Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.

Transkript

1 1 Ocak - 30 Eylül 2010 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar

2 1 Ocak-30 Eylül 2010 ara hesap dönemine ait özet konsolide finansal tablolar İçindekiler Sayfa Özet konsolide bilanço 1 Özet konsolide kapsamlı gelir tablosu 2 Özet konsolide özkaynak değişim tablosu 3 Özet konsolide nakit akım tablosu 4 Özet konsolide finansal tablolara ait açıklayıcı notlar 5-50 Not 1 Grup un organizasyonu ve faaliyet konusu Not 2 Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar Not 3 İşletme birleşmeleri Not 4 İş ortaklıkları Not 5 Bölümlere göre raporlama Not 6 Nakit ve nakit benzerleri Not 7 Finansal borçlar Not 8 Ticari alacaklar ve borçlar Not 9 Diğer alacaklar ve borçlar Not 10 Stoklar Not 11 Finansal yatırımlar Not 12 Yatırım amaçlı gayrimenkuller Not 13 Maddi duran varlıklar (net) Not 14 Maddi olmayan duran varlıklar (net) Not 15 Şerefiye Not 16 Devlet teşvik ve yardımları Not 17 Taahhütler, koşullu varlık ve yükümlülükler Not 18 Alınan avanslar Not 19 Borç karşılıkları Not 20 Çalışanlara sağlanan faydalar Not 21 Diğer varlıklar ve yükümlülükler Not 22 Türev finansal araçlar Not 23 Özkaynaklar Not 24 Satışlar ve satışların maliyeti Not 25 Pazarlama satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri Not 26 Diğer faaliyet gelirleri/(giderleri) Not 27 Finansal gelirler/(giderler), (net) Not 28 Vergi varlık ve yükümlülükleri Not 29 Satış amacıyla elde tutulan varlık gurupları Not 30 Hisse başına kazanç Not 31 İlişkili taraf açıklamaları Not 32 Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi Not 33 Bilanço tarihinden sonraki olaylar

3 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle özet konsolide bilanço (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) Bağımsız Bağımsız denetimden geçmemiş denetimden geçmiş Varlıklar Notlar Dönen varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar (net) İlişkili taraflardan ticari alacaklar 8, Diğer ticari alacaklar Diğer alacaklar (net) Stoklar (net) Diğer dönen varlıklar Türev finansal araçlar Satış amacıyla elde tutulan varlıklar Duran varlıklar Ticari alacaklar (net) Finansal yatırımlar (net) Şerefiye (net) Yatırım amaçlı gayrimenkuller (net) Maddi duran varlıklar (net) Maddi olmayan duran varlıklar (net) Diğer duran varlıklar Toplam varlıklar Kaynaklar Kısa vadeli yükümlülükler Finansal borçlar (net) Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları (net) Diğer finansal borçlar İlişkili taraflara finansal borçların kısa vadeli kısımları 7, Ticari borçlar (net) İlişkili taraflara ticari borçlar 8, Diğer ticari borçlar Alınan avanslar Borç karşılıkları Dönem karı vergi yükümlülüğü Çalışanlara sağlanan faydalar Diğer yükümlülükler Türev finansal araçlar Satış amacıyla elde tutulan varlıklara ilişkin yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Finansal borçlar (net) Ticari borçlar (net) Çalışanlara sağlanan faydalar Ertelenmiş vergi yükümlülüğü Diğer yükümlülükler Özkaynaklar Ödenmiş sermaye Sermaye düzeltmesi farkları Hisse senetleri ihraç primleri Finansal varlıklar değer artış fonu Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Yabancı para çevrim farkları Geçmiş yıllar karları Net dönem karı Toplam ana ortaklığa ait özkaynaklar Azınlık payları Toplam kaynaklar Eylül 2010 tarihi ve bu tarihte sona eren ara hesap dönemi itibariyle hazırlanan özet ara dönem konsolide finansal tablolar, yayımlanmak üzere 10 Kasım 2010 tarihli yönetim kurulu toplantısında onaylanmış ve Genel Müdür Yardımcısı İbrahim Yelmenoğlu ve Finansal Raporlama Müdürü Deniz Köseoğlu tarafından imzalanmıştır. İlişikteki notlar özet ara dönem konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. (1)

4 özet konsolide kapsamlı gelir tablosu (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) Bağımsız denetimden geçmemiş 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Ocak - 1 Temmuz - Notlar 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2009 Satış gelirleri (net) Satışların maliyeti (-) 24 ( ) ( ) ( ) ( ) Hizmet gelirleri (net) Brüt kar Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 25 ( ) (77.796) ( ) (81.723) Genel yönetim giderleri (-) 25 ( ) ( ) ( ) ( ) Diğer faaliyet gelirleri Diğer faaliyet giderleri (-) 26 (42.367) (5.471) (26.981) (2.126) Faaliyet karı Finansal gelirler Finansal giderler(-) 27 ( ) ( ) ( ) (61.927) Vergi öncesi (zarar)/kar Vergi gideri 28 ( ) (88.377) ( ) (73.526) -Dönem vergi gideri ( ) (82.359) ( ) (66.580) -Ertelenmiş vergi gideri (21.135) (6.018) (38.138) (6.946) Dönem (zararı)/karı Diğer kapsamlı gelir: Yabancı para çevrim farklarındaki değişim (619) (1.191) (911) (776) Diğer kapsamlı gelir (vergi sonrası) (619) (1.191) (911) (776) Toplam kapsamlı (gider)/gelir Dönem (zarar)/karının dağılımı: Azınlık payları Ana ortaklık payları Toplam kapsamlı (gider)/gelirin dağılımı Azınlık payları Ana ortaklık payları Nominal değeri 1 Kr olan hisse başına (kayıp)/kazanç (Kr) 30 2,69 1,40 2,46 1,12 İlişikteki notlar özet ara dönem konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. (2)

5 özet konsolide özkaynak değişim tablosu (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, bin Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) Bağımsız denetimden geçmemiş Sermaye Diğer kapsamlı gelir Birikmiş karlar Hisse Kardan Finansal Yabancı Toplam ana Sermaye senetleri ayrılan varlıklar para Geçmiş Net ortaklığa Ödenmiş düzeltmesi ihraç kısıtlanmış değer artış çevrim yıllar dönem ait Azınlık Toplam sermaye farkları primi yedekler fonu farkları karları karı özkaynaklar payları özkaynaklar 1 Ocak Transfer ( ) Temettü ödemesi ( ) - ( ) - ( ) Toplam kapsamlı gelir (911) Eylül Ocak Transfer ( ) Temettü ödemesi ( ) - ( ) - ( ) Toplam kapsamlı gelir (619) Eylül İlişikteki notlar özet ara dönem konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. (3)

6 özet konsolide nakit akım tablosu Bağımsız denetimden geçmemiş Bağımsız denetimden geçmemiş Notlar 1 Ocak - 30 Eylül Ocak - 30 Eylül 2009 Vergi ve ana ortaklık dışı kar öncesi dönem karı Amortisman ve itfa payları 13, Kıdem tazminatı yükümlülüğündeki artış Yönetim giderleri karşılığı Personel giderleri karşılığı Maddi duran varlık satışlarından kaynaklanan (kar) /zarar 26 (1.918) 915 Stok değer düşüklüğü karşılığındaki azalış (68.423) Dava karşılıkları 19 (1.801) EPDK katkı payı karşılığı Kıdeme teşvik primi karşılığı İzin ücretleri karşılığı Dışarıdan sağlanan faydalar ve diğer karşılıklar Şüpheli alacak karşılığı Faiz geliri (net) 27 (42.746) Ertelenmiş finansman gideri/(geliri), net Banka kredilerinden kaynaklanan kur farkı gideri/(geliri),net 27 (52.324) (5.605) Yabancı para çevrim farkları (619) (911) Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler öncesi sağlanan nakit akımı İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki değişiklikler: Ticari alacaklardaki azalış / (artış) ( ) (56.838) Diğer varlık ve alacaklardaki azalış/(artış) ( ) Stoklardaki azalış/(artış) ( ) ( ) Ticari borçlardaki artış Diğer yükümlülükler ve alınan avanslardaki artış/(azalış) Ödenen vergiler ( ) (44.017) Ödenen kıdem tazminatı 20 (12.204) (15.354) Ödenen dava karşılıkları 19 (5.109) (2.075) Ödenen izin karşılığı 19 (1.555) (2.198) Ödenen kıdeme teşvik primi 20 (892) (1.133) Ödenen EPDK katkı payı 19 (5.948) (626) Ödenen diğer karşılıklar 19 (2.233) (2.175) İşletme faaliyetlerinden elde edilen/(kullanılan) net nakit Yatırım faaliyetleri: Maddi duran varlık alımları 13 ( ) ( ) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışından elde edilen hasılatlar Maddi olmayan duran varlık alımları 14 (1.716) (1.860) Alınan faizler Yatırım faaliyetlerinden elde edilen/ (kullanılan) net nakit ( ) Finansman faaliyetleri: Türev finansal araçlardaki değişim (2.125) Finansal varlık sermaye artırımına katılım (11.733) (5.384) (Ödenen)/Alınan krediler, (net) Ödenen temettüler ( ) ( ) Ödenen faizler ( ) ( ) Finansman faaliyetlerinde (kullanılan)/ sağlanan net nakit ( ) ( ) Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net artış Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi İlişikteki notlar özet ara dönem konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. (4)

7 özet konsolide finansal tablolara ait açıklayıcı notlar 1. Grup un organizasyonu ve faaliyet konusu Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. ( Tüpraş veya Şirket ) 16 Kasım 1983 tarihinde kurulmuştur. Şirket in ana faaliyet konuları aşağıdaki gibidir: Ham petrol tedarik ve rafine etmek, gerektiğinde petrol ürünlerini ithal ve ihraç etmek ve bu maksatla yurt içinde ve dışında petrol rafinerileri kurmak ve işletmek, Petrokimya sanayi ve ilgili diğer sanayi alanında fabrikalar, tesisler kurmak ve işletmek, Petrokimyasal maddeler ve ilgili diğer maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler ve yardımcı maddeler, malzeme ve kimyasal maddeleri tedarik ederek işlemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak, Üretim faaliyetinin her aşamasında elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, atık, yan ürün ve standart dışı maddeleri değerlendirmek ve/veya satmak, değerlendirme olanağı bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve işletmek, Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alanında santraller, tesisler kurmak ve işletmek. Bunun için gerekli her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi maddeyi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmak, Her türlü petrol ürünleri, LPG ve doğalgazın yurtiçi, yurtdışı toptan ve perakende alımı, satımı, ithali, ihracı, depolanması, pazarlanması ve dağıtımını yapmak, yaptırmak, bu ürünlerin perakende satışını teminen akaryakıt istasyonları ve bakım tesislerini kurmak, işletmek ve işlettirmek, devralmak, devretmek veya kiralamak, bayilik vermek, kendisine ait veya kiralayacağı taşıma araçları ile nakliye hizmeti yapmak, bu amaç ve konularda kısmen ya da tamamen faaliyet göstermek üzere diğer gerçek ve tüzel kişilerle dağıtım ve pazarlama şirketi veya benzeri diğer ortaklıklar kurmak veya mevcut ortaklıkların hisse senetlerini ve hisseyi temsil eden evraklarını temellük etmek, gerektiğinde satmak, iştirak paylarını almak veya devretmektir. Tüpraş, bağlı ortaklıkları ve müşterek yönetime tabi ortaklıklarının (topluca Grup olarak adlandırılacaktır) temel faaliyetlerinin önemli bölümü Türkiye de olup, Grup un faaliyetleri rafinaj ve dağıtım sektörleri altında toplanmıştır. Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlıdır ve hisseleri 1991 yılından beri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda ( İMKB ) işlem görmektedir.şirket in nihai ortağı Koç Holding A.Ş. dir. 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle, Şirket in İMKB ye kayıtlı %49 oranında hissesi mevcuttur. Aynı tarih itibariyle Şirket in hisselerini elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir (Not 23): Enerji Yatırımları A.Ş. 51,00 Halka açık kısım 49,00 % 100,00 (5)

8 1. Grup un organizasyonu ve faaliyet konusu (devamı) Tüpraş ın konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi ortaklıkları ve faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir: Faaliyet Bağlı Ortaklık gösterdiği ülke Faaliyet konusu Ditaş Deniz İşletmeciliği ve Tankerciliği A.Ş. Türkiye Ham petrol ve petrol ( Ditaş ) ürünleri taşımacılığı Üsküdar Tankercilik A.Ş. ( Üsküdar ) Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Damla Denizcilik A.Ş. ( Damla ) Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Kadıköy Tankercilik A.Ş. ( Kadıköy ) Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Beykoz Tankercilik A.Ş. ( Beykoz ) Türkiye Ham petrol ve petrol ürünleri taşımacılığı Körfez Hava Ulaştırma A.Ş. ( Körfez ) (*) Türkiye Hava taşımacılığı ve ulaştırma (*) Grup un bağlı ortaklıklarından Körfez, 2009 yılının Nisan ayında kurulmuş olup, mali tabloları bireysel ve toplamda incelendiğinde, tutar ve nitelik anlamında Grup un 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren dokuz aylık özet ara dönem konsolide finansal tabloları açısından önemlilik arz etmemesi sebebi ile konsolidasyon kapsamına alınmayarak satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirilmiştir. Faaliyet Müşterek yönetime tabi ortaklık gösterdiği ülke Faaliyet konusu OPET Petrolcülük A.Ş. ( Opet ) Türkiye Petrol ürünleri perakende satışı Tasfiye halinde Opet Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Turizm Sanayi İç ve Dış Ticaret A.Ş. ( Opet Gıda ) (**) Türkiye Gıda ürünleri dağıtımı Opet International Limited ( Opet International ) İngiltere Petrol ürünleri ticareti Opet Trade B.V. Hollanda Petrol ürünleri ticareti Opet Trade Ireland (*) İrlanda Petrol ürünleri ticareti Opet Trade Singapore Singapur Petrol ürünleri ticareti (*) Grup un müşterek yönetime tabi ortaklıklarından Opet Trade Ireland ın 31 Mayıs 2009 da tasfiye süreci başlamış ve bu şirkete ait varlıklar ile bunlara ilişkin yükümlülükler bilanço tarihi itibariyle konsolide bilançoda satılmak üzere elde tutulan varlık ve yükümlülük grupları olarak sınıflandırılmıştır. (**) 1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren faaliyetlerini durdurmuştur. Grup un müşterek yönetime tabi ortaklıklarından Opet Aygaz BV 2009 yılı içerisinde tasfiye edilmiş ve TBS Denizcilik ve Petrol Ürünleri Ticaret A.Ş. ( TBS ) 22 Nisan 2009 tarihi itibariyle satılmıştır. Grup un bünyesinde çalışan personel sayısı 30 Eylül 2010 tarihinde dir (31 Aralık ). Şirket in tescil edilmiş adresi aşağıdaki gibidir: Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. Petrol Caddesi, Körfez, Kocaeli (6)

9 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar 2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar Uygulanan muhasebe standartları Tüpraş ın konsolide finansal tabloları, Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ) tarafından yayımlanan finansal raporlama standartlarına ( SPK Finansal Raporlama Standartları ) uygun olarak hazırlanmaktadır. SPK, Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ( UMS/UFRS ) na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) tarafından yay ımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( TMSK ) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) esas alınacaktır. Finansal tabloların hazırlanış tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden, konsolide finansal tablolar SPK nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, UMS/UFRS nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar ve bunlara ilişkin dipnotlar SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. SPK nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği uyarınca işletmeler, ara dönem finansal tablolarını UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Grup bu çerçevede, ara dönemlerde özet konsolide finansal tablo hazırlamayı tercih etmiş, söz konusu özet konsolide finansal tablolarını SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlamıştır. Grup, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ( Maliye Bakanlığı ) tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. SPK Finansal Raporlama Standartları na göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. (7)

10 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ndaki (UFRS) değişiklikler 2010 yılında yürürlüğe giren ve Grup tarafından uygulanan standartlar, değişiklikler ve yorumlar: UFRS 1 (Değişiklik) UFRS nin İlk Kez Uygulanması - İlk uygulamaya ilişkin ilave istisnalar, UFRS 2 (Değişiklik) Hisse Bazlı Ödemeler - Grup nakit olarak ödenen hisse bazlı ödeme işlemleri, UFRS 3 (Değişiklik), İşletme Birleşmeleri ve UMS 27 (Değişiklik), Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar, UMS 39 (Değişiklik), Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme - Uygun korumalı enstrümanlar, UFRYK 17, Gayri-nakdi Varlıkların Ortaklara Dağıtılması, UFRS deki iyileştirmeler (2008 de yayımlanan), UFRS deki iyileştirmeler (2009 da yayımlanan). UMS 1 Mali Tabloların Gösterimi Nisan 2009 UFRS İyileştirmeleri (1 Ocak 2010 tarihinde ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. UMS 7 Nakit Akım Tablosu Nisan 2009 UFRS İyileştirmeleri (1 Ocak 2010 tarihinde ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. UMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Nisan 2009 UFRS İyileştirmeleri (1 Ocak 2010 tarihinde ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. 31 Aralık 2010 tarihinden sonra geçerli olacak olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar (bu değişikliklerden UMS 32 dışındakiler henüz Avrupa Birliği tarafından kabul edilmemiştir): UFRS 1 (Değişiklik)- Karşılaştırmalı UFRS 7 Dipnotları için Sınırlı Muafiyet (1 Temmuz 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir). UFRS 9 Finansal Araçlar (1 Ocak 2013 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır), UMS 24 (Revize) İlişkili Taraf Açıklamaları (1 Ocak 2011 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır), UMS 32 (Değişiklik) Hisse İhraçlarının Sınıflandırılması (1 Şubat 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerli olacaktır), UFRYK 14 (Değişiklik) Asgari Fonlama Koşullarının Geri Ödenmesi (1 Ocak 2011 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir), UFRYK 19 Finansal Yükümlülüklerin Sermaye Araçları ile Ortadan Kaldırılması (1 Temmuz 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir). (8)

11 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS lerdeki iyileştirmeler (Mayıs 2010 da yayımlanan): Mayıs 2010 da Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu yorum ve standartlarla ilgili değişiklikler yayımlamıştır. Aşağıdaki iyileştirmelerin Grup un finansal tabloları üzerinde etkisi beklenmemektedir; UFRS 1: İlk uygulama yılında muhasebe politikalarındaki değişiklikler UFRS 1: Tahmini maliyet olarak yeniden değerleme bazı UFRS 1: Oran düzenlemesine tabi olan operasyonlar için tahmini maliyet kullanımı UFRS 3: Revize UFRS nin efektif olma tarihinden önce oluşan işletme birleşmelerinden kaynaklanan koşullu bedellerin geçiş hükümleri UFRS 3: Kontrol gücü olmayan payların ölçümlenmesi UFRS 3: Değiştirlemeyen ya da gönüllü olarak değiştirilebilen hisse bazlı ödemelerler ilgili ödüller UFRS 7: Dipnotlara açıklık getirilmesi UMS 1: Özkaynak hareket tablosuna açıklık getirilmesi UMS 27: UMS 27 Konsolide ve Solo Finansal Tablolar standardına yapılan iyileştirmeler için geçiş hükümleri UMS 34: Önemli olaylar ve işlemler UFRYK 13: Hediye puanların gerçeğe uygun değeri Aşağıdaki iyileştirmelerin Grup un finansal tabloları üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir; UFRS 7: Dipnotlara açıklık getirilmesi UMS 34: Önemli olaylar ve işlemler Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren müşterek yönetime tabi ortaklıkların finansal tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ın finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. İlgili yabancı ortaklıkların varlık ve yükümlülükleri konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları hesabı altında takip edilmektedir. (9)

12 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Konsolidasyon esasları a) Özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolarda belirtilen esaslarla tutarlı olarak hazırlanan ana şirket olan Tüpraş, Bağlı Ortaklıkları ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıkları nın finansal tablolarını kapsamaktadır. b) 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıkları nın oy hakları ve etkin ortaklık payları 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolarda belirtilen oy hakları ve etkin ortaklık paylarından değişiklik göstermemiştir. Şirket tarafından sahip olunan doğrudan ve dolaylı oy hakkı (%) Etkin ortaklık payı (%) Şirket tarafından sahip olunan doğrudan ve dolaylı oy hakkı (%) Etkin ortaklık payı (%) Bağlı Ortaklık Ditaş 79,98 79,98 79,98 79,98 Üsküdar 79,98 79,98 79,98 79,98 Damla 79,98 79,98 79,98 79,98 Beykoz 79,98 79,98 79,98 79,98 Kadıköy 79,98 79,98 79,98 79,98 Bağlı Ortaklıklar a ait bilanço ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup, Şirket in sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değeri, ilgili özkaynak ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıkları arasındaki işlemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsamında karşılıklı olarak silinmektedir. Şirket in sahip olduğu bağlı ortaklık hisselerinin kayıtlı değerleri ve bu hisselerden kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynak ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir. c) Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar, Grup un bir veya daha fazla müteşebbis ortak tarafından müştereken yönetilmek üzere, bir ekonomik faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleşme dahilinde oluşturulan şirketleri ifade etmektedir. Grup bu müşterek kontrolü, kendisinin doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olduğu hisselerden veya ilişkili tarafların sahip olduğu paylara ait oy haklarını onlar adına kullanma yetkisinden yararlanarak sağlamaktadır. Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar oransal konsolidasyon yöntemi kullanılmak suretiyle konsolidasyon kapsamına alınırlar. Oransal konsolidasyon yönteminde, Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar a ait finansal tablolarda yer alan varlık, yükümlülük, gelir ve giderler, Grup un sahip olduğu etkin ortaklık payı ile konsolidasyon işlemine tabi tutulmaktadır. Aşağıdaki tabloda 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle konsolidasyon kapsamındaki müşterek yönetime tabi ortaklıkların oranları gösterilmiştir: Şirket tarafından sahip olunan doğrudan ve dolaylı oy hakkı (%) Şirket tarafından Etkin sahip olunan Etkin ortaklık doğrudan ve dolaylı ortaklık payı (%) oy hakkı (%) payı (%) Müşterek yönetime tabi ortaklık Opet 50,00 40,00 50,00 40,00 Opet Gıda 50,00 39,99 50,00 39,99 Opet International 50,00 40,00 50,00 40,00 Opet Trade B.V. 50,00 40,00 50,00 40,00 Opet Trade Ireland 50,00 40,00 50,00 40,00 Opet Trade Singapore 50,00 40,00 50,00 40,00 (10)

13 2. Konsolide finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) d) Grup un toplam oy haklarının %20 nin altında olduğu veya %20 nin üzerinde olmakla birlikte Grup un önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen, teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen satılmaya hazır finansal varlıklar gerçeğe uygun değerleriyle, gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır (Not 11). e) Bağlı Ortaklıklar ın net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide bilanço ve kapsamlı gelir tablosunda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmiştir Muhasebe politikalarında değişiklikler Karşılaştırmalı bilgiler Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Grup, 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle konsolide bilançosunu 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanmış konsolide bilançosu ile; 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren ara döneme ait konsolide kapsamlı gelir tablosunu, nakit akım tablosunu ve özkaynak değişim tablosunu ise 30 Eylül 2009 tarihinde sona eren ara döneme ait konsolide finansal tablolar ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir Önemli muhasebe politikalarının özeti 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren döneme ilişkin özet ara dönem konsolide finansal tablolar, UFRS nin ara dönem finansal tabloların hazırlanmasına yönelik UMS 34 standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca, 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında uygulanan muhasebe politikalarıyla tutarlı olan muhasebe politikalarının uygulanması suretiyle hazırlanmıştır. Dolayısıyla, bu özet ara dönem konsolide finansal tablolar, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir. 3. İşletme birleşmeleri 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren dönem içerisinde gerçekleşen herhangi bir işletme birleşmesi yoktur. (11)

14 4. İş ortaklıkları Müşterek yönetime tabi ortaklıklar daki paylar Müşterek Yönetime Tabi Ortaklık olan Opet in oransal konsolidasyon yöntemiyle, konsolidasyon düzeltmeleri öncesi konsolide finansal tablolara dahil edilen bakiyelerine ilişkin toplam özet finansal bilgiler aşağıdaki gibidir: Dönen varlıklar Duran varlıklar Toplam varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Özkaynaklar Toplam kaynaklar Ocak - 1 Temmuz - 1 Ocak - 1 Temmuz - 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2009 Satış gelirleri (net) Brüt kar Faaliyet karı Net dönem karı Bölümlere göre raporlama Grup yönetimi Grup un risk ve getirilerinin enerji sektöründeki gelişmelerden etkilendiğini dikkate alarak faaliyet bölümlerine ilişkin raporlama formatı olarak endüstriyel bölümleri kullanma kararı almıştır. Grup yönetimi, Grup un faaliyet alanının rafinaj ve Opet hisselerinin satın alım tarihi olan 28 Aralık 2006 tarihinden itibaren akaryakıt dağıtım sektörleri olmasından dolayı, Grup un bu iki sektörün oluşturduğu endüstriyel bölümler altında faaliyet gösterdiğini düşünmektedir. Grup, rafinaj ve dağıtım sektörleri için hazırlamış olduğu bölüm raporlamasını konsolide finansal tablolarda sunmuştur. a) Bölüm satış gelirleri (net) 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Ocak - 1 Temmuz - 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2009 Rafinaj Dağıtım (12)

15 5. Bölümlere göre raporlama (devamı) b) Bölüm faaliyet karı 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Ocak - 1 Temmuz - 30 Eylül Eylül Eylül Eylül 2009 Rafinaj Dağıtım c) Bölümlere göre bilgi analizi 1 Ocak - 30 Eylül 2010 Rafinaj Dağıtım Bölümler arası düzeltme Toplam Grup dışı gelirler Bölümler arası gelirler ( ) - Gelirler ( ) Satışların maliyeti ( ) ( ) ( ) Brüt kar Faaliyet giderleri ( ) ( ) ( ) Diğer faaliyetlerden gelirler (46.911) Diğer faaliyetlerden giderler (37.369) (4.999) - (42.368) Faaliyet karı (36.748) Bölümler arası kar düzeltmesi (36.716) (32) Faaliyet karı - bölümler arası netleştirme sonrası (13)

16 5. Bölümlere göre raporlama (devamı) 1 Ocak - 30 Eylül 2009 Rafinaj Dağıtım Bölümler arası düzeltme Toplam Grup dışı gelirler Bölümler arası gelirler ( ) - Gelirler ( ) Satışların maliyeti ( ) ( ) ( ) Brüt kar Faaliyet giderleri ( ) ( ) - ( ) Diğer faaliyetlerden gelirler Diğer faaliyetlerden giderler (21.971) (5.010) - (26.981) Faaliyet karı Bölümler arası kar düzletmesi Faaliyet karı - bölümler arası netleştirme sonrası d) Bölüm varlıkları, yükümlülükleri ve net varlıkları Bölüm varlıkları Rafinaj Dağıtım Toplam Satış amacıyla elde tutulan varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar Tenzil: Bölümler arası düzeltmeler (17.309) (69.441) Konsolide toplam varlıklar (14)

17 5. Bölümlere göre raporlama (devamı) Bölüm yükümlülükleri Rafinaj Dağıtım Toplam Satış amacıyla elde tutulan varlıklara ilişkin yükümlülükler 7 69 Ertelenmiş vergi yükümlülükleri Kurumlar vergisi karşılığı (Not 28) Tenzil: Bölümler arası düzeltmeler (15.633) (57.558) Konsolide toplam yükümlülükler e) Maddi ve maddi olmayan duran varlık ve yatırım amaçlı gayrimenkul alımları ile amortisman ve itfa payları Maddi ve maddi olmayan duran varlık ve yatırım amaçlı gayrimenkul yatırımları 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Ocak - 1 Temmuz - 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül Rafinaj Dağıtım Amortisman ve itfa payları Rafinaj ( ) (48.673) ( ) (44.740) Dağıtım (25.537) (9.071) (21.526) (7.183) ( ) (57.744) ( ) (51.923) (15)

18 6. Nakit ve nakit benzerleri Kasa Bankalar Özel faizli vadesiz mevduat Vadeli mevduat Vadesiz mevduat Diğer Vadeli mevduat faiz tahakkukları Toplam Özel faizli vadesiz mevduat 30 Eylül 2010 itibariyle bankalardaki vadesiz mevduatın bin TL (31 Aralık bin TL) tutarındaki kısmı özel faizli vadesiz mevduatlardan oluşmaktadır. Grup, özel faizli vadesiz mevduatlardan günlük faiz kazanmaktadır. 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle TL, Avro ve ABD doları, cinsinden özel faizli vadesiz mevduatların etkin faiz oranı sırasıyla %7,62, %1,39 ve %2,71 (31 Aralık 2009 TL ve ABD doları için sırasıyla %9,88 ve %2,54) dır. 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle bankalardaki özel faizli vadesiz mevduat, bin TL karşılığı bin ABD doları ve 137 bin Avro (31 Aralık bin TL karşılığı bin ABD doları, 360 bin Avro) tutarında yabancı para mevduat içermektedir. Grup tarafından, Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde belirlendiği üzere, müşterilerden alınan gelir payı bankalarda bloke edilmekte ve özel faizli vadesiz mevduat olarak değerlendirilmektedir (Not 21). 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle alınmış olan gelir payı tutarına istinaden bankalarda bloke edilmekte olan tutar bin TL olup özel faizli vadesiz mevduat olarak değerlendirilmektedir (31 Aralık bin TL). Vadeli mevduat ve diğer hazır değerler 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle vadeli mevduatın vade tarihi ve para birimi bilgileri aşağıdaki gibidir: 30 Eylül aydan kısa 1-3 ay arası 3-12 ay arası Toplam TL ABD Doları Vadeli mevduat Aralık aydan kısa 1-3 ay arası 3-12 ay arası Toplam TL ABD doları Avro Vadeli mevduat (16)

19 6. Nakit ve nakit benzerleri (devamı) Vadeli TL mevduatların etkin faiz oranı %8,98, vadeli ABD doları mevduatların etkin faiz oranı %3,68 (31 Aralık TL için %9,95, ABD doları için %2,75, Avro için %0,25) dur. Diğer hazır değerler, 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle bin TL tutarındaki kredi kartı alacaklarını (31 Aralık bin TL kredi kartı alacakları) içermektedir. 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle konsolide nakit akım tablosunda yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir: Hazır değerler Bloke mevduatlar (Gelir payı dahil) ( ) ( ) Satış amaçlı elde tutulan nakit ve nakit benzerleri Eksi: Vadeli mevduat Faiz tahakkukları (32.834) (13.855) Nakit ve nakit benzeri değerler Finansal borçlar Kısa vadeli banka kredileri: Kısa vadeli banka kredileri Faiz tahakkukları Toplam Uzun vadeli banka kredilerinin kısa vade taksitleri: Uzun vadeli kredilerin kısa vade taksitleri Faiz tahakkukları Toplam Uzun vadeli banka kredileri: Uzun vadeli banka kredileri Faiz tahakkukları Toplam Toplam banka kredileri (17)

20 7. Finansal borçlar (devamı) Uzun vadeli kredilerin kısa vade taksitleri Koç Holding A.Ş İlişkili taraflardan alınan krediler Aralık 2009 tarihi itibariyle ilişkili taraflardan alınan krediler Opet in Koç Holding A.Ş. den almış olduğu bin ABD doları karşılığı bin TL(Tüpraş etkin ortaklık oranı ile bin TL) krediyi ifade etmektedir. 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle banka kredilerinin para birimi ve faiz oranı bilgileri aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 2010 Etkin faiz Orijinal Bin oranı (%) para birimi TL Kısa vadeli banka kredileri: ABD doları krediler 1, TL krediler 7, Uzun vadeli kredilerin kısa vade taksitleri: ABD doları krediler 2, Avro krediler 2, TL krediler Faiz gider tahakkukları Toplam kısa vadeli banka kredileri Uzun vadeli banka kredileri: ABD doları krediler 3, Avro krediler 3, TL krediler 10, Faiz gider tahakkukları Toplam uzun vadeli banka kredileri (18)

21 7. Finansal borçlar (devamı) 31 Aralık 2009 Etkin faiz Orijinal para oranı (%) birimi Bin TL Kısa vadeli banka kredileri ABD doları krediler 2, TL krediler 7, Uzun vadeli kredilerin kısa vade taksitleri ABD doları krediler 2, Avro krediler 1, Faiz gider tahakkukları Toplam kısa vadeli banka kredileri Uzun vadeli banka kredileri TL krediler 10, ABD doları krediler 2, Avro krediler 1, Toplam uzun vadeli banka kredileri (19)

22 7. Finansal borçlar (devamı) 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle uzun vadeli kredilerin vade analizi aşağıdaki gibidir: ve sonrası Eylül 2010 tarihi itibariyle Grup tarafından kullanılan kredilerin bin TL karşılığı bin ABD doları (31 Aralık bin TL karşılığı bin ABD doları) tutarındaki kısmı için T.C Hazine Müsteşarlığı garantisi bulunmaktadır. Bu garantilere ilişkin borçların ödenmemesi halinde doğabilecek yükümlülükler T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından Grup tan 6183 sayılı Amme Alacakları nın Tahsil Usulü Hakkında Kanun un hükümlerine göre tahsil edilebilecektir. Koç Topluluğu şirketleri tarafından kullanılmak üzere, Koç Holding A.Ş. ile çeşitli finans kuruluşlarını kapsayan konsorsiyum arasında imzalanan sözleşme kapsamında sağlanan kredinin, bin ABD doları karşılığı bin TL tutarındaki kısmı, Opet tarafından kullanılmıştır (Tüpraş etkin ortaklık oranı ile bin ABD doları karşılığı bin TL) (2009-Yoktur). 8. Ticari alacaklar ve borçlar Kısa vadeli ticari alacaklar (net): Ticari alacaklar Alacak senetleri ve çekler İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 31) Şüpheli ticari alacaklar Diğer ticari alacaklar 5 10 Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan ertelenen finansman geliri (1.747) (440) Eksi: Şüpheli ticari alacak karşılığı (18.175) (15.481) Toplam kısa vadeli ticari alacaklar (net) Tüpraş, gayri kabili rücu faktoring kapsamında faktoring şirketlerinden tahsil etmiş olduğu bin TL yi (31 Aralık bin TL) ticari alacaklardan düşmüştür. (20)

23 8. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) Uzun vadeli ticari alacaklar: Alacak senetleri Uzun vadeli alacak senetlerinin vadesi 1-5 yıl arasında değişmektedir. Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların kredi kalitesi Grup, vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış veya koşulları yeniden görüşülmüş ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detayları dört grupta incelemektedir. 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle söz konusu ticari alacakların kredi kalitesine ilişkin detaylar aşağıda belirtilmiştir: Grup Grup Grup Grup Grup 1 - Grup 2 - Grup 3 - Grup 4 - Yeni müşteriler (3 aydan kısa süredir müşteri olanlar) Kamu kurum ve kuruluşları Önceki dönemlerde tahsil gecikmesi yaşanmamış mevcut müşteriler (3 aydan uzun süredir müşteri olanlar) Önceki dönemlerde tahsilat sıkıntısı yaşanmış, ancak gecikmeli olsa da tahsilat yapılmış mevcut müşteriler (Grup 1 ve 2 hariç) (21)

24 8. Ticari alacaklar ve borçlar (devamı) Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar için yaşlandırma analizi 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 3 aydan kısa ay arası yıldan uzun Grup yönetimi, vadesini geçmiş ancak karşılık ayrılmayan alacak tutarının önemli bir kısmının düzenli satış yapılan devlet kuruluşlarından olması sebebiyle herhangi bir tahsilat riski öngörmemektedir. Şüpheli ticari alacak karşılığının 30 Eylül 2010 ve 2009 tarihlerinde sona eren ara dönemler içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: Ocak Dönem içerisindeki artış Dönem içerisindeki tahsilatlar (1.939) (1.701) 30 Eylül Kısa vadeli ticari borçlar (net): Ticari borçlar İlişkili taraflara ticari borçlar (Not 31) Diğer ticari borçlar Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan ertelenen finansman gideri (404) (237) Toplam kısa vadeli ticari borçlar (net) Uzun vadeli ticari borçlar (net): Uzun vadeli ticari borçlar (net) Toplam (22)

25 9. Diğer alacaklar ve borçlar Kısa vadeli diğer alacaklar: Personelden alacaklar Sigorta tazminat alacakları Şüpheli diğer alacaklar Diğer çeşitli alacaklar Eksi: Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (684) (744) Stoklar İlk madde ve malzeme Yarı mamüller Mamüller Ticari mallar Yoldaki mallar Diğer stoklar Stok değer düşüklüğü karşılığı (1.096) (789) Eylül 2010 ve 2009 tarihlerinde sona eren dokuz aylık ara dönemler için stok değer düşüklüğü karşılığı hareketi aşağıdaki gibidir: Ocak Dönem içeirisindeki artışlar Dönem içerisindeki iptaller - (69.129) 30 Eylül Eylül 2010 tarihi itibariyle Grup un bin TL tutarındaki stoğu üzerinde rehin bulunmaktadır (31 Aralık bin TL). (23)

26 11. Finansal yatırımlar Satılmaya hazır finansal varlıklar: İştirak oranı (%) Tutar İştirak oranı (%) Tutar Enerji Yatırımları A.Ş. ( EYAŞ ) (*) 1, , Körfez Hava Ulaştırma A.Ş. (**) 100, , Nemrut Liman ve Boru İşl. Nak. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. 10, , THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. (**) 20, , Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş. 4, , Opet Fuchs Madeni Yağ San. ve Tic. A.Ş. (**) 20, , Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti. (**) 20, ,00 48 Ataer Enerji ve Otoprodüksiyon San. ve Tic. A.Ş. 0, ,04 16 Akdeniz Akaryakıt Depolama Nakliyat ve Tic A.Ş. 13, , (*) 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle Grup un ana hissedarı olan Enerji Yatırımları A.Ş.'de, Opet'in sahip olduğu %3 oranındaki (Tüpraş etkin ortaklık oranı ile %1,20) hisse makul değeriyle gösterilmiştir. Söz konusu finansal varlığın makul değerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kar ve zararlar özkaynaklar içerisinde "Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu" hesabında muhasebeleştirilmiştir. (**) Grup un bağlı ortaklıklarından Körfez Hava Ulaştırma A.Ş. ( Körfez ) ile Opet in müşterek yönetime tabi ortaklıklarından THY Opet Havacılık Yakıtları A.Ş. ( THY Opet Havacılık ), Opet Fuchs Madeni Yağ. San ve Tic. A.Ş. ve Op Ay Akaryakıt Ticaret Ltd. Şti., gerek söz konusu şirketlerin faaliyetleri, gerekse 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihli konsolide finansal tablolar açısından faaliyet sonuçları ve aktif büyüklükleri baz alındığında önemlilik teşkil etmemeleri nedeniyle konsolidasyon kapsamına alınmayarak maliyet değerleriyle satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirilmiştir. Söz konusu ortaklıklardan THY Opet Havacılık jet yakıt ikmal hizmeti vermek üzere Opet ve THY A.Ş. nin müşterek yönetime tabi ortaklığı olarak 2009 yılının Eylül ayında kurulmuştur. 12. Yatırım amaçlı gayrimenkuller 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle yatırım amaçlı gayrimenkuller bin TL tutarındaki arsalardan oluşmaktadır (31 Aralık bin TL). Yatırım amaçlı arsaların makul değerleri, Çelen Kurumsal Değerleme ve Danışmanlık Ltd. Şti. nin 30 Eylül 2006 tarihi itibariyle yaptığı değerleme çalışmaları sonucu bin TL olarak belirlenmiştir. Tüpraş Yönetimi, söz konusu çalışmalar sonucu tespit edilen değerlerin 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihlerinde önemli ölçüde değişmediği görüşündedir. (24)

27 13. Maddi duran varlıklar (net) 1 Ocak 2010 İlaveler Transferler Çıkışlar 30 Eylül 2010 Maliyet: Arazi ve arsalar (3.997) Yeraltı ve yerüstü düzenleri (1.616) Binalar (5.513) Makine, tesis ve cihazlar (45.411) Taşıt araçları (41.044) Döşeme ve demirbaşlar (4.094) Yapılmakta olan yatırımlar (73.193) (5.105) Diğer maddi duran varlıklar (6.478) ( ) Birikmiş amortisman: Yeraltı ve yerüstü düzenleri ( ) (30.197) ( ) Binalar ( ) (5.489) ( ) Makine, tesis ve cihazlar ( ) (88.798) ( ) Taşıt araçları (95.994) (10.488) (64.468) Döşeme ve demirbaşlar (68.898) (10.611) (77.290) Diğer maddi duran varlıklar (44) (143) (458) - (645) ( ) ( ) (458) ( ) Net defter değeri (25)

28 13. Maddi duran varlıklar (net) (devamı) 1 Ocak 2009 İlaveler Transferler Çıkışlar Yabancı para çevrim farkları Değer düşüklüğü karşılığı 30 Eylül 2009 Maliyet: Arazi ve arsalar (2.762) Yeraltı ve yerüstü düzenleri (2.287) Binalar (341) Makine, tesis ve cihazlar (138) (1) (34) Taşıt araçları (11.652) (1) Döşeme ve demirbaşlar (3.000) (2) (59) Yapılmakta olan yatırımlar ( ) (663) Diğer maddi duran varlıklar (20.843) (4) (93) Birikmiş amortisman: Yeraltı ve yerüstü düzenleri ( ) (25.034) ( ) Binalar ( ) (5.201) ( ) Makine, tesis ve cihazlar ( ) (76.479) ( ) Taşıt araçları (87.881) (15.115) (95.138) Döşeme ve demirbaşlar (57.800) (10.474) (65.807) Diğer maddi duran varlıklar (58) (4) (62) ( ) ( ) ( ) Net defter değeri (26)

29 13. Maddi duran varlıklar (net) (devamı) 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle alınmış olan banka kredilerinden dolayı maddi duran varlıklar üzerinde ipotek bulunmamaktadır. 30 Eylül 2010 tarihinde sona eren ara dönem itibariyle yapılmakta olan yatırımların yapımı ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri bulunmamaktadır (31 Aralık bin TL kur farkı gideri). konsolide kapsamlı gelir tablosunda bin TL lik (30 Eylül bin TL) amortisman giderinin bin TL lik (30 Eylül bin TL) kısmı satılan malın maliyetinde, bin TL lik (30 Eylül bin TL) kısmı satış ve pazarlama giderlerinde, bin TL lik (30 Eylül bin TL) kısmı genel yönetim giderlerinde, bin TL lik (30 Eylül bin TL) kısmı diğer gider ve zararlarda yer almaktadır. 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009 tarihleri itibariyle maddi duran varlıklar içinde yer alan finansal kiralama sözleşmeleri ile kiralanmış varlıklar, aşağıda net defter değeri belirtilen varlıklardan oluşmaktadır. Binalar Maddi olmayan duran varlıklar (net) 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle maddi olmayan duran varlıklar ve ilgili itfa paylarında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2010 İlaveler Transferler Çıkışlar 30 Eylül 2010 Maliyet: Haklar ve yazılımlar (1.098) LPG Dağıtım sözleşmeleri Opet marka değeri Müşteri ilişkileri Diğer maddi olmayan duran varlıklar (932) (135) (1.233) Birikmiş itfa payları: Haklar ve yazılımlar (30.976) (12.249) (42.343) LPG dağıtım sözleşmeleri (14.954) (3.738) - - (18.692) Opet marka değeri (3.480) (870) - - (4.350) Müşteri ilişkileri (943) (236) - - (1.179) Diğer maddi olmayan duran varlıklar (525) (3) (4) (50.878) (17.096) (66.568) Net defter değeri (27)

30 14. Maddi olmayan duran varlıklar (net) (devamı) 30 Eylül 2009 tarihi itibariyle maddi olmayan varlıklar ve ilgili itfa paylarında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2009 İlaveler Çıkışlar 30 Eylül 2009 Maliyet: Haklar ve yazılımlar (29) LPG Dağıtım sözleşmeleri Opet marka değeri Müşteri ilişkileri Diğer maddi olmayan duran varlıklar (29) Birikmiş itfa payları: Haklar ve yazılımlar (22.637) (6.935) 3 (29.569) LPG dağıtım sözleşmeleri (9.969) (3.786) - (13.755) Opet marka değeri (2.320) (870) - (3.190) Müşteri ilişkileri (629) (236) - (865) Diğer maddi olmayan duran varlıklar (335) (93) - (428) (35.890) (11.920) 3 (47.807) Net defter değeri konsolide kapsamlı gelir tablosunda bin TL lik (30 Eylül bin TL) itfa payı giderinin; 6 bin TL lik kısmı satılan malın maliyetinde (30 Eylül bin TL), bin TL lik kısmı satış ve pazarlama giderlerinde (30 Eylül bin TL), bin TL lik kısmı genel yönetim giderlerinde (30 Eylül bin TL), 0 TL lik kısmı diğer gider ve zararlarda (30 Eylül bin TL) yer almaktadır. 15. Şerefiye Şerefiye Şerefiye, 28 Aralık 2006 tarihinde Opet hisselerinin satın alımından kaynaklanmaktadır. 16. Devlet teşvik ve yardımları Şirket, Batman Rafinerisinde çalışan işçilerin ücretlerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari ücrete denk gelen kısmının %80 inin terkin edilmesi ve elektrik enerjisi giderinin %40 ının Hazine Müsteşarlığı tarafından karşılanması konusunda devlet teşvik ve yardımlarından faydalanmaktadır. (28)