0 Kaynak:OICA Üretimde ilk beş firma Toyota, GM, Volkswagen, Hyundai ve Ford olup, bu firmalar toplam üretimin %45.1 ini gerçekleştirmişlerdir. İkinci beş firmanın toplam üretim içerisindeki payı ise %21.6 dır. Binek otomobilde ilk 3 firma; Toyota (%12 pay), VW (%11,8 pay)ve GM (%10,4 pay) dır. Hafif ticari araçta ilk 3 firma; GM (%16,4 pay) Ford (%14,7 pay) ve Chrysler (%9,2 pay) dır. Ağır ticari araçta ilk 3 firma; Isuzu (%12,9 pay), Daimler AG (%8,7 pay) ve Toyota (%5,8 pay) dır. Otobüs üretiminde ilk 3 firma ise sırasıyla; Hyundai (%23,9 pay), Daimler AG (%11,7 pay) ve Fiat (%7,4 pay) dır. Firmaların bir kısmı tüm araç gruplarında üretim yaparken, bazıları belirli ürün gruplarında yoğunlaşmışlardır. Bu durum daha düşük üretim yapan firmalarda daha belirgindir. Dünya üretimi içerisinde ilk 10 sırayı alan üreticiden 4 adeti Japon, 3 adeti AB, 2 Adeti ABD, biri ise Kore firmasıdır. Pay (%) Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

18 Dünya otomobil üretimi, Dünya motorlu araç üretimi içinde %75,1 oranı ile en büyük paya sahiptir yılı dünya otomobil üretiminde Asya-Pasifik bölgesi birinci sırada olup, bunu Avrupa Birliği ülkeleri izlemektedir. Pazarlama kanalları açısından Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere gibi ülkeler incelendiğinde, ana sanayi firmalarının çoğunlukla belirli yan sanayi firmalarından ürün aldıkları ve üretimi aksatmamak için mevcut yan sanayi firmaları ile çok sıkı bağlantıları olduğu görülmektedir. Ana sanayi firmaları yan sanayi firmalarının kendilerine yakın çalışmalarını ve teknolojik gelişmeyi yakından takip etmelerini arzu etmektedirler. Dünya Otomobil Üretimi (1000 adet) Ülkeler Değişim ( %) AVRUPA ,2 -AB 27 ülke ,3 -AB 15 Ülke ,0 -AB yeni ülkeler ,6 -Diğer Avrupa ,6 -Türkiye ,1 AMERİKA ,9 -NAFTA ,5 -Güney Amerika ,2 ASYA-PASİFİK ,1 Çin ,8 Japonya ,1 Güney Kore ,4 Hindistan ,4 İran ,8 Malezya ,9 Diğer Asya Ülkeleri ,7 AFRİKA ,9 Genel Toplam ,4 Kaynak:OICA Son yıllarda dünya otomotiv sektöründe teknolojik gelişmeler sonucu üretimde büyük oranda yoğunlaşma olmuş, birleşme, satın alma veya ortaklık yolu ile şirket sayısının azalması sonucu bu yoğunluk giderek artmış ve böylece sektörde aşırı kapasite ve rekabet hüküm sürmeye başlamıştır. Dünya ihracatında, Türkiye otomotiv ana ve yan sanayi sektörünün payı %1,3 civarındadır. Dünya otomotiv ana ve yan sanayi ihracatının %85 ini Almanya, Japonya, ABD, Kanada, Fransa, Belçika, İspanya, Güney Kore, İngiltere, Meksika, İtalya, İsveç ve Çin gerçekleşmektedir. Avrupa piyasasındaki en büyük üretici dört ülke Almanya, Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya dır. Toplam Avrupa Otomotiv sanayi üretiminin %75 ini bu dört ülke gerçekleştirmektedir. Üç büyük ABD li otomotiv üreticisi iç piyasanın %70 ten fazlasını ellerinde tutmaktadır. ABD, otomotiv ihracatının %0,5 ini Avrupa Birliği ne gerçekleştirmektedir. Japonya otomotiv sektörünün Avrupa Birliği ne olan ihracatı 1960 lı yıllarda başlamış ve 1970 li yıllarda artmıştır yılından sonra bazı Avrupa ülkeleri Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

19 Japonya dan otomotiv ithalatına kısıtlama getirmişlerdir. Bunu izleyen yıllarda, bu uygulamaya, diğer Avrupa ülkeleri de katılmıştır. Dünya üzerinde çeşitli marka ve modelde yapılan üretime paralel olarak tüketici tercihlerindeki farklılık ülkeler arasında ticaretteki engellerin kaldırılma çabası motorlu araç üreticilerinin sadece kendi ülke pazarını değil tüm Dünyayı bir pazar olarak kabul etmeleri ülkelerin otomotiv sektörü dış ticaretinde önemli rol oynamaktadır. Avrupa ülkelerinin otomotiv ürünleri ticareti ağırlıklı olarak kendi aralarında yapılmaktadır. Örneğin Almanya nın toplam ithalatının yüzde 70 ten fazlası Avrupa Birliği ülkelerinden yapılmaktadır yılında Çin araç satışlarında ABD'yi geçerek dünyanın en büyük otomotiv pazarı olma unvanını ele geçirmiştir. Çin'de 2010 yılındaki toplam araç satışlarının yaklaşık yüzde 30'unu yerli markalar, kalan kısmını Çinli ve yabancı şirketlerin ortak üretimi ya da ithal edilen araçlardan oluşmuştur. Dünya İthalatı Dünya Binek Oto İthalatı 1000 ABD $) (GTİP: 8703) ÜLKELER A.B.D Almanya Fransa İngiltere Ç.H.C İtalya Belçika Kanada Avustralya İspanya Rusya Federasyonu Suudi Arabistan Hollanda İsviçre Brezilya Avusturya Türkiye İsveç Meksika Japonya B.A.E Polonya Portekiz Arjantin Diğerleri Toplam Kaynak: International Trade Center - Trademap Dünya binek otomobil ithalatı 2010 yılında 544 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. En fazla binek oto ithal eden ülkeler ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, ÇHC, İtalya, Belçika, Kanada, Avustralya, İspanya ve Rusya Federasyonu olarak sıralanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

20 Dünya Ticari Araç (Kamyon-Kamyonet-Otobüs-Minibüs) İthalatı 1000 ABD $) (GTİP: 8702, 8704) Kamyon-Kamyonet A.B.D Kanada Avustralya Fransa Almanya İngiltere Belçika İtalya Endonezya Şili Suudi Arabistan Meksika Nijerya Brezilya Hollanda Cezayir Polonya Rusya Federasyonu Ç.H.C İspanya Fransa Diğer Toplam Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

21 Otobüs-Minibüs Nijerya Fransa Kanada Almanya Şili İtalya A.B.D Tayland İsveç Suudi Arabistan B.A.E G. Afrika Cumhuriyeti Norveç Peru Cezayir Ç.H.C İngiltere Filipinler Avustralya Hong Kong Avusturya Rusya Federasyonu İsviçre Danimarka Türkiye Diğer Toplam Kaynak: International Trade Center - Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

22 Dünya Motorlu Araç Yan Sanayi Ürünleri İthalatı (1000 ABD $) Ülkeler A.B.D Almanya Ç.H.C Kanada Meksika Fransa İngiltere İspanya Belçika İtalya Japonya Rusya Federasyonu Brezilya Polonya Güney Kore Hollanda Çek Cumhuriyeti Tayland Avustralya İsveç Türkiye Avusturya Diğerleri Toplam Kaynak: International Trade Center - Trademap Dünya motorlu araç yan sanayi ürünleri ithalatında önemli paya sahip olan ABD, Almanya, Çin Halk Cumhuriyeti, Kanada, Meksika, Fransa, İngiltere, İspanya, Belçika, İtalya, Japonya, Rusya Federasyonu, Brezilya, Polonya, Güney Kore, Hollanda, Çek Cumhuriyeti, Tayland, Avustralya, İsveç ve Avusturya ülkemiz açısından önemli hedef pazarlar olarak görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

23 Dünya İhracatı Dünya Binek Otomobil İhracatı (1000 ABD $)GTİP: 8703) Ülkeler Almanya Japonya A.B.D Kanada Güney Kore İngiltere İspanya Belçika Meksika Fransa Çek Cumhuriyeti Slovakya Polonya İtalya Tayland Türkiye İsveç Hindistan Brezilya Macaristan G. Afrika Cumhuriyeti Diğerleri Toplam Kaynak: International Trade Center - Trademap Dünya Ticari Araç (Kamyon-Kamyonet-Otobüs-Minibüs) İhracatı (1000 ABD $, (GTİP: 8702, 8704) Kamyon-Kamyonet A.B.D Meksika Japonya Almanya Tayland İspanya İtalya Fransa Türkiye Ç.H.C Arjantin İngiltere Belçika Güney Kore Hollanda Brezilya Avusturya Polonya G. Afrika Cumhuriyeti Beyaz Rusya Diğer Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

24 Toplam Otobüs-Minibüs Japonya Almanya Ç.H.C Polonya Güney Kore Türkiye A.B.D Çek Cumhuriyeti Belçika Hindistan Brezilya Kanada Fransa Hollanda İspanya Arjantin G. Afrika Cumhuriyeti Antigua and Barbuda Beyaz Rusya İsveç İngiltere İtalya Finlandiya Portekiz Danimarka Diğer Toplam Kaynak: International Trade Center - Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

25 Dünya Motorlu Araç Yan Sanayi Ürünleri İhracatı (1000 ABD $) Ülkeler Almanya Japonya A.B.D Ç.H.C Fransa Güney Kore İtalya Meksika İspanya Polonya Çek Cumhuriyeti İngiltere Kanada Belçika Avusturya Tayland Macaristan İsveç Brezilya Hollanda Singapur Tayvan Slovakya Türkiye Romanya Diğerleri Toplam Kaynak: International Trade Center Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

26 OTO ANA VE YAN SANAYİ FUARLARI Yurtdışı Fuarlar 2012 yılında milli düzeyde iştirak edilecek yurtdışı oto ana ve yan sanayi fuarları tarih aralıklarına göre aşağıda sıralanmıştır. Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 2012 Yılı Fuarları Fuar Adı Tarih Fuar Konusu Şehir Ülke IAA Hannover 2012 Uluslararası Ticari Araç Ve Yan Sanayi Fuarı Saudi International Motor Show SIMS Eylül Kasım 2012 Otobüs, Kamyon, Tır, Araç Gövde Ve Aksesuarları Otomobil Ticari Araçlar Parça Ve Aksesuarları Test Ve Ölçü Cihazları Hannover Cidde Almanya S. Arabistan Automechanika Middle East Mayıs 2010 Otomotiv Dubai B.A.E International SIA 2012 Motor Show Mayıs 2012 Otomotiv Kiev Ukrayna Autoexpotehnica Kasım 2012 Otomotiv Bükreş Romanya 8.INTERAUTO- 29 Ağustos-01 Eylül Otomotiv Ana Ve Yan Uluslararası Otomotiv 2012 San. Ve Yan Sanayi Fuarı Moskova Rusya Fed. MIMS Powered By Automechanika Moscow IZB Uluslar Arası Otomotiv Tedarikçileri Fuarı Bağdat Otomotiv Yan Sanayi Ve Aksesuarları Fuarı 7. Lagos International Motor Show Ağustos 2010 Otomotiv Ve Yan Sanayi Moskova Rusya Fed Ekim 2012 Otomotiv Yan Sanayi Wolfsburg Almanya Nisan Nisan 2012 Automotive Technology Fair Nisan 2012 The Commercial Vehicle Show Nisan 2012 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Yurtiçi Fuarlar Otomotiv, Otomotiv Yan Sanayi ve Ticari Araçlar Otomotiv, Otomotiv Yan Sanayi, Yedek parça, Aksesuar Ve Servis Ekipmanları Otomotiv, Yedek Parça Ticari Araç, Otomotiv, Yedek Parça Bağdat Lagos Poznan Birmingham Irak Nijerya Polonya İngiltere Otomotiv ana ve yan sanayi ile ilgili olarak yurtiçinde 2012 yılı boyunca 18 adet fuar düzenlenmesi planlanmıştır. Söz konusu fuarlar ile ilgili detaylı bilgi edinmek için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği - TOBB un resmi internet sitesi olan web sitesi ziyaret edilebilir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

27 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,