KIMYA HER YERDE. Okulda Kimya

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KIMYA HER YERDE. Okulda Kimya"

Fidan Yüksel
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KIMYA HER YERDE Okulda Kimya

2 İlaçlar Bir hastalığın teşhisini, tedavisini veya hastalıktan korunulmasını sağlayan maddelere ilaç denir. Katı, yarı katı veya sıvı olabilirler. Bu şekilde farklı olmaları hastalar tarafından kolayca vücuda alınabilme yollarının farklı olmasındandır.

4 Etkin madde ve taşıyıcı diye iki kısımdan oluşur. Tabletler toz ilaçların bağlayıcı madde eklenerek sıkıçtırılmasıyla elde edilir. Drajeler şeker veya çikolata gibi bir madde ile kaplanırlar (yutma kolaylaşır). Kaşe, nişastadan yapılmış birimlerde saklanan haplardır. Kapsül, jelatinden birimlerde sakanan ilaçlardır.

5 Bağırsakta açılması gereken ilaçlar ise bağırsak kaplamalı kapsüllerdir.

6 b) Yarı katı ilaçlar Yağ (merhem) veya su (krem) bazlıdırlar. Daha katı merhemlere de pomat denir.

7 c) Sıvı ilaçlar Etkin madde acı veya mide bulandırıcı olduğundan ilaca şekerli çözeltiler eklenir. %60 tan fazla şeker içerirler. Şeker oranının yüksek olması ortamda mantar ve bakteri üremesini engeller.

8 Kağıt Kağıt ilk defa Çinliler tarafından MÖ 2. yüzyılda bulunmuştur. Ana bileşeni selüloz polimeridir. Selüloz en fazla bitkilerin (özellikle) gövde ve dallarında bulunur.

9 Kağıt üretimi Ağaç kesimi Hamur elde edilişi Hamur ağartma işlemi Presleme

10 Bu aşamaların çoğunda kimyasal maddeler kullanılır. Bu nedenle ne kadar beyaz da olsa kağıt için saf ve temizdir diyemeyiz. Her şekilde kağıda temas ettiğimizden dolayı da muhakkak el ve yüz temizliğimize dikkat etmeliyiz. Ayrıca eski kağıtların renk değiştirmesi de bir kimyasal bozunma gerçekleştiğinin göstergesidir.

12 Kalemlerin Kimyasal Özellikleri Okulda en fazla kullandığımız maddelerden biri de kalemlerdir. Albenisini yükseltmek için de renk renk kalemler üretilmektedir.

13 Kurşun kalemler Kurşun kalemlerin uçları sanıldığının aksine grafitten üretilir. Grafit bir karbon allotropudur. Allotrop, aynı elementin farklı kristal yapılarına denir. Grafit, kurşun kalemin ucunda tek başına değil kille karıştırılarak kullanılır. Bu karışım kalem ucunun yumuşak veya sert oluşunu belirler. Bu durum kalem üzerinde B (black) ve H(hard) harfleriyle belirtilir.

15 Son dönemlerde dışı plastik uçlu kalemler üretilmiştir. Uçlar inceltilmiş, inceliğine göre de sınıflandırılmıştır. Ayrıca plastik dış kapları da rengarenk şekilde dizayn edilmiştir. Ancak bu renklendirmede kimyasallar kullanılmaktadır ve bazı firmalar bu kimyasalların sağlığa etkilerine çok dikkat etmemektedir.

16 Kuru boya kalemleri Uçları toz boya, parafin ve kilden üretilir. Toz kısım çinko oksit, demir (III) oksit, çinko kromat gibi maddelerden üretilir. Bu kimyasalların doz aşımı vücudumuz üzerinde zararlı etkiler oluşturabilir.

17 Dolma kalem, tükenmez kalem, keçeli kalem Yapılan çizimin silinmesi istenmiyorsa bu kalemler kullanılır. Bunlarda kullanılan mürekkebin bileşenleri farklılık gösterir. Tükenmez ve keçeli kalemlerdeki mürekkep daha koyudur, bu nedenle kuruyabilir. Bunu önlemek için bazılarında cıva bazılarında alkol kullanılır. Tükenmez kalemlerde ise uç kısımda bilye kullanılarak kuruma önlenir.

19 Mürekkep Yazı insanlık tarihinin belki de en önemli icadıdır. Peki tarih boyunca yazı ne ile yazılmış? Yazıyı bulan Sümerler döneminde bunun için çivi kullanılmıştır.

20 Kağıt ve mürekkebin keşfi okuma-yazma oranının artmasını sağlamıştır. Mürekkep MÖ 23. yüzyılda Çinliler tarafından resim yapılırken kullanılmıştır. Bu mürekkep yanan madde isinden elde edilmiştir ve siyahtır.

21 Mürekkep homojen bir karışımdır, birçok maddeden oluşur, 3 gruba ayrılır: Hat mürekkebi: İs ve zamktan oluşur. Keten tohumu yağından elde edilen is, çam ve erik ağacının reçinesinden elde edilen zamk en iyi hat mürekkebinin eldesinde kullanılır.

22 Yazı ve çizim mürekkebi: Bileşenleri renklendiriciler, katkı maddeleri, bağlayıcılar ve taşıyıcı maddelerdir. Ayrıca yıkanabilme özelliği için de demir (III) sülfat, gallik asit ve tannik asit de yapıya eklenir. Tükenmez ve keçeli kalemlerde akışkanlık ve çabuk kuruma için propil alkol, eter gibi maddeler yapıya eklenir.

23 Matbaa mürekkebi: Büyük bir bölümü organik maddelerden meydana gelir. Pek çoğu petrol türevidir. Kanserojen etkisi bulunanları da vardır. Bu nedenle bu maddelerin birçok ülkede kullanımı sınırlandırılmıştır. Ancak ülkemizde az da olsa hala kullanılmaktadır. Bu mürekkeplerdeki organik çözücülerin insan vücuduna zararlı etkileri mevcuttur.

24 Silgiler Tarihte birçok farklı maddeden silgi kullanılmıştır. Hatta beyaz ekmek bile bunlardan biridir yılında İngiliz bir mühendis doğal kauçuktan silgi üretmiştir da Charles Goodyear ın yapay kauçuğu elde etmesiyle daha uzun ömürlü silgiler yapılabilmiştir.

26 Günümüzde zemine daha az zarar veren vinil silgiler (PVC) kauçuk silgilere göre daha çok kullanılmaktadır. Silgilerin çekiciliğini arttırmak için koku ve renklendirme yapılmaktadır. Bu amaçla katılan maddeler kanserojen etkiye sahip olabilir. Bu tarz ürünler satın alırken çok hassas davranılmalıdır.

27 Tebeşirler Ham maddesi CaCO₃ tır. İçine renklendirici ve suda çözünebilen yapıştırıcılar da katılır. Bazı türlerine tozmayı önleyici kimyasallar da katılır. CaSO₄ tan elde edilen tebeşirler ise çok fazla tozar. Bunlar astım gibi hastalıklara sebep olabilir.

29 Yapıştırıcılar Doğal ve yapay olarak sınıflandırılabilirler. Doğal yapıştırıcılar bitkisel (nişasta bazlı) veya hayvansal (protein bazlı) kaynaklı olabilir.

30 Hayvansal kaynaklı yapıştırıcılar: 3 gruba ayrılır: 1) Hayvan kemiklerinin, toynaklarının, derilerinin veya boynuzlarının kaynatılmasıyla elde edilir. Ahşap ve mobilyada kullanılır. 2) Balık derisi ve kemiklerinden üretilir. Saydamdır, fotoğrafçılıkta kullanılır. 3) Sütten elde edilen kazein yapıştırıcıları. Sigara yapıştırmada kullanılır.

31 Bitki kaynaklı yapıştırıcılar: Nişasta ve selüloz olamk üzere ikiye ayrılır. 1) Mısır, patates,pirinç ve buğday nişastasından elde edilir. Kitap ve karton yapıştırmada kullanılabilir. 2) Ağaç, çalı ve muz gibi meyvelerden elde edilen selülozdan üretilir. Cam çıkartmalarında kullanılır.

33 Yapay yapıştırıcılar 3 gruba ayrılır: Su bazlı olanlar tekstil, inşaat ve mobilya sektörlerinde kullanılır. Çözücü bazlı olanların reaktif olan ve olmayanları vardır. Bu, yapıştıkları yüzeyle ile reaksiyona girmeleriyle ilgilidir. Sıcak tutkal.

34 Çözücü bazlı yapıştırıcılar sağlığa zararlıdır. Bu çözücüler uyuşturucu etkiye sahiptir, bağımlılık yapabilir.

35 Bütün bu sayılanların haricinde de birçok kırtasiye malzemesi bulunur. Bunlarda üretici firmalar sert plastik yerine onların yumuşatılmış hallerini kullanmayı tercih ederler. Bunun için ftalat denilen bir kimyasal kullanırlar. Ama bu madde sağlığa zararlıdır. Bir diğer katkı maddesi de boyar maddelerdir. Özellikle azo boyar maddeler yasaklanmalarına rağmen hala kullanılmaktadır.

Benzer belgeler

OKULDA KİMYA KAĞIT. Kağıdın ana maddesi doğal bir polimer olan selülozdur.

OKULDA KİMYA KAĞIT. Kağıdın ana maddesi doğal bir polimer olan selülozdur. OKULDA KİMYA KAĞIT Kağıdın ana maddesi doğal bir polimer olan selülozdur. Selüloz bitkilerin gövde ve yapraklarında bol bulunur, bu nedenle kağıt çoğunlukla ağaç gövdelerinden üretilir. Kağıt üretimi: