AVM PİYASASI RAPORU İSTANBUL Genel Bakış. Mevcut Stok

Transkript

1 AVM PİYASASI RAPORU Genel Bakış Değişen piyasa koşulları ve globalleşmenin etkisiyle ortaya çıkan yeni ticaret alanlarına yönelik ihtiyaç, kapalı çarşı ve pasaj kültürüne sahip Türkiye de alışveriş merkezilerinin özellikle büyükşehirlerde hızla kabul görmesini sağlamıştır li yılların ortasından sonra Türkiye de hızlanan gayrimenkul yatırımlarıyla birlikte AVM piyasasının büyümesi de ivme kazanmıştır. Türk yatırımcılarla İSTANBUL 2016 birlikte farklı yabancı firmaların da ilgi göstermesiyle birlikte 2015 yılı sonunda kiralanabilir AVM alanı 10,5 milyon m 2 ye ulaşmıştır. Son on yılda ortalama yıllık büyümesi %16 olan AVM gelişiminin son senelerde ivmesinin azaldığı tespit edilmiştir. Karma kullanımlı projeler içinde de yer alan AVM lerin sayılarının her yıl arttığı, bununla birlikte Anadolu şehirlerinde yapılan yatırımların sayısının yükseldiği görülmüştür yılındaki açılışların %68 sı İstanbul da, %32 si Anadolu şehirlerinde gerçekleşirken, 2015 yılında İstanbul daki açılışların hacmi aynı yılın toplam hacminin %18 sidir. Yeni AVM lerin stoka eklenmesiyle birlikte, özellikle 20 yılın üzerinde bir süredir faal olan Akmerkez, Galleria gibi bazı AVM lerin rekabet koşullarına uymak amacıyla, son dönemde yenilendikleri ve mağaza karmalarında değişikliğe gittikleri gözlenmiştir. Mevcut Stok 2015 yılında, Türkiye genelinde 16 AVM nin inşası tamamlanarak hizmete açılmıştır yıl sonu itibariyle 58 şehirde, toplam 359 adet AVM işletime açıktır. AVM stoku açısından en fazla hacme sahip olan İstanbul da 103 AVM bulunurken, Ankara da İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmadağ - Taksim / İstanbul Tel: ekspertiz@igd.com.tr / TELİF HAKLARI : Tamamıyla İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. (İGD) nin mülkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kaydı ve izin alınmak sureti ve değişiklik yapılmaması kaydı ile kullanılabilir. İzin ve özel izin ile kullanılan metinler üzerinde kullanıcıların mülkiyet hakkı bulunmamaktadır. Makale veya araştırma kullanımı için lütfen info@igd.com.tr a e-posta gönderiniz ya da no lu telefon ile irtibata geçiniz. ÖNEMLİ: İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. (İGD), herhangi bir kişi ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kayıp, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz.

2 02 AVM PİYASASI RAPORU AVM lerin sayısı 37 ye, İzmir de 22 ye, Antalya da 16 ya, Bursa ve Muğla da 11 e ve Kocaeli nde ise 10 a ulaşmıştır. AVM alanı olarak Türkiye deki toplam stokun %44 ünü barındıran İstanbul, yüksek kiralanabilir alanlı AVM leriyle dikkat çekmektedir. Türkiye de 2015 yılı sonunda faal olan alışveriş merkezlerindeki toplam kiralanabilir alan (TKA) 10,5 milyon m 2 ye ulaşmıştır yılında AVM stokuna yaklaşık 735 bin m 2 eklenmiştir yılında, 2014 yılına benzer şekilde TKA nın artışı 720 bin m 2 seviyesinde olmuştur. TKA da 2011 yılında 7,5 milyon m 2 olan TKA ile karşılaştırıldığında son beş yıldaki artış %39 olarak gerçekleşmiştir. 1 TKA: Toplam Kiralanabilir Alan Yıllar Bazında Toplam Kiralanabilir Alan (m 2 ) Türkiye deki En Büyük AVM ler Türkiye deki işletmeye açık AVM lerin kiralanabilir alan açısından büyüklükleri incelendiğinde, %29 unun 60 bin m 2 den büyük olduğu tespit edilmiştir. TKA sı 100 bin m 2 ve üzerinde olan AVM lerin, Ankamall (Ankara) hariç tümü İstanbul dadır. Büyüklüğü bin m 2 arasında değişen AVM ler İstanbul ve Ankara nın yanı sıra İzmir, Bursa, Adana, Kayseri, Mersin ve Diyarbakır gibi büyükşehirlerde bulunmaktadır. İstanbul da, karma kullanımlı Mall of İstanbul ( m 2 ) projesi 2014 yılındaki en önemli açılışken, Türkiye deki en büyük TKA ya sahip ikinci AVM olmuştur. Büyük hacimli AVM açılışları 2014 yılında İstanbul da yoğunlaşırken, Diyarbakır daki Ceylan Karavil Park ( m 2 ) Anadolu şehirlerinde gerçekleşen en yüksek TKA ya sahip açılıştır. Türkiye deki En Büyük AVM ler AVM Şehir TKA (m 2 ) Forum İstanbul İstanbul Mall of İstanbul İstanbul Marmara Forum İstanbul İstanbul Cevahir İstanbul Vialand İstanbul Ankamall Ankara Marmara Park İstanbul Torium İstanbul Akasya Acıbadem İstanbul İstinye Park İstanbul Antares Ankara Anatolium Bursa Kentpark Ankara Panora Ankara Forum Ankara Outlet Ankara Korupark Bursa Cepa Ankara Forum Mersin Mersin Podium Ankara Ankara Akkoza İstanbul Anatolium Ankara Ankara Meydan Ümraniye İstanbul AVM İstanbul M1 Tepe Adana Viaport Venezia İstanbul Forum Bornova İzmir Zorlu Center İstanbul Viaport İstanbul Ceylan Karavil Park Diyarbakır Forum Kayseri Kayseri Akbatı AVM ve Yaşam Merkezi İstanbul Symbol Yaşam Merkezi Kocaeli Optimum Outlet Adana Deposite Outlet İstanbul Brandium İstanbul Koru Florya İstanbul Mavi Bahçe İzmir yılında İstanbul Florya da karma kullanımlı proje içinde yer alan Koru Florya ( m 2 ), Çekmeköy deki Metrogarden ( m 2 ), Ümraniye deki Canpark Ümraniye ( m 2 ), Levent te Büyükdere Aksı nda bulunan otel, ofis ve AVM fonksiyonlarından oluşan karma kullanımlı Özdilek Park ( m 2 ) İstanbul daki başlıca açılışlardır yılında, kiralanabilir alanları bir önceki seneye göre daha düşük AVM ler stoka eklenirken, Anadolu şehirlerinde gerçekleşen açılışlar yıla damgasını vurmuştur.

3 te açılan AVM ler AVM Şehir Açılış Tarihi TKA (m 2 ) Podium Ankara Ankara Viaport Venezia İstanbul Symbol Yaşam Merkezi Kocaeli Mavi Bahçe İzmir Atlas Park İstanbul Forum Diyarbakır Diyarbakır Point Bornova İzmir One Tower Ankara Esas 17 Burda Çanakkale Novada Outlet Konya Konya Esas 14 Burda Bolu Van AVM Van Novada Edremit Balıkesir (Edremit) Novada Outlet Akhisar Manisa (Akhisar) Çarşıkale Stok Outlet Çanakkale Erzincan Park Erzincan Mardin AVM Mardin İzmir Park İzmir Çelik Park Samsun (Bafra) Troy Park Çanakkale Güngören Park İstanbul Ankara daki Podium ( m 2 ), Kocaeli nde yer alan Doğu Marmara nın hastane, otel, kongre merkezi kullanımlarını da içeren en büyük karma projesi içindeki Symbol Yaşam Merkezi ( m 2 ), İzmir deki yaşam tarzına yakın mimarisiyle dikkat çeken MaviBahçe ( m 2 ) ve Diyarbakır daki Forum Diyarbakır ( m 2 ) açılışları öne çıkmıştır. İstanbul da ise Gaziosmanpaşa da bulunan karma kullanımlı proje içindeki Viaport Venezia ( m 2 ) ve Sultanbeyli de 400 milyon TL yatırım yapılan Atlas Park ( m 2 ) İstanbul daki önemli açılışlar olarak sıralanmaktadır. AVM Yoğunluğu AVM lerin yoğunluğu, şehirlerde kişi (nüfus) başına düşen kiralanabilir AVM alanı ile ölçülmektedir yılında, Türkiye genelinde ortalama AVM yoğunluğu kişi başına 41 m 2 iken, son on yılda açılan AVM lerin etkisiyle 2015 yılında üç katından da fazla artarak 134 m 2 olmuştur. Avrupa daki 24 ülkenin AVM yoğunluğu 2015 yılı birinci çeyreği itibariyle 199 m 2 olarak hesaplanmaktadır. İstatistiksel olarak AVM açılışı için hala yüksek potansiyel olduğu gözlense de, nüfus tek başına yeterli bir değerlendirme kriteri olarak kabul edilmemektedir.. Kişi başına düşen milli gelirin yanı sıra, organize perakende alışkanlığı gibi farklı parametrelere göre ihtiyacın belirlenmesi ve karşılanması doğru olacaktır. Yüksek kiralanabilir alan hacmine sahip Ankara ve İstanbul un ardından AVM yoğunluğu sıralamasında, nüfusu 300 bin kişinin altında olan Bolu, Karabük ve Kırıkkale nin gelmesi dikkat çekmektedir. Aynı şekilde üst sıralarda yer alan Muğla ve Eskişehir de AVM yatırımları doygunluğa yaklaşırken, Türkiye ortalamasının üzerinde olan Antalya, Kocaeli, İzmir ve Bursa gibi büyükşehirlerle ilgili daha detaylı çalışmalar yapılarak AVM yatırımları açısından uygunlukları araştırılmalıdır Kişi Başına Ortalama TKA Artışı İllere Göre Kişi Başına TKA AVM Şehir ANKARA 278 m 2 İSTANBUL 272 m 2 BOLU 261 m 2 KARABÜK 204 m 2 KIRIKKALE 196 m 2 MUĞLA 172 m 2 ESKİŞEHİR 150 m 2 ANTALYA 144 m 2 KOCAELİ 138 m 2 İZMİR 135 m 2 BURSA 135 m 2 TÜRKİYE 134 m 2 Gelecek Stok Tüm Türkiye de, hali hazırda planlanma aşamasında olan veya inşaatı devam eden 61 civarında AVM projesi bulunmaktadır. Söz konusu projelerdeki TKA nın 2,3 milyon m² civarında olması öngörülmektedir yılında çoğunluğu karma projelerin içinde olmak üzere, büyüklükleri bin m 2 arasında değişen AVM lerin açılması planlanmaktadır. Bunun sonucu olarak Türkiye deki AVM lerdeki TKA nın 2016 sonunda 11.2 milyon m 2 olması beklenmektedir. Önümüzdeki dönemde Sivas ve Çorum yapılan yatırımlarla ilk kez AVM açılışları gerçekleşecek iller olup, AVM bulunmayan il sayısı 21 e düşecektir. Son yıllarda ekonomik büyümede gözlemlenen yavaşlama ve siyasi belirsizlik dönemi sonucunda, gayrimenkul sektöründeki proje açılışlarının planlanan tarihlerden daha ileri dönemlere ertelendiği gözlenmiştir. Mağaza kiralamalarında son aşamaya ulaşması beklenen bazı AVM projelerinin açılış planlarında öteleme olması önümüzdeki dönemlerde söz konusudur.

4 04 AVM PİYASASI RAPORU Gelecek AVM Stoku İstanbul, 2015 yılı sonunda 4,6 milyon m 2 olan TKA ile Türkiye deki en yüksek stoka sahiptir. Önümüzdeki dönemde Türkiye stokuna benzer şekilde büyümesi beklenen İstanbul da, 2016 yılı içerisinde 20 AVM açılışı planlanmakta olup, 2016 yılı sonu itibariyle İstanbul AVM stokunun yaklaşık 5 milyon m 2 ye ulaşması hedeflenmektedir. AVM Devam eden projeler Şehir Açılış Tarihi TKA (m 2 ) Emaar Square İstanbul Nata Delta Ankara Metropol İstanbul İstanbul Skyland AVM İstanbul Esas 41 Burda Kocaeli Forum Çorum Çorum Primemall SivasPark Sivas Novada Manavgat Antalya (Manavgat) Endülüs Park Rezidans AVM Bursa Nurol Park İstanbul Ritim İstanbul İstanbul Novada Park Şanlıurfa Şanlıurfa Grand Pera İstanbul Novada Yozgat Yozgat Novada Burhaniye Balıkesir (Burhaniye) Şifa Park İstanbul Novada Ordu Ordu Park İzmir yılında İstanbul da açılması planlanan AVM lerin genellikle lüks konutu da içeren karma kullanımlı projelerde yer alması dikkat çekmektedir. Geçtiğimiz yıllarda açılışı ötelenen 150 bin m 2 kiralanabilir alana sahip Emaar projesi içindeki AVM nin 2016 yılı içinde açılması beklenmektedir. Ayrıca Ataşehir de Varyap tarafından geliştirilen karma kullanımlı Metropol İstanbul içerisinde yer alan, 420 metrelik catwalk caddesi konsepti ile 75 bin m 2 kiralanabilir alana sahip AVM 2016 yılının önemli açılışları arasındadır. Ankara nin en büyük AVM lerinden biri olan Antares ve Nata Vega Outlet projelerinden sonra Nata Holding in yeni projesi Nata Delta Konsept AVM nin, 80 bin m 2 kiralanabilir alanıyla 2016 yılında açılması planlanmaktadır. İstanbul ve Ankara daki AVM lere ek olarak, 2016 yılında Anadolu şehirlerinde AVM açılışları gündemdedir. Şehirlerin nüfuslarına, potansiyellerine ve mevcut pazarlara göre büyüklükleri değişen AVM ler genellikle bilinen perakende geliştiricileri tarafından bağımsız AVM projeleri olarak tasarlanmışlardır. Turkmall Novada Park Şanlıurfa m 2 Novada Yozgat m 2 Novada Burhaniye m 2 Novada Ordu m 2 Prime Development Primemall SivasPark m 2 Ritim İstanbul m 2 JLL Skyland AVM m 2 Tüketici Profili Günümüzde değişen yaşam koşullarıyla birlikte, AVM ler yalnızca ihtiyaçların karşılandığı mekanlar olmaktan çıkıp, bütün ailenin vakit geçirdiği, eğlence alanlarının da aktif olarak kullanıldığı merkezler haline gelmiştir. Farklılaşma çabası içinde olan geliştiricilerin de sinema, gösteri merkezi gibi kullanımlara yer verdiği AVM ler, yıl boyunca farklı aktivitelerle canlı tutulmaktadır. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) tarafından yapılan açıklamaya göre, 2014 yılında Türkiye deki tüm AVM lerde toplam 75 milyar TL ciro elde edilmiştir yılında bu rakam milyar TL seviyesine yükselmiştir yılındaki ciro beklentisi ise öngörülen AVM projelerinin açılmasıyla birlikte, milyar TL civarındadır. Parasal olarak yıllar içinde TL bazında büyüdüğü görülen AVM piyasasında, hem alan büyümesi, hem de enflasyon ve TL nin döviz karşısında değer kaybı düşünüldüğünde, sektördeki büyüme tatmin edici değildir. Hane halkı Başına Aylık Ortalama Perakende Harcaması Kaynak: TÜİK Hem hane geliri hem de AVM lerde geçirilen sürenin artması AVM cirosundaki yükselişin temel nedenleri olarak görülmektedir yılında Türkiye deki mağaza alanı başına düşen ciro miktarı 705 TL/m 2 iken, İstanbul da bu rakamın 809 TL/ m 2 olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan AVM harcamalarının kaynağı

5 05 niteliğindeki hane halkı tüketim harcamalarında gözlemlenen artışlar bu durumu desteklemektedir yılında 534 TL olan aylık ortalama harcama miktarı 2014 yılında TL olmuştur. On yılda iki katından daha fazla artış gösteren hane halkı perakende harcamalarının son organize perakendeye yönelik yasal düzenlemelerle birlikte değişikliğe uğrayacağı düşünülmektedir. Kiralar Döviz kurlarında meydana gelen dalgalanmalar, kiralamaların döviz üzerinden yapıldığı AVM lerde kira düzenlemelerini sıklıkla gündeme getirmektedir. Konuyla ilgili olarak alınan kararlarla farklı finansal çözümler üretilmektedir. Döviz kurunun 2015 yılındaki yükselişi sebebiyle AVM yönetimi ile kiracılar arasında görüşmelerin başlamasına sebep olmuştur. Kira ödemelerinin dövizle yapıldığı ve yatırımcısının yerli olduğu AVM lerde, genellikle kur sabitleme ya da kira indirimine gidildiği gözlenmiştir. Belirli dönemlerde, sabitlenen kur rakamları güncellenmekte, AVM nin ciro ve ekonomik durumuna göre karar verilmektedir. Yabancı yatırımcıların olduğu AVM lerde ise, piyasaların gidişatına göre eyleme geçilmektedir. Bulundukları lokasyon, mağaza büyüklüğü, AVM içindeki konumu gibi farklı bir çok kritere göre kira değerleri değişmektedir. Sabit kiralı mağazalar dışında, kira ödemelerinin ciro üzerinden yapıldığı AVM ler de bulunmaktadır. Büyüklükten bağımsız olarak Türkiye deki mağaza kira ortalaması 30 ABD Doları/m 2 / ay civarındadır. İstanbul da Avrupa ve Asya Yakası nda değişkenlik göstermekle birlikte ortalama ABD Doları/m 2 / ay seviyesindedir. İstanbul genelinde en yüksek kira rakamları m 2 büyüklükteki mağazalar için 140 ABD Doları/ m 2 /ay ya kadar yükselmektedir. AVM yoğunluğunun en üst seviyede olduğu Ankara da kira rakamları İstanbul a göre düşük olup, ortalama ABD Doları/m 2 / ay düzeyinde seyretmektedir. Ankara da m 2 mağazalar için en yüksek kira rakamları ise İstanbul daki değerlerin gerisinde kalmakta olup ABD Doları/m 2 / ay dır. Alışveriş Caddeleri Anadolu dakiler de dahil olmak üzere Türkiye deki bütün şehirlerde perakende mağazaların yer aldığı caddeler bulunmakla birlikte, Türkiye High Street Retail olarak tanımlanan alışveriş caddeleri açısından da çeşitlilik göstermemektedir. Planlı kent gelişiminin sınırlı olduğu Türkiye de, ticari alanlar için tanımlı altyapı hizmetleri, mevcut yapı stoku gibi farklı sebeplerle alışveriş caddesi potansiyeline yeterli olmamaktadır. İstanbul Avrupa Yakası ndaki İstiklal Caddesi, Abdi İpekçi ve Valikonağı Caddeleri (Nişantaşı Bölgesi) ile Asya Yakası ndaki Bağdat Caddesi alışveriş caddesi örneklerindendir. Söz konusu caddeler üzerindeki mağaza arzının azlığı ve bölgelere olan talep göz önüne alındığında kira rakamları bir çok AVM deki kira rakamlarının üzerine çıkmaktadır. Bu caddelerdeki kira bedelleri /m² seviyelerinde gerçekleşmekte olup, büyük bir kısmında ayrıca hava parası talep edilmektedir. Söz konusu İstanbul daki alışveriş caddelerinin mağaza dağılımlarında ağırlıklı olarak giyim, ayakkabı, çanta gibi sektörler öne çıkmaktadır. Ayrıca banka şubeleri ve kafe, restoran gibi farklı yeme-içme mekanlarına da sıklıkla rastlanmaktadır. İstanbul da uluslararası ve lüks markalar en çok Abdi İpekçi Caddesi üzerinde konumlanırken, bazı ulusal markalar bütün caddelerde yer almaktadır. Hatta orta, orta-üst segmente hitap eden markaların bir kısmı, pazar paylarında artış sağlamak amacıyla aynı cadde üzerinde birden fazla mağazayla hizmet vermektedir. İstanbul da ayrıca son yıllarda alışveriş caddeleri dışında, yoğun perakendenin olduğu ikincil alışveriş caddelerine yerel markaların gösterdiği ilgi dikkat çekmektedir. Büyük giyim markalarının yanı sıra, yeme-içme zincirlerinin de yer aldığı İstasyon ve İstanbul Caddeleri (Bakırköy), Bahariye Caddesi (Kadıköy) gibi merkez ilçelerde yer alan ikincil alışveriş caddeleri önümüzdeki dönemde büyümenin beklendiği yerler arasındadır Öngörüleri ve Yeni Trendler Türkiye deki düşük ekonomik büyüme ve siyasal belirsizliklerine ek olarak doyma noktasına yaklaşan AVM piyasasında, her yeni proje için çekim gücü yaratacak fikirler üretilmektedir. Gelişimin ilk başladığı yıllarda, kapalı ve içe dönük projeler yer alırken, sigara yasağının da etkisiyle, dışarı açılan, hatta cadde konsepti olarak üstü açık AVM ler inşa edilmiştir. Dünyadaki trendleri yakından takip eden geliştiriciler, büyükşehirlerde karma kullanımlı projeleri öne çıkartmakta, böylece farklı fonksiyonlardan sinerji yaratılması istenmektedir. Son 15 yılda gelişimi hızlanan AVM piyasasındaki ivmenin geçtiğimiz iki yılda yavaşladığı görülmektedir. En fazla AVM stokuna sahip olan İstanbul ve AVM yoğunluğunun Avrupa ortalamalarının üzerinde olduğu Ankara nın doyma noktasına geldiğinden söz etmek mümkündür. Sayısal olarak yatırımlar artacak olsa bile, başarılı olacak projelerin sayısı aynı oranda artmayacaktır. Sadece alışverişe dayanmayan, gelecek ziyaretçilerin gün boyu zaman geçirebileceği aktivite alanları barındıran ve diğer projelerden farklılaşabilen AVM projeleri başarı sağlayacaktır. Karabük, Bolu gibi Anadolu şehirlerinde AVM yatırımlarının duracağı beklenmektedir yılında AVM açılışları planlanan Sivas ve Çorum dışındaki şehirlerde olmas ise ekonominin iyi gitmesi durumunda olması olabileceği öngörülmektedir. Ancak, nüfus profilleri, coğrafi koşulları ve mevcut yatırım durumları düşünüldüğünde önümüzdeki yakın dönemde Adıyaman, Ağrı, Amasya, Bingöl, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Kırşehir, Muş, Rize, Sinop, Tunceli, Bayburt, Bartın, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde AVM açılması beklenmemektedir.

6 06 AVM PİYASASI RAPORU Hukuki Düzenlemeler Organize perakendenin gelişimiyle birlikte, yasal çerçevelerin de çizilmesi gündeme gelmiştir. Bu konudaki ilk adım 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 29 Ocak 2015 tarihinde sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Perakende Yasası doğal olarak AVM piyasasını yakından ilgilendirecek hususlar içermektedir. İlgili yönetmeliklerin yürürlüğe girmesi sonucunda, yasanın uygulanmaya geçirilmesi için yasal bir zemin sağlanmış olacaktır. Kanunun yürürlüğe girmesinin bir yıl sonrasında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 6585 sayılı Kanun un kapsamında Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik Taslağı ile Perakendeciler Konseyi Yönetmelik Taslağı tarihinde tüm tarafların görüşüne açılmıştır. Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik Taslağı na yönelik olarak ilgili kurum ve kuruluşlardan gelecek görüşler alınmasıyla son şekli verilmesi beklenmektedir. Bu yönetmelik taslağına göre; Üretici ve tedarikçilerin korunması amacıyla, perakendeciler ile üretici ve tedarikçiler arasındaki ticari ilişkilerden kaynaklanan prim ve bedel talepleri, ödeme süreleri ve mağaza markalı ürünlere, Gerek perakende işletmeler arasındaki adil olmayan rekabet ortamını ortadan kaldırmak gerekse tüketicilerin aldatılmasını engellemek üzere kampanyalı satışlar ile sürekli indirimli satışlara, Yerel üreticilerin korunmasını teminen bu üreticilerin ürünlerinin perakende işletmelerin raflarında yer bulabilmesine, Tüketicilerin ve sektördeki tarafların çalışma refahını sağlamak üzere perakende işletmelerin çalışma saatlerine, ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Bununla birlikte öne çıkan maddeler aşağıda verilmiştir. Kampanyalı satışlar ile sürekli indirimli satışlarda aldatmacaya son verilecek- İndirimli veya promosyonlu satış kampanyalarının süreleri üç veya altı ayla sınırlıdır. Perakende işletmelerinin sürekli indirim ibaresini kullanabilmesi için her bir mal gurubundaki %70 oranı getirilecektir. Perakende işletmelerin çalışma saatleri sektör talepleri doğrultusunda ayarlanabilecek- Çalışma saatleri için perakende işletmelerinin olduğu bölgelere özgü koşullar ile özel gün ve haftalar, milli-dini bayramlar göz önüne tutulacaktır. Çalışma saatlerinin belirlenmesi için il düzeyindeki meslek kuruluşlarının teklifiyle yetkili idarenin görüşü ile vali; bölge ve ülkedeki çalışma saatlerinde ise üst meslek kuruluşlarının müşterek teklifi ile Bakanlık tarafından belirlenecektir. Yerel ürünlerin tüketiciye ulaşması kolaylaşacak: Hızlı tüketim malı satışı yapan büyük mağazalar, zincir mağazalar ve bayi işletme ve özel yetkili işletmelerde, satış alanlarının %1 i yerel ürünlerden oluşmalıdır. Perakende sektörü sorun ve taleplerini devlete özgürce iletebilecek: Perakende ticaret politikalara katkı sağlamak için danışma organı olarak Perakendeciler Konseyi oluşturulacaktır. Böylece her yıl perakende kamu ve özel sektörünün bir araya geldiği, sorunların konuşulduğu, çözüm arandığı bir ortam yaratılacaktır. Taslağın görüşmeler ve tartışmalar sonucunda son haline gelip yasalaşmasıyla, önümüzdeki dönemde perakendenin izleyeceği yol netleşecektir. AVM Yoğunluk Haritası Sayıları 28 EDİRNE 95 ÇANAKKALE 103 KIRKLARELİ TEKİRDAĞ 97 İZMİR AYDIN MUĞLA İSTANBUL YALOVA 112 BURSA 135 DENİZLİ BURDUR BİLECİK BALIKESİR ESKİŞEHİR ANKARA KIRIKKALE ERZİNCAN YOZGAT 67 KÜTAHYA SİVAS 109 KIRŞEHİR TUNCELİ MANİSA 42 AFYON UŞAK 119 NEVŞEHİR KAYSERİ MALATYA ELAZIĞ KOCAELİ DÜZCE SAKARYA ISPARTA 62 ANTALYA BARTIN ZONGULDAK KARABÜK 52 BOLU 261 KONYA KASTAMONU ÇANKIRI MERSİN AKSARAY ÇORUM NİĞDE SİNOP SAMSUN 127 AMASYA 116 HATAY TOKAT KAHRAMANMARAŞ ADANA KARAMAN 82 OSMANİYE ŞANLIURFA GAZİANTEP KİLİS ORDU GİRESUN 32 ADIYAMAN TRABZON GÜMÜŞHANE BAYBURT RİZE BİNGÖL DİYARBAKIR 119 MARDİN 33 ERZURUM 61 BATMAN 35 ARTVİN 33 MUŞ BİTLİS 29 SİİRT 78 ARDAHAN ŞIRNAK KARS AĞRI VAN 8 IĞDIR HAKKARİ İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. Cumhuriyet Cad. Pak Apt. No:30/1 Elmadağ - Taksim / İstanbul Tel: ekspertiz@igd.com.tr / TELİF HAKLARI : Tamamıyla İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. (İGD) nin mülkiyetinde olan bu rapordaki bilgiler, referans verilmek kaydı ve izin alınmak sureti ve değişiklik yapılmaması kaydı ile kullanılabilir. İzin ve özel izin ile kullanılan metinler üzerinde kullanıcıların mülkiyet hakkı bulunmamaktadır. Makale veya araştırma kullanımı için lütfen info@igd.com.tr a e-posta gönderiniz ya da no lu telefon ile irtibata geçiniz. ÖNEMLİ: İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. (İGD), herhangi bir kişi ya da kurumun bu rapora istinat etmesi sonucu kaynaklanabilecek kayıp, zarar ve hasarlardan sorumlu tutulamaz.