AYIN MAKALESĠ. DEĞERLĠ MESLEKTAġLARIM. Ünal AYDIN Oda BaĢkanı

Transkript

1 AYIN MAKALESĠ DEĞERLĠ MESLEKTAġLARIM Ünal AYDIN Oda BaĢkanı GeniĢ halk kitlelerinin fakirlikten kurtulamadığı, iktidar ve partisi tarafından yapılan yardımlarla fakirliğin siyasallaģtırıldığı, ılımlı Ġslam devleti söylemleriyle Cumhuriyetin temelini oluģturan laikliğin tartıģılır hale geldiği, muhalefetin yeterince etkin olamaması nedeniyle neredeyse tek partili bir sistemin oluģtuğu, uygulanamayan pek çok hukuk kuralı nedeniyle Devlet erkinin zaafa uğradığı, bazı etnik ve inançsal ayrımların Parlemento ya taģındığı, sosyal barıģ ve huzurun yeterince sağlanamadığı, AB iliģkilerinin heyecanının azaldığı, uzun vadeli Ülkemiz çıkarları açısından orta doğu ve asya ülkeleriyle alternatif politikaların yeterince geliģtirilemediği, Kıbrıs sorununun uygun bir Ģekilde çözümü yönünde geliģme sağlanamadığı, önemli bazı çevrelerde yüksek sesle ifade edilegelmektedir. Katılımcı ve hoģgörülü demokrasi anlayıģına ne kadar çok ihtiyaç olduğu, tutucu ve uzlaģmaz yönetim tarzının ne sonuçlar verdiği 1 mayıs kutlamaları ve meslek yasamızın TBMM nde görüģülmesi sırasında bir kez daha görüldü. Zenginliğin, huzurun, mutluluğun yeterince yaygınlaģamadığı toplumumuzda mesleğini icra etmeye çalıģan siz değerli meslektaģlarımızın da bu olumsuz sosyo ekonomik ve siyasal olgular çerçevesinde umduğunu bulamıyor durumda olduğunu biliyoruz. Ġzmir YMMO olarak ve tüm meslek örgütü olarak siz değerli meslektaģlarımızın huzurunu, mutluluğunu koruma ve artırma yönünde yılmadan samimi ve sürekli gayretlerde bulunulmaktadır sayılı meslek yasamız ile bu yasaya dayalı yönetmelik ve tebliğler silsilesinde var olan bazı anlayıģ ve düzenleme hataları, mesleğimizin umduğumuz düzeyde etkin, saygın, doygun bir geliģim izlemesine olanak vermemektedir. Ġğneyle kuyu kazar gibi, iğne oyası yapar gibi, hassas dengeleri gözeterek, mesleğin temeline zarar vermemeye özen göstererek meslek örgütümüzce yapılan gayretli ve özverili çalıģmalarla bazı yasal düzenlemelerde, bazı 1

2 yönetmelik ve tebliğ düzenlemelerinde Ģu veya bu ölçüde müdahil olup bazı katkılar sağlanmaya çalıģılmıģtır. Ayda dört beģ toplantıyı Odamızda gerçekleģtirerek, ayda bir/iki toplantıya Ġzmir dıģında katılarak bu katkıların oluģumuna destek verilmeye çalıģılmıģtır. Tabi ki mesleğimizin yeni baģtan, geliģmiģ ülkelerdekiler gibi oluģturulması gerektiğine dair inancımızı koruyup savunmayı da sürdürmüģüzdür. Milletvekili ve CumhurbaĢkanı seçimlerini yaģadığımız 2007 yılından itibaren ekonomik göstergelerimizin trendi olumsuzlaģmıģtır. Muhalefet ile iktidar arasındaki, icra ile yargı arasındaki, sivil toplum örgütleri ile hükümet arasındaki gerilim tırmandıkça; bu gerilim üniversitelerimize, çalıģanlarımıza ve sokağa yansıdıkça bu trendde iyileģmenin zor olacağı görülmektedir. Global ekonomik sorunlarda iyileģme olmadıkça Ülkemiz ekonomik göstergelerindeki sorunların azalma eğilimine girmesinin zor olacağı görülmektedir. Gayrisafi Yurt Ġçi Hasıla büyüklüğü bakımından Dünya nın onsekizinci büyük ekonomisi konumunda olan Ülkemiz, kiģi baģına düģen gelir açsından atmıģbeģinci sırada bulunmaktadır ve gelir dağılımı dengesizliği yüzünden sosyal huzursuzluklar artma eğilimindedir. Bu durum Ülkemiz kaynaklarının daha etkin kullanımı ve küresel rekabette daha baģarılı olmak için gerek insana yatırımın ve gerekse baģta sanayi sektörü olmak üzere reel yatırımların hayata geçirilmesinin zorunluluğunu ortaya koymaktadır. Kamunun duran, özel sektörün azalan sınai yatırımlarının artırılması gerekmektedir. Yatırım indirimi uygulamasına yeni ve daha çok özendirici yatırım teģviģ argümanlarıyla dönülmesinde yarar vardır. Yatırım tercihlerinde ve geliģtirilecek ihracat politikalarında tekstil, demir çelik, otomotiv, madencilik, kimyasallar, eczacılık, tarım ve gıda ürünleri bakımından Ülkemizin mukayeseli avantajının olduğu dikkate alınmalıdır. AB tek bir ülke olarak düģünüldüğünde Türkiye Dünya nın sekizinci büyük imalat sanayi ürünleri ihracatçısıdır. Toplam ihracatımızın %84 ü imalat sanayi ürünleridir. Ancak, önemli oranda reexport yaptığımız da bir gerçektir, bu konuda orta ve uzun vadeli stratejiler geliģtirmeye ihtiyaç vardır. Mart/2002 de 1,7165 YTL olan USD kurunun bugün 1,2653 YTL oluģu, Mart/2002 de 1,1726 YTL olan EUR kurunun bugün 1,9411 YTL oluģunun ihracat ve ödemeler dengesine etkilerinin göz önünde 2

3 bulundurulması gerekmektedir. ABD ekonomisinin yavaģlama içinde olması, mortgage krizinden yara alan hedge fonların emtia piyasalarına saldırması, küresel dalgalanmanın yaygınlaģması, küresel ısınmanın etkileri, gıda kıtlığı, artan petrol fiyatları, çoğalan iģsizlik, ağırlaģan sosyal güvenlik koģulları, Çin in ciddi bir değiģim ve geliģim içinde olması, ekonomik yoğunluk ve büyümenin batıdan doğuya kaymıģ olması dikkat çekmektedir. Tarım, gıda, sağlık, enerji gibi sektörlerin daha da önem kazanması dikkat çekmektedir. Biliyorsunuz tarihli Resmi Gazetede TÜRMOB Yönetmeliğinde ve ÇalıĢma Usul / Esasları Yönetmeliğinde, tarihli Resmi Gazetede YMMO ları Yönetmeliğinde; tarihli Resmi Gazetede SMMMO ları Yönetmeliğinde, Üye Aidatlarıyla Birlik Paylarının Tespitine Ait Yönetmelikte, Disiplin Yönetmeliğinde yapılan değiģiklikler yayınlanmıģ ve yürürlüğe girmiģtir. Rekabet ve Reklam Yasağı Yönetmeliğimiz tarihli Resmi Gazetede, Mesleki Etik Ġlkeler Yönetmeliğimiz tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiģtir. Altı yönetmelikte yapılan değiģiklikler ve yeni yayınlanan iki yönetmelik gereği bazı Oda iç yönetmeliklerinin değiģtirilmesi ve yeni yönergeler hazırlanması gerekmiģtir. Diğer bazı meslek odalarımızın çalıģmalarından da yararlanarak hazırladığımız Odamız yönergeleri bu genel kurulumuzda onayınıza sunulacaktır. Yönerge gereği kurulacak daimi ve geçici komisyonlarda görev almak isteyen üyelerimizin Yönetime bu isteklerini iletmeleri yararlı olacaktır. Odamız faaliyetleri ve önemli haberler anında ve özet olarak sizlere telefonla, SMS mesajıyla, yazıyla, WEB sitemiz aracılığıyla iletilmiģ; mesleki mevzuata iliģkin değiģimler Odamız bülten, sirküler ve komisyon yorumlarıyla aktarılmıģtır. Faaliyet raporumuz ve bütçemiz gündemimiz çerçevesinde sunulup görüģülecektir. Odamız yönetim ofisinin asansör sorunu uzunca bir süredir gündemimizden çıkarılamamıģtır. Mevcut binaya asansör yapılması, binanın durumu nedeniyle çok zordur ve verimsiz olacaktır. BitiĢik binaların ofisimizle hemzemin dairelerinden birinin satın alınarak asansör sorununun sonlandırılması için fırsat kollanmaya devam edilmektedir. Bildiğiniz gibi ofisimizin yarısı Milli Emlak Genel Müdürlüğü 3

4 nden amaç dıģı kullanılamaz Ģerhiyle satın alınmıģtır. Mevcut ofisimizi satıp, asansörlü ve daha güzel bir ofisi satın alabilmemiz için bu Ģerhin kaldırılması gerekiyordu. TÜRMOB Yönetim Kurulu BaĢkanımız ile birlikte yürütülen uzun soluklu takip ve giriģimlerle bu Ģerh, yine bir hizmet ofisi almak kaydıyla kaldırılmıģtır. Mevcut ofisimiz ġehrin tam merkezinde, yeterli, aydınlık, güzel bir ofistir. Sadece asansör dezavantajı yüzünden daha iyi olmayan bir semtteki bir ofise razı olarak yer değiģtirmeyi içimize sindiremedik. Mevcut ofisimizi satsak bile Konak ve Alsancak iskeleleri arasında, Körfez manzaralı, yeterli bir ofise sahip olmaya da maddi gücümüz yetmedi. Normal aidatlar dıģında sizlerden bina katılım payı adıyla önemlice paralar istemeyi bu ekonomik koģullarda uygun bulmadık. Beklemeyi tercih ettik. Uzun vadede yeterli ve çok güzel bir ofisimiz olsun istedik. Üç kuruģ daha fazla tasarruf edip birikimimizi çoğaltmaya çalıģtık. Bu arada sizleri merdivenlerde yormamak için toplantıları otel salonlarında yapmaya gayret ettik. Prestij ve protokol icabı binek aracı gerektiğinde kiralama yoluna gittik, satın almaktan kaçındık. Bu anlayıģla Odamız mevcut ikiyüz metrekarelik yönetim ofisinin maliki ve yeterli donanımın sahibi olmuģ, önemlice bir nakdi birikim sağlanmıģtır. Yöremizdeki 58 adet sendika, birlik, dernek, vakıf, baro ve odanın oluģturduğu Cumhuriyet Ġçin Güçbirliği ÇalıĢma Grubu üyesi durumundaki Odamız; laik, demokratik, sosyal, hukuk devleti ilkeleri çerçevesinde yapılan tüm hukuki giriģimlere destek vermektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunu, meslek yasamız ve Basel II uygulamalarını da dikkate alarak bir meslek içi eğitim programının eylül ekim aylarından itibaren uygulanması için ön hazırlıklar yapılmıģtır. Tabi sonuç, üyelerimizin ilgi ve katılımına bağlı olacaktır. MeslektaĢlarımızın mesleki faaliyetlerini baģarıyla sürdürebilmesi için kendilerini sürekli yenilemesi, büro donanımlarını geliģtirmesi ve örgütlenmelerini daha yeterli hale getirmesi gerekmektedir. 4

5 Meslek örgütümüzün de desteğiyle meslektaģlarımızın gerekli atılımları yapacaklarına inanıyoruz. Mevcut bazı fonlardan da yararlanarak genel bir proje kapsamında bu atılımları destekleme çalıģmaları sürmektedir. Tam bir uyum içinde mesleğimiz ve meslektaģlarımız için fedakarca gayretlerini esirgemeyen Yönetim Kurulu üyelerimize, tam bir tarafsızlıkla ve adil bir Ģekilde disiplin dosyalarını sonuçlandırma gayretlerini esirgemeyen Disiplin Kurulumuz BaĢkan ve üyelerine, sürekli denetim ve desteklerini esirgemeyen Denetleme Kuruluz BaĢkan ve üyelerine, yakın ilgileriyle bizleri devamlı güçlü kılan siz değerli üyelerimize, teknolojinin bütün imkanlarını kullanarak tüm çabalarını hepimizin yararına sürdüren büromuz elemanlarına Ģükranlarımızı sunuyoruz. Tüm annelerin anneler gününü kutluyoruz. Bu duygu ve düģüncelerle Genel Kurulumuzun meslektaģlarımıza, mesleğimize ve Ülkemize hayırlı olmasını diliyor, Yönetimimiz adına hepinize sevgi ve saygılar sunuyorum. Sağ olun. ĠZYMMO GENEL KURULUNU BġK. AÇIġ KONUġMASIDIR.) 5

6 AYLIK BÜLTEN DĠZĠNĠ Sayı: 84 MAYIS HAZĠRAN 2008 Ayda Bir Yayımlanır. Adres: Kıbrıs ġehitleri Cad. Kervan Apt. No:7 Alsancak/ĠZMĠR Yazı DanıĢma ve Okuma Kurulu Ünal AYDIN (YMM) (Genel Yayın Sorumlusu) Hasan Zeki SÜZEN (YMM) (Genel Yayın Sorumlusu) Hazırlayan AyĢe AKAY (Yazı ĠĢleri Sorumlusu) ODAMIZ BANKA HESAP NUMARALARI ZĠRAAT BANK.ALSANCAK ġb YAPI KREDĠ BANK.MUSTAFABEY ġb Ġġ BANKASI GÜNDOĞDU ġubesġ

7 ODAMIZDAN HABERLER + SEÇĠMLER YAPILDI: Ġki yılda bir yapılan seçimli genel kurulumuz Prenses Otelde (78) kiģinin katılımıyla gerçekleģti. Divan BaĢkanlığı nı Günay KarataĢ ın yaptığı toplantıda, bazı üyelerimiz Odanın faaliyetleri hakkında eleģtiri, görüģ, öneri ve övgülerini dile getirdiler. Oy kullanımı Oda binasında yapıldı. Oylamaya (122) üyemiz katıldı. Geçen dönem görevde olan yönetim, disiplin kurulları aynen seçildi. DeğiĢiklik olarak sadece denetim kurulu üyesi Prof. Dr. Fevzi Devrim yerine Mahmut Çetinel seçildi. Tek liste ile gerçekleģen seçimler dolayısıyla gösterilen ilgi ve güven için meslektaģlarımıza sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz. + YMM KANUNUNDA DEĞĠġĠKLĠK: Yakında Mecliste görüģülecek olan yasa tasarısıyla mühürlerinde süre yönünden sorun bulunan (40) dolayındaki meslektaģımızın sorunu çözülecektir. Aynı tasarıyla bundan sonra yapılacak seçimlerle ilgili bazı düzenlemeler yapılacağı anlaģılmaktadır. + MESLEK SĠGORTASI: Normal olarak bu mesleğe baģlayan herkesin ilk günden itibaren sigortalı olması gereklidir. Ancak meslek sigortamızın poliçesi, meslek 1989 da ortaya çıkmasına rağmen 2006 yılında hazır hale getirildi. Hazine MüsteĢarlığı tarafından benimsenen poliçe örneği sigorta Ģirketleri tarafından henüz fark edilmiģtir. Bu konuda Odamıza gelen sigorta Ģirketlerinin poliçeleri ve uygulama koģulları üyelerimize iletilmektedir. Poliçelerin imzalanmadan önce uzmanına incelettirilmesinde yarar görüyoruz. Tüm üyelerimize iyi bir yaz tatili geçirmesini diliyoruz. 7

8 ODAMIZA GELEN YAZILAR ĠHRACATA YÖNELĠK DEVLET YARDIMLARI TURQUALITY I GĠRĠġ Gürsel Erkul Ilız Yeminli Mali MüĢavir Ülkemizden gönderilecek olan malların Uluslararası düzeyde rekabetinin, kalitesinin ve markalaģmasının güçlendirilmesi amacıyla alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile Ġhracata Yönelik Devlet Yardımlarına iliģkin düzenleme yapılmıģtır. Yapılan düzenleme ile Yetki Para-Kredi ve Koordinasyon Kuruluna verilmiģtir. Uygulamaya iliģkin takibin yapılması DıĢ Ticaret MüsteĢarlığına bırakılmıģtır. Yardımlara iliģkin kaynaklar Destekleme ve Fiyat Ġstikrar Fonu ve bu Fon'a transfer edilecek ödenekler olarak belirlenmiģtir. II YARDIMLARIN AMAÇ VE KAPSAMI Ġhracata Yönelik Devlet Yardımlarının Amacı Kararda ;..,Kalkınma Planları ve Yıllık Programlardaki toplumsal ve ekonomik hedeflerin gerçekleģtirilmesi amacıyla yapılacak faaliyetlerin, uluslararası kuruluģlara olan yükümlülüklerimize aykırılık teģkil etmeyecek yöntemlerle desteklenmesidir. (1) olarak düzenlenmiģtir. Kararın Kapsamı da;..,bölgeler arası farklılıklardan kaynaklanan ekonomik ve sosyal dezavantajların ortadan kaldırılmasına, yeni eğitim olanakları sağlanarak istihdamın güçlendirilmesine, özellikle yeni ürün, üretim sistemi ve teknoloji kullanan sektörlerde araģtırma ve geliģtirme programlarının uygulanmasına, aynı üretim alanında faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli iģletmelerin örgütlenmelerine, çevre sorunlarının önlenmesi için sanayinin yeniden yapılanmasına, GATT taahhütlerimiz çerçevesinde tarım 8

9 ürünlerinin desteklenmesine, ürünlerimizin uluslararası alanlarda tanıtıma ve pazarlanmasına iliģkin devlet yardımlarını kapsar. (1) III YARDIMLAR Kararda ; a - AraĢtırma-GeliĢtirme (AR-GE) yardımları b - Çevre koruma yardımlarını, c - Yurt içi ve yurt dıģı uluslararası nitelikteki ihtisas fuarlarına iliģkin yardımları, d - Pazar araģtırmasına yönelik yardımları, e - Yurt dıģı ofis-mağaza iģletme ve tanıtım faaliyetlerine iliģkin yardımları, f - Eğitim Yardımlarını, g - Tarımsal ürünlerde ihracat iadesi yardımlarını, h l nci maddedeki amaçların gerçekleģtirilmesine yönelik uluslararası taahhütlerimize aykırılık teģkil etmeyecek diğer devlet yardımlarını kapsar. (1) olarak sayılmıģtır. Karara bağlı olarak çıkarılan ve yürürlükte olan Tebliğlere dayanarak mevcut yardımlar Ģöyle sıralanabilir. A Uluslararası Nitelikteki Yurt Ġçi Ġhtisas Fuarlarının Desteklenmesi (2) B Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi (3) B AraĢtırma-GeliĢtirme Yardımı (4) C Ġstihdam Yardımı (5) D Yurt DıĢı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi(7) E Yurt DıĢında Ofis-Mağaza Açma, ĠĢletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi (8) F Türk Ürünlerinin YurtdıĢında MarkalaĢması, Türk Malı Ġmajının YerleĢtirilmesi ve TURQUALITY ın Desteklenmesi (9) G Pazar AraĢtırması ve Pazarlama Desteği (10) H Eğitim ve DanıĢmanlık Yardımı (11) I Tasarım Desteği(12) (Yeni Tarihinde Yayımlandı) 9

10 IV TURQUALITY SERTĠFĠKASI Turquality Komitesinin onayı çerçevesinde kullanımına izin verilecek sertifikadır. Logo olarak ilgili Tebliğde Türk Patent Enstitüsü tarafından 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 7'nci maddesinin 1'nci fıkrasının (g) bendi çerçevesinde DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı adına koruma altına alınan, fonu Pantone 3125 C olan ve tasarımı aģağıda yer alan TURQUALITY sertifikasını ifade eder. (6) tanımlanmıģtır. V TÜRK ÜRÜNLERĠNĠN YURTDIġINDA MARKALAġMASI, TÜRK MALI ĠMAJININ YERLEġTĠRĠLMESĠ VE TURQUALITY ın DESTEKLENMESĠ vi Amacı: Ġhracata Yönelik Devlet Yardımlarından olan ve Dünya Markası olma yolunda atılan önemli bir adımdır...,ġhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birliklerinin, sektörlerinin yurtdıģında tanıtımı amacıyla gerçekleģtirecekleri harcamalara iliģkin giderler, Türkiye'de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan Ģirketlerin ürünlerinin markalaģması amacıyla gerçekleģtirecekleri faaliyetlere iliģkin giderler ile Ġhracatçı Birliklerinin TURQUALITY Programı kapsamında firmalara yurt içinde ve yurt dıģında markalaģma sürecinde vereceği desteklere iliģkin harcamalar, Türk markalarının pazara giriģ ve tutunmalarına yönelik gerçekleģtireceği her türlü faaliyet ve organizasyonlara iliģkin giderler ile olumlu Türk malı imajının oluģturulması ve yerleģtirilmesi için yurt içinde ve yurt dıģında gerçekleģtireceği her türlü harcamaların uluslararası kurallara göre Destekleme ve Fiyat Ġstikrar Fonu'ndan karģılanması amaçlanmaktadır. (9) vii Destekten Yararlanacaklar:(9)...desteklerden, Ġhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birlikleri, Türkiye'de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan Ģirketler yaralandırılabilir. 10

11 viii TORQUALITY Programı :(9) TURQUALITY nin ülkemizin rekabet avantajını elinde bulundurduğu markalaģma potansiyeli olan ürün gruplarının üretiminden pazarlanmasına, satıģından satıģ sonrası verilen hizmetlere kadar bütün süreçleri kapsayan bir destek sistemi haline getirilmesi ve böylece Program kapsamındaki Ģirket markalarının konumlandırılması, konumlarının güçlendirilmesi ve bu markaların uluslararası pazarlara çıkıģlarının hızlandırılması ile uluslararası pazarlarda Türk malı imajının oluģturulması ve yerleģtirilmesini amaçlayan programı, ifade eder. viiii Desteklenecek Faaliyetler:(9) 1 Ġhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekler/Birliklerinin Desteklenmesi MüsteĢarlıkça destek kapsamına alındığı tarihten sonra; a Birliklerin, iģtigal sahasına giren ürünlerinin yurtdıģı pazarlarda markalaģması amacıyla gerçekleģtirecekleri tanıtım, reklam ve pazarlama (görsel ve yazılı tanıtım, show, defile, ülke imaj kampanyası, pazar araģtırması, sponsorluk, markapromosyon ajansı, stratejik danıģmanlık giderleri vb.) faaliyetlerine iliģkin harcamaları, % 80 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, b Üretici Dernekleri ve Üretici Birliklerinin, ilgili oldukları üretim alanında yer alan ürünlerinin yurtdıģı pazarlarda markalaģması amacıyla gerçekleģtirecekleri görsel ve yazılı tanıtım, show, defile, ülke imaj kampanyası, pazar araģtırması, sponsorluk, marka-promosyon ajansı, stratejik danıģmanlık gibi tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine iliģkin harcamaları, % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, desteklenir. 2 Marka Destek Programı Kapsamına Alınan ġirketlerin Desteklenmesi a Destek kapsamına alınan markalarının tescili ve korunmasına iliģkin olarak gerçekeģtirecekleri giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, b Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtecekleri ülkelerde destek kapsamına alınan markaları ile ilgili olarak gerçekleģtirecekleri tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine (görsel ve yazılı tanıtım, show, defile, ülke imaj kampanyası, showroomdaki ürün tanıtımı, pazar araģtırması, 11

12 sponsorluk, marka-promosyon ajansı, zincir marketlerin raflarına girebilmek için bir defaya mahsus ödenen listeleme bedeli, periyodik mağaza dergilerinde yer alma, stratejik danıģmanlık giderleri vb.) iliģkin harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, c - Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtecekleri ülkelerde destek kapsamına alınan markaları ile ilgili olarak açtıkları ve/veya açacakları yurtdıģı birimlere (satıģ sonrası servis hizmeti vermek üzere açılan birimler dahil) iliģkin brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç, demirbaģ, hizmet harcamaları ile anılan birimlerin kiralanmasına yönelik hukuki danıģmanlık giderleri, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, YurtdıĢı birimlerden mağaza açılması amacıyla gerçekleģtirecekleri uygun mahal araģtırmasına yönelik danıģmanlık ve belediye giderleri ile açtıkları ve/veya açacakları mağazalara iliģkin konsept mimari çalıģmaları ve dekorasyon giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, ç - Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtecekleri ülkelerde faaliyet gösteren ve farklı markaların kendilerine ait reyonlarda satıldığı büyük mağazalarda veya gıda ürünleri için marketlerde sadece destek kapsamına alınan markalı ürünlerinin satılması amacıyla kiraladıkları ve/veya kiralayacakları reyon/gondol/satıģ alanlarına (floor display) iliģkin brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç, komisyon, hizmet harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, d - Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtecekleri ülkelerde destek kapsamına alınan markalı ürünlerinin satıģı amacıyla açtıkları ve/veya açacakları showroomlar ve/veya farklı markaların satıldığı showroomlarda yeralan ürünlerine iliģkin ödeyecekleri dekorasyon, brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç ve/veya komisyon harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, e - Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen, akredite edilmiģ kurum ve/veya kuruluģlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir iģaretlere iliģkin harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, 12

13 f Destek kapsamına alınan markaları ile ilgili olarak franshise vermeleri halinde, franchising sistemi ile yurt dıģında açılacak ve faaliyete geçirilecek yıllık en fazla 10 mağazaya iliģkin dekorasyon harcamaları, mağaza baģına %50 oranında ve en fazla ABD Doları, g Kurumsal kimlik oluģturulması, stratejik Ģirket yapılandırması, kalite kontrol sistemi oluģturulması, numune tesis yapılandırılması, mod ve trendler, ürün ve ambalaj tasarımı, modelizm (kalıp ebat setleri) satın alma ve tedarik, stratejik pazarlama, perakende operasyonlar, Ģirket kuruluģu, mağaza açılması ve iģletilmesi, uluslararası ihracat ve hukuk, maliyet muhasebesi, risk yönetimi, uluslararası pazarlarda rekabet avantajını artırıcı diğer her türlü iģ yönetimi kapsamında satın alacakları danıģmanlık giderleri ile Bilgisayarlı Tasarım (CAD), Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP), Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM), MüĢteri ĠliĢkileri Yönetimi (CRM), Kurumsal Performans Yönetimi (EPM), Perakende Yönetimi vb. Bilgi yönetimi kapsamında satın alacakları veya kiralayacakları yazılım ürünlerinin lisansları ve bunların yıllık bakım-güncelleme bedelleri ile yazılımların devreye alınması, iyileģtirilmesi ve idamesi için yapacakları danıģmanlık, eğitim ve dıģ kaynak kullanımı harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, desteklenir. 3 TURQUALITY destek programı kapsamına alınan Ģirketlerin desteklenmesi TURQUALITY Komitesi tarafından TURQUALITY destek programı kapsamına alınan Ģirketlerin; a Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tesciline iliģkin harcamaları ile TURQUALITY Sertifikasını haiz markalarının yurtdıģında tescili ve korunmasına iliģkin giderleri, b Çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen, akredite edilmiģ kurum ve/veya kuruluģlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir iģaretlere iliģkin harcamaları % 50 oranında desteklenir. c TURQUALITY Sertifikasını haiz markalı ürünleriyle ilgili olarak istihdam edilen moda/endüstriyel ürün tasarımcısı giderleri, 13

14 ç TURQUALITY Sertifikasını haiz markalı ürünleriyle ilgili olarak Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtecekleri ülkelerde gerçekleģtirilen reklam, tanıtım, basınhalkla iliģkiler, sponsorluk, web sitesi tasarımı, pazar araģtırması, zincir marketlerin raflarına girebilmek için bir defaya mahsus ödenen listeleme bedeli, periyodik mağaza dergilerinde yer alma, doğrudan pazarlama (direct mailing) gibi alternatif pazarlama faaliyetleri ile çağrı merkezi (call center) hizmeti satın alınmasına yönelik giderleri, d TURQUALITY Sertifikasını haiz markalı ürünleriyle ilgili olarak Stratejik ĠĢ Planlarında hedef pazarlar olarak belirtilen ülkelerde açtıkları/açacakları; 1 - Mağazalara iliģkin uygun mahal araģtırmasına yönelik danıģmanlık, konsept mimari çalıģmaları, dekorasyon, demirbaģ, brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç harcamaları ile mağazanın kiralanmasıyla ilgili hukuki danıģmanlık ve belediye giderleri, 2 Ofis, depo, showroom, satıģ sonrası servis vb. YurtdıĢı birimlerine iliģkin brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç, dekorsayon, demirbaģ, komisyon giderleri ile farklı markaların satıldığı showroom/büyük mağaza (depertment store), hipermarketlerde kiraladıkları reyon/showroom/gondol/satıģ alanlarına (floor display) iliģkin brüt kira ile buna iliģkin vergi/resim/harç, dekorasyon, hizmet ve/veya komisyon harcamaları, 3 Franchise vermeleri halinde, franshising sistemi ile yurt dıģında açılacak ve faaliyete geçirilecek mağazalara iliģkin dekorasyon giderleri, e Kurumsal kimlik oluģturulması, stratejik Ģirket yapılandırılması, kalite kontrol sistemi oluģturulması, numune tesis yapılandırılması, moda ve trendler, ürün ve ambalaj tasarımı, modelizm (kalıp ebat setleri) satın alma ve tedarik, stratejik pazarlama, perakende operasyonlar, Ģirket kuruluģu, mağaza açılması ve iģletilmesi, uluslararası ihracat ve hukuk, maliyet muhasebesi, risk yönetimi, müģteri iliģkileri yönetimi (CRM), bilgi-iģlem gibi uluslararası pazarlarda rekabet avantajını artırıcı diğer her türlü iģ yönetimi kapsamında satın alacakları danıģmanlık giderleri, 14

15 Bilgisayarlı Tasarım (CAD), Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP), Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM), MüĢteri ĠliĢkileri Yönetimi (CRM), Kurumsal Performans Yönetimi (EPM), Perakende Yönetimi vb. bilgi yönetimi kapsamında satın alacakları veya kiralayacakları yazılım ürünlerinin lisansları ve bunların yıllık bakım-güncelleme bedelleri ile yazılımların devreye alınması, iyileģtirilmesi ve idamesi için yapacakları danıģmanlık, eğitim ve dıģ kaynak kullanımı harcamaları, % 50 oranında desteklenir. 4 TURQUALITY programının desteklenmesi Birliklerin TURQUALITY Programının yürütülmesi konusunda; a Marka/TURQUALITY destek programı kapsamına alınacak/alınan Ģirketlerin iģ yönetimi kalitesi, operasyonel mükemmellik düzeyi ve markalaģma potansiyellerinin belirlenmesi, performanslarının izlenmesi, program ve program kapsamındaki faaliyet ve iģlemleri ile harcama belgelerinin içeriği, doğruluğu, rayicine uygunluğu vb. Hususlar ile TURQUALITY Programı kapsamında yapılan faaliyetlerle ilgili gerçekleģtireceği her türlü denetim ve danıģmanlık giderleri, b Marka/TURQUALITY destek programı kapsamına alınan Ģirketlere yönelik olarak ürün ve üretim süreçlerinin iyileģtirilmesi, operasyonel mükemmellik, stratejik konumlandırma-planlama, pazar haberdarlığı, pazarlama, markalaģma, perakendecilik, halkla iliģkiler, iletiģim, reklam, vb. konularda gerçekleģtireceği eğitim, seminer, rehberlik, danıģmanlık vb. faaliyetlerine iliģkin giderleri, c - TURQUALITY Programının pazara giriģ ve iletiģim stratejisi kapsamında olumlu Türk Malı imajının oluģturulması ve yerleģtirilmesi için yurtiçi ve yurtdıģında gerçekleģtireceği her türlü halkla iliģkiler faaliyetleri (PR), Türk markalarının pazara giriģ ve tutunmalarına yönelik gerçekleģtireceği her türlü organizasyonlara iliģkin giderler ile pazar istihbaratı, pazar haberdarlığı, ulusal ve uluslararası iģ iliģkileri ağı (networking), sponsorluk vb giderleri ç TURQUALITY Programının kurumsallaģtırması ve TURQUALITY Sekretaryasına yönelik giderleri ile eleman istihdamı ve eğitimine iliģkin harcamaları, 15

16 d TURQUALITY Programının stratejisinin güncellenmesi, yenilenmesi, geliģtirilmesi, uygulanması ve program kapsamında yapılacak stratejik çalıģmalara iliģkin harcamaları ile bu konularda gerçek ya da tüzel kiģilerden satın alacağı danıģmanlık giderleri, yıllık en fazla 35 milyon ABD Doları ve % 100 oranında desteklenir. Desteğin Süresi: Marka Destek Programları 4 yıl, TURQUALITY Destek Programları 5 yıl süre ile desteklenmektedir. Marka Destek Programından TURQUALITY Destek Programına geçen Ģirketlerin yararlanacağı süre 72 ayı geçemez. Destek Oranı: Ġhracatçı Birliklerine % 80 oranında, Üretici Dernekleri, Üretici Birlikleri ile Ģirketlere % 50 oranında destek sağlanır. Desteğin Kapsamı: Holding/ġirketler Topluluğu bünyesinde yer alan en fazla 6 marka desteklenebilir. ġirketin; Aynı anda desteklenecek moda/endüstriyel ürün tasarımcısı sayısı 3'ü Desteklenecek mağaza sayısı destek süresi boyunca 50 (elli) adedi Mağaza baģına desteklenecek konsept mimari çalıģmaları, dekorasyon ve demirbaģ giderleri ABD Doları'nı Franchising sistemi ile desteklenecek mağaza sayısı bir yıl içerisinde 20(yirmi), destek süresi boyunca 100 (yüz) Mağaza baģına desteklenecek dekorasyon giderleri, ABD Doları'nı geçemez. VI SONUÇ Yukarıda sayılan Devlet Yardımlarında olan TURQUALITY'ın desteklenmesi ile ; yayımlanan Tebliğ hükümleri gereği Ġhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birlikleri ile Türkiye'de faaliyette bulunan Ģirketlerin ürünlerinin markalaģması amacı ile gerçekleģecek harcamaların uluslararası kurallara göre Destekleme ve Ġstikrar Fonun'dan karģılanması amaçlanmaktadır. BaĢvuru Mercii DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı (Ġhracat Genel Müdürlüğü), YurtdıĢı onay yeri Ticaret MüsteĢarlığı/AtaĢeliği veya Konsolosluğu ve baģvuru süresi 6 aydır. 16

17 VII - KAYNAKÇA 1 - Ġhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı- Karar Sayısı: 94/6401 ( RG) 2 Uluslararası Nitelikteki Yurt Ġçi Ġhtisas Fuarlarının Desteklenmesi Tebliği 95/7 ( RG) 3- Ġhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Tebliği 97/5 ( RG) 4 - AraĢtırma-GeliĢtirme (Ar-Ge) Yardımına ĠliĢkin Tebliğ 98/10 ( RG) 5 - Ġstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ 2000/1 ( RG) 6 - TURQUALITY Sertifikasının Düzenlenmesine ĠliĢkin Tebliğ Ġhracat 2004/14 ( RG) 7 Yurt DıĢı Fuar Katılımlarının Desteklenmesine ĠliĢkin Tebliğ 2004/6( ) 8 - Yurt DıĢında Ofis-Mağaza Açma, ĠĢletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 2005/4 ( RG) 9 - Türk Ürünlerinin YurtdıĢında MarkalaĢması, Türk Malı Ġmajının YerleĢtirilmesi ve TURQUALITY ın Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 2006/4 ( RG) 10 - Pazar AraĢtırması ve pazarlama Desteği Hakkında Tebliğ 2006/6 ( RG) 11- Eğitim ve DanıĢmanlık Yardımı Hakkında Tebliğ 2007/3 ( RG) 12- Tasarım Desteği Tebliği ( RG) 17

18 OKUMUġLAR NASIL HAREKETE GEÇER Dr. Mustafa Yuluğ Yeminli Mali MüĢavir Bir yazarımız (Metin Münir, Milliyet, 22 Mayıs 2008) bu yıl tahminen 972 milyar YTL olarak gerçekleģecek GSMH' nın yüzde 18' i 185 milyar YTL'nin Devletçe harcanacağını, bunun da, bir tahmine göre yüzde 15' i olan 28 milyar YTL' nin rüģvet ve yolsuzluk karģılıkları olacağını, ileri sürüyor. Yazarımız, Avrupa'daki en kötü gelir dağılımının ülkemizinki olduğunu, bankalardaki tasarrufların yüzde 65'inin tasarruf sahiplerinin yalnızca yüzde birinin hesaplarında yattığını, en üst gelir grubunun gayrimenkul gelirlerinin yüzde 70' ini, faiz ve kar gelirlerinin de yüzde seksenini cebine attığını, ayrıca vurguluyor. Geçenlerde Hindistan'la ilgili bir programda izledik. Halkın en az yüz milyonluk bölümü sokakta doğup sokakta ölüyormuģ. Öteki bir üç yüz milyonluk bölüm ise en fazla bir dolar gündelikle bizim gecekonduların bile villa sayılabileceği iğrenç barakalarda yaģıyor, susuz, elektriksiz ve tuvaletsiz olarak. Kahire' deki Ölüler Kenti'nden baģka bir yazımda bahsetmiģtim...soğuk savaģ döneminde baģ devletler Çin ve Hindistan'ın kalkınması üzerinden sistem rekabetine de girmiģlerdi de... Ülkemizde, Hindistan' da, Mısır' de bütün bu rezaletleri kılları kıpırdamadan seyredip günlük avantasına 'konsantre' olmuģ milyonlarca okumuģ var. ĠĢte bu kitleler sistematik olarak yaratıldı. Benim ABD' deki öğrencilik sürelerim ırk ayırımı ve Vietnam'daki zavallı köylülerin öldürülmesine karģı büyük kalabalıklarca giriģilen öğrenci hareketlerini izlemekle geçti. Buna karģılık, tarihin en haksız eylemlerinden biri olan Irak savaģıyla ilgili öyle fazla bir Ģey yok, oğlu savaģta ölmüģ bir kadının birkaç gösterisi dıģında... Demek ki, beyin planlamacıları ABD halkı açısından da epey yol almıģlar... ġöyle bir fıkra vardır, biraz kabaca ama ana fikir önemli...vaktiyle, kervanı ile çölü geçecek bir tacir güvenlik sorumlusu olarak o dönemin en büyük kabadayısını kiralar.yolda önlerini kırk haramiler keser ve teker teker 18

19 hepsine tecavüz etmeğe baģlarlar. Patronun gözü kabadayıda. O da baģa geleni sabırla çekiyor ama otuz dokuza katlanıyor da kırkıncıya sıra gelince tepesi atıyor ve kılıcıyla haramilerin hepsini öldürüyor. Menzilde iģine son verilen kabadayının itirazını patron Ģöylece yanıtlıyor: 'Ben seni harekete geçirecek otuz dokuz adamı her zaman nereden bulacağım'. Evet, bu renksiz, kokusuz, tatsız, kültürsüz, tepkisiz, otsu, egoist, inançsız, palavra ve hepsinden önemlisi halksız okumuģ kitlelerinin yaratılmasında çeģitli örgütler kullanıldı. Medya, üniversiteler, dinsel topluluklar, siyasal partiler, dernekler, vakıflar,bürokrasi, fonlar, banka ve finans kuruluģları, istihbarat örgütleri, sinema, petrol ve otomobil endüstrileri, 'uyuģturucu üretim ve dağıtım global Ģirketi' gibi. Ayrıca, bunların tümünün aktivitelerini planlayıp 'koordine' eden taģeron satılık beyinler var tabi... Hepsini tek tek ele alacağım ilerideki yazılarımda. Bilenler bu iģlerin nasıl yürüdüğünü zaten biliyorlar ama, ne yapalım, ĢapĢalları azıcık da olsa rahatsız edebilecek bu tür yazılar döģenmek de benim yalnızlık sorunuma bazen ilaç gibi geliyor... 19

20 BĠLDĠRĠLERE KARġI BĠLDĠRĠ Dr. Mustafa Yuluğ Yeminli Mali MüĢavir Ulan ne zaman adam gibi Bildiri yazabilmek için Adam gibi Türkçe öğreneceksiniz Sizin hiç halkınız olmadı mı Sevdiğiniz bir kiģi bile mi yok Hiç mi Ģiir okumadınız Niçin hep dar yüreklerinizi Poposal paranoyalarınızı hırslarınızı Dile getirmekten baģka Bir ok yiyemiyorsunuz Niçin üzülmüyorsunuz açlara yoksullara ĠĢsizlere evsizlere fahiģelere Dayak yiyen kadınlara Sokak çocuklarına Okula gönderilmeyen kızlara PadiĢahınız yok artık Çıkın Ģu enderundan PadiĢah diye de bellemeyin Güçlü diye iti uğursuzu Oturun halkınızın arasına KeĢke becerebilseniz de Bağlama da çalabilseniz onlara Nelerden yakınıyorsa halkınız Evdeki kızınız oğlunuz eģiniz Hastanız deliniz KomĢunuz yakınınız ĠĢçiniz çiftçiniz Onlardan bildiri üretiniz Kalabalıklara yararlı bir Ģey deyin Be kardeģim Bir Ģey deyin Nedir bu sizinki Dedim dedim 20

21 Ara sıra ipleri gevģetebilmek gerek Berna Sağlam Naipoğlu Her günün sabahında uyanıp koģmaya baģlıyor ve yine her akģam günü sonlandırıp uykuya dalıyoruz. Uyku kaçıģ ve dinleniģ anı mı, yoksa orada da baģka hayatlar mı yaģıyoruz tartıģma götürür. Ama Ģunu biliyoruz ki, uyku bu dünyadaki tempomuzun aralandığı, Ģarj olduğumuz bir zaman, bir tünel. Bir sonraki günün baģlama vuruģunu yapabilmemiz için bir nevi doğal vitamin. Nasıl da kaptırıyoruz kendimizi olup bitene, iģe güce, sorumluklara, ödevlere, düģüncelere. Bir nefeslik canımız olduğunu nasıl da unutuveriyoruz. YaĢanacak keyifleri, güzellikleri erteleyip, bir kısır döngü içinde gidip geliyoruz. Gözümüz bir aynaya iliģtiği zaman ĢaĢırıyoruz. Omuzlarımızı ağırlaģmıģ; gözlerimizi ıģıksız görüyoruz aynadaki aksimizde. Üzerimizdeki onca yük yetmiyormuģ gibi bir de kuģandığımız silahlanınız, tuttuğumuz kalkanlarımız, giydiğimiz çelik yeleklerimiz ve taktığımız maskelerimiz var. Bunların bir kısmını evimizin kapısında, bir kısmını da uykuya dalmadan hemen önce çıkartırız. Sonra da anne karnındaki gibi doğal halimizle büzüģüp kendimizi bırakırız hiç bilmediğimiz uyku alemine. Bazen dinlenerek, bazen yorularak, bazen kopmuģ geri gelmiģ gibi ama kayıtlara geçemeyen bir "dur hali nden geri dönüyoruz. Yani uyanıyoruz. Tekrar tempo baģlıyor. Saat çalar, rutin yapılacaklar sıraya girer. ĠĢler, güçler, beklentiler, savunmalar, saldırmalar, ara kahkahalar, basarılar, baģarısızlıklar, geliģmeler, araģtırmalar, geri dönümler, kayıplar, kazançlar, üzüntüler, sevinçler, kendini tekrar tekrar ispat etmeler, böbürlenmeler, havaya girmeler, yere çakılmalar ve daha binlerce duygu ve eylem kargaģası devrededir. Bu yaģananlar içinde" iyi olanları " çoğunlukta tutabilmek bir nevi yaģam sanatını iyi icra ediyor olmaktır. Elimizde olabilen, önüne geçebileceğimiz olumsuzluktan bertaraf etmektir. Zamanın çoğunda mutlu yaģayabilmek, daha saygın ve daha sevilen bir birey olabilmektir. 21

22 Tüm bunları yaģarken çok zorlandığımız, yorulduğumuz, bıktığımız zamanlar olur. Bu tip anlarda üzerine gidip hiçbir Ģey yokmuģ gibi davranıp içimizden gelen haykırıģlara kulak asmadığımızda dıģarıya çıkamayan sıkıntı içimizde büyüyecek, hiç ummadığımız bir anda patlayacak ve zarar görmemize sebep olacaktır. Böylece ruhen veya fiziken göreceğimiz zararın telafisi beklediğimizden çok daha zor gerçekleģecektir. ĠĢte tam böyle bir anda ipleri gevģetmeliyiz. Tabii ki bırakmamalı, sadece gevģetmeliyiz. Ġki tarafından hafifçe bırakarak, ama ucunu elimizde tutarak rahatlatmalıyız. Bu hem gerginliği yok edecek, hem yükleri azaltacak, hem de kendi adımıza geçici de olsa bir ferahlık sağlayacaktır. Ġplerin ucu bizim avuçlarımız içinde oldukça kendimize bu lüksü tanımak inanılmaz bir motivasyon olacaktır. Fayda sağlayacaktır. Bunu yapmak için anlık duruģlar ve ertelemeler yeterlidir. Mutlaka o gün iģe veya zorlandığımız ortam neyse ona gitmek zorunluluğunu ret ederek, iģleri bir sonraki güne erteleyerek, sevdiğimiz kiģilerle ve sevdiğimiz Ģeyleri yaparak vakit geçirerek, uyuyarak veya gezerek, boģ iģlerle uğraģma hakkımızı da sonuna kadar kullanarak, okuyarak veya hiç ama hiçbir Ģey yapmadan sadece durarak o günü geçirmek, bize daha sağlıklı ve daha baģarılı yarını, daha iyi düģünebilme altyapısını kazandıracaktır. Bugünkü ara, yarınki iģleri daha isteyerek yapmamıza, akli ve fiziki sağlımızı korumamıza sebep olacaktır. Ġçinizdeki sesi dinleyin ve patlama noktasına gelmeden ipleri gevģeteceğiniz günü, yarına ertelemeyin. (29/3/2008 Dünya Gazetesinden alınmıģtır.) 22

23 HUKUK BÖLÜMÜ Nazlı SERTBULUT Avukat FAZLA ÇALIġMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIġMA Yasal düzenlemeler doğrultusunda, çalıģma süresi haftada en çok 45 saattir. Bu süre yasa koyucu tarafından "haftalık çalıģma süresi" olarak adlandırılmıģtır. Sürenin uygulanması sırasında iģyerlerinin çalıģma Ģekillerine bakılır. Eğer iģyerinde, haftada 6 iģ günü çalıģılıyorsa, günde 7,5 saati geçmemek üzere, cumartesi günleri kısmen veya tamamen tatil uygulayan iģyerlerinde ise, haftanın çalıģılan günlerine eģit ölçüde bölünerek uygulanmaktır. Belirttiğimiz husus iģ yasasının 61. maddesinde hüküm altına alınmıģtır. Haftalık çalıģma saatinin yukarıda açıkladığımız Ģekillerde çalıģma günlerine paylaģtırılması halinde ortaya çıkan günlük çalıģma süresi ise "günlük normal çalıģma süresi'dir. ĠĢ hayatının yapısı gereği bazı durumlarda iģçilerin normal çalıģma sürelerini aģan çalıģmalar yapmalarının gerekliliği herkesçe bilinen bir gerçektir. Bu gerekliliğin neticesinde bazı yasal düzenlemelerin getirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıģtır. Bu sebeple yasa koyucu tarafından, 4857 sayılı iģ Yasasının 41. maddesinde fazla çalıģma usul ve esaslarını belirlenmiģtir, ilgili madde ile getirilen düzenleme aģağıdaki gibidir. "Madde 41. Ülkenin genel yararlan yahut iģin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalıģma yapılabilir. Fazla çalıģma, Kanunda yazılı koģullar çerçevesinde, haftalık kırkbeģ saati aģan çalıģmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleģtirme esasının uygulandığı hallerde, iģçinin haftalık ortalama çalıģma süresi, normal haftalık iģ süresini aģmamak koģulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeģ saati aģsa dahi bu çalıģmalar fazla çalıģma sayılmaz. Her bir saat fazla çalıģma için verilecek ücret normal çalıģma ücretinin saat baģına düģen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. 23

24 Haftalık çalıģma süresinin sözleģmelerle kırkbeģ saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalıģma süresini aģan ve kırkbeģ saate kadar yapılan çalıģmalar fazla sürelerle çalıģmalardır. Fazla sürelerle çalıģmalarda, her bir saat fazla çalıģma için verilecek ücret normal çalıģma ücretinin saat baģına düģen miktarının yüzde yirmibeģ yükseltilmesiyle ödenir. Fazla çalıģma veya fazla sürelerle çalıģma yapan iģçi isterse, bu çalıģmalar karģılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıģtığı her saat karģılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıģtığı her saat karģılığında bir saat onbeģ dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. ĠĢçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalıģma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. 63 üncü maddenin son fıkrasında yazılı sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli iģlerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece çalıģmasında fazla çalıģma yapılamaz. Fazla saatlerle çalıģmak için iģçinin onayının alınması gerekir. Fazla çalıģma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiģ saatten fazla olamaz. Fazla çalıģma ve fazla sürelerle çalıģmaların ne Ģekilde uygulanacağı çıkarılacak yönetmelikte gösterilir. Yasal düzenlemenin ne Ģekilde çalıģma hayatına uygulanacağına iliģkin olarak, "iģ Kanununa iliģkin Fazla ÇalıĢma ve Fazla Sürelerle ÇalıĢma Yönetmeliği", baģlığı altında bir yönetmelik düzenlemiģ ve yönetmelik, tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımı tarihine yürürlüğe girmek üzere, yayınlanmıģtır. Yeni iģ yasası ile çalıģma saatlerini haftalık 45 saatten farklı olarak belirleme hakkı verilmesi, fazla mesai müessesine de yeni bir bakıģ açısı gelmesi zorunluluğunu doğurmuģtur. Bu zorunluluk neticesinde fazla çalıģılan saatler iki grup halinde incelenir. "Fazla ÇalıĢma" ve "Fazla Sürelerle ÇalıĢma". 24

25 ĠĢte ilgili yönetmeliğe göre, fazla çalıģma, iģ Kanunu'nda yazılı koģullar çerçevesinde haftalık 45 saati aģan çalıģmaları, fazla sürelerle çalıģma ise, haftalık çalıģma süresinin, sözleģmeyle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda bu çalıģma süresini aģan ve 45 saate kadar yapılan çalıģmaları ifade etmektedir. Fazla çalıģmanın her saati için verilecek ücret, normal çalıģma ücretinin saat baģına düģen tutarının % 50 fazlası ile, fazla sürelerle çalıģmalarda ise her bir saat fazla çalıģma için verilecek ücret, normal çalıģma ücretinin saat baģına düģen miktarının % 25 fazlasıyla ödenecektir. Parça baģına veya yapılan iģ tutarına göre ücret ödenen iģlerde ise, fazla çalıģma süresince, her bir fazla saat içinde yapılan parçayı veya iģ tutarını karģılayan ücret esas alınarak fazla çalıģma veya fazla sürelerle çalıģma ücreti hesaplanır. Parça veya yapılan iģin hesaplanması problem teģkil ediyor ise, parça baģına veya yapılan iģ tutarına ait ödeme döneminde meydana getirilen parça veya iģ tutarları, çalıģılmıģ olan normal ve fazla çalıģma saatlerinin toplam sayısına bölünerek bir saate düģen parça veya iģ tutarı bulunur. Bu Ģekilde belirlenen bir saatlik parça veya iģ tutarına düģecek normal ücretin, %50 fazlası, fazla çalıģma ücreti, %25 fazlası da fazla sürelerle çalıģma ücretidir. Yüzde usulünün uygulandığı iģyerlerinde fazla çalıģma ücreti, 4857 sayılı iģ Kanunu'nun 51'inci maddesinde öngörülen "Yüzdelerden Toplanan Paraların iģçilere Dağıtılması Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre ödenecektir. Fazla çalıģma süresinin toplamının üst sınırı nedir? Bir yılda 270 saatten fazla olamayacaktır. Bu süre sınırı, iģyerlerine veya yürütülen iģlere değil, iģçi bazında dikkate alınacaktır. Bir baģka ifade ile, iģyerinde çalıģan her bir iģçi için ayrı ayrı 270 saatlik fazla çalıģma süresi söz konusu olacaktır. 25

26 Fazla çalıģma veya fazla sürelerle çalıģma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saate, yarım saati aģan süreler ise bir saate tamamlanarak hesaplama yapılacaktır sayılı yasa ile getirilen bir diğer yeni durum ise iģçilere, yapmıģ oldukları fazla çalıģma veya fazla sürelerle çalıģma saatleri karģılığında serbest zaman talep hakkı verilmesidir. Eğer iģçi, yapmıģ olduğu fazla çalıģma veya fazla süreli çalıģma karģılığında zamlı ücret almak yerine, yazılı olarak talepte bulunmak kaydıyla, serbest zaman kullanabilecektir. Serbest zaman kullanmak isteyen iģçi, fazla çalıģtığı her saat karģılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıģtığı her saat karģılığında bir saat onbeģ dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. ĠĢçi hak ettiği serbest zamanı, 6 ay zarfında iģverene önceden yazılı olarak bildirmesi koģuluyla ve iģverenin, iģin veya iģyerinin gereklerine uygun olarak belirlediği tarihten itibaren iģ günleri içerisinde aralıksız ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanabilecektir, iģçinin kanundan ve sözleģmelerden kaynaklanan tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandırılamaz. Ayrıca, iģveren, fazla çalıģma ve fazla sürelerle çalıģma yaptırdığı iģçilerin bu çalıģma saatlerini gösteren bir belge düzenleyerek imzalı bir nüshasını iģçinin özlük dosyasında saklamak zorundadır. Bunun yanında, iģçilere yapılan fazla çalıģma ve fazla sürelerle çalıģma ücret ödemeleri ücretle birlikte ödenecek ve ücret bordrolarında iģçiye verilmesi gereken ücret hesap pusulalarında açıkça gösterilecektir. 26

27 T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAĠRESĠ E. 2005/17358 K. 2006/392 T FAZLA MESAĠ ULUSAL BAYRAM GENEL TATĠL ÜCRETĠ ( ÇalıĢılan Döneme Göre O Dönemdeki Hak Edilen Ücret Esas Alınarak Devre Devre Hesaplanması Gereği - ÇalıĢılan Süre itibarıyla Son Ücretten HesaplanmıĢ Olmasının Hatalı Olduğu ) ÇALIġILAN DÖNEME GÖRE HAK EDĠLEN ÜCRET ( Esas Alınarak Devre Devre Hesaplanması Gereği - ÇalıĢılan Süre itibarıyla Son Ücretten HesaplanmıĢ Olmasının Hatalı Olduğu ) SON ÜCRET ÜZERĠNDEN HESAP ( ÇalıĢılan Döneme Göre O Dönemdeki Hak Edilen Ücret Esas Alınarak Devre Devre Hesaplanması Gereği - ÇalıĢılan Süre itibarıyla Son Ücretten HesaplanmıĢ Olmasının Hatalı Olduğu ) ÖZET: Fazla mesai, ulusal bayram, genel tatil ücretleri çalıģılan döneme göre o dönemdeki hak edilen ücret esas alınarak devre devre hesaplanması gereklidir. ÇalıĢılan süre itibarıyla son ücretten hesaplanmıģ olması hatalıdır. DAVA: Davacı, ihbar tazminatı, fazla çalıģma parası ile bayram ve genel tatil gündeliklerinin ödetilmesine karar verilmesini istemiģtir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıģtır. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiģ olmakla dosya incelendi, gereği konuģulup düģünüldü: KARAR: 1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aģağıdaki bendin kapsamı dıģında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2- Mahkemece hükme esas alınan bilirkiģi raporunda fazla mesai ve genel tatil ücreti davacının fesih tarihinde aldığı son ücretten hesaplanmıģtır. Ancak fazla mesai, ulusal bayram, genel tatil ücretleri çalıģılan döneme göre o dönemdeki hak edilen ücret esas alınarak devre devre hesaplanması gereklidir. 27

28 ÇalıĢılan süre itibarıyla son ücretten hesaplanmıģ olması hatalıdır. Mahkemece yapılacak iģ bilirkiģiden bu yönde ek rapor alıp sonuca gitmekten ibarettir. Yazılı gerekçe ile fazla mesai ve genel tatil ücretlerinin kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiģtir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peģin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirliği ile karar verildi. 28

29 MALĠYE BAKANLIĞI ÖZELGELERĠ TC. GELĠR ĠDARESĠ BAġKANLIĞI Ġzmir Vergi Dairesi BaĢkanlığı Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü SAYI :B GĠB.4.3S.17.01/KDV / 1115 KONU : KarĢıt Ġnceleme Sayın YMM Tayfun KARAOK Cumhuriyet Bulv. No:371/A K:4 D:8 Alsancak/ĠZMĠR Ġlgi : a) 24/10/2007 tarih ve YMM/ /4274 sayılı dilekçeniz. b) 28/12/2007 tarih ve GĠB /KDV /2755 sayılı yazımız. BaĢkanlığımıza verilen ilgi (a)'da kayıtlı dilekçenizin. Gelir idaresi BaĢkanlığı Gelir Yönelimi Daire BaĢkanlığı'na intikali neticesinde. Bakanlığımız Gelir idaresi BaĢkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire BaĢkanlığı'ndan alınan 07/05/2008 tarih ve B.07.1.GĠB.0.32/ /46897 sayılı yazıda; " 27 Seri No.lu Serbest Muhasebecilik Serbest Muhasebeci Mali MüĢavirlik ve Yeminli Mali MüĢavirlik Kanunu Genel Tebliğinde; KDV iadesi tasdik iģlemlerinde indirilecek KDV'nin %80 veya daha fazlasına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karģıt incelemelerin yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiģtir. 29

30 29 Seri No.lu Serbest Muhasebecilik Serbest Muhasebeci Mali MüĢavirlik ve Yeminli Mali MüĢavirlik Kanunu Genel Tebliğinde ise; katma değer vergisi iade talebindi; bulunan mükelleflerin beyannamelerinde yer alan iade edilecek katma değer vergisinin, iadenin talep edildiği dönemden önceki dönemlerden de kaynaklanması halinde karģıt incelemelerin bu tutarları da kapsayacak Ģekilde yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiģtir. KarĢıt incelemelerde amaç, iade hakkı doğuran iģlem nedeniyle yüklenilen kalma değer vergisinin doğruluğunun tespiti olup yapılacak karģıt incelemelerde inde hakkı doğuran iģlemin mahiyetinin ve gerçek olup olmadığının tespiti esastır. Ġade hakkı doğuran iģlemler dıģındaki alımlara iliģkin karģıt inceleme yapılması zorunluluğu ise bulunmamaktadır. Bu nedenle önceki dönemlerden kaynaklanan katma değer vergisi iadesinin bulunmadığı dönemlerle ilgili katma değer vergisi iadesi iģlemlerinde, iade konusuna giren iģlemle ilgili dönem indirilecek katma değer vergisinin %80 veya daha fazlasına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karģıt incelemelerin yapılması zorunlu olup önceki dönemlerden devreden indirilecek katma değer vergisinin de dahil olduğu dönem toplam indirilecek katma değer vergisi esas alınmayacaktır. Ancak, iade edilecek katma değer vergisinin iadenin talep edildiği dönemden önceki dönemlerden de kaynaklanması halinde karģıt incelemelerin bu tutarları da kapsayacak Ģekilde yapılacağı tabiidir. DenilmiĢtir. Bilgi edinilmesini rica ederim Mük.Hizm. KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdür V. 30

31 Tarih : Sayı : B.07.1.GĠB.0.40/ GVK Md.40/3,41/6 Ġġ KAZASI NEDENĠYLE ÖDENEN TAZMĠNATIN GĠDER KAYDI ĠĢ kazası neticesinde ödenen manevi tazminat ve yasal faizin, ticari kazancın tespitinde iģverenin kusursuzluğu oranında gider olarak indirilebileceği hk. Yazınızın incelenmesinden, iliniz.. Vergi Dairesi mükelleflerinden tarafından, kendisine ait iģyerinde yılında gerçekleģen iģ kazası neticesinde iģ gücünün % 50'sini kaybeden iģçisi tarafından açılan davanın, iģçi lehine sonuçlanması üzerine ödenen manevi tazminat ve yasal faizin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği hususunda görüģ talep edildiği, ilgili mahkeme kararında iģ kazasının 6/8 oranında iģyeri sahibinin, 2/8 oranında da iģçinin kusurundan kaynaklandığı belirtilmiģ olduğundan tazminatın gider yazılıp yazılamayacağı konusunda tereddüte düģüldüğü anlaģılmaktadır. Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "indirilecek Giderler" baģlıklı 40. maddesinin 3. bendinde iģle ilgili olmak Ģartıyla, mukavelenameye veya ilam veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların safi ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği, 41. maddesinin 5. (6.) bendinde ise her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teģebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatların gider olarak indirilemeyeceği hükme bağlanmıģtır. 31