Trabzon Yomra Fen Lisesi

Transkript

1 Trabzon Yomra Fen Lisesi BİLİM-KÜLTÜR DERGİSİ Haziran 2012 Sayı 12 Her Yönüyle Trabzon Etkinlikleri den Akılda Kalanlar 21. Yüzyılın ilacı PROPOLİS Eyof 2011 Trabzon Yüz Nakli ve Geleceği 36 Varız ki; Çözülür bilimle bu giz. Bu yolun rehberi olsun bize İZ

2 Çalışmadan, öğrenmeden, yorulmadan rahat yaşamanın yollarını aramayı alışkanlık haline getirmiş milletler, önce onurlarını, sonra özgürlüklerini daha sonra da geleceklerini kaybetmeye mahkumdurlar. İZ DERGİSİ Editörden 12. sayımız ile yeniden merhaba sevgili İZ okuyucuları. 10 yıllık serüveninde her sayısıyla kaliteden taviz vermeden bugüne kadar gelen dergimiz bizlere emanet artık. Aylar süren hazırlama sürecinde öğrencilerimizle beraber bir dergiyi çıkarmanın zorluklarını ve engellerini yakından görmüş olduk. Bu nedenle bu sayıya kadar dergimizi hazırlayıp bizlere sunan önceki sayıların dergi editörleri Halim Aytekin ERGÜL ve Ahmet Hamdi ALKAN a ve emeği geçen diğer tüm öğretmen ve öğrencilere siz okuyucularımızın önünde teşekkür etmek istiyorum. Bu zor göreve talip olup güçlükleri aşarak bizlere onlarca sayıyı kazandırdıkları için. Bir okul dergisi ne kadar önemli olabilir sizce. Çok mu? Ya da az. Emek harcayanlar için çok kıymetli olduğunu söyleyebilirim. Bunu bu yıl katıldığımız Her Yönüyle Trabzon etkinliklerinde mezunlarımızın kendi resimlerini ve yazılarını bulmak için dergimizin sayfalarını ilk günün heyecanıyla çevirmelerinde ve yüzlerindeki tebessümde görmüştüm. Bu bir derginin gücünü ve kıymetini anlatıyordu. Bu nedenle dergimizin öğretmen, öğrenci ve velilerimizin katkılarıyla uzun yıllar devam etmesini umuyorum. Dergimizi hazırlamaya başladığımız andan itibaren yoğunlaştığımız konu okulumuz oldu çoğunlukla. Bilim- Kültür içerikli dergimizde bilimin yuvası olan bir fen lisesinden bolca sözetmek gerekiyordu. Yıllar sonra dergimizi elimize aldığımızda okulumuzun bu yılları hakkında fikir edinebilelim istedik. İçerik olarak pek sıkıntı çekmedik. Çünkü okulumuz başarılarıyla, hazırladığı projelerle, sosyal ve kültürel faaliyetleriyle dergi içeriği için cömertti bize karşı. Dergiye alamadığımız birçok konu da oldu. Sonraki sayılarımızda bunlara da değinmek istiyoruz. Yeni sayımızı beğeneceğinizi umuyoruz. Bir sonraki sayıda görüşmek üzere. Trabzon Yomra Fen Lisesi Bilim Kültür Dergisi Haziran Sayı 12 Sahibi Trabzon Yomra Fen Lisesi Adına Mehmet Zeki DİKMEN (Okul Müdürü) Genel Yayın Yönetmeni Harun ÜÇÜNCÜ İnceleme Kurulu Ümit HUNUTLU Osman Nuri TÜRKER Seçme Düzenleme Kurulu Oğuzhan KARAKAŞ Özge SÖNMEZ Şafak TÜLEMEZ Reklam Harun ÜÇÜNCÜ Osman ÖZKURT Ali DEMİREL Özge SÖNMEZ Fotoğraflar Meryem İPEK Dergi Tasarım Harun ÜÇÜNCÜ Baskı A Grafik Harun ÜÇÜNCÜ Genel Yayın Yönetmeni

3 İÇİNDEKİLER 6 OKULUMUZDAN HABERLER 30 HERKES BULUTLARDA 44 TÜRKLER ve ANADOLU 58 İlginç Mülakat Diyalogları DÖNEM MEZUNLARIMIZ 32 Yüz yılın İlacı propolis 46 ERDEM BAŞ İle RÖPÖRTAJ DEN AKILDA KALANLAR 14 BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER 34 FOTOĞRAF ÜZERİNE 48 BOĞA GÜREŞLERİ 64 EYOF 2011 in ARDINDAN 16 TEKNOLOJİ DÜNYASINDAN HABERLER 36 YÜZ NAKLİ 50 romeo ve JULİET 68 TIP BÖLÜMÜ ve 2012 yılı Projelerİ 38 OYUN DÜNYASI 52 TAGİ KHANİYEV ile Röpörtaj 70 BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ 22 BİZE HER YER TRABZON 40 Bonsai 54 Çağrı SARIGÖZ ile Röpörtaj ÜNLÜ MATEMATİKÇİLER 42 TİROİD BEZİ ve GUATR 56 TYFL YE MEKTUP 74 KİTAP, FİLM, ALBÜM, WEB SİTESİ 4 Haziran İz 5

4 OKULUMUZDAN HABERLER En son sayının ardından iki yıl geçti. Yeni bir İZ dergisiyle karşınızdayız. Haliyle okulumuzdaki haberler de çok. Şimdi bu iki yılda neler olmuş bakalım dilerseniz Türkiye Liseler Arası Bilgi Yarışması 1.liği TBMM 23. Dönem Başkanı Sayın Mehmet Ali Şahin in himayesinde Milli Eğitim Bakanlığı ve Bizim TV(BRTV) tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi nde düzenlenen 78 ilin katılımıyla gerçekleştirilen İller Yarışıyor adlı liseler arası bilgi yarışmasında Trabzon u temsilen yarışmaya katılan okulumuz, yarışmada Türkiye birincisi olarak büyük bir başarı elde etmiş ve bir kez daha Trabzon un gururu olmuştur ÖSYS Türkiye Sekizinciliği 2011 LYS sonuçlarında Uğur Berkay SARAÇ ile MF1 puan türünde Türkiye 11. liği, MF2 puan türünde Türkiye 8. liği, MF3 puan türünde Türkiye 10. luğu, MF4 puan türünde Türkiye 11. liği derecelerini elde ederek okulumuzun başarısını bir kez daha kanıtlamıştır YGS Sonuçları 2011 YGS de öğrencimiz Uğur Berkay SARAÇ YGS1 puan türünde 489,705 puanla Türkiye 79. su, YGS2 puan türünde 489,829 puanla Türkiye 72.si ve her iki puan türünde Trabzon 1.si olarak gururumuz olmuştur. Ayrıca öğrencilerimiz Hasan Can BAŞKAYA, Osman MERDAN ve Yusuf YEŞİLde ilk 1000 e girme başarısı göstermiştir yılı Tübitak Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştıma Projeleri Yarışması Okulumuz 2011 yılı Tübitak Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştıma Projeleri Yarışmasına Biyoloji Öğretmenimiz Fatih TUTAL ın danışmanlığında 6 alanda 13 proje ile başvurdu. Bu projelerden 1 Fizik,1 Biyoloji, 1 Kimya ve 1 Sosyoloji projesi olmak üzere 4 proje Erzurumdaki bölge finallerinde sergilenmeye değer bulundu. Okulumuz bu projelerden ; Kimya alanında Ömer Faruk Gurbetoğlu-Yiğit Göktuğ Yavuz un hazırladığı proje ile ikincilik, Biyoloji alanında Merve Kurt-Özge Sönmez hazırladığı proje ile üçüncülük, Fizik alanında Harun AKTAŞ ın hazırladığı proje ile üçüncülük kazanmıştır. Projelerde emeği geçen Biyoloji öğretmenimiz Fatih TUTAL ve öğrencilermizi tebrik ediyor başarılarının devamını diliyoruz KTÜ Matematik Yarışması KTÜ de düzenlenen Matematik yarışmasında okulumuz Türkiye genelinde 4. oldu. Yarışmaya katılan öğrencilerimiz : Uğur Berkay SARAÇ,Ahmet Onur AKGÜL,Remzi GÖRÜCÜ 2011 Ecutaturk Eğitim Fuarı Trabzon da bu yıl ikincisi düzenlenen Ecutaturk Eğitim Fuarı 6-8 Nisan tarihleri arasında tüm orta ve ilköğretim öğrencileriyle buluştu. Fuara birçok Özel Üniversite ve Trabzon da bulunan Ortaöğretim kurumları katıldı. Okulumuz, sergilediği projeler, başarı listeleri, tanıtım sunumu, biyoloji materyalleri, dergiler ve broşürleri ile yoğun ilgi gören standıyla fuarda 2 gün boyunca yerini aldı. Hastalık Hastası adlı Tiyatro Oyunumuz Sahnelendi Okulumuzun, Edebiyat Öğretmenimiz Osman Nuri TÜRKER danışmanlığında hazırladığı Hastalık Hasta adlı tiyatro oyunu 8 Haziran 2011 Çarşamba günü saat 19:00 Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk ONGAN Sahnesinde sahnelendi. Başarıyla sahnelenen tiyatro oyununda öğrencilerimizin performansı çok beğenildi. Özellikle öğretmen taklitleri(osman ÖZKURT ve müdürümüz Mehmet Zeki DİKMEN)büyük ilgi gördü. Tiyatro oyununda emeği geçen öğretmen ve öğrencilerimizi tebrik eder bize böyle güzel bir gece yaşattıkları için teşekkür ederiz. Tiyatromuzun resimlerine ve vidosuna okul sitemizden ulaşabilirsiniz. Öykü yazma yarışması Türkiye Liseler arası 6. Hişt Hişt, Genç Sait Faik! Öykü yazma yarışmasında öğrencimiz Cemre YAVUZ un yazdığı Kedili, Fareli Unlu Bir Şey isimli öykü 6. HİŞT HİŞT, GENÇ SAİT FAİK! adlı kitapta yayınlanmaya değer bulundu. Cemre YAVUZ u tebrik ediyor başarılarının devamını diliyoruz Okyanus Kolejleri 3. Fen Bilimleri Proje Yarışması İstanbul da Nisan 2011 tarihleri arasında düzenlenen Okyanus Kolejleri 3. Fen Bilimleri Proje Yarışmasına okulumuz 3 Biyoloji, 1 Kimya ve 1 Fizik olmak üzere 5 projeyle katılmış olup, yarışma sonunda; Merve Kurt ve Özge Sönmez in hazırlamış oldukları Propolis in Karınca Kovucu Etkisinin Araştırılması proje Biyoloji dalında Türkiye ikincisi; Pınar Baki ve Dilara Betül Aslan ın hazırlamış oldukları Çevremizi kirleten plastik atıklardan ısı yalıtımlı duvar briketi elde edilmesi proje ile Fizik alanında Türkiye üçüncüsü olmuştur. Danışman Öğretmen Fatih TUTAL ve öğrencilerimizi tebrik eder başarılarının devamını dileriz. 6 Haziran İz 7

5 OKULUMUZDAN HABERLER Okulumuzdan ayrılan öğretmenler 19. Mezuniyet töreni Okulumuzun 19. Mezuniyet töreni Perşembe günü saat 14:00 da büyük coşku ve katılımla gerçekleştirildi. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan mezuniyet töreni, okul müdürümüz Mehmet Zeki DİKMEN in konuşması, dönem birincimiz Uğur Berkay SARAÇ ın konuşması, Yomra Kaymakamı Sayın Osman VAROL un konuşmaları ve dönem birincisine plaket ve ödül vermesi, Trabzon Belediye Başkanı Sayın Orhan Fevzi GÜMRÜKÇÜOĞLU nun konuşmaları, telgraf ve faksların okunması, bayrak ve flama devir teslim töreni, dönem birincisinin yaş kütüğüne plaket çakması, bilimsel çalışmalar ve çeşitli müsabakalara katılan öğretmen ve öğrencilerimize başarı belgelerinin verilmesi, mezun öğrencilerimize mezuniyet plaketlerinin verilmesi ile devam etti. Mezun öğrencilerin kep atma anı görülmeye değerdi. Son olarak folklor gösterisiyle devam eden tören, proje sergisi ve açık büfe ikramı ile sona erdi. Mezun olan öğrencilerimizi tebrik ediyor bundan sonraki hayatlarında başarılar diliyoruz. Her Yönüyle Trabzon Okulumuz, Ankara da bu yıl altıncısı düzenlenen Her Yönüyle Trabzon etkinliklerinde Yomra Standındaydı. Tanıtım ve mezun öğrencilerimizle iletişim amacıyla katıldığımız etkinlikler 4 gün boyunca devam etti. Etkinlikliklerde Trabzondaki tüm ilçeler kendi standlarında tanıtımlarını yaptılar. Horon ve kolbasti oynayarak Ankaralılara güzel anlar yaşattılar. 4 gün boyunca Bize Her Yer Trabzon sözünün hakkı bir kez daha verildi. Trabzona gelemeyen hemşehrilerimizde memleket özlemlerini giderdiler. Okulumuz adına Okul Müdürümüz Mehmet Zeki DİKMEN ve Bilgisayar Öğretmenimiz Harun ÜÇÜNCÜ ile katıldığımız etkinlerde mezun öğrencilerimizle konuşma fırsatı bulduk. Mezun öğrencilerimizi standda görmek bize ayrı bir mutluluk verdi. Kütük defterlerinde eski fotoğraflarına ulaşan mezun öğrenciler o günleri hatırlayarak duygulandılar. Bu vesileyle etkinlikleri düzenleyen emeği geçen herkese ve bizi standımızda yalnız bırakmayan mezun öğrencilerimize teşekkür ediyoruz. Bir sonraki etkinliklerde görüşmek dileğiyle yılında okulumuzdan ayrılan öğretmenlerimiz için Perşembe akşamı saat 18:00 da bir veda yemeği düzenledik. Yemeğe okulumuz öğretmenleri ve ayrılan öğretmen arkadaşlarımızın yanında, Yomra Kaymakamı Sayın Salih ALTUN ve eşi Av. Yeşim Aktürk Altun, İlçe Milli Eğitim Müdürümüz Sayın Ayhan HOŞ, Şube Müdürümüz Sayın Aydın KELEŞ te katıldı. Okul Müdürümüz Mehmet Zeki DİKMEN ayrılan arkadaşlarımıza okulumuza emeklerinden dolayı teşekkür etti. Yomra Kaymakamımız Sayın Salih ALTUN ilçemizde Trabzon Yomra Fen Lisesinin bulunmasının gurur verdiğini söyleyip okulumuzdan ayrılan öğretmen arkadaşlarımıza yeni görev yerlerinde başarılar diledi ve birer plaketle ödüllendirdi. Bizlerde öğretmenlerimize emeklerinden dolayı teşekkür ediyor yeni görevlerinde başarılar diliyoruz. Öğretmenlerimizin Yeni Görev Yerleri : Zekeriya ABANOZOĞLU- Sosyal Bilgiler Lisesi/ Müdür Hasan BEŞER - Trabzon Fen Lisesi / Müdür Yardımcısı İsmail AYTAR - Trabzon Fen Lisesi / Matematik Öğretmeni Sinan MOLLAMEHMETOĞLU - Akçaabat Sağlık Meslek Lisesi / Müdür Yardımcısı İlhan BAL - Aliye Aşırbaylı Anaokulu / Müdür Yardımcısı Tübitak Proje Yarışmalarında Bölge İkinciliği Okulumuz 10 ilden toplam 90 projenin katıldığı, 43. Tübitak Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Erzurum bölge elemelerinde, Biyoloji öğretmenimiz Fatih TUTAL rehberliğinde11/a sınıfı öğrencileri Gamze Nur TAŞDEMİR ve Tuğçe AK ın hazırladığı, Hemoglobin ve Platinli karışımlar kullanılarak CO (Karbonmonoksit) tutucu duvar boyası yapımı projesiyle Kimya alanında ikinci oldu. Erzurum Atatürk Üniversitesi Kültür Merkezinde 23 Mart Cuma günü yapılan ödül töreninde öğrencilerimiz, başarı belgelesi, ikincilik madalyası ve para ödülü ile ödüllendirildi. Öğrencilerimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz Mezunlarımızdan Ziyaret 2004 yılı mezunlarımızdan Metin Cudi YARDIMCI, Çağrı SARIGÖZ, Mustafa Onur DEMİREL, Yalçın KALAYCI, Şerafettin Çağlar SEYMEN, İsmail Hakkı ÇELEBİ, Emre ABANOZ ve Umut GÜVERCİN YGS öncesi öğrencilerimize moral vermek ve birikimlerini paylaşmak amacıyla okulumuzu ziyaret ettiler. Mezunlarımız okulumuz konferans salonunda son sınıf öğrencilerimize, mezun oldukları bölümler ve iş hayatı hakkında bilgiler verdiler, üniversite tercihlerinde tavsiyede bulundular. Oldukça faydalı ve eğlenceli geçen sohbetten son sınıf öğrencilerimiz memnun kaldılar. Büyük bir vefa örneği sergileyerek öğrencilerimizle unutamayacakları bir söyleşi yapan mezunlarımıza gösterdikleri duyarlılıktan dolayı teşekkür ediyor, kendileriyle gurur duyuyoruz. 8 Haziran İz 9

6 BİLİMSEL OKULUMUZDAN HABERLER HABERLER Yeni Binamıza Taşındık Sınıflar Arası Futbol Müsabakalarında Şampşyon 10/C bir yarışma yapıldı. KTÜ Botanik Anabilimdalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Kamil Coşkunçelebi misafirlerimize Trabzon doğasındaki bitki türleri hakkında bilimsel bilgiler verdi. Proje kapsamında ayrıca, Akçaabat, Atatürk Köşkü, Ayasofya Müzesi, GülbaharHatun Camii, Trabzon şehir merkezi, forum Alışveriş merkezi, Boztepe, Uzungöl, Sümela Manastırı güzergâhları gezildi ve yabancı misafirlerimize Türk kültürü ve yaşantısı hakkında bilgiler verildi. Öğretmen ve öğrencilerimizin eşlik ettiği misafirlerimizle ülkelerindeki okul yaşantıları, eğitim sistemi ve uygulamaları hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. 12 Nisan Cumartesi günü ülkemizden memnun ayrılan misafirlerimiz Trabzon u, Türk insanını ve misafirperverliğini çok sevdiklerini başka bir fırsatta tekrar gelmek istediklerini belirttiler. Çoğu yabancı misafirimizin ilk olarak geldiği Türkiye den ve Trabzon dan memnun ayrılmaları onlar kadar bizleri de mutlu etti. Elde ettiği başarılarla eğitimde bir marka olmayı başaran okulumuz fiziki anlamdaki eksiklerini de yeni taşındığımız ek okul binası, yemekhane ve kapalı spor salonuyla tamamlamış oldu. Her türlü olanağa sahip kampüsüyle başarılarının yanı sıra fiziki imkanlarıyla da ülkemizin en önemli okullarından birisi konumuna gelen okulumuz, Türkiye nin en iyisi olma hedefine emin adımlarla yürüyecektir. Bu vesileyle yeni taşındığımız ek binamızın hayırlı olmasını diliyor; bu güzel eserlerin okulumuza kazandırılmasında emeği geçenlere teşekkürü bir borç biliyoruz. Fatih TUTAL Bakanlık Müfettişliğine atandı Okulumuzda 6 yıldır görev yapmakta olan Biyoloji Öğretmenimiz Fatih TUTAL, Bakanlık müfettişliğine atandı. Bu vesileyle 11/A sınıfı Fatih TUTAL için yeni okul bahçemizde bir veda etkinliği düzenledi. Etkinlikte öğrenciler Fatih TUTAL ı çok sevdiklerini, okulumuzdan ayrıldığı için üzüntülü olduklarını fakat yeni görevi için de aynı zamanda sevinç duyduklarını belirttiler. Etkinliğin sonunda çalınan duygusal müzikle de herkesin gözleri doldu. Okulumuzun çalışkanlığı ile medarı iftiharı olan Biyoloji öğretmenimiz Fatih TUTAL a yeni görevinde başarılar diliyor, okulumuza katkılarından dolayı teşekkür ediyoruz. TYFL Seni Unutmayacak Eğitim-Öğretim yılı Sınıflar arası halı saha maçlarında şampiyon sınıf 10/C oldu Perşembe günü final maçında 10/C, 11/C sınıfıyla karşılaştı. Maçı 5-4 kazanan 10/C şampiyon oldu. 3. ve 4. lük maçında ise 9/A sınıfını 3-2 mağlup eden 11/A sınıfı 3. oldu. Şampiyon olan sınıfımızı tebrik ediyoruz. Comenius Projesi Okulumuzunda ortaklarından olduğu 11 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen Comenius Programı Naturel Treasures of Europe projesinin İspanya ve Portekiz den sonraki üçüncü ayağı Nisan 2012 tarihlerinde okulumuzun rehberliğinde Trabzon da gerçekleştirildi. 8 ülkeden (Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Polonya, Letonya, Slovenya ve Belçika) gelen 18 öğretmen 22 öğrenciden oluşan misafirlerimize 4 gün boyunca Trabzon un doğal güzelliklerini, kültürünü ve tarihini anlatmaya çalıştık. Basketbolda Şampiyon 12/C Sınıflar arası basketbol müsabakaları final maçında 12/C ile 12/A sınıfları 3 Mayıs 2012 tarihinde okulumuz spor salonunda karşılaştılar. Normal süresi berabere biten birincilik maçını, uzatma atışlarında öne geçen 12/C sınıfı kazanarak sınıflar arası basketbol müsabakalarının şampiyonu oldu. Öğrencilerimizi tebrik ediyor, bu etkinlikte emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Futbol ve Voleybolda Birincilik 19 Mayıs Atatürk ü Anma Ve Gençlik ve Spor Bayramının 93. yıl dönümü gençlik haftası etkinlikleri kapsamında yapılan liseler arası futsal ve voleybol turnuvalarında birinci olduk. Başarıda emeği geçen öğretmen ve öğrencilerimizi tebrik ediyoruz. TYFL, AYYAR HAMZA ile güldü... Birbirinden yetenekli oyuncuların bir araya geldiği tiyatro oyunu beğeni ile izlendi. Süpriz söylem ve anlamlı alıntılarla yorumladıkları oyunu renkli hale getiren oyuncular büyük alkış aldı. Başta Osman Nuri TÜRKER olmak üzere, rol alan öğrencilerimizi, teknik ekibi ve emeği geçen herkesi kutluyoruz. TYFL Bilkent Üniversitesi Fizik Olimpiyatlarına 3 öğrenci ile gidiyor. Şükrü Furkan ÖZTÜRK, Harun AKTAŞ ve Taha HACIHASANOĞLU ile temsil edilecek okulumuz bölgenin gururu olmaya devam ediyor. 20. Dönem Mezuniyet Töreni 20. Dönem mezuniyet töreni 30 Mayıs 2012 saat 15:00 okulumuz spor salonunda yapıldı. Program süresince; Avrupadan gelen öğrenciler ve okulumuz öğrencileri Trabzon doğasındaki bitki türlerini araştırdılar. Uzungölde öğrenciler arasında belirlenen bitki türlerinin bulunup eşleştirilmesi temalı 10 Haziran İz 11

7 BİLİMSEL 20. DÖNEM HABERLER MEZUNLARIMIZ 12A 12B 12C 51-KÜBRA ANAÇ 64-KAZIM MERT KARAKURT 66-MUTLU YILMAZ 69-ZEHRA HÜSNA ŞANLI 70-VECDİ VAHDET CÖMEZ 76-PELİN DEMİRAL 79-SERTAN KELEŞOĞLU 83-KUTHAN ÇİÇEK 84-SAİT SAMET AYAZ 285-SEYHAN KARA 370-MEHMET BEKİR AYDIN 397-ŞAFAK TÜLEMEZ 400-ALİ TALİP ÖNDER 402-TEMUR BABA 405-ÖMER BURAK TERZİ 409-TAYFUN AYDOĞDU 414-BURAK FAZIL PEHLİVAN 426-IŞILAY MANZAK 460-SEDA HACISALİHOĞLU 49-EZGİ ÇEBİ 73-HALE AĞIRMAN 74-İLKCAN NUHOĞLU 291-GÖKAY DAĞDAŞ 315-TUNA HAN SALİH MERAL 396-TUĞÇE SOYTAŞ 398-MUAMMER KURTULUŞ 401-ECE TAŞÇI 403-BUĞRAHAN TÜYSÜZ 404-SALİH YILMAZ 410-YİĞİT GÖKTUĞ YAVUZ 411-NAHİDE ERKAYA 416-YUNUS EMRE KOCAGÖZ 419-MEHMET AKİF UZLU 421-YAĞMUR ÇAĞLA REİS 422-SİNEM KÜÇÜKMUSTAFA 424-OĞUZHAN BAYRAK 430-CEMİL BAYKAL 431-İNCİ SELİMOĞLU 432-ÖMER FARUK GURBETOĞLU 434-METEHAN İPEK 65-HALİL İBRAHİM DOKSANOĞLU 67-MUHAMMET HALİL BALTACIOĞLU 68-EMRE ULUBAY 71-ÜNAL ÇAKIR 72-ARİF SÜHEYL ÜÇÜNCÜ 75-NURBANU ERBAY 78-MUHAMMET YAVUZ ÇATAL 80-MEHMET BAYRAM ÇAKIR 82-AYŞEN KAZAN 85-MEHMET AKİF SARAÇ 385-SİNAN EKİN DURMUŞ 395-MERVE İSKENDEROĞLU 399-TANER BİRİNCİ 408-FIRATHAN GEDİKLİ 413-KEREM AYDIN 415-SANİYE ÖZGE ARMUTCU 417-CİHAN SEMİZ 418-OĞULCAN ŞAFFAK 420-YUSUF ALPER BERBER 423-ALPEREN BAHRİ SAVAŞKAN 425-CEMRE YAVUZ 428-FUNDA DENİZ 433-FATİH İSKENDER 435-ESRA KUDU 12 Haziran İz 13

8 BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER Ali VEREP / 11-A Beynin gökkuşağı haritası Bilim insanları, yeni bir görüntüleme tekniği ile insan beyninin gökkuşağına benzeyen sinir kordonu haritasını ortaya çıkarmayı başardı. Science dergisinde yayımlanan araştırmada, difüzyon spektrum görüntüleme tekniğiyle beynin kıvrımları içinde yatan sinir kordonlarının geometrik yapısı tespit edilmeye çalışıldı. Kullanılan teknikte, beyin sıvısının sinirler ve sinir etrafındaki hareketleri belirlendi. Ortaya çkan görüntü, bilim insanlarının beklediğinin aksine çok daha düzenli ve basit bir yapıyı gözler önüne serdi. Arseniği yapıtaşı olarak kullanan bakteri Herşey belirsiz bir basın açıklamasıyla başladı: NASA, Dünya-dışı yaşama dair arayışları kökünden etkileyecek astrobiyolojik bir bulguyu tartışmak üzere basın toplantısı düzenleyecek. Medya ve sanal ortamda uzaylılarla t e m a s a geçildiğinin açıklanacağına kadar uzanan bir spekülasyon dalgası hakim olsa da gerçek tamamen dünyaya aitti. Araştırma ekibinden Felisa Wolfe-Simon un Kasım ayında yaptığı açıklama, Kaliforniya Mono Gölü nde yaşayan bir bakteri türünün, laboratuvar şartlarında DNA sındaki fosfor elementi yerine canlılar için zehirli olan arseniği bağlayabildiği şeklindeydi. Bulgu bilimsel açıdan büyük öneme sahip olsa da sonuçların geçerliliğine yönelik şüphelere ilişkin tartışmalar bilim gündemini meşgul ediyor. Eyjafjallajökull patlaması 20 Mart 2010 tarihinde, yarattığı etkiden daha ilgi çekici ismiyle İzlanda daki Eyjafjallajökull Yanardağı faaliyete geçti ve 250 milyon metreküp külü atmosfere yaydı. 14 Nisan daki ikinci patlamayla birlikte özellikle Avrupa üzerinden geçen uçuşlar iptal edildi. Bu tip volkanik faaliyetler oldukça yaygın olmasına karşın önemli bir hava yolu üzerinde meydana gelmiş olması ve ismi nedeniyle dikkat çekiciydi. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nihayet Avrupa Nükleer A r a ş t ı r m a Merkezi ndeki (CERN) Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nın çalışmasıyla birlikte gerçekleştirilen deneyde elde edilen 38 adet antihidrojen atomu, üzerinde yeterince gözlem yapılacak bir süre boyunca, yani saniyenin onda birinde, belirli bir ortamda tutularak (hapsedilerek) incelendi. Bu antimadde atomları üzerinde yapılan gözlemlerin, evrenin ortaya çıktığı Büyük Patlama dan sonra anti-maddeye ne olduğunun anlaşılmasına ışık tutması bekleniyor. CERN de yürütülen ve sicim kuramının bazı biçimlerinin test edildiği deneyde oluşabileceği öngörülen minik kara delikler, kamuoyunda tartışma başlatmıştı. Deney sonuçları, bu tip karadeliklerinin herhangi bir şekilde oluşmadığını ortaya koydu ve kaydedilen 7 trilyon elektro voltluk kütlesel enerjiye sahip çarpışmalar sırasında, mikroskobik karadeliklerin varlığına ilişkin hiçbir veri kaydedilemedi. Böylece farklı boyutların varlığını öngören bir dizi teorik model en azından bu enerji düzeyi için yanlışlanmış oldu. Derin karanlığın yaratıkları Teuthidodrilus samae bilimsel adındaki bu on kollu deniz solucanı, Endonezya açıklarında yürütülen bir ekspedisyon sırasında yüzeyin metre altında keşfedilen onlarca yeni canlı türünden bir tanesi. Evrende dünya benzeri gezegenler bulundu ABD nin Kepler uzay teleskopu evrende dünya benzeri gezegenler buldu. NASA nın 2009 da uzaya gönderdiği teleskopun bulduğu gezegenlerden 10 u dünyaya yakın boyutlarda ve kendi güneşleri etrafında dönüyor. Gezegenlerde su ve oksijen içeren atmosfer varsa oraya ulaşan insanların normal yaşam sürdürmesi mümkün olabilir. Yıllardır gelecekte insanların yaşamını sürdürebileceği gezegenler aranıyordu. Kepler, dünya benzeri ilk gezegenleri buldu. Kepler- 22b adlı gezegen hakkındaki bilgiler 5 Mart 2011 de açıklandı. Kepler-22b dünyaya 600 ışık yılı uzakta, çapı dünyanın 2,4 katı ve güneşi etrafında 290 günde bir tur atıyor. Atmosferi varsa yüzey sıcaklığı 22 C yok ise -11 C olarak hesaplandı. Bu gezegenlerden hangisinde yaşanabileceğini öğrenmek yıllar sürecek. Alzheimer hastalığını durdurabilecek önemli gelişme İngiltere de Profesör J. Collinge ve ekibi, Alzheimer hastalığını durdurabilecek bir keşif yaptı. Collinge bir beyin hastalığı olan CJD nin tedavisi için iki antikor geliştirdi. Bu antikorların, Alzheimer hastalığına etkisini incelemek için farelerde denediler ve hastalığın durduğunu buldular. Hastalarda amiloid beta proteini, beyinde sinir hücrelerine bağlanır ve sinir hücrelerinin haberleşmesini engelleyerek hafıza kaybına neden olur. İngiltere de geliştirilen antikorlar bu zararlı amiloid proteinlerini bloke ederek farelerde hastalığı durdurdu. İnsan deneylerinin uzun süreceği açıklandı. Farelerde yaşlanma durduruldu ABD de Mayo Klinik teki bilim adamları, yaşlılık nedeniyle derinin kırışması ve kataraktı farelerde önledi. J. M. Van Duersen ve ekibi yaşlanma hücresi denilen senescent hücrelerini farelerden uzaklaştırdı. Yaşlanma hücrelerinin katarakt veya dejenere eklemlerde (artrit) biriktiği biliniyor ama zararı bilinmiyordu. Van Duersen, bu hücrelerin çevrelerindeki dokulara zarar verdiğini buldu. Farelere verilen özel bir ilaçla yaşlanma hücreleri, kendi kendilerini yok etti. İlaçla yaşlanma hücreleri uzaklaştırılan farelerde, katarakt gelişmedi ve normal farelere oranla daha uzun süre koşabildiler. Normal farelerde yaşlanma nedeniyle derideki yağ hücreleri azalınca derileri kırıştığı halde yaşlanma hücreleri uzaklaştırılan farelerde kırışıklık olmadı. Detaylı araştırmalardan sonra insan deneylerine başlanacağı açıklandı. 14 Haziran İz 15

9 TEKNOLOJİ DÜNYASINDAN HABERLER Odaklama geçmişte kaldı artık ışık alanı kamerası var Dijital kameralar ilk kez satışa sunuldukları doksanlı yılların başından bu yana çok gelişti. Gitgide küçülen daha güçlü sensorlar ve işlemciler sayesinde kameralar farklı görünümler kazandılar. Fakat bu değişimler Lytro nun ışık alanı (light-field) kamerasındaki yeniliklerle karşılaştırıldığında önemsiz kalıyor. Bildik diğer doğrult ve çek kameraların aksine Lytros un küçük dikdörtgen bir gövdesi var. Kameranın elden kaymaması için gövdenin yarısı lastikle kaplanmış. Gövdenin bir ucunda objektif diğer ucunda ise küçük bir dokunmatik ekran bulunuyor. Ve kullanımı son derece kolay: açma/ kapama tuşu ve deklanşör dışında sadece optik 8xzum için bir ayar var. Tweetler dersin bir parçası oldu Almanya da bir medya bilimleri profesörü, derslerde amfi duvarına öğrencilerinin ders hakkındaki tweetlerini yansıtıyor. Trier Üniversitesi medya bilimleri dalı öğretim üyelerinden Prof. Hans-Jürgen Bucher, Dijital medya sayesinde öğrenciler doğrudan derse katılabiliyor diyor. Öğrencilerin isimlerinin görülmediği duvarda, bazen ders hakkında bir soru, bazen de yorum ya da kitap ve makale önerileri yer alıyor. Ara sıra tweet duvarına göz atan profesör, sorulara yanıt veriyor. Bucher, Bu söz almaktan çekinen öğrenciler için çok iyi bir yöntem. diyor. Karala, not al ve kaydet Yaratıcı fikirlerini kâğıda karalamaya alışık olanlar artık bu notları kaybetmeyecekler. Wacom Inkling olarak isimlendirilen karala-kaydet sistemi kâğıda yazılan veya çizilen her bilgiyi kaydediyor. Sistem iki parçadan oluşuyor: her türlü defter veya benzer düzleme iliştirilebilen klips şeklinde bir sensor ve bir kalem. Hareket eden kalemden yayılan sonar benzeri atımlar klipsteki iki mikrofon tarafından algılanıyor. Klipsin işlemcisi devamlı olarak kalemin konumunu saptayıp, kaydediyor. Kalem aynı zamanda basınç verilerini de klipse gönderiyor. Bu da sisteme hatların kalınlığını ayarlamaya izin veriyor. Sistem USB ile bir bilgisayara bağlandığında, çizimleri JPEG veya PDF olarak aktarıyor veya yayımlanabilecek dosyaları doğrudan doğruya Adobe Illustrator çizim programına veya diğerlerine aktarıyor. Dokun ve hisset Fin Senseg şirketi kullanıcılara ekran üzerindeki görüntülere sadece dokunmaya değil hissetmeye de izin veren bir teknoloji geliştirdi. E-Sense teknolojisinde tixel olarak isimlendirilen dokunılabilir piksellerden yararlanılıyor. Bir desene dokunduğunuzda bu alan cildinize elektrik akımları göndererek o desenin bir kopyasını duyu olarak beyninizde oluşmasını sağlıyor. Bu şekilde dokuduğunuz desenleri aynı zamanda hissedebiliyorsunuz. Teknoloji gerçek bir klavye hissi veren uygulamalar ve daha gerçekçi kullanıcı arayüzleri gibi birçok alanda kullanılabilecek. Futbol oynayarak enerji üretmek Fikir gerçekten de dâhice. Futbol topu içindeki enerji depolama sistemi, her vuruşla, her yuvarlanış ve fırlatılışla yani topun her türlü hareketiyle şarj oluyor. Bu enerji daha sonra örneğin bir LED ampulün enerjisini karşılıyor. Üç saatlik ışık için on beş dakikalık futbol oyunu yeterli olmakta. İki eski Harvard öğrencisi tarafından geliştirilen ürünün amacı, elektriğe ulaşılamayan veya zor ulaşılan ülkelerde hayatı kolaylaştırmak. Cilt hücreleri spreyle büyüyor Kötü bir yanığın ardından cildin iyileşmesi gerekir, ama cildin herhangi bir yerden gelmesi gerekiyor. Bu konuda işte Avita firmasının ReCell Spray-On-Skin solüsyonu imdada yetişiyor. Çünkü bu solüsyon hücrelerin hızla büyümesini sağlıyor. Cerrah hastanın sağlıklı cildinden bir parça alarak bunu ReCell in sıvı süspansiyonuna yerleştiriyor. Sadece yirmi dakika sonra hücreler, örnek parçanın seksen katı büyüklüğündeki bir alana püskürtülerek, hücrelerle birleşip, tedavi edecek kadar çoğalmış oluyorlar. Güvenli ısınma Ülkemizde her yıl soba faciası yüzünden yüzlerce kişi yaşamını yitirmekte. Amerika da ise her yıl ısıtıcılar yüzünden e yakın konut yanıyormuş. Dyson firması bu nedenle güvenli bir ısıtıcı üretti. Dyson Hot çok daha hızlı ısıtmasıyla da dikkat çekiyor. Yalıtımlı bir kaplama, ısıtıcının seramik ısıtıcı elemanlarını aletin dış kenarlarından ayırarak onları soğuk tutuyor. Ek güvenlik, ısıtıcının verimini etkilemiyor. Dünyanın en hafif malzemesi ABD de bir grup mühendis dünyanın en hafif malzemesini üretti. Kaliforniya Üniversitesi, HRL Laboratuarları ve Kaliforniya Teknik Enstitüsü nün ortaklaşa yaptığı araştırmanın sonuçları Bilim dergisinin son sayısında yayınlandı. Malzeme muazzam bir enerji soğurma kapasitesine sahip... Araştırmacılar plastik köpükten 100 kez daha hafif olan bu malzemenin yeni nesil bataryalar, amortisörler, ısı ve ses yalıtımı gibi pek çok alanda kullanılabileceğini söylüyor. Yargıda bir ilk: Facebook hesabına el koyuldu Almanya da bir yargıç internet hukuku alanında önemli bir karara imza attı. Yargıç, delillere ulaşmak için soygun yapmakla suçlanan bir şüphelinin Facebook hesabına el koydu. 20 yaşındaki bir gencin Facebook üzerinden aldığı bir mesajla edindiği bilgiler yardımıyla soygun yaptığı iddia ediliyor. Davanın görüldüğü Reutlingen Asliye Ceza Mahkemesi yargıcı, kanıtlara ulaşmak için davacının Facebook hesabına el konulmasına karar verdi. Ali VEREP / 11-A Hukukçulara göre bu tarz bir ceza muhakemesi daha önce Almanya da görülmedi. Yargıcın Facebook ta paylaşıldığı iddia edilen bilgilere ulaşmayı başarıp başaramayacağı henüz bilinmiyor. Ancak başarması halinde sosyal paylaşım sitesinin, gelecekteki birçok yargılama sürecinde büyük bir rol oynayabileceği belirtiliyor. Suçlular Facebook ile Aranacak Almanya nın Aşağı Saksonya eyaleti polis teşkilatı, suçluları yakalamak ve kayıp kişileri bulabilmek amacıyla yakında Facebook u kullanmaya başlayacak. Ancak proje, veri güvenliği nedeniyle eleştiri alıyor. 16 Haziran İz 17

10 2011 ve 2012 yılı Projelerİ Hemoglobin ve Platinli karışımlar kullanılarak CO (Karbonmonoksit) tutucu duvar boyası yapımı (KİMYA) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR GAMZENUR TAŞDEMİR & TUĞÇE AK PROJENİN AMACI Bu çalışmada; arıların kendi kovanlarını ortamdaki haşerelerden korumak amacıyla ürettiği propolisin, karıncaların besinlerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı incelenecektir Tübitak Araştırma Projeleri Bölge Finali 2. liği 2012 Doesef Proje Yarışmaları Teşvik ödülü UÇUCU SIVILARDAN YARARLANARAK TERMİK SANTRALLERDE ENERJİ VERİMİNİN ARTTIRILMASI (FİZİK) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYAN HARUN AKTAŞ PROJENİN AMACI Termik santrallerde uçucu sıvı kullanılarak hidrojen bağlarına giden boşa enerjinin harcanmasını engellenmek ve gereken enerjinin azaltılmasıyla güneş enerjisini termik santrallerde kullanmak amaçlanmaktadır Tübitak Araştırma Projeleri Bölge finali Fizik alanı üçüncülük PROPOLİSİN KARINCA KOVUCU ETKİSİNİN İNCELENMESİ (BİYOLOJİ) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR ÖZGE SÖNMEZ & MERVE KURT PROJENİN AMACI Bu çalışmada; arıların kendi kovanlarını ortamdaki haşerelerden korumak amacıyla ürettiği propolisin, karıncaların besinlerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı incelenecektir Tübitak Araştırma Projeleri Bölge Finali 3. lüğü Okyanus Kolejleri 3. Fen Bilimleri Proje Yarışması Türkiye 2.liği FUTBOLUN BİREYİN SOSYAL HAYATI VE AİLE BİREYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ (TRABZON ÖRNEĞİ) (SOSYOLOJİ) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR AYŞEN KAZAN MERVE İSKENDEROĞLU PROJENİN AMACI Günümüzde bir spor dalı olmaktan öteye giderek hayatımızın hemen hemen her alanında karşımıza çıkan futbolu sosyal açıdan ele almak; futbolun bireyleri ve özellikle aileleri ile ilişkilerini ne yönde etkilediğini saptayabilmek bu projedeki amacımızdır Tübitak Araştırma Projeleri Bölge finali Sosyoloji alanı üçüncülük Cyclamen coum MİLLER. (SİKLAMEN) BİTKİSİNDEN ORGANİK SABUN ELDE EDİLMESİ (KİMYA) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR ÖMER FARUK GURBETOĞLU YİĞİT GÖKTUĞ YAVUZ PROJENİN AMACI Günümüzde temizlik amacıyla kullanılan sabunlar ve benzeri temizleyiciler içerdikleri kimyasal maddelerden dolayı hem insan sağlığına hem de atık olarak bırakıldıkları doğaya büyük zarar vermektedir. Bu çalışmada tamamen doğal yollarla yetişen bir bitki olan Siklamen in temizleyici özelliğinin olmasından yola çıkılarak organik bir temizleyici olan sabun üretilmesi amaçlanmıştır Tübitak Araştırma Projeleri Bölge Finali İkinciliği Bakır(Cu),Bakır Oksit (Cu2O) ve Tuzlu Su Kullanılarak Daha Hesaplı Güneş Hücresi Yapımı (FİZİK) DANIŞMAN ÖĞRETMEN Özcan ÖZDEMİR HAZIRLAYANLAR Oğuzhan KARAKAŞ, Ali VEREP, Tolga AKAYDIN PROJENİN AMACI Günümüzde giderek önem kazanan güneş enerjisinden toplumun daha fazla faydalanması için yüksek maliyetli güneş hücrelerine alternatif olarak daha hesaplı güneş hücresinin araştırılması amaçlanmıştır. Picea Orientalis (Doğu Ladini) de Görülen Dallanma Fraktalı (BİYOLOJİ) DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR Elif Naz Sancar Nurefşan Avcı PROJENİN AMACI Bu çalışmada; arıların kendi kovanlarını ortamdaki haşerelerden korumak amacıyla ürettiği propolisin, karıncaların besinlerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılıp kullanılamayacağı incelenecektir Doesef Proje Yarışmaları Teşvik Ödülü SU VARSA HAYAT VAR, SU VARSA ENERJİ VAR; ENERJİ Mİ HAYAT MI? DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR Fatmanur GEDİKLİ Meryem İPEK AMAÇ Rize- İkizdereVadisi ndeki faaliyete geçen ve yapılması planlanan Hidroelektrik Santralleri (HES) nin insan hayatı ve doğal yaşam üzerindeki olumsuz etkileriyle ekonomik hayata olan katkılarının İkizdere vadisi üzerindeki HES projeleri örnek alınarakincelenerek karşılaştırılması. 18 Haziran İz 19

11 2011 ve 2012 yılı Projeler Plantago major ( DAMAR OTU )BİTKİSİNİN ANTİBAKTERİYEL AKTİVİTESİNİN ARAŞTIRILMASI DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR FIRATHAN GEDİKLİ M. BAYRAM ÇAKIR PROJENİN AMACI: Bu çalışmada Plantago major (damar otu) bitkisinden elde edilen ekstrelerin antibakteriyel aktiviteleri disk difüzyon metoduna göre, özellikle her biri ayrı bir hastalığın etkeni olan Staphylococcus aureus, Salmonella typhimirium, Enterococcus faecalise ve Proteus vulgaris bakteri kültürlerine karşı test edilerek bu mikroorganizmalara karşı bir antibakteriyel etki gösterip göstermediğinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma sonunda olumlu bir sonucun çıkması durumunda bu bitkinin endüstride ve de özellikle sağlık sektöründe antibiyotik ilaç olarak kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. SAYIDAN SONUCA DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYAN Şafak TÜLEMEZ PROJENİN AMACI Herhangi sayıda nesne ve her nesnenin hangi olayla ne kadar sayıda karşılaştığı verildiğinde nesneler arasındaki olayların sonuçlarını veren bir yöntem bulmak ve bunu bir bilgisayar yazılımı geliştirerek uygulamak. LABADA (Rumeoc patienta) BİTKİSİNİN ISIRGAN OTUNUN (Urtica dioica) YAKICILIĞI ÜZERİNE ETKİSİ DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR Emre ULUBAY Ünal ÇAKIR PROJENİN AMACI Trabzon un Sürmene ilçesinde ısırgan otu yakmalarında labada bitkisi yaygın olarak kullanılmaktadır. İnsanlar labada bitkisinin suyunu çıkararak ısırgan otunun yaktığı bölgeye sürmektedir. Bu çalışmada labada bitkisinin ısırgan otu yakmalarında kullanıldığında gerçekten etkili olup olmadığı test edilmek amaçlanmıştır. TRABZON MERKEZ İLÇEDEKİ HAVA KİRLİLİĞİNİN SOLUNUM SİSTEMİ HASTA- LIKLARI ÜZERİNE ETKİSİ DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR Ö. FARUK BAYRAKTAR ARTUNER VARLIBAŞ PROJENİN AMACI Bu projede Trabzon Merkez Bölgesinde bulunan ev ve fabrika bacalarından çıkan SO2 ve PM (partikül) maddelerin bu bölgede yaşayan insanların sağlığı üzerinde oluşturduğu olumsuz etkiler araştırılmış ve bu duruma sebep olan hava kirliliğinin en aza indirilmesi amaçlanmıştır. Acer Trautvetterimedv. (Kayın Gövdeli Akçaağaç) odununun anatomik özellikleri ve bu özelliklerin yaşla ilişkisi DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR HALİL İBRAHİM DOKSANOĞLU MUHAMMET HALİL BALTACIOĞLU AMAÇ Bu araştırmada Acer trautvetterimedv. (Kayın Gövdeli Akçaağaç) Odununun Anatomik yapısı ve bu yapıyı oluşturan elemanların özelliklerinin belirlenmesi ve bu özelliklerin yaşla ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. ÇEŞİTLİ BİTKİLERDEN ELDE EDİLEN ÇÖZELTİLERİN SENTETİK HORMON OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR SEDA HACISALİHOĞLU PELİN DEMİRAL PROJENİN AMACI Bu çalışmamızda çevremizde bolca bulunan ısırgan otu(urtica Dioica), karalâhana( Brassica Oleracea ), su yosunlarının ayrı ayrı çürütülmesi ve bu üç bitkinin bir arada çürütülmesi ile elde edilen çözeltilerin sentetik hormon olarak kullanabilirliliğinin araştırılmasını amaçladık. İNSANLARDA FARKLI EL TERCİHİNE GÖRE KOR- PUS KALLOZUM ALANI İLE AKICI ZEKA İLİŞKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ DANIŞMAN ÖĞRETMEN FATİH TUTAL HAZIRLAYANLAR IŞILAY MANZAK SEYHAN KARA PROJENİN AMACI Araştırmalarda değişen el tercihlerine bağlı olarak beynin anatomik ve işlevsel farklılıkları olabileceği fikri ortaya atılmıştır. Popüler olarak bilinen, solak bireylerin görsel ve işitsel işlevlerde (örn. sanatsal faaliyetler) avantajlı olduğu; diğer bir ifade ile yatkın olduğu belirilmiştir. Bu çalışmada ise değişen el tercihine göre insanlarda mental fonksiyonların önemli bir belirleyicisi olan akıcı zekanın oluşumunda rol oynadığı düşünülen ve iki yarıküre arasındaki iletişimi sağlayan korpus kallozum alanları ile akıcı zeka ilişkisi araştırılması amaçlanmıştır. Proje çalışmalarında büyük emeği olan Biyoloji Öğretmenimiz Fatih TUTAL a ve emeği geçen tüm öğretmenlere teşekkür ediyoruz. 20 Haziran İz 21

12 BİZE HER YER TRABZON Her Yönüyle Trabzon Etkinlikleri Anakara da her yıl Trabzon un kurtuluş günü olan 24 Şubat tarihine göre Trabzon Vakfı nın organizasyonuyla düzenlenen Her Yönüyle Trabzon etkinliklerinde bu yıl okulumuzda vardı. Trabzon Yomra Fen Lisesi adına okul müdürümüz Mehmet Zeki DİKMEN ve benim de katıldığım etkinlikler Şubat tarihleri arasında 4 gün bounca devam etti ve başlıktaki gibi Bize Her Yer Trabzon sözünün hakkı bir kez daha verildi. Etkinlikte okulumuz Yomra ilçesinin bir değeri olarak Yomra Kaymakamlığı standında yer aldı. Gerçekten de Yomra deyince okulumuz akla ilk gelenlerden değil mi? Parantez: Sadece Yomra değil Trabzon deyince de. Her Yönüyle Trabzon etkinlikleri bu yıl 6. kez düzenlendi. Fakat burdaki yansımaları biraz daha sönük oluyor ve bu yüzden Trabzonda pek bilinmiyor maalesef. Ama Ankaradaki coşku, ilgi ve katılım inanın görülmeye değer. 4 gün boyunca yüzbinlerce kişi bu etkinliklere akın etti ve Trabzonu her yönüyle tanıma fırsatı buldu. Her yönüyle çünkü etkinliklerde yok yoktu. Horon, kolbasti, yöresel lezzetlerimiz, ilçelerimiz ve meşhur yönleri, şair/yazar/ressamlarımız, sanatçılarımız, Okulumuz bu yıl 6. sı düzenlenen Her Yönüyle Trabzon etkinlerindeydi. geleneksel kıyafetlerimiz, Trabzon tarihini anlatan filmler ve Ankarada yaşayan hemşehrilerimiz. Tüm bunlar sayesinde hemşehrilerimiz memleket hasreti giderme fırsatı buldular. Herkesin gözünde büyük bir özlem vardı ve herkes yanındaki Ankaralı arkadaşlarına Trabzonun bu değerlerini gururla gösterip anlatıyorlardı. Trabzon ayaklarına kadar gelmişti. Bu fırsat kaçmazdı değil mi? Sadece Trabzonlular memnun kalmadı tabi Ankaralılarda çok sevdi bu etkinlikleri. Herkes şunu diyordu Bu etkinlikleri en iyi düzenleyen şehir sizsiniz. Bu bize ayrı bir gurur verdi. Bu etkinlikleri farklı tarihlerde Erzurum, Elazığ, Artvin, Rize ve bir çok ilimiz de yapıyor. Ama en iyinin Trabzon olarak görülmesi çok güzel. En iyi biz olacaktık tabi. Ne yana baksanız ayrı bir güzellik ve manzara. Her standda horon ekipleri hünerlerini sergiliyor ve ziyaretçilerin ilgisini çekmeyi başarıyordu. Horon bilen bilmeyen en azından dışardan da olsa eşlik ediyor yerinde duramıyordu. Bende bunu fırsat bilip standımızın da ilgi görmesi adına 5 dakikada horon ders verilir yazısını astım standımızın önüne. Bu yazı kimini gülümsettti bazı ziyaretçilerde ders almak istediler. Horon 5 dakika da öğretilecek kadar basit değil ama yine de işin özünü kavrattım sanırım. Standlar birbirinden güzel el sanatları ürünleriyle, yöresel kıyafetlerle dolup taştı. Gelenler elleri boş ayrılmadı standlardan. Kiminin elinde hediyelik eşyalar, kiminin elinde el işi sepetler, boyunlarda borda mavi renkli şallar ve hemen hemen herkesin elinde Trabzonu anlatan dergi, afiş, broşürler vardı. Peki okul olarak biz neler yaptık. Yomra standında kendimize ait ayrı bir masa kurduk ve mezun avına çıktık Yomrayı görenlerin gözü Trabzon Yomra Fen Lisesi nide arıyordu haliyle. Standdan içeri bakan bizi görüyordu, görmeyeni biz görüyorduk. Kuruluşumuzdan bu yana tüm öğrencilerin bulunduğu okul kütüklerini yanımızda götürmüştük. Gelen mezunlarımızı okul yıllarına geri döndürmek için. Gerçektende bu defterlerde kendi kayıtlarını ve okula giriş yılındaki resimlerini görenler şaşırıp çok mutlu oldular. Eşleriyle arkadaşlarıyla bu kayıtlara bakıp eski günlere döndüler ve o cümle söylendi hep Hey gidi günler hey. Bu sözden sonra anıları dinlememek olur mu? Okul, pansiyon hikâyeleri öğretmenler Sordukça anlatıyorlardı. Nedense hep pansiyondan Harun ÜÇÜNCÜ / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni kaçma anıları anlatılıyor ilk. (Heyecanlıymış ta ) Anıları dinledikten sonra öğretmenler soruldu ve hepsine selam gönderildi. Bizde tek tek ilettik tabi. Yanımızda İZ dergisinin önceki sayıları, okulumuzun rozeti, hazırladığımız takvim broşür gibi bize ait materyallerde vardı. Hepsinden birer adet hediye ettik mezunlarımıza. Yüzlerindeki mutluluğu görmek güzeldi. Bizde mezunlarımızı güzel yerlerde görmekten gurur duyduk açıkçası. Ben bu okula Kasım 2010 da geldim ve sadece 19. Dönem mezunlarını tanıdım. Önceki mezunların derslerine girmesem de ve onlar üzerinde bir emeğim olmasa da hepsini güzel yerlerde görmek beni okul adına çok gururlandırdı. Okulumuzun büyüklüğüne tanık oldum bir kez daha. Masamızda mezunlarımız için açmış olduğumuz anı defteri ile de hafızalarda canlanan anıları güzel düşünceleri kayıt altına almış olduk. Bu anılarıda dergimizde yayınlıyoruz şimdi. Son olarak fotoğraf çektirip bir sonraki etkinliklerde tekrar buluşmak üzere ayrıldık mezunlarımızla. 4. günün sonunda üzerimizde tatlı bir yorgunluk ve mezunlarımızı tanımanın memnuniyeti vardı. Onlar kadar bizde mutlu olduk bu sohbetlerden. Bir sonraki etkinlikler yine Trabzonun kurtuluşu olan 24 Şubat tarihlerine denk gelecek. Böyle büyük bir organisyonda mezunlarla daha iyi iletişime geçebilmek için ayrı bir stand kurmayı planlıyoruz. Umarım daha çok mezunla görüşebiliriz bu vesileyle. Bu yazıda bunun bir duyurusu olsun. Tüm mezunlarımızı önümüzdeki yıl yapılacak olan Her Yönüyle Trabzon etkinliklerine bekliyoruz. Görüşmek dileğiyle Haziran İz 23

13 BİZE HER YER TRABZON 24 Haziran İz 25

14 BİZE HER YER TRABZON ÜÇ PORTRE Osman ÖZKURT / Matematik Öğretmeni Standımızdaki anı defterinden... Öğrencilik yıllarımın en güzel yıllarını geçirdiğim sevgili lisem. Bana kazandırdığın arkadaşlıklar, dostluklar için hep minnetar oldum sana. İyi ki kazanmışım, gelmişim. İyi ki yurtta kalmışım. Artık kimse bilmez ama Kabus Team den Sevgilerle. İsa ÇALIŞ 2005 Mezunu Hayatta nerede olacağımın belirlendiği yer. Seni ve Trabzon u özlemek hayatımın en tatlı uğraşlarından biri. Umarım birgün gelir, çocuğumu senin kapından alırım. Sedat YILANCI Hiç kopamadığımız bağları bize veren, arkadaşlık, kardeşlik, dıstluk duygularını içimizde yeşerten sevgi okulumuz. Hiçbir yerde sahip olamayacağımız anılarla hafızamızı donattığın için sonsuz teşekkürler. Merve Ahsen DEMİR Ayberk Türkyılmaz Nilay BİLGİN /B Mezunları Sevgili okulum. Mutlu, umutlu günlerim. Bana bu günlerimizin temelini atan değerli hocalarım, arkadaşlarım ve her şeyiyle TYFL m Hayatımın en önemli zamanlarıydı belki. Mesleğimin hazırlığı ve bilgi edinme süreci olarak kısır bir bakış değil sadece. Arkadaşlıklar, kardeşlikler, öğretmenler, anne-babalar. Tüm zamanımızı en yakınlarımından bile daha çok beraber geçirdiğimiz kıymetli insanlar. Hayatı beraber öğrendik. Beraber hastalandık, beraber güldük eğlendik, beraber azar yedik. Acı günde de tatlı günde de beraberdik. Okul ve yurt bambaşkaydı. Yurt hayattı. Gecesi gündüzü bir başkaydı. Bizi biz biliriz. Biz gerçek bir aileyiz. Tanışmadığım kardeşlerim de var biliyorum. Henüz mezun olmamış kardeşlerim. Henüz TYFL ye girmemiş kardeşlerim. TYFL kardeşliktir. Ailemdeki herkese selamlar. Yuvadan ucan kuş. Asiye KESİM 16. Dönem Mezunu Trabzon Günleri dolayısıyla katıldığım Ankara etkinliklerinde Trabzon Yomra Fen Lisesi tanıtım standında nefeslendim. Burası benim çocuklarımın evi idi. O günleri heyecanla buradaki sorumlu öğretmen arkadaşımla paylaştım. O günlerden bugüne Yomra Fen Lisesinin başarılarını görünce duygulandım. Hele Türkiye birincliği. Beni sonsuz bahtiyar eti. Çocuklarım adına onur duydum. Hepinize sevgiler hürmetler. Ömer GAYRETLİ Emekli Öğretmen ÖKLİD (M.Ö.365-M.Ö.300) Öklid İskenderiye de doğdu. Temel Öğeler adlı eseriyle son zamanlara kadar geçerliliğini koruyan matematiğin temellerini attı. Bu geometri halen liselerde okutulmaktadır.öklid,kendinden öncekilerin eserleriyle kendi öz yapıtlarını da derleyerek bugün Öklid geometrisi adıyla bilinen geometriyi aksiyomlarına dayandırarak geliştirmiştir. Büyük İskender döneminden sonra Yunan ilminin yayılmasına ve bilime yeni bir bakış açısı getirmesine öncü olmuştur. İskenderiye de Kral Batlamyus un zamanında bir matematik okulu açmış ve burada matematik dersleri vermiştir. Batlamyus bu okulu ziyaret etmiş Öklid in derslerini izlemiştir. Ancak Öklid in anlattığı dersleri iyi anlamamış veya anlaşılması ona zor gelmiş. Bunun üzerine Öklid e matematiğin öğretimini ve öğrenilmesini kolaylaştıracak yöntemler bulmasını emretmek istemiştir. Hiç kimseye boyun eğmeyen Öklid; İlim için kral yolu yoktur. Diyerek karşı çıkmış,bu sözü ile de tarihe geçmiştir. Öklid, geometri ile de olduğu kadar sayılar kavramı ilede ilgilenmiştir.thales ve Pisagor un geniş matematik kültürünü ve bu matematikçilerin oluşturduğu matematiğin özlerini çıkarıp sistemli bir hale getiren Öklid dir. Öğrendiği geometriyi sistemleştirip ispatlı bir geometri haline getirmesinde oldukça ustalık göstermiştir. Bu da onun birinci sınıf matematikçi olduğunu gösterir. M.Ö yaşayan bu Yunan matematikçinin yaşam süreci ve öyküsü hakkında fazla bilgi yoktur. Bilinen tek şey bir matematik okulu kurup burada kendi yazdığı Temel Öğeler ya da Elemanlar adlı kitabını okuttuğudur. Ondan sonra yüzyılardır süren ve kendi adını verdiği bir dizi postulatlarını sıralar. Kitabı boyunca bu postulatlarını teoremlerinde kullanır. Bu yöntem onun en becerikli yanıdır. İspatlarını çok düzenli verir. Eserinin tümü 13 bölümdür. Bu bölüme M.Ö. II. yüzyılda yaşadığı sanılan İskenderiyeli matematikçi Hypsikles e ait olduğu bilinen iki ayrı bölüm daha eklenmiştir. NASIRÜDDİN-İ TUSİ ( ) NASIRÜDDİN-İ TUSİ Türk Öklid i ünvanlı büyük doğu bilgini. Horasan da doğdu. Bağdat da öldü. Aritmetik, geometri, trigonometri, astronomi, optik, mineraloji, tıp, coğrafya, mantık, felsefe, ahlak, müzik ve edebiyat alanlarında eserler verdi. Düzlem ve küme trigonometrilerini sistemli biçimde inceledi. Küme üçgenindeki büyük dairelerin oluşturdukları üçgen ve dörtgenlerin topolojik sentezinde o kadar ayrıntılı bir analiz yapmıştır ki, kendinden sonra modern analitik yöntemlerin bunlar aracılığıyla kolayca çıkarılması olanaklı olmuştur.öklit in paraleller aksiyomunu ikna edici bulmayarak yerine yeni bir aksiyom denedi. Tusi bu aksiyomunda bir üçgenin iç açıları toplamının 180 derece olduğunu kanıtladı ve buna dayanarak oklid aksiyomunu çıkardı. CARL FRİEDRİCH GAUSS ( ) Ünlü Alman matematikçisi. Çocuk denecek yaştan itibaren şasırtıcı buluşlar yapmaya başladı. 17 yaşında bağımsız olarak sayı kavramındaki ikinci dereceden karşıtlık yasasını buldu. 24 yaşında cebirin temel teoremi denilen ve gerçek katsayılı hız cebirsel denkleminen az bir kökü olduğunu, böylece n kökü bulunduğunu belirten teoremin ilk titiz kanıtını verdi. Disgunisitiones aritmeticae adlı kitabı modern sayı kavramını başlangıcı olarak kabul edilir. Önemli katkılarında biri yüzey kavramıydı ve 1832 de dördüncü dereceden(iki kat haneli) artıklarla ilgili çalışmalarını ortaya koydu.1831 deki yapıtında karmaşık sayıların hem cebirini hem aritmetiğini verdi. Ortaya çıkan yeni asal sayı kavramına göre 3 asal olanak kalırken 5=(1-2i)(1+2i) olduğundan artık asal değildi.fizik ile de uğraştı. Yaptığı çalışmalar sonucunda potans kavramı matematikten bağımsız bir dal olmaya başladı. Carl Friedrich GAUSS 26 Haziran İz 27

15 HERKES BULUTLARDA Oğuzhan KARAKAŞ / 11-A Oğuzhan KARAKAŞ Son zamanlarda bilişim dünyasında adını sıkça duyduğumuz büyük teknoloji şirketlerinin de adapte olmaya çalıştığı bir kavram var: Bulut bilişim. Peki, nedir bu bulut bilişim. Bulut bilişim veya Cloud computing bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımını sağlayan bir hizmettir. Yani kullanıcının veri depolama merkezi olarak kendi bilgisayarının sabit sürücüsü (Hard Disk) yerine, internet aracılığıyla 3. kişilerin sahip olduğu devasa çevrimiçi sunucuları kullanmasıdır. Örnek olarak evde kullandığımız elektriği verebiliriz. Elektrik idaresi bizim için bütün altyapı, bakım onarım ve dağıtım hizmetlerini üstlenirken, biz sadece evimizde kullandığımız elektriğin faturadaki miktarını ödüyoruz. Bulut Bilişimde de bizim olmayan bir sistemi sadece kullandığımız için kullandığımız kadarını öderiz. Bulut bilişim yeni bir eğilim değil, aksine bizim sanal dünyada yaşamaya başladığımızdan beri var olan bir hizmet. E-posta servisleri aslında size bir bulut sunar. E-postalarınız servis sağlayıcınızın bilgisayarlarında depolanmıştır fakat siz sadece kullanıcı adınız ve şifrenizle onlara ulaşabilirsiniz. Şimdiki sistemle sadece e-posta değil birçok doküman, yazılım ve uygulamaları saklayabilmek mümkün. Hatta bir bulut bilişim türü olan çevrimiçi masaüstü uygulamaları ile size ait bir sanal bilgisayarınız olabilir. Bulut bilişim hizmeti kendi içinde 4 çeşide ayrılır: Önümüzdeki 5 yılda şirketlerin bulut bilişim çözümleri sayesinde yılda 20 milyar dolar kazanacağı, 5 yılın tamamındaysa yeni yatırımlara sevkedebilecekleri toplam 625 milyar dolarlık bir tasarruf sağlayacakları öngörülüyor. Bu konuda öne çıkan iki isim de IBM ve Microsoft oluyor. Halka Açık Bulut(Public Cloud): İnternet üzerinden herkesin kullanabildiği servislerdir. Özel Bulut(Private Cloud): Herkese açık olmayan bir yapıda olan bulut yapısında servisler bir güvenlik duvarı arkasında sadece yetkisi olan kullanıcıya sunulurlar. Grup Bulutu(Community Cloud): Belirli bir kullanıcı grubunun kullanımına sunulmuş bulut yapısıdır. Grup üyeleri uygulama ve verilere erişebilirler. Karışık Bulut(Hybrid Cloud): Yukarıdaki yapıların birlikle kullanılmasıyla oluşan yapıdır. Bulut bilişimi bu kadar popüler yapan özelliği çok hesaplı olması. Veri Depolamak için oluşturacağınız bir sisteme uçuk ücretler vermek zorunda değilsiniz. Ayrıca bu sistemin bakımı ya da onarımı için birilerine para ödemek zorunda da değilsiniz. Ayrıca sisteminiz için odanızda bir yerde ayırmanıza gerek yok. O sizden çok uzakta da olsa çalışır durumda olacak. Hem donanım arızalanırsa veya elektrik kesilirse ne yaparım diye düşünmezsiniz. Çünkü sizin sisteminiz artık bulutlar arasındadır. Bu özellikleri sayesinde bulut bilişimin geleceğinin parlak olduğu söyleyebiliriz. Hatta bilgisayar kuramcıları internetin bulut bilişimden geçtiğini iddaa etmektedir. Buna göre gelecekte, bilgisayar hard disklerinin yerine çevrimiçi bulutların kullanılacağı ön görüsü hâkimdir. Bulut bilişim sektörünün gelişmesi ilerde özellikle bilişim teknolojisi tüketen toplumlarda birçok bilgi dağıtımı sağlayan firmaların önemli bir konuma geleceği ve bu firmaların oluşturacağı rekabetin hukuksal olarak bazı sorunlar doğuracağı tartışılmaktadır. Çünkü verilerin tüm işlemlerinin çevrimiçi altyapılarda yapılması, verilere istenilmeyen erişimlerin olma tehlikesi taşımaktadır. Bu güvenlik açıklarına en iyi örnek Sony şirketinin yaşadığı sorun verilebilir. Sony nin PlayStation Network ağının güvenlik açığından yararlanılması 100 milyona yakın müşterinin bilgilerinin çalınmasına neden oldu. IBM Almanya nın yönetim kurulu başkan vekili Lothar Mackert bulut bilişimin en büyük sıkıntısını şöyle açıklıyor, Bilişim uygulamalarında olan bağımlılık inanılmaz boyutlarda artıyor. Bir şirkette elektrik kesildiğinde işler durur, bilgi işlem çöktüğünde daha da beteri oluyor. Bulut bilişimin pratikliği ve hesaplılığı ile bir trend olmasına rağmen şimdilik yeni bir uygulama olduğundan; ulusal veya uluslararası hukuki bir düzenlemenin olmaması, çevrimiçi saldırılara açık olması, servis internet üzerinden sağlandığı için insanları internete iyice bağımlı yapması, sabit bir internet bağlantısı olmadığında bir işe yaramaması, veri iletiminin internet hızına bağlı olması gibi bazı eksiklikleri mevcut. Fakat yakın bir zamanda, tüm iş evraklarımıza, multimedya arşivlerimize cebimizden veya tabletimizden hatta televizyonumuzdan ulaşacağımız, belkide ağır donanım ihtiyaçları yüzünden oynayamadığımız bilgisayar oyunlarını bulut bilişim üzerinden oynayabileceğimiz su götürmez bir gerçektir. Online bir işletim sistemi olan EyeOs ile internet üzerinden bir işletim sistemi kullanabilirsiniz. Adres: Kaynaklar: Haziran İz 29

16 Özge SÖNMEZ / 11-A 21 inci yüzyılın ilacı PROPOLİS Propolis, arıların bitkilerden ürettiği ve kovan içi temizlikte ve kovanın yalıtımında kullandıkları bir maddedir. Kovana giren ve taşıyamayacakları kadar böcekleri öldürüp bu sıvıyla kaplarlar ve onu yalıtırlar. İnsanlar da arıların ürettiği bu maddeyi sağlık için tüketmektedir. 1 mg Propolis, yaklaşık olarak 20 mg Penisilin e denk gelmektedir. Günümüzde kullanılan sentetik ilaçların yan etkilerinin ortaya çıkması ve hastalık etmenlerinin bu ilaçlara direnç geliştirmesi insanları doğal ilaç olarak bilinen ürünlerin tüketimine yöneltmiştir. Bu doğal ürünler arasında en yaygın olarak kullanılanlardan birisi de arı ürünleridir. Arı ürünleri birçok hastalıkta, hastalığın ilerlemesinin önüne geçmek, ağrıların azaltılması ve hastalığın tedavi edilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Arı ürünlerinin tedavi amacıyla kullanılmasına Apiterapi denilmektedir.apiterapi; bal, propolis, arı sütü, polen ve arı zehiri kullanımını kapsamaktadır. Arı ürünlerinden biri olan propolis insanoğlu tarafından çok eski çağlardan beri farklı tıpta ve hayvancılıkta yaygın olarak kullanılmıştır ve son zamanlarda oldukça popüler hale gelmiştir. Günümüze kadar gelen eski Yunan yazıtları propolisin iltihaplanan yaralar ve diş çürükleri için tedavi amacıyla kullanıldığını tanımlarken, Romalılar döneminde yara üzerine konulan lapa benzeri karışımın içerisine katılarak kullanıldığı aktarılmaktadır. İbranice eski vasiyetnamelerde Tzori olarak geçmektedir ve tedavi edici özelliklerinden bahsedilmektedir. Avrupa daki on ikinci yüzyıl kayıtları, propolisin medikal preparatlarının ağız ve yara enfeksiyonlarının tedavisi ve diş sağlığı için kullanımından bahsetmektedir. Bir arı ürünü olan propolis; bal arıları tarafından ağaçların kabuk ve kozalaklarından, bitkilerin tomurcuk ve filizlerinden toplanan çeşitli polenler, yağlar, özel reçine ve mumsu maddelerden oluşur Diğer adı bee glue olan propolis pro- ve polis köklerinden oluşur ve kovanın (şehrin) savunması anlamını taşır Bal arıları reçineyi toplarken çiğneyip tükürük enzimleri ile karıştırarak kısmen sindirirler ve kısmen sindirilmiş materyal, balmumu ile karıştırılarak kovanda kullanılmaktadır. Tükürük enzimleriyle karışan propolisin kimyasal yapısında meydana gelen değişikliklerden dolayı, propolisin standardize edilmesinde güçlükler oluşur. Propolis kovanda çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Arılar propolisi; kovan deliklerinin ve çatlaklarının kapatılmasında, peteklerin tamir edilmesinde ve birbirine yapıştırılmasında, koloninin çeşitli arı hastalıklarından korunmasında ve hastalık etmenlerinin etkisiz duruma getirilmesinde kullanırlar.ayrıca yavru yetiştirme döneminde yarık ve çatlaklardan suyun buharlaşıp kaybolması engellenir. Böylece kovan için gerekli olan nem de korunmuş olur. Bunların yanında olumsuz çevre koşullarından kovanı korumak, kovan giriş deliğini küçültmek amacıyla da kullanılmaktadır. Propolis aynı zamanda bir mumyalama maddesidir. Arılar kovana saldıranları öldürüp kovan içinden atamadıklarında, bu canlıları propolis ile mumyalarlar. Böylece, bu mumyalama işlemi ile olması muhtemel bakteri ve maya üremesi durdurulur. Arılar, propolisi arka bacaklarında bulunan polen sepetlerinde depo etmekte ve koloniye taşımaktadırlar. Propolisin kaynağını oluşturan bitkiler; kavak (Populus spp), kayın (Fagus sylvatica), huş (Betula alba), kestane (Castanca sativa), at kestanesi (Alnus glutinosa) gibi bitkiler olabilmektedir. Propolisin; antibakteriyel, antikaryojenik, antiinflamatuar, antioksidatif, tümörisidal ve antimutajenik özellikleri çeşitli çalışmalarla ortaya konmuştur. Propolisin antimikrobiyal etkinliğinin yanı sıra; karaciğer koruyucu, antiülseratif, immün sistemi stimüle edici, antikanserojenik, antiseptik, antimikotik, bakteriyostatik, kanamayı durdurucu, antiviral, spazmolitik, anestezik, antioksidan özelliklere sahip olması günümüzde apiterapi, biyokozmetik, ilaç ve gıda sektöründe popüler bir hammadde olarak kullanılmasını beraberinde getirmektedir Propolis; Tayvan, Japonya, Brezilya, ABD ve Avrupa ülkeleri gibi dünyanın pek çok yerinde, sağlıklı yaşam ve hastalıkların önlenmesinde bir gıda ürünü ve alternatif ilaç olarak oldukça ilgi görmektedir. Cildi nemlendirme, yenileme, kırışıklıkları giderme ve antibakteriyel özelliklerinden dolayı güzellik kremlerinde, çeşitli losyonlarda kullanılarak kozmetik endüstrisinde yer alır (15). Ayrıca propolis; dişeti, dudak ve ağız iltihaplarını iyileştirebilmek için diş macunları ile ağız yıkama solüsyonlarında da kullanılmaktadır. Yiyecek teknolojisinde de önemli bir yere sahip olan propolis, konservecilikte kimyasal koruyucu olarak ve insan vücuduna yararlı bileşenler içermesi nedeniyle de mineral destekli diyetetik ürünlerde yer almaktadır. Propolis içeren meşrubat ve yiyeceklere kanserden, diyabetten, inflamasyondan ve çeşitli kalp hastalıklarından korunmak isteyen tüketiciler rağbet etmektedirler. Özellikle son yıllarda; propolis içeren tablet, toz ve sakız ürünleri marketlerde tüketicinin hizmetine sunulmuştur. 30 Haziran İz

17 FOTOĞRAF ÜZERİNE Meryem İPEK / 11-A Fotoğraf ve Fotoğrafçılık Üzerine... ONUR AYDIN / Fotoğrafçı, Öğretmen - Fotoğraf yaşanmışlıkları, mutlulukları, hüzünleri, savaşları,sayfalarca kitabın veya saatlerce süren filmlerin anlatamadığını tek bir kareye sığdırma sanatıdır. Meryem İPEK / 11-A Fotoğraf, geçmekte olan gerçek anın yakalanmasıdır. Jacques-Henri Lartigue (Fransız fotoğrafçı) Fotoğraf çekmek insanın aklını, gözünü ve yüreğini aynı hizaya getirmesidir. Henri Certier Bresson-Fransız fotoğrafçı Onur AYDIN, İlker oran, Samet Güler, Tahir yıldız, Ahmet Vurucu ve Kıvanç tüfekçioğlu; Fotoğraf konusunda ufkumu açıp, çalışmalarım boyunca yardımlarınızı benden esirgemediğiniz için sonsuz teşekkürler. Fotoğraf; gözün gördüğünü ruhun yansıması şeklinde sonsuzlaştırma sanatıdır. Bu sanatta göz somut olanı görme, ruh somut olanı soyutlaştırma, beden de somuttan soyutlaştırılanı tekrar somutlaştırma işlevindedir. Fotoğrafçı güzel ve çekilesi olanı görür, ruhuyla kompozisyonu kurar, makinesiyle de fotoğrafını çeker. Gerek duyarsa da fotoğrafına sonradan biraz daha ruh, duygu ve heyecan katar. Gerçek fotoğrafçılar için fotoğraf ve fotoğraf çekmek budur, duygudur, sanattır, yaşamdır Gerçek fotoğrafçılar tüm bunları yaparken yani fotoğraf çekerken- kendi ruhlarının derinliklerinde hissettiklerini, belki de herkesten gizlediklerini bu yolla açığa sermiş olurlar. Çünkü ünlü bir fotoğrafçının da dediği gibi Bastıkları deklanşör kendi yürekleridir. Fotoğraflarını kendi ruhlarının yansıması şeklinde çektiklerinden kendi yürekleridir, kurguladıkları kompozisyonlarda kendilerini kompozisyonun içinde bir karakterle eşleştirdiklerinden kendi yürekleridir, çektikleri fotoğrafları çekme sebeplerinin o fotoğrafların kendi ruhlarının süzgecinden geçebilmiş olmalarından dolayı kendi yürekleridir Sözün özü duygularıyla deklanşöre basanların, fotoğrafları yerine ruhlarını izlersiniz Gerçek fotoğrafçıların bu davranışta olmaları fotoğraf sanatının sanat kategorisine almayanların hipotezlerini çürütmüştür ayrıca. Çünkü gerçek fotoğrafçılar gözlerinin gördüklerinin ruhlarıyla işleyerek kayda alırlar. Yani fotoğraf çekmek yalnız belli bir alanı dikdörtgene alıp deklanşöre basmak, var olanı direkt işlemeden- kayda almak değildir onlar için. Aksine ruhun var olanlarla sentezlenip o dikdörtgenin içindekilere yansıtılmış halidir. Ve SANAT tır. Sırf fotoğraf çekme popülaritesinin artmasıyla çoğalan fotoğraf çekme eylemini yapan insan sayısının artması ve ortalama fotoğraf kalitesininin görünürde düşmesi nedeniyle gerçek fotoğrafçıların çektiği sanat niteliğindeki fotoğraflar göz ardı edilip, Fotoğraf sanat değildir. denemez bana göre Kendi adıma fotoğraf üzerine düşüncelerimi belirttikten sonra sizlere fotoğrafçılık yolunda bana yön gösteren, yardın eden, fotoğraf üstadlarının güzel düşünceleriyle baş başa bırakıyorum İLKER ORAN / Fotoğrafçı,Öğretmen - facebook.com\ilkeror Dünyayı diğerlerinden farklı görebilmek, var olanı farklı yansıtmak, ışıkla boyamak... Aslında kelimelere, cümlelere sığmayacak kadar büyük bir sevgidir fotoğraf. Hobi değil tam aksine yaşam şeklidir. Fotoğraf çekmenin amacı yine fotoğraf çekmektir. Araç değildir amaçtır. Tehlikeleri vardır, sıkıntıları vardır. Ama o ünlü sözde denildiği gibi Pek çok şey tek bir anlık keyif ve yaşam boyu utanç sebebidir; oysa fotoğraf tek bir anlık utanç ve yaşam boyu keyfi getirir. TAHİR YILDIZ / Fotoğrafçı, Makine Mühendisi, Pazarlamacı - fotograf.tahiryildiz.com Fotoğrafın olmazsa olmazı kompozisyondur. Kompozisyon her şeydir. Onun arkasından netlik gelir. Bir fotoğraf her zaman net olması gerekmez fakat net olması gereken fotoğraflarda netlik her şeydir. Onun arkasından da alan derinliğinin iyi kullanılması gelir, ne kadar kullanılmalı hala bir tartışma konusu olmasına rağmen SAMET GÜLER / Fotoğrafçı, Öğretmen - Fotoğrafa dahil ne söylenmek istersen söylensin, elinizde bir makine varsa eğer onun ismi fotoğraf olmaktan çok, artık sizin dünyanızdır. İçine sığdırmak istedikleriniz siz ; çektikleriniz de bu yoldaki hayalleriniz Bazen sevmenin bazen aşkın bazen dostluğun ve hatta ölmenin ne demek olduğunu hissetmek sizin elinizde, hissetmenin verdiği haz aşkın en doruk noktası ölümün en büyük sonsuzluğu şimdi sizin parmaklarınızda, görmek istediğin kadar uzak çekmek istediğin kadar yakın olan herşey hayallerinde... KIVANÇ TÜFEKÇİOĞLU / Fotoğrafçı, İş Yeri Sahibi - Gezdiğin bir yeri, yaşadığın anlamlı bir anı, sevdiklerini, özlediklerini, aşklarını, kimi zaman çok sevdiğin bir yemeği veya unuttuğun büyüklerini Seninle beraber zamanı ve o anı paylaştığın arkadaşlarını Hayatın boyunca ondan güzeli yok diyeceğin bir kartalı Denizi izlerken gözünün önünde sudan fırlayan yunusları Yağmurdan sonra beliren gökkuşağını Korkudan titreye titreye yuvasına yanaştığın o büyük ama bir o kadarda korkutucu köpeği Hayallerini yaşatan ve geçmişine ayna olan her şeydir fotoğraf. Bugün, yarın ve daima... AHMET VURUCU / Fotoğrafçı, Emlakçı - Fotoğraf çekerken adeta transa geçiyorsun! Dünyayla iletişimin kesiliyor. Duyduğun tek his, gördüğün güzellikleri yaşadığın gibi başka insanlara da yaşatabilmek oluyor Haziran İz 33

18 YÜZ NAKLİ Arya YILDIRIM / 11-A 1997 yılı John Woo yapımı Face Off filminde FBI ajanı Sean Archer(John Trovolta), sadist bir terörist olan Castor Troy un(nicolas Cage) ele geçirir ve onun yüzünü alarak terör çetesinin içine girmeyi planlar. Ancak öldüğünü sandığı Troy komadan çıkarak Archer ın labaratuvarda bıraktığı yüzü ameliyatla kendine taktırır. Archer, teröristlerin arasında kalırken, Troy da Archer ın ailesinin içine sızar. Benzer bir senaryoda 10 yıldır devam etmekte olan Kurtlar Vadisi dizisinde yaşanır. Dizinin ilk bölümlerinde devlet görevlisi olan Polat Alemdar tüm hayatından vazgeçip yüzünü değiştirerek mafyanın içine sızar. Ezel dizisinde de ana karakter hapishaneden kurtulmak için yeni bir yüz değiştirme ameliyatına girer. O zamanlar imkansız gibi görünen yüz değiştirme ameliyatları bahsettiğim film ve dizilerdeki kadar kusursuz olmasada artık günümüzde mümkün hale geldi. Film ve dizilerde oldukça seyirci toplayan bu olay gerçek hayatta da epey ilgi görmekte. Aksiyon/Bili-Kurgu türündeki Faceoff filmi gösterime girdiği yıllarda yüz nakli konusuyla büyük ilgi çekmişti. Yüz nakli nedir? Yüz nakli çeşitli nedenlerle yüz bölgesinde tam ya da kısmi kayıplar ve eksiklikler oluşmuş olan bireylere, tıpkı böbrek nakli olayında olduğu gibi beyin ölümü gerçekleşmiş bir Faceoff, Kurtlar Vadisi, Ezel... Bu film ve diziler size ne çağrıştırıyor? Hepsinin çıkış noktası ve popüler olmalarını sağlayan kurgu aynı. Yeni bir yüz ve yeni bir yaşam. Günümüzde yüz nakli yukarıda saydığım film ve dizilerdeki gibi gizlilik amacıyla yapılmasa da, ülkemizde ve dünyada yapılan nakil ameliyatları akıllara neden olmasın sorusunu getiriyor. başka bireyden yüzün bir bölümünü yada tamamını nakil etmeyi amaçlama işidir. Ölmüş bir insandan alınan yüz bölgesinin yaşayan fakat yüzünde çok ağır doku eksiklikleri olan ve bu nedenle çok ağır fiziki ve ruhsal travma altında yaşayan bireylerde gerçekten çok ümit verici ve heyecan verici bir tedavi şekli olarak düşünülmektedir. Bu konudaki düşünce ve çalışmalar çok eskilere dayanmasına ve hatta bu konuda bir çok sinema filmi yapılmış olmasına rağmen konu hep ütopik bir konu olarak kalmış fakat Plastik Cerrahi bilimi bu konuda özellikle son yıllarda çok önemli çalışmalara imza atmıştır. Amerika Birleşik Devletlerinde Clevaland Foundation Clinic de Plastik ve Rekonstructif Cerrah Dr Seminova ve arkadaşları tarafından yapılan bilimsel çalışmalar bu konudaki çaba ve çalışmaları daha da hızlandırmıştır. Tüm bu ilerlemelerden sonra dünyadaki ilk tam yüz nakli, 20 Mart 2010 tarihinde Barcelona da 31 yaşındaki Oscar isimli hastaya gerçekleştirilmiştir. Hasta, bundan beş yıl önce av tüfeğinden çıkan kurşun ile yüzünün büyük bir bölümünü kaybetmişti. Yüz naklinde cerrahi olarak henüz ölmüş bir insanın yüz bölgesini ihtiyacı olan bir başkasına nakletmek işin aslında en kolay kısmı.yüz naklinde temel sorun cerrahi olarak nakledilme işleminden sonra başka bir insandan alınmış olan bu dokuların reddedilmeden yeni yerinde canlılığını sürdürmesidir. Ne yazık ki bir başkasına ait olan özellikle yüz bölgesi gibi farklı tipte birçok dokuları barındıran vücut kısımlarının nakledildiği kimse üzerinde uzun süre yaşaması mümkün değildir. Vücut hemen savunma mekanizmalarını harekete geçirmekte ve nakledilen dokuyu vücuttan atmak için çaba sarf etmektedir. Bu reddetme işlemini azaltmak ya da önlemek amacıyla vücudun savunma mekanizmalarını engelleyen bazı ilaç kombinasyonları kullanılmakta ve dokuların vücut tarafından ret edilmeden yerinde canlılığını sürdürmesi sağlanmaktadır. Bu işlem ise o kadar kolay ve masum olmamakta ve ağır bedeller içermektedir. Yüz Nakli Ameliyatı Nasıl Gerçekleşir? Alıcının yüzündeki hasarlı bölgelere göre donörden yüz derisiyle birlikte yağ, kas, kıkırdak, sinir ve damarlar alınıp, buz dolu bir kapta muhafaza edilerek alıcının bulunduğu yere taşınıyor. Nakil işleminden önce alıcının yüzündeki tahrip olmuş deri ve kaslar alınarak yeni dokulara yer açılıyor. Doktorlar nakil sırasında mikroskobik boyuttaki ip ve iğnelerle damarları birbirine bağlayıp nakledilen yüzü canlı tutmak için oksijen zengini kan desteğiyle dolaşımı sağlıyor; hastanın yeni yüzünü hissetmesi ve kontrol etmesi için sinir ve kaslar arasındaki bağlantıları kuruyorlar. Türkiyedeki ilk tam yüz naklinin yapıldığı Uğur ACAR Nihayet yüz, kafatasına yerleştirilip son şekli verilerek yerine dikiliyor ve bir başkasının yüzü, alıcının kemik yapısına uyum sağlayarak şekilleniyor. Hikâyenin sonunda alıcı, donörle ortak bir simaya sahip oluyor. Türkiyedeki ilk yüz nakli Türkiye de ilk kez tam yüz nakli Akdeniz Üniversitesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan başkanlığındaki ekip ile, Uşak ta beyin ölümü gerçekleşen Ahmet Kaya dan alınan yüzün 19 yaşındaki Uğur ACAR a nakledilmesiyle gerçekleştirildi. Uğur Acar, ameliyattan önce yüz nakline karar vermesinin sebebini Küçük çocukların benden korkması, yüzümün bu halinden dolayı iş görüşmelerinde reddedildiğimi bilmem diye anlatıyordu. Henüz 40 günlükken evde yaşanan bir kaza yüzünden tam 19 yıldır bunu bekliyordu. Uğur Acar ın hikâyesi, bir başka hikâyenin sonlanmasıyla başlayacaktı. Beyin ölümü gerçekleşen Ahmet Kaya nın dokuları Uğur Acar a uymasıyla tüm dünyanın konuştuğu yüz nakli operasyonu Antalya da gerçekleştirildi. Hayata yeni bir yüzle devam etmek Uğur Acar için hayati önem taşıyan bir karar, çünkü normal bir hayat arzusu Acar a ıssız bir hayatı da beraberinde getirebilir. Nitekim; Uğur Acar ı bekleyen bir mücadele var. Acar, kendisine nakledilen yüzü korumak ve doku uyumunun bozulmaması için kendi bağışıklık sistemini ilaçlarla dizginlemek, zayıflayan direncini de her türlü hastalık riskinden sakınmak zorunda! Görüldüğü gibi yüz nakli artık imkansız değil ama düşünüldüğü kadar kolay da değil. Ülkemizdeki başarılı örneklerinden sonra daha da artacağı söylenebilir. Sağlık Bakanlığı şu an yüz nakli için sırada bekleyen 200 kişi olduğunu açıkladı. Bazı uzmanlar ilerde yüz naklinin sadece sağlık ve estetik amaçlı değil, insanların kimliklerini gizlemek için başvuracakları bir yol olarak kullanılacağını söylüyorlar. Bahsettiğimiz filmler bir gün gerçek olur kim bilir. 34 Haziran İz 35

19 OYUN DÜNYASI Osman Berkay ŞAHİN / 10-C Bütün oyunseverlere saygılar ve selamlar :) Dergimizin bu bölümünde sizlere basit bir oyunun nasıl yapılacağını, bazı oyunların tanıtımını ve Alienware isimli oyun canavarı bilgisayardan bahsedeceğim. Hepimizin az ya da çok bilgisayar veya oyun konsollarıyla (veya her ikisiyle de) oyunlarla haşır neşir olmuşluğumuz vardır. Oyun oynayan bir kişinin de Ben şunu şöyle yapardım, Burası kötü olmuş düzeltilmesi lazım veya daha azınlıkta bir kısmın Acaba şöyle bir oyun yapsam nasıl olurdu? şeklinde düşünmüşlüğü vardır ve bu gayet doğaldır. İşte bizleri düşünen sevgili yazılımcılar da büyük bir ekibe veya sermayeye ihtiyaç duymadan yalnızca büyük bir gayret sarf ederek kendi oyunumuzu tasarlayabileceğimiz yararlı küçük programlar yapmışlar. Tabi eğer büyük şeyler düşünüyorsanız size daha büyük programlar gerekecektir ki bunlar ileri düzeyde programlama bilgisi ve bu bilgiyi kullanabileceğiniz gelişmiş oyun motorları gerektirir. örneğin Crysis 2 oyununun yapıldığı CryEngine 3 isimli oyun motoru 1.2 milyon dolar gibi bir paraya satılıyor :) Ama hevesiniz kırılmasın küçük oyun motorları kullanarak servet olmasa da büyük paralar kazanabilirsiniz. Aslında temelde bir oyun içinde nesneler olan ve sizin bu nesneleri klavye, mouse, oyun kolu vb. yardımıyla kontrol ederek amaca ulaşmanızı sağlayan bir programdır. Nesneleri yaratmak herhangi bir 3 boyutlu model programları kullanılarak biraz sabırla rahatlıkla halledilebilir ancak iş bu nesneleri kontrol etmeye gelince işler karışıyor. Bu noktada ister programın verdiği ancak kısıtlı görevlerde olan kodları kullanırsınız ya da kendi görevlerinizi oluşturursunuz. İşte bu anlamda en kullanışlı bulduğum, ufak bir JavaScript bilgisiyle yeterli bir oyun ortaya koyabileceğiniz program Unity dir diye düşünüyorum. Kullanımını öğrendikten sonra kendi dünyanızı 2-3 saat içinde oluşturabileceğiniz, yarattığınız sahnede ışığın nereden vuracağından tutun da rüzgârın ne yönden ne şiddetle eseceğine kadar her şeyi belirleyebildiğiniz bir program olan Unity ücretsiz olarak kullanılabiliyor. Henüz Türkçe dil desteği bulunmamasına rağmen gayet anlaşılabilir bir içerik sunuyor sizlere. Ağaçlar, çimenler, küçük binalar ve dekorasyonlar gibi bazı nesneler programda hazır bulunuyor. Bunları ne şekilde kullanacağınızsa tamamen size kalmış. Oyun İnceleme Yapacağımız inceleme hepinizin en Unity progamının arayüzü sade ve kullanışlı. azından adını duymuş olduğu küçük fakat eğlenceli bir oyun olan Angry Birds ün yeni çıkan oyunu Angry Birds Space hakkında. Oyunun yapımında ve reklamında NASA nın büyük rolü olduğunu söylemezsek ayıp etmiş oluruz. Oyunun reklamı için Uluslararası Uzay İstasyonunda yerçekimsiz ortamda bir sapan yardımıyla oyunun tanıtımı bile yapıldı. Eski oyunlarında dünyayı dolaşıp yumurtalarını çalan domuzlardan intikam almak isteyen kuşlarımız bu sefer bu maceralarına uzayda devam ediyorlar. Tabi ki uzaya çıktıkları için görünüşleri ve güçleri de az biraz değişime uğruyor. Ayrıca 3 yeni kuş da aralarına katılıyor ancak bumerang ve yıkıcı kuşlar bu oyunda gözükmüyor. Oyunun mekaniğinde herhangi bir değişme yok fakat kuşları fırlattığımız mekân uzay olunca gezegenlerin çekimine, meteorlara ve yapıların ne şekilde yıkılacağına önem vermemiz gerekiyor. Bir gezegenin dış tarafta bir çekim alanı, merkeze yaklaştıkçaysa da daha güçlü bir çekim alanı bulunuyor. Ayrıca gezegen veya asteroitin yapısına göre de bu çekim mesafeleri ve güçleri değişebiliyor. Hatta eğer düzgün bir hızı tutturabilirseniz kuşunuz yörüngeye oturuyor ve orada sonsuza kadar dönebiliyor. Biraz kuşların özelliklerinden bahsedelim; Kırmızı: Bu kuşun oyundaki tek etkisi ince tahtaları kırabilmek ve herhangi bir özel gücü yok. Ancak yıkım gücü fazla olmasa da yardımcı olabiliyor. Mavi: Fırlattıktan sonra tıkladığımız bir anda 3 e bölünen ve buz kalıplarını yıkıp geçmeye hevesli bu küçük kuşlar tahta veya taşlara karşı ne yazık ki işe yaramıyorlar. Yeşil: Oyundaki yaşlı kuş olarak tasvir edebileceğimiz bu şişman kuş yıkım etkisinden ziyade vurduğu yeri darmadağın etme özelliğine sahip. Siyah: Büyük ihtimalle oyundaki en etkili kuş. Attıktan sonra tıklayarak veya belirli bir süre sonra otomatik olarak patlayan bu kuş etrafında ne var ne yok mahvediyor. Mor: Oyunumuza yeni katılan bu arkadaşı herhangi bir yere fırlatın ve gitmesini istediğiniz noktaya tıklayın. Adrese teslim işte böyle bir şey. Ancak ne yazık ki sadece doğrusal gidebiliyor. Buz: Bu kuş ve küçük mavişlerimiz beraber kullanıldıklarında çok etkili bir yıkım gücü oluşturuyorlar. Kuşumuz gittiği yeri buzla kaplama özelliğine sahip, gerisini siz düşünün. Oyun Donanım Gelgelelim Türkiye de adını çok duyuramamış ancak dünyadaki tüm oyuncuların hayallerini süsleyen bir bilgisayar olan Alienware e. Türkiye deki dağıtımını Dell firmasının üstlendiği bu marka bir oyuncunun istediği her şeyi içinde barındırıyor. Zaten bilgisayarın tüm parçalarını, rengini şeklini şemalini size oluşturtuyor ve hayalinizdeki bilgisayarı teslim ediyor. Dizüstü ve masaüstü modellerine ve ayrıntılı özelliklerine adresinden ulaşabilir ve bunları kendinize göre düzenleyebilirsiniz. Fiyatı biraz tuzlu olsa da (fiyatları $ dan başlıyor) normal bir bilgisayarın aksine sizi 5-10 sene parça değişimi yapmadan rahatlıkla götürebilecek bir bilgisayar. Zaten aldığınızda görünüşü ve özellikleriyle sizi mest edecek ve verdiğiniz paranın hakkını ziyadesiyle verdiğini göreceksiniz. Modelleri arasında farklılıklar olsa da kasanın görünüş ve teknik şu şekilde; İçinde klasik havalandırma sağlayan pervaneler yerine sıvıyla soğutma teknolojisi kullanıyor. Bilgisayarla birlikte gelen kontrol paneli programıyla kasanızdaki her parçanın sıcaklığından tutun da çıkan ışıkların rengine kadar istediğiniz ayarı yapabiliyorsunuz. Buyurun parçalara bakalım; Ekran Kartı: 1GB GDDR5 NVIDIA GeForce GTX 555 İşlemci: Intel Core i GHz (8MB Cache) Sürücü: Tepsisiz Çift Katmanlı Blu- Ray Okuyucu (BR-ROM, DVD+-RW, CD-RW) RAM: 16GB 1333MHz DDR3 Dual Channel (4X4GB) Harddisk: 1000GB SATA hard drive (7200RPM) Kasa tasarımı uzaylı kafa yapısını andırıyor. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere Haziran İz 37

20 Bonsai Muammer Kurtuluş / 12-B Bonsai, özel tekniklerle ağaçların saksılar içinde budanarak ve bodurlaştırarak büyütülmesi sanatıdır. romeo ve JULİET Sılacan UZUNER / 11-C 5000 yıllık aşk! TarİHÇESİ Japonca olan bu sözcük, tepsi (tabak) anlamına gelen bon ve bitki anlamına gelen sai sözcüklerinden türetilmiştir. Saksıdaki ağaç veya bitki anlamına gelir. Bonsai sanatı Japonya ya 7-9. yüzyıllarda Çin den gelmiştir. Çin de Penjing adı verilen ağaç minyatürleştirme sanatının binlerce yıllık geçmişi vardır. Yalnız penjing in bir farkı vardır. Penjing de bir tek saksıda bir ağaç değil, örneğin birkaç minyatür ağacın gölgesinde oturan bir köylü tasvir edilmekteydi. YETİŞTİRİLMESİ Bonsai, yaşayan ağaçlara duyulan saygıyı ve bu ağaçların yaşamasını konu alan bir sanattır. Bonsailer minyatür olmalarına rağmen çevremizde gördüğümüz ağaçlardan hiçbir farkları yoktur. Özenle seçilen ağaç dalları, budanarak ve ilgiyle yetiştirilerek minyatür ağaç görünümü kazanır. En güzel bonsailer sığ ve yayvan saksılarda yetiştirilenlerdir. Değişik şekillerde bonsailer bulunmaktadır: süpürge şeklinde - şelale şeklinde - rüzgara açık şekildedir. Japonların doğaya olan tutkuları yaşamlarına da yansımış ve yıllar geçtikçe bahçeciliğe verilen önem artmıştır. Bonsailerde bu kültürün bir parçasını oluşturmaktadır ve büyük şehirlerde insanların doğaya olan özlemlerini minyatür olarak karşılamaktadırlar. Genellikle bonsailerin iklime ayak uydurmaları çok zordur. Bundan dolayı bonsailerin yetiştirilmesi özel bir ilgi gerektirmektedir, yetiştirilirken ağacın doğal özelliğine toprağın nemliliğine, seçilen saksının özelliklerine, ışık ve doğal koşullara çok dikkat edilmelidir. Bu koşullar sağlandığında ufak balkonlu bir ev bonsai koleksiyonu için yeterlidir. Aslında ağırlıklı olarak dış mekân ağaç ve çalı türlerinden bonsai yapılsa da çokça bilinen ev bitkilerinden de bonsai yapılmaktadır. Bunlardan Ficus en popülerlerindendir. Açelya, şefleradan da bonsai yapılmaktadır. En ufak bonsailere verilen isim mame (fasulye) dir. En popüler bonsailer ise yaklaşık boyları 15 cm kadar olanlardır. Bonsai yetiştirmek biraz bahçecilik bilgisi ve sabır gerektirir. Bonsai yapmak isteyenlerin en çok yaptığı hata bonsai adayı ağaç, çalı veya bitki türünü hemen dar ve sığ bir kaba alınarak yapılmaktadır. Bu istenilen sonuca ulaşamama hatta bitkinin ölümüne sebep olmaktadır. Bonsainin istenilen forma ulaşıncaya kadar mümkün olan en bol topraklı bir yerde veya mümkün olan en büyük saksılarda serbest ve hızlı büyüme sağlanmalıdır. Düzenli olarak sulaması ve gübrelemesi yapılmalıdır. Ancak bu şekilde istenilen sonuca hızla ulaşılır. Eğer doğadan bir bonsai adayı bulabilirseniz yıllarla ifade edilebilecek bir zaman tasarrufu sağlamış olursunuz. Doğadan bulunan bonsaiye Yamadori denmektedir. İyi bir bakımla 3 sene gibi bir zamanda dal ve kök terbiyesiyle istediğiniz forma sokabilirsiniz. Uzmanlar şimdi buldukları bu kemiklerin gerçek yaşlarını tespit etmeye çalışıyor. Arkeologlar ilk aşamada erkeğin herhangi bir nedenle öldüğünü, kadının ise onun yanına uzanarak intihar ettiği tahmininde bulundu. Ancak esrarı laboratuar çalışmaları çözecek. Peki bu kalıntılar, herkesin bildiği filmlere konu olan Romeo ve Juliet e ait olabilir mi? 5 bin yıl önce Mantua bataklık bir bölgeydi ve birçok nehrin kesişme noktasında yer alıyordu. Avcılık ve balıkçılıkla hayatını devam ettiren halkın yaşadığı bu bölgenin bir diğer özelliği ise Romeo ve Juliet in hikayesine de evsahipliği yapması. Kitapta, Romeo düşmanı Tybalt Capulet i öldürmek üzere Mantua ya gittiğinde Juliet e aşık olmuştu. Kasabanın tarihin en büyük aşklarından birine ev sahipliği yaptığı düşünüldüğünde binlerce yıllık bu iskeletlerin Romeo ve Juliet e ait olduğu iddia ediliyor. William Shakespeare in eserlerini yaşanmış halk hikayelerine dayandırdığı düşünüldüğünde iddianın gerçek olma olasılığı da artıyor. İtalya nın kuzeyindeki Mantua kasabasında yapılan arkeolojik kazılarda üzerinden 5 bin yıldan fazla zaman geçen ama görenleri bugün bile şaşkına çeviren bir aşkın kalıntıları bulundu. Bir kadın ve erkeğin birbirine sarılmış kemikleri arkeoloji ekibini bile şaşırttı. Kalıntıların bulunduğu kasabanın Romeo ve Juliet in aşkına konukluk etmiş olması olayın esrarını daha da artırdı. Romeo ve Juliet in hikayesi Çok eskiden beri Verona da Montegü ve Kapulet adında, düşman iki zengin aile yaşarmış. Tesadüf bu ya, bir gün Kapulet lerin balosunda Montegü nün oğlu Romeo genç ve güzel Juliet ile karşılaşır. Gençler birbirlerini çok severler. Juliet in akrabaları Romeo nun kendi ezeli düşmanlarının oğlu olduğunu öğrenince aşıkları ayırmaya çalışır. Romeo ve Juliet, gizlice evlenmeye karar verirler. Bu evliliğin, iki aile arasındaki düşmanlığa bir son verebileceği umuduyla Peder Lorenzo tarafından gerçekleştirilen bir törenle evlenirler. Bir sokak kavgasında Romeo nun arkadaşı Merkutio öldürülür. Arkadaşının öcünü almak isteyen Romeo, sevgilisinin kardeşi Tybalt ı bıçaklar ve Dük tarafından sürgünle cezalandırılır. Juliet in anne - babası da, kızlarını bir an önce genç bir kont olan Paris ile evlendirmeyi istemektedir. Sevgilisi Romeo ya sadık kalmak isteyen Juliet in tek çaresi hayatına son vermektir ve genç kız ölümü seçer.<< Aşkı Juliet in olmadığı bir dünyada yaşamak Romeo için çekilmez bir hal alır ve Romeo da bıçakla intihar eder.. Romeo ve Juliet in aşkı bir efsane olarak yüzyıllarca zihinlerde yaşamaya devam eder... Romeo:Tüm göklerin en güzel yıldızlarından ikisi,yalvarıyorlar onun gözlerine işleri olduğundan: biz dönünceye dek siz parıidayın diye. gözieri gökte oisaydı, yıidıziar da onun yüzünde; utandırdı yıidıziarı yanakiarının pariakiığı. gün ışığının kandiii utandırdığı gibi tıpkı. öyie pariak bir ışık çağiayanı oiurdu ki gözieri gökte gece bitti sanarak kuşiar cıvıidaşırdı. JuIiet: Bana Romeo mu ver; sonra öidüğünde ai da küçük yıidıziara böi onu; oniar göğün yüzünü öyie bir süsieyecektir ki, bütün dünya gönüi verip geceye, tapmayacaktır artık o muhteşem güneşe 38 Haziran İz 39