Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ Ege Üniversitesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ Ege Üniversitesi"

Mehmet Altan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ Ege Üniversitesi

2 SPINAL KORD (1) Spinal kord 33 vertebradan oluşur ve piyamater ile çevrilidir. Vertebraların ortasındaki foramen magnumdan aşağıya doğru uzanır. Belirli bir yerden sonra kauda equina denen demet haline gelir.

3 SPINAL KORD (2) Her vertebradan düzenli olarak birer çift sinir çıkar. Yalnız C7 den iki çift çıkar. Toplam 31 çift sinir vardır. Spinal kord enine kesildiğinde H şeklinde bir gri cevher tabakasına sahiptir.

4 SPINAL KORD (3) BAZI TANIMLAR Piramidal Sistem: İstemli hareketleri yapmamızı sağlar. Extra Piramidal Sistem: Kas tonüsünü düzenler. Esnemek, gerinmek, yürümek gibi koordine hareketlerden sorumludur. Reflex hareketler: Hızla gelişir ve koruyucu mekanizmadır. Bu hareketler cerebelluma kayıtlıdır ve medulla spinaliste gelişir. İstemli hareketler: MSS den çıkan ve motor liflerle kaslara ulaşan uyarılarla meydana gelir Aktif hareketlerdir.

5 SPINAL KORD (4) Spinal kord yaralanmalarından şüphelenildiği andan itibaren en büyük risk medulla spinalis yaralanmasının gerçekleşmesi ya da var olan yaralanma durumunun ağırlaşmasıdır.

6 SPINAL KORD YARALANMALARI Medulla spinalis yaralanmalarında iki önemli sorun karşımıza çıkabilir; Hastada spinal şok gelişebilir. Göğüs kaslarının paralizisine bağlı olarak solunum problemi gelişebilir.

7 Spinal Kord Yaralanmalarının Nedenleri Trafik kazaları, Yüksekten düşme, Suya atlama kazaları, Yer altı kazaları, Kafa travmaları, Spor kazaları,

8 Spinal Kord Yaralanmalarının Belirtileri Ağrı, Uyuşukluk, Karıncalanma, Paralizi, Duyu azalması ve kaybı, Yaralanma bölgesinde deformite.

9 SPINAL ŞOK Medülla spinaliste tam kesi söz konusudur. Spinal travma sonucu sistolik kan basıncının 90 mmhg altına düşmesidir. Yaralanmanın altındaki kasların paralizisine bağlı kas tonusunda azalma ve buna bağlı venöz göllenme oluşabilir. Damar çapını kontrol eden sinirlerin paralizisine bağlı vasküler tonus azalması, parasempatik etkiye bağlı bradikardi gelişimi, Abdominal solunum, priapizm de destekleyen bulgulardır.

10 Araç İçi Trafik Kazaları (1) Araçların çarpışmalarında, yüksek bir yerden uçmalarında ya da takla atmalarında üç önemli durum söz konusudur.

11 Araç İçi Trafik Kazaları (2) İlk çarpışma; araç başka bir nesneye çarpar ve aniden durur. İkinci çarpışma; araç içinde yolculuk yapan kişilerin, araç içinde bir yerlere çarpıp durmaları. Üçüncü çarpma; araç içindeki kazazedelerin etkilenen organlarının, vücudun iç tarafına çarpıp aniden durması.

12 Araç İçi Trafik Kazaları (3) Araç içerisindeki kazazedelerin çarpışmadan etkilenişi kazanın oluş şekline göre çeşitlilik gösterebilir. Önden Çarpışma; Önden çarpışmalarda ileriye doğru olan hareket birden kesilir. Araç içerisindeki kazazedenin gidebileceği iki yön vardır; aşağıya ya da yukarıya.

13 Araç İçi Trafik Kazaları (4) Önden Çarpışmalarda Aşağı Doğru Olan Hareket (1) Araç içerisinde koltukta oturan kişi, koltuğa daha derin bir şekilde itilir. Ön konsüle doğru hareket eder.

14 Önden Çarpışmalarda Aşağı Doğru Olan Hareket (2) Emniyet kemeri takılı ise hastanın dizi kontrol paneline çarpar. Bu çarpışma sonrasında, sadece diz yaralanmaları olabileceği gibi, femur, femur proksimali ve pelvis yaralanmaları olabilir.

15 Önden Çarpışmalarda Aşağı Doğru Olan Hareket (3) Eğer emniyet kemeri takılı değil ise, kazazedenin kafası direksiyona, ön konsüle veya cama çarpabilir. Bu durumda kafa travmaları ve / veya servikal travmalar oluşabilir. Yine kazazede göğsünü direksiyona ya da ön konsüle çarptığında tansiyon pnömotoraks gelişebilir.

16 Önden Çarpışmalarda Aşağı Doğru Olan Hareket (4)

17 Önden Çarpışmalarda Yukarı Doğru Olan Hareket (1) Büyük olasılıkla kazazede kafasını ön cama ya da üst zemine çarpar. Bu çarpmadan en çok kafa bölgesi ve servikal bölge etkilenir. Bazen göğüs ve karın yaralanmaları da görülebilir.

18 Önden Çarpışmalarda Yukarı Doğru Olan Hareket (2)

19 Arkadan Çarpışmalar (1) Kazazede oturduğu koltuğa doğru hareket eder. Koltukta bulunan kafa desteği çok önemlidir. Eğer başlık kazazedenin boyundan daha aşağı bir bölümdeyse; baş geriye doğru hareket eder. En büyük yaralanma riski servikal bölgededir.

20 Arkadan Çarpışmalar (2)

21 Yandan Çarpışmalar (1) Kazazede yana doğru hareket edecektir. İki durum söz konusu olabilir; Kazazede yana doğru hareket ile aracın bir bölümüne çarpıp yaralanabilir. Çarpışma sonucu aracın parçaları içeriye doğru girinti yapıp kazazedeye zarar verebilir. Kafa, servikal bölge ve / veya göğüs yaralanmaları ortaya çıkabilir. Kot kırıkları, pnömotoraks, karaciğer ve dalak rüptürleri görülebilir. Başın yana ani hareketlerinde ise, en büyük yaralanma riski servikal bölgededir.

22 Yandan Çarpışmalar (2)

23 Aracın Takla Atması (1) Kazazede farklı köşelerden farklı darbelere maruz kalabilir. Bu tip kazalarda kazazedenin hangi bölgelerinden yaralanacağı hemen hemen hiç kestirilemez. Eğer kazazede araçtan fırlamış ise; büyük organların yaralanma riski daha fazladır. Kazazede de olabilecek servikal yaralanma kesinlikle gözden kaçırılmamalıdır.

24 Aracın Yayaya Çarpması (1) Çarpmaya maruz kalan kişinin boyu ve yaşı çok önemlidir. Bir yetişkin üzerine gelen araçtan kaçmaya çalışırken, küçük bir çocuk araca doğru yönelebilir.

25 Aracın Yayaya Çarpması (2) Kazazedenin boyu yaralanmanın şeklini belirler; Uzun boylu bir yetişkine gelen ilk darbe bacaklarınadır. İlk darbeden sonra kişi motor kaputunun üzerine düşer, burada, kalça ve göğüs yaralanmaları olabilir. Kazazede daha sonrada motor kaputundan fırlayıp yere düşebilir. Yetişkin kazazede fırlamadan sonra büyük ihtimalle başının üzerine düşer, kafa ve servikal bölge yaralanmaları görülebilir.

26 Aracın Yayaya Çarpması (3) Bir çocuğa gelebilecek ilk darbe ise; kalçasına, karnına, göğsüne ya da başına olabilir. Küçük çocuklar motor kaputuna çarpmazlar. Fakat araba tarafından sürüklenebilirler. Böyle bir durumda çocuk yan tarafa doğru yuvarlanıyorsa, bacaklar veya baş tekerleklerle temas edebilir ve çok büyük yaralanmalar gelişebilir.

27 Spinal Kord Yaralanmalarında Hastane Öncesi Acil Bakım ABC, Spontan solunum yoksa, entübasyon, Başın hareketlerinde, aşırı fleksiyon ve ekstansiyondan kaçının, Nörolojik değerlendirme önemli,

28 PERRLA nın değerlendirilmesi önemli, Hasta ile iletişim önemli; hasta sakin tutulmalı, moral destek önemli, Ağızdan hiçbir şey verilmemeli, Vertebranın tam immobilizasyonu sağlanmalıdır. Hastanın solunumu devamlı kontrol altında tutulmalıdır.

29 Spinal şok söz konusu ise, hastaya trandelenburg pozisyonu verilir. Ayaklar 25 cm den daha fazla kaldırılmamalıdır. Aşırı sıvı yüklemeden kaçınılmalıdır. Vital bulguların sık kontrolü önemlidir. Spinal kordun tam immobilizasyonu mutlaka sağlanmalıdır. Sıvıya rağmen kan basıncının yükseltilememesi durumunda Dopamine uygulanabilir.

30 SPİNAL TRAVMALI HASTADA GENEL YAKLAŞIM KURALLARI (1) 1. Havayolu açıklılığı ve devamlılığı sağlanmalıdır. 2. Spinal kontrol sağlanmalı ve servikal kolar uygulanmalıdır. 3. Oksijen desteği, hipotansiyon ve dispne var ise yüksek konsantrasyonda oksijen geri dönüşsüz maske ile verilmelidir. 4. Entübasyon endikasyonu var ise yapılmalıdır, solunum arrestine karşı uyanık olunmalıdır.

31 SPİNAL TRAVMALI HASTADA GENEL YAKLAŞIM KURALLARI (2) 5. Damar yolu açılmalı, eğer hipovolemi bulguları var ise, kan basıncı 90 mmhg nın üzerine çıkıncaya kadar sıvı yüklenmeli (% 0.9 NaCl veya Ringer Laktat), ikinci damaryolu düşünülmelidir. 6. Ağır hipovolemi tablosunda 10 cc/kg sıvı dakikada gidecek şekilde, toplam 20cc/kg a olacak şekilde gönderilmelidir. 7. Vital bulgular kazazedenin durumuna göre sık kontrol edilmeli stabil tutulmaya çalışılmalıdır. 8. Dört ekstremiteden nörovasküler muayene yapılmalıdır. 9. Kazazedenin travma tahtası ile tüm vücut immobilizasyonu sağlanmalıdır.

32 SPİNAL TRAVMALI HASTADA GENEL YAKLAŞIM KURALLARI (3) 9. Olayın öyküsünü mümkün olduğunca ayrıntılı almaya, kazazedenin geçmiş medikal öyküsüne, ilaç ve madde kullanımı ile ilgili öyküye dikkat edilmelidir. 10. Komuta kontrol merkezi ile iletişim kurulmalı ve komuta kontrol merkezi hastanın bilinç durumu hakkında bilgilendirilmelidir. 11. Kazazedenin durumuna göre uygun pozisyonda transport sağlanmalıdır.

Benzer belgeler

TRAFİK KAZALARI VE BİLİNÇLİ YAKLAŞIM

TRAFİK KAZALARI VE BİLİNÇLİ YAKLAŞIM *Paramedik Ali EKġĠ **Paramedik Hamdi KABA *Öğr.Gör.Zulal KOLAÇ *Öğr.Ele.Nurcan ANIK ***Doç.Dr.Ġlhami ÜNLÜOĞLU ÖZET Ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan trafik