ATATÜRK, GENÇLİK VE SİYASET

Transkript

1 ATATÜRK, GENÇLİK VE SİYASET Konuşmacı: CHP Başkan Vekili İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu Yer: Atılım Üniversitesi Cevdet Kösemen Konferans Salonu Tarih: Sunucu: Sayın Değerli Fakülte Dekanlarım, Sayın Öğretim Üyelerim, Sevgili Arkadaşlar Atılım Üniversitesi Atatürkçü Düşünce Topluluğunun düzenlemiş olduğu Atatürk, Gençlik ve Siyaset konulu konferansa hepiniz hoş geldiniz. Cumhuriyet Halk Partisi Başkan Vekili İstanbul Milletvekili Sayın Kemal Kılıçdaroğlu bugün genç kurmaylarıyla aramızdalar Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Genel Başkan Yardımcısı okulumuz Hukuk Fakültesi Öğrencilerinden Sayın Mithat Doğan aramızdalar hoş geldiniz. Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Ankara İl Başkanı Sayın Umut Tunç aramızdalar hoş geldiniz. Ben sözü fazla uzatmadan Sayın Rektörüme hoş geldiniz demek istiyorum. Konuşmasını yapmak üzere kürsüye davet ediyorum. Prof. Dr. Abdurrahim Özgenoğlu; Atılım Üniversitesi Rektörü: Sayın Milletvekilim, Sayın Konuklar, Değerli Mensuplarımız, Sevgili Öğrenciler; üniversitemiz Atatürkçü Düşünce Topluluğunun düzenlediği Atatürk, Gençlik ve Siyaset konulu konferansa hoş geldiniz. Konuğumuz Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu. Basından, televizyondan izlediğimiz kadarıyla Sayın Kılıçdaroğlu nun çok yoğun programı var. Buna rağmen bu yoğun programı arasında bize de zaman ayırıp üniversitemize geldiği için kendisine şükranlarımızı arz ediyorum, sağ olsun var olsun. Konferansın konusu çok önemli Atatürk, Gençlik ve Siyaset, sanırım siz sevgili gençlere söyleyeceği çok şey vardır Sayın Kılıçdaroğlu nun. Herhalde giderek daha da önem kazanıyor. Gençlerimizin bence siyasete katılması gerekiyor. Siyasetimizin yeni kanlara ihtiyacı var. Gençliğimiz bu anlamda da bence çok başarılı bir sınav verecektir. O bakımdan benim gençlere güvenim sonsuz zaten yüce Atatürk de öyle dememiş mi. O bakımdan gençlerimize güvenmemiz gerekiyor gençlerimize önem vermemiz gerekiyor ve gençleri sevmemiz gerekiyor. Ben tekrar Sayın Kılıçdaroğlu na aramızda bulunduğu için üniversitemizde bulunduğu için bir kez daha teşekkür ediyorum ve mikrofonu kendisine bırakıyorum. Kemal Kılıçdaroğlu; CHP Genel Başkan Yardımcısı: Saygı Değer Rektörümüz, Değerli Hocalarım kendisinden feyiz aldığım beraber çalıştığım Sayın Bakanım Nami Çağan özellikle kendisine saygılarımı sunuyorum. Ben bürokrat kendisi siyasetçiydi bugün hocamız burada hocalık görevine döndü. Evet, kendisinin bulunduğu ortamda konuşmanın da bana ayrı heyecan verdiğini itiraf edeyim. Sevgili Gençler Atatürk ü ve Siyaseti ve Gençliği. Mustafa Kemal Nutuk a şöyle başlar 1919 Mayıs Samsun a indi ve Atatürk ün Gençliğe Hitabesiyle Nutuk unu bitirir. O süreçte Samsun a inmesi, Havza ya gelmesi, Amasya Tamimini yayınlaması Erzurum Sivas Kongreleri, kendisine düzenlenen suikastlar Kırşehir ve Nevşehir Uludağ arası Ankara da parlamentosu kurması yani Büyük Millet Meclisi ni kurması bu süreç içinde süratle gelişen olaylar ama bu olayların temel vurgusu gençliğin Mustafa Kemal in ilkelerine sahip olması gerekliliği üzerine Nutuk u bitirmiş olmasıdır. O kadar ki Mustafa Kemal Nutuk unda gençliğin ülke zaptedilse dahi onu koruyacak temel gücün temel dinamizmin gençlikte olduğunu söylemiştir. 1

2 Soru bir acaba ne için Mustafa Kemal gençlere güvenmiştir? Niçin başka bir yere değil de ülkeyi gençlere emanet etmiştir? Orduya değil, üniversitelere değil bürokrasiye değil, hiçbir yere değil ama gençliğe emanet ediyor. Neden? Gençliğe emanet etmesinin temelinde yatan felsefe gençliğin kendi ideolojisiyle yani güçlü ideoloji çağdaş uygarlık ideolojisiyle beslenmiş olmasıdır. Gençliğin dinamizmidir gençliğin bireysel çıkar peşinde koşmayan bir yapıya sahip olmasındandır. Gençliğin ulusal çıkarları bireysel çıkarlarının üzerinde tutan bir anlayışı benimsemiş olmasındandır gençlik budur. Bu gençlik acaba gerçekten şuanda geldiğimiz gençlik midir? Mustafa Kemal in idealize ettiği ülkeyi emanet ettiği gençlik acaba bugün ne durumda bunu da tartışacağız burada da tartışmalarımız olacak. Siyaset nedir? İkinci sorumuz. Eğer ülkeyi yönetme sanatıysa siyaset ve siyaset ülkenin sorunlarını çözme sanatıysa gençlik bu sorunun çözümünde nerede yer alacaktır nerede yer almalıdır veya mademki gençlikle siyaseti birleştiriyoruz. Gençlikte sorunlara duyarsız kalmaması gereken temel bir öğe olarak karşımızda duruyor. Gençlik gerçekten ülkenin sorunlarını yakından izliyor. Bizim gençliğimizde biz sorunları olabildiğince yakından izlemeye çalışırdık. Köşe yazarlarını okurduk. Kitapları ezberler gibi okurduk. Acaba yeni bir kitap çıktı mı, Türkiye nin sorunlarıyla ilgili yeni bir kitap çıktı mı diye kitapçıları gezerdik. Her bir gencimizin kendine özgü kütüphanesi vardı. O zaman tabii internet yoktu, bilgisayar yoktu, televizyonda yoktu. Tek çıkışımız kitaplar ve gazetelerdi. Ama ülkenin yaşadığı sorunlar çok ciddi geldi gençliğin üzerine de geldi ve darbeler yapıldı gençliğin üzerinden silindir gibi geçildi. Gençler asıldı hatta o kadar ki yaşı küçük olduğu için yaşını büyütüp astık bazı gençleri ve o toplum yeni bir genç kuşak yarattı. Sorunlara biraz daha uzak mesafede duran bir gençlik yarattı. Anneleriniz ve babalarınız yani bizler çocuklarımızı üniversiteye gönderirken aman sakın bir yerde bir olay olursa sakın girme, sakın karışma uzağında dur diyoruz. Çünkü onlar çok ağır faturalar ödediler ve onlar çocuklarının o ağır faturaları ödemesini istemiyorlar. Ama bugün geldiğimiz noktada geçmişteki çatışmadan artık gençlerin kurtulması lazım aynı düşünce değil çok farklı düşüncelerin seslendirilmesi lazım, çok farklı düşünceler seslendirilmeli ki bir düşünce tez onun karşısında antitez olabilmeli ki bir sentezde buluşalım. O nedenle daha hoşgörülü düşünceleri paylaşan karşı düşünceleri de özgürce dile getirebilen bir yeni yapı ortaya çıktı, bu yeni yapı filizleniyor. Bu filizlenmenin daha gür olmasını istiyoruz. İstiyoruz ki üniversitelerde gençler özgürce her şeyi tartışabilsinler kırmadan, dökmeden birbirlerine şiddet uygulamamalı herkes düşüncesini özgürce dile getirmeli ve ülkenin sorunlarını tartışabilmeli. Eğer bunu yaratabilirsek o zaman Türkiye de yeni bir kapıyı daha uygar, daha çağdaş daha güzel bir kapıyı insana saygılı bir kapıyı açmış olacağız. Bu kapı aralanıyor ama tam açılmış değil bu kapı üniversitelerde açılacak ama üniversite gençliğinin de bir şekilde siyasetin içine girmesi lazım öyle ya siyaset nedir? Siyasetin tarihsel sürecine baktığımızda çok hızlı bir değişim aslında geçirmiştir. Ama o gün geldiğimiz noktada doğrudan insanın sorunlarıyla ilgilenen sorunları çözen artı ülkenin sorunlarıyla ilgilenen sorunları çözen, toplumsal sorunlarla ilgilenen onları çözmeyi düşünen bir özel alandır siyaset. Geçmişte başka alanlarda siyasetin konusu oldu fakat o alanlarda insanlık tarihi çok ağır bedeller ödedi. Benim öğrenciliğimde siyaset tarihi dersinde 100. Yıl Savaşları diye bir bölüm vardı bize onu öğretirlerdi Yıl Savaşları aynı hepsi Hıristiyan farklı mezheplerden bir 100 yıl birbirini öldürmüşler farklı inandıkları için ve 100 yılın sonunda niye biz birbirimizi öldürüyoruz demişler herkesin inancı kendisine ait. Aynı şekilde üstünlük kavgası çıkmış yine örf dediğimiz bir olayı alıyoruz ve üstünü örtüyoruz yola çıkıyoruz milyonlarca insan ölüyor ve sonuçta çağdaş dünya iki alanı 2

3 siyasetin dışına çıkarıyor bir din, iki örf, etnik kimlik, bunlar siyasetin konusu değildir gerçekten de değil. Örneğin ben size şu soruyu sorsam içinizde kim anne ve babasını seçme özgürlüğüne sahip böyle bir şey yok o zaman biz niye ırkı ya da etnik kimliği siyasetin odağı haline getirebiliyoruz. Herkesin etnik kimliği saygındır. Herkesin etnik kimliğine saygı duymak zorundayız. Peki, siyasetin konusu nedir o zaman? Siyasetin konusu kişiliksiz mi? Sizler yarın üniversiteyi bitireceksiniz. Her üniversiteyi bitiren iş bulacak diye bir kural yoktur diyor Sayın Başbakanımız. Peki, binlerce işsiz üniversite mezunu ne olacak? Güzel her üniversiteyi bitirenin iş bulacağı diye bir kural yok tabii. Babalarınız varlıklı olabilir, durumunuz iyi olabilir fabrikalarınız olabilir, çiftlikleriniz olabilir, başka uğraş alanlarınız olabilir. Ben üniversiteyi sadece bilgimi birikimimi artırmak için okuyabilirim. Ama genelde bizim ülkemizde üniversiteye çocuklar daha iyi okullarda okusunlar, daha iyi yetişsinler daha iyi yaşam standartları yakalansınlar, daha iyi ücretler elde etsinler, çocukları daha iyi koşullarda okusunlar diye gönderiyoruz. İşsizliğin yoğunlaştığı bir yerde üniversiteyi bitirmenin bir sorun olarak algılandığı bir toplum olursak o zaman ciddi bir sorunumuz var demektir. Demek ki siyasetin birinci konusu insanı yaşadığı toplumda mutlu kılmaktır. Mutlu kılmanın ölçüsü nedir? Onun karnını doyurabileceği tasarruf yapabileceği, kültürel gelişmeleri izleyebileceği sinemaya tiyatroya gidebileceği basit ya da sıradan ya da biraz daha ileriye gidersek araba otomobil alacağı bir yaşam standardını sağlayabileceği bir alandır siyasetin konusu. Siyaset mutlu edip insanları yaratmak ister. Eğer siyaset bir çekişme mutsuz alanlar yaratıyorsa orada siyasetin farklı bir alanı var demektir farklı bir konu var demektir. Siyaseti toplumu yönetme sanatı olarak algılarsak o zaman şunu soracağız. Siyaseti yapan parlamentoda gerçekten toplumu yönetecek yani milletin vekili dediğimiz kişilerin olması gerekiyor mu, gerekmiyor mu? Herhalde milletin vekili dendiğine göre toplumun çıkarlarını savunan kişilerin olması lazımdır. Ama bir parlamentoda naylon faturacı olursa ihaleye fesat karıştıran olursa veya kalpazanlıktan yargılanan olursa o zaman siz o parlamentoya saygı duyabilir misiniz? Demek ki siyasetin temel normlarından birisi siyaset kurulunun halka güven vermesinde yatar. Halkın güven vermenin temel ölçütü nedir? Parlamentoda görev yapan milletvekillerinin bireysel veya çevresindekilerin çıkarlarını değil, toplumun çıkarlarını düşünmesinden geçer. Toplumun çıkarlarının öne çıkarılmasından geçer. Gençliğin siyasete ilgi duymasının temel argümanı da budur aslında. Gençlik idealize olmuş insanlar grubu demektir. Bireysel çıkarları düşünmez toplumun ve ülkesinin çıkarını düşünür. Gençlik kendi çıkarlarından çok daha farklı ülkesinin çıkarları için çaba harcar. O nedenle gençliğin siyasetle mutlaka gelmesi gerekir. Siyasette yerini alması gerekir. Bir başka soru biz bu kadar gençlik gençlik diyoruz ama gençlik siyasette yerini alıyor mu? Ülkenin nüfusunun %53 ü genç, parlamentoya bakıyorsunuz %53 ü bırakın %50 bile yansımıyor %40 bile yansımıyor o zaman sorun ne? Mademki gençlik siyasete girecek, gençler ülkeyi yönetmeye talip olacak var de ki gençlik değişik siyasal partilerde ülkelerin çıkarlarını kendi düşünceleri paralelinde koruyacaklar, savunacaklar. O zaman gençlik niye siyasette yer almıyor? Bunun birinci nedeni ve temel nedeni siyasal partiler yasasının mutlaka değişmesi gerektiğinden geçer. Gençliğin önünün açılması biraz buna bağlı siyasal partiler yasası siyasal partilerin kendi içinde demografikleşmesi gençlere daha fazla olanak sağlamaları partilerin gençlik kolları daha güçlü hale getirmek, kadın kollarını daha güçlü hale getirmek siyasete olan ilginin alanını mutlaka çekilecektir. Siyasette bir başka şeye daha kısaca değineyim. Mademki siyaset sorun çözme sanatıdır diyor ve mademki Mustafa Kemal le başladık. Mustafa Kemal savaşı bitirdikten sonra 1923 te İzmir İktisat Kongresini 3

4 topladı. Çünkü Ulusal Kurtuluş Savaşını verenlerin hiçbirisi iktisatçı değildi. İktisat sözcüklerinin çoğunu bilmezler ama onlar bir savaş verdiler ve sonra dediler ki meydanlarda kazanılan zaferin mutlaka ekonomik zaferler taçlandırması gerekir. Ekonomik zaferler taçlandırılmayan bir zaferin başarıya ulaşamayacağını gördüler. İzmir İktisat Kongresini topladılar. Ama o kongreden çıkan sonuçta ülkenin kalkınması için yetmedi ve doğal olarak başka bir yönde yakaladılar. Devletçilik dediğimiz bir modeli kurdular ve o model üzerinde çalışmaya başladılar. O modelden size bir bölüm sunmak istiyorum. 15 Ağustos 1925 daha yeni kurmuşuz Cumhuriyetimizi Ağustos Kayseri de ilk uçak fabrikasının temelini atıyoruz. Kendi uçağımızı yapmaya karar veriyoruz. Fazla değil 3 Mayıs yıl sonra Kayseri den kalkan ilk uçağımız Ankara ya iniyor. Düşünün insanlar ekonomist değil Ulusal Kurtuluş Savaşı vermişler ama ekonomi ne kadar önemli olduğunu biliyorlar. Ekonomi eğer güçlü olmadıkça hayata tutunmanın yaşama tutunmanın sağlıklı güçlü bir ülke olmanın koşullarının gerçekleşmeyeceğini biliyor ve bu arada Haliç te ilk denizaltısının omurgası kuruluyor batırılıyor. Kendi uçağımızı ve kendi denizaltımızı yapacağız diyoruz. 4 Haziran 1944 Osmanlı nın borcu son kuruşuna kadar ödüyoruz. Osmanlı dan devralınan borç reddedilmiyor. O borç bizim borcumuzdur deniyor 1944 te son kuruşuna kadar Osmanlı nın borcu ödeniyor. Peki, ne yapıyor bu arada? Ülke demir ağlarla örülüyor. Sümerbanklar, Etibanklar yapılıyor. Yurdun her tarafına fabrikalar kuruluyor okullar kuruluyor de Çocuk Esirgeme Kurumu kuruluyor. Savaşta ölen gençlerin erkeklerin küçük çocukları yetim kalmasın onlara devlet baksın diye yaklaşık 2 milyona yakın çocuk, çocuk esirgeme kurumlarında yetiştiriliyor ve ülkeye kazandırılıyor ve bir şey daha söyleyeyim size bütün bunlar yapılıyor. ll. Dünya Harbi ondan sonrası 22 Eylül 1947 Merkez Bankası bir açıklama yapıyor. Merkez Bankası nın kasasında 176 ton altın var deniyor. Soru şu o yoksul ülke hiç kimseden borç almadan, kimseye muhtaç olmadan, kimsenin peşinde koşmadan IMF nin kapısında beklemeden kendi uçağını yapıyor, kendi gemisini yapıyor, kendi fabrikalarını kuruyor. Kendi ülkesini demir ağlarla örüyor. Kendi üniversitelerini kuruyor ve kendi özgüvenine dayanarak bütün bunların tamamını yapıyor. Osmanlı nın borcunu ödüyor ve 176 ton altını var. Dönüyoruz günümüze XXI. yüzyıla Mustafa Kemal in Türkiye sinden yeni Türkiye ye geliyoruz. Borçlarımız felaket işsizlik sizler henüz daha tanık olmadınız önümüzde mezun olunca tanık olacaksınız işsizliğe. Ne oldu da tanık olacaksınız işsizliğe ve ne kadar dramatik sonuçlar doğurduğuna da tanık olacaksınız. Yoksulluk gene aynı tablo toplumun her kesiminde bir nevi isteksizlik var. Demokrasimizi geliştirelim dedik orada sınıfta kaldık oraya da geleceğim. Demokrasi özgüven nedir ne değildir onu da tartışacağız gençlerle de tartışmamız gerekiyor. Bu arada ne oluyor biliyor musunuz? Bu yolu açan ne oluyor? Deniyor ki efendim sizin uçak üretmenize ne gerek var ve size uçağı bedava vereceğiz. Sizin gemi yapmanıza ne gerek var biz size gemi filan bedava vereceğiz. Efendim siz Kırıkkale de silah üretiyormuşsunuz. Efendim gerek yok ki biz size silah vereceğiz ve böyle üretmeyen bir toplum haline geldik. Üretemeyen bir toplum birilerinin tutsağı olmak zorundadır. Gençler eğer siyasete atılacaksak kendi tarihlerini çok iyi bilmek zorundadırlar. Ulusal Kurtuluş Savaşını veren tek ülke olduğumuza göre ve Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrasında kalkınmayı hiçbir yerden yararlanmaksızın sağladığımıza göre neden şimdi her tarafa borçlu hale geldik neden şimdi içinden çıkılmaz ekonomiyle karşı karşıyayız? O toplumdan sonra ne oluyor biliyor musunuz? 14 Temmuz 1958 ilk niyet mektubunu verdiğimiz tarih 4 Ağustos 1958 bir ay sonra açıklandı. Moratoryum yani iflas ettiğimizi dünyaya ilan ettiğimiz tarihtir. O nedenle gençler siyasete atılırken kendi tarihlerini çok iyi bilmek zorundadırlar. 4

5 Birilerinin tutsağı olmamayı çok iyi bilmek zorundadırlar. Güzel bir kitap var aslında genç arkadaşlarımdan okuyan var mı bilmiyorum. İş Bankası yayınları arasında çıktı ve ilginç bir kitaptır. Eski bir Maliye Müfettişi uzun yıllar devlette çalışmış Cahit Kayra nın 1938 kuşağı.(38 kuşağı: anılar / İstanbul: 681 s. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 2002; Edebiyat Dizisi: 192) Cahit Kayra Cumhuriyet in ilk yıllarını anlatır kitabında. O kitabın 282. sayfasında çok ilginç bir şey vardır. Der ki Dünya Bankası ndan iki tane uzman geldi. Uzmanlara ben çevirmenlik yapıyordum. Türkiye nin petrol sorununu çözmek için Akdamar Adası nın kendilerine verilmesini istediler. Akdamar ı verirseniz biz Türkiye nin petrol sorununu çözeriz diye. Buradaki temel sorun şu Ulusal Kurtuluş Savaşı veren bir ülkede kendi ülkesinin çıkarlarını kan dökerek savunan bir ülkede nasıl olur da birileri gelip Akdamar Adası nı verin sizin sorunlarınızı çözeceğiz deme cesaretini gösterir sorun bu. Bu noktaya bir toplumu taşıdıysak o zaman bir sorunumuz var demektir. Kendi kültürel köklerinden kurtarılan bir toplum yaşayamaz. Yine gençlere ilginç bir örnek vermek isterim de parlamento topladı meclis toplandıktan sonra İlk mecliste bir anket düzenleniyor. Milletvekilleri arasında anket düzenleniyor. O ankette Türkiye nin geleceğiyle ilgili bazı anketler sorular var. Tunalı Hilmi Bey e de soruyorlar. Diyorlar ki Türkiye nin geleceğini ve kurtuluşunu nasıl görüyorsunuz nerede yatıyor diye verdiği cevap önce Türkçede İstiklâl diyor, Türkçeyi bağımsız bir dil yapmak yani bağımsız dediği yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarıp kendi öz dilimizi kazanmak ve güçlendirmek, hepiniz Tunalı Hilmi diye geziyorsunuz değil mi? Geziyorsunuz. Bu arada Türkçe tabela bulmak bile zor. Ne için acaba? Eğer Batılı bir ülke olsaydı en azından Tunalı Hilmi nin anısına saygı göstererek en azından orada Türkçe sözcük kullanabilirdik. Türkçe sözcüğü bütün tabelalara yazabilirdik. Buna baktığımız zaman gerçekten de toplum olarak ciddi kültürel sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz. Efendim siyaset nedir? Siyaset aynı zamanda yurttaşın hak arama özgürlüğü demektir. Hak arama özgürlüğüne saygı göstermektir. Biz haklarımızı arıyor muyuz? Yurttaş olarak haklarımızı arıyor muyuz? Ben size bir soru sormak isterim. Genç arkadaşlarım ödediğiniz vergilerin nereye gittiğini bilen arkadaşım var mı? El kaldırabilir mi? Yok. Bu ülkelerin bağımsızlığı vergilerden geçmiştir hep. Ben vergi veriyorum bu vergi nereye gitti? Birilerinin bunun hesabını sorması lazım. Neden vergi vermek ve vergi verdiğinin hesabının sorulması neden çok önemli? Çünkü bütçe yasaları farklı düzenlenmiştir. Diğer yasalar gibi değildir. Bizim anayasamızda iki yasa için çok farklı düzenlemeler görülmüştür bir anayasa değişiklikleri, iki bütçeler. Bütçeler belirli bir tarihte parlamentoya gelmek zorundadır. Belirli süre görüşülmek zorundadır yıl sonuna kadar ekimde gelirse yıl sonuna kadar görüşülmek zorundadır. Bir günde bütçe yasasını çıkaramazsınız. Çünkü temel amacı bütçeler görüşülürken yurttaşların bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Parlamentoda bütçeler tartışılırken ödenen vergilerin nereye gittiğini yurttaşların öğrenmesini sağlamaktır. Ama bunu biz hiç öğrenemiyoruz. Hiç öğrenemediğimiz için de bizde vergi kaçakçılığı ulusal spor haline gelmiştir. Oysa yurttaş olmanın temel felsefesi ödenen vergilerin nereye harcandığını hep sorgulanmasından başlar. Siyasetçi ya da yurttaş sorgulama hakkını kullanamazsa o ülkede demokrasi gelişemez. Demokrasinin gelişmesi için bireyin hele hele üniversitelilerin, hele hele aydınların, hele hele sokaktaki yurttaşın sivil toplum kuruluşlarının mutlaka toplumu ve siyasetçiyi sorgulaması lazım. Peki, siyasetçi sorgulandığı zaman mutlu olur mu? Bizle Batılı arasında bir fark vardır. Bizde hesap vermek zül addedilir hesap verecek bir şekilde. 5

6 Oysa saygın bir toplumda siyasetçi topluma hesap vermeyi onurlu bir görev kabul eder, çünkü biz oy istiyoruz. Oy isterken size bir sürü vaatte bulunuyoruz. O zaman siz bunun hesabını soracaksınız. Ne oldu sizin verdiğiniz vaatlere diye. O hesap sorulmadığı için peki Türkiye her zaman çıkmaz alanlar içinde kalmıştır. Size çok komik bir şey anlatacağım hesap sormamanın ilginç bir örneği günümüzde. Hollanda yı bilmem içinizde gezip gören var mı bilmiyorum. Hollanda dağ olmayan dünyadaki ender ülkelerden birisidir dümdüz bir ülkedir. O yüzden Fransızlar alçak ülke der ve Hollandalılar da dağı merak eder. Hollandalılar kendi ülkelerine göre otobüs üretirler tanesi 1 milyon 200 bin Euro. Düz yolda gider şoför, şoför olmadan da otobüs gider duraklarda durur ona göre donanımı yapılır. Biz bu otobüslerden aldık ama İstanbul Yeditepe yokuş çıkmıyor. Peki, sorduk mu tanesi 1 milyon 200 bin Euro yu niye aldık bir otobüse alıp niye depolarda tutarız. Dünyanın en pahallı hurdası bizimdir. Ama hesabını sormadığımız için acı olan da bu. Hesabını sormadık aynı kişi tekrar getirdik belediye başkanı yaptık demek ki aldığı otobüs sayısı yetersiz. Bir başka örnek daha vereyim Ayaş Tünelini duyan oldu mu arkadaşlar? Ankara İstanbul hızlı tren yolu yapacağız yapıyoruz da Ayaş Tünelini açıyoruz. Tünel daha başlarındayken 1 milyar Dolar para veriyoruz. Sonra bakıyoruz ki zemini uygun değil çünkü işe başlamadan önce inceleme yapmamışız. 1 milyar dolar para verdiğimiz yer şimdi soğuk hava deposu olarak kullanıyoruz. Dünyada 1 milyar Dolar soğuk hava deposu yapan başka bir ülke yok ama biz yaptık. Yapanları da omuzlarımızda taşıdık. Demek ki daha fazla soğuk hava deposu ihtiyacımız var. O nedenle biz hayatı sorgulamak zorundayız. Hayatı sorgulamadığımız zaman doğruları bulamıyoruz. Hayatı sorgulamadığımız zaman seçim sandığına başka güdülerle gidiyoruz veya oy kullanmıyoruz aman ya bana ne benim bir sorunum yok ben oy kullanmıyorum. Oy kullanacağız. Düşüncemize felsefemize inançlarımıza uygun düşen siyasal partiler için oy kullanmamız lazım. Oy kullanacağız ki hesap sorma hakkımızı elde etmiş olalım. Biz bunu yapmak zorundayız. Bunu yapacağız ki biz siyaseti daha yakından sorgulama hakkına sahip olalım. Siyasete girmenin yolu bütün bunları bilmekten geçiyor. Sizce çağdaş bir ülkede ödenen vergilerin hesabını verdiği bir ülkede siyasetçinin hesap verdiği namusu bir görev kabul ettiği bir ülkede uçak inmeyen havaalanı yapılır mı, yapılmaz ama bizde yapılır. Havaalanı yaparız sonra düşünürüz ki uçak inmiyor ne için efendim yan tarafta bir dağ varmış. Dağı daha önce görmediniz mi siz daha önce planlanmadı mı, Türkiye nin temel sorunu bu. Neden 1925 de bu uçağını gemisini yapan bir ülkeyle 2000 lerde havaalanı yapıp uçak indirimi yapan ülke konumuna geldik. İlerisinde toplanan her kuruş verginin hesabı verildi. Her kuruş vergi halk için harcandı, halkın çıkarları için harcandı, ülkenin kalkınması için harcandı. Ama daha sonra birilerinin cebi dolsun diye paralar harcanmaya başlandı, çünkü hesap verilmiyordu. Çünkü yapanın yanında kar kalır mantığı toplumda egemen bir kültür olarak yerleşmeye başladı. Mustafa Kemal diyoruz, Atatürkçülük diyoruz, siyaset diyoruz, gençlik diyoruz, hep güzel şeylerden bahsediyoruz. Bahsetmek yetmez ki ortada bir de gerçekler var, o gerçekler ya geçmişimizi iyi bilmediğimizden ya da geçmişimizi bildiğimiz halde şimdiye kayıtsız kaldığımızdan kaynaklanıyor. Mustafa Kemal in bir ideali var savaşı kazandı cehalet ve sefaletle de mücadelede de başarılı olacağız demiştir, cehalet ve sefalet. Cehalet ve sefaletle mücadele de başarıya ulaştığımızı söyleyen arkadaşım var mı acaba? Niye başarıya ulaşamadık? Mustafa Kemal hayatın her tarafına girdi. Cebinden parasını ödeyip Kur-an ı Türkçeye tercüme ettirdi insanlar okusun anlasın diye. Kadınlara İsviçre den önce seçme seçilme hakkı verildi ama kadınların çoğu farkında 6

7 bile değil. Mücadele hayatın her alanında yapılmalı, kadınlar yapmalı, erkekler yapmalı, gençler yapmalı, doğrudan yana çağdaşlıktan yana uygarlıktan yana mücadele yapılmalı şimdi anayasa değişiyor. Anayasa değişiklikleri konusunda bilgisi olan arkadaşım var mı? Anayasalar acaba böyle mi yapılır? Anayasalar her yurttaşın eline aldığı zaman benim anayasamdır diyecek metinlerdir. Anayasalar bir siyasal partinin mutfağında hazırlanmaz. Üç kişi bir araya gelip anayasa hazırlamazlar. Anayasa kurucu iradenin felsefesini yansıtmak zorundadır. Nedir o kurucu irade? Yani Milli İrade dediğimiz irade nedir? Kurucu irade Ulusal Kurtuluş Savaşına çıkmış olan iradedir. Halkın egemenliğine dayanan iradedir. Milletle halk kavramını zaman zaman karıştırıyoruz. Millet sözcüğünün içerisinde bir tarihsel derinlik vardır. Türk Milleti dediğimiz zaman Orta Asya dan başlar, günümüze kadar herkesi kapsar. Ama Türk Halkı dediğimiz anda milletin yaşayan kesimidir halk. O zaman Milli irade kavramının anlamı daha farklıdır kurucu irade o açıdan çok önemli. Siz kurucu iradenin iradesini değiştirmeye kalkarsanız. Benim çoğunluğum var her şeyi yaparım olmaz. Halklar, özgürlükler, referandum konusu olamaz. O nedenle anayasalar değişirken bir toplumsal bir uzlaşma arıyoruz biz. İşçisi, işvereni, çiftçisi, emeklisi, üniversitelisi, hukuk fakülteleri, ben merak ediyorum. Anayasa değişiyor üniversitelerden görüş alındı mı bilmiyorum, sizlerden alınmadı. Niye üniversitelerden görüş alınmaz? Üniversiteler bizim ülkemizin üniversiteleri değil mi? Hukuk fakülteleri bizim ülkemizin hukuk fakülteleri değil mi? Çıkarız televizyonlara hep aynı 5 kişi bütün kanallarda konuşurlar. Niye 6. kişi olmaz 7. kişi olmaz? Bu ülkede başka bir üniversiteler yok mu? Başka öğretim üyeleri yok mu? Hayatın her tarafında sendikalar yok mu? Bütün bunların hepsini mutlaka sorgulanması ve üzerinde durulması gerekiyor. Siyaset yurttaşla kul arasındaki ilişkiyi çözen kavramdır. Kul otoriteye biat eder hayatı sorgulamaz her talimata olduğu gibi uyar. Yurttaş biat kültürünün dışında hayatı sorgulayan kişi demektir. O nedenle kulla yurttaş arasında temel bir farklılık vardır. Size çok çarpıcı bir örnek vereceğim kulla yurttaş arasındaki tanımın ne olduğunu göstermek için. Sadaka devlet mantığı dediğimiz olguyu anlatmak için söylüyorum. Bir kişiye bir yoksula makarna kömür dağıtırsanız. O onu yurttaşlık hakkının bir gereği olarak aldığını hiçbir zaman algılamaz. Ama ona sosyal güvenlik şemsiyesi içinde aile sigortasından düzenli aylık bağlarsanız onun yurttaş olmanın ve sosyal devletin gereği olarak aldığını düşünür. İkisinin arasındaki temel fark şu; para olarak verdiğiniz ve düzeni yasalara göre hiçbir ayrım yapmaksızın objektif kurallara göre verdiğiniz zaman yurttaş o parayla geçinemiyorsa siyasetçilere ben bu aylıkla geçinemiyorum der, çünkü bunu hak olarak algılar, emekli gibi memur gibi işçi gibi. Benim aldığım aylık azdır der, çünkü o hakkıdır. Ama ona yiyecek verirseniz hak olarak algılamaz. Çünkü onun arkasının gelip gelmeyeceğini bilir. Kul mu yaratmak istiyorsunuz yurttaş mı işte temel norm budur. O halde siyaset çok boyutlu bir olay bir tarafında özgürlükler var, bir tarafında insanın doyması var, neden biz sosyal devlet diyoruz temel ilkesi bu mutlu yurttaş yaratmak. Gelecek kaygısı olmayan yurttaş yaratmak eğer bir yurttaşta gelecek kaygısı varsa o ülkede siz barışı yakalayamazsınız. O ülkede siz kardeşlik dediğimiz hoşgörü dediğimiz kavramları toplumun içselleştirmesinin önüne geçmiş olursunuz. Siyaset aynı zamanda ayrım yapan toplumu ayrıştıran bir kurum da değildir bizim anladığımız anlamda siyasetten kastediyorum. Siyaset ulusal bütünlüğü sağlayan paylaşmayı sağlayan aidiyet duygusunu yurttaş arasında güçlendiren bir kurum olmak zorundadır. Hangi görüşten olursa olsun siyasette elbette ki farklı görüşler olacaktır elbette ki farklı çözümler olacaktır. Ama ortak paydaların da siyasette olduğunu unutmamız gerekiyor. 7

8 Özet olarak bir cümleyle yine ifade etmek gerekirse gençlerin siyasete girmesinin yolu hayatı sorgulamalarından geçer. Eğer siz bizi ne için siyasetin içine almıyorsunuz, siyaset neden gençlere kapalı diye bir soruyu yüksek sesle dillendirirseniz siyasetçi sizin sesinize kulak asmak zorundadır. Gençler bağırıyor o halde benim gençleri mutlaka almam lazım. Gençler ülkenin sorunlarına ilgi gösteriyor diye ona karşı duyarsız kalmamış olurlar. Bunu her yerde her ortamda ifade etmeniz gerekiyor. Bugünkü eğitim sisteminin tabii üniversitelerin sorunları var yaşamın sorunları var, özgürlük sorunları var, özgürce düşünme sorunları var size çok yine basit bir örnek vererek sözlerimi bitireyim. Bundan 10 yıl önce ya iki örnek vereyim izninizle 1960 ların Amerika sını Amerikan filmlerinden izlersiniz. Zencilerin ve beyazların çocukları aynı okula gitmez. Aynı lokantada yemek yiyemezler, aynı otobüse binemezler. Aynı mahallelerde oturamazlar bir zenci Amerika da başkan, onlar birleştiler. Bizim 1960 larda hiçbir sorunumuz yoktu, 2010 biz ayrışan bir topluma dönüştük. O zaman her gencimizin şapkasını önüne koyup düşünmesi lazım Amerika niye birleşiyor da biz ayrışıyoruz. Acaba birileri böl, parçala, yönet dediği bir alanı bir düşünceyi Türkiye de mi sergilemek istiyorlar. Bunu mutlaka bizim değerlendirmemiz lazım. Ayrışmadan beraber insana saygı göstererek ve kendi sorunlarımızı kendi iç dinamiklerimizle çözerek biz çok mesafeyi kat edebiliriz. Ama burada temel sorun gençlerin bu olayı kovalamasındadır. Çünkü gençler sormuşlar biz siyasete ne kadar ilgi göstermiyoruz deseler de bir gün gelecekler onlar kendilerini siyasetin içinde bulacaklar. Onların içinden bakanı da milletvekili de bürokratı da üst düzey bürokratı da çıkacaktır. Dolayısıyla siyaset hayatın her alanını nüfuz ettiğine göre ona duyarsız kalmak hemen hemen her genç için mümkün değil ama hayatı sorgulayarak doğruları yakalarsak biz sorunu büyük ölçüde çözmüş oluruz. Bundan 10 yıl önce telefonlarımızda rahat konuşuyorduk. Şimdi rahat konuşuyor muyuz? Acaba dinleniyor muyuz diye kaygılanıyoruz. Ne oldu bize? Ne oldu birden bire özgürlük alanlarımız kısıtlanmaya başlandı ve Ulaştırma Bakanı çıkar meclis kürsüsünden şunu söyler. Eğer dinlenmek istemiyorsanız telefonda konuşmayın ne güzel çözüm değil mi? Böyle bir çözüm demokrasilerde olabilir mi? Benim yaşamımın gizliliği nasıl birileri tarafından dinlenebilir nasıl buna izin verilebilir? Bunun alt yapısı nasıl oluşturulabilir? Bunları hepimizin sorgulaması gerekiyor. Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Celal Taş: Sayın Kılıçdaroğlu öncelikle hoş geldiniz okulumuza. Gerçekten çok güzel konferans oldu hepimiz için. Ben Celal Taş Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencisiyim. Ben biraz da gündemle ilgili size soru sormak istiyorum. Biliyorsunuz demokratik açılım söz konusu hükümetimizin politikasını tasdik eden olur etmeyen olur yani o konuda ucu açık bir konu bu. Yalnız şöyle bir şey var televizyonda izlemiştim haberlerde. Sizin şöyle bir açıklamanız var eğer Milli Birlik ve Bütünlüğü perçinleyecekse sağlayacaksa genel affa da varız. Hatta ve hatta eski Meclis Başkanımız ve Manisa Milletvekili Sayın Bülent Arınç da bu konuda bir şeyler söyledi. Şimdi bu konuda bizi aydınlatır mısınız? Çünkü sonuç olarak burada herkes biliyor ki CHP nin bir duruşu var. Sanki orada bir yanlış anlaşılma oldu ya da biz tam olarak her şeyi anlayamadık. Çünkü medyada bazen çarpıtılabiliyor. Bir de buradan birinci ağızdan duysak çok iyi olabilir? Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Canan Ata: Çağdaş siyasetten çıkarıldı dediğiniz etnik kimlik bugün birçok sorunun temelini oluşturuyor. Herkesin etnik kimliği değerlidir dediğinize karşın bunun pratikte bazılarının etnik kimlikleri daha da değerlidir denilen bir hal alıyor. Bir diğer husus ise siyaset insanı mutlu 8

9 kılabilme sanatıdır dediniz sinemaya tiyatroya gidebilen mutlu insanlardan söz ettiniz. Günümüz Türkiye sinde ekonomik şartları çalışma şartları ile sinema tiyatro ve buna benzer uğraşlara zaman ayırabilecek sosyal doyuma ulaşmış, yalnızca karnı doyduğu için cümleten bir toplum dışında sağlıklı, mutlu bireyler yaratmak için sizin siyaset sanatınızda bunlara ürettiğiniz çözümler nelerdir? Soru: Hukuk Fakültesi öğrencisiyim. Siyasetten yani toplum yöneticiliğinden bahsettiniz. Bunun için birazda toplum kısmına getirmek istiyorum. Arkadaşlarım mutlaka Servet-i Fünun ismini bir yerlerden hatırlıyorlardır. Ne yönde üniversitelere buraya hazırlanırken dönemin baskıcı yapısından aydınlarına ve toplumun hani yönlendiren o zamanın medyası dediğimiz içinde yapılan baskı edebiyata nasıl yansıdı. Konular toplumsallıktan uzaklaşıp piyasa karşılığına ilerledi yani Aşk-ı Memnu o dönemde yazıldı. Bugüne geldiğimizde 2000 li yıllardayız. Yine belki adı baskıcı pek konulmasa da alenen medyada televizyonlarda her yerde gördüğümüz medya patronlarının yazarların şunu yazma şu yazsın şu yazmasın dediği gene bir zamana yönlendirdik. Bu seferde Aşk-ı Memnu yu okumuyor izliyoruz eskiden okuyorduk. Şimdi bu sefer Aşk-ı Memnu yu izliyorduk. Değişmelerden bahsediyoruz bunun ilerlemesinden bahsediyoruz. Acaba bazı dönemler değişimler bu halkımız toplumumuzun şekil değiştirerek tekrar önümüze sürülüyor biz mi bunu talep ediyoruz. Değişikliğin birazdan buradan başlaması gerekmez mi? Kemal Kılıçdaroğlu: Batman a gittiğimde işsizlik gençler arasında %52, %52 işsizlik olduğu bir yerde siz barışı sağlayamazsınız. İnsanlar farklı güdülerin peşinde giderler. Orada söylemek istediğim şuydu 1-İşsizliğin yenilmesi lazım. 2-Yoksullukla mücadelenin etkin ama sosyal devlet anlayışıyla yapılması lazım. 3-Tütün üreticilerine getirilen yasakların kaldırılması lazım. 4-Özelleştirmenin o bölgelerde kesinlikle olmaması lazım. 5-Et Balık Kurumu nun yeniden kurulup o bölgelerde hayvancılığın yeniden geliştirilmesi ve desteklenmesi lazım. Aç ve susuz yoksul kimse kalmadığı zaman herkesin evine ekmek gittiği zaman bir toplumsal barış olacaktır. Eğer biz toplumsal uzlaşmayı da sağlayacaksak toplumsal barışın ve uzlaşmanın bir parçası af olacaksa biz ona da evet deriz söylemek istediğim buydu. Burada cümle tamamen kesilmiş makaslanmış. Efendim işte biz sözde birden bire çıktık dedik ki genel af istiyoruz böyle bir şey yok. Toplumsal barışın toplumsal uzlaşmanın olmadığı bir yerde barışın yani affında olup olmayacağını hepimizin kabul etmesi gerekir söylemek istediğim temel nokta oydu. Şimdi bir başka arkadaşım da söyledi belki yoksullukla ilgili işsizlikle ilgili çözümler nedir sizin çözümleriniz diye ekonomik koşullar var mutlu insanlar yaratmak istiyoruz fakat bir de etnik kimlik konusu. Şimdi etnik kimlik Mustafa Kemal çok sayıda etnik kimlikten bir ülke oluşturdu. Çünkü biz imparatorluktan devraldık. Bizim içimizde sadece Türkler yok Kürtler var Ermeniler var Araplar var, Çerkezler var benim adını bilemediğin çok sayıda etnik kimlikten insanımız var. İlk kez bir ulus olarak Anadolu coğrafyasında uluslaşma sürecini yaşıyoruz. Türk Ulusu ilk kez Anadolu coğrafyasında uluslaşıyor. Çünkü ondan önce bir uluslaşma süreci yok biz uluslaşma sürecini yaşarken daha güçlü, daha dinamik, geleceğe daha iyi bakan kendi sorunlarını çözen özgüveni olan bir Türkiye yaratmak istiyoruz ama birileri bunu istemiyor. O nedenle ben şahsen PKK yı emperyalizmin elinde Türkiye için kullandığı bir sopa olarak görüyorum. Hemen olaylar çıkıyor onun arkasında bize dost görünüp ama onlara destek veren unsurlar var. Siz bu kadar insanı besleyeceksiniz silah alacaksınız imkanı sağlayacaksınız bu kaynaklar nereden geliyor. Bize dost görünüp ama ikiyüzlü politikalarla arkamızdan kuyumuzu kazanları bilmemiz lazım. Türkiye bunların hepsini 9

10 bilmek zorundadır. Bunları bilip politikaları bunun üzerine inşa etmek zorundadır. Bunu öyle yapamazsanız sağlıklı politika geliştiremezsiniz. Etnik kimliği siyasetin öznesi haline getirenler aslında ülkeye ihanet edenlerdir. Her birinizin belki bu salonda çok farklı etnik kimliklerden arkadaşlarınız vardır. Hepimiz o Türk Ulusu dediğimiz ulusun şuanda bir parçasıyız. Mustafa Kemal ne diyor Türkiye Cumhuriyeti yle oluşturan halka Türkiye Halkı diyoruz yanlış hatırlamıyorsam öyle bir tanımlaması da var Mustafa Kemal in o da biliyordu zaten çok farklı kimlikler olduğunu. Ama biz hiçbir zaman etnisiteyi esas alıp bir siyasal politika oluşturmak sürecine girmedik ama girenler oldu, yapanlar oldu buna göz yumanlar oldu. Ne zaman büyüdü acaba biliyor musunuz? 12 Eylül den sonra. Bir siyasetin özeti ne zaman getirildi biliyor musunuz? 12 Eylül den sonra. Onlar palazlandı ama bu ülkede yurtseverlerin idam sehpalarında hesap verdiler. Ben 1925 sürecinden sonra gelen süreci şunun için özellikle anlattım. O dönemin insanları yoksuldur ama dürüsttür. O dönemin insanları ülkelerinin çıkarını savunuyordu bireysel çıkarları değil. Demek ki siz doğru durursanız ülkenizin kaynaklarıyla çözemeyeceğiniz hiçbir şey yoktur. Üniversitelerimiz var. Bugün çok iyi dünya çapında üniversitelerimiz var. Mimarlarımız var, mühendislerimiz var, yazarlarımız var, çizerimiz var, her alanda çok yetkin insanımız var. Bana söyler misiniz her alanda yetkili olan bu kadar güzel bir toplumda kaç tane düzgün siyasetçiyi bulabilirsiniz temel sorunumuz bu zaten. Eğer siyasetçiler halkı aldatmayıp toplanan vergileri halkın çıkarları için kullansalardı biz bu sorunları çoktan aşmıştık ama yapmadık. Çözümler çok çözüm için toplantı yaparsanız ben gelip bizim partimizin en azından kendi dünya görüşümüzü çözümleri anlatabilirim. İşsizlikle ilgili ne yapacağız yoksullukla ne ilgili ne yapacağız. Bölgelerarası dengesizliği gidermek için ne yapacağız çözümler var. Ben yoksulluk için şunu söyleyeyim temel sorundur yoksulluk. İktidarın politikası geniş halk kitlelerini sürekli yoksul tutmak ve onların yoksulluğunu sömürerek iktidarda kalmak. Biz de diyoruz ki yoksullukla mücadele etmek istiyorsanız aile sigortasını kuracaksınız. Uluslararası Çalışma Örgütünün kabul ettiği 9 sigorta dalından birisidir. 8 i Türkiye de uygulanıyor 9. sigorta dalı uygulanmıyor. Niçin? Çünkü yoksullukla mücadele sosyal devlet bağlamında olmasın diye sadaka devlet mantığı yayılsın diye kul anlayışı egemen olsun biat kültürü egemen olsun diye yanaşmıyorlar. Eğer siz aile sigortasını Türkiye de uygularsanız o zaman sorun çözülecek böyle bir tablo kalmayacak. Ne kömür ne makarna ne yiyecek dağıtımı yok böyle bir şey hiçbir çağdaş toplumda yoktur. Diyeceksiniz ki aile sigortasını niye kabul etmedik hiç geçmedi mi ki parlamentodan? 1971 yılında Türkiye aile sigortası kuracağını taahhüt etmiş. Parlamentodan geçirdi 102 sayılı Ulusal Çalışma Örgütü Sözleşmesi kabul edildi ama bunu yapmak zorundayız. Baskı ve medyayla ilgili bir soru daha geldi. Medya tek parti iktidarların döneminde ya da tek parti iktidarı heveslerinin olduğu dönemde de baskı altında kalmıştır. Sayın Başbakan geçenlerde şöyle bir açıklaması olmuş şöyle bir açıklama yaptı. Köşe yazarlarına parayı gazete faturalarına veriyor. Gazete faturaları geldiğine göre patron istemediği yazıyı yazmaz yazarsa da tutar kulağından atar. Şimdi bu mantığa sahip olan bir ülkede ya da bu mantığa sahip olan bir siyasetçi de siz demokrasi kavramını gelişebileceğini düşünüyor musunuz? Bir siyasetçinin temel görevlerinden birisi de eleştirilere tahammül etmek ve eleştirilerden ders çıkarmaktır. Eğer siz eleştiriye karşıysanız ve de eleştirenleri ben yok edeceğim beni eleştirenleri ben susturacağım derseniz olmaz. O nedenle medyada da çeşitlilik olmalı elbette ki köşe yazarları herkes kendi düşüncelerini özgürce söyleyebilmeli CHP yi de eleştirebilmeli, AKP yi de, MHP yi de ve kendi düşüncelerine göre bunu yapabilme bu çeşitlilikleri olabilmeli ama siz başbakan olarak çıkıp şu gazeteleri almayın derseniz o da yok hiçbir ülkede böyle bir 10

11 şey olmaz. Böyle bir şeyi bir Alman ya da bir Fransız ya da bir İngiliz başbakanı söylese o ülkede kıyamet kopar. Biz sessizliğimizi koruyoruz şimdi. Niye? Toplum olarak daha demokrat bir ülke olmanın yolu sorgulamadan geçer demiştim ve cümlelerimi de öyle bitirmiştim. Sorgulamayı ne aracılığıyla yapacağız? Medya aracılığıyla. Medya ne demek? Halkın gözü, kulağı ve sesi demek peki bizim medyamız gerçekten halkın gözü kulağı ve sesi mi? En ufak bir şeyde bile bu kadar baskının olduğu bir yerde medya nasıl halkın sorunlarını yansıtmış olacak. Demek ki demokrasiyi ya da özgürlüklerin hayatı her alanında katmak zorundayız. Medya nasıl düzelir? Onunla ilgili de isterseniz düşüncemi söyleyeyim. İki temel değişiklik yapmak gerekiyor. 1-Hiçbir medya patronu doğrudan veya dolaylı hiçbir kamu ihalesine girmemeli. Medya patronunun kamu ihaleleriyle ilişkisini keseceksiniz. Yani besleme basın ya da yandaş medya kavramı olmayacak. Devletten beslenen medya patronu olmayacak. 2-Her medya çalışanı mutlaka sendikalı olması lazım. Çünkü medya çalışanı yazdığı haberin ardında durabilmeli medya patronuna rağmen durabilmeli. Benim yazdığım haber doğrudur ve ben bu haberi kendi gazetemde yayınlayacağım demeli o özgüveni vermeliyiz. O nedenle bu alanda bu şekilde çözülebilirse daha sağlıklı daha güçlü halkın sorunlarını daha iyi anlatan bir medya kuşağı yaratmış oluruz. Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Ergül Güngör: Gözümüzde öyle bir canlanıyor ki tabii ki bunlar iktidar ne kadar orası tartışılır iktidar her şey iktidar; Alevi iktidar, Kürt iktidar, Romen iktidar. Hikmet Güler in CHP adlı kitabında Siyaset Okulu diye addedilen CHP nin bu girişimlerinden olması gerekmez mi? Yani ilk olarak bu açılımları CHP den bir halk partisi olarak beklenmesi gerekmez mi? Soru: Hatırlarsanız geçen yıllarda Manisa Milletvekilimiz Bülent Arınç bir tane söylemde bulundu. 12 Eylül 1980 lerde ülkede yeni gruplar demokrasinin üzerine çekilen ama 12 Eylül 1980 darbesini hazırlayan meseleyi darbeciler bütün uğraşlarda neredeyse fikir alarak bir şekilde anayasayı tekrar yürürlüğe koymaya çalıştılar. Şimdi günümüz Türkiye sine bakılınca tekrar hazırlanan bu anayasada 4 kişinin ortak kararı olan anayasa yürürlüğe girmek üzere eğer geçerse tabii sizce bunun hangisi demokrasi hangisi değil biz hangi tarafta yer alalım? Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğrencisi Veysel Koç: Konuşmanızda gençlerin siyasete girmeleri için hayatı sorgulamaları gerek demiştiniz. Ben de arkadaşlarıma bakıyorum. Hepimiz Ankara da yaşıyoruz. Ankara nın en büyük sorunu hakkında kimse soru sormadı Sayın Kılıçdaroğlu na. Benim kendi içimde genelde aklıma gelen hep bir şey var sürekli böyle dolaştığım yerlerde okulda hep aklıma geliyor ve ben Ankara da yaşıyorum ve Ankara nın bana verdiği hizmetlerden hiç ve hiç hoşnut değilim şuanda ve size sormak istediğim kısa bir soru var az ve öz. Kemal Kılıçdaroğlu neden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına adaylığını koymadı? Kemal Kılıçdaroğlu: Üç soru da yine açılımlar ve diğer konular neden CHP nin bir öncülüğü yok ya da bu konularda düşüncesi yok. Aslında bütün bu konularda bizim düşüncelerimiz çok açık kurultayımızda kabul edilen parti programımız 350 sayfalık bir kitapçık onu okuyabilirseniz her konuda bizim çözümlerimiz orada var biz o çözümleri dile getirdik. Ama biz toplumu ayrıştıran değil toplumda entegrasyonu yaratan politikalardan yanayız. Yani asimilasyona değil entegrasyona vesile olan bir partiyiz. Bir her yerde dediğim gibi parti programımızda yazmışız, Alevilerle ilgili, 11

12 Romen vatandaşlarımızla ilgili, Kürt vatandaşlarımızla ilgili o bölgenin kalkınmasıyla ilgili ne düşüncelerimiz varsa onlar orada ifade edilmiş durumda. Belki bunları biraz daha yüksek sesle dillendirmek gerekiyor. Bu konuda da bir küçük kitapçığımız oldu. Bu kitapçığı da şimdi bastık matbaada Türkiye genelinde dağıtmaya çalışıyoruz. Bülent Arınç ın söylediği ve Anayasa 12 Eylül le ilgili söylemlerini dile getirdiniz. Bülent Arınç aslında çok ilginç bir insan yani söylediği ve eylemleri tamamen zıt olan gülmekle ağlamak arasındaki çizgisi çok dar olan bir insan, o nedenle Arınç ı özel bir değerlendirmeye almak gerekiyor. Ama o beni bile aşan bir olay yani o konunun uzmanı tarafından Arınç ın değerlendirmesi lazım. 12 Eylül AKP ye ve onlara yaramıştır. 12 Eylül döneminde bu ülkede ülkücülerle solcular hapishanelerde işkencelerden geçmiştir. Ama onlar onların sırttı sıvazlanmıştır. Onlar iyi yetiştirilmiştir onların büyümesine olanak sağlanmıştır ve bugünkü noktaya gelmiştir. Yani AKP yi yaratan besleyen aslında 12 Eylül dür. Ben bunu parlamento kürsüsünde söylediğim için burada da rahatlıkla söylüyorum. Sayın Bülent Arınç da Sayın Recep Tayyip Erdoğan da 12 Eylül ürünü birer politikacıdır. Ankara nın bana verdiği hizmetlerden mutlu değilim diyen arkadaşım neden Ankara dan Anakent Belediye Başkanı olmadınız diye: Benim İstanbul Anakent Belediye Başkanı adaylığım açıklanmadan yaklaşık 1,5 ay önce Sayın Karayalçın ın Ankara Anakent Belediye Başkanlığı açıklanmıştı. Dolayısıyla ben istesem de burada aday olma şansım yoktu. Ama bir şekilde Ankara nın da İstanbul un da sorunu çözülecek tabii. Burada bizim temel bir hatamız oldu. Biz rahat koltuklarımızda oturduk uzun dönem uzun dönem iç çekişmelerle geçti. Parçalandık bölündük ama artık bugün toplumun her kesimini ve her kuşağını gençleri, yaşlıları, kadınları, erkekleri bir şekilde toplumun dokusuna işleyip artık raydan çıkmış olan lokomotifi alıp yeniden raya oturtmak görevimiz var. Yani ben şunu açık yüreklilikle söyleyeyim. Türkiye nin yeniden bir Ulusal Kurtuluş Mücadelesine ihtiyaç var. Biz kendi ülkemizin çıkarlarını tüm çıkarların üstünde tutarak, kendi ülkemizin çıkarlarını savunarak kendi özgüvenimizi yaratarak kendi medyamızı kendi televizyonlarımızı yaratarak onların özgürce yayın yapmalarını sağlayarak bireysel hak ve özgürlükleri genişleterek yaratılan katma değerin adil bölüşmesini hakça bölüşmesini yollarını ve alt yapısını oluşturarak yeni ve güçlü bir Türkiye yaratmak zorundayız. Yanlış siyaset anlayışı Türkiye yi çıkmazlara sokmuştur. Sokuyor da zaten onu görüyoruz hep beraber. Umuyorum hep beraber bunların üstesinden geleceğiz. Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğrencisi Leyla Çınar: Benim sorum kısa ve net biliyorum ki köklü geçmişi olan siyaseti görmüş geçirmiş nice partilerin kapatıldığına şahit olan CHP ne için yıllardır yeni bir değişim, yeni bir yapılandırma yani iktidara doğru gidişe değil de yıllardır ana muhalefet partisi olarak karşımızda. Soru: Mütercim Tercümanlık Bölümü 3. sınıf öğrencisiyim. Her gün televizyonu açtığımızda bütün siyasi liderler birbirlerine sürekli hakaret kavga içerisindeler. Biz gençlerin siyasete bu şekilde özendirilmesini istiyoruz. Fakat sizce gençler o siyasi liderleri gördükten sonra o hakaretlerin, o kavgaların üzerine nasıl özenebilirler? Soru: Kemal Ağabey gençlerin daha çok siyasete katılmasından mı bahsediyorsunuz? Benim babam ülkücü görüşlü birisi, onun arkadaşlarından dolayı ülkücülüğün ne olduğunu az çok bilirim. Annem sosyal demokrat görüşlü birisi. Onun arkadaşlarından ve ondan da bazı görüşleri biliyorum. Tarikata yakın olan arkadaşlarımız da oldu öğrenecek daha çok şey var. İki tarafı da az çok bildiğim 12

13 düşüncesindeyim ben. Şimdi gençlerin siyasete girmesini istiyorsunuz. Ben tarikata üye olan bir arkadaşımla sohbet etmeye başladığım zaman benim annem heyecanlanıyor endişeleniyor. Kim vurduya gidersin diyor. Şimdi ben burada AK Partiyi öven bir şey yapsam buradaki insanların çoğu içinden bana kötü sözler sarf edebilir. Yani insanlar şuanda en azından gençler kendi aralarında siyaset yapabilecek olgunluğa sahip değiller bence. Sırf bu yüzden bazı üniversitelerde harcı savunayım diye ülkücü geçinen bazıları satırla saldırıyor ya da buna benzer bir sürü olay oluyor. Yani siyasi görüş ortaya çıktığı zaman insanlar kavga etmeye başlıyor tekme tokatla satırla vs. İşi kısa olarak şöyle sorayım. Komünist görüşlüyle ülkücü görüşlü birini aynı masaya oturtabilmek için illa ikisini de aynı koğuşa mı sokmak gerekiyor? Kemal Kılıçdaroğlu: Evet güzel bir soru 12 Eylül de onlar aynı koğuşa girdiler ve ikisinin de iki tarafında ülkeyi kurtarmak için nasıl birbirlerini öldürdüklerini fark ettiler. Ama silahları başkaları vermişti onların eline. O nedenle ben size konuşurken hitap ederken değişik görüşler olabilir, farklı görüşleri olabilir saygıyla dinlemeliyiz. Birisinin söylediğini tez olarak kabul edip karşı görüşü antitez olarak alır. Ama maalesef tabii gençler çok heyecanlı haksızlıklara en hızlı tekniği gençler verebilir. Adı üstünde delikanlı diyoruz. Dolayısıyla ama üniversite gençliğinin artık bunu aşması lazımdır. Komünistlerle ülkücülerin aynı koğuşa girmesine gerek yok komünistlerle ülkücüler beraber bir araya gelip tartışabilirler. Kendi ülkelerinin çıkarlarını savunabilirler. Elbette ki dünya görüşleri farklı olacaktır. Zaten herkesin dünya görüşü aynı olursa üniversite kurmaya gerek yok ki üniversiteler nedir? Değişik düşüncelerin özgürce ifade edildiği mekanlardır. Burada kavgayla değil düşüncelerle yarışma olmalıdır. İnsanlar düşüncelerini ifade etmelidir. Ülke nasıl kalkınacak nasıl bağımsızlığımızı koruyacağız, nasıl kurumlarımızı güçlendireceğiz, kurum kültürünü nasıl oluşturacağız; kimler nerede nasıl Türkiye ye şu ya da bu şekilde saldırıyor bunları göreceğiz, bütün bunlarla hayatı sorgulayacağız. Dolayısıyla kavga etmeden anlaşarak bunu yapmak zorundayız. Tarikat vs şunu kesinlikle her genç arkadaşımın bilmesini isterim: Hangi inançtan olursa olsun inançların siyaset konusu olduğu bir yerde özgür düşüncede biter. İnançlara saygı göstereceğiz ve o inançlar siyasetin dışında olacak. Farklı şeyleri düşünebiliriz. Farklı anlayışlarımız olabilir, farklı inançlarınız da olabilir. Kişiyle tanrı arasındaki ilişkiyi bizim denememize sınamamıza ve onu sorgulamamıza veya onun yeterli olup olmadığını bilmemize zaten olanak yok. İnançlar farklıdır, inançları hayatın içine koyup koymamak o manevi dünyamızda yer alan bir olgudur. Onu günlük yaşamımızın içine koyduğumuz zaman ilişkiler çatışmaya dönüşebiliyor. Bu tehlikeye hepimizin dikkat etmesi gerekiyor diye düşünüyorum. Gençler siyasette diyorlar işte gençler kavga ediyorlar birbirlerine hakaret ediyorlar. Politikacılar kavga ediyorlar. Gençler de dolayısıyla televizyonları açtığı zaman siyasetten soğuyorlar. Eğer politikacılar kavga ederse gençlerin de kavga etmeleri zemin hazırlıyorlar gibi söylediğimiz odur. Aslında siyaset tartışma alanıdır, kavga alanı değildir. Neden tartışma alanıdır? Çünkü farklı görüşler tartışılacak farklı düşünceler tartışılacak. Dinleyen yurttaşlar kimin haklı olup olmadığını aynı şekliyle karar verecek. Ama ben size gerçekten burada Sayın Başbakanın kullanacağı bazı ifadeleri kullanmaktan utanırım. Ama kullanıyor Sayın Başbakan bunları. Şimdi kullanıyor da biz bu ifadelerin hiçbirisini kullanmıyoruz. Kavga olmamalı ama tartışma olmalı ama tartışma saygı içinde olmalı saygı gösterilerek olmalı bunun önderliğini de Sayın rahmetli Ecevit yapmıştır. Oldukça saygılı oldukça güzel bir üslup kullanarak toplumda bunu örnek almıştır aslında baktığınız zaman bizim o kavgadan değil dostluktan hoşgörüden yana olmamız 13

14 gereken bir siyaset anlayışını topluma egemen kılınması lazım onu yapacak olan da politikacılar. Ama gerginlik bazen politikacıların işine yarıyor toplum gerildikçe toplum kutuplaştıkça kendisine oy vermeyecek olan kitlelerin ve ortada kalan kitlelerin kendisine doğru bir çekim merkezi haline gelebileceğini düşünüyorum sorun da bu. Bu sorunu aşmak da toplumun elinde sizlerden tek isteğim var sandıkta o politikacıların ağzına kırmızıbiber sürün. Bir diğer soru gençlerde yeni bir yapılanma içinde değil niçin muhalefete muhalefet yapılıyor? CHP nin bir şansızlığı var şanssızlığı şu biz insanlara diyorsunuz ki işsizliğiniz var yoksulluğunuz var bunları çözeceğiz. Onlar diyorlar ki benim inancım var benim etnik kimliğim var. Biz diyoruz ki sizin inanç ve etnik kimliğinize saygılıyız. Ama siz işsizsiniz ama o işsizliğinizi unutmanız gerekmiyor. Bu yapı bizim çözmekte zorlandığımız bir yapı kalıpları yıkmak çok zor size bir örnek olay sunacağım. Bu örnek olay Türkiye de insanların yaşamı nasıl ve ne kadar sorguladıklarına çok tipik bir örnektir. Geçen Yasama döneminde Adalet ve Kalkınma Partisi bir yasa çıkardı 5310 sayılı Sosyal Sigortalar ve Yerel Sağlık Sigortası yasası. Bu yasanın bir maddesinde der ki Milli Gelir ne kadar artarsa artsın emekliye buradan pay verilmez. Emekli ne demektir bir, ikinci sınıf yurttaş demektir. Bu yasa çıktığında biz meclisi terk ettik. Dedik ki emekliye bunu yapamazsınız emekli de bu ülkenin birinci sınıf yurttaşıdır. Ona yaratılan katma değerden pay almak zorundadır. AKP nin oyu %34, seçim oldu AKP nin oyu oldu %41 e 9 milyon emekli var isterlerse tek bir siyasi partiyi iktidara getirebilirler. O zaman nedir bunu yapan güç nedir? İşte o etnik kimlik ve inanç dediğimiz siyaset alanına alınan iki alan insanların kafasında dar ve çözülmez kalıplar yaratıyor. Bunların kırılması o kadar zor ki bunları kıracağız. İnançlara saygılıyız diyoruz siz hayatı sorgulayın, şimdi geçinemiyoruz diye bize şikayet ediyorlar. İyi de bu yasa çıktığı zaman biz söyledik. Yapmayın bak siz bununla geçinemezsiniz daha da yoksullaşacaksınız dedik gidip oylarını kendilerini bitiren partiye verdiler büyük ölçüde. O zaman nedir siz doğruları ne kadar söylerseniz söyleyin o dar alanda insanların düşüncelerini hapsedildiği alandan o insanları çıkarmak son derece zor ama gideceğiz ama çalışacağız ama uğraşacağız, başkada seçeneğimiz yok. O nedenle biz her olumsuzluğu çözümüyle beraber halkı ikna edebileceğimiz onun anlayabileceği dille beraber götürebilirsek çözümü iktidar olma şansını yakabileceğimiz kanaatindeyim. Soru: Hep gençlerden bahsettik hani şeyin başından beri CHP nin mayıs ayında yapacağı kurultayda gençlere ne kadar yer verecek CHP ve bu değişim süresince neler sağlayacaklar? Bu kadro değişecek mi ayrıca yoksa kadro aynen devam mı edecek ve son bir sorum daha %10 barajı hakkında ne düşünüyorsunuz? Atılım Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Öğrencisi Sevgi Gök: Ben soru sormak istemiyorum bir olay anlatmak istiyorum. Yani seneye de seçimler var başıma gelen bir şeyi anlatacağım sizlere ben Marmarisliyim ve Marmaris te çok özel yani ultra ultra özel bir yatta hostes olarak çalışıyorum. İlk çalıştığım sene ilk müşterilerimden biri de Hacı Boydak tı İstikbal Bellona nın sahibi olan belki tanırsınız onları ağırladık. Teknemizin günlüğü 5 bin Euro civarında bir şey ve bir haftadan aşağıya kiralayamıyorsunuz. Yani 3 günde kalsanız 1 haftanın parasını ödüyorsunuz 35 bin Euro civarında bir şey ödüyorsunuz. Fakat Hacı Boydak Beyler tekneye geldiklerinde 10 gün kaldılar ve o zaman 2007 seçimleriydi yani seçim zamanındaydı. 14 günlük parası ödemek zorundaydılar 10 gün kaldılar. Çünkü seçimde oy vermek için çıkıp gideceklerdi ve gittiler. Onlar seçimde oy verebilmek için bu kadar acele edip o kadar parayı verip gidiyorlardı. Fakat binlerce yat binlerce tekne bunların içinde en az 6 14

15 tane personel var ve bizim o taraflar genelde CHP lidir yani bunu savunur görüş düşüncemiz böyledir. Biz oy kullanamadık kullanmadık çünkü çalışıyoruz. Diyor ki arkadaşlar biz oy kullanmak zorundayız. Mutlaka zorundayız yani onca insan gidip kullanıyorsa ben AKP ye gitmeliyim bir oy vermeliyim diyorsa bu kadar parayı bırakıp bizler de kullanmak zorundayız oyumuzu ve ben Ankara ya geldiğimde şunu gördüm. Bir başkent görmedim. Başkent başkent diyorlar geldim çok pişmanım işin açıkçası ve komşularım şöyle diyor işte ben AKP ye oyumu vermiyorum burada Melih Gökçek e oy veriyorum. Çünkü çok şey yaptı 15 yıldan beri. Bende anlatıyorum Hatice Teyze Fatma Abla ne yaptı 15 yıldan beri, ben geldim gördüm ama hiçbir şey göremedim yani buraya geldim hiçbir şey yok. Melih Gökçek burada yapması gerekeni yaptı. Yani bunları yapmak zorunda bir alt geçit bir üst geçit yaptı şunu yaptı bunu yaptı değil bunları yapmak zorunda bir Belediye Başkanı zaten, yani dikkat edelim seneye seçimler var oyumuzu kime verdiğimize çok dikkat edelim. Ulaşımda her konuda her şeyi eleştirmek gerekiyor. Hiçbir şekilde kendi düşüncelerimizi savunmuyoruz. Yani özel üniversitelerin hayatta başka bir yerde adı geçmiyor. Soru: Atatürk ün gençliğe verdiği önem ortada iken neden Cumhuriyet Halk Partisi nin mevcut yönetimi ve milletvekillerinin yaş ortalaması bu kadar yüksek bunun makul bir açıklamasını sizden bekliyorum. Soru: Ben Bilişim Sistemleri birinci sınıf hazırlık öğrencisiyim ve size bir anekdot sunmak istiyorum. Zeki Alaysa Metin Akpınar tiyatrosunun iki ayrı zamanını yani şuan ki durumumuza bize bağlamak istiyorum. 25 yıl öncesinden bahsediyor bir sarhoş gelmiş Beyoğlu İlkyardım Hastanesine kavga ettiği adamı anlatıyor Metin Akpınar da hasta bakıcı. Ha o senin dediğin SODEP lidir o SODEP li diyor onlar hala sizde mi birleşelim bizde mi birleşelim, seneye kadar bir karara varacaklar Allah bu memlekete sabır versin. Bu memleketi inşallah İnönü nün torununun çocuğu kurtarır o da belki diyordu. Yani gerçekten bunu gördük 30 yıla yakın bir zaman geçti. Özal zamanı gördük. Özal ı görünce pek çok şeyin de ne demek olduğunu anladık ve ardından hala bakıyoruz DSP var, CHP var, DSHP kuruldu, SHP vardı, Alevi delegasyonun yeni kuracağı bir parti var ve biz aslan Sosyal Demokratları artık tekrar bir arada görmek ve %42 leri tekrar ülkede görmek istiyoruz. Gençler bugünleri tekrar yaşamak istiyor öncelikle bunu söyleyeceğim ve sizin partinizde de diğer sosyal demokrat partilerden kişileri gelecek seçimde görecek miyiz bunu sormak istiyorum. Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Alperen Kılıç: Belki konu basit kaçabilir fakat çok merak ediyorum. Geçen ay biliyorsunuz bir Altındağ da gecekondu ziyareti olmuştu. Sanırım siz de vardınız, milletvekilleri vardı daha sonra Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek demişti ki akrabalarını ziyaret ettiler. İşin aslı nedir sizden öğrenebilir miyiz? Kemal Kılıçdaroğlu: Mayıs Kurultayıyla ilgili sorular geldi şunu söyleyeyim bu kurultayda partinin yönetim anlayışı tümüyle değişiyor. Yeni bir parti tüzüğü kayda geçecek. O parti tüzüğüne göre partinin merkez yönetim kurulunda görev alacak olan genel başkan yardımcıları parti meclisinden belli konularda belirli olarak seçilecekler gençlik kollarından sorumlu gibi, ekonomiden sorumlu gibi, dış politikadan sorumlu genel başkan yardımcıları gibi her genel başkan yardımcısın da kendi altında bir uzman kadrosuyla çalışmasına olanak veriliyor. Eğer bu şekilde bir anlayış partide egemen olduğu gibi ve yasal kurultayda kabul edilirse partinin farklı hem sesle hem farklı yüzle ortaya çıkacağı kanısındayım. Oy kullanalım diye bir düşünce var elbette 15

16 oy kullanmamız gerekiyor. Keşke bütün yurttaşlarımız sandıklara gidip oy kullansalar ama geleneksel bir yapımız var bizim hava güzelse pikniğe gitmeliyiz oy kullanmayız. Ama onlar kesinlikle giderler oylarını kullanırlar keşke bizler de aynı sorumluluğu paylaşabilsek. Mademki gençlerden Atatürk ten söz ediyoruz. Niye milletvekillerinin yaş ortalaması bir hayli ileri ve gençler siyasete girmiyorlar diye soruldu. Aslında tabii girmesi gerekiyor. Gençlerin biraz daha siyasetin içinde aktif olmaları gerekiyor. Partilerin içine girmeleri gerekiyor gençlerin gençlik kollarının görev almaları ve orada daha yüksek daha güçlü bir ses çıkarmaları gerekiyor. Tabii gençlerin birden bire politikaya atılmalarını da çok kolay olmadığını da ifade edeyim. Çünkü örgütün tanınması veya seçimler olacaksa o seçimler için önceden çalışması ve çaba harcaması ve buna benzer birden fazla olay var ve seçime girmek için asgari bir gelirinin olması gerekiyor. Seçime girerken para ödüyorsunuz bir miktar partilere ödüyorsunuz, bir miktar kendi seçim harcamalarınız için bunu sağlıyorsunuz. O nedenle hani üniversiteyi her bitiren seçime girecek ve milletvekili olacak dersek biraz kendi kendimizi kandırmış oluruz. Hayatta tutunmak belli bir yer edinmek belli bir gelir elde etmek ve ondan sonra siyasete ilgi gösterip siyasette yer etmek belirli özgürlük içinde onları dile getirmek gerekiyor. Gençler bu açıdan mutlaka birilerinin siyaset gencin siyasetçi olması demek mutlaka milletvekili olacak diye de algılanmaması lazım. Gençler siyasetin her alanına girebilirler gençlik kollarında diğer alanlarda yer alabilirler elbette parlamentoda da görev yapmalı onların en doğal hakkı. Aslan Sosyal Demokratlar ne olacak diye birleşmiyorlar diye eleştirildi. Çok samimi düşüncemi söylüyorum bölünmenin tek bir şeyi var koltuk sevdası başkada bir şeyi yok. Bana kimse diğer sosyal demokrat partilerle CHP nin şu görüş ayrılığı vardır diye söylerse ben merak ediyorum hangi görüş ayrılığı var yok bir görüş ayrılığı. Bu milletvekili olmak galiba çok ilginç bir olay herkesin böyle ben olayım ben olayım diye ayrıştığı, bölündüğü, küstüğü, kavga ettiği bir alan olmaktan çıkarılmalı onun için baştan dedik siyasi partiler yasasının değişmesi ve siyasetin daha demokratik bir süreç içinde mutlaka yerini alması gerekiyor diye ifademin nedeni oydu. Gecekondu ziyaretiyle ilgili söylediniz: İlk gittiğimizde Altındağ da bir eve gittik. Bir arkadaşımızın akrabasıydı. Bir eve ziyarete giderken komşumuza bile haber veririz ona da haber verdik. Çünkü bize gözleme falan yapacaklardı. Biz geliyoruz bize gözleme hazırlayın dedik öyle gittik. Sayın Gökçek vay efendim oraya haberli gittiler. Oraya gittik doğru kadınlar vardı mahallede kadınlara haber verilmiş onlar da gelmişlerdi. Onlarla oturduk onlar dertlerini anlattılar biz söyledik dinledik. Gökçek dedi ki siz niye habersiz gitmiyorsunuz. Ertesi gün de habersiz gittik bu sefer habersiz gittik bir eve uğradık. Mahalleye gittik sokaktaki yurttaşlarla karşılaştık kadınlarla konuştuk onların dertlerini dinledik. Yani haberli habersiz çok önemli değil, önemli olan şu sosyal demokratların alt ve orta gelir gruplarına daha fazla gitmeleri gerekiyor. O insanların sorunlarını daha fazla ilgi göstermeleri gerekiyor. O insanlarla daha fazla kucaklaşmaları gerekiyor. Onları potansiyel AKP li müşterisi olarak görmemeleri gerekiyor. Toplumun her kesimine bizim mutlaka gitmemiz gerekiyor. Gidersek o insanlarla elbette beraber oluruz beraber oturur konuşuruz. Son bir şey daha vardı %10 barajı için ne düşünüyorsunuz diye. Benim kişisel kanaatim %10 barajının çok yüksek olduğu kanısındayım. Daha makbul düzeye çekilmesi AB standartlarına olabilir yani orada da oran vardır o orana çekilebilir. Çünkü %10 barajın sadece AKP ye hizmet eden bir baraj olduğu kanısında değilim. Ama tabii buna karar verecek olan bizden çok, mevcut çoğunluğu elinde tutan siyasal iktidar yani orada %10 barajı değiştirmediği sürece tek partisi olarak bizler diğer muhalefet partilerinin bu barajı değiştirme şansları söz konusu değildir. 16