Neşet DECDELİ 1. Telekomünikasyon Kurumu, Lisans ve Sözleşmeler Dairesi Başkanlığı, Ankara. Özetçe. 1. Giriş. Abstract

Transkript

1 MULTIPLE INTERNET SERVICE PROVIDER APPLICATIONS IN THE INTERNET SERVICE TO BE PROVIDED OVER CABLE TV NETWORK : CURRENT REGULATIONS AND RECOMMENDATIONS FOR TURKEY KABLO TV ŞEBEKESİ ÜZERİNDEN VERİLECEK İNTERNET SERVİSİNDE ÇOKLU İNTERNET SERVİS SAĞLAYICI UYGULAMALARI: MEVCUT DÜZENLEMELER VE TÜRKİYE ÖNERİLERİ Neşet DECDELİ 1 Telekomünikasyon Kurumu, Lisans ve Sözleşmeler Dairesi Başkanlığı, Ankara 1 e-posta: ndecdeli@tk.gov.tr Özetçe Bu çalışmada, kablo (kablo TV) şebekesi üzerinde çoklu İnternet Servis Sağlayıcı uygulamaları incelenmiştir. Bu uygulamaya kısaca açık erişim denilmektedir. Günümüzdeki kablo şebekeleri, kablo işletmecilerinin, servis sağlayıcıların ve kullanıcıların ilgisini çekmektedir. Çünkü kablo şebekelerinin çoğu artık Karma Fiber Koaksiyel yapıdadır ve kullanıcılara genişbant erişim imkanı sağlamaktadır. Bu yapı, kaliteli TV yayınlarının ve birçok telekomünikasyon hizmetinin sunulmasına da uygundur. Özellikle İnternet Servis Sağlayıcılar, rekabet ortamının oluşacağı ve kullanıcıların bundan fayda sağlayacağı iddiasıyla, kablo şebekelerine erişmek ve hizmetlerini bunlar üzerindeki kullanıcılara sunmak istemektedirler. Ancak, kablo işletmecileri, kullanıcılarını ve dolayısı ile gelirlerini İnternet Servis Sağlayıcılarla paylaşmak istemediklerinden, buna karşı çıkmaktadırlar. Teknik açıdan, açık erişimi mümkün kılacak değişik yöntemler vardır. Bunlar, temelde fiziksel ayrım ve mantıksal ayrımdır. Açık erişimin uygulamasında da iki farklı yaklaşım bulunmaktadır. Bunlar, pazar gelişimli açık erişim ve zorunlu açık erişimdir. En çok tercih edilenler, Politika Tabanlı Yönlendirme (mantıksal ayrım) modeli ve pazar gelişimli açık erişimdir. Türkiye de de pazar gelişimli açık erişim uygulamasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. Bununla birlikte Telekomünikasyon Kurumu, gerekli gördüğü kablo işletmecilerini zorunlu açık erişime tabii tutabilmelidir. Abstract In this study, multiple Internet service provider applications over cable network have been studied. This application is shortly called open access. At the present time, the cable networks are attractive for cable operators, service providers and users. Because, most of the cable networks have now Hybrid Fiber Coaxial structure and provide the users the capability of broadband access. This structure is also appropriate for offering high quality TV broadcasts and many telecommunication services. In particular, the Internet Service Providers, asserting that the competition environment will exist and the users will benefit from this, want to access this network and offer services to users over it. However, the cable operators oppose to this demand of Internet Service Providers because of not wanting to share their users and so their revenues with Internet Service Providers. There are different methods that make the access technically possible. These are basically physical separation and logical separation. Two different approaches can be applied in the implementation of the open access. These are market driven open access and forced open access. The most preferred one is Policy Based Routing (logical separation) method and the market driven open access. It is concluded that the application of market driven open access will be appropriate for Turkey too. Nevertheless, Telecommunications Authority should be able to force the selected cable operators to apply the open access. 1. Giriş Kablo İnternet hizmetinin verilmesinde çoklu İnternet Servis Sağlayıcı uygulamaları ifadesiyle birden fazla İnternet Servis Sağlayıcının kablo şebekesi üzerinden kullanıcılara erişmesi anlatılmaktadır. Kablo İnternet hizmetinde birden fazla (çoklu) İnternet Servis Sağlayıcı uygulamaları konusu; dünya literatüründe, açık erişim (open access) ya da kabloya açık erişim (open access to cable, cable open access) olarak geçmekte olup, bu çalışmada da açık erişim ifadesi kullanılmıştır. Açık erişim konusunda, ilk düzenleyici uygulama Kanada da gerçekleşmiş ve tartışmalar ise bazı Kablo İşletmecilerin bazı İnternet Servis Sağlayıcılar ile ortaklık sağlayıp diğer İnternet Servis Sağlayıcılara kablo şebekelerini kapatmak istemesiyle, Amerika Birleşik Devletleri nde devam etmiştir. Türkiye de halihazırda açık erişim yoktur. Kablo şebekesi sahibi olan Türksat, sadece TTNet vasıtasıyla İnternet e erişim hizmeti vermektedir. Bu durum diğer İnternet Servis Sağlayıcılar tarafından

2 tartışılmaktadır ve değiştirilmesi yönünde Telekomünikasyon Kurumu ve Rekabet Kurumu nezdinde bir takım girişimlerde bulunmuşlardır. 2. Açık Erişim 2.1. Kablo Şebekesi Elektronik iletişim şebekeleri ve hizmetleri pazarlarında rekabet konusundaki Avrupa Komisyonu Direktifi 2002/77/EC ye göre, kablo şebekeleri, temelde, kamuya radyo /televizyon yayını sunmak ya da dağıtmak için kurulmuş kablo temelli altyapılardır[1]. Bu altyapılar, gelişim sırasına göre, koaksiyel, karma fiber-koaksiyel yada eve kadar fiber kablodan oluşabilmekte ve gelişmiş altyapılar üzerinden radyo/tv yayınlarıyla birlikte İnternet erişimi ve diğer telekomünikasyon hizmetleri de sunulabilmektedir. Günümüzde en yaygın kullanılan altyapı Karma Fiber Koaksiyel yapıdadır (Şekil 1). Ancak artan bant genişliği ihtiyacı, gelişen teknolojiler ve azalan altyapı maliyetleriyle birlikte fiber kablo adım adım eve doğru ilerlemektedir. Şekil 1: Karma Fiber Koaksiyel Yapı 2.2. Açık Erişim Görüşleri Açık erişimin uygulanması konusunda üç temel görüş bulunmaktadır[2]. Bunlardan ilk ikisi açık erişimi ve düzenlemelerini desteklerken, üçüncü görüş açık erişimi ve düzenlemelerini reddetmektedir. (i)birinci görüş, tüm Kablo İşletmecilerinin adil ve ayrımcı olmayan bir temelde isteyen diğer İnternet Servis Sağlayıcılara de erişim sağlamasıdır. Buna göre, İnternet in uçtan uca olan doğal yapısını korumak amacıyla, mevcut yerel telekom işletmecilerinin tabi olduğu düzenlemeler (örneğin yerel şebekenin zorunlu açık erişime tabi tutulması), kablo genişbanda da uygulanmalı, Kablo İşletmecilere diğer yerel işletmecilerden farklı davranılmamalı ve kablo genişbant da zorunlu erişim düzenlemelerine tabi tutulmalıdır. Örneğin bir tanıma göre; açık erişim, kullanıcının, bir kablo modem tabanlı genişbant hizmetine abone olmak istediğinde, şebekedeki bir çok İnternet Servis Sağlayıcı arasından kendi istediği İnternet Servis Sağlayıcıyı seçmesidir [3]. Amerika daki OpenNet Coalition ise, açık erişimi, diğer İnternet Servis Sağlayıcıların da, adil bir temelde, kendi hizmetlerini talep eden kullanıcılara erişmek amacıyla, son kullanıcıya erişim hakkını Kablo İşletmecisinden satın alması ve kullanıcının kendi tercihi olan İnternet Servis Sağlayıcıyı seçebilme imkanı olarak tanımlamaktadır. (ii)ikinci görüş, diğerine göre daha az kapsamlı açık erişim öngörmektedir. Buna göre; Kablo İşletmecilerinin, adil ve ayrımcı olmayan bir temelde, isteyen diğer İnternet Servis Sağlayıcılara da erişim sağlaması yükümlülüğü, sadece Kablo İşletmeciler ve içerik sağlayıcılar arasında dikey birleşme olduğunda uygulanmalıdır. Yukarıdaki ilk iki görüş, kısaca zorunlu açık erişim olarak ifade edilebilmektedir. Zorunlu açık erişimde; Ulusal Düzenleyici Otoritenin kendi belirlediği ve/veya onayladığı şartlar ve tarifeler çerçevesinde, tüm Kablo İşletmeciler ya da gerekli görülen Kablo İşletmeciler, zorunlu açık erişim yükümlüsüdür. Kablo İşletmeciler, adil, ayrımcı olmayan ve rekabetçi bir ortamda isteyen tüm İnternet Servis Sağlayıcılara erişim sağlamak zorundadır. Kablo İşletmecisinden erişim sağlayan hiç bir İnternet Servis Sağlayıcıya özel hak verilmemekte, aksine her İnternet Servis Sağlayıcı erişim kapasitesini Kablo İşletmecisinden satın almaktadır. Kablo İşletmecisi, adil bir temelde şebekeyi işletmekte ve yönetmektedir. (iii)üçüncü görüş, Kablo İşletmecilerinin hiç bir şekilde zorunlu açık erişim düzenlemelerine tabi tutulmamalarını öngörmektedir. Buna göre; zorunlu açık erişim düzenlemeleri, Kablo İşletmecilerinin, genişbanda yapacakları yatırım teşviklerini azaltacaktır. America Online ve Time Warner a göre; açık erişim, İnternet Servis Sağlayıcılar ve Kablo İşletmeciler arasında görüşülerek mutabakata varılacak ticari anlaşmalar sonucunda ve serbest bir pazarda başarılmalıdır. Çünkü bu tür anlaşmalarda, ücretler, koşullar ve şartlar, İnternet Servis Sağlayıcının ihtiyacına ve Kablo İşletmecisinin kaynaklarına göre değişebilmektedir[4]. Bu üçüncü tanım için, kısaca pazar gelişimli açık erişim ifadesi kullanılmaktadır. Pazar gelişimli açık erişimde; pazar dengeleri içerisinde, İnternet Servis Sağlayıcılar ve Kablo İşletmeciler arasındaki ticari görüşmeler ve vardıkları anlaşmalar sonucunda, Kablo İşletmeciler, anlaştığı İnternet Servis Sağlayıcılara erişim sağlamaktadırlar. Genel olarak, açık erişimi uygulama konusunda düzenleyici kurumların iki temel yaklaşımı vardır: (i)pazar gelişimli açık erişim uygulamaları (örneğin Amerika ve çeşitli Avrupa Birliği ülkeleri): Pazar dengeleri içerisinde, ticari bir temelde, İnternet Servis Sağlayıcılar ve Kablo İşletmeciler kendi aralarında yaptıkları anlaşma sonucunda, Kablo İşletmecisi dilediği İnternet Servis Sağlayıcıya açık erişim sağlamaktadır. Olağanüstü durumlar haricinde Ulusal Düzenleyici Otoritenin müdahalesi olmamaktadır. (ii)zorunlu açık erişim uygulamaları (örneğin Kanada, Singapur, Hong Kong) : Ulusal Düzenleyici Otoritenin koyduğu şartlar çerçevesinde (özellikle onayladığı tarifelere uygun olarak) Kablo İşletmeciler, isteyen tüm İnternet Servis Sağlayıcılara erişim sağlamak zorundadır. Kablo İşletmecisinden erişim sağlayan hiç bir İnternet Servis Sağlayıcıya özel hak verilmemekte, aksine her İnternet Servis Sağlayıcı erişim kapasitesini Kablo İşletmecisinden satın almaktadır. Kablo İşletmecisi, adil bir temelde şebekeyi işletmekte ve yönetmektedir Açık Erişim Tanımı İster zorunlu isterse pazar gelişimli olsun, bir kablo şebekesine birden fazla İnternet Servis Sağlayıcının

3 erişmesini açık erişim olarak düşünürsek, açık erişimi, teknik açıdan, şöyle tanımlamak mümkündür : Aşağıdaki gerekli teknik kriterlerin her ikisinin de sağlandığı varsayılarak, kablo sistemleri üzerinden, rekabetçi bir ortamda, Kablo İşletmecisinin kendi İnternet Servis Sağlayıcısına ve diğer İnternet Servis Sağlayıcılara erişim hizmeti sunmasıdır. Bu kriterler : (i) Kablo sistemi teknik altyapısı, teknik sebepler hariç Kablo İşletmecisinin herhangi bir kısıtlaması olmadan, İnternet Servis Sağlayıcıların diledikleri hizmetleri, kendilerini seçen kullanıcılara sunmaları imkanını sağlamalıdır, (ii) Kablo sistemi teknik altyapısı ve/veya Ulusal Düzenleyici Otoritelerin yaptıkları düzenlemeler, Kablo İşletmecisinin, kendi şebekesi üzerindeki herhangi bir İnternet Servis Sağlayıcı kullanıcısı tarafından gönderilen veya alınan veri iletiminin içeriğini izleme veya kendi amacı doğrultusunda kullanmasını önlemelidir. Teknik olarak, açık erişimin sağlanabilmesi için, bölgesel headend e/hub a İnternet Servis Sağlayıcıların bağlanabilmesi gerekmektedir (Şekil 2). Şekil 2: Açık Erişimde İnternet Servis Sağlayıcı Bağlantıları 2.4. Açık Erişim Modelleri Teknik açıdan açık erişim e uygun olan bir kablo şebekesinde, kullanıcı kendisinin seçtiği İnternet Servis Sağlayıcı üzerinden İnternet e erişebilmektedir. Ancak bunun gerçekleşmesi için, çözülmesi gereken sorun, paylaşmalı bir şebeke olduğu göz önünde tutulduğunda, kablo şebekesinin, veriyi kullanıcı ile seçtiği İnternet Servis Sağlayıcının şebekesi arasında nasıl yönlendireceğidir. Çoklu İnternet Servis Sağlayıcıların kablo şebekelerine erişimini sağlayan üç model vardır. Bunlar: (i)kablo İşletmecisinden satın alınan toptan servisin yeniden markalanarak satılması (Yeniden Markalama ve Satma): Bu model Amerika da çoğu büyük Kablo İşletmecisi tarafından önerilmektedir[5]. (ii)fiziksel ayrım (Ayrı Kanal Tahsisi): Farklı İnternet Servis Sağlayıcılar tarafından farklı kablo kanallarının kullanılması modelidir[6]. (iii)mantıksal ayrım : Bu modelde değişik mantıksal ayrım yöntemleri kullanılmaktadır[6]. Bunlar; a.tünelleme: Kullanıcı, Kablo İşletmecisi ve İnternet Servis Sağlayıcı arasında mantıksal olarak özel bir tünel açılması modelidir. Bu tünel için genellikle kullanılan yöntemler: i.ethernet Üzerinden Noktadan Noktaya İletişim Protokolü ii.katman 2 Tünelleme Protokolü b.politika Tabanlı Yönlendirme Yukarıdaki tüm modeller, Karma Fiber Koaksiyel Şebeke ve Eve Kadar Fiber Şebeke üzerinde uygulanabilmektedir Açık Erişim ve Rekabet Açık erişim talebinin temelinde yatan en büyük etken, İnternet erişimindeki rekabet ve pazar durumudur. Eğer pazar olarak tüm İnternet erişim yöntemlerini ele alırsak, kablo genişbandın kendisi pazar değil, sadece pazarın bir parçasıdır. Bu pazara, Kablo, DSL, Sabit Telsiz Erişim, Uydu, ISDN, Çevirmeli Bağlantı vb. erişimler de dahildir. Bu durumda, çevirmeli bağlantılı erişim hizmeti etkin bir erişim yöntemidir. Bu nedenle, kablonun İnternet erişim hizmeti pazarında tekel olması mümkün olmamaktadır. Eğer herhangi bir Kablo İşletmecisi, kablo İnternet erişim hizmetlerinin ücretlerini artırmaya çalışırsa, talebin diğer seçeneklere kayma riski vardır ki, bu kablo şirketlerinin İnternet erişim hizmeti sunarken etkin pazar gücünün olmadığını onaylar niteliktedir. Diğer yandan, eğer genişbant erişim ayrı bir pazar olarak ele alınırsa, o zaman kablo genişbandın diğer genişbant alternatifleri ile rekabeti söz konusudur. Yani kablo genişbant, sadece kendi başına bir pazar değil DSL, Sabit Telsiz Erişim, ISDN, Uydu vb. erişimler gibi diğer alternatiflerin de bulunduğu bir pazardır. Sonuçta Kablo İşletmecilerinin tekeli ele geçirme veya sunulan içeriği kontrol etme adına yapacakları herhangi bir teşebbüs, kullanıcıların diğer alternatifleri olduğu sürece önemli olmayacaktır. Kablonun, İnternet erişiminde doğal tekel olabileceği tek durum, her bölgede tek Kablo İşletmecisinin olduğu ve kablo İnternet pazarı diye başlı başına bir pazar tanımı yapıldığında söz konusudur. Oysa, İnternet pazarı tek bir sektördür. Ayrıştırması, ancak darbant ve genişbant İnternet pazarı olarak yapılmalıdır. Türkiye, açık erişim konusunda bir takım düzenlemeler yapılan ve/veya tartışmalar yaşanan ülkelere göre, gerek kablo şebekelerinin eriştiği hane yüzdesinde ve gerekse genişbant kablo İnternet oranında oldukça geridedir. Türkiye nin göstergeleri, açık erişim konusunda hiç tartışma yaşamamış yada daha bir kaç yıl önce tartışmalar yaşamış ülkelere göre de oldukça geridedir. Dünyadaki ve Türkiye deki bazı şirketlerin iddialarına rağmen, eğer Kablo İşletmecisi, Karma Fiber Koaksiyel şebeke üzerinde açık erişim sağlamaya istekli ya da zorunlu ise, etkin ve adil bir temelde açık erişim sağlanmasında teknik açıdan hiç bir engel yoktur. Ancak son kullanıcıya erişim platformlarından biri olan kablo şebekeleri paylaşımlı bir yapıya sahip olduğundan, kablo şebekesinin ayrıştırılması sabit telefon şebekesindeki yerel şebekenin ayrıştırılmasından oldukça farklıdır. Bir düğüme bağlı ve kullanıcıya hizmet veren kablo şebekesi, her bir kullanıcı için ayrı tahsis edilmiş, fiziksel bir hatta ayrıştırılamamaktadır. Kullanıcılar toplam kapasiteyi paylaşmaktadırlar. Bazı ilave düzenleme ihtiyacı olabilmesine rağmen, işletmecinin kablo şebekesini yeniden kurmasına gerek yoktur. Açık erişimi engelleyen teknik engeller, donanım üreticileri tarafından ya da Ulusal Düzenleyici Otoritenin öncülüğünde kurulan komisyonlar (Kanada daki gibi) tarafından kolayca aşılabilecek

4 durumdadır. Bununla birlikte, eğer engelleyici bir düzenleme politikası ya da Kablo İşletmecisi ile İnternet Servis Sağlayıcı arasındaki sözleşmeden kaynaklanan sınırlamalar olmazsa, Kablo İşletmecisi hem kendi kullanıcılarının hem de şebekesi üzerindeki diğer İnternet Servis Sağlayıcıların kullanıcılarının İnternet içeriğini kontrol edebilmekte ve kendi lehine kullanabilmektedir. 3. Sonuç, Değerlendirme ve Öneriler Hem zorunlu açık erişimde hem de pazar gelişimli açık erişimde, bir kablo şebekesi üzerinde birden fazla İnternet Servis Sağlayıcının olması durumunda, Ulusal Düzenleyici Otorite, Kablo İşletmecilere uygulayacağı ortak düzenlemeler ile gerekli önlemleri almalıdır. Bu önlemler: (i)kablo İşletmecisi, kullanıcıları kendi İnternet Servis Sağlayıcısı lehinde yönlendirme yapmamalı ya da zorlamamalıdır, (ii)kablo İşletmecisi, kullanıcıların İnternet başlangıç sayfalarını kısıtlamamalıdır, (iii) İnternet Servis Sağlayıcılara herhangi bir içerik zorlaması yapmamalıdır, (iv) İnternet Servis Sağlayıcılar kullanıcılar ile doğrudan sözleşme ve faturalandırma yapabilmelidir, (v) Kablo İşletmecisi, kullanıcı ile İnternet Servis Sağlayıcı arasındaki bilgi akışı üzerinde herhangi bir kısıtlama yapmamalı ve bunu kontrol ederek kendi lehine kullanmamalıdır. (vi) Kablo İşletmeciler ve İnternet Servis Sağlayıcılar arasında bir erişim sözleşmesi imzalanmalıdır. Bu sözleşmede; uygulanacak erişim tekniği (veri yönlendirme biçimi), aboneyi devreye alma test prosedürleri, faturalandırma, şebeke yönetimi, son kullanıcı sorunları, kullanıcıya kablo modem sağlama, tarife düzenlemeleri, abone ekleme ve çıkarma işlemleri, hizmet kalitesi ve bütünlüğü, sunulacak hizmetler, sonradan sunulması muhtemel hizmetler, artan kapasite talebi karşısında Kablo İşletmecisi nin sorumlulukları, şebeke kapasite artırımı ve ölçeklemesi, tesis paylaşımı, ara bağlantı noktalarının tespiti, değişmesi ve bu noktalarda tarafların görev ve sorumlulukları gibi konular net ve açık olmalıdır Zorunlu açık erişim düzenleme önerileri Zorunlu açık erişime tabi tutulacak Kablo İşletmeciler için yukarıdaki düzenlemelere ilaveten aşağıdaki düzenlemeler de uygun olacaktır : (i)kablo İşletmeciler, kendi İnternet Servis Sağlayıcısına ve/veya isteyen tüm İnternet Servis Sağlayıcılara adil, ayrımcı olmayan bir temelde şebekelerine erişim hakkı vermelidir. (ii)kablo İşletmeciler, şebekelerini işletirken ve İnternet Servis Sağlayıcılara erişim sağlarken, adil ve ayrımcı olmayan bir temelde, tüm İnternet Servis Sağlayıcılara aynı mesafede olmalı ve herhangi bir İnternet Servis Sağlayıcı lehine çalışmamalıdır. Şeffaf olmalıdır. (iii)kablo İşletmecisi ve Kablo İşletmecisinin kendi İnternet Servis Sağlayıcısı arasında hesap ayrıştırması olmalıdır. (iv)kablo İşletmeciler, şebekelerine erişen tüm İnternet Servis Sağlayıcılara, bu erişim hizmetini belirledikleri tarife üzerinden satmalıdır. Bu tarife, maliyet bazlı belirlenmeli ve Ulusal Düzenleyici Otorite tarafından onaylanmalıdır. (v)kablo İşletmecisi, şebeke kapasitesini, şebekesine erişen İnternet Servis Sağlayıcıların kullanıcılarının taleplerine, dolayısıyla da İnternet Servis Sağlayıcıların taleplerine uygun biçimde yapılandırmalıdır. Gerekli durumlarda, erişim sağlayan İnternet Servis Sağlayıcıların da görüşleri doğrultusunda şebekede bölümlendirmeler yaparak kapasite artırımına gitmelidir. Ancak yaptığı yatırımları, maliyet bazlı olarak tarifelerine yansıtabilir Pazar gelişimli açık erişim düzenleme önerileri Pazar gelişimli açık erişim uygulamasında, Kablo İşletmeciler ve İnternet Servis Sağlayıcılar ticari bir temelde görüşecekler ve kendi belirleyecekleri tarifeler üzerinden erişim hizmeti alıp satabileceklerdir. Bu senaryoda, Ulusal Düzenleyici Otoritenin müdahalesi söz konusu değildir. Ancak sektörde etkin rekabet ortamını bozacak faaliyetler gibi (örneğin Kablo İşletmeciler ve İnternet Servis Sağlayıcılar arasındaki şirket birleşmeleri, şirketlerin faaliyetlerini bırakmaları, etkin piyasa gücüne sahip bir Kablo İşletmecisinin genişbant erişim pazarını etkilemesi vb) olağanüstü bir gelişme olduğunda, Ulusal Düzenleyici Otorite, ilgili Kablo İşletmecisini zorunlu açık erişime tabi tutabilmelidir Sonuç Açık erişimi sağlamak ve/veya etkin bir kablo sistemi yapısı oluşturmak için, Türkiye deki mevcut ve/veya kurulacak olan tüm kablo sistemleri iyileştirilerek, bant genişliği halihazırdaki en yüksek bant genişliği olan 862 MHz e yükseltilmeli, gelişen teknoloji ve artan bant genişliğine paralel olarak Kablo İşletmeciler şebekelerini geliştirmelidirler. Kullanılacak olan standart en az DOCSIS 1.1 sürümü olmalıdır. Kısa vadede, Kablo İşletmecilerinin kendi yazılım ve donanımlarında yapacakları iyileştirmeler ve diğer İnternet Servis Sağlayıcıların donanımlarının konumlandırılması için mevcut tesislerinde yer açmaları yararlı olacaktır. Uzun vadede, açık erişimi bütün yönleriyle sağlamak, uygulamak ve kolaylaştırmak için şebeke altyapısını geliştirecek, şebekede yenilikler sağlayacak ve kamu yararına olacak yeni bir şebeke mimarisi ne önem vermek ve yaygınlaştırılmasını sağlamak gereklidir. Bu mimari; yeni nesil şebeke yapısını temsil etmekte olup, kullanıcı seçimini, İnternet Servis Sağlayıcı rekabetini ve toplumun teknolojiye erişimini en üst düzeyde tutacaktır. Bu şebeke mimarisinin; fiberin kullanıcılara daha fazla yaklaştığı Eve Kadar Fiber yapısında olacaktır. Dolayısıyla Türkiye de bu yapı teşvik edilmeli ve özendirilmelidir. Karma Fiber Koaksiyel şebeke üzerinde açık erişimi uygulamanın en uygun yöntemi olarak Politika Tabanlı Yönlendirme modeli önerilmektedir. Politika Tabanlı Yönlendirmenin nasıl uygulandığına bağlı olarak, ya açık erişimin amacına hizmet edecek şekilde ya da zarar verecek şekilde uygulanabileceği doğrudur. Dolayısıyla burada asıl önemli olan teknik konular değil, kendisine erişim imkanı verilen diğer İnternet Servis Sağlayıcı ve Kablo İşletmecisi arasında sağlanan sözleşme koşulları ve/veya düzenleyici kurallardır. Kablo İşletmecisi, kullanıcıların İnternet bağlantısı üzerindeki kontrolü konusunda sınırlandırılırsa, bu model potansiyel olarak kullanıcılara İnternet Servis Sağlayıcı seçiminde en fazla özgürlüğü sağlamaktadır. Türkiye de henüz genişbant pazarı yokken ve/veya yeni gelişmeye başlamışken, genişbant alternatiflerinden biri olan kablo sektöründe, zorunlu açık erişim gibi şimdilik gereksiz

5 bir düzenlemeye kalkmak, bu sektörde yapılacak yatırımları tehlikeye atabilecektir. Bu nedenle, halihazırda kablo pazarında birden fazla Kablo İşletmecisi vardır ve pazar gelişimli açık erişimin uygulanması uygundur. Ancak Telekomünikasyon Kurumu, kablo pazarındaki gelişmeyi, Kablo İşletmecilerinin İnternet Servis Sağlayıcılarla yapacakları anlaşmaları ve/veya birleşmeleri, her Kablo İşletmecisi nin hizmet verdiği bölgedeki İnternet ve/veya genişbant İnternet pazarını, diğer alternatif platformlardaki gelişme vb. konuları takip ederek, gerekli gördüğü Kablo İşletmecisine zorunlu açık erişim yükümlülüğü getirmelidir. 4. Kaynakça [1] EC, 2002/77/EC, Commission directive 2002/77/EC of 16 September 2002 on competition in the markets for electronic communications networks and services, s.5 egulatory/maindocs/documents/l_ en pdfLee [2] Bittlingmayer, G., Hazlet, T. W., 2002, Open access: the ideal and the real, Telecommunication policy, Volume 26, Numbers 5/6, June/July 2002, s.296, 298, 299, 309 [3] Cable Modem Net, Open access:what it means to you, [4] FCC, 2000, Inquiry concerning high-speed access to the İnternet over cable and other facilities, Notice of inquiry, ABD, s.13 Notices/2000/fcc00355.doc [5] CTC (Columbia Telecommunications Corporation), 2001, Technological analysis of open access and cable television systems, Kolombiya, ABD, s.2, 3, 9, 13, 16-32,D-3 [6] Cisco, Managed broadband access using MPLS VPNs for cable MSOs, m