TARSUS TİCARET BORSASI

Transkript

1 2016 YILI BUĞDAY ÜRETİM BEKLENTİSİ TARSUS TİCARET BORSASI ÜRETİM YILI BUĞDAY DEĞERLENDİRMESİ Şahin Mah Sok. No: /TARSUS

2 TARSUS TİCARET BORSASI 2016 YILI 1 BUĞDAY ÜRETİM BEKLENTİSİ

3 2016 ÜRETİMİ YILI BUĞDAY DEĞERLENDİRMESİ STOK Uluslararası Hububat Konseyine (IGC) göre, 2015 yılı hasat döneminde tarihinde ilk kez 200 milyon ton sınırını aşan dünya dönem sonu buğday stoklarının, Temmuz Haziran 2016 sezonunda yüzde 6'lık artışla 213 milyon tona ulaşması bekleniyor. ÜRETİM IGC'nin raporundan derlenilen bilgilere göre, dünya buğday üretiminin Temmuz 2015-Haziran 2016 döneminde, geçen sezona göre 6 milyon tonluk artışla 731 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. Bu dönemde, AB, BDT, Çin, Türkiye ve Kuzey Afrika'da yüksek üretimlere karşın ABD ve Avustralya'nın hasatlarının az miktarlarda artış, Hindistan ve Arjantin'de ise azalmalar, ortalama verimlerin ise 3,3 ton/hektar civarında gerçekleşeceği ediliyor. TÜKETİM tahmin Küresel buğday tüketiminin ise üretimdeki artışın da üzerinde 7 milyon tonluk yükselmeyle 719 milyon ton seviyelerine çıkması bekleniyor. Buğday tüketiminin, sezonunda, gıda ve yem olarak kullanım için kuvvetli talep nedeniyle yıldan yıla yaklaşık yüzde 1 yükselmesi öngörülürken, buğdayın küresel insan gıdası olarak kullanımının Asya ve Afrika'da gelişmekte olan ülkelerdeki nüfus artışlarının etkisiyle yüzde 1,2 büyümeyle 484 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. YEM Bu ürünün, yem olarak küresel kullanımının ise yüzde 2,7 artışla 145 milyon ton seviyelerinde gerçekleşeceği öngörüsünde bulunuluyor. İran ve Türkiye'de küresel buğday ticaretinin yüzde 1 düşmesi beklenmektedir Özellikle İran ve Türkiye'de olmak üzere yukarı Doğu Asya'nın ve aynı zamanda Kuzey Afrika'nın bazı kısımlarındaki iyi hasatların bu bölgelerin ithalat ihtiyaçlarını azaltması nedeniyle küresel buğday ticaretinin yüzde 1 düşmesi bekleniyor. Geçen dönem tarihinde ilk kez 200 milyon tonu geçerek 201 milyon tona ulaşan dönem sonu dünya buğday stoklarının ise döneminde 12 milyon tonluk artışla 213 milyon tona çıkacağı tahmin edilimekteydi. Başlıca ihracatçıların (AB, ABD, Arjantin, Avustralya, Kanada, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna) dönem sonu buğday stoklarının, döneminde, 8 milyon ton yükselişle 71 milyon ton düzeyinde oluşması tahmin ediliyor. Konsey, dünya buğday stoklarının yüzde 6 artışla rekor seviyeye ulaşmasını, ihracatçıların devir stoklarının ise yüzde 11 artışla son 5 yılın en yüksek seviyesine çıkmasını bekliyor. 2

4 DÜNYADA BUĞDAY (Bu veriler IGC nin 21.NİSAN.2016 tarihli özet raporuna göredir.) BUĞDAY 2010/ / / / / /16 PROJEKSİYON ÜRETİM ,7 733,8 TİCARET ,5 153,4 153,9 TÜKETİM ,9 716,4 720,2 STOK ,4 200,6 214,2

5 KAYNAK: USDA NİSAN

6 f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er f i l l er April 2016 WASDE World and U.S. Supply and Use for Grains, Continue d 1/ Million Me tric Tons Foreign 3/ Output Total Supply Trade 2/ Total Use Ending Stocks Total Grains 4/ 2013/ , ,44 283, ,69 461, /15 (Est.) 2068, ,13 310, ,14 493, /16 (Proj.) Mar 2038, ,87 290,3 2103,47 492, /16 (Proj.) Apr 2036, ,67 294, ,62 494,56 Wheat 2013/14 656,82 809,45 133,9 663,61 177, /15 (Est.) 670,29 844,08 140, , /16 (Proj.) Mar 676,48 867,38 141,64 677,18 211,3 2015/16 (Proj.) Apr 677,3 868,36 142,04 676,75 212,7 Coarse Grains 5/ 2013/14 912, ,01 109,92 927,45 177, /15 (Est.) 926, ,81 128,99 959,74 196, /16 (Proj.) Mar 896, ,16 110,18 945,92 191, /16 (Proj.) Apr 894, ,46 113,97 944,64 193,08 2 Rice, milled 2013/14 472,3 580,97 39,22 477,63 106, /15 (Est.) 471,69 577,25 40,77 478,39 102, /16 (Proj.) Mar 464,98 566,32 38,48 480,38 89, /16 (Proj.) Apr 464,52 565,84 38,44 480,23 88,79 Dünya buğday üretiminde son üç yılda üst, üste rekor artışlar yaşanmıştır. (657 milyon tondan; 717 milyon ton, 728 ve 732 milyon tona) Stoklarda da önemli artışlar (170 milyon tondan; 188 milyon ton, 200 milyon ton ve 213 milyon tona ) olmuştur. Stoklardaki yükselişte; üretimdeki rekor artışlar, dünya petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı biyoetenol amaçlı kullanımındaki düşüşle de ilişkili olarak tüketimde daha düşük oranda gerçekleşen artışlar rol oynadı Üç üretim sezonunda giderek düşen buğday ihracat fiyatları taban yaptı ve 2006/2007 üretim sezonu düzeylerine yaklaşarak, tonu dolar bandına geriledi Dünya buğday fiyatlarında rekor düşüşlere rağmen bu üretim sezonunda buğday ekim alanlarında % 1 daralma beklenilmektedir (Ukrayna da buğday ekim alanında azalış, Arjantin de önemli artış). Buğday üretiminin ise geçen üretim sezonunun % 2 düzeyinde altında olması öngörülmektedir. KAYNAK:UHK

7 DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERİN ÜRETİM DURUMLARI (MİLYON TON) Table 02 Wheat Area, Yield, and Production Ülkeler ALAN (Milyon Hektar) VERİM ÜRETİM (Million metric tons) Change In Production 2013/ / /16 Pro). 2013/ / /16 Pro). 2013/ / /16 Pro). From last month From last year Mar Apr Mar Apr Mar Apr MMT Percent MMT Percent World 219,6 220,5 224,3 223,8 3,3 3,3 3,3 3,3 714,9 725,4 732,3 733,1 0,8 0,1 7,7 1,1 inked States 18,4 18,8 19,1 19,1 3,2 2,9 2,9 2,9 58,1 55,2 55,8 55,8 0,0 0,0 0,7 1,3 total Foreign 201,3 201,7 205,2 204,8 3,3 3,3 3,3 3,3 656,8 670,3 676,5 677,3 0,8 0,1 7,0 1,1 "iuropean Union 25,9 26,7 26,9 26,8 5,6 5,9 5,9 6,0 144,6 156,8 158,5 160,0 1,5 1,0 3,2 2,0 China 24,1 24,1 24,1 24,1 5,1 5,2 5,4 5,4 121,9 126,2 130,2 130,2 0,0 0,0 4,0 3,2 South Asia India 30,0 30,5 30,6 30,6 3,1 3,2 2,8 2,8 93,5 95,9 86,5 86,5 0,0 0,0-9,3-9,7 Pakistan 8,7 9,1 9,2 9,2 2,8 2,9 2,8 2,7 24,2 26,0 25,5 25,1-0,4-1,5-0,9-3,4 Afghanistan 2,6 2,6 2,6 2,6 2,0 2,0 2,0 2,0 5,0 5,0 5,0 5,0 0,0 0,0 0,0-0,5 Nepal 0,8 0,8 0,8 0,8 2,5 2,6 2,5 2,5 1,9 2,0 1,9 1,9 0,0 0,0-0,1-4,6 Former Soviet Union - 12 Russia 23,4 23,6 25,6 25,6 2,2 2,5 2,4 2,4 52,1 59,1 61,0 61,0 0,0 0,1 2,0 3,3 Ukraine 6,6 6,3 7,1 7,1 3,4 3,9 3,8 3,8 22,3 24,8 27,3 27,3 0,0 0,1 2,5 10,2 Kazakhstan 13,0 11,9 11,6 11,6 1,1 1,1 1,2 1,2 13,9 13,0 13,8 13,8 0,0 0,0 0,8 5,8 Uzbekistan 1,4 1,4 1,4 1,4 4,9 5,1 5,1 5,1 6,8 7,2 7,2 7,2 0,0 0,0 0,1 0,7 Beiarus 0,7 0,7 0,7 0,7 3,1 3,9 3,4 3,4 2,1 2,9 2,4 2,4 0,0 0,0-0,5-17,9

8 Ülkeler ALAN (Milyon Hektar) VERİM ÜRETİM (Million metric tons) Change In Production 2013/ / /16 Pro). Mar Apr 2013/ / /16 Pro). Mar Apr 2013/ / /16 Pro). Mar Apr From last month MMT Percent From last year MMT Percent Canada 10,4 9,5 9,6 9,6 3,6 3,1 2,9 2,9 37,5 29,4 27,6 27,6 0,0 0,0-1,8-6,2 South America Argentina 3,5 4,2 3,8 3,8 3,0 3,0 2,9 3,0 10,5 12,5 11,0 11,3 0,3 2,7-1,2-9,6 Brazil 2,2 2,7 2,5 2,5 2,4 2,2 2,3 2,3 5,3 6,0 5,5 5,5 0,0 0,0-0,5-7,7 Uruguay 0,5 0,4 0,3 0,3 3,3 2,7 3,3 3,3 1,5 1,1 1,0 1,0 0,0 0,0-0,1-7,1 Australia 12,6 12,2 12,8 12,8 2,0 1,9 1,9 1,9 25,3 23,1 24,5 24,5 0,0 0,0 1,4 6,2 Africa 1 Egypt 1,4 1,4 1,3 1,3 6,1 6,2 6,4 6,4 8,3 8,3 8,1 8,1 0,0 0,0-0,2-2,4 Morocco 3,2 3,1 3,2 3,2 2,2 1,7 2,5 2,5 6,9 5,1 8,0 8,0 0,0 0,0 2,9 56,9 Ethiopia 1,6 1,6 1,8 1,6 2,4 2,4 2,2 2,1 3,9 3,8 3,9 3,3-0,6-14,4-0,5-11,9 Algeria 2,0 1,7 2,1 2,1 1,7 1,1 1,3 1,3 3,3 1,9 2,7 2,7 0,0 0,0 0,8 42,1 Middle East Turkey 7,7 7,7 7,9 7,9 2,4 2,0 2,5 2,5 18,8 15,3 19,5 19,5 0,0 0,0 4,3 27,9 Iran 6,4 6,8 6,8 6,8 2,3 1,9 2,1 2,1 14,5 13,0 14,0 14,0 0,0 0,0 1,0 7,7 Iraq 2,6 2,5 2,5 2,5 1,3 1,4 1,4 1,4 3,3 3,5 3,3 3,3 0,0 0,0-0,2-5,7 Syria 1,6 1,3 1,5 1,5 2,6 1,9 2,4 2,4 4,0 2,5 3,5 3,5 0,0 0,0 1,0 40,0 Mexico 0,6 0,7 0,8 0,8 5,3 5,2 4,6 4,6 3,4 3,7 3,8 3,8 0,0 0,0 0,1 2,0 Others 8,1 8,4 8,2 8,0 2,7 2,7 2,6 2,6 22,0 22,4 20,9 20,8-0,2-0,7-1,6-7,3

9 DÜNYA BUĞDAY ÜRETİMİ (5 YILLIK ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) ÜRETİM MİLYON TON 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 16/17 17/18 18/19 19/20 20/21 ARJANTİN 14,5 8,0 9,2 13,9 10,4 10,8 11,1 11,0 11,1 11,3 AVUSTRALYA 29,9 22,9 25,3 23,7 24,0 25,7 25,8 26,1 26,3 26,6 KANADA 25,3 27,2 37,5 29,4 26,1 29,5 29,6 29,8 30,3 30,4 AVRUPA BİRLİĞİ 137,4 131,6 143,2 156,1 157,7 145,5 145,6 146,3 147,1 147,8 KAZKİSTAN 22,7 9,8 13,9 13,0 14,0 119,0 14,4 14,5 14,4 14,3 RUSYA 56,2 37,7 52,1 59,7 60,6 54,1 55,4 56,9 58,1 59,5 UKRAYNA 22,3 15,8 22,3 24,1 26,0 20,5 24,3 24,8 25,3 25,9 USA 54,4 61,8 58,1 55,1 55,8 56,2 57,3 57,5 57,3 57,8 8 BÜYÜK İHRACATÇI 362,7 314,7 361,6 375,1 374,6 356,2 363,5 367,0 370,0 373,5 ÇİN 117,4 120,8 121,9 126,2 129,0 122,4 123,1 123,8 124,5 125,2 HİNDİSTAN 86,9 94,9 93,5 95,9 88,9 96,7 99,4 100,9 102,4 104,0 KUZEY AFRİKA 18,4 17,2 20,1 17,2 21,7 19,2 19,7 19,9 20,1 20,6 DİĞER 110,0 107,8 116,7 106,2 111,6 110,2 112,5 114,2 116,2 118,0 DÜNYA 695,4 655,5 713,8 720,5 725,9 704,8 718,3 725,9 733,3 741,4 KAYNAK: IGC NİSAN 2016 DÜNYA DURUMU(5 YILLIK ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) Wheat: Medium term supply and demand summary 14/15 est. 15/16 fcast 16/17 proj. 17/18 proj. 18/19 proi. 19/20 prof. 20/21 prof. y/y change previous average five year 16/17 17/18- average' 20/21 Verim (tlha) 3,2 3,3 3,2 3,2 3,3 3,3 3,3 2,% -2,% 1,% Alan (m ha) 223,0 222,0 221,0 223,0 223,0 223,0 223,0 0,4% -1,% 0,2% Üretim (m t) 721,0 726,0 705,0 718,0 726,0 733,0 741,0 1,% -3,% 1,% TÜKETİM 707,0 718,0 713,0 721,0 728,0 734,0 742,0 1,8% -0,7% 1,% Gıda 477,0 484,0 489,0 494,0 499,0 505,0 510,0 1.3% 1.1% 1.1% Besleme 139,0 146,0 136,0 138,0 138,0 138,0 140,0 4,9% -6,8% 0,6% Endüstri 22,0 22,0 22,0 22,0 22,0 23,0 23,0 0,7% 0,6% 0,6% Etanol 8,0 8,0 8,0 8,0 8,0 8,0 8,0-0,8% 0,3% 0,3% Ticaret (Jul/Jun, m 153,0 150,0 152,0 153,0 155,0 158,0 161,0 3,8% 1,2% 1,4% t) Stok (m t) 201,0 209,0 200,0 197,0 195,0 195,0 195,0 Yıllık Değişim _8 _3 _2 _1 _0 Büyük İhracatcı Nates: 2011/ " Argentina. Austraita, Canada. EU, Kazakstan, Russia. Ukraine, US

10 1 DÜNYA BUĞDAY ALANI (5 YILLIK ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) ALAN MİLYON HEKTAR 11/12 12/13 13/14 14/15 15/ /18 18/19 19/20 20/21 ARJANTİN 4,6 3,2 3,7 5,3 3,8 4,0 4,0 3,9 3,9 3,9 AVUSTRALYA 13,9 13,0 12,6 13,8 13,8 13,5 13,5 13,6 13,7 13,7 KANADA 8,6 9,5 10,4 9,5 9,6 9,5 9,5 9,5 9,6 9,6 AVRUPA BİRLİĞİ 26,0 25,3 25,7 26,7 26,6 26,4 26,3 26,3 26,3 26,3 KAZKİSTAN 13,8 12,4 13,0 12,0 11,5 12,5 12,8 12,8 12,6 12,4 RUSYA 24,9 21,3 23,4 23,9 24,3 24,6 24,7 24,8 24,9 25,0 UKRAYNA 6,7 5,6 6,6 6,0 6,8 5,5 6,5 6,6 6,7 6,8 USA 18,5 0,8 18,3 0,8 0,8 0,8 18,3 182,0 0,8 0,8 8 BÜYÜK İHRACATÇI 117,0 110,1 113,7 116,0 115,5 114,6 115,6 115,8 115,7 115,7 ÇİN 24,3 24,3 24,1 24,1 24,2 24,0 23,9 23,8 23,7 23,6 HİNDİSTAN 29,4 29,7 29,6 31,5 30,6 31,1 31,5 31,5 31,5 31,5 KUZEY AFRİKA 6,8 7,4 7,0 7,0 7,4 7,2 7,3 7,3 7,3 7,4 DİĞER 43,2 43,4 44,6 44,6 44,5 44,1 44,4 44,5 44,7 44,8 DÜNYA 220,6 214,8 219,0 223,2 222,2 221,0 222,7 222,9 222,9 223,0

11 DÜNYA BUĞDAY VERİMİ(5 YILLIK ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) VERİM TON/HEKTAR 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 16/17 17/18 18/19 19/20 20/21 ARJANTİN 3,10 2,50 2,50 2,80 2,70 2,70 2,70 2,80 2,80 2,90 AVUSTRALYA 2,20 1,80 2,00 1,70 1,70 1,90 1,90 1,90 1,90 1,90 KANADA 3,40 2,90 1,12 3,10?-? 3,10 3,10 3,14 3,20 3,20 AVRUPA BİRLİĞİ 5,30 5,20 5,80 5,80 5,90 5,50 5,50 5,10 5,60 5,60 KAZKİSTAN 1,00 0,80 1,10 1,10 1,20 1,10 1,10 1,10 1,10 1,20 RUSYA 2,30 1,80 2,20 2,50 2,50 2,20 2,20 2,30 2,30 2,40 UKRAYNA 3,40 2,84 3,40 4,00 3,80 3,70 3,70 3,80 3,80 3,80 USA 2,90 3,10 3,20 2,90 2,90 3,00 3,10 3,20 3,20 3,20 8 BÜYÜK İHRACATÇI 3,10 2,90 3,20 3,20 3,20 3,10 3,10 3,20 3,20 3,20 ÇİN 4,80 5,00 5,10 5,20 5,30 5,10 5,20 5,20 5,30 5,30 HİNDİSTAN 3,00 3,20 32,00 3,00 2,90 3,10 3,20 3,20 3,30 3,30 KUZEY AFRİKA 2,70 2,30 2,90 2,50 2,90 2,70 2,70 2,70 2,80 2,80 DİĞER 2,50 2,50 2,80 2,40 2,50 2,50 2,50 2,80 2,80 2,60 2 DÜNYA ORT. 3,20 3,10 3,30 3,20 3,30 3,20 3,20 3,30 3,30 3,30 TÜRKİYE'DE BUĞDAY Mart ayı itibarı ile ortalama ekmeklik buğday fiyatları 900 TL/ton, makarnalık buğday fiyatları 950 TL/ton düzeylerindedir. Son 10 yıl ortalaması buğday dış ticareti miktar ve değer bazında fazla vermektedir. TMO stoklarında 2,550 milyon ton ekmeklik buğday, 350 bin ton makarnalık buğday bulunmaktadır. Ülke buğday üretiminin bundan sonraki süreçte ekstrem bir değişim olmadığı takdirde uzun yıllar ortalamasına göre % 4,6 oranında azalarak 19,413 milyon ton olarak gerçekleşebileceği öngörülmüştür. Ülke uzun yıllar buğday ekim alanı ortalaması 7,8 milyon hektar, üretim ortalaması ise 20,355 milyon ton olarak kabul edilmiştir. KAYNAK:UHK

12 3 KAYNAK: IGC DEĞERLENDİRME ( Bu değerlendirmeler UHK'nın 16 Nisan 2016 tarihinde gerçekleşen toplantı çıktıları olup kaynak yeridir.) Genel Değerlendirme Bu üretim yılında anılan dönemde ülke ortalaması olarak 374 mm yağış alınmış olup, 388 mm olan uzun yıllar ortalamasının % 3.6 altında gerçekleşmiştir. Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde uzun yıllar ortalamasına göre anılan dönemde düşen yağış miktarında artış görülürken, diğer bölgelerde değişen oranlarda azalışlar görülmüştür. Yağıştaki en yüksek azalış Akdeniz ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde olmuş, bu bölgeleri Ege Bölgesi izlemiş ve en düşük azalışlar Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde tespit edilmiştir. Bu verilerden ülke genelinde yağışların uzun yıllar ortalamalarının bazı bölgelerde üzerinde, bazılarında yakınında, bazılarında ise oldukça altında olduğu anlaşılmaktadır.

13 Sonbahar Değerlendirmesi Sonbahar mevsiminde (Eylül, Ekim, Kasım) yağışlar, Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgesi kıyıları ile Doğu Anadolu nun bazı kesimlerinde 150 mm ve üstünde gerçekleşmiş, ülkenin büyük bir bölümünde ise 100 mm nin altına düşmüştür yılı sonbahar mevsimi yağış ortalaması 133,7 mm, uzun yıllar ortalaması ( ) 142,8 mm dir. Mevsim yağışlarında uzun yıllar ortalamasına göre % 6,4 azalma gözlenmiştir. Mevsim normallerine göre % 75 e kadar yağış eksikliğinin görüldüğü yerler orta ve güney bölgelerinde geniş bir alana yayılmıştır. İç Anadolu bölgesi çıkış ve ilk gelişme dönemi olan Sonbahar aylarında oldukça düşük yağış almış, çıkış gecikmiş, kış aylarına doğru kaymış ve düzensiz çıkışlar ve yavaş bir ilk gelişme dönemi oluşumu görülmüştür. Bu Bölgede özellikle önemli buğday üretim lokasyonları olan Aksaray, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat illerinde dramatik düzeyde sonbahar yağışları alınmıştır. Sonbahar yağışların oldukça düşük gerçekleştiği bir diğer bölge Akdeniz olmuş, en önemli azalmalar Osmaniye ve Hatay illerinde gerçekleşmiştir. Akdeniz bölgesindeki düşük sonbahar yağışları çıkış açısından önemli sorun oluşturmamakla birlikte, gelişim yavaşlığına sebep olmuştur. Diğer bölgelerde sonbahar yağışlarında uzun yıllar ortalamasına göre değişen oranlarda artışlar olmasına rağmen, bölge içinde değişimler belirlenmiştir. Örneğin; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ortalama olarak sonbahar yağışlarında artışlar olmakla birlikte, önemli makarnalık buğday üretim bölgeleri olan Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde yağış düşüşleri olmuştur. Yine benzer durum Doğu Anadolu Bölgesinde Malatya da, Karadeniz Bölgesi iç geçit illeri Tokat ve Amasya da kendisini göstermiştir. Kış Değerlendirmesi Kış mevsiminde (Aralık, Ocak, Şubat) yağışlar, Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgesi kıyıları ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu nun büyük bir kesiminde mm aralığında gerçekleşmiştir yılı kış mevsimi yağış ortalaması 185,4 mm, uzun yıllar ortalaması 208,4 mm dir. Mevsim yağışlarında uzun yıllar ortalamasına göre % 11,0 azalma gözlenmiştir. Mevsim normallerine göre % 75 e varan yağış eksiklikleri orta ve güney bölgelerinde geniş bir alana yayılmıştır. 4 İç Anadolu Bölgesinde kış ayları özellikle de Ocak ayı daha yağışlı geçmiş, uzun yıllar ortalamasına yakın yağış alınmıştır. Sonbahar aylarında düşük yağış alan illerde toparlanma olurken, Karaman ve Konya illeri kış yağışı düşüşü yaşayan iller olmuştur. Bölgede mart ayında uzun yıllar ortalamasının oldukça üzerinde yağış alınmıştır. Bölgede çıkışlar yeterli düzeye ulaşmış, kış aylarındaki ortalamaların üzerindeki sıcaklıklarla da ilişkili gelişme hızlanmış olmakla birlikte, topraktaki düşük nem sebebiyle Nisan ve Mayıs yağışları büyük ölçüde belirleyici olacaktır. Sonbahar yağışlarının aksine Marmara Bölgesinde kış yağışları uzun yıllar ortalamasının bir miktar altında olmakla birlikte, sonbahar yağışlarındaki yüksekliğin bunu telafi edecek düzeyde olduğu öngörülmektedir. Ayrıca bölgede mart ayı yağışlarının uzun yıllar ortalaması üzerinde olması da dikkati çekmektedir. Ege Bölgesinin yine sonbahar yağışlarının aksine oldukça düşük kış yağışları aldığı, bu düşüklüğün Aydın, Muğla ve Denizli illerinde daha çok hissedildiği, Mart ayı yağışlarının ise uzun yıllar ortalamasının oldukça üzerinde gerçekleştiği dikkate alındığında, Nisan ayı

14 yağışları da bağlı olmakla birlikte, ortalamalar düzeyinde veya bir miktar altında bir buğday üretiminin gerçekleşebileceği öngörülmektedir. Kış aylarındaki en dramatik düşüklük sonbahar yağışlarında olduğu gibi yine Akdeniz bölgesinde kaydedilmiş olup, bu yağış düşüşü en fazla Antalya da olmak üzere tüm bölge illerinde kendisini göstermiştir.akdeniz bölgesinde sonbahar ve kış yağışlarındaki belirgin düşüşlerin, mart ayı yağışları bir miktar toparlansa da üretimde uzun yıllar ortalamalarına göre belirgin azalmaya sebep olacağı tahminleşmektedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi kış yağışlarında belirgin düşüşler olan bir diğer bölge olmuş, önemli makarnalık buğday üretim alanları olan Gaziantep, Şanlıurfa ve Kilis illerindeki sonbahardaki yağış düşüşü kış mevsiminde de devam etmiştir. Bu bölgede mart ayı yağışlarının da uzun yıllar ortalamasının altında olması buğday üretiminde belirli bir düşüşün olacağına işaret etmektedir. Karadeniz (sonbahar yağışlarında düşüklük görülen Tokat ve Amasya illerinde kış yağışlarında artışlar görülmüştür) ve Doğu Anadolu Bölgelerinde ise Sonbahar yağışlarında olduğu gibi kış yağışlarında da uzun yıllar ortalamalarına göre artış trendi devam etmiştir. Mart ayında yağışlar Karadeniz Bölgesinde uzun yıllar ortalamasının oldukça üzerinde, Doğu Anadolu Bölgesinde ise uzun yıllar ortalaması düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu sebeplerle Nisan ve mayıs yağışları da önemli olmakla birlikte bu bölgelerde buğday üretiminde belirli bir artış öngörülmektedir. Ülke genelinde anılan dönemde sıcaklık ortalamaları uzun yıllar ortalamaları üzerinde olmuştur. KAYNAK:UHK 5 TÜRKİYE TOPLAM BUĞDAY EKİM ALANI VE ÜRETİMİ Ürün adı Ekilen alan(dekar) Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Buğday (Durum) Buğday (Diğer) Buğday (Yeşil Ot)

15 TÜRKİYE BUĞDAY ÜRETİMİ (2015) Düzey3 adı Ekilen alan(dekar) Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Erzurum Erzincan Bayburt Ağrı Kars Iğdır Ardahan Malatya Elazığ Bingöl Tunceli Van Muş Bitlis Hakkari Gaziantep Adıyaman Kilis Şanlıurfa Diyarbakır Mardin Batman Şırnak Siirt İstanbul Tekirdağ Edirne Kırklareli Balıkesir Çanakkale İzmir Aydın Denizli Muğla Manisa Afyon Kütahya Uşak Bursa Eskişehir

16 Düzey3 adı Ekilen alan(dekar) Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Bilecik Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova Ankara Konya Karaman Antalya Isparta Burdur Adana Mersin Hatay Kahramanmaraş Osmaniye Kırıkkale Aksaray Niğde Nevşehir Kırşehir Kayseri Sivas Yozgat Zonguldak Karabük Bartın Kastamonu Çankırı Sinop Samsun Tokat Çorum Amasya Ordu Giresun Artvin Gümüşhane Toplam Tarsus

17 Ülkemizde ; Borsalarda işlem gören buğday alım satımı 2016 Nisan ayına ait ortalama fiyatlar Tablo da gösterilmiştir. BORSALAR ESKİŞEHİR KONYA POLATLI MART NİSAN MART NİSAN MART NİSAN A.KIRMIZI EKMEK BORSALAR ŞANLI URFA EDİRNE TARSUS MART NİSAN MART NİSAN MART NİSAN A.KIRMIZI EKMEK Tarsus Ticaret Borsasında Ekmeklik Kırmızı Yarı Sert Buğday ortalama 784 TL/Ton fiyatla 163 bin ton işlem gerçekleşmiştir. Bölgesel Değerlendirme (1 Ekim Mart 2016) Marmara Bölgesi Bölgede uzun yıllar ortalaması düzeyinde bir buğday üretim beklenilmektedir. Ege Bölgesi Nisan ayı yağışlarına da bağlı olmakla birlikte buğday üretiminin uzun yıllar üretimine göre % 3 düzeyinde azalabileceği tahmin edilmektedir. Akdeniz Bölgesi Bölgede uzun yıllar üretim düzeyine göre % 25 oranında bir düşüşün olabileceği öngörülmektedir. Karadeniz Bölgesi Buğday üretiminin bölgede uzun yılların % 12 üzerinde olacağı düşünülmektedir. Doğu Anadolu Bölgesi Bölgede üretimin uzun yıllar ortalamasının % 6 üzerinde olacağı beklenilmektedir.

18 Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bölgede üretimin uzun yıllar üretiminin % 7 oranında düşük olacağı tahmin edilmektedir. İç Anadolu Bölgesi Bölgede buğday üretiminin uzun yılar ortalamasının %5 altında gerçekleşeceği öngörülmektedir TÜRKİYE UN İHRACAT RAKAMLARI 9

19 UHK ÖZETİ; 1. Ülke genelinde Ekim Mart 2016 arasındaki dönemde uzun yıllar ortalamasına göre, % 3.6 daha düşük yağış alınmıştır. Ancak, bu dönemdeki yağış miktarının uzun yıllar ortalamasına göre durumu bölgelere göre, bazı bölgelerde ise bölge içinde lokasyonlara önemli değişiklikler olmuştur. 2. Marmara bölgesinde bu dönemde uzun yıllar ortalaması düzeyinde, Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde (Malatya istisna olmak üzere) ise uzun yıllar ortalamasının oldukça üzerinde kümülatif yağışlar alınmıştır. Bu verilere göre Marmara Bölgesinde uzun yıllar düzeyinde, Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinde ise üzerinde üretimler beklenilmektedir. 3. Ege bölgesinde bu dönemde kümülatif yağış uzun yıllar ortalamasının % 7 altında olmuş, kış yağışları oldukça düşük gerçekleşmiş, Muğla-Aydın- Denizli illerinde yağış düşüklüğü daha belirgin hissedilmiş, mart ayında ise bölge yüksek yağışlar almıştır. Bu sonuçlar bir miktar verim düşüşüne işaret etmekle birlikte, mevsimin kalan kısmı belirleyici olacaktır. ÖZET 4. Akdeniz bölgesi sonbahar ve kış sezonunda ve kümülatif olarak, uzun yıllar ortalamasının oldukça altında yağış almıştır, bu düşüş tüm bölgede yaşanmış, mart ayında bir toparlanma görülse de, buğday üretiminin en keskin düşeceği bölge olacağı tahmin edilmektedir. 5. Güneydoğu Anadolu Bölgesi anılan dönemde Akdeniz Bölgesinden sonra uzun yıllar ortalamasına kıyasla en fazla kümülatif yağış azalışı olan bölge olmuş, önemli makarnalık buğday üretim alanlarından Kilis, Gaziantep ve Şanlıurfa da yağış azalışı daha belirgin olmuş, uzun yıllar ortalamasına göre belirli bir üretim düşüşü olabileceği beklenilmektedir. 6. İç Anadolu Bölgesi uzun yıllar ortalamasının bir miktar altında kümülatif yağış almış, bu azalış Konya- Karaman gibi geniş buğday üretim alanına sahip illerde daha fazla olduğundan, mevsimin geri kalanı belirleyici olmakla birlikte uzun yıllara kıyasla bir miktar üretim azalışı beklenilmektedir. 7. Ülke uzun yıllar buğday ekim alanı ortalaması 7,8 milyon hektar, üretim ortalaması ise 20,355 milyon ton olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde 10 yıl önce buğday ekim alanı 9 milyon hektarın üzerinde iken milyon ton üretim gerçekleşmekte iken, günümüzde ekim alanı 8 milyon hektarın altına düşmesine rağmen üretim milyon ton düzeylerinde gerçekleşmektedir. Bu durum verim artışının boyutunu gösterirken, desteklemelerin hedefine ulaşmasının, tarım tekniğindeki, üreticinin bilgi düzeyindeki gelişmenin açık sonucudur. Tüm bu sebeplerle UHK ülkenin 18 milyon ton olarak kabul edilen ortalama buğday üretimini 20,355 milyon ton olarak revize etmiştir. Ancak ülkenin buğday üretiminin sürdürülebilir, stratejik konumu da dikkate alındığında üretiminin 19 milyon tonun üzerinde tutulması, bunun sağlanması için de buğday ekim alanının kritik eşik olan 8 milyon tonun altına düşürülmemesi gerekmektedir. Şu anki buğday ekim alanı bu kritik eşik civarındadır, bunun altı sürdürülebilirlik ve stratejik konum açısından risk oluşturacaktır. Bu nedenle tüm kesimlerin buğday ekim alanlarının bu düzeyde tutulması ve aşağıya düşmemesi için çaba gösterilmesi gerekmektedir. Karar alıcıların yeni destekleme modelleri ve teşvik yöntemlerini uygulamaya koymaları gerekmektedir. 8. Buna göre ülke buğday üretiminin bundan sonraki süreçte ekstrem bir değişim olmadığı takdirde uzun yıllar ortalamasına göre % 4,6 oranında azalarak 19,413 milyon ton olarak gerçekleşebileceği öngörülmüştür. 10

20 BEŞ YILLIK KÜRESEL ARZ VE TALEP PROJEKSİYONLARI ÖZET Küresel hububat üretimindeki arz/talep fiyatları baskı altında tutmaktadır.gerileyen üretim sonrası başlangıçta oluşacak bir düşüş sonrası dünya üretiminin büyümesi devam edecektir. Artan nüfusla birlikte gıda talebi olarak tüketim büyümesi devam edecek gibi görülmektedir. Yeme katkı maddesi olarak kullanım e kadar yüksek kalması beklenmektedir.ancak talep, soya fasulyesi mısır gibi alternatiflerin daha fazla kullanımıyla değişebilir. Büyük ihracatçılar da dahil olmak üzere dünya stoklarda gerileme öngörülmektedir. Dünya ticaretinde ise Asya ve Afrıka 'nın talep miktarında bir büyüme beklenmektedir. Üretim 2016 ve 2017 deki beklenen üretim düşüşünden sonraki yıllarda, dünya üretimi önceki yıllara kıyasla daha düşük oranda artacaktır de dünya ekiminde yalın bir ters dönüş beklenmektedir.fakat özellikle mısır ve yağlı tohum gibi diğer mahsullerle rekabetle sınırlı olarak bir genişleme olacaktır. Alan artışının Karadeniz bölgesinde özellikle Rusya ve Ukrayna da olması beklenmekte ve Yakın Doğu, Asya ve Kuzey Afrika dan yoğun ihracat ilgisi ile devam etmesi beklenmektedir. Tüketim Tüketimdeki artışın çoğunluğu yüksek gıda kullanımı ve yem talebindeki artıştan olacağı düşünülüyor e kadarki periyotta global talepte sürekli artacak fakat ortalama artış oranı şu anki yıllardan daha düşük olacaktır. Stok Dünya stoklarında net bir düşüş, Stok Kullanım Oranlarında ise hissedilebilir bir daralma yaşanacaktır da bir rekor yaşandıktan sonra dünya stoklarında e kadar 14m t kadar bir gerileme ile 195 milyon tona düşme görülecektir. Stok Kullanım Oranı ise periyot boyunca 27% civarlarında kalacaktır. Fakat stoklardaki düşüşler 56 milyon ton ile Amerika gibi büyük ihracatçılarda görülecektir.tersine Çin de de global toplamın 43% gibi bir artış beklenmektedir.hindistan da tüketim büyümesi öngörülmektedir. 1 Ticaret Dünya Ticareti Asya ve Afrika daki freze bırakılan buğday ihtiyacından dolayı artacaktır daki ılımlı düşüşten sonra dünya ticareti 1.4% puan artışı ile de 161 milyon ton a çıkması beklenmektedir. Uzak Doğu Asya da hem gıda için hem yem için talep artışı öngörülüyor.endonezya,güney Kore, Filipin, Tayland Vietnam'ın da ithalatının artmasına katkı sağlayacaktır. Hindistan için satın alımlar artacak ancak beklenenden düşük kalacaktır.çin in ithalatı düşük kalması beklenmekte ve ülke yerel kaliteyi arttıracak, teşvik edecek çalışmalar olacağı düşünülmektedir. Avrupa Birliği ve Amerika ihracatlarının aynı seviyede kalması yani dünya ticaretinin 18% olarak kalması beklenmektedir. Her ikisi de Karadeniz ( Kazakistan Rusya Ukrayna) ile rekabetle karşılaşacağı beklenmektedir de Rusya ve Ukrayna liderliğinde dünya ticaretinin Karadeniz payının daki 24% den 29% lere ulaşacağı düşünülmektedir. Arjantin 4%, Avustralya 13% ve Kanada 13% olarak değişmeyeceği düşünülmektedir. KAYNAK: International Grains Council

21 Şahin Mahallesi 3294 Sokak No: 1 P.K Tarsus / MERSİN 2