HP Dizüstü Bilgisayar. Kullanıcı Kılavuzu

Transkript

1 HP Dizüstü Bilgisayar Kullanıcı Kılavuzu

2 Copyright 2012 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Bluetooth, mülkiyeti marka sahibine ait olan ve Hewlett-Packard Company tarafından lisansla kullanılan bir ticari markadır. SD Logosu, marka sahibinin ticari markasıdır. Bu belgede yer alan bilgiler önceden haber verilmeksizin değiştirilebilir. HP ürün ve hizmetlerine ilişkin yegane garantiler, bu ürün ve hizmetlerle birlikte gelen açık garanti beyanlarında belirtilmiştir. Bu belgede yer alan hiçbir şey ek garanti oluşturacak şeklinde yorumlanmamalıdır. HP, işbu belgede yer alan teknik hatalardan veya yazım hatalarından ya da eksikliklerden sorumlu tutulamaz. Birinci Basım: Mayıs 2012 Belge Parça Numarası: Ürün bildirimi Bu kılavuzda çoğu modelde ortak olan özellikler anlatılmaktadır. Bazı özellikler bilgisayarınızda olmayabilir. Bu kılavuzdaki en son bilgilere ulaşmak için, adresindeki HP Web sitesine gidin. Yazılım şartları Bu bilgisayara önceden yüklenmiş herhangi bir yazılım ürününü yükleyerek, kopyalayarak, karşıdan yükleyerek veya herhangi bir şekilde kullanarak, HP Son Kullanıcı Lisans Sözleşmesi'nde (EULA) bulunan şartlara uymayı kabul etmiş sayılırsınız. Bu lisans şartlarını kabul etmiyorsanız, satın alma yerinizin para iadesi ilkelerine bağlı olarak para iadesi alma başvurusu yapmak için 14 gün içinde kullanılmamış ürünü tüm parçalarıyla (donanım ve yazılım) birlikte iade etmeniz gerekir. Daha fazla bilgi veya bilgisayarın para iadesi için, lütfen yerel satış noktanızla (satıcıyla) görüşün.

3 Güvenlik uyarısı bildirimi UYARI! Sıcaklıkla bağlantılı yaralanmaları veya bilgisayarın aşırı ısınmasını önlemek için bilgisayarı doğrudan kucağınıza koymayın veya havalandırma deliklerinin önünü kapatmayın. Bilgisayarı yalnızca sağlam ve düz bir yüzeyde kullanın. Bilgisayarın yanında duran yazıcı gibi sert bir yüzeyin veya yastık, halı ya da giysi gibi yumuşak yüzeylerin hava akımını engellememesine dikkat edin. Ayrıca, AC adaptörünün çalışma sırasında cilde veya yastık, halı ya da kumaş gibi yumuşak bir yüzeye temas etmesini önleyin. Bilgisayar ve AC adaptörü, International Standard for Safety of Information Technology Equipment (IEC 60950) (Bilgi Teknolojisi Donanımlarının Güvenliği için Uluslararası Standart) tarafından kullanıcının temas edeceği yüzeylerin sıcaklıkları için konan sınırlara uygundur. iii

4 iv Güvenlik uyarısı bildirimi

5 İçindekiler 1 Hoş geldiniz... 1 Bilgi bulma Bilgisayarınızı tanıma... 4 Üst... 4 Dokunmatik Yüzey... 4 Işıklar... 5 Düğmeler, hoparlörler ve parmak izi okuyucu (yalnızca belirli modellerde)... 7 Tuşlar Ön Sağ Sol Ekran Alt Bilgisayarın alt parçalarını belirleme Ağ iletişimi Internet servis sağlayıcı (ISS) kullanma Kablosuz ve ağ durumu simgelerini belirleme Kablosuz bağlantı oluşturma Kablosuz aygıtları açma ve kapatma Kablosuz düğmesini kullanma İşletim sistemi denetimlerini kullanma WLAN kullanma Mevcut bir WLAN'a bağlanma Yeni bir WLAN kurma WLAN'ı koruma Başka bir ağda gezinme Bluetooth özellikli kablosuz aygıtları kullanma (yalnızca belirli modellerde) Kablolu bir ağa bağlanma Yerel ağa (LAN) bağlanma (yalnızca belirli modellerde) v

6 4 Klavye ve işaret aygıtları Klavyeyi kullanma Kısayol tuşlarını belirleme Tuş takımlarını kullanma Katıştırılmış sayısal tuş takımını kullanma Katıştırılmış sayısal tuş takımını açma ve kapatma Katıştırılmış sayısal tuş takımındaki tuş işlevlerini değiştirme Tümleşik sayısal tuş takımını kullanma İsteğe bağlı harici sayısal tuş takımını kullanma Dokunmatik Yüzey'i kullanma Dokunmatik Yüzey i kapatma ve açma Gezinme Seçme Dokunmatik Yüzey hareketlerini kullanma Kaydırma Tutma/Yakınlaştırma İşaret aygıtı tercihlerini ayarlama Çoklu ortam Ses özelliklerini kullanma Ses düzeyini ayarlama Ses işlevlerinizi denetleme Web kamerasını kullanma (yalnızca belirli modellerde) Video aygıtlarını kullanma VGA HDMI HDMI için sesi yapılandırma Güç yönetimi Bilgisayarı kapatma Güç seçeneklerini ayarlama Güç tasarrufu durumlarını kullanma Askıya Al durumunu başlatma ve bu durumdan çıkma Hazırda Bekletme durumunu başlatma ve bu durumdan çıkma Güç simgesini kullanma Güç yönetimini kullanma Geçerli güç yönetimi ayarlarını görüntüleme Geçerli güç yönetimi ayarlarını değiştirme Pil gücünü kullanma Kalan pil şarjını gösterme vi

7 Pili takma veya çıkarma Pili şarj etme Pil ömrünü uzatma Düşük pil düzeylerini yönetme Düşük pil düzeylerini belirleme Düşük pil düzeyini çözümleme Harici güç varken düşük pil düzeyini çözümleme Şarj edilmiş pil varken düşük pil düzeyini çözümleme Herhangi bir güç kaynağı yokken düşük pil düzeyini çözümleme Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundan çıkamadığında düşük pil düzeyini çözümleme Güç tasarrufu yapma Pili saklama Kullanılmış pili elden çıkarma Pili değiştirme Harici AC gücü kullanma AC adaptörünü sınama Sürücüler Sürücülerle işlem yapma İsteğe bağlı güvenlik vidasını kullanma Servis kapağını çıkarma veya geri takma Servis kapağını çıkarma Servis kapağını yerine takma Sabit sürücüyü değiştirme veya yükseltme Sabit sürücüyü çıkarma Sabit sürücü takma Optik sürücüleri kullanma (yalnızca belirli modellerde) Takılı optik sürücüyü belirleme Optik disk takma Tepsiye yüklemeli Optik diski çıkarma Tepsiye yüklemeli Disk tepsisi normal şekilde açıldığında Disk tepsisi açılmadığında Harici kartlar ve sürücüler Ortam Kartı Okuyucu kartlarını kullanma (yalnızca belirli modellerde) Dijital kartı takma Dijital kartı çıkarma USB aygıtı kullanma vii

8 USB aygıtını bağlama USB aygıtını çıkarma İsteğe bağlı harici aygıtlar kullanma İsteğe bağlı harici sürücüleri kullanma Bellek modülleri Güvenlik Bilgisayarı koruma Parolaları kullanma İşletim sisteminde parola oluşturma Computer Setup'ta parolalar oluşturma BIOS yönetici parolasını yönetme BIOS yönetici parolasını girme Computer Setup DriveLock parolasını yönetme DriveLock parolasını yönetme DriveLock parolası girme Computer Setup Automatic DriveLock u kullanma Otomatik DriveLock parolasını yönetme Güvenlik duvarı yazılımı kullanma İsteğe bağlı güvenlik kablosunu takma Parmak izi okuyucuyu kullanma (yalnızca belirli modellerde) Oturum açma sırasında parmak izi ile kimlik doğrulamayı etkinleştirme Parmak izinizi kaydetme Yedekleme ve Kurtarma Sistem kurtarma işlemini gerçekleştirme Bilgilerinizi yedekleme Computer Setup (BIOS) ve Advanced System Diagnostics Computer Setup ı başlatma Computer Setup ı kullanma Computer Setup'ta gezinme ve seçme Computer Setup'ta fabrika ayarlarını geri yükleme BIOS u güncelleştirme BIOS sürümünü belirleme BIOS güncelleştirmesi indirme Advanced System Diagnostics'i kullanma viii

9 13 MultiBoot Önyükleme aygıtı sırası hakkında Computer Setup'ta önyükleme aygıtlarını etkinleştirme Önyükleme sırasını değiştirmeyi ele alma MultiBoot tercihlerini seçme Computer Setup'ta yeni bir önyükleme sırası ayarlama f9 komut istemini kullanarak önyükleme aygıtını dinamik olarak seçme MultiBoot Express komut istemi oluşturma MultiBoot Express tercihlerini girme Ek A Sorun giderme ve destek Sorun giderme Bilgisayar açılmıyor Bilgisayar ekranı boş Yazılım olağan dışı çalışıyor Bilgisayar açık ancak yanıt vermiyor Bilgisayar olağandışı şekilde sıcak Harici bir aygıt çalışmıyor Kablosuz ağ bağlantısı çalışmıyor CD veya DVD'yi çıkarmak için optik sürücü açılmıyor Bilgisayar optik sürücüyü algılamıyor Disk yürütülmüyor Film harici ekranda görüntülenmiyor Disk yakma işlemi başlamıyor veya tamamlanmadan önce duruyor Müşteri desteğine başvurma Etiketler Ek B Bilgisayarınızı temizleme Temizlik ürünleri Temizlik yordamları Ekranı temizleme Yanları ve kapağı temizleme Dokunmatik Yüzey'i ve klavyeyi temizleme Ek C Özellikler Giriş gücü Çalışma ortamı Ek D Elektrostatik deşarj ix

10 x Dizin... 97

11 1 Hoş geldiniz Bilgisayarı kurup kaydettirdikten sonra aşağıdaki adımları gerçekleştirmeniz önemlidir: Internet'e bağlanın Internet'e bağlanabilmek için kablolu veya kablosuz ağınızı kurun. Daha fazla bilgi için, bkz. Ağ iletişimi sayfa 22. Bilgisayarınızı tanıyın Bilgisayarınızın özelliklerini öğrenin. Daha fazla bilgi için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4 ve Klavye ve işaret aygıtları sayfa 29. Yüklü yazılımları bulun Bilgisayara önceden yüklenmiş yazılımların listesine erişin. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar'ı seçin. Önceden yüklenmiş yazılımların listesi görüntülenir. NOT: Bilgisayarınızla birlikte gelen yazılımları kullanma hakkında ayrıntılar için, Bilgisayar > Yardım'ı seçin. Yazılım üreticisinin, yazılımla birlikte veya üreticinin Web sitesinde sağlanmış olabilecek yönergelerine de başvurabilirsiniz. Programları ve sürücüleri güncelleştirin Program ve sürücülerinizi düzenli olarak en son sürümlerine güncelleştirin. Bilgisayarınız kaydettirildiğinde, en son sürümlerle otomatik olarak güncelleştirilecektir. Kaydettirdiğinizde, güncelleştirmeler hazır olduğunda otomatik bildirimler almayı seçebilirsiniz. İşletim sistemi güncelleştirmeleri için otomatik bildirimler, 90 gün için sunulmaktadır. HP'den güncelleştirmeler indirmek üzere adresine de gidebilirsiniz. 1

12 Bilgi bulma Bilgisayar, çeşitli görevleri gerçekleştirmenize yardımcı olacak kaynaklarla birlikte gelir. Kaynaklar Bilgi verilen konular Kurulum Yönergeleri posteri Bilgisayarı kurma Bilgisayar bileşenlerini belirleme Linux Yardım Linux Yardım'a erişmek için, Bilgisayar > Yardım'ı seçin. Bilgisayar yazılımları Bilgisayar ayarları Internet'e bağlanma Bilgisayar yardımcı programları Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri Bildirimlere erişmek için, masaüstünde yer alan HP Belgeleri simgesini çift tıklatın. Güvenlik ve Rahat Kullanım Kılavuzu Bu kılavuza erişmek için, masaüstünde yer alan HP Belgeleri simgesini çift tıklatın. Yasal düzenleme ve güvenlik bilgileri Pili elden çıkarma bilgileri Doğru iş istasyonu kurulumu, duruş, sağlık ve çalışma alışkanlıkları Elektrik ve mekanik güvenlik bilgileri veya Bkz. Worldwide Telephone Numbers (Dünya Genelindeki Telefon Numaraları) kitapçığı HP destek telefonu numaraları Bu kitapçık bilgisayarınızla birlikte verilmiştir. HP Web sitesi Bu Web sitesine erişmek için support adresine gidin. Destek bilgileri Parça sipariş etme ve ek bilgi bulma Yazılım, sürücü ve BIOS güncelleştirmeleri Aygıtta kullanılabilen aksesuarlar 2 Bölüm 1 Hoş geldiniz

13 Kaynaklar Sınırlı Garanti* Bilgi verilen konular Garanti bilgileri Garantiye erişmek için: Masaüstünde yer alan HP Belgeleri simgesini çift tıklatın. veya Bkz. *Ürününüz için geçerli açık HP Sınırlı Garanti'yi bilgisayarınızdaki kullanıcı kılavuzları arasında ve/veya kutuda sağlanan CD'de/DVD'de bulabilirsiniz. HP, bazı ülkelerde/bölgelerde, kutuya basılı bir HP Sınırlı Garanti eklemiş olabilir. Garantinin basılı biçimde verilmediği bazı ülkeler veya bölgeler için, basılı bir kopyayı adresinden veya aşağıdaki adrese yazarak isteyebilirsiniz: Kuzey Amerika: Hewlett-Packard, MS POD, Chinden Blvd, Boise, ID 83714, ABD Avrupa, Ortadoğu, Afrika: Hewlett-Packard, POD, Via G. Di Vittorio, 9, 20063, Cernusco s/naviglio (MI), İtalya Asya Pasifik: Hewlett-Packard, POD, P.O. Box 200, Alexandra Post Office, Singapur Garantinizin basılı bir kopyasını talep ederken, lütfen ürününüzün numarasını, garanti süresini (seri numarası etiketinizde bulunur), adınızı ve posta adresinizi ekleyin. ÖNEMLİ: HP ürününüzü yukarıdaki adrese iade ETMEYİN. ABD'de ürün desteği için, bkz. contacthp. Dünya çapında ürün desteği için, bkz. Bilgi bulma 3

14 2 Bilgisayarınızı tanıma Üst Dokunmatik Yüzey NOT: Bilgisayarınız bu bölümdeki resimden biraz farklı görünebilir. Bileşen Açıklama (1) Dokunmatik Yüzey açma/kapatma düğmesi Dokunmatik Yüzey'i açar ve kapatır. (2) Dokunmatik Yüzey alanı İşaretçiyi hareket ettirir ve ekrandaki öğeleri seçer veya etkinleştirir. (3) Sol Dokunmatik Yüzey düğmesi Harici fare üzerindeki sol düğme gibi işlev görür. (4) Sağ Dokunmatik Yüzey düğmesi Harici fare üzerindeki sağ düğme gibi işlev görür. 4 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

15 Işıklar NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) Güç ışığı Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. Yanıp sönüyorsa: Bilgisayar Askıya Al durumundadır. Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı veya Hazırda Bekletme durumundadır. (2) Caps lock ışığı Yanıyorsa: Caps lock işlevi açıktır. (3) Web tarayıcısı ışığı Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı, Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundadır. (4) Kablosuz ışığı Beyaz: Kablosuz yerel ağ (WLAN) aygıtı ve/veya Bluetooth aygıtı gibi bir tümleşik kablosuz aygıt açıktır. Sarı: Tüm kablosuz aygıtlar kapalıdır. (5) Dokunmatik Yüzey ışığı Sarı: Dokunmatik Yüzey kapalıdır. Yanmıyorsa: Dokunmatik Yüzey açıktır. Üst 5

16 Bileşen Açıklama (1) Güç ışığı Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. Yanıp sönüyorsa: Bilgisayar Askıya Al durumundadır. Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı veya Hazırda Bekletme durumundadır. (2) Caps lock ışığı Yanıyorsa: Caps lock işlevi açıktır. (3) Web tarayıcısı ışığı Yanıyorsa: Bilgisayar açıktır. Yanmıyorsa: Bilgisayar kapalı, Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundadır. (4) Kablosuz ışığı Beyaz: Kablosuz yerel ağ (WLAN) aygıtı ve/veya Bluetooth aygıtı gibi bir tümleşik kablosuz aygıt açıktır. Sarı: Tüm kablosuz aygıtlar kapalıdır. (5) Dokunmatik Yüzey ışığı Sarı: Dokunmatik Yüzey kapalıdır. Yanmıyorsa: Dokunmatik Yüzey açıktır. 6 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

17 Düğmeler, hoparlörler ve parmak izi okuyucu (yalnızca belirli modellerde) NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) Güç düğmesi Kapalıyken bilgisayarı açmak için düğmeye basın. (2) Hoparlörler (2) Ses üretir. Bilgisayar açıkken, Askıya Al durumunu başlatmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar Askıya Al durumundayken, bu durumdan çıkmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundayken, bu durumdan çıkmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar yanıt vermiyorsa ve işletim sistemi kapatma yordamları etkili olmuyorsa, bilgisayarı kapatmak için güç düğmesini en az 5 saniye basılı tutun. DİKKAT: Acil durum kapatma yordamları, kaydedilmemiş bilgilerin kaybedilmesine yol açar. Güç ayarlarınız hakkında daha fazla bilgi almak için: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Sistem'i tıklatın, sonra da sağ bölmedeki Güç Yönetimi'ni tıklatın. (3) Web tarayıcısı düğmesi (yalnızca belirli modellerde) Varsayılan Web tarayıcısını açar. Üst 7

18 Bileşen Açıklama (4) Kablosuz düğmesi Kablosuz özelliğini açar veya kapatır ancak kablosuz bağlantı oluşturmaz. NOT: Daha önce yapılandırılmış bir tane varsa, bir kablosuz bağlantı kurulabilir. (5) Parmak izi okuyucu (yalnızca belirli modellerde) İşletim sistemine parola yerine parmak izi ile oturum açmaya olanak tanır. 8 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

19 Bileşen Açıklama (1) Güç düğmesi Kapalıyken bilgisayarı açmak için düğmeye basın. (2) Hoparlörler (2) Ses üretir. Bilgisayar açıkken, Askıya Al durumunu başlatmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar Askıya Al durumundayken, Askıya Al durumundan çıkmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundayken, Hazırda Bekletme durumundan çıkmak için düğmeye kısa süre basın. Bilgisayar yanıt vermiyorsa ve işletim sistemi kapatma yordamları etkili olmuyorsa, bilgisayarı kapatmak için güç düğmesini en az 5 saniye basılı tutun. DİKKAT: Acil durum kapatma yordamları, kaydedilmemiş bilgilerin kaybedilmesine yol açar. Güç ayarlarınız hakkında daha fazla bilgi almak için: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Sistem'i tıklatın, sonra da sağ bölmedeki Güç Yönetimi'ni tıklatın. (3) Web tarayıcısı düğmesi (yalnızca belirli modellerde) Varsayılan Web tarayıcısını açar. (4) Kablosuz düğmesi Kablosuz özelliğini açar veya kapatır ancak kablosuz bağlantı oluşturmaz. NOT: Daha önce yapılandırılmış bir tane varsa, bir kablosuz bağlantı kurulabilir. (5) Parmak izi okuyucu (yalnızca belirli modellerde) İşletim sistemine parola yerine parmak izi ile oturum açmaya olanak tanır. Üst 9

20 Tuşlar NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) fn tuşu Bir işlev tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (2) İşletim sistemi logosu tuşu İşletim sistemi menüsünü görüntüler. (3) İşlev tuşları fn tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (4) Katıştırılmış sayısal tuş takımı tuşları Tuş takımı açıldığında, harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir. Tuş takımındaki her tuş, tuşun sağ üst köşesindeki simgeyle gösterilen işlevi yerine getirir (5) İşletim sistemi uygulamaları tuşu İmlecin altında, öğeler için kısayol menüsü görüntüler. (6) num lk tuşu fn tuşu ile birlikte basıldığında, katıştırılmış sayısal tuş takımını açar ve kapatır. 10 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

21 Bileşen Açıklama (1) fn tuşu Bir işlev tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (2) İşletim sistemi logosu tuşu İşletim sistemi menüsünü görüntüler. (3) İşlev tuşları fn tuşuyla birlikte basıldığında sık kullanılan sistem işlevlerini çalıştırır. (4) İşletim sistemi uygulamaları tuşu İmlecin altında, öğeler için kısayol menüsü görüntüler. (5) num lk tuşu Tümleşik sayısal tuş takımındaki yön ve sayısal işlevler arasında geçiş yapar. (6) Tümleşik sayısal tuş takımı Harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir. Üst 11

22 Ön Bileşen Açıklama (1) Sabit sürücü ışığı Beyaz renkli yanıp sönüyorsa: Sabit sürücüye erişildiğini gösterir. Sarı: HP 3D DriveGuard, sabit sürücüyü geçici olarak park etmiştir. (2) Ortam Kartı Okuyucu Aşağıdaki dijital kart biçimlerini destekler: Memory Stick PRO Memory Stick PRO Duo (adaptör gereklidir) MultiMediaCard (MMC) MultiMediaCardPlus (MMC+) Secure Digital (SD) Kartı Secure Digital High Capacity (SDHC) Kartı Secure Digital Extra Capacity (SDXC) Kartı (3) Ses çıkış (kulaklık) jakı İsteğe bağlı elektrikli stereo hoparlör, kulaklık, kulak içi kulaklık, mikrofonlu kulaklık veya televizyon ses kablosu bağlanır. UYARI! Kişisel yaralanma riskini azaltmak için, kulaklıkları, kulak içi kulaklıkları veya mikrofonlu kulaklığı takmadan önce sesi ayarlayın. Ek güvenlik bilgileri için Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'ne bakın. NOT: Jaka bir aygıt bağlandığında bilgisayar hoparlörleri devre dışı kalır. (4) Ses giriş (mikrofon) jakı İsteğe bağlı bir bilgisayar kulaklıklı mikrofonu, stereo mikrofon veya mono mikrofon bağlanır. 12 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

23 Sağ NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) USB 3.0 bağlantı noktası İsteğe bağlı bir USB aygıtı bağlanır. (2) USB 2.0 bağlantı noktası İsteğe bağlı bir USB aygıtı bağlanır. (3) Optik sürücü (yalnızca belirli modellerde) (4) Optik sürücü ışığı (yalnızca belirli modellerde) (5) Optik sürücü çıkarma düğmesi (yalnızca belirli modellerde) Optik diski okur. NOT: Optik sürücü, belirli modellerde optik diske yazma işlemi de yapabilir. Optik sürücü etkinken yanar. Optik sürücü disk tepsisini serbest bırakır. (6) Güç konektörü AC adaptörü bağlanır. (7) AC adaptörü/pil ışığı Sarı: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlıdır ve pil yüzde 0 ila 90 oranında şarj olmuştur. Beyaz: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlıdır ve pil yüzde 90 ila 99 oranında şarj olmuştur. Sarı renkli yanıp sönüyorsa: Kullanılabilir tek güç kaynağı durumundaki pil, düşük pil düzeyine gelmiştir. Pil kritik düzeye geldiğinde pil ışığı hızla yanıp sönmeye başlar. Yanmıyorsa: Pil tamamen şarj olmuştur. Sağ 13

24 Bileşen Açıklama (1) USB 2.0 bağlantı noktaları (2) İsteğe bağlı USB aygıtları bağlanır. (2) Optik sürücü (yalnızca belirli modellerde) (3) Optik sürücü ışığı (yalnızca belirli modellerde) (4) Optik sürücü çıkarma düğmesi (yalnızca belirli modellerde) Optik diski okur. NOT: Optik sürücü, belirli modellerde optik diske yazma işlemi de yapabilir. Optik sürücü etkinken yanar. Optik sürücü disk tepsisini serbest bırakır. 14 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

25 Sol NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) Güvenlik kablosu yuvası İsteğe bağlı güvenlik kablosunu bilgisayara bağlar. NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir. (2) Havalandırma deliği Dahili bileşenlerin soğutulması için hava akımı sağlar. NOT: Bilgisayar fanı otomatik olarak çalışarak dahili bileşenleri soğutur ve aşırı ısınmayı engeller. Dahili fanın normal çalışma sırasında zaman zaman durup yeniden çalışması normaldir. (3) Harici monitör bağlantı noktası Harici VGA monitör veya projektör bağlanır. (4) RJ-45 (ağ) jakı Ağ kablosu bağlanır. (5) HDMI bağlantı noktası Yüksek tanımlı televizyon veya herhangi bir uyumlu dijital veya ses bileşeni gibi isteğe bağlı bir video veya ses aygıtı bağlanır. (6) USB 3.0 bağlantı noktaları (2) İsteğe bağlı USB aygıtları bağlanır. Sol 15

26 Bileşen Açıklama (1) Güvenlik kablosu yuvası İsteğe bağlı güvenlik kablosunu bilgisayara bağlar. (2) Güç konektörü AC adaptörü bağlanır. NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir. (3) AC adaptörü/pil ışığı Sarı: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlıdır ve pil yüzde 0 ila 90 oranında şarj olmuştur. Beyaz: Bilgisayar harici güç kaynağına bağlıdır ve pil yüzde 90 ila 99 oranında şarj olmuştur. Sarı renkli yanıp sönüyorsa: Kullanılabilir tek güç kaynağı durumundaki pil, düşük pil düzeyine gelmiştir. Pil kritik düzeye geldiğinde pil ışığı hızla yanıp sönmeye başlar. Yanmıyorsa: Pil tamamen şarj olmuştur. (4) Havalandırma deliği Dahili bileşenlerin soğutulması için hava akımı sağlar. NOT: Bilgisayar fanı otomatik olarak çalışarak dahili bileşenleri soğutur ve aşırı ısınmayı engeller. Dahili fanın normal çalışma sırasında zaman zaman durup yeniden çalışması normaldir. (5) Harici monitör bağlantı noktası Harici VGA monitör veya projektör bağlanır. (6) RJ-45 (ağ) jakı Ağ kablosu bağlanır. (7) HDMI bağlantı noktası Yüksek tanımlı televizyon veya herhangi bir uyumlu dijital veya ses bileşeni gibi isteğe bağlı bir video veya ses aygıtı bağlanır. (8) USB 3.0 bağlantı noktaları (2) İsteğe bağlı USB aygıtları bağlanır. 16 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

27 Ekran NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bileşen Açıklama (1) WLAN antenleri (2)* Kablosuz yerel ağlarla (WLAN) iletişim kurmak için kablosuz sinyaller gönderir ve alır. (2) Dahili mikrofonlar (modele bağlı olarak 1 veya 2) (3) Web kamerası ışığı (yalnızca belirli modellerde) Ses kaydeder. Yanıyorsa: Web kamerası kullanılmaktadır. (4) Web kamerası (yalnızca belirli modellerde) Video kaydı yapar ve fotoğraf çeker. (5) Dahili ekran anahtarı Güç açıkken ekran kapalıysa, ekranı kapatır veya Askıya Al durumunu başlatır. NOT: Ekran anahtarı bilgisayarın dışından görünmez. *Antenler bilgisayarın dışından görünmez. En iyi iletimi sağlamak için antenlerin yakın çevresinde engel bulunmamasına dikkat edin. Kablosuz yasal düzenleme bildirimlerini görmek için Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'nin ülkenizle veya bölgenizle ilgili bölümüne bakın. Ekran 17

28 Bileşen Açıklama (1) WLAN antenleri (2)* Kablosuz yerel ağlarla (WLAN) iletişim kurmak için kablosuz sinyaller gönderir ve alır. (2) Dahili mikrofonlar (modele bağlı olarak 1 veya 2) (3) Web kamerası ışığı (yalnızca belirli modellerde) Ses kaydeder. Yanıyorsa: Web kamerası kullanılmaktadır. (4) Web kamerası (yalnızca belirli modellerde) Video kaydı yapar ve fotoğraf çeker. (5) Dahili ekran anahtarı Güç açıkken ekran kapalıysa, ekranı kapatır veya Askıya Al durumunu başlatır. NOT: Ekran anahtarı bilgisayarın dışından görünmez. *Antenler bilgisayarın dışından görünmez. En iyi iletimi sağlamak için antenlerin yakın çevresinde engel bulunmamasına dikkat edin. Kablosuz yasal düzenleme bildirimlerini görmek için Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'nin ülkenizle veya bölgenizle ilgili bölümüne bakın. 18 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

29 Alt Bileşen (1) Pil ve servis kapağı serbest bırakma mandalları Açıklama Serbest bırakma mandallarının bir kez kaydırılması, pili pil yuvasından serbest bırakır. (2) Pil yuvası Pili barındırır. Pil, pil yuvasından çıkarıldığında, serbest bırakma mandallarının ikinci kez kaydırılması, servis kapağını bilgisayardan serbest bırakır. (3) Servis kapağı Sabit sürücü yuvasını, kablosuz LAN (WLAN) modülü yuvasını ve bellek modülü yuvalarını korur. DİKKAT: Sistemin yanıt veremez duruma gelmesini önlemek için, kablosuz modülünü, yalnızca ülkenizde veya bölgenizde kablosuz aygıtlarla ilgili düzenlemeleri yapan resmi kuruluşlarca bilgisayarlarda kullanılmak üzere onaylanmış bir kablosuz modülle değiştirin. Modülü değiştirir ve bir uyarı mesajı alırsanız, bilgisayarın işlevselliğini geri yüklemek için modülü çıkarın, sonra da Yardım ve Destek üzerinden teknik desteğe başvurun. (4) Havalandırma delikleri (2) Dahili bileşenlerin ısınmaması için hava akımı sağlar. NOT: Bilgisayar fanı otomatik olarak çalıştırılarak dahili bileşenleri soğutur ve aşırı ısınmayı engeller. Dahili fanın normal çalışma sırasında zaman zaman durup yeniden çalışması normaldir. Alt 19

30 Bilgisayarın alt parçalarını belirleme NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Servis kapağı bu resimlerde çıkarılmıştır. Bileşenler Açıklama (1) Bellek modülleri 20 Bölüm 2 Bilgisayarınızı tanıma

31 Bileşenler Açıklama (2) Sabit sürücü (3) WLAN modülü (yalnızca belirli modellerde) Bilgisayarın alt parçalarını belirleme 21

32 3 Ağ iletişimi Bilgisayarınız, aşağıdaki Internet erişimi türlerinden birini veya her ikisini destekliyor olabilir: Kablosuz Mobil Internet erişimi için kablosuz bağlantı kullanabilirsiniz. Bkz. Mevcut bir WLAN'a bağlanma sayfa 24 veya Yeni bir WLAN kurma sayfa 25. Kablolu Kablolu bir ağa bağlanarak Internet'e erişebilirsiniz. Kablolu bir ağa bağlanma konusunda bilgi için, bkz. Kablolu bir ağa bağlanma sayfa 27. NOT: Internet donanım ve yazılım özellikleri bilgisayar modeline ve bulunduğunuz yere göre değişir. 22 Bölüm 3 Ağ iletişimi

33 Internet servis sağlayıcı (ISS) kullanma Internet'e bağlanmadan önce bir ISS hesabı oluşturmanız gerekir. Internet hizmeti ve modem satın almak için yerel bir ISS ile görüşün. ISS; modemin kurulumuna, kablosuz bilgisayarınızı modeme bağlamak için ağ kablosunun takılmasına ve Internet hizmetinin sınanmasına yardımcı olabilir. NOT: ISS niz Internet e erişmek için size bir kullanıcı kimliği ve parola verir. Bu bilgileri kaydedin ve güvenli bir yerde saklayın. Kablosuz ve ağ durumu simgelerini belirleme Simge Ad Açıklama Kablosuz (bağlı) Bir veya daha fazla kablosuz aygıtın açık olduğunu gösterir. Ağ Bağlantısı (bağlı) Ağ Bağlantısı (bağlı değil) Kablolu ağın bağlı ve etkin olduğunu gösterir. Hem kablolu hem de kablosuz bağlantılar etkinse, işletim sistemi, daha hızlı olduğundan kablolu bağlantıyı kullanır. Kablolu veya kablosuz ağların bağlı olmadığını gösterir. Kablosuz bağlantı oluşturma Bilgisayarınız aşağıdaki kablosuz aygıtlardan biri veya daha fazlasıyla donatılmış olabilir: Kablosuz yerel alan ağı (WLAN) aygıtı Bluetooth aygıtı Kablosuz aygıtları açma ve kapatma Kablosuz düğmesini kullanma Kablosuz düğmesini kullanarak, hem kablosuz ağ denetçisini hem de Bluetooth denetçisini eş zamanlı olarak kapatın veya açın. Denetim Merkezi veya Computer Setup üzerinden ayrı ayrı kontrol edilebilirler. NOT: Kablosuz düğmesinin türünü ve bilgisayarınızda nerede olduğunu belirleme konusunda bilgi almak için bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. İşletim sistemi denetimlerini kullanma Kablosuz veya kablolu bir ağ aygıtını etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için: 1. Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Ağ Bağlantısı simgesini sağ tıklatın. 2. Aşağıdaki aygıtların birini etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için, aşağıdaki seçeneklerden birini seçin veya seçimini kaldırın: Ağ İletişimini Etkinleştir (tüm ağ aygıtları) Kablosuzu Etkinleştir Internet servis sağlayıcı (ISS) kullanma 23

34 WLAN kullanma Kablosuz bağlantı, bilgisayarı Wi-Fi ağlarına veya WLAN'lara bağlar. WLAN, kablosuz bir yönlendirici veya kablosuz bir erişim noktası üzerinden bağlı başka bilgisayarlardan ve aksesuarlardan oluşur. NOT: Kablosuz bağlantı oluştururken veya kullanıcılara bir ağa erişim izni verirken, kök parolası istemi alırsınız. Mevcut bir WLAN'a bağlanma 1. WLAN aygıtının açık olduğundan emin olun. NOT: Kablosuz düğmesinin ve kablosuz ışığının bilgisayarınızda nerede olduğunu belirleme konusunda bilgi almak için bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Ağ Bağlantısı simgesini tıklatın. Kullanılabilir kablosuz ağlar Kablosuz Ağlar altında listelenir. 3. İstenilen kablosuz ağı tıklatın. Ağ, güvenliği etkinleştirilmiş bir WLAN ise, bir ağ güvenlik kodu girmeniz istenir. Kodu yazın, sonra da bağlantıyı tamamlamak için Tamam'ı tıklatın. NOT: Otomatik algılanmamış bir ağa bağlanmak için, Ağ Bağlantısı simgesini tıklatın ve Gizli Kablosuz Ağa Bağlan'ı seçin. ESSID bilgilerini girin ve şifreleme parametrelerini belirleyin. NOT: Listede hiç WLAN yoksa ve ağınız gizli değilse, kablosuz yönlendiricinin kapsama alanı veya erişim noktası dışındasınızdır. Bağlanmak istediğiniz ağı görmüyorsanız, görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Ağ Bağlantısı simgesini sağ tıklatın ve Bağlantıları Düzenle'yi tıklatın. 24 Bölüm 3 Ağ iletişimi

35 Yeni bir WLAN kurma Gerekli donanım: Geniş bantlı bir modem (DSL veya kablo) (1) ve bir Internet servis sağlayıcısından (ISS) satın alınan yüksek hızlı Internet hizmeti Kablosuz yönlendirici (ayrıca satın alınır) (2) Kablosuz bilgisayar (3) Aşağıdaki şekilde Internet'e bağlı bir kablosuz ağ kurulumu örneği gösterilmiştir. NOT: Bazı kablo modemlerde yerleşik bir yönlendirici bulunmaktadır. ISS'nize başvurarak ayrı bir yönlendiriciye gereksinim duyup duymadığınız belirleyin. NOT: Kablosuz bir bağlantı kurarken, bilgisayarınızın ve kablosuz yönlendiricinin eşitlendiğinden emin olun. Bilgisayarınızı ve kablosuz yönlendiriciyi eşitlemek için, bilgisayarınızı ve kablosuz yönlendiriciyi kapatıp tekrar açın. Ağınız büyüdükçe, Internet'e erişmek üzere ağa kablosuz ve kablolu başka bilgisayarlar bağlanabilir. WLAN kurmayla ilgili yardım için yönlendiricinizin üreticisi veya ISS'niz tarafından sağlanan bilgilere başvurun. WLAN kullanma 25

36 WLAN'ı koruma WLAN kurarken veya mevcut bir WLAN'a erişirken, ağınızı yetkisiz erişimden korumak için daima güvenlik özelliklerini etkinleştirin. Kafe ve havaalanı gibi herkese açık alanlardaki WLAN'lar (erişim noktaları) güvenli olamayabilir. Herhangi bir erişim noktasında bilgisayarınızın güvenliğinden endişe ediyorsanız, işlemlerinizi gizli olmayan e-postalarla ve Internet'te basit bir gezinmeyle sınırlandırın. Kablosuz radyo sinyalleri ağın dışında gezinir, bu nedenle WLAN aygıtları korunmayan sinyalleri alabilir. WLAN'ınızı korumak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz: Güvenlik Duvarı kullanma Ağınıza gönderilen hem verileri hem de istekleri kontrol eder ve kuşku uyandıran öğeleri dışarıda bırakır. Güvenlik duvarlarının hem yazılım hem de donanım olarak mevcuttur. Bazı ağlarda her iki türün bileşimi kullanılır. Kablosuz şifrelemesi Bilgisayarınız üç şifreleme protokolünü desteklemektedir: Wi-Fi Korumalı Erişim (WPA) Wi-Fi Korumalı Erişim II (WPA2) Kabloluya Eşdeğer Gizlilik (WEP) NOT: HP, üç şifreleme protokolünün en gelişmişi olan WPA2'yi kullanmanızı önerir. Az bir çabayla kırılabildiğinden, WEP şifrelemesinin kullanılması önerilmez. Wi-Fi Korumalı Erişim (WPA) ve Wi-Fi Korumalı Erişim II (WPA2), ağ üzerinden aktarılan verileri şifrelemek ve şifrelerini çözmek için güvenlik standartları kullanırlar. Hem WPA hem de WPA2, her paket için dinamik olarak yeni bir anahtar üretirler ve ayrıca ağdaki her bilgisayar için farklı anahtar dizileri oluştururlar. Bunu başarmak için: WPA, Gelişmiş Şifreleme Standardı'nı (AES) ve Geçici Anahtar Tümleştirme İletişim Kuralı'nı kullanır (TKIP). WPA2, yeni bir AES iletişim kuralı olan Şifre Bloğu Zincirleme İleti Kimlik Doğrulama Kodu Protokolü'nü (CCMP) kullanır. Kabloluya Eşdeğer Gizlilik (WEP) verileri aktarılmadan önce bir WEP anahtarı ile şifreler. Doğru anahtar olmadan başkaları WLAN'ı kullanamazlar. Başka bir ağda gezinme Bilgisayarınızı başka bir WLAN mesafesi içine getirdiğinizde işletim sistemi söz konusu ağa bağlanmaya çalışır. Deneme başarılı olursa bilgisayarınız otomatik olarak yeni ağa bağlanır. İşletim sistemi yeni ağı tanımazsa kendi WLAN ağınıza bağlanmak için başta kullandığınızla aynı yöntemi izleyin. 26 Bölüm 3 Ağ iletişimi

37 Bluetooth özellikli kablosuz aygıtları kullanma (yalnızca belirli modellerde) Bluetooth özellikli aygıt, geleneksel olarak aşağıdaki gibi elektronik aygıtları bağlayan fiziksel kablo bağlantılarının yerini alan kısa mesafeli kablosuz iletişim sağlar: Bilgisayarlar Telefonlar Ses aygıtları Bluetooth'un gücü, bilgisayarınız ile kablosuz aygıtlar arasındaki bilgi aktarımını senkronize etmesindedir. İki veya daha fazla bilgisayarı Bluetooth ile Internet paylaşımı için tutarlı biçimde bağlayamama, Bluetooth ve işletim sisteminin bir sınırlamasıdır. Bluetooth aygıtları, Bluetooth aygıtlarından oluşan bir kişisel alan ağı (PAN) oluşturmanızı sağlayan eşler arası özelliğini sağlar. Bluetooth aygıtlarını yapılandırma ve kullanma hakkında bilgi için Bluetooth yazılımı Yardım'a bakın. Kablolu bir ağa bağlanma Yerel ağa (LAN) bağlanma (yalnızca belirli modellerde) Yerel ağa (LAN) bağlanmak için 8 uçlu RJ-45 ağ kablosu (ayrıca satın alınır) gereklidir. Ağ kablosu, TV ve radyo yayınlarıyla etkileşimi önleyen parazit giderme devresi (1) içeriyorsa, kablonun devre ucunu (1) bilgisayara doğru yönlendirin. Ağ kablosunu bağlamak için: 1. Ağ kablosunu bilgisayardaki ağ jakına (1) takın. Bluetooth özellikli kablosuz aygıtları kullanma (yalnızca belirli modellerde) 27

38 2. Kablonun diğer ucunu bir ağ duvar prizine (2) veya yönlendiriciye (resimle gösterilmemiştir) takın. UYARI! Elektrik çarpması, yangın veya donanım hasarı riskini azaltmak için, RJ-45 (ağ) jakına modem veya telefon kablosu yerleştirmeyin. 28 Bölüm 3 Ağ iletişimi

39 4 Klavye ve işaret aygıtları Klavyeyi kullanma Kısayol tuşlarını belirleme Bir kısayol tuşu, fn tuşu ile işlev tuşlarından birinin birleşimidir. Bir kısayol tuşunu kullanmak için: Önce kısa bir süre fn tuşuna, ardından da kısayol birleşiminin ikinci tuşuna kısa bir süre basın. Kısayol tuşu birleşimi fn+f1 Açıklama Bilgilerinizi sistem belleğinde saklayan Askıya Al durumunu başlatır. Ekran ve diğer sistem bileşenleri kapanır ve güç tasarrufu sağlanır. Askıya Al durumundan çıkmak için, güç düğmesine kısa süre basın. DİKKAT: kaydedin. Bilgi kaybı riskini azaltmak için, Askıya Al durumunu başlatmadan önce çalışmanızı NOT: Askıya Al durumundayken kritik pil düzeyine ulaşılırsa, bilgisayar Hazırda Bekletme durumunu başlatır ve bellekte saklanan bilgiler sabit sürücüye kaydedilir. fn+f2 Ekranın parlaklık düzeyini azaltır. fn+f3 Ekranın parlaklık düzeyini artırır. fn+f4 Sisteme bağlı ekran aygıtları arasında ekran görüntüsü geçişi sağlar. Örneğin, bilgisayara bir monitör takılıysa, fn+f4 kısayol tuşuna basıldığında bilgisayar ekranındaki görüntü monitörde görünecek ve hem bilgisayar, hem de monitörde aynı anda görünecek şekilde değişir. Çoğu harici monitör, video bilgilerini harici VGA video standardını kullanarak bilgisayardan alır. fn +f4 kısayol tuşu, görüntüyü, bilgisayardan video bilgileri alan diğer aygıtlar arasında da değiştirebilir. fn+f5 QuickLock güvenlik özelliğini başlatır. QuickLock, Windows işletim sisteminin Oturum Açma penceresini görüntüleyerek bilgilerinizi korur. Oturum Açma penceresi görüntülenirken, bir işletim sistemi kullanıcı parolası veya işletim sistemi kök parolası girilmedikçe bilgisayara erişilemez. NOT: QuickLock'u kullanabilmek için önce bir işletim sistemi kullanıcı parolası veya işletim sistemi kök parolası oluşturmalısınız. Yönergeler için Yardım a başvurun. fn+f6 Takılı tüm pillerin şarj bilgilerini görüntüler. Ekranda hangi pillerin şarj edildiği gösterilir ve her pilde kalan şarj miktarı bildirilir. Klavyeyi kullanma 29

40 Kısayol tuşu birleşimi fn+f7 Açıklama Hoparlör sesini kapatır veya geri açar. fn+f8 Hoparlör sesini azaltır. fn+f9 Hoparlör sesini artırır. fn+f10 Ses CD'sinde bir önceki parçayı, DVD veya BD'de ise bir önceki bölümü yürütür. fn+f11 Ses CD sini, DVD yi veya BD yi yürütür, duraklatır veya sürdürür. fn+f12 Ses CD sindeki sonraki parçayı veya DVD ya da BD deki sonraki bölümü yürütür. Tuş takımlarını kullanma Bilgisayarda bir katıştırılmış sayısal tuş takımı (veya bir tümleşik sayısal tuş takımı) bulunur. Bilgisayar isteğe bağlı harici sayısal tuş takımını veya sayısal tuş takımı içeren isteğe bağlı harici klavyeyi de destekler. Katıştırılmış sayısal tuş takımını kullanma Bileşen Açıklama (1) fn tuşu Num lk tuşu ile birlikte basıldığında, katıştırılmış sayısal tuş takımını açar ve kapatır. NOT: Katıştırılmış sayısal tuş takımı bilgisayara harici klavye ya da sayısal tuş takımı bağlıyken çalışmaz. (2) Katıştırılmış sayısal tuş takımı Tuş takımı açıldığında, harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir. Tuş takımındaki her tuş, tuşun sağ üst köşesindeki simgeyle gösterilen işlevi yerine getirir. (3) num lk tuşu fn tuşu ile birlikte basıldığında, katıştırılmış sayısal tuş takımını açar ve kapatır. NOT: Bilgisayar kapatıldığında etkin olan tuş takımı işlevi, bilgisayar yeniden açıldığında yeniden etkinleştirilir. Katıştırılmış sayısal tuş takımını açma ve kapatma Katıştırılmış sayısal tuş takımını açmak için fn+num lk tuşlarına basın. Katıştırılmış sayısal tuş takımını kapatmak için fn+num lk tuşlarına tekrar basın. NOT: Katıştırılmış sayısal tuş takımı, bilgisayara harici bir klavye ya da sayısal tuş takımı bağlıysa kapalıdır. 30 Bölüm 4 Klavye ve işaret aygıtları

41 Katıştırılmış sayısal tuş takımındaki tuş işlevlerini değiştirme Katıştırılmış sayısal tuş takımındaki tuşların işlevlerini, standart klavye işlevleri ve kendi tuş takımı işlevleri arasında geçici olarak değiştirebilirsiniz: Tuş takımı kapalıyken bir tuş takımı tuşunun gezinme işlevini kullanmak için, fn tuşuna basın ve tuş takımı tuşuna basarken basılı tutun. Tuş takımı açıkken bir tuş takımı tuşunun standart işlevini kullanmak için: Küçük harfle yazmak için fn tuşunu basılı tutun. Büyük harfle yazmak için fn+shift tuşlarını basılı tutun. Tümleşik sayısal tuş takımını kullanma Bileşen Açıklama (1) num lk tuşu Tümleşik sayısal tuş takımındaki yön ve sayısal işlevler arasında geçiş yapar. NOT: Bilgisayar kapatıldığında etkin olan tuş takımı işlevi, bilgisayar yeniden açıldığında yeniden etkinleştirilir. (2) Tümleşik sayısal tuş takımı Harici sayısal tuş takımı gibi kullanılabilir. İsteğe bağlı harici sayısal tuş takımını kullanma Çoğu harici sayısal tuş takımındaki tuşlar, num lock tuşunun açık veya kapalı olmasına bağlı olarak farklı işlevler yerine getirir. (Num lock tuşunun fabrika ayarı kapalıdır.) Örneğin: num lock açıkken, tuş takımındaki çoğu tuş sayıları yazabilir. num lock kapalıyken, tuş takımındaki çoğu tuş ok, page up veya page down tuşlarının işlevini yerine getirir. Çalışırken harici tuş takımında num lock'u açmak veya kapatmak için: Bilgisayardaki değil, harici tuş takımındaki num lk tuşuna basın. Klavyeyi kullanma 31

42 Dokunmatik Yüzey'i kullanma İşaretçiyi hareket ettirmek için, parmağınızı Dokunmatik Yüzey'de işaretçiyi ekranda hareket ettirmek istediğiniz yönde kaydırın. Sol ve sağ Dokunmatik Yüzey düğmelerini, harici bir faredeki düğmeler gibi kullanın. NOT: Bilgisayarınızla birlikte verilen işaret aygıtlarına ek olarak, bilgisayarın USB bağlantı noktalarından birine bağlayarak harici bir USB fare de (ayrıca satın alınır) kullanabilirsiniz. Dokunmatik Yüzey i kapatma ve açma Dokunmatik Yüzey'i kapatıp açmak için, Dokunmatik Yüzey açma/kapatma düğmesine hızla çift dokunun. Dokunmatik Yüzey ışığı ve ekran simgeleri, Dokunmatik Yüzey kapalı veya açıkken Dokunmatik Yüzey durumunu gösterir. Aşağıdaki tabloda Dokunmatik Yüzey ekran simgeleri gösterilmiş ve açıklanmıştır. Dokunmatik Yüzey ışığı Simge Açıklama Sarı Dokunmatik Yüzey'in kapalı olduğunu gösterir. Kapalı Dokunmatik Yüzey'in açık olduğunu gösterir. Gezinme İşaretçiyi hareket ettirmek için, parmağınızı Dokunmatik Yüzey'de işaretçiyi ekranda hareket ettirmek istediğiniz yönde kaydırın. 32 Bölüm 4 Klavye ve işaret aygıtları

43 Seçme Sol ve sağ Dokunmatik Yüzey düğmelerini, harici bir faredeki karşılık gelen düğmeler gibi kullanın. Dokunmatik Yüzey hareketlerini kullanma Dokunmatik Yüzey, çeşitli hareketleri destekler. Dokunmatik Yüzey hareketlerini kullanmak için, iki parmağınızı aynı anda Dokunmatik Yüzey in üzerine koyun. NOT: Dokunmatik Yüzey hareketleri tüm programlarda desteklenmez. Her bir hareket hakkındaki bilgileri görüntülemek için: 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar'ı seçin. 2. Sol bölmede, Sistem'i tıklatın, sonra da sağ bölmedeki Dokunmatik Yüzey simgesini tıklatın. 3. Aygıt Ayarları sekmesinde, görüntülenen penceredeki aygıtı seçin, sonra da Ayarlar'ı tıklatın. 4. Özellikleri hakkındaki bilgileri görüntülemek için hareketi seçin. Hareketleri açmak ve kapatmak için: 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar'ı seçin. 2. Sol bölmede, Sistem'i tıklatın, sonra da sağ bölmedeki Dokunmatik Yüzey simgesini tıklatın. 3. Aygıt Ayarları sekmesinde, görüntülenen penceredeki aygıtı seçin, sonra da Ayarlar'ı tıklatın. 4. Açmak veya kapatmak istediğiniz hareketin yanındaki onay kutusunu seçin. 5. Uygula yı, sonra da Tamam'ı tıklatın. Dokunmatik Yüzey'i kullanma 33

44 Kaydırma Kaydırma, bir sayfa ya da resimde yukarı, aşağı veya yanlara doğru hareket ederken yararlıdır. Kaydırma yapmak için, Dokunmatik Yüzey'e iki parmağınızı hafifçe ayrık vaziyette yerleştirin, sonra da parmaklarınızı yukarı, aşağı, sola ya da sağa doğru sürükleyin. NOT: Parmaklarınızın hızı, kaydırma hızını belirler. Tutma/Yakınlaştırma Tutma, görüntüler veya metinler üzerinde yakınlaştırma/uzaklaştırma yapmanıza olanak sağlar. İki parmağınızı bitişik olarak Dokunmatik Yüzey'e koyup sonra da birbiriden uzaklaştırarak yakınlaştırma yapın. İki parmağınızı aralıklı olarak Dokunmatik Yüzey'e koyup sonra da birbirine yaklaştırarak uzaklaştırma yapın. İşaret aygıtı tercihlerini ayarlama İşaret aygıtlarının ayarlarını (örneğin, düğme yapılandırması, tıklatma hızı ve işaretçi seçenekleri) özelleştirmek için: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Donanım'ı tıklatın, sonra da sağ bölmede Fare'yi tıklatın. 34 Bölüm 4 Klavye ve işaret aygıtları

45 5 Çoklu ortam Bilgisayarınızda aşağıdakiler olabilir: Tümleşik hoparlörler Tümleşik mikrofonlar Tümleşik web kamerası Önceden yüklenmiş çoklu ortam yazılımları Çoklu ortam düğmeleri veya tuşları Ses özelliklerini kullanma Bilgisayarınızla çeşitli ses özelliklerini kullanabilirsiniz: Müzik çalma. Ses kaydetme. Internet'ten müzik indirme. Çoklu ortam sunuları oluşturma. Anlık ileti programlarıyla ses ve görüntüleri iletme. Gerçek zamanlı radyo programı aktarımı. Yüklü optik sürücüyü (yalnızca belirli modellerde) kullanarak veya isteğe bağlı bir optik sürücüde (ayrıca satın alınır) ses CD'leri oluşturma (yakın). Ses özelliklerini kullanma 35

46 Ses düzeyini ayarlama Aşağıdakileri kullanarak ses düzeyini ayarlayabilirsiniz: Ses düzeyi kısayol tuşları Ses düzeyi tuşları UYARI! Kişisel yaralanma riskini azaltmak için, kulaklıkları, kulak içi kulaklıkları veya mikrofonlu kulaklığı takmadan önce sesi ayarlayın. Ek güvenlik bilgileri için Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'ne başvurun. NOT: Ses düzeyi, işletim sistemi ve bazı programlar üzerinden de denetlenebilir. NOT: Bilgisayarınızda ne tür ses düzeyi denetimleri olduğu hakkında bilgi için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4 ve Klavye ve işaret aygıtları sayfa 29. Ses işlevlerinizi denetleme Bilgisayarınızdaki sistem sesini denetlemek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Donanım'ı, sonra da sağ bölmede Ses'i tıklatın. 3. Ses Efektleri sekmesini tıklatın, sonra da her bir sesi sınamak için Bir uyarı sesi seç'in altındaki ses seçeneklerinden birini seçin. Bilgisayarınızdaki kayıt işlevlerini denetlemek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Donanım'ı, sonra da sağ bölmede Ses'i tıklatın. 3. Giriş sekmesini tıklatın, sonra da Konektör'ün yanındaki açılır listeden Mikrofon'u veya Giriş Hattı'nı seçin. 4. Giriş sesi kaydırıcısını istenilen ayara getirerek giriş sesi düzeyini ayarlayın. NOT: Kayıtta en iyi sonucu elde etmek için mikrofona doğrudan konuşun ve arka planda ses olmayan bir ortamda kayıt yapın. Bilgisayarınızdaki ses ayarlarını onaylamak veya değiştirmek için, görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Ses simgesini sağ tıklatın. 36 Bölüm 5 Çoklu ortam

47 Web kamerasını kullanma (yalnızca belirli modellerde) Bazı bilgisayarlarda ekranın üstünde tümleşik bir web kamerası bulunur. Önceden yüklenmiş Cheese yazılımıyla, web kamerasını fotoğraf çekmek veya video kaydetmek için kullanabilirsiniz. Fotoğrafı veya video kaydını önizleyebilir ve kaydedebilirsiniz. Web kamerası yazılımı ile aşağıdaki özellikleri deneyebilirsiniz: Video yakalama ve paylaşma Anlık ileti yazılımıyla video akışı gerçekleştirme Fotoğraf çekme NOT: Web kameranızı kullanma hakkındaki ayrıntılar için, Cheese yazılımındaki Yardım menüsünü tıklatın. Video aygıtlarını kullanma VGA Bilgisayarınızda aşağıdaki harici video bağlantı noktaları vardır: VGA HDMI Harici monitör bağlantı noktası veya VGA bağlantı noktası, harici VGA monitör veya VGA projektör gibi harici bir VGA görüntüleme aygıtını bilgisayara bağlayan bir analog ekran arabirimidir. VGA görüntüleme aygıtı bağlamak için aygıt kablosunu harici monitör bağlantı noktasına takın. Bilgisayara bağlı görüntü aygıtları arasında görüntü geçişi yapmak için fn+f4 tuşlarına basın. NOT: fn+f4 tuşlarına basmak ayarlar arasında geçiş yapmayı sağlar. Bir dizüstü paneli, dizüstü paneli ile kombinasyon halinde bir harici ekran veya harici monitörlerden biri arasında geçiş yapabilirsiniz. Hem Display Port'a hem de VGA bağlantı noktalarına harici monitörler ekleyebilirsiniz ancak aynı anda yalnızca bir harici ekran etkin olabilir. Web kamerasını kullanma (yalnızca belirli modellerde) 37

48 Harici monitörünüz fn+f4 tuşlarına bastıktan sonra algılanmazsa, şu adımları izleyin: NOT: Bilgisayarınızda bir AMD grafik kartı varsa, sonraki bölümdeki yönergeleri izleyin. 1. Görev çubuğunun en sağındaki bildirim alanında yer alan Gnome Display Applet simgesini tıklatın. 2. Ekran Ayarlarını Yapılandır'ı seçin. 3. Detect Monitors'ü (Monitörleri Algıla) tıklatın. 4. Ekran düzeninin sağındaki On (Açık) düğmesini tıklatın. Varsayılan monitör algılanmazsa, harici monitör spesifikasyonlarınızı kullanarak çözünürlüğü ve yenileme hızını ayarlayın. Dilerseniz yönü değiştirin. Ekran yansıtma gerektiriyorsa, Mirror Screens (Ekranları Yansıt) onay kutusunu tıklatın. NOT: Harici monitörü yatay moduna değiştirmek için Default'u (Varsayılan) seçin. 5. Apply'yı (Uygula) tıklatın. 6. Close'u (Kapat) tıklatın. Harici monitörünüz, fn+f4 tuşlarına basıldıktan sonra algılanmazsa ve AMD grafik kartınız varsa, şu adımları izleyin: 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar > Sistem > ATI Catalyst Control Center (as Superuser) seçeneğini seçin. 2. Kök parolanızı girin. 3. Sağ bölmeden Display Manager'ı (Ekran Yöneticisi) seçin. 4. Detect connected displays (Bağlı ekranları algılayın) düğmesini tıklatın. 5. Ekran ayarlarınız, iletişim kutusunda monitörünüzü tıklattıktan sonra Display properties (Ekran özellikleri) sekmesi veya Multi-Display (Çoklu Ekran) sekmesi seçilerek değiştirilebilir. 6. Ayarlar yapılandırıldıktan sonra, Apply'yı (Uygula) tıklatın, sonra da OK'i (Tamam) tıklatın. Bilgisayarınızın yeniden başlatılması gerekebilir. HDMI HDMI bağlantı noktası bilgisayarı yüksek tanımlı bir televizyon veya herhangi bir uyumlu dijital veya ses bileşeni gibi isteğe bağlı bir video veya ses aygıta bağlar. NOT: Video ve/veya ses sinyallerini HDMI bağlantı noktası ile iletmek için bir HDMI kablosu (ayrıca satın alınır) gerekir. Bilgisayardaki HDMI bağlantı noktasına bir HDMI aygıtı bağlanabilir. Bilgisayar ekranında görüntülenen bilgiler HDMI aygıtında eşzamanlı olarak görüntülenebilir. 38 Bölüm 5 Çoklu ortam

49 Video veya ses aygıtını HDMI bağlantı noktasına bağlamak için: 1. HDMI kablosunun bir ucunu bilgisayardaki HDMI bağlantı noktasına bağlayın. 2. Kablonun diğer ucunu video aygıtına takın, sonra da ek bilgi için aygıt üreticisinin yönergelerine başvurun. HDMI için sesi yapılandırma HDMI sesini yapılandırmak için önce yüksek tanımlı TV gibi bir ses veya video aygıtını bilgisayarınızdaki HDMI bağlantı noktasına bağlayın. Sonra varsayılan ses oynatma aygıtını aşağıdaki gibi yapılandırın: 1. Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Hoparlörler simgesini sağ tıklatın, sonra da Çıkış'ı tıklatın. 2. Kayıttan Yürüt sekmesinde, Dijital Çıkış veya Dijital Çıkış Aygıtı (HDMI) seçeneğini tıklatın. 3. Varsayılan Yap'ı, sonra da Tamam'ı tıklatın. Sesi bilgisayar hoparlörlerine döndürmek için şu adımları izleyin: 1. Görev çubuğunun en sağındaki bildirim alanında yer alan Hoparlörler simgesini sağ tıklatın ve sonra Kayıttan yürütme aygıtları'nı tıklatın. 2. Kayıttan Yürüt sekmesinde, Hoparlörler i tıklatın. 3. Varsayılan Yap'ı, sonra da Tamam'ı tıklatın. Video aygıtlarını kullanma 39

50 6 Güç yönetimi Bilgisayarı kapatma DİKKAT: Bilgisayar kapatıldığında, kaydedilmemiş bilgiler kaybedilir. Bilgisayarı kapat komutu, işletim sistemi dahil tüm açık programları kapatır, ardından ekranla bilgisayarı kapatır. Bilgisayarı aşağıdaki koşullardan birinde kapatın: Pili değiştirmeniz veya bilgisayarın bileşenlerine erişmeniz gerektiğinde USB bağlantı noktasına bağlanmayan bir harici donanım aygıtına bağlarken Bilgisayar uzun bir süre kullanılmayacak olduğunda ve harici güç bağlantısı kesildiğinde Bilgisayarı kapatmak için şu adımları izleyin: NOT: Bilgisayar Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundaysa, kapatma işlemini gerçekleştirebilmek için önce Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundan çıkmanız gerekir. 1. Çalışmalarınızı kaydedin ve tüm açık programları kapatın. 2. Bilgisayar > Kapanış > Kapat'ı seçin. Bilgisayar yanıt vermiyorsa ve yukarıdaki kapatma yordamını kullanamıyorsanız, aşağıdaki acil durum yordamlarını verilen sırada uygulamayı deneyin: Güç düğmesini en az 5 saniye basılı tutun. Bilgisayarın harici güç bağlantısını kesin, sonra da pili çıkarın. Güç seçeneklerini ayarlama Güç tasarrufu durumlarını kullanma Bilgisayarda, fabrikada etkinleştirilen iki güç tasarrufu durumu bulunur: Askıya Al ve Hazırda Bekletme. Askıya Al durumu başlatıldığında, güç ışıkları yanıp söner ve ekran temizlenir. Askıya Al durumundan, Hazırda Bekletme'den çıktığınızdan daha hızlı çıkmanıza olanak tanımak için çalışmalarınız belleğe kaydedilir. Bilgisayar çok uzun süre Askıya Al durumunda kalırsa veya Askıya Al durumundayken pil kritik pil düzeyine ulaşırsa, bilgisayar Hazırda Bekletme durumunu başlatır. 40 Bölüm 6 Güç yönetimi

51 Hazırda Bekletme başlatıldığında, önce çalışmalarınız sabit sürücüdeki bir hazırda bekletme dosyasına kaydedilir, ardından bilgisayar kapatılır. DİKKAT: Olası ses ve video bozulmalarını, ses çalma veya video yürütme işlevlerindeki kayıpları ya da bilgi kaybını engellemek için, bir disk veya ortam kartı üzerinde okuma ya da yazma işlemi yaparken Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumunu başlatmayın. NOT: Bilgisayar Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundayken, herhangi bir ağ bağlantısı başlatamaz veya diğer bilgisayar işlevlerini kullanamazsınız. Askıya Al durumunu başlatma ve bu durumdan çıkma Sistem fabrikada, pil gücü veya harici güçle çalışırken belirli bir süre işlem yapılmaması durumunda Askıya Al durumunu başlatacak şekilde ayarlanmıştır. Güç ayarları ve zaman aşımları, Denetim Merkezi'ndeki Güç Yönetimi kullanılarak değiştirilebilir. Bilgisayar açıkken aşağıdaki yollardan herhangi biriyle Askıya Al durumunu başlatabilirsiniz: Güç düğmesine kısa süre basın. Ekranı indirin. NOT: Bu sadece bilgisayar pil gücüyle çalışırken işe yarar. Bilgisayar > Kapanış > Askıya Al'ı seçin. Görev çubuğunun en sağında yer alan Güç simgesini tıklatın, ardından Askıya Al'ı tıklatın. Askıya Al durumundan çıkmak için: Güç düğmesine kısa süre basın. Bilgisayar Askıya Al durumundan çıktığında güç ışıkları yanar ve çalışmanız bıraktığınız yerden devam edecek şekilde ekrana gelir. Hazırda Bekletme durumunu başlatma ve bu durumdan çıkma Sistem fabrikada, pil gücü veya harici güç ile çalışırken belirli bir süre işlem yapılmadığında veya pil kritik pil düzeyine geldiğinde Hazırda Bekletme durumunu başlatacak şekilde ayarlanmıştır. Güç ayarları ve zaman aşımları, Denetim Merkezi'ndeki Güç Yönetimi kullanılarak değiştirilebilir. Bilgisayar açıkken aşağıdaki yollardan biriyle Hazırda Bekletme durumunu başlatabilirsiniz: Güç düğmesine kısa süre basın. Bilgisayar > Kapanış > Hazırda Beklet'i seçin. Görev çubuğunun en sağında yer alan Güç simgesini tıklatın, ardından Hazırda Beklet'i tıklatın. Hazırda Bekletme durumundan çıkmak için: Güç düğmesine kısa süre basın. Bilgisayar Hazırda Bekletme'den çıkınca güç ışıkları yanar ve çalışmalarınız kaldığınız yerden ekranda görüntülenir. Güç seçeneklerini ayarlama 41

52 Güç simgesini kullanma Güç simgesi, görev çubuğunun en sağındaki bildirim alanında yer alır. Güç simgesi, güç ayarlarına hızlıca erişmenize, kalan pil şarjını görüntülemenize ve farklı bir güç planı seçmenize olanak tanır. Kalan pil şarjının yüzdesini görüntülemek için Güç simgesini tıklatın, ardından Bilgi'yi tıklatın. Güç Yönetimi Tercihleri'ne erişmek için Güç simgesini tıklatın, ardından Tercihler'i tıklatın. Güç yönetimini kullanma Güç yönetimi, bilgisayarın gücü kullanmasını yöneten sistem ayarlarının toplamıdır. Güç yönetimi, güç tasarrufu yapmanıza veya performansı en üst düzeye çıkarmanıza yardım eder. Güç yönetimi ayarlarını özelleştirebilirsiniz. Geçerli güç yönetimi ayarlarını görüntüleme Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Güç simgesini sağ tıklatın, sonra da Tercihler i tıklatın. Geçerli güç yönetimi ayarlarını değiştirme 1. Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Güç simgesini sağ tıklatın, sonra da Tercihler i tıklatın. 2. AC Gücüyle Çalışma, Pil Gücüyle Çalışma ve Genel sekmelerindeki ayarları gereken şekilde değiştirin. Pil gücünü kullanma Bilgisayarda şarjlı bir pil varsa ve bilgisayar harici güce bağlı değilse pil gücüyle çalışır. Bilgisayarda şarjlı bir pil varsa ve bilgisayar harici AC gücüne bağlıysa, AC gücüyle çalışır. Bilgisayarda şarj edilmiş bir pil varsa ve AC adaptörü üzerinden sağlanan harici AC gücüyle çalışıyorsa, AC adaptörünün bilgisayarla bağlantısının kesilmesi durumunda bilgisayar pil gücüne geçer. NOT: AC gücü bağlantısını ayırdığınızda, ekran parlaklığı pil tasarrufu yapmak için otomatik olarak azaltılır. Ekran parlaklığını artırma veya azaltma hakkında bilgi için, bkz. Klavye ve işaret aygıtları sayfa 29. Çalışma yönteminize bağlı olarak pili bilgisayarda bırakabilir veya saklayabilirsiniz. Bilgisayar AC gücüyle çalışırken pili bilgisayarda bırakmak, pilin şarj edilmesini ve güç kesintisi durumunda çalışmalarınızın korunmasını da sağlar. Ancak, bilgisayardaki pil, bilgisayar kapalı olduğunda ve harici güç kaynağı bağlantısı kesildiğinde zaman içinde boşalır. UYARI! Olası güvenlik sorunlarını azaltmak için, yalnızca bilgisayarla birlikte verilen pili, HP tarafından sağlanan yedek piliveya HP kaynağından satın aldığınız uyumlu bir pili kullanın. Bilgisayarın pil ömrü güç yönetimi ayarları, bilgisayarda çalıştırılan programlar, ekran parlaklığı, bilgisayara takılı harici aygıtlar ve diğer etkenlere bağlı olarak değişir. 42 Bölüm 6 Güç yönetimi

53 Kalan pil şarjını gösterme İşaretçiyi görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Güç simgesinin üzerine getirin. Pili takma veya çıkarma Pili takmak için: Pili (1), yerine oturana dek pil yuvasına (2) itin. Pil serbest bırakma mandalları pili otomatik olarak yerine sabitler. Pili çıkarmak için: DİKKAT: Bilgisayarın tek güç kaynağı durumunda olan pilin çıkarılması bilgilerin kaybolmasına neden olabilir. Bilgi kaybını önlemek için pili çıkarmadan önce çalışmanızı kaydedin ve Hazırda Bekletme durumunu başlatın veya işletim sistemi üzerinden bilgisayarı kapatın. 1. Pilin serbest kalması için serbest bırakma mandallarını (1) kaydırın. NOT: Pil serbest bırakma mandallarını aynı anda veya teker teker kaydırabilirsiniz. Pil gücünü kullanma 43

54 2. Pili yukarı kaydırın (2) ve pil yuvasından çıkarın (3). Pili şarj etme UYARI! Bilgisayarın pilini uçakta şarj etmeyin. Pil, bilgisayar AC adaptörü veya isteğe bağlı güç adaptörüyle harici güç kaynağına bağlandığında şarj edilir. Pil, bilgisayar kullanımda olsun ya da olmasın şarj edilir; ancak, bilgisayar kapalıyken daha hızlı şarj edilir. Pil yeniyse, 2 hafta veya daha fazla süre boyunca kullanılmamışsa ya da normal oda sıcaklığından çok daha sıcak veya soğuk durumda ise şarj işlemi gecikebilir. Pilin ömrünü uzatmak ve pil şarj göstergelerinin doğruluk oranını artırmak için aşağıdaki önerileri takip edin: Yeni bir pil şarj ediyorsanız, pil tümüyle şarj olmadıkça bilgisayarı açmayın. NOT: Pil şarj edilirken bilgisayar açıksa, bildirim alanındaki pil ölçer, pil tamamen şarj edilmeden yüzde 100 gösterebilir. Pili şarj etmeden önce, normal kullanım sonucunda tam şarjın yüzde 5 in altına kadar bitmesini sağlayın. Pil 1 ay veya daha uzun süre kullanılmamışsa, pili şarj etmenin yanı sıra, ayarlamayı da unutmayın. 44 Bölüm 6 Güç yönetimi

55 Pil ömrünü uzatma Pil ömrünü en yükseğe çıkarmak için: 1. Bilgisayar > Denetim Merkezi'ni seçin. 2. Sol bölmede, Sistem'i tıklatın, sonra da sağ bölmedeki Güç Yönetimi'ni tıklatın. 3. Pil Gücüyle Çalışma sekmesinde: Kaydırıcıyı, Bilgisayarın uyku moduna geçmesi için geçmesi gereken etkinlik dışı süre: ayarının sağına, 30 dakikaya getirin. Dizüstü bilgisayar kapağı kapatıldığında ayarının sağındaki iletişim kutusundan Askıya Al'ı veya Hazırda Beklet'i seçin. Pil gücü kritik düzeyde düştüğünde ayarının sağındaki iletişim kutusundan Hazırda Beklet'i veya Kapat'ı seçin. 4. Ekranın uyku moduna geçmesi için gereken etkinlik dışı süre: ayarının sağındaki kaydırıcıyı 15 dakikaya ayarlayın, sonra da Arka plan parlaklığını azalt'ın yanındaki onay kutusunu seçin. 5. Boştayken ekranı karart'ın yanındaki onay kutusunu seçin. 6. Kapat'ı tıklatın. DİKKAT: Bilgisayarın tek güç kaynağı durumunda olan pilin çıkarılması bilgilerin kaybolmasına neden olabilir. Bilgi kaybını önlemek için çalışmanızı kaydedin ve pili çıkarmadan önce Hazırda Bekletme durumunu başlatın veya bilgisayarı kapatın. Düşük pil düzeylerini yönetme Bu bölümdeki bilgiler fabrikada ayarlanmış uyarıları ve sistem yanıtlarını açıklamaktadır. Bazı düşük pil düzeyi uyarıları ve sistem yanıtları Denetim Merkezi'ndeki Güç Yönetimi penceresi kullanılarak değiştirilebilir. Güç Yönetimi kullanılarak ayarlanan tercihler ışıkları etkilemez. Düşük pil düzeylerini belirleme Bilgisayarın kullanabileceği tek güç kaynağı olan pil düşük veya kritik pil düzeyine geldiğinde, aşağıdaki davranışlar gerçekleşir. Hazırda Bekletme durumu etkinse ve bilgisayar açıksa veya Askıya Al durumundaysa, bilgisayar Hazırda Bekletme durumunu başlatır. Hazırda Bekletme durumu devre dışıysa ve bilgisayar açıksa veya Askıya Al durumundaysa, bilgisayar kısa bir süre Askıya Al durumunda kalıp kapatılır ve kaydedilmemiş bilgiler kaybedilir. Pil gücünü kullanma 45

56 Düşük pil düzeyini çözümleme Harici güç varken düşük pil düzeyini çözümleme Aşağıdaki aygıtlardan birini bağlayın: AC adaptörü İsteğe bağlı yerleştirme veya genişletme aygıtı HP'den aksesuar olarak satın alınan isteğe bağlı güç adaptörü Şarj edilmiş pil varken düşük pil düzeyini çözümleme 1. Bilgisayarı kapatın veya Hazırda Bekletme durumunu başlatın. 2. Şarjı biten pili şarj edilmiş pille değiştirin. 3. Bilgisayarı açın. Herhangi bir güç kaynağı yokken düşük pil düzeyini çözümleme Hazırda Bekletme durumunu başlatın. Çalışmanızı kaydedip bilgisayarı kapatın. Bilgisayar Hazırda Bekletme durumundan çıkamadığında düşük pil düzeyini çözümleme Bilgisayarda Hazırda Bekletme durumundan çıkmak için yeterli güç bulunmadığında aşağıdaki adımları takip edin: 1. Şarjı biten pili şarj edilmiş pille değiştirin veya AC adaptörünü bilgisayara ve harici güce bağlayın. 2. Güç düğmesine kısa süre basarak Hazırda Bekletme durumundan çıkın. Güç tasarrufu yapma Pili saklama Kullanmadığınız zamanlarda modem uygulamalarınızdan çıkın ve kablosuz ve yerel ağ (LAN) bağlantılarını kapatın. Harici bir güç kaynağına bağlı olmayan kullanmadığınız harici aygıtları çıkarın. Kullanmadığınız harici ortam kartlarını durdurun, devre dışı bırakın veya çıkarın. Parlaklığı azaltın. Kullanmadığınızda, bilgisayarı Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumuna alın veya kapatın. DİKKAT: Pilin hasar görmesi riskini azaltmak için uzun süre yüksek sıcaklıklara maruz bırakmayın. Bilgisayar 2 haftadan daha uzun süre kullanılmayacak ve harici güçten çıkarılacaksa, pili çıkarın ve ayrı bir yerde saklayın. Pili, şarj ömrünü uzatmak için serin ve kuru bir yerde saklayın. 46 Bölüm 6 Güç yönetimi

57 NOT: Saklanan pil 6 ayda bir kontrol edilmelidir. Kapasitesi yüzde 50'nin altındaysa saklamaya devam etmeden önce pili şarj edin. Bir ay veya daha uzun süre saklanmış pili kullanmadan önce ayarlayın. Kullanılmış pili elden çıkarma UYARI! Yangın veya yanık riskini azaltmak için, pili sökmeyin, ezmeyin veya delmeyin; temas noktalarına kısa devre yaptırmayın; ateşe veya suya maruz bırakmayın. Pil atma bilgileri için Yasal Düzenleme, Güvenlik ve Çevre Bildirimleri'ne bakın. Pili değiştirme Bilgisayarın pil ömrü güç yönetimi ayarları, bilgisayarda çalıştırılan programlar, ekran parlaklığı, bilgisayara takılı harici aygıtlar ve diğer etkenlere bağlı olarak değişir. Görev çubuğunun en sağında, bildirim alanında yer alan Pil simgesini, sonra da Dizüstü Bilgisayar Pili'ni tıklatarak pil hakkındaki ayrıntıları bulabilirsiniz. NOT: İhtiyacınız olduğu her zaman pil gücünün hazır olması için HP, depolama kapasitesi göstergesi yeşil-sarı olduğunda yeni bir pil almanızı önerir. Harici AC gücü kullanma NOT: AC gücüne bağlanma konusunda daha fazla bilgi için, bilgisayar kutusunda sağlanan Kurulum Yönergeleri posterine başvurun. Harici AC gücü, onaylı bir AC adaptörüyle veya isteğe bağlı bir yerleştirme ya da genişletme aygıtıyla sağlanır. UYARI! Olası güvenlik sorunlarını azaltmak için, yalnızca bilgisayarla birlikte sağlanan AC adaptörünü, HP tarafından sağlanan yedek AC adaptörünü veya HP den satın alınan uyumlu bir AC adaptörünü kullanın. Bilgisayarı aşağıdaki koşullardan biri geçerli olduğunda harici AC gücüne bağlayın: UYARI! Pili uçakta şarj etmeyin. Pil şarj ederken veya kalibre ederken Sistem yazılımını yüklerken veya değiştirirken CD'ye veya DVD ye bilgi yazarken Bilgisayarı harici AC gücüne bağladığınızda aşağıdaki olaylar gerçekleşir: Pil şarj olmaya başlar. Bilgisayar açıksa, bildirim alanındaki Pil simgesinin görüntüsü değiştir. Bilgisayar bağlantısını harici AC gücünden kestiğinizde aşağıdaki olaylar gerçekleşir: Bilgisayar pil gücüne geçer. Ekran parlaklığı otomatik olarak pil ömrü tasarrufu yapacak şekilde düşürülür. Harici AC gücü kullanma 47

58 AC adaptörünü sınama Bilgisayar AC gücüne bağlıyken aşağıdaki belirtilerden birini gösteriyorsa AC adaptörünü sınayın: Bilgisayar açılmıyorsa. Ekran açılmıyorsa. Güç ışıkları yanmıyorsa. AC adaptörünü sınamak için: 1. Bilgisayarı kapatın. 2. Pili bilgisayardan çıkarın. 3. AC adaptörünü bilgisayara, sonra da bir AC prizine bağlayın. 4. Bilgisayarı açın. Güç ışıkları yanıyorsa, AC adaptörü düzgün bir şekilde çalışıyordur. Güç ışıkları yanmıyorsa, AC adaptörü çalışmıyordur ve değiştirilmesi gerekir. Yedek AC adaptörü edinme hakkında bilgi almak üzere teknik desteğe başvurun. 48 Bölüm 6 Güç yönetimi

59 7 Sürücüler Sürücülerle işlem yapma DİKKAT: Sürücüler, dikkatle kullanılması gereken hassas bilgisayar bileşenleridir. Sürücülerle işlem yapmadan önce aşağıdaki uyarılara göz atın. Diğer önlemler ilgili yordamlara eklenmiştir. Şu önlemleri göz önünde bulundurun: Harici sabit sürücüye bağlı bir bilgisayarı yerinden taşımadan önce Askıya Al durumunu başlatın ve ekranın temizlenmesini bekleyin veya harici sabit sürücüyü uygun şekilde çıkartın. Bir sürücü ile çalışmaya başlamadan önce, sürücünün boyasız metal yüzeyine dokunarak statik elektriğin boşalmasını sağlayın. Çıkarılabilir sürücü veya bilgisayar üzerinde yer alan konektör pimlerine dokunmayın. Sürücüyü dikkatli tutun; düşürmeyin veya üzerine eşya koymayın. Sürücü çıkarmadan veya takmadan önce, bilgisayarı kapatın. Bilgisayarın kapalı mı yoksa Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumunda mı olduğundan emin değilseniz, bilgisayarı açın, sonra da işletim sistemi üzerinden kapatın. Sürücüyü sürücü yuvasına yerleştirirken aşırı kuvvet uygulamayın. Optik sürücü diske yazarken, bilgisayar klavyesini kullanmayın veya bilgisayarı yerinden oynatmayın. Yazma işlemi titreşime duyarlıdır. Pil tek güç kaynağıysa, bir ortama yazdırmadan önce pil şarjının yeterli olduğundan emin olun. Sürücüyü aşırı sıcağa veya neme maruz bırakmayın. Sürücünün sıvıya maruz kalmasını önleyin. Sürücüye temizlik ürünleri püskürtmeyin. Sürücüyü yuvasından çıkarmadan, seyahatte yanınıza almadan, başka bir yere taşımadan veya depolama amaçlı olarak bir yere yerleştirmeden önce, sürücüde bulunan ortamı çıkarın. Sürücü postayla gönderilecekse, sürücüyü köpüklü bir pakete veya başka bir uygun koruyucu pakete koyun ve üzerine "KIRILIR" yazın. Sürücüyü manyetik alanlara maruz bırakmayın. Havaalanlarında içinden geçilmesi gereken güvenlik aygıtları ile üst aramasında kullanılan el cihazları, manyetik alanları olan güvenlik aygıtlarına örnektir. Havaalanlarında, valiz ve çantaları kontrol eden taşıyıcı bantlar ve benzer güvenlik aygıtları, manyetik alan yerine sürücülere zarar vermeyen röntgen ışınları kullanırlar. Sürücülerle işlem yapma 49

60 İsteğe bağlı güvenlik vidasını kullanma Servis kapağını bilgisayarın alt kısmına kilitlemek için isteğe bağlı güvenlik vidasını kullanın. Kullanılmıyorsa, güvenlik vidası pil yuvasının iç kısmında saklanabilir. Güvenlik vidasını kullanmak için: 1. Pili çıkarın. DİKKAT: Bilgisayarın tek güç kaynağı durumunda olan pilin çıkarılması bilgilerin kaybolmasına neden olabilir. Bilgi kaybını önlemek için pili çıkarmadan önce çalışmanızı kaydedin ve Hazırda Bekletme durumunu başlatın veya işletim sistemi üzerinden bilgisayarı kapatın. 2. Güvenlik vidasını pil yuvasının içinden çıkarın (1) ve servis kapağına takarak (2) servis kapağını yerine kilitleyin. Servis kapağını çıkarma veya geri takma DİKKAT: Bilgi kaybını veya sistemin yanıt veremez duruma gelmesini önlemek için: Bir bellek modülü veya sabit sürücü eklemeden veya değiştirmeden önce çalışmanızı kaydedin ve bilgisayarı kapatın. Bilgisayarın kapalı mı, yoksa Hazırda Bekletme durumunda mı olduğundan emin değilseniz güç düğmesine basarak bilgisayarı açın. Ardından bilgisayarı işletim sisteminden kapatın. 50 Bölüm 7 Sürücüler

61 Servis kapağını çıkarma Bellek modülü yuvasına, sabit sürücüye, yasal düzenleme etiketine ve diğer bileşenlere erişmek için servis kapağını çıkarın. Servis kapağını çıkarmak için: 1. Pili çıkarın. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43). 2. Pil yuvası size dönük vaziyette, güvenlik vidasını çıkarın (1) (güvenlik vidası kullanılıyorsa). Güvenlik vidası hakkında daha fazla bilgi için, bkz. İsteğe bağlı güvenlik vidasını kullanma sayfa Servis kapağının serbest kalması için, servis kapağı serbest bırakma mandallarını (2) kaydırın. NOT: Servis kapağı serbest bırakma mandallarını aynı anda veya teker teker kaydırabilirsiniz. 4. Servis kapağını bilgisayarın ön kısmına doğru kaydırın (3), sonra da kaldırıp (4) bilgisayardan çıkarın. Servis kapağını yerine takma Bellek modülü yuvasına, sabit sürücüye, yasal düzenleme etiketine ve diğer bileşenlere eriştikten sonra servis kapağını yerine takın. Servis kapağını yerine takmak için: 1. Servis kapağını aşağı döndürerek üzerindeki çıkıntıları bilgisayardaki mandallarla hizalayın (1), sonra da kaydırarak kapağı kapatın (2). NOT: Serbest bırakma mandalları servis kapağını otomatik olarak yerine kilitler (3). Servis kapağını çıkarma veya geri takma 51

62 2. Dilerseniz, güvenlik vidasını (4) yerleştirin. Güvenlik vidası hakkında daha fazla bilgi için, bkz. İsteğe bağlı güvenlik vidasını kullanma sayfa Pili yerleştirin. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43). 4. Bilgisayarın sağ tarafını yukarı getirip AC güç kaynağını ve harici aygıtları bilgisayara yeniden bağlayın. 5. Bilgisayarı açın. 52 Bölüm 7 Sürücüler

63 Sabit sürücüyü değiştirme veya yükseltme DİKKAT: Bilgi kaybını ve sistemin yanıt veremez duruma gelmesini önlemek için: Sabit sürücüyü yuvasından çıkarmadan önce bilgisayarı kapatın. Sabit sürücüyü bilgisayar açıkken, Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundayken çıkarmayın. Bilgisayarın kapalı mı, yoksa Hazırda Bekletme durumunda mı olduğundan emin değilseniz, güç düğmesine basıp bilgisayarı açın. Ardından bilgisayarı işletim sisteminden kapatın. Sabit sürücüyü çıkarma 1. Çalışmanızı kaydedip bilgisayarı kapatın. 2. AC güç kaynağının ve bilgisayara bağlı olan harici aygıtların bağlantısını kesin. 3. Pili çıkarın. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43.) 4. Servis kapağını çıkarın. (Bkz. Servis kapağını çıkarma veya geri takma sayfa 50.) 5. Dört sabit sürücü vidasını (1) sabit sürücüden çıkarın. NOT: Sabit sürücüyü çıkarma talimatları, servis kapağının üzerine de basılmıştır. Sabit sürücüyü değiştirme veya yükseltme 53

64 6. Sabit sürücü üzerindeki plastik çıkıntıyı (2) bilgisayarın yan tarafına doğru çekerek, sabit sürücüyü konektörden ayırın, sonra da sabit sürücüyü kaldırıp yuvasından çıkarın. NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. Bazı sabit sürücüler plastik bir kaplamaya sarılmış olabilir. Sabit sürücüyü bilgisayardan çıkardıktan sonra, sabit sürücünün kendisine erişmek için plastik kaplamayı çıkarmalısınız. 54 Bölüm 7 Sürücüler

65 Sabit sürücü takma 1. Sabit sürücüyü yuvasına yerleştirin. 2. Sabit sürücü üzerindeki plastik çıkıntıyı (1) bilgisayarın ortasına doğru çekerek, sabit sürücüyü konektöre yerleştirin. Sabit sürücüyü değiştirme veya yükseltme 55

66 3. Sabit sürücünün dört vidasını yerine takın (2). NOT: Bilgisayarınıza en çok benzeyen resme başvurun. 4. Servis kapağını yerine takın. (Bkz. Servis kapağını çıkarma veya geri takma sayfa 50.) 5. Pili yerleştirin. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43.) 56 Bölüm 7 Sürücüler

67 6. Bilgisayarın sağ tarafını yukarı getirip AC güç kaynağını ve harici aygıtları bilgisayara yeniden bağlayın. 7. Bilgisayarı açın. Optik sürücüleri kullanma (yalnızca belirli modellerde) Takılı optik sürücüyü belirleme Bilgisayar > Diğer Uygulamalar'ı seçin, sonra da sol bölmedeki Ses ve Video'yu seçin. Optik sürücünüz dahil olmak üzere bilgisayarınızdaki tüm yüklü aygıtların listesi belirir. Optik disk takma Tepsiye yüklemeli 1. Bilgisayarı açın. 2. Disk tepsisini serbest bırakmak için sürücü çerçevesindeki çıkarma düğmesine (1) basın. 3. Tepsiyi dışarı çekin (2). 4. Diski, düz yüzeylerine dokunmadan kenarlarından tutun ve etiketli tarafı yukarı gelecek şekilde tepsi göbeğinin üzerine getirin. NOT: Tepsiye tam olarak erişilemiyorsa diski eğik tutarak göbeğin üzerine getirin. 5. Disk (3) yerine oturana dek hafifçe tepsi göbeğine bastırın. 6. Disk tepsisini kapatın. NOT: Disk yerleştirildikten sonra kısa bir duraklama süresinin geçmesi normaldir. Bir ortam oynatıcısı seçmediyseniz Otomatik Kullan iletişim kutusu açılır. Ortam içeriğini nasıl kullanmak istediğiniz sorulur. Optik sürücüleri kullanma (yalnızca belirli modellerde) 57

68 Optik diski çıkarma Tepsiye yüklemeli Disk tepsisinin normal açılabilmesine ya da açılamamasına bağlı olarak diski çıkarmanın iki yolu vardır. Disk tepsisi normal şekilde açıldığında 1. Disk tepsisini serbest bırakmak için sürücü çerçevesi üzerindeki sürücü serbest bırakma düğmesine (1) basın ve durana kadar tepsiyi (2) hafifçe dışarı çekin. 2. Diski (3), dış kenarlarını kaldırırken tepsi göbeğine hafifçe bastırarak tepsiden çıkarın. Diski kenarlarından tutun ve düz yüzeylere dokunmaktan kaçının. NOT: Tepsiye tamamen erişilemiyorsa diski eğik tutarak çıkarın. 3. Disk tepsisini kapatın ve diski koruyucu bir kutuya yerleştirin. Disk tepsisi açılmadığında 1. Sürücünün ön çerçevesindeki serbest bırakma deliğine düzleştirdiğiniz bir ataşı (1) sokun. 2. Disk tepsisi serbest kalana kadar ataşı hafifçe itin ve sonra tepsiyi (2) durana kadar dışarı çekin. 58 Bölüm 7 Sürücüler

69 3. Diski (3), dış kenarlarını kaldırırken tepsi göbeğine hafifçe bastırarak tepsiden çıkarın. Diski kenarlarından tutun ve düz yüzeylere dokunmaktan kaçının. NOT: Tepsiye tamamen erişilemiyorsa diski eğik tutarak çıkarın. 4. Disk tepsisini kapatın ve diski koruyucu bir kutuya yerleştirin. Optik sürücüleri kullanma (yalnızca belirli modellerde) 59

70 8 Harici kartlar ve sürücüler Ortam Kartı Okuyucu kartlarını kullanma (yalnızca belirli modellerde) İsteğe bağlı dijital kartlar, güvenli veri depolama ve kolay veri paylaşımı sağlar. Bu kartlar, diğer bilgisayarlarla olduğu gibi çoğunlukla dijital ortam donanımlı kameralarda ve PDA'larda kullanılmaktadır. Bilgisayarınızda hangi dijital kart formatlarının desteklendiğini belirlemek için, bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa 4. Dijital kartı takma DİKKAT: Dijital kart konektörlerinin zarar görmesi riskini azaltmak için dijital kartı takarken çok hafif güç uygulayın. 1. Dijital kartı, etiketi üste gelecek ve konektörler bilgisayara dönük olacak şekilde tutun. 2. Kartı, Ortam Kartı Okuyucu'ya yerleştirip sıkıca yerine oturana kadar içeri doğru itin. Dijital kartı çıkarma DİKKAT: Veri kaybını veya sistemin yanıt veremez duruma gelmesi riskini azaltmak amacıyla dijital kartı güvenli şekilde çıkarmak için aşağıdaki yordamı kullanın. Bilgilerinizi kaydedin ve dijital kartla ilişkili tüm programları kapatın. 60 Bölüm 8 Harici kartlar ve sürücüler

71 Dijital kartı çıkarmak için: 1. Bilgisayar > Nautilus'u seçerek Dosya Tarayıcısı'nı açın. 2. Dosya Tarayıcısı'nın sol bölmesinde yer alan Yerler listesinde, ortam kartının adının yanındaki Çıkar simgesini tıklatın. NOT: Donanım aygıtını çıkarmanın güvenli olduğuna dair bir bildirim görüntülenir. 3. Kartı (1) içeri doğru bastırıp yuvasından (2) çıkarın. NOT: Kart yerinden çıkmazsa, kartı yuvadan dışarı çekin. USB aygıtı kullanma Evrensel Seri Veri Yolu (USB), USB klavye, fare, sürücü, yazıcı, tarayıcı veya hub gibi isteğe bağlı bir harici ürünü bağlamak için kullanılan donanım arabirimidir. Aygıtlar sisteme bağlanabilir. Bazı USB aygıtları için, genelde aygıtla birlikte gelen ek destek yazılımları gerekebilir. Aygıta özgü yazılımlar hakkında daha fazla bilgi için aygıt üreticisinin yönergelerine bakın. Bilgisayarda USB 1.0, 1.1, 2.0 veya 3.0 aygıtlarını destekleyen en az 1 USB bağlantı noktası vardır. Bilgisayarınız ayrıca, harici bir aygıta güç sağlayan bir USB şarj bağlantı noktasını da destekliyor olabilir. İsteğe bağlı yerleştirme aygıtı veya USB hub aygıtı, bilgisayarla kullanılabilecek ek USB bağlantı noktaları sağlar. USB aygıtı kullanma 61

72 USB aygıtını bağlama DİKKAT: kullanın. USB konektörünün hasar görmesini önlemek için USB aygıtını bağlarken çok az güç USB aygıtını bilgisayara bağlamak için, aygıtın USB kablosunu USB bağlantı noktasına takın. NOT: Bir USB depolama aygıtı bağladığınızda, bildirim alanında aygıtın sistem tarafından tanındığını bildiren bir mesaj görebilirsiniz. USB aygıtını çıkarma DİKKAT: çekmeyin. USB konektörünün hasar görmesini önlemek için USB aygıtını çıkarmak üzere kabloyu DİKKAT: Bilgi kaybını veya sistemin yanıt veremez duruma gelmesini önlemek amacıyla USB aygıtını güvenli şekilde kaldırmak için aşağıdaki yordamı kullanın. USB aygıtını çıkarmak için: 1. Bilgisayar > Nautilus'u seçerek Dosya Tarayıcısı'nı açın. 2. Dosya Tarayıcısı'nın sol bölmesinde yer alan Yerler listesinde, aygıt adının yanındaki Çıkar simgesini tıklatın. 3. Aygıtı çıkarın. NOT: USB fareyi veya USB klavyeyi, aygıtı bilgisayardan ayırarak çıkarabilirsiniz. USB depolama aygıtları ise, bilgisayardan yukarıdaki yordam kullanılarak çıkarılmalıdır. 62 Bölüm 8 Harici kartlar ve sürücüler

73 İsteğe bağlı harici aygıtlar kullanma NOT: Gerekli yazılım ve sürücüler hakkında daha fazla bilgi için veya hangi bilgisayar bağlantı noktasının kullanılacağını öğrenmek için, üreticinin yönergelerine bakın. Bilgisayara harici bir aygıt bağlamak için: DİKKAT: Güçle çalışan bir aygıtı bağlarken aygıta zarar gelmesi olasılığını azaltmak için aygıtın kapalı ve AC güç kablosunun çıkarılmış olmasına dikkat edin. 1. Aygıtı bilgisayara bağlayın. 2. Elektrikli bir aygıt bağlıyorsanız, aygıtın güç kablosunu topraklı bir AC prizine takın. 3. Aygıtı açın. Güçle çalışmayan harici bir aygıtı çıkarmak için sürücüyü kapatın, sonra bilgisayardan çıkarın. Güçle çalışan harici bir aygıtı çıkarmak için aygıtı kapatın, bilgisayardan çıkarın, sonra AC güç kablosunu çıkarın. İsteğe bağlı harici sürücüleri kullanma Çıkarılabilir harici sürücüler, bilgi depolama ve bilgiye erişme seçeneklerinizi artırır. Bilgisayardaki USB bağlantı noktasına sürücü bağlanarak USB eklenebilir. USB sürücü türleri arasında şunlar bulunur: 1,44 megabayt disket sürücü Harici sabit sürücü (adaptör bağlı bir sabit sürücü) Harici optik sürücü (CD ve DVD) MultiBay aygıtı İsteğe bağlı harici aygıtlar kullanma 63

74 9 Bellek modülleri Bilgisayarın bir bellek modülü bölmesi vardır. Bilgisayarın kapasitesi, boş bellek genişletme modülü yuvasına bir bellek modülü ekleyerek ya da birincil bellek modülü yuvasındaki mevcut bellek modülü yükseltilerek artırılabilir. UYARI! Elektrik çarpması ve donanımın hasar görmesi riskini azaltmak için bellek modülünü takmadan önce tüm pilleri ve güç kablosunu fişten çıkarın. DİKKAT: Elektrostatik deşarj (ESD) elektronik bileşenlerde hasara yol açabilir. Yordamlara başlamadan önce, topraklı bir metal nesneye dokunarak statik enerjinizi boşalttığınızdan emin olun. NOT: İkinci bellek modülünü eklerken çift kanallı yapılandırmayı kullanmak için her iki bellek modülünün de aynı olduğundan emin olun. Bellek modülünü değiştirmek için: DİKKAT: Bilgi kaybını veya sistemin yanıt veremez duruma gelmesini önlemek için: Bellek modülü eklemeden veya değiştirmeden önce bilgisayarı kapatın. Bellek modüllerini bilgisayar açıkken, Askıya Al durumunda veya Hazırda Bekletme'deyken çıkarmayın. Bilgisayarın kapalı mı, yoksa Hazırda Bekletme durumunda mı olduğundan emin değilseniz güç düğmesine basarak bilgisayarı açın. Ardından bilgisayarı işletim sisteminden kapatın. 1. Çalışmanızı kaydedip bilgisayarı kapatın. 2. AC güç kaynağının ve bilgisayara bağlı olan harici aygıtların bağlantısını kesin. 3. Bilgisayarı düz bir yüzeyin üstünde ters çevirin. 4. Pili çıkarın. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43.) 5. Servis kapağını çıkarın. (Bkz. Servis kapağını çıkarma veya geri takma sayfa 50.) 6. Bellek modülünü değiştiriyorsanız, mevcut bellek modülünü çıkarın: a. Bellek modülünün her iki tarafındaki tutma klipslerini (1) dışarı doğru çekin. Bellek modülü yukarı kalkar. DİKKAT: Bellek modülünün hasar görmemesi için yalnızca kenarlarından tutun. Bellek modülündeki bileşenlere dokunmayın ve bellek modülünü bükmeyin. 64 Bölüm 9 Bellek modülleri

75 b. Bellek modülünü kenarından (2) tutup modülü bellek modülü yuvasından yavaşça çekerek çıkarın. Çıkarılan bellek modülünü korumak için elektrostatik korumalı bir kapta saklayın. 7. Yeni bellek modülü takma: DİKKAT: Bellek modülünün hasar görmemesi için yalnızca kenarlarından tutun. Bellek modülündeki bileşenlere dokunmayın ve bellek modülünü bükmeyin. a. Bellek modülünün çentikli kenarını (1) bellek modülü yuvasındaki şeritle aynı hizaya getirin. b. Bellek modülünü (2), bölmenin yüzeyiyle 45 derece açı yapacak şekilde, yerine oturana dek bellek modülü yuvasına itin. 65

76 c. Bellek modülünün sol ve sağ kenarlarına basınç uygulayarak, bellek modülünü (3) klipsler yerine oturana kadar hafifçe bastırın. 8. Servis kapağını yerine takın. (Bkz. Servis kapağını çıkarma veya geri takma sayfa 50.) 9. Pili yerleştirin. (Bkz. Pili takma veya çıkarma sayfa 43.) 10. Bilgisayarın sağ tarafını yukarı getirip AC güç kaynağını ve harici aygıtları bilgisayara yeniden bağlayın. 11. Bilgisayarı açın. 66 Bölüm 9 Bellek modülleri

77 10 Güvenlik Bilgisayarı koruma NOT: Güvenlik çözümleri caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak, bilgisayarın hatalı kullanılması veya çalınmasını engelleyemeyebilir ya da yazılım saldırılarını caydırmada başarısız olabilir. Bilgisayarla birlikte sağlanan güvenlik özellikleri bilgisayarı, kişisel bilgileri ve verileri çeşitli risklerden koruyabilir. Bilgisayarınızı kullanma şekliniz, kullanmanız gereken güvenlik özelliklerini belirler. İşletim sistemi bazı güvenlik özellikleri sağlamaktadır. Ek güvenlik özellikleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir. Ek güvenlik özelliklerinin çoğu Computer Setup'tan yapılandırılabilir. Buna karşı korumak için Bilgisayarın izinsiz kullanımı Computer Setup'a (f10) yetkisiz erişim Sabit sürücü içeriğine izinsiz erişim Optik sürücü, disket sürücüsü veya dahili ağ bağdaştırıcısından yetkisiz başlatma Bu güvenlik özelliğini kullanın Parolalar kullanarak kimlik doğrulaması Computer Setup'ta BIOS Yönetici parolası* Computer Setup'ta DriveLock parolası* Computer Setup'ta önyükleme seçenekleri özelliği* Verilere izinsiz erişim Güvenlik duvarı yazılımı İşletim sistemi güncelleştirmeleri Computer Setup ayarlarına ve diğer sistem kimlik bilgilerine yetkisiz erişim Bilgisayarın izinsiz alınması Computer Setup'ta BIOS yönetici parolası* Güvenlik kablosu yuvası (isteğe bağlı güvenlik kablosuyla kullanılır) *Computer Setup, bilgisayar açıldığında veya yeniden başlatıldığında f10 tuşuna basılarak erişilen bir yardımcı programdır. Computer Setup'ı kullanırken programda gezinmek ve seçim yapmak için bilgisayarınızdaki tuşları kullanmalısınız. Bilgisayarı koruma 67

78 Parolaları kullanma Parola, bilgisayardaki bilgilerinizi korumak için seçtiğiniz bir grup karakterdir. Bilgilerinize erişimi nasıl kontrol etmek istediğinize bağlı olarak birkaç çeşit parola oluşturabilirsiniz. Parolalar, bilgisayara önceden yüklenen Computer Setup yardımcı programında oluşturulabilir. Kurulum ve DriveLock parolaları Computer Setup'ta ayarlanır ve sistem BIOS yardımcı programından yönetilir. Hem DriveLock kullanıcı parolasını, hem de Computer Setup ta ayarlanmış ana DriveLock parolasını unutursanız, parolalarla korunan sabit sürücü kalıcı olarak kilitlenir ve artık kullanılamaz. Parolaları oluşturmak ve kaydetmek için aşağıdaki ipuçlarını kullanın: Parola oluştururken program tarafından konulan gereksinimleri izleyin. Parolalarınızı bir kağıda yazın ve bilgisayardan uzak, güvenli bir yerde saklayın. Parolaları bilgisayardaki bir dosyada saklamayın. Aşağıdaki tablolar, sık kullanılan parolaları ve bunların işlevlerini sıralamaktadır. İşletim sisteminde parola oluşturma İşletim sistemi parolaları Kök parola Kullanıcı parolası İşlev İşletim sistemi kök düzeyi hesabına erişimden korur. İşletim sistemi kullanıcı hesabına erişimden korur. Computer Setup'ta parolalar oluşturma Computer Setup parolaları BIOS yönetici parolası* DriveLock ana parolası* DriveLock kullanıcı parolası* TPM katıştırılmış güvenlik parolası (yalnızca belirli modellerde) İşlev Computer Setup'a erişimi korur. DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüyü korur. Ayrıca DriveLock korumasını kaldırmak için kullanılır. Bu parola, etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında oluşturulur. DriveLock tarafından korunan dahili sabit sürücüye erişimi korur ve etkinleştirme işlemi sırasında DriveLock Parolaları altında oluşturulur. BIOS yönetici parolası olarak etkinleştirilirse; bilgisayar açıldığında, yeniden başlatıldığında veya Hazırda Bekletme durumundan çıktığında bilgisayar içeriğine erişimi korur. *Bu parolaların her biri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki konulara başvurun. Bu parola, bu güvenlik özelliğini desteklemek için isteğe bağlı katıştırılmış güvenlik yongasını gerektirir. 68 Bölüm 10 Güvenlik

79 BIOS yönetici parolasını yönetme Bu parolayı ayarlamak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Computer Setup'ı açın. Ekranın sol alt köşesinde Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. Startup Menu (Başlangıç Menüsü) mesajı görüntülendiğinde f10 tuşuna basın. 2. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak, Security > Setup BIOS Administrator password'ü (Güvenlik > BIOS Yönetici Parolası Ayarla) seçin, ardından enter tuşuna basın. Bir BIOS yönetici parolası ayarlamak için, Enter New Password (Yeni Parolayı Gir) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onayla) alanlarına parolanızı girin, sonra da enter tuşuna basın. BIOS yönetici parolasını değiştirmek için, geçerli parolanızı Enter Current Password (Geçerli Parolayı Gir) alanına girin, Enter New Password (Yeni Parolayı Gir) ve Confirm New Password (Yeni Parolayı Onayla) alanlarına yeni bir parola girin, sonra da enter tuşuna basın. BIOS yönetici parolasını silmek için, geçerli parolanızı Enter Password (Parolayı Gir) alanına yazın, sonra da 4 kez enter tuşuna basın. 3. Değişikliklerinizi kaydedip Computer Setup'tan çıkmak için, okları kullanarak Exit > Exit Saving Changes'i (Çıkış > Değişiklikleri Kaydederek Çık) seçin. Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir. BIOS yönetici parolasını girme Enter password (Parolayı gir) isteminde, yönetici parolanızı girin, sonra da enter tuşuna basın. Yönetici parolasını ardarda 3 kez hatalı girerseniz, bilgisayarınızı yeniden başlatmanız ve tekrar denemeniz gerekir. Parolaları kullanma 69

80 Computer Setup DriveLock parolasını yönetme DİKKAT: DriveLock ile korunan sabit sürücünün kalıcı olarak kullanılamaz duruma gelmesini engellemek için, DriveLock kullanıcı parolasını ve DriveLock ana parolasını bilgisayarınızın uzağında güvenli bir yere kaydedin. Her iki DriveLock parolasını da unutursanız, sabit sürücü kalıcı olarak kilitlenir ve kullanılamaz. DriveLock koruması, sabit sürücü içeriğine yetkisiz erişimi engeller. DriveLock yalnızca bilgisayarın dahili sabit sürücüsüne veya sürücülerine uygulanabilir. DriveLock koruması uygulandıktan sonra, sürücüye erişmek için parola girilmelidir. DriveLock parolalarıyla erişilebilmesi için, sürücünün bilgisayara veya gelişmiş bağlantı noktası kopyalayıcısına takılı olması gerekir. Dahili sabit sürücüye DriveLock koruması uygulamak için, Computer Setup'ta bir kullanıcı parolası ve bir ana parola oluşturulması gerekir. DriveLock koruması kullanma hakkında aşağıdaki noktalara dikkat edin: DriveLock koruması uygulandıktan sonra, sabit sürücüye yalnızca kullanıcı parolası veya ana parola girilerek erişilebilir. Kullanıcı parolasının sahibi, korumalı sabit sürücüyü her gün kullanan kişi olmalıdır. Ana parolanın sahibi bir sistem yöneticisi veya sistemi her gün kullanan kişi olabilir. Kullanıcı parolası ve ana parola aynı olabilir. Kullanıcı parolasını veya ana parolayı yalnızca, sürücüden DriveLock korumasını kaldırarak silebilirsiniz. DriveLock koruması sürücüden yalnızca ana parolayla kaldırılabilir. DriveLock parolasını yönetme Computer Setup'ta bir DriveLock parolası oluşturmak, değiştirmek veya silmek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. Computer Setup'a girmek için f10 tuşuna basın. 3. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak, Security > DriveLock Password'ü (Güvenlik > DriveLock Parolası) seçin, sonra da ekran yönergelerini izleyin. 4. Seçtiğiniz sürücüde DriveLock korumasını onaylamak için, onay alanına DriveLock yazın ve enter tuşuna basın. NOT: DriveLock onayı büyük/küçük harfe duyarlıdır. Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir. DriveLock parolası girme Sabit sürücünün bilgisayarınıza takılı olmasına dikkat edin (isteğe bağlı yerleştirme aygıtına veya harici MultiBay'e takılı olmamalıdır). DriveLock Password (DriveLock Parolası) komut istemine kullanıcı veya ana parolanızı yazın (parolayı ayarlarken kullandığınız tuşlarla aynı tür tuşları kullanın) ve ardından enter tuşuna basın. 2 yanlış parola girme girişiminden sonra bilgisayarı kapatmanız ve yeniden denemeniz gerekir. 70 Bölüm 10 Güvenlik

81 Computer Setup Automatic DriveLock u kullanma Çok kullanıcılı bir ortamda, Otomatik DriveLock parolası oluşturabilirsiniz. Otomatik DriveLock parolası etkinleştirildiğinde, sizin için rastgele bir kullanıcı adı ve bir DriveLock ana parolası oluşturulur. Herhangi bir kullanıcı, parola ile kimlik doğrulamasını geçerse, sürücü kilidini açmak için aynı rastgele kullanıcı ve DriveLock ana parolası kullanılacaktır. NOT: Otomatik DriveLock özelliklerine erişmek için önce bir BIOS yönetici parolanızın olması gerekir. Otomatik DriveLock parolasını yönetme Otomatik DriveLock parolasını Computer Setup'ta etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. Computer Setup'a girmek için f10 tuşuna basın. 3. Bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak, Security > Automatic DriveLock'u (Güvenlik > Otomatik DriveLock) seçin, sonra da ekran yönergelerini izleyin. Güvenlik duvarı yazılımı kullanma Güvenlik duvarları, sisteme veya ağa yetkisiz erişimi engellemek üzere tasarlanmıştır. Bir güvenlik duvarı, bilgisayarınıza ve/veya ağınıza yüklediğiniz bir yazılım programı veya hem donanım hem de yazılımdan oluşan bir çözüm olabilir. İki güvenlik duvarı türü bulunmaktadır: Ana bilgisayar tabanlı güvenlik duvarları Yüklü oldukları bilgisayarı koruyan yazılımlar. Ağ tabanlı güvenlik duvarları Ağdaki tüm bilgisayarları korumak için DSL veya kablo modeminiz ile ev ağınız arasına yüklüdürler. Sisteme bir güvenlik duvarı yüklendiğinde, sisteme gönderilen ve sistemden gönderilen tüm veriler izlenerek bir dizi kullanıcı tanımlı güvenlik kriteri ile karşılaştırılır. Bu kriterleri karşılamayan tüm veriler bloke edilir. Bilgisayarınızda veya ağ iletişimi ekipmanınızda halihazırda yüklü bir güvenlik duvarı olabilir Yoksa, güvenlik duvarı çözümleri mevcuttur. NOT: Bazı durumlarda bir güvenlik duvarı Internet oyunlarına erişimi, ağda yazıcıyı veya dosya paylaşımını ya da normal e-posta eklerini engelleyebilir. Bu sorunu geçici olarak çözmek için güvenlik duvarını devre dışı bırakın, istediğiniz işlemi gerçekleştirin ve sonra güvenlik duvarını yeniden etkinleştirin. Sorunu kalıcı olarak çözmek için güvenlik duvarını yeniden yapılandırın. 1. Güvenlik duvarı ayarlarını görüntülemek veya değiştirmek için, Bilgisayar > YaST'yi seçin. NOT: YaST'ye erişirken, kök parola istemi alırsınız. 2. Sol bölmede Güvenlik ve Kullanıcılar'ı, sonra da sağ bölmede Güvenlik Duvarı'nı tıklatın. NOT: Güvenlik duvarı ayarlarını değiştirirken, kök parola istemi alırsınız. Computer Setup Automatic DriveLock u kullanma 71

82 İsteğe bağlı güvenlik kablosunu takma NOT: Güvenlik kablosu caydırıcı olacak şekilde tasarlanmıştır; ancak bilgisayarın hatalı kullanılmasını veya çalınmasını engelleyemeyebilir. NOT: Bilgisayarınızın güvenlik kablosu yuvası bu bölümdeki resimden farklı görünebilir. Bilgisayarınızdaki güvenlik kablosunun konumu için bkz. Bilgisayarınızı tanıma sayfa Güvenlik kablosunu sabit bir nesnenin etrafından geçirin. 2. Anahtarı (1) kablo kilidine (2) takın. 3. Kablo kilidini bilgisayardaki kablo yuvasına (3) geçirin ve sonra anahtarla kablo kilidini kilitleyin. 4. Anahtarı çıkarın ve güvenli bir yerde saklayın. Parmak izi okuyucuyu kullanma (yalnızca belirli modellerde) Belirli bilgisayar modellerinde tümleşik parmak izi okuyucu mevcuttur. Parmak izi okuyucuyu kullanmak için, bilgisayarda parolası olan bir kullanıcı hesabı oluşturmanız gerekir. Bu hesap sayesinde, belirlediğiniz parmağınızı okuyucu üzerinden geçirerek bilgisayarınızda oturum açabilirsiniz. Oturum açma sırasında parmak izi ile kimlik doğrulamayı etkinleştirme Oturum açma sırasında parmak izi ile kimlik doğrulamayı etkinleştirmek için: 1. Bilgisayar > YaST'yi seçin. 2. Parolanızı girin, sonra da Devam'ı tıklatın. 72 Bölüm 10 Güvenlik

83 3. Sol bölmede, Donanım'ı, sonra da sağ bölmede Parmak İzi Okuyucu'yu tıklatın. 4. Parma İzi Okuyucuyu Kullan'ı seçin. NOT: Parmağınızı kaydetmek için, kullanıcı yönetimi yardımcı programını açmanız gerekir. Bittikten sonra kullanıcı yönetimini başlat'ın yanındaki onay kutusunu seçerek hesap kurma iletişim kutusundan bu yardımcı programı başlatabilirsiniz. Parmak izinizi kaydetme Parmak izi kullanıcı hesabınızı kurarken parmak izinizi kaydetmediyseniz, parmak izi ayarlarınızı değiştirmek için kullanıcı yönetimi yardımcı programını açabilirsiniz. Kullanıcı yönetimi yardımcı programını açmak ve parmak izinizi kaydetmek için: 1. Bilgisayar > YaST'yi seçin. 2. Parolanızı girin, sonra da Devam'ı tıklatın. 3. Sol bölmede Güvenlik ve Kullanıcılar'ı, sonra da sağ bölmede Kullanıcı ve Grup Yönetimi'ni tıklatın. 4. Değiştirmek istediğiniz hesabı seçip Düzenle'yi tıklatın. 5. Eklentiler sekmesini, Kullanıcı parmak izi oluştur'u, sonra da Başlat'ı tıklatın. 6. Parmak izinizi kaydetmek için ekranda görülen yönergeleri izleyin. NOT: Parmak iziniz kaydedildikten sonra, bilgisayarınızı açtığınızda parola girmek yerine parmağınızı parmak izi okuyucudan geçirerek kilitli bilgisayarı açabilir veya Askıya Al ya da Hazırda Beklet durumundan sürdürebilirsiniz. Parmak izi okuyucuyu kullanma (yalnızca belirli modellerde) 73

84 11 Yedekleme ve Kurtarma Sistem arızasından sonraki kurtarma, en yakın tarihli yedeklemenizle aynı ölçüde tam olacaktır. Yeni yazılım ve veri dosyaları ekledikçe, mümkün olduğunca en son durumun yedeklemesini bulundurmak için sisteminizi düzenli olarak yedeklemeye devam etmelisiniz. Sistem kurtarma işlemini gerçekleştirme Kurtarma, sistemi onarmanıza veya orijinal fabrika ayarlarına geri yükleminize olanak sağlar. Yüklü veya harici bir DVD±RW optik sürücü kullanarak bir HP fabrika görüntüsü geri yükleme DVD'si oluşturabilirsiniz. Bilgisayarı, sabit sürücüdeki ayrılmış HP kurtarma bölümünden de fabrika durumuna geri yükleyebilirsiniz. DİKKAT: Kurtarma'yı kullanmak, sürücü içeriğini tamamen siler ve sabit sürücüyü yeniden biçimlendirir. Oluşturduğunuz tüm dosyalar ve bilgisayarınıza yüklenen yazılımlar kalıcı olarak kaldırılır. Kurtarma aracı, özgün işletim sistemini, fabrikada yüklenen HP programlarını ve sürücüleri yeniden yükler. HP tarafından yüklenmemiş yazılımların, sürücülerin ve güncelleştirmelerin elle yeniden yüklenmesi gerekir. Kişisel dosyalar bir yedeklemeden geri yüklenmelidir. Bilgisayarı HP fabrika görüntüsü geri yükleme DVD'sini kullanarak geri yüklemek için, öncelikle kurtarma diski oluşturmanız gerekir. Kurtarma diski oluşturmak için: NOT: önerir. HP, bir sistem arızasına karşı HP fabrika görüntüsü geri yükleme DVD'sini oluşturmanızı 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar'ı seçin. 2. Sol bölmede, Araçlar'ı tıklatın, sonra da sağ bölmedeki HP Fabrika Görüntüsünü Geri Yükleme DVD'si Oluştur seçeneğini tıklatın. 3. Bir kurtarma diski yazdırmak için ekrandaki yönergeleri izleyerek bir görüntü dosyası oluşturun. Bilgisayarı sabit sürücüdeki bölümden geri yüklemek için şu adımları izleyin: 1. Mümkünse, tüm kişisel dosyaları yedekleyin. 2. HP Fabrika Görüntüsünü Geri Yükleme DVD'sini harici optik sürücüye takıp bilgisayarı yeniden başlatın. 3. Bilgisayar yeniden başlatılırken, Computer Setup önyükleme seçenek menüsünü açmak için f9 tuşuna basın. 4. Notebook Upgrade Bay (Dizüstü Bilgisayar Yükseltme Yuvası) seçeneğini seçin. 74 Bölüm 11 Yedekleme ve Kurtarma

85 5. Şu istem göründüğünde ok tuşlarını kullanarak Yes'i (Evet) seçin: Do you want to start System Restore? (Sistem Geri Yükleme'yi başlatmak ister misiniz?) 6. Ekrandaki yönergeleri izleyin. NOT: Bilgisayarı, bilgisayarı yeniden başlatıp f11 tuşuna basarak da bölümden geri yükleyebilirsiniz. NOT: Bilgisayarınızı birincil işletim sistemi ile sabit sürücü bölümünden veya kurtarma bölümünden önyükleyemiyorsanız (başlatamıyorsanız) ve bir sistem kurtarma diski oluşturmak istemiyorsanız, işletim sistemini yeniden yüklemek için bir SUSE Linux Enterprise Desktop Operating System (SUSE Linux Kurumsal Masaüstü İşletim Sistemi) DVD'si satın almanız gerekir. Ek bilgi için, Worldwide Telephone Numbers (Dünya Genelindeki Telefon Numaraları) kitapçığına başvurun. Bilgilerinizi yedekleme Güncel bir yedeklemeye sahip olmak için bilgisayarınızdaki dosyaları düzenli aralıklarla yedeklemelisiniz. Bilgilerinizi isteğe bağlı bir harici sürücüye, ağ sürücüsüne veya disklere elle yedekleyebilirsiniz. Sisteminizi aşağıdaki zamanlarda yedekleyin: Planlanmış zamanlarda düzenli olarak Bilgisayar onarılmadan veya geri yüklenmeden önce Donanım veya yazılım eklemeden veya bunlarda değişiklik yapmadan önce Ev dizini dosyalarınızı Backup Manager Settings kullanarak yedeklemek için: 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar > Araçlar > Backup Manager Settings'i seçin, sonra da Ev dizinimi yedekle düğmesini tıklatın. 2. Depolama Hedefi Konumu'nu tıklatın ve bilgilerinizi yedeklemek için bir konum seçin. 3. Zamanla'yı tıklatın, sonra da düzenli bir periyotta yedekleme yapmak için bir zamanlama seçin. Bilgilerinizi hemen yedeklemek için, Şimdi Yedekle onay kutusunu tıklatın. NOT: Bilgilerinizi yedeklemeden önce, yedek dosyaları kaydetmek için bir konum belirlediğinizden emin olun. 4. Yedeklemeyi başlatmak ve yedekleme ayarlarını kaydetmek için Kaydet ve Yedekle düğmesini tıklatın. Yedek dosyaları geri yüklemek için: 1. Bilgisayar > Diğer Uygulamalar > Araçlar > Backup Manager Restore'u seçin. 2. Yedek Kaynağı'nı tıklatın ve yedek dosyaların konumunu seçin. 3. Geri Yükleme Hedefi'ni tıklatın ve dosyaların geri yükleneceği bir hedef seçin. 4. Seçilen konumdan tüm dosyaları geri yüklemek için, Tüm dosyaları geri yükle düğmesini tıklatın. Yalnızca belirli dosyaları geri yüklemek için Seçilen dosyaları geri yükle düğmesini tıklatın, sonra da Dosyaları Seç düğmesini tıklatıp geri yüklenecek dosyaları seçin. Bilgilerinizi yedekleme 75

86 5. Geri Yükleme Noktası altında, yedekleme saatini ve tarihini seçin. NOT: Birden fazla yedekleme yapılmışsa, en sonuncusunu geri yüklemek için En sonuncusunu kullan düğmesini tıklatın. 6. Dosyaları geri yüklemeye başlamak için Geri Yükle düğmesini tıklatın ya da işlemi iptal etmek için İptal düğmesini tıklatın. 76 Bölüm 11 Yedekleme ve Kurtarma

87 12 Computer Setup (BIOS) ve Advanced System Diagnostics Computer Setup veya Basic Input/Output System (Temel Girdi/Çıktı Sistemi) (BIOS), sistemdeki tüm girdi ve çıktı aygıtları (örneğin, disk sürücüler, ekran, klavye, fare ve yazıcı) arasındaki iletişimi kontrol eder. Computer Setup ta, yüklenmiş olan çevre birimi türleri, bilgisayarın başlatma sırası ve sistem belleği ve genişletilmiş bellek miktarıyla ilgili ayarlar bulunur. NOT: Computer Setup ta değişiklik yaparken son derece dikkatli olun. Yapılacak hatalar bilgisayarın düzgün çalışmamasına neden olabilir. Computer Setup ı başlatma NOT: USB bağlantı noktalarından birine bağlı bir harici klavye veya farenin Computer Setup ile kullanılabilmesi için, USB eski donanım desteğinin etkin olması gerekir. Computer Setup ı başlatmak için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. Computer Setup ı kullanma Computer Setup'ta gezinme ve seçme Computer Setup ta gezinmek ve seçim yapmak için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. Bir menüyü veya menü öğesini seçmek için, tab tuşunu veya klavyedeki ok tuşlarını kullanın, sonra da öğeyi tıklatmak için enter tuşuna basın veya işaret aygıtını kullanın. Yukarı veya aşağı kaydırmak için, ekranın sağ üst köşesinde bulunan yukarı ok veya aşağı ok işaretini tıklatın ya da yukarı ok tuşu veya aşağı ok tuşunu kullanın. Açık iletişim kutularını kapatmak ve ana Computer Setup ekranına dönmek için esc tuşuna basın ve ekrandaki yönergeleri uygulayın. Computer Setup ı başlatma 77

88 NOT: Computer Setup ta gezinmek ve seçim yapmak için işaret aygıtını (Dokunmatik Yüzey, işaret çubuğu veya USB fare) veya klavyeyi kullanabilirsiniz. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. Computer Setup menülerinden çıkmak için aşağıdaki yöntemlerden birini seçin: Değişikliklerinizi kaydetmeden Computer Setup menülerinden çıkmak için, ekranın sol alt köşesinde bulunan Exit (Çıkış) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. veya Tab tuşunu ve ok tuşlarını kullanarak File > Ignore Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Yoksay ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. veya Değişikliklerinizi kaydedip Computer Setup menülerinden çıkmak için, ekranın sol alt köşesinde bulunan Save (Kaydet) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. veya Tab tuşunu ve ok tuşlarını kullanarak File > Save Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Kaydet ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. Bilgisayar yeniden başlatıldığında değişiklikleriniz etkili olur. Computer Setup'ta fabrika ayarlarını geri yükleme NOT: Varsayılanları geri yüklemek sabit sürücü durumunu değiştirmez. Computer Setup ta tüm ayarları fabrika çıkışında ayarlanan varsayılan değerlere geri yüklemek için şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. 3. İşaret aygıtını veya ok tuşlarını kullanarak File > Restore Defaults u (Dosya > Varsayılanları Geri Yükle) seçin. 4. Ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin. 5. Değişikliklerinizi kaydetmek ve çıkmak için ekranın sol alt köşesindeki Save i (Kaydet) tıklatın ve ekranda görüntülenen yönergeleri izleyin. veya Ok tuşlarını kullanarak File > Save Changes and Exit i (Dosya > Değişiklikleri Kaydet ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. Bilgisayar yeniden başlatıldığında değişiklikleriniz etkili olur. NOT: Fabrika ayarlarını geri yüklediğinizde parola ayarlarınız ve güvenlik ayarları değişmez. 78 Bölüm 12 Computer Setup (BIOS) ve Advanced System Diagnostics

89 BIOS u güncelleştirme Bilgisayarınızla verilen yazılımın güncelleştirilmiş sürümleri HP Web sitesinde bulunabilir. HP Web sitesindeki yazılımların ve BIOS güncelleştirmelerin çoğu SoftPaqs adı verilen sıkıştırılmış dosyalar içinde yer alır. Yüklenecek paketlerin bazılarında, dosya yükleme ve sorun giderme ile ilgili bilgiler içeren Readme.txt (Benioku.txt) adında bir dosya bulunur. BIOS sürümünü belirleme Varolan BIOS güncelleştirmeleri arasında, bilgisayarda yüklü olandan daha yeni BIOS sürümleri olup olmadığını belirlemek için yüklü olan sistem BIOS unun sürümünü bilmeniz gerekir. BIOS sürümü bilgisi (ROM tarihi ve Sistem BIOS'u olarak da bilinir) Computer Setup başlatılarak görüntülenebilir. 1. Computer Setup ı başlatın. 2. İşaret aygıtını veya ok tuşlarını kullanarak File > System Information ı (Dosya > Sistem Bilgileri) seçin. 3. Değişikliklerinizi kaydetmeden Computer Setup programından çıkmak için, ekranın sol alt köşesindeki Exit (Çıkış) öğesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri uygulayın. veya Tab tuşunu ve ok tuşlarını kullanarak File > Ignore Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Yoksay ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. NOT: BIOS sürümünü, bilgisayarı açtıktan veya yeniden başlattıktan sonra, ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basarak, ardından f1 tuşuna basarak da belirleyebilirsiniz. Bu ekrandan çıkmak için ekrandaki yönergeleri izleyin. BIOS güncelleştirmesi indirme DİKKAT: Bilgisayarın zarar görmesi veya başarısız bir yükleme olması riskini azaltmak için, BIOS güncelleştirmesi indirilip yüklenirken bilgisayar AC adaptörü kullanılarak güvenilir bir harici kaynağa bağlı olmalıdır. Bilgisayar pille çalışırken veya isteğe bağlı yerleştirme aygıtına ya da isteğe bağlı güç kaynağına bağlıyken BIOS güncelleştirmesi indirip yüklemeyin. İndirme ve yükleme sırasında şu yönergeleri izleyin: Güç kablosunu AC prizinden çıkararak bilgisayara giden elektriği kesmeyin. Bilgisayarı kapatmayın veya Askıya Al ya da Hazırda Bekletme durumuna almayın. Aygıt veya kablo takmayın, çıkarmayın, bağlamayın, bağlantısını kesmeyin. 1. Web tarayıcınızı açıp adresine gidin, sonra da ülkenizi veya bölgenizi seçin. HP Web sitesinde bilgisayarınıza uygun yazılımların yer aldığı sayfaya gidin: Bilgisayarınızı belirlemek ve indirmek istediğiniz BIOS güncelleştirmesine erişmek için ekrandaki yönergeleri izleyin. 2. Yazılım ve sürücü indirme seçeneğini tıklatın, ürün kutusuna bilgisayar modelinizin numarasını yazın, sonra da enter tuşuna bakın. Bilgisayarınızı belirlemek ve indirmek istediğiniz BIOS güncelleştirmesine erişmek için ekrandaki yönergeleri izleyin. BIOS u güncelleştirme 79

90 3. Listelenen modeller arasından kendi modelinizi seçin. 4. Uygun işletim sistemini tıklatın. 5. BIOS bölümüne gidin ve BIOS yazılım paketini indirin. 6. İndirilen BIOS yazılım paketi ile sağlanan yükleme yönergelerini izleyin. NOT: Ekranda görüntülenen bir mesajla yükleme işleminin başarıyla tamamlandığı bildirildikten sonra, indirilen dosyayı sabit sürücünüzden silebilirsiniz. Advanced System Diagnostics'i kullanma Advanced System Diagnostics, bilgisayar donanımının düzgün çalıştığını belirlemek için tanılama testleri yapmanıza imkan verir. Advanced System Diagnostics'de şu tanılama sınamaları bulunur: Başlangıç sınaması Bu sınama, bilgisayar için gerekli olan ana bilgisayar bileşenlerini analiz eder. Çalışma sınaması Bu sınama, başlangıç sınamasını tekrarlar ve başlangıç sınamasının algılamadığı ara ara gerçekleşen sorunları kontrol eder. Sabit disk sınaması Bu sınama, sabit sürücünün fiziksel durumunu analiz eder, sonra da sabit sürücünün her sektöründeki tüm verileri kontrol eder. Sınama sektörde bir hasar tespit ederse, verileri iyi bir sektöre taşımaya çalışır. Bellek sınaması Bu sınama, bellek modüllerinin fiziksel durumunu analiz eder. Bir hata rapor ederse, bellek modüllerini hemen değiştirin. Pil sınaması Bu sınama pilin durumunu analiz eder ve gerekirse pili kalibre eder. Pil sınamadan geçemezse, sorunu bildirmek ve yedek pil satın almak için HP Müşteri Desteği'ne başvurun. Sistemi Ayarlama Bu ek sınama grubu, ana bileşenlerin düzgün çalıştığından emin olmak için bilgisayarınızı kontrol eder. Sistemi Ayarlama, daha uzun sürer ve bellek modülleri, sabit sürücü SMART öznitelikleri, sabit sürücü yüzeyi, pil (ve pil kalibrasyonu), video belleği ve WLAN modülü durumu üzerinde daha kapsamlı sınamalar yapar. Advanced System Diagnostics penceresinde sistem bilgilerini ve hata günlüklerini görüntüleyebilirsiniz. Advanced System Diagnostics'i başlatmak için: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın. Ekranın sol alt köşesinde Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın. Startup Menu (Başlangıç Menüsü) mesajı görüntülendiğinde f2 tuşuna basın. 2. Yapmak istediğiniz tanılama sınamasını tıklatın, sonra da ekran yönergelerini izleyin. NOT: Sürerken tanılama sınamasını durdurmak isterseniz, esc tuşuna basın. 80 Bölüm 12 Computer Setup (BIOS) ve Advanced System Diagnostics

91 13 MultiBoot Önyükleme aygıtı sırası hakkında Bilgisayar başlarken sistem, etkinleştirilmiş önyükleme aygıtlarından önyüklemeyi dener. Fabrikada etkinleştirilen MultiBoot yardımcı programı sistemin seçeceği önyükleme aygıtı sırasını kontrol eder. Önyükleme aygıtları optik sürücüler, disket sürücüleri, ağ arabirim kartı (NIC), sabit sürücüler ve UBS aygıtları olabilir. Önyükleme aygıtlarında bilgisayarın başlaması ve doğru çalışması için gereken önyüklenebilir ortam veya dosyalar bulunur. NOT: Bazı önyükleme aygıtlarının önyükleme sırasına dahil edilebilmesi için Computer Setup'ta etkinleştirilmiş olması gerekir. Fabrika ayarı, bilgisayarın etkin önyükleme aygıtlarını ve sürücü yuvası konumlarını aşağıdaki sırayla arayarak seçmesi içindir: NOT: Listede yer alan bazı önyükleme aygıtları ve sürücü yuvası konumları, bilgisayarınızda desteklenmiyor olabilir. Dizüstü bilgisayar yükseltme yuvası Optik sürücü Dizüstü bilgisayar sabit sürücüsü USB disket sürücü USB CD-ROM USB sabit sürücü Dizüstü Bilgisayar Ethernet'i Secure Digital (SD) Bellek Kartı Yerleştirme istasyonu yükseltme yuvası Harici SATA sürücü Computer Setup'taki önyükleme sırasını değiştirerek bilgisayarın önyükleme aygıtı arama sırasını değiştirebilirsiniz. Ekranın altında Press ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken önce esc, sonra da f9 tuşlarına da basabilirsiniz. f9 tuşuna basılması geçerli önyükleme aygıtlarını gösteren bir menüyü görüntüler ve bir önyükleme aygıtını seçmenizi sağlar. Ya da bilgisayar her başladığında veya yeniden başlatıldığında sizden komut istemi için MultiBoot Express'i kullanabilirsiniz. Önyükleme aygıtı sırası hakkında 81

92 Computer Setup'ta önyükleme aygıtlarını etkinleştirme Bilgisayar bir USB aygıtına veya bir NIC aygıtına sadece aygıt önce Computer Setup'ta etkinleştirilmişse önyüklenecektir. Computer Setup'ı başlatmak ve bir USB aygıtını veya bir NIC aygıtını önyükleme aygıtı olarak etkinleştirmek için, şu adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. 3. USB sürücülerinde veya isteğe bağlı yerleştirme aygıtına takılan sürücülerde (yalnızca belirli modellerde) bulunan önyüklenebilir ortamı etkinleştirmek için, bir işaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak System Configuration > Device Configurations'ı (Sistem Yapılandırması > Aygıt Yapılandırmaları) seçin. USB legacy support'un (USB legacy desteği) seçili olduğunu doğrulayın. NOT: USB legacy desteğini kullanabilmek için USB Port (USB Bağlantı Noktası) seçeneğinin etkinleştirilmiş olması gerekir. Bu seçenek fabrikada etkinleştirilmiştir. Bağlantı noktası devre dışı hale gelirse, System Configuration > Port Options'ı (Sistem Yapılandırması > Bağlantı Noktası Seçenekleri), sonra da USB Port'u (USB Bağlantı Noktası) seçerek yeniden etkinleştirin. veya NIC aygıtını etkinleştirmek için, System Configuration > Boot Options'ı (Sistem Yapılandırması > Önyükleme Seçenekleri), sonra da PXE Internal NIC boot'u (PXE Dahili NIC önyüklemesi) seçin. 4. Değişiklikleri kaydetmek ve Computer Setup'tan çıkmak için ekranın sol alt köşesindeki Save (Kaydet) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. veya Ok tuşlarını kullanarak File > Save Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Kaydet ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir. NOT: Bir NIC'yi bir Preboot execution Environment (PXE) veya Remote Program Load (RPL) sunucusuna MultiBoot kullanmaksızın bağlamak için, ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basın, sonra da hızla f12 tuşuna basın. 82 Bölüm 13 MultiBoot

93 Önyükleme sırasını değiştirmeyi ele alma Önyükleme sırasını değiştirmeden önce aşağıdaki noktalara dikkat edin: Önyükleme sırası değiştirildikten sonra bilgisayar yeniden başladığında, bilgisayar yeni önyükleme sırasını kullanarak başlamaya çalışır. Birden fazla türde önyükleme aygıtı varsa, bilgisayar her önyükleme aygıtı türünün ilk aygıtını kullanarak (optik aygıtlar dışında) önyükleme yapmaya çalışır. Örneğin, bilgisayar sabit sürücü içeren isteğe bağlı bir yerleştirme aygıtına (yalnızca belirli modellerde) bağlıysa, bu sabit sürücü önyükleme sıralamasında bir USB sabit sürücü olarak gözükür. Sistem bu USB sabit sürücüden önyükleme yapmaya çalışır ve başarısız olursa, sabit sürücü yuvasındaki sabit sürücüye önyükleme yapmayı denemeyecektir. Bunun yerine, önyükleme sıralamasındaki bir sonraki aygıt türüne önyükleme yapmayı deneyecektir. Ancak, iki adet optik aygıt varsa ve birinci optik aygıt önyüklenmezse (ortam içermediğinden veya ortam önyükleme diski olmadığından), sistem ikinci optik aygıta önyükleme yapmayı deneyecektir. Önyükleme sırasını değiştirmek, mantıksal sürücü atamalarını da değiştirir. Örneğin, C sürücüsü olarak biçimlendirilmiş bir diskle bir CD-ROM sürücüsünden başlatırsanız, o CD-ROM sürücüsü C sürücüsü olur ve sabit sürücü yuvasındaki sabit sürücü D sürücüsü olur. Bilgisayar bir NIC aygıtından yalnızca aygıt Computer Setup'ın Built-In Device Options (Yerleşik Aygıt Seçenekleri) menüsünden etkinleştirilmişse ve aygıttan önyükleme Computer Setup'ta Boot Options (Önyükleme Seçenekleri) menüsünde etkinleştirilmişse önyükleyecektir. Bir NIC aygıtından önyüklemek, mantıksal sürücü atamalarını etkilemez çünkü hiçbir sürücü harfi NIC ile ilişkilendirilmez. İsteğe bağlı bir yerleştirme aygıtındaki (yalnızca belirli modellerde) sürücüler, önyükleme sırasında harici USB aygıtları gibi değerlendirilir. Önyükleme sırasını değiştirmeyi ele alma 83

94 MultiBoot tercihlerini seçme MultiBoot'u aşağıdaki biçimlerde kullanabilirsiniz: Computer Setup'ta önyükleme sırasını değiştirerek bilgisayar her açıldığında kullanacağı yeni bir önyükleme sırası belirleme. Önyükleme aygıtını dinamik olarak seçmek için, ekranın alt kısmında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülenirken esc tuşuna basıp sonra da f9 tuşuna basarak Boot Device Options (Önyükleme Aygıtı Seçenekleri) menüsüne girin. Çeşitli önyükleme sıraları belirlemek için MultiBoot Express'i kullanma. Bu özellik, bilgisayar her açıldığında veya yeniden başlatıldığında önyükleme aygıtı için sizden komut ister. Computer Setup'ta yeni bir önyükleme sırası ayarlama Computer Setup'ı başlatmak ve bilgisayar her açıldığında veya yeniden başlatıldığında kullanacağı önyükleme sırasını ayarlamak için aşağıdaki adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. 3. İşaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak Legacy Boot Order (Legacy Önyükleme Sırası) listesini seçin, sonra da enter tuşuna basın. 4. Aygıtı önyükleme sırasında üst sıraya taşımak için bir işaret aygıtı kullanarak yukarı okunu tıklatın veya klavyede + tuşuna basın. veya Önyükleme sıralamasında aygıtı alt sıraya taşımak için bir işaret aygıtıyla aşağı okunu tıklatın veya - tuşuna basın. 5. Değişiklikleri kaydetmek ve Computer Setup'tan çıkmak için ekranın sol alt köşesindeki Save (Kaydet) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. veya Ok tuşlarını kullanarak File > Save Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Kaydet ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir. 84 Bölüm 13 MultiBoot

95 f9 komut istemini kullanarak önyükleme aygıtını dinamik olarak seçme Geçerli başlatma sırasıyla ilgili olarak dinamik olarak önyükleme sırası belirlemek için aşağıdaki adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açarak veya yeniden başlatarak Select Boot Device (Önyükleme Aygıtı Seç) menüsünü açın, daha sonra ekranın altında Press the ESC key for Startup Menu (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. f9 tuşuna basın. 3. Bir önyükleme aygıtı seçmek için işaret aygıtını veya ok tuşlarını kullanın ve ardından enter tuşuna basın. Değişiklikleriniz hemen geçerli olacaktır. MultiBoot Express komut istemi oluşturma Computer Setup'ı başlatmak ve bilgisayar her açıldığında veya yeniden başlatıldığında MultiBoot başlatma konumu menüsünü görüntülemek üzere ayarlamak için aşağıdaki adımları izleyin: 1. Bilgisayarı açın veya yeniden başlatın ve ekranın altında "Press the ESC key for Startup Menu" (Başlangıç Menüsü için ESC tuşuna basın) mesajı görüntülendiğinde esc tuşuna basın. 2. Computer Setup a girmek için f10 tuşuna basın. 3. İşaret aygıtı veya ok tuşlarını kullanarak System Configuration > Boot Options'ı (Sistem Yapılandırması > Önyükleme Seçenekleri) seçin, sonra da enter tuşuna basın. 4. Multiboot Express Popup Delay (Sec) [MultiBoot Express Açılır İletişim Kutusu Gecikmesi (Sn)] alanına, bilgisayar geçerli MultiBoot ayarını kullanmadan önce başlatma konumu menüsünü görüntüleyeceği süreyi saniye cinsinden seçin. (0 seçildiğinde Express Boot başlatma konumu menüsü görüntülenmez.) 5. Değişiklikleri kaydetmek ve Computer Setup'tan çıkmak için ekranın sol alt köşesindeki Save (Kaydet) simgesini tıklatın ve ekrandaki yönergeleri izleyin. veya Ok tuşlarını kullanarak File > Save Changes and Exit'i (Dosya > Değişiklikleri Kaydet ve Çık) seçin, sonra da enter tuşuna basın. Değişiklikleriniz bilgisayar yeniden başlatılınca etkinleşir. MultiBoot Express tercihlerini girme Başlatma sırasında Express Boot menüsü görüntülendiğinde, aşağıdaki seçenekleriniz olacak: Express Boot menüsünden bir önyükleme aygıtı belirlemek için, ayrılan süre içinde tercihlerinizi seçin, sonra da enter tuşuna basın. Bilgisayarın geçerli MultiBoot ayarını varsayılan yapmasını engellemek için ayrılan zaman dolmadan önce herhangi bir tuşa basın. Bilgisayar, siz bir önyükleme aygıtı seçip enter tuşuna basana kadar başlamaz. Bilgisayarın mevcut MultiBoot ayarlarına göre başlamasına izin vermek için, ayrılan sürenin geçmesini bekleyin. MultiBoot tercihlerini seçme 85

96 A Sorun giderme ve destek Sorun giderme Aşağıdaki bölümlerde bazı genel sorunlar ve çözümleri anlatılmaktadır. Bilgisayar açılmıyor Güç düğmesine bastığınızda bilgisayar açılmıyorsa, aşağıdaki öneriler bilgisayarın açılmama nedenini belirlemenize yardımcı olabilir: Bilgisayar AC prizine bağlıysa, prize başka bir elektrikli aygıt bağlayarak AC prizinin yeterli güç sağladığından emin olun. NOT: Yalnızca bu bilgisayarla birlikte verilen veya bu bilgisayar için HP tarafından onaylanmış bir AC adaptörü kullanın. Bilgisayar AC prizinden başka bir harici güç kaynağına bağlıysa, AC adaptörünü kullanarak bilgisayarı AC prizine bağlayın. Güç kablosunun ve AC adaptörü bağlantılarının sıkı olduğundan emin olun. Bilgisayar ekranı boş Bilgisayarı kapatmadıysanız ve ekran boşsa, nedeni aşağıdaki ayarlardan biri veya bir kaçı olabilir: Bilgisayar Askıya Al durumunda veya Hazırda Bekletme'de olabilir. Askıya Al veya Hazırda Bekletme durumundan çıkmak için kısaca güç düğmesine basın. Askıya Al ve Hazırda Bekletme, ekranın kapatılmasını sağlayan enerji tasarrufu özellikleridir. Askıya Al ve Hazırda Bekletme, bilgisayar açık fakat kullanılmadığında veya bilgisayar düşük pil düzeyine geldiğinde sistem tarafından başlatılabilir. Bunları ve diğer güç ayarlarını değiştirmek için, görev çubuğunun en sağındaki bildirim alanında yer alan Pil simgesini sağ tıklatın, sonra da Tercihler'i tıklatın. Bilgisayar, görüntüyü bilgisayar ekranında görüntülemek üzere ayarlanmamış olabilir. Görüntüyü bilgisayar ekranına aktarmak için, fn+f4 tuşlarına basın. Çoğu modellerde bilgisayara monitör gibi isteğe bağlı harici bir görüntü aygıtı bağlandığında görüntü bilgisayar ekranında, harici ekranda veya aynı anda her iki aygıtta birden görüntülenebilir. fn+f4 tuşlarına arka arkaya bastığınızda, görüntü sırayla bilgisayarda, bir veya daha fazla harici ekranda veya aynı anda tüm aygıtlarda gösterilecek şekilde değişir. Yazılım olağan dışı çalışıyor Yazılım yanıt vermiyorsa veya anormal yanıt veriyorsa, Bilgisayar > Kapanış > Yeniden Başlat'ı seçerek bilgisayarı yeniden başlatın. Bu yordamı kullanarak bilgisayarı yeniden başlatamıyorsanız, Bilgisayar açık ancak yanıt vermiyor sayfa 87 başlıklı bir sonraki bölüme başvurun. 86 Ek A Sorun giderme ve destek

97 Bilgisayar açık ancak yanıt vermiyor Bilgisayar açık olmasına karşın yazılım veya klavye komutlarına yanıt vermiyorsa, bilgisayar kapanana dek belirtilen sırayla acil kapatma yordamlarını kullanın: DİKKAT: Acil durum kapatma yordamları, kaydedilmemiş bilgilerin kaybedilmesine yol açar. Güç düğmesini en az 5 saniye basılı tutun. Bilgisayarın harici güç bağlantısını kesin ve pili çıkarın. Bilgisayar olağandışı şekilde sıcak Bilgisayarın kullanımdayken dokunulduğunda sıcak olması normaldir. Ancak, bilgisayara dokunulduğunda olağan dışı sıcaklık hissediliyorsa, bunun nedeni bir havalandırma deliğinin tıkanması nedeniyle oluşan aşırı ısınma olabilir. Bilgisayarın aşırı ısındığından kuşkulanıyorsanız bilgisayar oda sıcaklığına gelene kadar bekleyin. Bilgisayarı kullanırken hiçbir havalandırma deliğinin engellenmediğinden emin olun. UYARI! Sıcaklıkla bağlantılı yaralanmaları veya bilgisayarın aşırı ısınmasını önlemek için bilgisayarı doğrudan kucağınıza koymayın veya havalandırma deliklerinin önünü kapatmayın. Bilgisayarı yalnızca sağlam ve düz bir yüzeyde kullanın. Bitişikte duran isteğe bağlı yazıcı gibi sert bir yüzeyin veya yastık, halı ya da giysi gibi yumuşak bir yüzeyin hava akımını engellememesine özen gösterin. Ayrıca, AC adaptörünün cilde veya yastık, halı ya da giysi gibi yumuşak yüzeylere temas etmemesine özen gösterin. Bilgisayar ve AC adaptörü, International Standard for Safety of Information Technology Equipment (IEC 60950) (Bilgi Teknolojisi Donatılarının Güvenliği için Uluslararası Standart) tarafından kullanıcının temas edeceği yüzeylerin sıcaklıkları için konan sınırlara uygundur. NOT: Bilgisayardaki fan otomatik olarak çalışmaya başlayarak içerdeki bileşenleri soğutur ve aşırı ısınmayı engeller. Dahili fanın çalışma sırasında zaman zaman durup yeniden çalışması normaldir. Harici bir aygıt çalışmıyor Harici bir aygıt beklendiği şekilde çalışmıyorsa, şu önerileri izleyin: Aygıt üreticisinin yönergelerine uygun olarak aygıtı açın. Tüm aygıt bağlantılarının sıkı olduğundan emin olun. Aygıta elektrik geldiğinden emin olun. Aygıtın, özellikle eski bir aygıtsa, işletim sistemiyle uyumlu olduğundan emin olun. Doğru sürücülerin yüklü ve güncellenmiş olduğundan emin olun. Kablosuz ağ bağlantısı çalışmıyor Bir kablosuz ağ bağlantısı beklendiği gibi çalışmıyorsa şu önerileri izleyin: Kablosuz veya kablolu bir ağ aygıtını etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için, görev çubuğunun en sağındaki bildirim alanında yer alan Ağ Bağlantısı simgesini sağ tıklatın. Aygıtları etkinleştirmek için, menü seçeneğinden onay kutusunu seçin. Aygıtı devre dışı bırakmak için onay kutusunu temizleyin. Kablosuz aygıtın açık olduğundan emin olun. Sorun giderme 87

98 Bilgisayarın kablosuz antenlerinin engellenmediğinden emin olun. Kablo veya DSL modemin ve güç kablosunun doğru bağlandığından ve ışıklarının yanıyor olduğundan emin olun. Kablosuz yönlendiricinin (erişim noktası) güç adaptörüne ve kablo veya DSL modeme doğru bağlandığından ve ışıkların yandığından emin olun. Tüm kabloları çıkarıp yeniden bağlayın ve gücü kapatıp yeniden açın. CD veya DVD'yi çıkarmak için optik sürücü açılmıyor 1. Sürücünün ön çerçevesindeki serbest bırakma deliğine düzleştirdiğiniz bir ataşı (1) sokun. 2. Disk tepsisi serbest kalana kadar atacı hafifçe bastırın ve sonra tepsiyi (2) durana kadar dışarı çekin. 3. Diski (3), dış kenarlarını kaldırırken tepsi göbeğine hafifçe bastırarak tepsiden çıkarın. Diski kenarlarından tutun ve düz yüzeylere dokunmaktan kaçının. NOT: Tepsiye tamamen erişilemiyorsa diski eğik tutarak çıkarın. 4. Disk tepsisini kapatın ve diski koruyucu bir kutuya yerleştirin. 88 Ek A Sorun giderme ve destek

99 Bilgisayar optik sürücüyü algılamıyor İşletim sisteminiz takılan aygıtı algılamıyorsa aygıt sürücüsü yazılımı eksik ya da bozuk olabilir. 1. Optik sürücüde disk varsa çıkarın. 2. Bilgisayar'ı tıklatın, sonra da Sistem Monitörü'nü tıklatın. 3. Donanım sekmesinde, Tür sütunundaki Depolama Denetleyicisi'ni belirleyin. 4. Optik sürücünüzü bulana dek aygıtların yanındaki üçgeni tıklatın. Sürücü listede varsa, düzgün şekilde işliyordur. Disk yürütülmüyor CD veya DVD'yi yürütmeden önce çalışmalarınızı kaydedin ve tüm açık programları kapatın. CD veya DVD'yi yürütmeden önce Internet'ten çıkın. Diski doğru taktığınızdan emin olun. Diskin temiz olduğundan emin olun. Gerekiyorsa diski filtre edilmiş su ve tüy bırakmayan bir bezle silin. Diski ortasından dışına doğru silin. Diskte çizikler olup olmadığını kontrol edin. Çizikler varsa diski, çoğu elektronik eşya mağazasında bulunan optik disk onarım takımı işleminden geçirin. Diski yürütmeden önce Askıya Al durumunu devre dışı bırakın. Disk yürütülürken Hazırda Bekletme veya Askıya Al durumlarını başlatmayın. Aksi takdirde devam etmek isteyip istemediğinizi soran bir uyarı iletisi alırsınız. Bu ileti görüntülenirse, Hayır'ı tıklatın. Hayır'ı tıklattıktan sonra, bilgisayar aşağıdaki şekillerden birinde çalışabilir: Yürütme devam edebilir. veya Çoklu ortam programındaki yürütme penceresi kapanabilir. Diski yürütmeye dönmek için diski yeniden başlatmak üzere çoklu ortam programınızdaki Oynat düğmesine basın. Bazı ender durumlarda programdan çıkmanız ve yeniden başlatmanız gerekebilir. Film harici ekranda görüntülenmiyor 1. Hem bilgisayar ekranı, hem de harici bir ekran kullanılıyorsa 2 ekran arasında geçiş yapmak için bir veya birkaç kez fn+f4 tuşlarına basın. 2. Harici ekranı birincil yapmak için monitör ayarlarını yapılandırın: a. Masaüstünde boş bir alanı sağ tıklatıp Ekran çözünürlüğü'nü seçin. b. Birincil ve ikincil ekranı belirtin. NOT: İki ekran kullanıldığında DVD görüntüsü ikincil ekran olarak belirtilmiş ekranda görüntülenmez. Sorun giderme 89

100 Disk yakma işlemi başlamıyor veya tamamlanmadan önce duruyor Tüm programların kapalı olduğundan emin olun. Askıya Al durumunu ve Hazırda Bekletme'yi kapatın. Sürücünüze uygun doğru türde disk kullandığınızdan emin olun. Diskin doğru yerleştirildiğinden emin olun. Daha yavaş bir yazma hızı seçip yeniden deneyin. Disk kopyalıyorsanız içeriği yeni diske yakmayı denemeden önce kaynak diskteki bilgileri sabit sürücünüze kaydedin ve sonra yakma işlemini sabit sürücünüzden yapın. Müşteri desteğine başvurma Bu kılavuzda verilen bilgiler sorularınıza yanıt vermiyorsa, şu adresten HP Müşteri Desteği'ne başvurabilirsiniz: NOT: Dünya çapında ürün desteği için, bkz. wwcontact_us.html. Burada: Bir HP teknisyeniyle çevrimiçi sohbet edebilirsiniz. NOT: Teknik destek sohbeti belirli bir dilde kullanılamıyorsa, İngilizce kullanılabilir. HP Müşteri Desteği'ne e-posta gönderebilirsiniz. HP Müşteri Desteği'nin dünya çapında telefon numaralarını bulabilirsiniz. Bir HP servis merkezi bulabilirsiniz. 90 Ek A Sorun giderme ve destek

101 Etiketler Bilgisayara yapıştırılan etiketler, sistem sorunlarını giderirken veya bilgisayarla uluslararası seyahat ederken gerek duyabileceğiniz bilgileri sağlar. Seri numarası etiketi Aşağıdakilerin de arasında olduğu önemli bilgiler sağlar: Bileşen (1) Ürün adı (2) Seri numarası (3) Parça numarası/ürün numarası (4) Garanti süresi (5) Model açıklaması (yalnızca belirli modellerde) Teknik desteğe başvururken bu bilgileri hazır bulundurun. Seri numarası etiketi, pil yuvasının iç tarafına yapıştırılmıştır. Yasal düzenleme etiketi Bilgisayar hakkındaki yasal düzenleme bilgilerini sağlar. Yasal düzenleme etiketi, servis kapağının içine yapıştırılmıştır. Kablosuz sertifikası etiketi veya etiketleri (yalnızca belirli modellerde) İsteğe bağlı kablosuz aygıtlar hakkında bilgi sağlar ve aygıtın kullanım için onaylandığı bazı ülkelerde veya bölgelerde gereken onaylayan kurum işaretlerini listeler. Bilgisayarınızda bir veya daha çok kablosuz aygıt varsa, bilgisayarınızla birlikte bir veya daha çok sertifika etiketi de verilir. Uluslararası seyahat ederken bu bilgilere gereksinim duyabilirsiniz. Kablosuz sertifikası etiketleri, servis kapağının içine yapıştırılmıştır. Etiketler 91