Avşar boyu Oğuzların Bozoklar koluna bağlı Yıldızhanoğulları ndandır.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Avşar boyu Oğuzların Bozoklar koluna bağlı Yıldızhanoğulları ndandır."

Tülay Karakaş
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Köyün yerleşim tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber Faruk SÜMER in Oğuzlar adlı kitabından alınan bilgilere göre Avşar adının anlamı Çevik ve avı seven demektir. Avşar boyu Oğuzların Bozoklar koluna bağlı Yıldızhanoğulları ndandır. Yine aynı eserden alınan bilgilere göre Türkiye de yaşayan boy adlarına bakıldığında, 16. yy dan bugüne kadar Avşar adının kullanılmasında fazla bir azalma görülmemiştir. 16. yy da 94 yerde Kayı ismine rastlanırken, 86 yerde Avşar ismi vardır. Bugün ise Kayı adına 25, Avşar adına 53 yerde rastlanmaktadır. * Avşar adının Afşar şeklinde yazılmasına devam edilmesinin tek nedeni, hukuki yanılmalara neden olunacağı korkusudur. Çünkü, harf inkılâbından sonra yapılan ihmal sonucu avşar olarak yazılması gereken kelimenin, Afşar şeklinde yazımına devam edilmesidir. Bu bakımdan AVŞAR adının okunuşunu değiştirmeye çalışmak anlamsız ve yersizdir. Zorunlu olarak Afşar yazılan kelimeyi yazıldığı gibi okumaya çalışmak ve Avşar olarak söylememek büyük hatadır. Nüfus ve tapu kaydı gibi pek çok belgenin doğru olarak değiştirilmesi çok zorlaşmış ve yanlış yazıma devam edilmektedir , Nurettin SEZEN. * İran da hanlık kuran Nadir Şah ve Mansur Bey Avşar boyuna bağlıdır. Osmanlı Devleti döneminde Afşarlar Orta ve Batı Anadolu ya 17. yy ın sonraları ve 18. yy ın başlarında gelmişlerdir. 1 / 8

2 Köyümüzün akrabaları olan ve Bâlâ ilçesinin Büyük Avşar ve Emirler e yerleşen Avşarlar, Yeni İl Avşarları Sivas arasında yaşayan ve Yeni İl adı verilen Türkmen topluluğundaki Avşarlardan üç oba: Göbekli Avşarı na (Boynu Kısalu, Delüler, Sekiz), diğerleri de (Bidil Avşarı, Taifi Avşarı, Kızıl Süleyman) İmanlı Avşar ına mensup bulunuyorlardı. (Kâmil Su Göbekli Avşarı, F. Sümer Köpekli Avşarı der). Bunlardan Bidil Avşarı Yeni İl in çözülmesi üzerine batıya göç etmiş ve Ankara nın Bâla İlçesi içinde yurt tutmuştur. Ankara nın Mogan Gölü yakınındaki bir yerde bu oymağın adını taşımaktadır. Avşarlar; 16. yy da Anadolu da, Kayı dan sonra olmak üzere en fazla yer adına sahip bir boydur. Bu husus Avşarlar ın, Anadolu nun fetih ve iskânından en mühim rolleri oynamış boylardan biri olduğunu ifade eder. Yazıcıoğlu Ali ye göre Karamanoğulları Beyliği ile Dulkadiroğulları Beyliği ni kuranlar Avşarlar dır. 15. yy da ise Avşarlar ın Akkoyunlu faaliyetlerine katıldıkları görülmektedir. Osmanlı döneminde Bolu sancağına bağlı 17 adet Avşar ismine rastlanırken bugün bunlardan sadece 5 i Bolu il sınırları içersinde, 3 ü ise Gerede ilçesi sınırları içinde kalmıştır. (Kaynakça: 1- Faruk SÜMER, OĞUZLAR, sayfa 230, 231, 284, TDV,Islam Ansiklopedisi, 4. cilt s. 161) Bidil Avşar larının Ankara yakınına geliş tarihi 16. yy ın sonları olarak görülmektedir. Avşarlar Batı Anadolu ya 18. yy ın başında geldiklerine göre, köyde yapılan araştırmalar ve yaşlıların anlattıklarına göre köyün ilk yerleşimi de yaklaşık olarak 18. yy ın başlarına denk gelmektedir. KÖYÜMÜZÜN KURULUŞU 2 / 8

3 Köyümüzün ilk kurucularının, Ankara nın Bâla ilçesine bağlı Büyük Avşar ve Emirler den ayrılarak bu bölgeye geldikleri anlaşılmaktadır. Köyümüzün ilk yerleşimcileri Ankara nın Bâlâ ilçesinin Büyük Avşar köyünden gelenlerdir. Develer ismiyle anılan mevkide bir müddet konakladıktan sonra, şimdiki Birinci Afşar Köyü ne yerleşmişlerdir. (İlk gelenler, çok sayıda deve ile getirdikleri için buraya Develer denilmiştir). Bir müddet sonra Bâlâ nın Emirler Köyünden ayrılmak zorunda kalan bazı aileler de, akrabaları olan Gerede nin Avşar Köyündeki akrabalarına misafir olurlar. Bu yakın akrabaları, Başka yerlere, daha uzaklara gitmeyin, bizim arazimiz çok. Size arazi verelim, bizim işlerimizi görseniz, yine de geçiminizi temin edersiniz, derler ve şimdiki köyün yerleşim yerini gösterirler. Böylece köyün ilk temelleri atılmış olur. Eyvazoğlu, Çulhaoğulları, Belcioğulları, Tomurcuoğulları, Demircioğulları, Solakoğulları gibi ilk gelen ailelerin yanında köye, gelip yerleşen Hamzalar sülâlesi de köklü ailelerdendir. Birinci Afşar ve köydeki yaşantı, gelenek ve görenekler, insanî ilişkiler, Bâla daki Büyük Avşar ve Emirler de de görülmektedir. Daha sonra köye başka aileler de gelip yerleşmişlerdir. Gerede nin en güzel yerleşim yerlerinden biri olan köyün adı, Cumhuriyet in kuruluşuna kadar AVŞAR-I ŞERİF olarak devam etmiştir (Mahmutoğullarından Seyit Ahmet in 1913 tarihli tapu senedinde köyün ismi Avşar-ı Şerif tir). Köyün mahallelerinin ismi de Bölükü Evvel ve Bölükü Sânî adlandırılmıştır (Mahmutoğlu İsmail in 1891 senesin ait vergi makbuzu ve Tomurcuoğlu Vahip in 1903 tarihli Gerede Medresesi nden aldığı tasdiknamesinde mahallenin ismi Bölükü Sânî dir). Bu Avşar-ı Şerif in, ilk gelip yerleşenlerin ağalıklarından ve cömertliklerinden dolayı, ilk yerleşim yerine Ağalar AVŞARI denilmiş, sonra gelip yerleşenlerin mahallelerine de,geldikleri köye nisbeten köye de Emirler AVŞARI adı verilmiştir. Emirler AVŞARI na çükündürün (şeker pancarının) fazla yetiştirilmesinden dolayı da Çükündür AVŞARI denilmiştir. 3 / 8

4 Cumhuriyetin kurulmasından sonra, iki mahalle AVŞAR-I EVVEL ve AVŞAR-I SÂNÎ olarak iki köy olarak ayrılmıştır. Ancak 1900 lü yıllarda iki mahallenin isimlerinin Avşar-ı Evvel ve Avşar-ı Sânî olarak da kullanıldığı bilinmektedir (Mahmutoğullarından İsmail oğlu Muharrem, Gerede Kaymakamlığına verdiği dilekçede köyün ismini Avşar-ı Sânî olarak yazmıştır) li yıllarda köylerin ismi Birinci Afşar ve İkinci Afşar olarak tekrar değiştirilmiştir. İkinci Afşar köyünün mazisinin yıl olduğu sanılmaktadır. Yaşlılardan alınan bilgilere göre köyün camisi ve çeşmesi şimdiki yerinden biraz daha aşağıda musalla taşının olduğu yerde olduğu bilinmektedir. Cami köyün dışından 1870 de kaldırılarak, önce köyün ortasına yapılmış, Ömer Şimşek in muhtarlığında kalın taş duvarlarla yeniden inşa edilmiştir yılında da, Durmuş İnci nin muhtarlığında bugünkü cami Akbaşlı Yakup Ustaya yeniden yaptırılmıştır. KÖY ODASI Köyde kahvehane bulunmamaktadır. Bunun yerine köy halkına faydalı konuşmaların yapıldığı, sohbetlerin edildiği, köy sorunlarının tartışıldığı, gelen misafirlerin ağırlandığı, ferfene dediğimiz eğlencelerin düzenlendiği köy odası bulunmaktadır. Köy odasında oturma düzeni köy imamı en başta olmak üzere, yanında yaşlı ve kültürlü kişiler, daha sonra da yaş sırasına göre oturum devam eder. Köy odasında; vakit namazlarından önce ve akşamdan sonra konuşmalar yapılır, köy halkının yararlanacağı bilgiler verilir, köyün sorunları tartışılır ve aynı zamanda ferfene dediğimiz eğlenceler düzenlenirdi. Gündüzleri de, köy imamı çocuklara Kur ân-ı Kerîm ve ilmihal dersleri verirdi.1960lı yıllarda köy okulu açılmış, bu dersler hafta sonları ve yaz tatillerinde okutulmaya devam ettirilmiştir. Köy odasının yanında misafirlerin hayvanlarının barınmaları için bir ahır vardı.1970 li yıllarda ahır yıkılarak yerine konserve imâlethanesi yapılmıştır. Günümüzde köy odası önemini yitirerek 4 / 8

5 misafirlerin ağırlandığı, önemli toplantıların ve sohbetlerin yapıldığı bir mekân haline gelmiştir. Son yıllarda ferfene eğlencesi tertiplenerek, eski adetlerin devam ettirilmesi ve köylülerin birbiri ile kaynaşması sağlanmaktadır. SULAMA KANALI 2. Afşar köyünün ekonomisini canlandırmak ve köy halkına ekonomik açıdan katkıda bulunmak amacıyla yıllarında 1,5 klm. Sulama kanalı yapılmıştır. Gerede ilçesinde ilk kurulan kanaldır. Kanal Çalaman deresinden (Yaman altı) başlayarak köy mezarlığının alt yanına kadar ulaşmaktaydı. Böylece bu bölgelerdeki tarla ve bahçelerin sulanması sağlanmıştır. Ayrıca sulama alanlarında hızlı bir ağaçlandırılmaya gidilmiş, yonca ekimi geniş araziye yayılmıştır. Sebze yetiştirilmesi de yoğunlaştırılmıştır. 1970li yıllarda kanalın işletilmesi için kooperatif kurulmuş, Kooperatifin ilk başkanlığını Nurettin Sezen ve İbrahim Demircioğlu yapmışlardır İhtilâlinin sonucu olarak kooperatiflerin çalışmaları zorlaşınca, 1980 li yılların sonunda da mahkeme kararıyla kapatılmıştır. Su kanalının yapımından sonra sebze üretimi artınca, köy odasının yanına konserve evi yapılmıştır. Böylece sebzeler değerlendirilerek köy ekonomisine katkı sağlanmıştır. Konserveciliğin çevrede büyük etki yapması, başka kursların da açılması ve köydeki faaliyetler ilin dikkatini çekmiş ve köyde açılan biçki-dikiş, görgü görenek (yemek) kurslarının diploma törenine Bolu Valisi idari ve mülki müdürler ile Gerede Kaymakamı yöneticiler gelerek sergi açılışı yapmışlardır. 5 / 8

6 TERKOS 1980 li yıllarda Vahip DEMİRCİOĞLU nun muhtarlığında köyün su ihtiyacı şebeke sistemiyle karşılanmıştır. Daha sonraki yıllarda bazı tamirat ve tadilat işleri yapılmıştır. NÜFUS 1923 yılında Esmelerden Tomurcuoğlu Vahip'in yapmış olduğu köy listesi 28 hanedir. 1. Solakoğlu Kamil 2. Solakoğlu Sadık 3. Hüdayi 4. Sarı 5. Neşed 6. Salih 7. Narin 8. Huriye 9. Hüseyin 10. Karamehmet zevcesi 11. Seyid Ahmet Kerimesi 12. Ahmetağa (İmamlar) 13. Hamza Vahip zevcesi (Sayıtgil) 14. Eyvaz Hüseyin(Agilegil) 15. Kamil Efendi(Katırcı) 16. Seyit Ahmet (Mahmutlar) 17. Yunus Hoca 18. Sadık 19. Halil Efendi 20. Rasim 21. Şaban Eşref 22. Molla Halil Mehmet 23. Hacıgil 24. Çakır Mehmet 25. Hacı Osman 26. Belçi Muharrem 27. Salih 28. Tomurcuoğlu (Esmeler) 6 / 8

7 1941 yılında köy hocası Seyit Mehmet SEZEN Hoca tarafından yapılan listeye göre hane sayısı 42 olmuştur. Bu listeye göre şimdiki hane sırası ortaya çıkmıştır. 1. Mustafa Hoca 2. Abdurrahman(Solaklar) 3. Hudai 4. Sarı 5. Neşed 6. Seyid Mehmet(öksüz) 7. Narin 8. Huriye 9. Hüseyin Hoca(Büyük) 10. Mehmet Çavuş 11. Hilmi 12. Demirci Ramazan 13. Seydi 14. Abdullah 15. Ahmet Ağa 16. Mustafa Balcı 17. Seyid Mehmet 18. Hüseyin Azmaz 19. Muhsin Günay 20. Ahmet Usta 21. İsmail Sezen 22. Selahattin 23. Hafız Ahmet 24. Kahveci 25. Hacı 26. Hakkı 27. Durmuş 28. İlyas 29. Muhittin 30. Ahmet (Kayha) 31. Durmuş Ali 7 / 8

8 32. Akif (Çolak Hafız) 33. Seyit Ali (Şabanlar) 34. Nuri 35. Karamehmet 36. Salih (Alamanlıgil) 37. Mehmet (Efigil) 38. İsmail (Çelebi) 39. Hacı Osman 40. Hacı Mustafa 41. Tahir (topal) 42. Raşit (Reşitgil) İkinciafşar köyümüz; köyde 63 (yarıya yakını boş bulunmaktadır), Ankara'da 109, diğer yerleşim yerlerinde de 55 olmak üzere toplam 227 haneden oluşmaktadır. 8 / 8

Benzer belgeler

KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA ÇALIŞAN KÖYLÜLERİMİZ. Adı Soyadı. Mesleği. Tahsil Durumu. Çalıştığı Kurum. Ahmet AKGÜL. Memur.

KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA ÇALIŞAN KÖYLÜLERİMİZ Adı Soyadı Mesleği Tahsil Durumu Çalıştığı Kurum 1 Ahmet AKGÜL Milli Piyango İdaresi/ 2 1 / 32 Süleyman AKGÜL Sınıf Öğretmeni Düzce 3 Yakup BALCI Matematik