Yedigöller, Bolu. Yedigöller ( seven lakes ), Bolu. 15 KARADENİZ

Transkript

1 B O L U

2 KARADENİZ 14

3 BATI KARADENİZ in YEŞİL YÜZÜ Topraklarının yarıdan fazlası ormanla kaplı olan Bolu, Batı Karadeniz bölgesinin yeşil yüzü. Kayın, gürgen, ıhlamur, meşe, kızılağaç, kavak, köknar gibi pek çok ağaç çeşidi yüzünden dağlar, her mevsimde farklı renkleri yansıtıyor. Dağlar, göller, ovalarla örülü coğrafyası yıllardır Bolu yu binlerce fotoğraf karesine taşıyor. Dört mevsime yayılmış turizm hareketleri özellikle kış aylarında doruğa çıkıyor. İ.Ö lü yıllarda, Frigler ile başlayan tarihi Pers, Bitinya, Roma, Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarının izlerini taşıyor. İ.Ö. 6. yüzyılda Büyük İskender in Persler i yenerek Anadolu yu ele geçirmesi Bolu yu da Makedonya İmparatorluğu topraklarına dahil etmişti. İskender in ölümü üzerine dağılan Makedonya İmparatorluğu nun yerini Bitinya Krallığı almış, Bolu nun bugünkü merkezi Bithynia, Bolu Ovası ise Salonia Campus olarak anılmaya başlanmıştı. Bu nedenle de Romalılar kentin ismini Claudio Polis olarak değiştirmişlerdi. Tarihçiler bugünkü Bolu isminin, polis kelimesinden türetildiğini düşünüyorlar den sonra başlayan Selçuklu döneminde Bolu toprakları, Horasanlı Aslahaddin tarafından ele geçirilmiş, Osman Gazi ise Osmanlı akınlarını başlatan ilk padişah olmuştu. Osmanlı İmparatorluğu zamanında pek çok şehzade savaşına tanık olan Bolu, Kanuni Sultan Süleyman ın şehzadelik döneminde yönettiği bir sancak olarak önem kazanmış, yeni Türkiye nin Cumhuriyet dönemi ile birlikte vilayet olmuştu. The GREEN FACE of the WESTERN BLACK SEA REGION With more than half of its territory covered by forests, Bolu is the green face of the Western Black Sea Region. Thanks to the many species of trees including beech, hornbeam, oak, alder, poplar and fir, it reflects different colors in each season. Its territory formed by mountains, lakes and plains, have been carrying Bolu into thousands of photographs for years. Tourist movements that are observed during all seasons peak in the winter months in particular. The history of the province, that had begun in about 1200 BC, with the Phrygians, includes traces of the Persian, Bithynian, Roman, Seljuk and Ottoman civilizations. In the 6 th century BC, Bolu was included in the territory of Macedonia when Alexander the Great conquered Anatolia by defeating the Persians. After the death of Alexander the Great, his disintegrated empire was replaced by the Kingdom of Bithynia, the present-day center of Bolu was called Bithynia, and the Bolu Plain was called Salonia Campus. Therefore, Romans changed the name of the city to Claudio Polis. According to historians, the present-day name Bolu should have been derived from the word polis. The territory of Bolu was conquered by Aslahaddin of Horasan in the Seljuk period that had started after 1071, and the first sultan who initiated the Ottoman raids was Osman I. After witnessing many wars between princes in the period of the Ottoman Empire and gaining importance as a sanjak (administrative division) led by Sultan Suleiman the Magnificent when he was a prince (şehzade), Bolu became a province in the Republican Era of the new Turkey. Yedigöller, Bolu. Yedigöller ( seven lakes ), Bolu. 15 KARADENİZ

4 BENDEN SELAM OLSUN BOLU BEYİ ne Büyükcami Mahallesi nde yer alan Köroğlu heykeli, Bolu ile özdeşleşmiş bir kahraman ile Köroğlu Destanı nı vurguluyor. Köroğlu ismi aslında, hem bir halk ozanını, hem bir isyancıyı hem de bir destanı simgeliyor. Asıl adı Ali Ruşen olan, doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmiyorsa da 16. yüzyılda yaşadığı düşünülen ünlü halk ozanının; eski bir efsaneden yola çıkılarak aynı yüzyılda kaleme aldığı eser, Köroğlu Destanı olarak biliniyor. Ozanın şiirsel bir dille yazdığı ve 24 ayrı öyküden oluşan destan Anadolu Türkleri nin kahramanlığına ışık tutuyor. Vaktiyle zalim Bolu Beyi nden babasının intikamını almak üzere dağlara çıkan asi gencin adı da Köroğlu olunca, kahramanlar ile öyküler iç içe geçiyor ve artık her iki yiğit de Köroğlu ismiyle anılarak, destandaki öyküyle özdeşleşiyor. Hikayeye göre Ali Ruşen in babası Yusuf Ali, Bolu Beyi nin yanında seyis olarak çalışmaktadır. Günlerden bir gün Bolu Beyi, seyisinin kendisine çok iyi cins bir at bulmasını ister. Yusuf Ali nin getirdiği atı beğenmeyen Bolu Beyi öylesine öfkelenir ki, ceza olarak seyisinin gözlerini köreltir. Yusuf Ali, oğlu Ruşen ile birlikte Bolu Beyi nin beğenmediği tayı da alarak Bolu yu terkeder. Babasının intikamını almaya yemin eden Ruşen, yanlarındaki tayı karanlık bir ahırda büyütür. Yıllar sonra tay kanatlanıp, eşsiz bir Arap atına dönüşür. Baba oğulun inançlarına göre Bingöl den üç köpük dökülecek, bu köpüklerle karışan suyu içen Yusuf Ali tekrar görmeye başlayacak, gençleşecek ve intikamını alacaktır. Ancak Ruşen, köpüklü üç bardak suyu babasına vermek yerine kendi içer. Yusuf Ali nin oğlu böylece ölümsüz, kahraman ve şair olacak ve artık Köroğlu adıyla anılacaktır. İntikam almasını vasiyet eden babasının ölümünden sonra dağlara çıkan Köroğlu nun ünü tüm Anadolu ya yayılır. Zenginlerden alıp, yoksullara dağıtır; yalnızca Bolu Beyi nin değil, tüm beylerin korktuğu bir halk kahramanı olur. Kılıçların yerini ateşli silahlar almaya ve geleneksel kahramanlık kuralları değişmeye başlayınca arkadaşlarına dağılmaları talimatını verir ve kendisi de kayıplara karışır... Köroğlu Destanı nda yer alan satırlar o gün bugün haksızlığa karşı bir direniştir: Benden Selam Olsun Bolu Beyi ne... Bolu il merkezindeki Köroğlu heykeli. The Köroğlu statue in the city center of Bolu. KARADENİZ 16

5 MY GREETINGS to the BEY of BOLU The statue of Köroğlu located in the neighborhood of Büyükcami represents a hero identified with Bolu and the Epic of Köroğlu. In fact, the name Köroğlu ( son of the blind ) symbolizes a folk poet, a rebel and an epic. The epic written by the renowned folk poet Ali Ruşen (birth name), whose exact birth and death dates are unknown but who supposedly lived in the 16 th century, in the same century, relying on an old legend, is known as the Epic of Köroğlu. The poetic epic consisting of 24 different stories sheds light on the heroism of Anatolian Turks. For the name of the rebellious young man who had fled to the mountains against the cruel Bey (ruler) of Bolu to revenge his father was also Köroğlu, the heroes and the stories intertwine, and both heroes become identified with the story in the epic, by being called Köroğlu. According to the story, Yusuf Ali, father of Ali Ruşen, was working as a groom for the Bey of Bolu. One day, the Bey of Bolu asked his groom to find a horse of the best breed. The Bey of Bolu got very angry when he disliked the horse brought by Yusuf Ali, and blinded him as a punishment. Yusuf Ali abandoned Bolu together with Ruşen, his son, and the foal disliked by the Bey of Bolu. Ruşen, who swore to take revenge of his father, raised the foal in a dark stable. According to the belief of the father and his son, three bubbles would fall from Bingöl, Yusuf Ali would begin to see again and become younger after drinking the water containing these bubbles, and he would take his revenge. However, instead of giving the three glasses of water containing the bubbles to his father, Ruşen himself drank them. From then on, Yusuf Ali s son was to be an immortal hero and poet, and he was to be called Köroğlu. The reputation of Köroğlu, who went to the mountains after the death of his father whose last wish had been retaliation, spread throughout Anatolia. He took from the rich and distributed to the poor; he became a folk hero feared not only by the Bey of Bolu, but by all beys. When firearms began to replace swords and when the traditional rules of heroism began to change, he instructed his friends to disperse and he disappeared too. Since then, the lines of the Epic of Köroğlu constitute an opposition to injustice: My Greetings to the Bey of Bolu! Yedigöller, Bolu. Yedigöller, Bolu 17 KARADENİZ

6 OSMANLI nın İZLERİ Binlerce yıl Bitinya ve Romalılar a ev sahipliği yapmış Bolu il merkezi ne yazık ki antik kentlerinden günümüze hiçbir kalıntı taşımıyor. Kazılardan çıkartılan ve bugün Bolu Müzesi nde sergilenen buluntuların dışında kent merkezinde eski çağlardan kalma tek bir yapı kalıntısı bile yok. Betonarme yapılara yenik düşen Bolu nun tarihi binaları Osmanlı döneminden başlıyor. Merkezde, çarşı etrafını saran küçük sokakların en görkemli yapısı kuşkusuz Yıldırım Bayezid Camii ya da diğer adıyla Büyük Camii. Yıldırım Bayezid tarafından 1382 yılında yaptırıldığı bilinen orijinal yapı ne yazık ki bir yangınla tamamen harap oluyor ve 1899 yılında yeniden inşa ediliyor. 19. yüzyıl eseri olarak Bolu merkezinde yükselen bu yapı bu nedenle iki isimle birden anılıyor. Kentin bir diğer eski yapısı olan Saraçhane Camii nin 1750 yılında Silahtar Mustafa Ağa tarafından yapıldığı biliniyor. Ahşap çatılı caminin dış duvarlarındaki çeşmeler dikkat çekiyor. Gene Yıldırım Bayezid tarafından 1389 yılında yaptırılan Orta Hamam ise tüm güzelliği ile ayakta hala yılında restore edilen ve hala hamam olarak kullanılan yapının iç duvarlarında yer yer eski süslemeler görülüyor. Kentin bir diğer gurur kaynağı ise 18 ve 19. yüzyıllara tarihlenen hanları. Büyük Camii nin hemen yanında yer alan, 1804 yapımı Yukarı Taşhan iki katına dağılmış 30 odası ile hala küçük esnafı ağırlıyor. Aşağı Taşhan olarak adlandırılan diğer yapı ise 1750 yılına tarihleniyor. TRACES of the OTTOMAN EMPIRE Unfortunately, there are no remains of the ancient cities in the city center of Bolu, which hosted the Bithynians and Romans for thousands of years. Except the finds unearthed during the excavations and exhibited in the Bolu Museum today, there are absolutely no remains of buildings from the ancient ages in the city center. The oldest historical buildings of Bolu, which were replaced by concrete buildings, belong to the Ottoman period. In the city center, the most magnificent building on the small streets surrounding the marketplace is undoubtedly the Yıldırım Bayezid Mosque, also called the Büyük (Great) Mosque. The original structure built by Sultan Bayezid I in 1382 was unfortunately destroyed by a fire, and it was rebuilt in Therefore, this building standing in the center of Bolu as a 19 th -century work has two names. The Saraçhane Mosque, another old building in the city, is known to be built by Silahtar Mustafa Ağa in The fountains on the outer walls of the mosque covered by a wooden roof are attracting interest. The Orta Hamam (Central Bath) built again by Sultan Bayezid I in 1839 is still standing, and it is as beautiful as it was in the past. In some parts of the inner walls of the building, which was renovated in 1993 and which is still used as a bath, old decorations can be seen. The inns dated to the 18 th and 19 th centuries constitute another source of pride for the city. The Yukarı Taşhan (Upper Stone Inn) just next to the Büyük Mosque was built in 1804 and it is still hosting shopkeepers with its 30 rooms in two floors. The other building called the Aşağı Taşhan (Lower Stone Inn) is dated from KARADENİZ 18 Yukarı Taşhan, giriş kapısı. Yukarı Taşhan (Upper Stone Inn), entrance door.