Medikal Fiziğin Güncel Durumu: FMO bakışı

Transkript

1 Medikal Fiziğin Güncel Durumu: FMO bakışı Dr. Abdullah ZARARSIZ Yönetim Kurulu Başkanı TMMOB Fizik Mühendisleri Odası Mitatpaşa Cad. No:44/16, Kızılay -ANKARA Tel: Fax: ; fmo@fmo.org.tr

2 İÇERİK - FMO Hakkında Bilgilendirme - FMO Medikal Fizik Çalışmaları - Değerlendirme

3 TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI 6235 sayılı yasa ile kurulmuş kamu kurum niteliğinde TMMOB ye bağlı bir meslek örgütüdür. Ülkemizde toplam 95 mühendislik disiplini olup, bunlar mevcut 24 oda ile temsil edilmektedir. - MMO( Makine, Endüstri, İşletme, Otomotiv, Enerji Sistemleri, Uçak, mühendisleri) - FMO (Fizik, Nükleer, Matematik, Optik ve Akustik (yeni).

4 TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI (FMO) Kuruluşu: 1970 Kayıt Yaptıran Üye Sayısı: Fizik Müh: 1645 Matematik Müh: 361 Nükleer Enerji Müh: 56 Toplam Üye Sayısı : 2062 Üye Kaydı Devam Edenler: 1802

5 AMACI FMO ANA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: 14/02/2005 Resmi Gazete Sayısı: a) Üyelerinin mesleki alanlardaki hak ve yetkilerini tanımlamak ve bu hak ve yetkiler çerçevesinin korunması ve genişletilmesi yönünde çalışmalar yürütmek., diğer meslek odaları üyeleri ve halkla olan ilişkilerde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak, b)..meslek ve üye onurunun korunarak uygulanmasını sağlamak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla, uyulması zorunlu kuralları koymak ve denetlemek, c) Meslekle ilgili standartları, normları, teknik yönetmelik ve şartnameleri, sözleşme tiplerini ve benzeri evrakı incelemek, bunların değiştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda gereğini yapmak,

6 FİZİK MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ VEREN ÜNİVERSİTELER Ankara Üniv., Mühendislik Fakültesi Fizik Yük. Müh., Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama mezun veriyor İTÜ, Fen Fak. Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 15 mezun veriyor) Hacettepe Üniv., Müh. Fak. Fizik Yük. Müh., Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama mezun veriyor) Gaziantep Üniv., Müh. Fak. Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 40 mezun veriyor) Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü; Optik ve Akustik Mühendisliği Programı ( ) - GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ (2012) - MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ (2012)

7 MEVZUAT Odamızın kurumsallaşma adına değişik zamanlarda Resmi Gazetede yayınlanmış üç mevzuatı bulunmaktadır. -TMMOB Fizik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 14/02/2005, Resmi Gazete Sayısı: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Fizik Mühendisleri Odası Serbest Müşavirlik ve Mühendislik Hizmetleri Uygulama, Büro Tescil ve Meslekî Denetim Yönetmeliği, Resmi Gazete, 21 Haziran 2007, Resmi Gazete Sayı : Ocak 2013 tarihli ve sayılı R. G. de değişiklikler yayınlanmıştır -Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Fizik Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği, Resmî Gazete 7 Mayıs 2010, Sayı : 27574

8 Fizik, Nükleer Enerji Mühedisleri Uzmanlık Alanları Resmi Gazete, 21 Haziran 2007, Resmi Gazete Sayı : ve 26 Ocak 2013 tarihli ve sayılı R. G. de değişiklikler yayınlanmıştır - Radyasyondan korunma, - Diagnostik radyoloji, - Radyasyon onkolojisi, - Nükleer tıp, - Nükleer Enerji, - Kalite ve kalite kontrolü, - İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, - Metroloji, - Malzeme bilimi ve endüstriyel uygulamaları, - Parçacık hızlandırıcıları, - Çevre ölçüm ve kontrol hizmetleri, - İş güvenliği uzmanlığı, - Adli fizik Uygulamaları, Yönetmelikte kapsamı belirtilen başlıca hizmet alanları şunlardır: a) Etüt, araştırma ve fizibilite hizmetleri, b) Proje hizmetleri, c) Araştırma ve geliştirme, ç) Danışmanlık hizmetleri, d) Keşif, şartname ve ihale dosyası hazırlama, e) Eğitim hizmetleri, f) İşletme hizmetleri, - Yapay Optik Radyasyonu yayan cihazlar (Tasarım, Projelendirme, Yapım ve Kullanım), - Fotovoltaik Enerji Sistemler (Güneş-Elektrik),

9 KAMUDA MESLEKDAŞLARIMIZ İÇİN MEVZUATLAR 1. TAEK Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde ; Radyoterapi Merkezlerinde Radyoterapi Fiziği konusunda Y. Lisans yapmış, Fizik Müh., Nük. Enerj. Müh. ve Fizikçi çalıştırma zorunluluğu var yılında çıkartılan İş Yasasında, İş Güvenliği Mühendisi ve İş Güvenliği Teknik Elemanı çalıştırılması gerektiği vurgulanmakta. 3. Telekomünikasyon Kurumu ve RTÜK ÜN çıkardığı baz İstasyonları ile ilgili yönetmelik kapsamında yapılacak ölçümler, 4. TAEK Dozimetre hizmeti, 5. Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmeliği Akustik ölçümleri ve raporu hazırlamak (Çevre ve Orman Bakanlığı) 6.Çalışma Bakanlığı, İSG Uzmanlığı, İş Güvenliği Müfettişleri.. 7.Sağlık Bakanlığı «Sağlık Fizikçisi (Torba yasa)»

10 MEDİKAL FİZİK Medikal Fizik; Hastalıkların tanı ve tedavisinde fiziksel, matematiksel teknik ve kavramların tıbbın her hangi bir alanında uygulanması ile ilgili bir bilim dalıdır. Medikal Fizik Uzmanı (MFD, WEB): Radyasyon kaynaklarının tıpta uygulanmasında hastanın radyasyon güvenliğini sağlayarak tanısal alanda en az doz ile en iyi sonucun elde edilmesi, tedavide sağlam doku ve organları koruyarak hastanın en doğru ve güvenilir şekilde tedavi edilmesi için gerekli hasta tedavi ve planlamaları, doz ölçüm ve hesaplamalarının yapılması, uygulanması, çalışanların, halkın, çevrenin radyasyon güvenliğinin sağlanması, yeni sistemlerin uygulanmaya konulması, yeni yöntemlerin geliştirilmesi için Fizik, Fizik Mühendisliği ve Nükleer Enerji Mühendisliği alanında lisans eğitimi ardından medikal fizik alanında yüksek lisans eğitimi görmüş kişidir.

11 Medikal Fizikçi, Medikal Fizik Uzmanı Uzmanlık alanları - Radyasyondan Korunma - Dosimetre - Radyoloji Fiziği - Nükleer Tıp Fiziği - Radyoterapi Fiziği

12 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Ana Yönetmeliğimizin 65. Maddesine istinaden çalışma komisyonları, 67. Madde ye göre de alt çalışma komisyonlar kurabilmektedir. Odamızda; yılından beri her dönem Medikal Fizik Komisyonu, - Radyasyondan Korunma Komisyonu, Kurulmuş ve çalışmalarını sürdürmektedir.

13 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar TAEK in 21/7/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan «Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynaklarını İçeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği» istinaden; FMO olarak,1995 ve 2002 yıllarında TAEK den alınan yetki ve hazırlanan; TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI TEDAVİ AMACIYLA KULLANILAN X- IŞINI, GAMMA IŞINI, NÖTRON, PROTON, ELEKTRON DEMETİ CİHAZLARI İLE TEDAVİ SİMÜLASYONU AMAÇLI RÖNTGEN CİHAZLARI İÇİN KALİTE UYGUNLUK BELGESİ VERİLMESİ YÖNETMELİK çerçevesinde; Radyoterapi Cihazlarına Kalite Uygunluk Belgesi(KUB) veya Rapor verilmektedir.

14 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Bu Yönetmelikte belirtilen Medikal Fizik uzmanlar marifetiyle; KUB a Esas İnceleme Yapacak Uzmanların Niteliği: Madde 5- (1) Bu Yönetmelik kapsamında görev yapacak uzmanlar, Fizik Mühendisleri Odası Bilirkişi Yönetmeliği kriterlerine ek olarak, tam donanımlı bir radyoterapi merkezinde en az beş yıl klinik deneyimine ve tesis için lisans yetkisin sahibi olanlar içerisinde KUB İhtisas Komitesi nin önerisi ile Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenen kişiler. Yerinde yapılan ölçüm ve değerlendirme sonucu oluşturdukları rapor Medikal Fizik Komisyonu tarafından değerlendirilerek uygun cihazlara KUB veya RAPOR verilmektedir.

15 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar -Radyoterapi cihazlarının KUB test formlarını revize etmek ve yeni cihazlar için hazırlamak üzere çalıştaylar düzenlenmiştir. - 8 Kasım 2003 (İstanbul) - 3 Aralık 2005 (İstanbul) - 9 Şubat 2008 (İstanbul) -

16 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Bilim ve teknolojideki gelişmelere pareler olarak, Medikal Fizik İhtisas Komisyonu tarafından yeni geliştirilen cihazların için KUB formları; - Akseptans testleri, - Kalite uygunluk testleri ile ilgili literatürlerin incelenmesi, - Kullanıcılarla iletişime geçilerek Oluşturulmaktadır. Önümüzdeki günlerde düzenlenmesi planlanan çalıştayda yeni cihazlar için hazırlanan formlar bilirkişilerimizle paylaşılacaktır. KUB a Esas inceleme yapacak yeni bilirkişi adaylarının fmo@fmo.org.tr adresine özgeçmişlerini göndermeleri durumunda değerlendirilecektir.

17 TIBBİ CİHAZLARIN KALİTE KONTROLÜ - Radyoloji Cihazları, - Nükleer Tıp Cihazları, - MR, - Ultrasound, - Laser Kullanan cihazlar, -. -.

18 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Tıbbi Cihazların Test,.. T.C. İlaç ve Tıbi Cihazlar Kurumu hazırlanan Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı 2012 yılı Eylül ayında Odamıza gönderilerek görüş istenmiştir. -Odamız Medikal Fizik Komisyonu ve Radyasyondan Korunma Komisyonu, Yönetmelik ile ilgili Odamızın görüşünü hazırlandı, daha sonra oluşturulan metin; -Medikal Fizik Ankara Şubesi, -9 Eylül Üniv. Medikal Fizik ABD, -Radyasyondan Korunma Uzmanları Derneği İle paylaşıldı. Hazırlanan görüş 15 Kasım 2012 tarihinde Kuruma iletildi.

19 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı FMO olarak, bu yönetmeliğin kamu yararına olduğu, ayrıca meslektaşlarımız, Fizikçiler ve Nükleer Enerji Mühendisleri için bir kazanım olacağı düşünülmektedir. -İyonlaştırıcı radyasyon yayan cihazlar için ayrı bir yönetmelik olması gerektiği ifade edildi. Bu cihazlar için ayrı tebliğ hazırlanacağı belirtildi. Taslakta QC yapacak kuruluşlarda bir sorumlu müdür olacağını ve tüm cihazlara onay verebileceği belirtiliyordu. İyonlaştırıcı radyasyon yayan cihazlar için ayrı bir Sorumlu Müdür olması ve bunun da MFU olması.

20 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı -..tıbbi cihazların test, kontrol ve kalibrasyonlarının etkin bir şekilde -.tıbbi cihazların muayene, deney ve kalibrasyonlarını etkin bir şekilde (TS EN ISO ve TS EN ISO uygunluğu için) -Taslakta ölçümleri yapacakların kurslarda başarılı olmuş, Fizik, Fizik, Nük. Enerji., Elektrik, Elektronik, Biyomedikal Mühendislerin hatta tekniker ve teknisyenlerin olabileceğini ifade ediyordu. -FMO olarak; ölçüm yapabileceklerin sadece eğitim almış Fizik, Fizik Müh, Nük.Enerj., olması gerektiğini ve bu ölçümlerin Medikal Fizik Uzmanı tarafından onaylanması gerektiği ifade edildi.

21 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı Eğitim; - Radyoloji cihazlarının test, kontrol ve kalibrasyonlarını için ölçüm yapacak teknik elemanın (Fizikçi, Fizik Müh. ve Nük. Enerji Müh.) her cihaz için eğitim programı belirlenmiş kurslar olabileceği, bunları da üniversitelerin, meslek odaları ve ilgili derneklerin yapabileceği, - Medikal Fizik Uzmanlarının, uzmanlık alanlarında yetkili olacaklarından eğitim ve sınavdan muaf olması gerektiği. - Sınavın ise Bakanlık tarafında yılda belirli sayıda yapılması

22 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar -Kurum tarihinde TÜBİTAK UME de düzenlenen Medikal Metroloji Çalıştayına odamız davet edildi ve dört arkadaşımız katıldı. -Kurum yönetmelik taslağı ile ilgili olarak üniversiteler toplantı gerçekleştirdi. - Odamızla toplantı yapıldı.

23 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar TASLAK İLE İLGİLİ SON DURUM - Tüm görüşler alınmış, taslak şu anda bakanlıkta. - Aksi durumla karşılaşılırsa; Paydaşlarla birlikte veya FMO olarak her türlü girişimde bulunulacaktır.

24 FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar Radyoloji Cihazlarının Kalite Kontrolleri AAPM(American Association of Physicists in Medicine ), IPEM (The Institute of Physics and Engineering in Medicine), STUK (Radiation and Nuclear Safety Authority (Finland)) -KONVANSİYONEL RADYOGRAFİ -BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ -FLOROSKOPİK SİSTEMLERDE -MAMMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE -DENTAL RADYOGRAFİ, PANORAMİK RADYOGRAFİ -DİJİTAL GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİNDE -BİLGİSAYARLI RADYOGRAFİ SİSTEMLERİNDE -DİJİTAL RADYOGRAFİ SİSTEMLERİNDE -OTOMATİK IŞINLAMA KONTROL SİSTEMLERİNDE (AEC) Kalite kontrol test dokümanların hazırlanması.

25 MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ.. - Sağlık Bakanlığı - Türkiye Atom Enerjisi Kurumu - İlgili diğer kurumlar Mevzuat değişikliklerinin takip edilmesi mutlaka görüş verilmesi. - Üniversiteler, - İlgili tüm dernekler

26 SONUÇ OLARAK FMO olarak; - Bugüne kadar düzenlene (Edirne, Kayseri, İzmir, Antalya, Ankara, Antalya) Medikal Fizik kongrelerine elimizden geldiği destek olduğumuzu, bundan sonra da olacağımızı. - Meslek alanlarımızla ilgili tüm hususlarda(teknik ve hukuki) iş birliğine açık olduğumuz, birlikte koordineli bir şekilde hareket ederek meslektaşlarımıza yeni kazanımlar elde etme noktasında çalışmalar yapabileceğimizi ifade etmek istiyorum.

27 TEŞEKKÜRLER