BT şirketlerine çifte Ar-Ge desteği

Transkript

1 BT şirketlerine çifte Ar-Ge desteği TÜBİTAK ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) tarafından aynı projeye ayrı ayrı verilen Ar-Ge desteği ile, Ar-Ge projenizin yüzde 85'inden fazlasını finanse edebilirsiniz. Söz konusu desteklerden TTGV'nin yardımı, düşük faizli ve risk paylaşımına dayanırken; TÜBİTAK'ın Ar-Ge yardımı ise hibe olarak veriliyor. TÜBİTAK Başkan Yardımcısı ve Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanı Doç. Dr. Cemil Arıkan, 15 Eylül 1995 tarihinden bugüne kadar Ar-Ge yardımından yararlanmak için 11 projenin kendilerine iletildiğini söylüyor. Arıkan, yıl sonuna kadar bu sayının 400'e ulaşacağını tahmin ettiklerini belirtiyor. BT'nin öncelikli alanlar arasında yer alması nedeniyle, bu sektördeki şirketlere temel desteğin yüzde 20'si oranında bir ek destek sağlandığını da belirten Arıkan, "Önümüzdeki yıl verilmeye başlanacak bu yardım için öngörülen toplam miktar 100 milyon dolar civarında" dedi. (Ayrıntılı haber sayfa 3 'de) Euromethod projesi tartışıldı Tüm Avrupa ülkeleri ve bu ülkelerle etkileşimde bulunan diğer ülkeler arasında bilgi teknolojilerinin geliştirilmesi, işbirliği sağlanması ve proje yönetimi konularında bir çerçevenin ortaya konulmasını amaçlayan Euromethod projesi, İstanbul ve Ankara'da tartışıldı. Çeşitli örgüt ve üniversitelerin işbirliğiyle düzenlenen konferanslara konuşmacı olarak Euromethod projesinin 1992 yılından beri Proje Direktörlüğünü yapan Marcel Franckson katıldı. Euromethod'u bilgi sistemlerinin planlanması, geliştirilmesi ve işletimini gerçekleştirebilmek amacıyla tasarlanmış bir meta-metodoloji olarak tanımlayan Franckson, aynı zamanda bilgi sistemlerinin uyarlanmasına yönelik hedefler taşıyan tamamlayıcı bir proje olduğunu belirtiyor. FSEK'in bazı maddeleri değiştiriliyor (Ayrıntılı haber sayfa 6'da) Bilgi ve iletişim... Giderek birbirinden ayrı düşünemeyeceğimiz iki kavram. Gün geçtikçe teknolojileri de birbiri içine giriyor ve artık 'bilgi-iletişim (info-communication) teknolojileri' olarak birlikte tanımlanıyor yılında iletişim endüstrisinin tek başına 1 trilyon dolarlık bir pazara ulaşması bekleniyor. Bu nedenle bu sayımızda dosya konumuzun başlığı "İletişim". İletişim Dosyası'nda, dünya bilgi ve iletişim pazarı, veri iletişim teknolojileri ve Türkiye veri iletişim pazarını inceliyoruz: -» Dünya bilgi ve iletişim pazarı -» Yapısal ağlar -» ATM teknolojisi -» VSAT teknolojisi ve Türkiye'deki uygulamaları (Comsat ve Verinet'in hizmetleri) alan: -» Gittikçe büyüyen bir pazarı" "Türkiye veri iletişim (Sayfa 27-40) Bu sayıda... Türk Siemens'e yeni bilgi sistemi (Sayfa 2) Kadıköy Belediyesi ağ sistemini yeniledi (Sayfa 9) Verisoft, hedef pazara katalogla yöneliyor (Sayfa 14) Yerli markalarda IBM-Microsoft yarışı (Sayfa 15) Data Expert, sektöre insan kaynağı sağlıyor (Arka sayfa) GSM ile Internet'e bağlanıyoruz Turkcell, yakın bir zamanda abonelerine, GSM telefonlarında data/faks bağlantısı hizmetleri verecek. Nisan ayından bu yana altyapısı hazır olan ve TT'den onay bekleyen proje üzerinde, şu anda Internet'e bağlanma gibi özel deneme çalışmaları yapılıyor. Turkcel'in data/faks hizmetini başlatmasıyla birlikte MBS Bilgisayar da kullanıcılara bu konuda danışmanlık ve destek hizmeti sunacak. (Ayrıntılı haber sayfa 11 'de) Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkin yasa tasarısı hazırlandı. Yeni tasarıyla, eser sahibi isterse kendi eserleriyle ilgili hakları meslek birliğini bilgilendirmek koşuluyla kendisi de takip edebilecek. Ayrıca telif haklarıyla ilgili özel uzmanlık gösteren mahkemeler de kurulacak. Azınlık Hükümeti'nin Kültür Bakanı Köksal Toptan imzasını taşıyan yasa tasarısı, Başbakanlığa sunuldu. Tasarının yasalaşması için TBMM'de görüşülüp, kabul edilmesi gerekiyor. (Ayrıntılı haber sayfa 4'de) İçimizden iki 'insan': Gülsüm-Ersin Töreci Onlar, öğretmeyi, paylaşmayı ilke edinmiş, kendileri ile dolayısıyla yaşamla barışık iki bilişimci, iki meslektaş, iki 'insan'. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde görev yapan Gülsüm ve Ersin Töreci yaşamın her alanında yanyana. Yapılan her işe önem verip, bildikleri herşeyi paylaşmayı seven Töreci çifti, çünkü yapılan her işin bir yerlerde izi kalacağını biliyor. (Ayrıntılı yazı sayfa 42-43)

2 2 haber 6-12 Kasım 1995 Sayı: 41 Türk Siemens, bilgi sistemini yeniledi 1964 yılından bu yana enerji ve haberleşme kabloları üretimi konusunda faaliyet gösteren Türk Siemens Kablo ve Elektrik San. A.Ş., gelişen gereksinimlerine paralel olarak bilgisayar donanım ve yazılım yapısında değişiklikler yapıyor. Bu kapsamda SAP R/3 sistemini tercih eden kuruluş, SAP'nin Finansman modülünü 1 Ekim 1995 tarihinde kullanıma aldı. Bu nedenle 31 Ekim 1995 günü şirketin Mudanya'daki merkezinde bir toplantı yapıldı. Toplantı öncesinde Türk Siemens Organizasyon ve Bilgi işlem Müdürü Suat Altay ile görüştük. Türk Siemens'te bilgisayarlaşmanın 1980'li yılların ortalarında başladığını ve bu konuda Almanya Siemens ile paralel bir yapılanmaya gidildiğini belirten Altay, Siemens'e özgü özgü Sicomp M76 sistemlerinin kurulduğunu ve yine bu sistemlerin özgü Amboss işletim sisteminde çalışıldığını söyledi. Şirket, bu sistemlerde üzerinde üretim planlaması, malzeme idaresi, kısmen muhasebe -özellikle maliyet muhasebesi- depoların takibi, faturalama, sevkiyat işlemleri uygulamalarını yapıyor. Bu sistemlere paralel olarak İstanbul Simko'da kurulu bulunan anabilgisayar üzerinde de muhasebe işlemleri yürütülüyor. Ayrıca, Mudanya merkezdeki ofis binasında kullanıcılı bir ağ ve buna bağlı PC'ler bulunuyor. Türk Siemens, uzun bir süre bu yapıda bilgisayar uygulamalarını sürdürüyor. Suat Altay, bu dağıtık sistemin gerek yazılım, gerekse donanım kapasitesi açısından artık yetersiz kaldığını, kuruluşun gereksinimlerine cevap veremez duruma geldiğini söylüyor. Bu nedenle sistem yenileme kararı aldıklarını belirten Altay, bu süreci ise şöyle anlatıyor: "Siemens Grubu içinde bir yeniden yapılanma olmuştu ve biz de ürün gruplarımız bazında yeni bir yapılanmaya giderek, bunları bağımsız birimler haline getirmiştik. Bu yapılanma sonrasında hizmet vermemiz gereken alan da genişlemişti. Tek bir binadaki bilgisayar ağı gereksinimlerimize cevap vermiyordu." Kendin üret, kendin döşe Araştırmaları sonucunda Siemens Almanya'da kullanılan SAP yazılımı ile karşılaştıklarını söyleyen Altay, özellikle SAP ile Siemens Nixdorf un Destek Merkezi anlaşması olmasını da bir avantaj olarak değerlendirerek SAP'yi seçtiklerini bildiriyor. SAP'nin üretim sektörüne yönelik modüllerinin olduğunu, ancak kablo üretiminin diğer üretim alanlarından farklı olduğunu belirten Altay, "Uzunluk imalatının bir takım ayrıcalıkları, özellikleri vardır. SAP ile Siemens'in bu konuda da uzunluk imalatına özgü bir modül üretilmesine yönelik çalışması olması, bizim için son derece önemli idi. Kullanımı kolay, entegre bir sistem arıyorduk. Bu özelliklerinden dolayı SAP'yi seçtik" diyor. Yazılımın seçiminden sonra, donanım altyapısının kurulması konusunda çalışmalara başladıklarını söyleyen Altay, "Eskiden sadece idari bina kapsamında olan çalışmalarımız artık fabrika bazına yayıldığından dolayı, öyle bir ağ kuralım ki, hem hızlı, hem stabil olsun, hem de bizi 2000'li yılların ötesine götürsün diye düşündük. Araştırmalarımız sonucunda da bu konuda en uygun olabilecek protokolün FDDI olduğuna karar verdik. Tüm fabrikayı çepeçevre saran FDDI ringi kurduk" diyor. Türk Siemens, sadece ağ için gerekli cihazları dışarıdan alarak kablo üretiminden döşenmesine kadar FDDI ağını tamamen kendi olanakları ile kuruyor. Bu iş için 4 km'lik fiber optik, 7 km'lik de UTP kablo kullanan kuruluş, bu kabloları da doğal olarak kendi fabrikasında üretiyor. Suat Altay, ağı kendilerinin kurmalarının nedenini şu sözlerle açıklıyor: "Biz bu konuyu çok araştırdık. Bu konuda uzman birçok şirket ile görüştük. Ancak bu kuruluşların hepsinin kendine özgü sunuşları var. Bizim isteklerimizi sürekli kendi sunuşlarına çevirmeye çalışıyorlardı. Bu da bizi esas hedeflerimizden uzaklaşıyordu. Bundan dolayı, FDDI ağını kendimiz kurma kararını aldık. Kurduğumuz sistem için rahatlıkla, mükemmel bir sistem diyebilirim." Türk Siemens'te FDDI ağı üzerinde 4 adet sunucu'dan (server) oluşan bir donanım yapısı kurulmuş. Sunucu sistem olarak Siemens Nixdorfun PCE 5smp serisi sistemler tercih edilmiş durumda. Bu sunuculardan biri şu anda finans uygulamasının çalıştırıldığı uygulama sunucusu, biri veritabanı sunucusu, biri test, bir diğeri ise yedekleme sunucusu olarak kullanılıyor. SAP'nin lojistik modülünün kullanılmaya başlanması ile birlikte bir tane daha uygulama sunucusu yapıya eklenecek. Suat Altay, donanım yapısı olarak UNIX sistem ile PC ağı konusunda yoğunlaştıklarını; ama sonuçta PC ağında karar kıldıklarını söyleyerek, maliyet açısından UNIX sisteme göre yüzde 48 tasarruf sağladıklarını belirtiyor. Rekor kırıldı Türk Siemens'in Bilgi işlem Merkezi'nde toplam 8 kişi görev yapıyor. Bu 8 kişi hem ağ sistemini komple kendi kuruyor, hem de SAP R/3 Finansman modülünü tüm dünya genelinde rekor sayılan bir sürede kuruluş bünyesinde kullanılan duruma getiriyor. Suat Altay, bunun iyi bir planlama ve son derece özverili çalışma sonucunda başarıldığını belirterek, "Siemens'in mali yılbaşının Ekim ayında olmasından dolayı, yeni bir muhasebe sistemine geçişinin de en kolay bu dönemde olması gerekiyordu. Bu işlere yoğun olarak Temmuz ayında başladık. SAP'den arkadaşlar da dahil olmak üzere pek çok kişi bu kadar sürede bunu başaramayacağımız görüşündeydi. Zorlandık; ama planlı, yoğun ve çok özverili bir çalışma neticesinde hedefimize ulaştık" diyor. Türk Siemens, Finansman modülünden sonra SAP R/3'ün lojistik modülünü kullanmaya başlayacak. Altay, şu anda Almanya Siemens'te kablo imalatına özgü "cable solution" modülünün hazırlandığını ve Türk Siemens'ten de 2 kişinin bu projede görev aldığını belirterek, "Yılbaşında bu program hazır hale geldikten sonra, Türk Siemens'te de lojistik modülü üzerinde çalışmalar başlayacak. Kullanıma geçilmesini yine bizim mali yılbaşımız, yani Ekim'96 olarak düşünüyoruz" diyor.

3 6-12 Kasım Sayı: 41 haber 3 BT şirketleri için iyi bir fırsat GÜNEŞ KAZDAGLI Vakfı'nın şu ana kadar Dünya Bankası fonlarından yürütmüş TÜBİTAK ve TTGV teğin yüzde 20'si. Yani 300 milyon liranın yüzde 20'si olduğu Ar-Ge proje tarafından aynı projeye olan 60 milyon lira. Dolayı Bir kuruluş aynı zamanda, aynı araştırma-ge- bir ek kaynak getirmesi. Bu ayrı ayrı verilen araştırma- destek hakkına sahip olalerinin desteklenmesine ayrı sıyla sanayici 360 milyon lira liştirme projesi için uygulamayla artık Hazine'den cak. TTGV'den de aldığı 500 hem TÜBİTAK'tan hem de TTGV'ye Dünya geliştirme (Ar-Ge) desteği milyon lira ile, harcadığı 1 Türkiye Teknoloji Geliştirme Bankası fonu dışında bir fon milyar liranın 860 milyon lirasını Vakfı'ndan (TTGV) Ar-Ge veriliyor. Dolayısıyla ile, Ar-Ge projenizin geri alacak. Sonuçta yardımı alabiliyor. Bunun TTGV'de daha önceki uygulamasının projenin yüzde 86'sı, yüzde anlamı Ar-Ge yatırımınızın örneğin yüzde 85'ini söz konusu çerçevesini bu ek yardımla genişletip daha çok yüzde 85'inden fazlasını 50'si TTGV'den (bu yardım düşük faizli geri ödemeli), yardımlarla finanse sanayiciyi destekleme olana finanse edebilirsiniz. yüzde 36'sı da hibe olmak edebilirsiniz. Söz konusu ğı da buluyor. üzere karşılanmış olacak. desteklerden TTGV'nin yardımı, Konu hakkında TÜBİTAK projesi için hem TTGV'den düşük faizli ve risk Teknoloji İzleme ve Değer hem de TÜBITAK'dan aynı Proje sayısı 400'e paylaşımına dayanırken; TÜ lendirme Başkanı Doç. Dr. zamanda yardım alınabiliyor. Bu konuyu şu örnekle BİTAK'ın Ar-Ge yardımı ise Cemil Arıkan'la görüştük. ulaşabilir hibe olarak karşılıksız veriliyor. TÜBİTAK ve TTGV'nin verdiği somutlaştırmak mümkün: Ayrıca TÜBİTAK Başkan 1 Haziran 1995 tarihinde yayımlanan Ar-Ge yardımıyla Ar-Ge yardımları arasın daki farkı Arıkan şöyle açıkladı: "Türkiye Teknoloji Ge Yazılım konusunda bir araştırma geliştirme projesi yapıldığını düşünelim. Bu Ar- Yardımcısı ve Teknoloji izleme ve Değerlendirme Başkanı Doç. Dr. Cemil Arıkan, ilgili kararda iki farklı boliştirme Vakfı, sanayiciye Ge projesiyle TTGV'ye baş 15 Eylül 1995 tarihinden yut var. Sanayici kendi kararıyla verdiği paranın daha sonra vurulmuş ve yüzde 50 ora bugüne kadar Ar-Ge yarnanse başlatmış olduğu ve fi sanayicinin ürünüyle kendinında bir destek alınmış oldımından yararlanmak için ettiği bir Ar-Ge projesini sine geri dönmesini beklisun. Bir altı aylık dönem so 11 projenin kendilerine TÜBİTAK ile Dış Ticaret yor. Dolayısıyla projenin nunda 1 milyar lira para har iletildiğini de söyledi. Yıl Müsteşarlığı'nın ortak olarak mutlaka bir ticari getirişini cadığını da varsayalım. Bu sonuna kadar bu sayının tanımladığı format içinde görmek istiyor ve projeyi o şirket TÜBİTAK'a da başvurup 400'e ulaşacağını tahmin et TÜBİTAK'a aktarıyor. Yapılan yönüyle de inceliyor. Ayrıca Ar-Ge yardımı isteyebitiklerini de belirten Arıkan değerlendirme sonucun kaynakları kısıtlı olduğu için lir. TÜBİTAK tarafından tes önümüzdeki yıl verilmeye da proje Ar-Ge olarak nitelendiriliyorsa projeler konusunda seçici pit edilen destekleme oranın başlanacak olan yardımın ve mali boyutu anlamlıysa desteğe hak kazanıyor. Sanayici her 6 aylık harcama dönemi için TÜBİdavranıyor ve daha sonra bu paranın geri dönmesi bekleniyor. TÜBİTAK tarafından verilen Ar-Ge yardımı ise, da yüzde 30 -bu oran en çok yüzde 50 olabilir- olduğunu düşünelim. Bu durumda şirket, harcadığı 1 milyar lira toplam tutarı konusunda şu açıklamayı yaptı: "Önümüzdeki yıl için şu anda Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın TAK'a müracaat ediyor. TÜ karşılıksız. Sanayici belli bir paranın 500 milyon lirasını bloke edilmesini BİTAK belli incelemeleri riski göze alıp Ar-Ge harcamalarını TTGV'den aldı. Ayrıca TÜBİ talep ettiği bir miktar var; bu yaptıktan sonra giderlerin yapıyor daha sonra TAK'ın yüzde 30 destekleme 100 milyon dolar civarında. yüzde 50'sini geçmemek belli bir yüzdesini geri alıyor." kararıyla 300 milyon lira da Bu miktar da Türkiye'de Arkaydı ile bu yardımı hibe kendisine karşılıksız olarak Ge harcamalarının gayri safi olarak, karşılıksız sanayiciye veriliyor. Ayrıca Türkiye'nin milli hasılanın binde 5'ini veriyor. Aynı projeye iki yardım öncelik alanlarından olan oluşturduğu ve bunun da Söz konusu Ar-Ge yardım BT alanında çalıştığı için ek yüzde 20-25'nin sanayi kararının ikinci boyutu ise, Öte yandan daha önce de destek hakkına da sahip. tarafından kullanıldığı varsayılarak Türkiye Teknoloji Geliştirme belirttiğimiz gibi bir Ar-Ge Bunun oranı ise, temel des hesaplandı." Kıbrıs: Niçin bir yazılım adası olmasın? TINAZ TİTİZ Ekim 1995 tarihleri arasında KKTC Elektrik Mühendisleri Odası Bilişim Komitesi tarafından bir Ara 7-9 ma Konferansı-AK düzenlendi. AK'nın konusu, Kuzey Kıbrıs (KK) toplumunun genelde bir bilgi toplumu na dönüşmesi, özelde ise KK'ın bir yazılım adası haline gelmesiydi. 2.5 gün süren çalışmalar boyunca, önce, bilgi toplumuna dönüşmenin ön koşulu olan sorunları, bilginin alternatifleriyle değil bilgiyle çözmek üzerinde, daha sonra ise yazılım adası amacını gerçekleştirici önlemler üzerinde duruldu. Çalışmaların ilginç yanı, çeşitli konuşmacıların fikirlerinin dinlenilmesi biçiminde değil, yaklaşık 30 katılımcının hepsinin düşüncelerinin aynı ağırlıkta dile getirilmesi şeklindeki metottu. Bu misyonu üstlenmek üzere KIBRIS BİLİŞİM VAKFI adıyla bir vakıf kurulması da kararlaştırılan AK'nda ayrıca birçok sorun çözme aracı da kullanıldı. Böylece katılımcılar -ki KKTC'nin seçkinlerini temsil ediyorlar- sorun çözme portföyleri de zenginleşmiş oldu. Çalışmalarda beyin fırtınası, ters beyin fırtınası, yazılı beyin fırtınası, uzlaşma gibi teknikler kullanıldı. KK bir yazılım adası olabilir. Ortalama eğitim düzeyi yüksek, 5 adet üniversitesi bulunan, ortalama seçkininin en az bir yabancı dil bildiği bu toplum, bir yazılım toplumu adayıdır. Ancak, bundan daha da önemlisi, KK'ın başka uğraş alanları konusunda fazlaca bir alternatife -hiç olmazsa görünürde- sahip olmayışıdır. Türkiye'deki bilişimcilerin daha yakın ilgi göstermesi gereken KK toplumu, AK'nda ortaklaşa karar verdikleri önlemleri hayata geçirirler ve belirledikleri bilişim stratejisi nin ana enstrümanı olan vakfı sağlam mali ve organizasyonel temeller üzerinde inşa edebilirlerse, bu amaç kısa sürede gerçekleşecektir. Logo Yazılım, Internet'te Internet üzerindeki şirketlerin sayısı her geçen gün artıyor. Logo Yazılım da artık Internet üzerinde kendi WEB sayfasını oluşturdu ve burada ürünlerini tanıtmaya başladı. Yetkililer, isteyen herkesin Logo'nun WEB sayfasına ulaşıp ürünler hakkında bilgi alabileceğini, fiyatları karşılaştırabileceğini, güncel haberleri alıp Logo çalışanlarına mesaj bırakabileceğini belirtiyorlar. Logo Genel Müdürü Tuğrul Tekbulut, Internet çalışmaları hakkında şunları söyledi: "Şu anda dünya çapında 110 kadar ülkede bulunan 7 milyon civarında bilgisayar ve yaklaşık 40 milyon insanı kapsayan Internet, bu bilgisayarlar arasında etkileşimli elektronik nesne değişimine olanak sağlıyor. Türkiye'de Internet kullanacılarının sayısı ne yazık ki henüz yaklaşık 50 bin. Logo'nun Internet adresi söyle: TBD'den seminer ürkiye Bilişim Derneği T(TBD), Bilişim'95 Etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen "Bilgisayar Mimarisi ve Başarımı" başlıklı eğitim seminerini Ankara'da 14 Kasım 1995 tarihinde tekrarlıyor. TBD yetkilileri, Dr. Attila Özgit tarafından sunulan seminerin oldukça büyük ilgi topladığını ve tekrarlanması konusunda gelen istekleri değerlendirdiklerini söylediler. Söz konusu eğitim semineri T. Vakıflar Bankası Genel Müdürlüğü toplantı salonunda yapılacak.

4 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Teknoloji bir harika Bu yazıyı kelime işlem programı kullanarak hazırlarken, arka planda bilgisayarıma takılı sürücüde kendi haline bıraktığım CD'de, Vivaldi'nin "Autunno" eserinin, Rondo' Veneziano tarafından yorumlanışını dinliyorum. Biraz daha uç noktalara yaklaşarak, CD'den gelen müziği, sabit disk'e kaydetmeye de başladım. Elde ettiğim sonuç bir mükemmel. Gerçi sabit disk bir anda dolmaya başladı, ancak deneme de olumlu sonuçlandı. Demek ki, bir süre sonra CD'leri dinlemek yerine, sabit disk'te yerleşik müzik dinlemek için, birbirimizle sabit disk değişimine gidebileceğiz. Teknolojinin bir harika olduğuna bakmayın. Elinden gelen güçlüğü çıkartıyor. Geçtiğimiz günlerde, kullandığım bilgisayarı, bir üst sınıfa yükseltmeye karar verdim. MPC Level 2'den sonra MPC Level 3 ortaya çıkarıldığı için, piyasaya yeni sürülen pek çok yazılım, düşük konfigürasyonlu sistemlerde çalışmıyor. Bu durumda benden beklenen, elimdeki sistemi büyütmek. Başlangıçta, çok kolay bir karar gibi gelmesine rağmen, yaklaşık on günlük bir mücadeleden sonra yeni sistem çalışmaya başlayabildi. Herşey çok iyi gidiyordu da, eski sistemdeki "Memory"nin yeni sisteme olmayacağını öğrendiğimde, işler sarpa sarmaya başlamıştı. Yeni sistemin tüm parçalarını, Internet, CompuServe gibi yerlerden topladığım bilgiler ışığında seçtiğim halde, bir ana kart'ın muhakkak çift sayıda "Memory" isteyebileceğini aklıma getirmemiştim. O andan itibaren müthiş bir macera başladı. Elimdeki, tek 16 MB hafıza'yı, iki adet 8 MB'a çevirmem gerekiyordu. Arkadaşlarımız sayesinde, kolay bir operasyon oldu. İki adet 8 MB hafıza ile çalıştığını zannediyorsanız, yanılıyorsunuz. Sistem kendiliğinden kilitlenmeye devam ediyordu. Bir arkadaştan ilginç bir yorum geldi. Arkadaşım; "Bu ana kartların, iki tane 8 MB hafıza ile çalışmadığından zaten şüphe ediyordum. Sen, en iyisi, en ucuzlarından dört tane 4 MB hafıza al ve kullan" dedi. İnanabiliyor musunuz, hızlı hafızaları geri verip daha yavaş hafızaları alarak, kullanmaya başladım. Şimdi, hiçbir sorun yok. Ancak, bundan önce yaşadığım diğer örneklerde de izlemiştim, bazı M. SİNAN OYMACI TRİO Çözümevi Yönetici Ortağı ana kartlar hafızaya karşı çok duyarlı. Uygununu bulmak için epeyce uğraşmanız gerekiyor. Bazen, bir an önce olsun ve kullanmaya başlayayım dediğiniz sistemin, hiçbir neden olmadan, kullanımının ertelendiğini yaşadınız mı? Yukarıda verdiğim örnek, çok basit olmasına karşın, nelerle karşılaşabileceğinizi, kanımca gözler önüne seriyor. Önümüzdeki yazılardan birisinde, bu sistem büyütme operasyonunun başka yönlerini de aktaracağım. Gözünüzü korkutmak için değil, nelere dikkat etmeniz gerektiğini belirtmek için. Bu hafta bilgi teknolojisi sektöründen fazla haber ulaştıramadım, ancak haftaya yazılacak çok haber var. Tanıtım toplantıları, seminerler birbiri ardı sıra geliyor. ***** Clint Eastwood'un Meryl Streep ile başrolü paylaştığı ve aynı zamanda yönettiği bir film olan "Yasak ilişkiler - The Bridges of Madison County", sinemalarda gösterime girdi. İki başrol oyuncusunun da harika bir performans gösterdiği film, konusu ve oyuncularının yorumuyla, çok iyi eleştiriler alıyor. Benim önerime gelirsek, izlenmesi gerekli filmlerden. Eğlenebileceğiniz, duygulanabileceğiniz, aile yaşamını ve sorumluluklarını sorgulayan bir film. Filmlerin orijinal isimlerinin Türkçe'ye çevrilirken niçin yorumlanarak oluşturulduğunu kendime sordum ve cevabını bulamadım. Belki siz bulursunuz? ***** Mustafa Kemal Atatürk'ün bir deyişiyle, bu haftaki yazımı tamamlamak istiyorum: "Büyük olmak için hiç kimseye iltifat etmeyeceksin; hiç kimseyi aldatmayacaksın. Ülke için gerçek amaç ne ise onu görecek, o hedefe yürüyeceksin. Herkes senin aleyhinde bulunacaktır; herkes seni yolundan çevirmeye çalışacaktır, fakat sen buna karşı direneceksin. Önüne sonsuz engeller de yığacaklardır. Kendini büyük değil; küçük, zayıf, araçsız, hiç sayarak, kimseden yardım gelmeyeceğine inanarak bu engelleri aşacaksın. Bundan sonra da sana büyüksün derlerse, bunu söyleyenlere güleceksin." İletişim adresi: 70058@anadolu.net FSEK'in bazı maddeleri değiştiriliyor GÜNEŞ KAZDAĞLI Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın bazı 5846 Sayılı Fikir ve Sanat maddelerinin değiştirilmesine ilişkin yasa tasarısı Eserleri Yasası'nın bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkin bir yasa tasarı hazırlandı. Yeni tasarıyla, eser sahibi isterse sı hazırlanarak Başbakanlığa kendi eserleriyle ilgili hakları meslek birliğini sunuldu. Kültür eski Bakanı Koksal Toptan imzasını taşıyan tasarıda yeni maddeler bilgilendirmek koşuluyla kendisi de takip eklenmesi ve bazılarının da edebilecek. Ayrıca telif haklarıyla ilgili özel değiştirilmesi öngörülüyor. Söz konusu tasarıyla Fikir ve uzmanlık gösteren mahkemeler de kurulacak. Sanat Eserleri Yasası'nda yapılması istenen yeni düzenlemeler şöyle: * Meslek Birlikleri ve eser sahibi arasında ilişkilerde tarafların hak ve çıkarları daha yeterli biçimde korunacak. Eser sahibi isterse kendi eserleri ile ilgili haklarını meslek birliğine bilgi vererek kendi takip edebileceknın kolaylığı da göz önüne alınarak yasada bulunan zabıt, müsadere ve imha gibi hukuki önlemlere gümrüklerde el koyma maddesi de ekleniyor. * Eser sahibinin mali haklarına tecavüz durumuyla ilgili zararı tespit külfeti, eser sahibinin haklarını elde etmesini zorlaştırdığından * Uluslararası sistemde yasa maddesi ye eser sahibinin haklarının korunmasıyla ilgili genel ölçü olarak eserin alenileşmesinden itibaren 70 yıl olan koruma süresi, eser sahibinin yaşam boyu ve ölümünden sonraki 70 yılı kapsaması isteniyor. * Fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarayan bilgisayar disketinden sonra fotokopi makinesi de bu kapsamda değerlendiriliyorniden düzenleniyor ve eser sahibinin normal şanlarda isteyebileceği bedel ölçüsü kabul ediliyor. Buna göre izni alınmayan eser sahibi, izin alınma durumunda isteyebileceği normal bedelin üç katını isteyebilecek tarih ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkin 4110 sayılı yasa 12 Haziran 1995 tarihinde * Telif hakları konusu yürürlüğe girmişti. olan eserler günümüzdeki Ancak, TBMM'den güvenoyu ülkeler arasındaki dolaşımı- alamayan Azınlık Hükümeti'nin Kültür Bakanı Koksal Toptan bu yasanın bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkin bir yasa tasarısı hazırladı ve Başbakanlığa sundu. Toptan, değişiklik gerekçesini de şöyle açıkladı: "Teknik düzeyde gerçekleştirilen bir dizi çalışma ve ilgili çevrelerde yapılan görüşmeler sonucunda 4110 sayılı yasanın bazı maddelerinin Türkiye'nin taraf olduğu bazı uluslararası anlaşmalara uyumsuzluk gösterdiği saptanmıştır. Bu nedenle yasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi gereği doğdu." Öte yandan, söz konusu tasarı Bakanlar Kurulu'nda görüşülüp imzalandıktan sonra TBMM Başkanlığı'na sunulacak. Burada da ilgili komisyonlardan geçecek o- lan tasarı TBMM Genel Kurulu'nda görüşülüp kabul edildikten sonra yasalaşacak. Komünikasyon Fuarı 9-12 Kasım'da yapılıyor 8 Uluslararası Komünikasyon Fuarı, 9-10 Kasım 1995 tarihleri arasında İstanbul Hilton Exhibition Center'da yapılıyor Interteks tarafından düzenlenen fuar bu yıl da ulusal ve uluslararası boyutta birçok iletişim şirketinin çözümlerini sergilemesine olanak tanıyor. Telekomünikasyon sistem ve ekipmanları, ağ düzenleri ve TV - radyo yayıncılığı sistemlerini kapsamına alan fuara şu şirketler katılıyor: Aerospatiale & Defense, Alcatel Teletaş Telekomünikasyon Endüstri A.Ş., Aselsan A.Ş., Aydın Mühendislik Ltd., AT&T Global Information Solutions Bilişim Çözümleri A.Ş., Başarı Elektronik A.Ş., Bersat Uydu Anten Sistemleri, Bosch A.Ş., Delta Iska Elektronik Ltd., Karel Elektronik A.Ş., Kunt Elektronik A.Ş., Nefan Ltd., Netaş, Nokia Telecommunications, Okyanus Elektrik A.Ş., Profilo A.Ş., Senao Communications (S) Enterprise, Servosistem, SF Ses Işık Sistemleri Ltd., Simko A.Ş., Simpeks, SYS Danışmanlık, Standart Teknik Servis A.Ş., Technosystem, Telsim Mobil Telecommunications, Telspec Eurasta Telekomünikasyon Elektronik A.Ş., Elettronica A.Ş., Time Bilgi İşlem, TRT Industriale, Emek Kablo ltd., Arim, Turcom Ltd., Turkcell Elkom Mühendislik A.Ş., Entel A.Ş., Visions İletişim Ltd., Enerji Ltd., Erdem Elekt Yaman Elektronik. ronik Ltd., Ericsson Telekomünikasyon Fuarda cep telefonları, A.Ş., Eutelsat telsiz telefon ve haberleşme European Telecommunications sistemlerinden, telefon cihazları Satellit Organisation, Fe za Teknik A.Ş., Intel Elektronik Ltd., Global A.Ş., Interline Telekomünikasyon Ltd., uydu iletişim sistemza leri, anons sistemlerine kadar pek çok ürünü görmek mümkün.

5

6 6 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Sektörel olumlu bakış Euromethod Bakışın subjektif bir kavram olduğunu düşünenler ayrıca rekabet kavramının hakim olduğu ve herkesin kendine göre bir anlayış gerçekleştirdiği bir sektörde, sektörel anlamda genel bir bakış açısının oluşturulamayacağını savunanlar olabilir. Bu görüş şirket menfaatlerinin, sektörün gelişmesine bağlı olduğu, yalın gerçeğini görememekten de kaynaklanıyor olabilir. Birçok temel konu vardır ki, bu konularda oluşturabileceğimiz genel geçer görüşler, sektörel anlamda hepimizin işine yarayacaktır. Olumlu olduğuna inandığımız bir gelişme bir yıl önce TURSOFT'un kurulması ile ete kemiğe büründü. TURSOFT ülkemiz yazılım sektörünün uluslararası pazarlara açılması için kuruldu ve çalışmalarına başladı. Yapılan yazılım sektörü envanter çalışması sonuçlandığı zaman tüm sektörün yararlanacağı bir çalışma ve bu çalışmaya dayanarak uluslararası pazarlarda yer kapma savaşımına başlama şansını elde etmiş olacağız. Çalışmanın yararının sadece bu olacağını düşünmek şüphesiz dar görüşlülük olur. Çalışma yazılım sektörünün tümü açısından bir ayna olma görevi göreceği için sektörün kendisine çeki düzen vermesine de olanak sağlayacaktır. Uluslararası pazarlara elimizdeki hangi ürünlerle gidebileceğimiz açısından büyük önemi olan bu çalışmanın sonuçlarını yayınlanmasını beklemekteyiz. Yapılması gereken bir başka önemli çalışma da kamu kesimi bilgi teknolojisi altyapısının ciddi bir envanterinin çıkartılmasıdır. Bugün kamunun elinde hem çok sayıda değişik yazılım hem de oldukça geniş bir donanım altyapısı bulunmaktadır. Donanım altyapısının paylaşılabilirliğinden tutun da kamu yazılımlarının etkin kullanımına kadar verimliliği arttırıcı birçok çalışmanın da sektörün gelişmesine olanak sağlayacağına inanmaktayız. Kamu donanım altyapısının belirli kullanıcılara açılmasının olumlu birçok etkisi olabilir. Bunlardan en önemlisi büyük bilgisayarlar için yazılım geliştirmeyi amaçlamakla birlikte bu altyapıyı sağlayamamış şirketlere bu olanağın sağlanarak, bu şirketleri uluslararası pazar için üretmelerini NEZİH KULEYİN SEMOR A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı kolaylaştırmaktır. Bu olanak yazılım şirktelerinin bu bilgisayarlardan uygun bedel ile zaman kiralamasına olanak sağlanarak gerçekleştirilebilinir. Uygun bedel dememizin nedeni genelde kamu malları özel kullanıma açılırken bürokrasinin "acaba bana devlet malını peşkeş mi çekti" derler gibi bir düşünceye kapılarak, zaman zaman özel sektörün hayal dahi edemeyeceği rakamları talep edebileceği korkusundan kaynaklanmaktadır. Bu oldukça olumsuz sonuçları olabilecek bir anlayıştır. Kamu kesiminde yapılabilecek diğer olumlu iş, kamunun elinde bulunan yazılımların, yazılım üreticisi kuruluşlarla da anlaşılarak araştırma geliştirme çalışmalarında ortak kullanımının sağlanmasıdır. Şu anda kamuda her türlü muhasebe paketinden tutun da her türlü multimedya paketine rastlamanız olanaklıdır. Bu paketlerin ticari amaçla olmamak şartı ile araştırma yapan kuruluşlara açılmasının sağlayacağı toplumsal ivmenin çok fazla olacağına inanmaktayız. Escort'dan sonra Zeytinoğlu Holding'in de donanımla ilgili bir üretimi başlatması taktir edilecek bir davranış biçimidir. Donanım ithalatçısı birçok firma başlangıçta Escort'un da bilgisayar üretmesine karşı çıkmışlardı. Sonradan görüldü ki bu anlayış sanıldığı kadar doğru bir anlayış değildir. Hatta 5 Nisan kararlarından sonra Escort'un zor duruma düşeceğine yönelik söylentiler gündeme gelince birçok firma bu durumdan kaygı duymuş ve duyumlarımız doğruysa, bu olumsuzluğun giderilmesi için zaman harcamışlardır. Yeni bir üretim hem yerli üreticiler arasında yeni bir rekabet anlayışı yaratacağından dolayı hem de pazarın gelişmesine katkı sağlayacağından dolayı sektörümüzü olumlu etkileyecektir. Ülkenin iletişim altyapısının gelişmesi için yapılan çabaların da olumlu bir biçimde geliştiği hepimiz tarafından bilinmektedir. Bu altyapı sağlanarak yaygınlaştırılacak Internet bağlantısının olumlu sonuçları da sektörümüze yansıyacaktır. Gelecek günlerin olumlu gelişmelere bağlı olarak güçlü bir ivme ile kendisini hissetireceğine inanıyoruz. projesi tartışıldı Euromethod projesi, 26 Ekim'de İstanbul'da Boğaziçi Üniversitesi'nde, 27 Ekim 1995 tarihinde Ankara'da DİE Konferans Salonu'nda yapılan toplantılarda tartışıldı. Çeşitli örgüt ve üniversitelerin işbirliğiyle düzenlenen konferanslara konuşmacı olarak Euromethod projesinin 1992 yılından beri Proje Direktörlüğünü yapan Marcel Franckson katıldı. Marcel Franckson ile Euromethod projesinin ne olduğu, amaçları, hedef kitlesi, projenin Avrupa yazılım endüstrisine etkisi, Türkiye ile ilişkisinin ne olduğunu görüştük. Euromethod'u bilgi sistemlerinin planlanması, geliştirilmesi ve işletimini gerçekleştirebilmek amacıyla tasarlanmış bir meta-metodoloji olarak tanımlayan Franckson, sanıldığı gibi nesneye yönelik bilgi sistemi geliştirme metodolojilerine alternatif olmaktan çok, bu metodolojilerle bütünleşik olarak kullanılabilecek bir çerçeve metodoloji olmayı amaçladığını söyledi. Kısaca Euromethod, bilgi sistemlerinin uyarlanmasına yönelik hedefler taşıyan tamamlayıcı bir proje olarak karşımıza çıkıyor. Proje, Avrupa Topluluğu ülkeleri başta olmak üzere tüm Avrupa ülkeleri ve bu ülkelerle ilişki içinde bulunan ülkeler arasında bilgi sistemlerinin' planlanması, geliştirilmesi, gerektiğinde satın alınması, işlerliğinin sağlanması ve proje yönetimi konularında bir çerçevenin ortaya konmasını hedefliyor. Marcel Franckson, önderliğini Bull, Olivetti ve Siemens Nixdorfun 'BOS Initiative' adıyla geliştirdiği projenin daha sonra Avrupa'da SEMA Group, British Telecom, CGI, Datacentralen, EMSC, Eritel, Finsiel, INA, Softlab ve Capvolmac adlı kuruluşlar katılımıyla oluşturulmuş Konsorsiyum'u Eurogroup tarafından genişletildiğini belirtti. Euromethod projesinin gerçek Tüm Avrupa ülkeleri ve bu ülkelerle etkileşimde bulunan diğer ülkeler arasında bilgi teknolojilerinin geliştirilmesi, işbirliği sağlanması ve proje yönetimi konularında bir çerçevenin ortaya konulmasını amaçlayan Euromethod projesi, İstanbul ve Ankara'da tartışıldı. kullanıcılarının hem AB ülkesi üyeler, hem de bu ülkelerle BT konusunda işbirliği yapmayı hedefleyen diğer ülkelerdeki müşteri ve çözüm sunan kişi, kurum ve kuruluşlar olacağını dile getiren Franckson, Euromethod'un BT projeleri satın alacak ekiplerin, satın alma stratejilerinde ve sözleşme bazındaki kontrollerin gerçekleştirilmesinde olacağını vurguladı. yardımcı Proje, son aşamasında İlk olarak 1989 yılında AET üyesi ülkelerin anlaşması sonucu başlayan ve bugüne kadar başlıca 3 aşamadan geçen Euromethod Projesi'nin, son aşama olan 4'üncü safhasında Proje Notasyonu son halini alarak AB üyesi ülkelerinin BT projelerinde yararlanacağı bir çerçeve metodolojisi olması amaçlanıyor. Yazılım endüstrisine yararı ve Türkiye ile ilişkisi Euromethod'un kamu sektöründe olduğu kadar özel sektörde de kullanılması planlanıyor. Projenin amacının hem müşterinin hem de çözüm sunan tarafın kazanacağı bir ortam yaratmak olduğunu söyleyen Franckson, yazılım geliştirilmesinin yanında BT'yi de göz önüne alarak Euromethod'un sadece teknik kısıtlara değil, iş gereksinimleri ve organizasyon kısıtlarına da uyum sağlayan çözümlere ulaşmasında da katkıda bulunacağını ileri sürdü. Franckson, projenin Türkiye ile ilgisini ve ülkemiz açısından önemini şöyle açıkladı: "Avrupa'da ortak pazar için geliştirilen stratejik hedeflerden birisi olan Euromethod, AET üyesi ülkeler ve bu ülkelerle işbirliği yapmayı planlayan ülkeler arasındaki BT transferini bir standarda taşımayı amaçlıyor. Siyasi, ekonomik ve teknolojik açıdan büyük önem taşıyan bu proje, Avrupalı organizasyonları, bilgi sistemleri için ortak bir platforma yönlendiriyor. Avrupa ile entegre olmaya önem veren Türkiye açısından bakıldığında bu bütünleşmeyi hızlandırabilmek ve AB ülkelerinin Euromethod projesinden siyasi, ekonomik ve teknolojik beklentilerini Türkiye çıkarları için de kullanabilmek açısından bu projenin yakından takip edilerek gerekli çalışmaların şimdiden yapılması büyük bir önem taşıyor."

7

8 8 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Nesne yönelimli programlama -I- Günümüzde, bilgi çok bollaşmış ve kolay erişilir olmuştur. Her başımızı çevirdiğimiz yerde bilgi bulabilmekteyiz. Ancak önemli olan bu bilgileri organize edebilmek. Yadsıyamayacağımız bir gerçek var ki, o da bildiğimiz eski yöntemlerle bu bilgi okyanusuyla başa çıkmanın hem çok zor, hem de çok pahalı olduğudur. Bu köşede biz, teknolojinin genç çocuğu sayılabilecek nesne yönelimli programlama üzerine konuşacağız. Özellikle yoğunlaşacağımız alanlar ise veritabanı sistemleri ve uygulama geliştirme konuları olacak. Nesne yönelimli teknoloji, dünyada hatırı sayılır bir süredir kullanılmakta ve kendisini kanıtlamış olması nedeniyle, üzerine eğitim yatırımı yapmayı daha da risksiz hale getiriyor. Neden, bildiğimiz yöntemleri terketmek ve yeni metodolojileri öğrenmek zorundayız? Aslında sorunu biliyoruz, ancak çözümü "üretemiyoruz". Günümüz koşulları açıktır. Pek çok büyük, küçük kuruluş bünyesinde bilgi işlem departmanları bulundurmaktadır. Ayrılan yüksek bütçe dilimlerine rağmen sonuçlar tatmin edici olmamaktadır. Bilgisayar parkının ve ağların nisbeten daha iyi yönetilmesi yanında uygulama geliştirme alanında bir deprem yaşanmaktadır. Uygulama çözümleri departman içinde üretilemediğinde, çoğunlukla ürün satın alma yönünde tercihler kullanılmakta ve "tüm program ihtiyaçlarını karşılamak" üzere bir araya getirilen takımlar, birbirlerinden bağımsız programları birarada çalışır tutmak için mesailerini harcamaktadır. Bu gibi yangın söndürme çabasından daha ileri gidebilmenin bir yolunu bulmalıyız. Bu manzarayı gözünüzün önünde canlandırın. Yöneticisiniz. Şirketinizin tüm ülke çapındaki satışlarını takip ve kontrol etmek, sayıların bilgisayar ortamında bulunmasından faydalanarak gelecek satış politikaları için kararlar üretmenizde yardımcı olacak istatistik çalışmaları yapmak, ekonomik dalgalanmaların satışlarınızı nasıl etkilediğini sayılarıyla anında görebilip, tedbir alabilmek istiyorsunuz. Şirketinizin bilgi işlem yöneticisiyle ön çalışmaları yaptıktan sonra karşınıza gelen projenin yüksek maliyetine de fazla aldırmadan bitiş tarihini bekliyorsunuz. Geçen zamanın ardından çeşitli gecikmelerle karşılaşıyorsunuz. Bu gecikmeler yeni toplantılar, yeni proje hızlandırma çalışmaları ortaya çıkarıyor ve ilk proje ya kesile biçile kuşa ya da bilgisayar fuarlarında gördüğünüz bir fantaziye dönüşüyor. Bu arada ihtiyacınıza cevap bulabilmek için dışarıdan başka bir program alma yoluna gidiyorsunuz. Hem işinizi tam olarak görmediği ÖYKU GENÇAY FutureSoft A.Ş. gibi, hem de ödediğiniz zaman maliyetine satın alınan programın maliyeti de ekleniyor. İster istemez düşünüyorsunuz. "Bizim şirketin bilgi işlem departmanı ne iş yapıyor sabahtan akşama kadar?". Lütfen durun. Bir de Bilgi İşlem müdürüne kulak verin. Yüksek düzey bir yönetici geldi ve departmanınızdan bir yazılım çözümü istedi. Ancak bilgi işlemci olmaması nedeniyle dile getirdiği işlevselliklerin gereksinimlerini tam olarak bilememekte. Siz talebi değerlendirip, elinizin altındaki bilgisayar parkını, ağ durumunu ve veritabanı yapısını göz önünde bulundurarak bir proje hazırladınız. Çaresiz maliyetler oldukça yüksek. Altyapınızın esnek olmaması, programcı takımının harcaması gereken mesai ve testler sonrası kurulum ve destek; bunların tümünü topladığınızda bol sıfırlı bir maliyet hesapladınız. Buna rağmen proje onaylandı ve başladınız. Ancak önünüzde dikenli bir yol var. Kısaca maddeleyelim. Veri sisteminizin Cobol, Xbase veya dosya tabanlı olmasından ötürü veritabanı yönetim güçlüğü. Uygulamayı yazarken yüzlerce tekerleği yeniden, tekrar tekrar icat etmek, uygulamayı ağ ortamında çalıştırmayı başarmak, programcı takımının bir arada çalışabilmesini, en azından birinin yazdığı kod dosyasını diğerinin silmemesini sağlamak, vs. Tüm bu zorlukları da aştınız. Ama program çalışmıyor. Neden? 1. Veritabanınız yükü kaldırmıyor. 2. Uygulamanızda "bug" var 3. "On-line" olması gereken uygulamaya "yığın proses" aşamaları bulunmakta. 4. Daha ciddi bir tasarım hatası var. Yukarıdaki nedenler ne kadar çabuk ortaya çıkarsa sizin için o kadar iyi olacaktır, çünkü geçen zamanla birlikte, programcılar yazdıkları kod üzerindeki hakimiyetlerini yitireceklerdir. Yeniden başa dönmeyi gerektiren bu durumlar en iyi ihtimalle, yalnız zaman bile gerektirse maliyet artışı ve yükselen sesler sizi rahat bırakmayacaktır. Tam bir yangın yeri. Çaresiz bir "ihtiyacı dışarıdan karşılama" operasyonu ve boşa giden onca emek. Oldukça kötümser bir tablo çizmiş olmakla beraber, gerçeklerden fazla uzaklaşmadığımı düşünmekteyim. Peki, çözüm nedir? Çözüm, güvenilir bir metod bulmakta. Öyle ki hem süre tahminleri sağlıklı yapılabilsin, hem de üretim verimli olsun. Fazla düşünmeye gerek yok. Cevabımız, İstemci/Sunucu veritabanı ortamında, nesne yönelimli programlama teknikleriyle tasarım ve geliştirme yapmak. Son yıllarda sık sık duyuyoruz bu nesneleri ama bir türlü gözle göremedik, elle tutamadık. Tüm sorularımızın cevaplarını bu köşede birlikte irdelemeye çalışacağız. Nesnelere nasıl yönelinir, bir bilgi işlemci gece nasıl rahat uyur? sorularına cevap bulacağız. Sözlerime son vermeden önce hatırlatmak istediğim bir nokta var. Nesne yönelimli programlama ve istemci/sunucu mimarisi yeni, denenmemiş, teknolojik moda akımları değildir. Tersine "ihtiyaçtan" doğmuş ve geliştirilmiş yöntemlerdir. Dolayısıyla amacı ve hedefi belli olan bu konuya eğitim yatırımı yapmaya karar vermeden önce mutlaka bunu unutmayınız @compuserve.com İletişim Adresi: Öykü Gençay: Halen Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği 3. sınıfında öğrenci olan Öykü Gençay, bugüne dek birçok kuruluşun uygulama programlarını yazmış ve danışmanlık yapmıştır. Nisan 1995'ten beri özellikle istemci/sunucu ortamında Nesneye Yönelik Programlama konusunda yoğun çalışmalar yapmış ve 'Class Library' geliştirmede deneyim kazanmıştır. Öykü Gençay, halen Future Soft A.Ş.'de 'part-time' görevlidir.

9 6-12 Kasım Sayı: 41 haber 9 Kadıköy Belediyesi, ağ sistemini yeniledi Kadıköy Belediyesi, Hasanpaşa'daki binasında mevcut olan bilgi teknolojisi sistem dor var. ikinci katta bulunan Bilgi işlem Merkezi'ne Motorola ye IBM RISC/6000'in birbirine bağlanma bir çözüm uygulamayı düşündük. Genellikle hub'lara bağlanmak için uygulanan omurga (backbone) ye metrede iletişim sağlayabildik." UNIX tabanlı sistemin doğrudan doğruya Ethernet üzerine oturtul hip olduklarını belirten Çubuk, toplam 216 terminal noktasına gidildiğini söyledi. Tüm işlemlerin lerini yeniledi. Kadıköy Belediye sıyla oluşan bilgisayar odasından rine terminal sunucular kullandık. masının gerçekleştirildiğini vurgu yaklaşık 35 günde bitirildiğini be Başkan Yardımcısı Hurşit Arslan, bütün koridorlara bağlantıların ya Belli noktalara konulan terminal layan Çubuk, Motorola ile IBM lirten Çubuk, proje süresince kulla binada mevcut olan eski sistemin pılması gerekiyordu. Biz bugüne sunucular, UTP kablolar ile bilgi iş RISC/6000'İ de bir Thin Ethernet nılan bütün malzemeleri stokların donanım ve yazılım olarak sürekli kadar yapılan bu tür projeleri ince lem odasındaki Ethernet hub'a bağlantısıyla birbirine bağlamış ol dan karşıladıklarını söyledi. Proje büyüyen gereksinimlerine yanıt lediğimizde alışılmış UNIX kablola doğrudan bağlandılar. duklarını söyledi. Dolayısıyla her maliyetinin, ihalenin yapıldığı tarih vermemeye başladığını ve beledi rının kullanılmış olduğunu gördük. "Burada doğrudan doğruya bir hangi bir kullanıcının bulunmuş itibariyle 2 milyar 450 bin TL oldu yenin tüm birimlerinin bilgi işlem Sonuçta Kadıköy Belediyesi'nde Ethernet oluşturduk. Twisted Pair olduğu noktadan hem Motoro- ğunu vurgulayan Çubuk, ancak sorunlarını çözecek, mevcut sis veri hızını artıracak Twisted Pair kablolamada 100 metre sınırı var. la'daki hem de IBM RISC/ 6000'de- proje sonundaki toplam maliyetin temle paralel çalışabilecek, hızlı ve kablo mesafesini esnetebileceğimiz Biz UTP kablo ile yaklaşık 200 ki verilere ulaşabilme olanağına sa 3 milyarı geçtiğini dile getirdi. iş hacmine uygun bir bilgisayar sisteminin gerekliliğinin ortaya çıktığını belirtti. Kadıköy Belediyesi'nin bilgisayar ağı sistemini yenilemek için bir ihale açtıklarını belirten Arslan, ihale sonucu Datel'le çalışmaya karar verdiklerini söyledi. Bilgisayar ağı sisteminin yenilenmesiyle Bilgi İşlem Merkezi'nin modern bir yapıya kavuştuğunu belirten Arslan, veri ve iletişim hatlarının tamamen değiştirilip daha hızlı erişim sağlayan UTP sistemine dönüştürüldüğünü dile getirdi. Yeni sistemle, emlak ve çevre vergilerinin takibi gibi tahakkuk ve tahsilat yazılımları, bütçe ve maaş uygulamaları, her türlü yazışma, evrak ve dosya takibinin bilgisayarla yapılması gibi birçok bölümde otomasyona geçtiklerini vurgulayan Arslan, ancak tam olarak otomasyona geçmeleri için biraz zaman gerektiğini belirtti. Hem personel hem de yönetim açısından belli bir yapının oluşması gerektiğini vurgulayan Arslan, nitelikli eleman sıkıntılarının olduğunu belirtti. Bürokratik işlemler nedeniyle nitelikli eleman alımında bazı zorluklarının olduğunu vurgulayan Arslan, otomasyona tam olarak geçmek için altyapının uygun olduğunu; ancak, eğitimli kadroya gereksinim duyduklarını söyledi. Datel Satış Müdürü Zuhal Çubuk ise, ihale sonucu üstlendikleri proje kapsamında, Kadıköy Belediyesi'nin mevcut olan Motorola sistemi ile yeni IBM RISC/6000'i birbirine bağlayarak terminal bağlantılarının yapıldığını belirterek şöyle dedi: "Kadıköy Belediyesi 6 kadı ve Pentagon binasına benzeyen bir yapı. 6 katta her bir koridoru 50 metre civarında olan 18 tane kori-

10 10 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Bilimin sonu... KEMAL BALCI Gazeteci-Yazar Bilmem farkında mısınız? Yeryüzü uygarlığına birşeyler oluyor. Sanki, çağın bitişine değil de, modern zamanların sona erişine tanıklık ediyoruz. 20. yy. uygarlığının ölüm çığlıklarını ve yeni bir yüzyılla birlikte yeni bir yeryüzü uygarlığının doğum sancılarını duyuyoruz. Geçiş dönemlerinin belirleyici öğesi olan kültürlerin harmanlanması, iletişim devrimi ile gerçekleşiyor. Uygarlığımızın yıkıntıları içinden, yeni bir uygarlığın doğmasına bilgi iletişimi ebelik yapıyor. Bilimin başdöndürücü gelişimi, modern teknolojinin doğumuna yol açtı. İnsanoğlu 1969'da Ay'a ayak bastı ve dünyayı uzaydan kendi gözleriyle gördü... Ama bilim kendi potansiyelini tüketme ve başka bir aşamaya sıçrama noktasına da geldi. Çünkü, çağdaş uygarlığı yaratan bilimsel gelişme, gittikçe artan biçimde biraraya getirdiği kültürlerin çatışmalarını önleyemedi. Hergün, modern silahlarla donanmış ve televizyonda anında izlenen sayısız kabile kültürü, birbiriyle savaşmakta. Modern çağın insanı, bilimsel bilgiyle, geçmiş tüm çağlardan geometrik dizi farkıyla fazla donanmasına karşın, derin bir çelişki yaşamakta. En modern teknoloji ürünleriyle fal baktırma, geceleri televizyonda ürkütücü vampir filmleri izleyerek kendinden korkma, evrensel hoşgörüye yer bırakmayan vahşet sahnelerinden gizli bir zevk alma, bilimin özünü oluşturan akılcılığın sona erişinin göstergesi değilse nedir? Bütün bu karmaşa, eskiyi aşmış bilim ve kendini aşmış insanı gerekli kılıyor. Daha fazla bilgiyle donatılan insan, soyunu yok edecek rastgele bir rotanın izlenmesini önleyecek yegane güçtür. Bunun için, bilim ve insan bugün, kendini aşmanın eşiğindedir. İletişim Adresi: Telefon: Faks: Gümrük Birliği ne geçiş, Türkiye BT pazarını büyütecek Marmara Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Eyüp İlyasoğlu tarafından hazırlanan ve Interpro Pazar Araştırma Merkezi'nin yayınladığı "Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'nin Türkiye Bilgi Teknolojisi Sektörüne Etkileri" başlıklı rapor, 1 Kasım 1995 Çarşamba günü İstanbul Hyatt Regency Oteli'nde yapılan çalışma grubunda tartışıldı. Toplantıda, son gelişmelerle birlikte Ocak 1996'da geçiş süreci başlayacak Gümrük Birliği'nin sektörümüzü büyüteceği vurgulandı. Toplantıya Interpro Yönetim Kurulu Başkanı Miray Tekelioğlu, Ülker A.Ş. İthalat Müdürü Rıza Tozlu, Digital Türkiye A.Ş. Pazarlama ve Satış Operasyon Müdürü Şevki Kuyulu, Set A.Ş. Genel Müdürü Engin Sirmen ve Genel Müdür Yardımcısı Güngör Alpar, Veskom A.Ş. PC Satış Müdürü Cüneyt Şasi, Siemens Nixdorf A.Ş. Ticari Sorumlusu Feyza Bozok, Trio Çözümevi Yönetici Ortağı Sinan Oymacı, Raks A.Ş. Mali İşler Genel Koordinatörü Fahri Baş, IBM Türk Ltd. Şti. Araştırma Uzmanı A. Funda Tüfekçibaşı, 4K Bilgi işlem Ltd. Şti.'den Gamze Aydın ve Milliyet Gazetesi köşe yazarlarından Ulagay katıldı. Osman Interpro Genel Müdürü Ruşen Yaykın'ın açış konuşmasından sonra Prof. Dr. Eyüp Ilyasoğlu raporla ilgili konuşmasında, bu gibi çalışma gruplarıyla Gümrük Birliği'nin BT sektörüne etkileri konusunda somut öneriler geliştirilmesi gerektiğine değindi. Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) 31 Temmuz 1959 yılında başvuru yapan Türkiye'nin 1963 yılında Ankara Anlaşması ile Gümrük Birliği sürecini başlattığını söyleyen Ilyasoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "1994 yılına kadar Ankara Anlaşması ve Katma Protokol sürecinde yalnızca mal ticaretini kapsayan Uruguay Round'u ekonomik sistem, sonunda hizmet ticaretini de kapsar hale gelmiştir." Toplantıda, Gümrük Birliği ile Avrupa ile entegre olacak Türkiye'nin dünya ticaretinde de bu entegrasyonu hissedeceği vurgulandı. Nitekim, Türkiye'nin ABD için Çin'den sonra en önemli ikinci ülke olduğu, özellikle yılbaşından sonra ABD'nin Türkiye'ye baskısını artıracağı belirtildi. Gümrük Birliği'ne geçişte Türkiye bilgi teknolojisi sektöründe altyapı önlemlerinin alınmasına değinilen toplantıda, özellikle eğitim konusunda orta öğrenimin araştırma ve geliştirmeye açık olarak geliştirilmesi vurgulandı. Toplantıda, altyapı önlemlerinin devlet tarafından uygulanabilmesi için sektörde faaliyet gösteren şirketlerin etkin ve yoğun katılımının gerekliliği bir kez daha yinelendi. Toplantının Gümrük Birliği'nin sektöre etkilerinin tartışıldığı bölümünde, özellikle yazılım sektöründe yabancı şirketlerle evlenmelerin yaşanacağı ve çoğunlukla küçük ve orta boy işletmelerden oluşan bilgi teknolojisi pazarında şirket sayısının satın alma/birleşme yoluyla azalabileceği belirtildi. Toplantıda, sektörümüzü yakından ilgilendiren Gümrük Birliği'nin şirketler genelinde henüz yeterince analiz edilmediği belirtilerek, bu gelişmeyi yakından takip etmenin ve etkileri hakkında öngörülü olmanın gelecek için son derece önemli olduğu vurgulandı. Diğer sektörlerde öngörüde bulunup, yatırım ve yapılanmalarını bu yönde yapanların, gelecek için yüksek hedefler koymaktan çekinmedikleri örnekleriyle aktarıldı.

11 6-12 Kasım Sayı: 41 haber 11 GSM ile Internet'e bağlanıyoruz Turkcell'in data/faks hizmetini lediklerini sözlerine ekliyor. Turkcell'in faks/data bağlantısı hizmetin mi entegre etmeye çalıştık. Cep telefonlarında bu hizmeti destekleyen MBS, data/faks bağlantı hizmeti veriyor başlatmasıyla birlikte MBS Bilgisayar da kullanıcılara bu konuda danışmanlık ve destek hizmeti sunacak. den yararlanmak isteyen kuruluşlar arasında gazeteler, istanbul Valiliği, birtakım büyük kuruluşlar yer alıyor. Tuncay Alp, proje için şunları söylüyor: "Data/faks bağlantısı hizmeti projesi bu yılın başından beri hazırdı, geliştirilmesi biraz zaman aldı. Yeni santral kuruldukça o santrallara siste markalar çoğaldı, kartları hazırlamaya çalıştık. Şimdi tüm bunlar oturdu." Data/faks hizmetinin abonelere maliyeti, dakikası 16 bin TL olan normal konuşma ücreti üzerinden işlem görecek ve konuşma faturalarına eklenecek. Bağlantı için gereken faks/ modem kartının bedeli ise 1,000 DM. Abonelerin data/faks bağlantısı hizmetini almak istemeleri durumunda Turkcell kişilere sadece telefon kartını veriyor ve hattını kullanıma açıyor. Şirket, kullanıcının bağlantı için gerekti ekipmanların temininde destek, birebir bağlantı kurma ve uyumluluk sorunlarında bu hizmetler için dış kaynak kullanımına gidecek. MBS Bilgisayar da Digital, IBM gibi PC üreticileri bazında söz konusu destek ve hizmetlerin abonelere ulaştırılmasında Turkcell ile ilk anlaşmayı yapan şirketlerden biri. MBS data/faks bağlantısında, Internet bağlantısında Turkcell dışındaki tüm hizmetleri sunacak. MBS Genel Müdürü Muhsin Doğrular, abonelere faks/data hizmeti için gerekli ekipman ve her türlü bağlantı desteğini vereceklerini açıkladı. Mobil iletişim sistemleri alanında faaliyet gösteren Turkcell, GSM (Global Systems for Mobile Communications) şebekesiyle abonelerine sunduğu hizmetlere bir yenisini ekledi. Yakın bir tarihte devreye girmesi beklenen sistem ile Turkcell, GSM telefonlarında data/faks bağlantısı hizmetlerini sunmaya başlayacak. Nisan ayından bu yana altyapısı hazır olan ve Türk Telecom'dan (TT) onay bekleyen proje üzerinde birtakım deneme çalışmaları yürütülüyor. Özel deneme kartları ile isteyen kullanıcılara cep telefonu ile data/faks bağlantısı konusunda birtakım uygulamalar yapılıyor. Özel uygulamalar arasında Internet'e bağlantı, yurtdışı bağlantıları, faks çekme, bir PC'den diğer bir PC'ye bağlantı kurulup veri transferi yapma ve SMS (Short Message Service) uygulamaları yer alıyor. TT'nin hatları henüz kullanıma açmamış olması nedeniyle söz konusu hizmet genel bir kullanıma erişemedi. Turkcell yetkilileri, teknik olarak bu hizmeti vermeye hazır olduklarını, TT ile numaralama ve fiyatlandırma konusunda bugünlerde anlaşmaların sona ermesini beklediklerini söyledi. Anlaşmanın ise 3 hafta sonra sonuçlanması bekleniyor. Abonelerin data/faks bağlantısından yararlanabilmeleri için gereken cihazlar arasında cep telefonu, faks/modem kartı, PC ve yazılımlar yer alıyor. Internet'e bağlanmak için ise bir GSM telefonu, GSM kartı, PCMCIA kartı, faks/data kartı, PCMCIA modem, tercihen taşınabilir bir bilgisayar, Internet bağlantı yazılımları gerekiyor. Kullanıcıların bu noktada Turkcell'den data ve faks hattı ve numarası almak için bir anlaşma yapmaları gerekiyor. Turkcell Servis Geliştirme Mühendisi Tuncay Alp'in verdiği açıklamaya göre abonelerin hattında 3 farklı numara olacak. Birinci numara telefon işlevini yerine getiriyor, ikinci numara ile faks çekilebiliyor, üçüncü numara ile de modeme ulaşılıp data bağlantısı gerçekleştiriliyor. Faks/modem kartının her telefonun kendi markasıyla uyumlu olması gerekiyor, isteyen abone TT'nin vereceği data ya da faks hatlarından birini ya da her ikisini birden alabilecek. Alp, şu anda cep telefonundan sinyal alınan her noktada faks ve data bağlantısı yapılabileceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra Türkiye'de pek çok kuruluşun altyapısını hazırladığını, hatların genel kullanıma açılmasını bek-

12

13 6-12 Kasım Sayı: 41 haber 13 Kişisel Bilgisayarlarda UNIX Kullanımı I. Ulusal Toplantısı yapıldı ALTUĞ ÖZGENLİK ve PC tabanlı bir UNIX olan SCO UNIX hakkında bilgi verdi. Etkinliklerin üçüncü gününde ise Microhost'tan Kemal Ertaş "Gerçek Za Kişisel Bilgisayarlarda UNIX Kullanımı I. Ulusal Toplantısı, Ekim 1995 tarihleri manlı, Dağıtılmış ve Gömülü Sis arasında İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Sosyal Tesisleri'nde yapıldı. İlgili bir dinleyici kitlesinin izlediği toplantının açılış konuşmasını İTÜ'den Prof. Dr. Metin Demiralp yaptı. Demiralp konuşmasında, PC'lerdeki diğer işletim sistemleriyle UNIX arasındaki farkları vurgularken, açık bir sistem yapısı sunan UNIX'in PC kullanıcısı için de oldukça ideal bir platform olduğunu söyledi. Demiralp'in açış konuşmasından sonra TRUUG Başkanı İffet Inceer bir konuşma yaptı. Inceer, konuşmasında TRUUG'u tanıtarak Açık Sistem Kullanıcıları Derneği'nin faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Amaçlarının derneği geliştirmek ve daha fazla üye olduğunu söyleyen İnceer, öğrenci ve akademisyenlerin de üyelik için hedef kitleleri arasında bulunduğunu belirterek, TRUUG'un Türkiye çapında 450'den fazla üyesi bulunduğunu, ancak bu sayının çok yetersiz olduğunu da sözlerine ekledi. Özellikle eğitim seminerleri faaliyetlerine de değinen İnceer, bu eğitim seminerleriyle amaçlarının daha bilinçli bir kullanıcı kitlesi olduğunu söyledi. temlerde QNX Microkernel Teknolojisi" konulu bir konuşma yaptı. Toplantının son gününde ise "Kişisel Bilgisayarlarda UNIX" konulu bir panel gerçekleştirildi. Toplantının gözde konusu Linux'tu Üç güne yayılan ve dokuz oturum halinde gerçekleşen Kişisel Bilgisayarlarda UNIX Kullanımı I. Ulusal Toplantısı'nda ağırlıklı olarak bugünlerde çok gündemde olan Linux işletim sistemi üzerinde duruldu. Internet üzerinden herkesin ulaşıp alabileceği (public domain) bir UNIX işletim sistemi olan Linux, giderek dünyada sesini daha çok duyurmaya başlıyor. Buna paralel olarak toplantı süresince Linux üzerindeki çeşitli uygulamalardan örnekler gösterildi. Linux'un sunduğu olanaklar, Linux üzerindeki çeşitli uygulamalar, iletişim, TCP/IP, XWindows gibi konuların işlendiği toplantılarda, Linux ile yayıncılık, C'de grafik, Perl, Postcsript ile grafik, Prolog ve uzman sistemler gibi konular da işlendi. Kişisel Bilgisayarlarda UNIX Kullanımı I. Ulusal Toplantısı'nda konuşmacılar genel olarak İTÜ öğrencileri ve araştırma görevlileriydi. Toplantının ilk günü akşamı son oturumda ise SCO (Santa Cruz Operation)'un Türkiye temsilcisi Prosoft'un Genel Müdürü Aydın Paykoç, toplantıya katılanlara SCO

14 14 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Verisoft, hedef pazara katalogla yöneliyor Finans sektörü ve POS (Satış Noktası Terminalleri-Point of Sale) alanında çalışmalar yürüten Verisoft, tüm bu konulardaki bilgi birikimi ve deneyimini bir araya getirerek, ürünlerini bir paket altında pazara sunmayı hedefliyor. Verisoft'un bir başka hedefi de Internet'e bağlanmak isteyen kullanıcılara gerek danışmanlık, gerekse ürün temininde hizmet vermek. Tüm ürün ve hizmet listesini bir katalogda toplamayı amaçlayan Verisoft, hedeflediği kullanıcılara bu katalog aracılığıyla ulaşacak. Verisoft Satış ve Pazarlama Müdürü Cüneyt Büyükbezci, hedeflerinin Türkiye'de bilgisayar ürünlerinin yazılım ağırlıklı olarak katalogla pazarlanması olduğunu vurguladı. Bağlantı ve sistem bütünleyici araçları bir katalog içerisinde toplayıp sistem bütünleştirici veya çözüm sağlayan kuruluş olarak çalışan şirketlere katalogdan, hızlı bir şekilde ulaştırmayı düşündüklerini de ekledi. Başlangıç olarak bağlantı ürünlerini seçmelerinin nedeninin, proje yapan şirketlere yönelmek olduğunu belirten Büyükbezci, bu şirketlerin Türkiye'de odağını belirlemiş durumda olmadıklarını savunarak şöyle devam etti: "Şirket, müşterinin sorununu çözebilmek için gidip bir ürünün temsilciliğini alıyor. Proje yapan bir şirketten çok, temsilcilik yapan bir şirket oluyor. Ama ne temsilcilik görevini tam yerine getirebiliyor ne de müşteri gereksinimlerini karşılayabiliyor. Çünkü temsilcilik yapılanması yok ve bir şekilde rakibi olan şirketlere bu ürünü satması gerek. Bizim başlangıç olarak bağlantı ürünlerini seçmemizdeki en büyük neden, bu şirketlerin gereksinimi olan ürünlerin bir kısmını bizden temin etmesini sağlamak. Bize ürünü sipariş etsinler, zamanını not edelim ve onların istedikleri tarihte ürünü sağlıklı bir şekilde teslim edelim." Bilgisayar pazarıyla ilgili olarak yapılan mevcut araştırmalara göre sistem bütünleştirici pazarının oluşamadığını vurgulayan Büyükbezci, ancak bu alanda Türkiye'de ciddi bir pazar gördüklerini söyledi. En azından Türkiye'de satılan UNIX sunucu pazarının yüzde 30'u kadar bir sistem bütünleştirici pazarı bulunduğunu belirten Büyükbezci, "Çünkü UNIX ya da NT sunucusunun girdiği her yere bağlantı ürünü de girmek zorunda" dedi. Verisoft Genel Müdür Yardımcısı Osman Alver ise, ikinci bir paket olarak da bağlantı için gerekli olan uygulamalara hazır UNIX çözüm paketi vermeyi düşündüklerini söyledi. Bu çerçeve içinde ilk olarak oluşturdukları UNIX kutusunun, Internet sunucusu olduğunu belirten Alver, şirketlerin Verisoft katalogundan kendi WEB sayfalarını hazırlamak için Internet Sunucu kutusunu veya Internet İstemci kutusunu sipariş edebileceklerini söyledi. Şu anda Verisoft'un kendi WEB sunucusu bulunduğunu ve Verisoft Com.TR olarak hizmet verdiklerini vurgulayan Alver, şirketlere Internet konusunda gereksinimleri olan tüm donanım ve yazılım hizmetlerini de vermeyi hedeflediklerini belirtti. Internet servisi sağlayan bir kuruluş olarak çalışmayacaklarını vurgulayan Alver, fakat Internet'e bağlanmak isteyen şirketlere bu işin nasıl yapılacağını anlatabilecekleri gibi donanımıyla birlikte çözümü getirip kurabilecek durumda olduklarını söyledi. "Müşterinin sunucusu varsa yazılımını, danışmanlığını verip sunucusu yoksa ilgili Internet sunucusunu oraya koyup bu hizmeti vermesini sağlayabileceğiz" diyen Alver, bu konuda IBM RISC 6000 serisi ve HP 9000 serisi sunucuların şu anda WEB sunucu olarak hazır olduğunu söyledi. Şirketlerin Verisoft katalogunu açıp kendi WEB sunucularını sipariş edebileceklerini belirten Alver, "Hedefimiz kullanıcıya konfigürasyon karmaşası yaratmadan Internet sunucu paketi vermek" dedi. Alver, katalogun ve Internet sunucu paketinin yaklaşık bir ay sonra pazara sunulacağını da sözlerine ekledi.

15 6-12 Kasım Sayı: 41 haber 15 Yerli markalarda IBM-Microsoft yarışı NURAY ÖZKAN ketle resmi anlaşma imzalanmış sorusu sıkça soruluyor. Şirketler bir Şirketler iki ürün arasında tercih oluyor), henüz oturmuş bir ürün değil. Ancak bugünlerde bu şirket süre Windows 95'in OEM kanadın yapmaktansa hem Windows 95'i olmaması, OEM fiyatının rakip ürü lerin hemen hepsi doğal olarak an daki gereksinimlerini halletmesini hem de OS/2 Warp'i bilgisayarları ne karşı pahalı olması. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de Microsoft'un Windows 95i ile IBM'in OS/2 Warp'i arasında büyük bir yarış var. IBM 'büyük bir bilgisayar şirketi' yapısıyla, asıl işi sadece yazılım geliştirmek olan Microsoft'a karşı IBM OS/2 Warp'i ciddi ve agresif bir biçimde pazarlamaya baş laşma imzalayacak. Şu anda ürün gereksinimlerini dağıtıcılarımızdan temin ediyorlar" dedi. Gereksinimlerin giderilmesi bekleniyor Yerli markalar arasında şu sıralar 'Windows 95 mi, OS/2 Warp mı?' ve anlaşma hükümlerinin kolaylaşmasını bekleyecekler gibi görünüyor. Bu arada OS/2 Warp'i sistemlerine yüklemeye karar verenlerin sayısı da çoğalıyor. Can Doğancan, şu anda OS/2 Warp için anlaşma yapan şirket sayısının 10'u bulduğunu söyledi. ile birlikte sunma düşüncesinde. OEM şirketleri arasında Windows 95'e geçişin yavaş olmasının nedenleri arasında şunlar sıralanıyor: Daha yüksek bir konfigürasyon yapısı istemesi, donanımların 32 bitlik veriyolunu desteklemek durumunda olması (dolayısıyla kullanıcılar cephesindeki geçiş de yavaş Sonuçta o ürünün başarılı olabilmesi büyük ölçüde ürünün doğru bir şekilde talebini yaratıp doğru bir şekilde ve doğru kanallarla pazarlamasına, kullanıcının isteklerini anında ve eksiksiz yanıtlamasına bağlı. Bu şartlan yerine getiren şirket de pazar liderliğini yakalayacak gibi görünüyor. ladı. IBM bünyesinde yeni oluşturulan kişisel yazılımlar bölümü, OS/2 Warp'i IBM'in bütünsel yapısından kurtararak rakipleriyle birebir rekabete sokuyor. IBM, 1995 yılı başında gerçekten köklü bir yapılanmaya gitti; bu yapılanmasını Temmuz ayında Kişisel Sistemler olarak ayırması ve bu bölümün işinin sadece kişisel yazılımlara odaklanmasının sonucu yavaş yavaş görülmeye başlandı. IBM Türk, Microsoft'un Windows 95 tanıtım başarısına karşılık OS/2 Warp'i her noktada, her platformda tanıtmaya ağırlık verdi. OS/2 Warp'in Windows 95'e karşı geliştirdiği strateji, özellikle pazarlama stratejisine birebir yansıdı. Daha önce herhangi bir ürününün tanıtımı için pek sesini yükseltmeyen IBM, diğer ürünlerinde olduğu gibi OS/2 Warp'ta da tanıtımı artırdı, hızlandırdı. Hepsinden önemlisi IBM, 1996 yılı için kendine özellikle kişisel yazılım ürünlerinin yüzde 100'ünü indirekt kanallar yoluyla pazarlamak hedefini koydu. Bu anlamda IBM'de büyük bir değişim göze çarpıyor. IBM Türk Kişisel Sistemler Yazılım Ürünleri Pazarlama Müdürü Can Doğancan, IBM Türk'ün, OS/2 Warp'i Türkiye'de montaj yapan OEM şirketlerine de sunmak için özel bir çaba içine girdiğini belirtiyor. Montaj yapan şirketlerin bulunduğu her noktada, özellikle fuarlarda OS/2 Warp'i sistemlerine yüklemeleri için önemli bir girişim başlattı. Microsoft Türkiye ise 1995 yılı başında montaj şirketlerle çalışma esaslarını belirleyerek, büyük miktarda çalışan şirketlerle DOS- Windows OEM Satış Anlaşması imzalamıştı. Ancak Microsoft'un Windows 95'i pazara sunmasının ardından gelmesi beklenen OEM satış anlaşmaları henüz tamamlanmamış durumda. Microsoft Türkiye OEM Satış Müdürü Çetin Uygun, Windows 95'in OEM anlaşmalarının bugüne kadar 1-2 şirketle imzalandığını belirterek, hemen tüm OEM şirketlerinin anlaşma yapmak için beklediklerini söyledi. OEM şirketlerinde Windows 95'e geçişin yavaş olduğuna katılmayan Uygun, "Windows 95 yepyeni bir işletim sistemi, yepyeni değişiklikler gerektiriyor. Şirketler bugüne kadar sistemlerinde Windows 95'in çalışması için gerekli olan Jump Start Kit'i beklediler. O yüzden çoğu şir

16 16 haber 6-12 Kasım Sayı: 41 Digital'ın kişisel işistasyonu yaklaşımı Digital Türkiye, tüm dünyada duyurduğu yüksek performanslı kişisel bilgisayar se Güvener, gelişen pazarda kişisel işistasyonu yaklaşımının doğmasını şöyle açıklıyor: "PC dünyasında ta dı. Öte yandan UNIX bazlı işistasyonları ise pahalıydı. Ara kademede o gereksinime yanıt verecek bir dıklarını belirten Güvener, NT'nin üzerinde ayrıca hem PC hem de işistasyonu uygulamalarının çalışa risiyle pazara 'kişisel işistasyonu' ürünler kişisel üretkenliği artırmak ürün tasarlanması gerekiyordu. Ni bildiğini vurguladı. kavramını da tanıttı. Masaüstü bilgi için kullanılıyordu. Bugün ise PC tekim Digital, Windows NT bazlı Digital'ın Alpha işlemcisiyle ge sayar sistemlerine getirilen kişisel kullanımı çok farklı noktalara geldi. sistemi pazara sunarak PC dünyası liştirdiği, 233 MHz ve 266 MHz gü işistasyonu kavramı, güçlü, perfor Artık ürün tasarımları, karar destek nın rahatlığını arayan kullanıcılara cünde iki adet kişisel işistasyonu mansı yüksek, fakat fiyatı ucuz ola sitemleri, proje yönetiminde PC'ler aynı zamanda bir işistasyonu dün modeli var. Digital, Intel tabanlı rak tanımlanıyor. Söz konusu ürün kullanılır oldu; böylelikle daha yası da sunmuş oldu." Celebris serisinin yetmediği yerde ler üst-uç PC'lerle alt-uç PC'lerin güçlü ve hızlı sistemlere gereksi NT ile birlikte PC dünyasını da Alpha işlemcili modellerini kullanı kesiştiği noktaya hitap ediyor. Digi nim doğdu. PC'ler güçlü ve aynı ha güçlü, güvenli ve ve çok sayıda cılara öneriyor. tal Türkiye Ürün Yöneticisi Nur zamanda ucuz olmak durumunday uygulaması olan bir dünyaya taşı Kişisel işistasyonları ürünlerinin hedef pazarları ise bilgisayar destekli tasarım, finans, uygulama geliştirme, bilim ve araştırma, yayıncılık olarak belirlenmiş. Digital aslında genel olarak PC dünyasından UNIX işistasyonu dünyasına geçmekte zorlanan kişi ve kurumlan hedefliyor. Ayrıca işistasyonu sistemlerinde Windows NT ile çalışmak isteyenler de şirketin hedef kitlesi arasında. Digital, 'Alpha'yı PC gibi satmak' stratejisini kişisel işistasyonlarında da gerçekleştirerek, PC fiyatına yakın bir fiyat belirlemiş. Ürünlerin en düşük konfigürasyonları 4 bin 757 dolar, en yüksek modelleri ise 7 bin l60 dolar arasında değişiyor. Digital Türkiye, ürünleri bayileri aracılığıyla pazarlayacak. Nur Güvener bunun yanı sıra bilgisayar destekli tasarım ürünleri üzerinde yoğunlaşan yerlerle de iletişim halinde olduklarını açıkladı. Celebris XL, Pentium Pro işlemcili Digital Türkiye, 31 Ekim 1995 tarihinde İstanbul'da, bütün Avrupa ülkelerinde düzenlenen bir Roadshow gerçekleştirdi. Etkinlikte Intel'in P6 kod adıyla bilinen Pentium Pro işlemcisi kullanılarak hazırlanan Celebris XL bilgisayarları tanıtıldı. Digital'ın Windows NT ile birlikte hedeflediği kişisel işistasyonları pazarına hitap eden söz konusu ürünün, şirketin masaüstü bilgisayar pazarındaki pazar payını artırması bekleniyor. Şirket, kişisel işistasyonu olarak tanımladığı sistemlerinde hem Pentium Pro, hem de Alpha işlemcilerini kullanıyor. Yetkililer, PC pazarının daha fazla güç ve yatırım koruması istediğini, buna karşın işistasyonları kullanıcılarının da Windows tabanlı uygulamaları olan, ucuz masaüstü sistemler aradığını belirterek Windows NT tabanlı kişisel işistasyonları ile her iki gereksinime de yanıt verdiklerini dile getiriyor. Toplantıda Digital Türkiye Kişisel Bilgisayarlar Bölüm Müdürü Aykut Gündüç, Microsoft ile yaptıktan stratejik işbirliğinden sonra şimdi de Windows NT cluster teknolojisinin geliştirilmesinde her iki şirketin de anlaşmaya gittiğini belirtti. Microsoft'un, ileriki Windows NT uyarlamalarında Digital'ın cluster teknolojisini destekleyeceğini açıkladığım duyurdu. Digital'ın Pentium Pro modellerinin fiyatının 5 bin 500 dolardan başlayacağı ve bu yılın Aralık ayında pazara sunulacağı belirtildi.

17

18 18 dünyadan 6-12 Kasım Sayı: 41 Macaristan, yüksek teknoloji haritasında Bilişim'95 Etkinliklerine katılan Gyözö Kovacs sayesinde Doğu Bloku -özellikle Macaristan'ın- bilgi teknolojisi geçmişini tanıma olanağımız oldu. Macaristan, Doğu Bloku'nda ilk bilgisayarı geliştiren ülke olmakla kalmayıp, son yıllarda bilgi teknolojisi alanındaki kuruluşlarının sayısını artırarak uluslararası arenada yerini alma yolunda da emin adımlar atıyor. 1970'li yıllarda Macaristan'da elektrik mühendisi Janos Kürti'nin görevi devlet kuruluşu olan bir elektronik şirketinde komünizm çağının köhneleşmiş bilgisayarlarını tamir etmekti. Doğu Bloku ülkelerine o zamanlar uygulanan Batı'nın teknoloji satışları ile ilgili yasakları nedeniyle, yedek parça bakım kitapları bulmak son derece güç olup, tamir ve bakımlar gereğinden çok daha uzun bir süre alıyordu. Janos'un sabrı ve işine bağlılığı şimdi kendisini yüksek teknoloji işinde Macaristan'ın önde gelen kişilerinden biri yapmış oluyor yılında kurduğu şirketi bugün yaklaşık 2 bin müşterisine özellikle bozulan sabit disklerdeki veriyi kurtarma konusunda hizmet veriyor. Bu yıl sonuna doğru 8 milyon dolar geliri olacak şirketin İsviçre bankaları ile Alman donanmasına kadar uzanan müşterileri verilerinin kurtarılma işi için ortalama 2 bin dolar ücret ödüyor. Bugün beyin gücü ve girişimci ruhu ile oluşan yüksek teknolojide uzmanlaşmış küçük şirketler Macaristan'ın iş hayatına yeni bir görüntü ve ivme kazandırıyor. Son yıllarda kurulan binden fazla şirket bilgisayarlardan biyoteknolojiye kadar yayılan bir sektörde iş yapıyor. Bu şirketlerin gittikçe büyüyen bir bölümü de oluşturdukları yepyeni projelerle Amerika ve Japonya'daki şirketlerle rekabete hazırlanıyor. Macaristan, sadece yüksek teknoloji şirketleriyle değil, aynı zamanda ilk buluşların da geliştiği bir ülke olarak tanınmaya başlandı. Macar üniversitelerinden mezun olan birçok bilim adamı ve Nobel Ödülü kazanan araştırmacılar, 1980'li yıllardaki ekonomik süreç içinde devlet kuruluşlarından ayrılıp kendi işlerini kurarak serbest pazara girdiler ve dünyaya açıldılar. Bunlardan biri de 1982 yılında Macar Jeofizik Enstitüsü'nden ayrılan ve ilk iş olarak üç boyutlu ekran görüntüleri için program tasarımı yapan ve Graphisoft'u kuran Gabor Bojar. 1983'de Münih Ticaret Fuarı'nda Bojar'ı keşfeden Apple Computer'ın yöneticileri kendisine Macintosh bilgisayarı kullanan mimarlar için özel bir program tasarımı geliştirilmesini önerdiler ve bu yönde büyük destek verdiler. Şimdi Graphisoft tüm dünyada mimarların kullandığı Archi- CAD'i pazarlıyor. Şirketin geçen yıl ArchiCAD satışları 12.5 milyon dolara ulaştı. Bir matematikçi ve dil uzmanı olan Gabor Prosezeky, Budapeşte Teknik Üniversitesi'nden birkaç arkadaşı ile beraber 1992'de Morphologie adlı bir yazılım şirketi kurdu. Bu şirket Lotus ve Word Perfect için hazırladığı programlardan sonra Microsoft ile bir anlaşma yaparak yazım kontrolü, tireleme ve dizim üzerinde Microsoft Word'un Macarca uyarlamasında kullanılan programları hazırlamaya başladı. Bu programların son derece esnek olması nedeniyle Microsoft ayrıca Lehçe ve Romence'ye uyarlamak üzere Morphologie ile yeni bir anlaşma yapmak üzere. Yüksek teknoloji sektörü geliştikçe girişimci şirketlerin sayısı da gün geçtikçe artıyor. Ancak bankaların ticari krediler için yüzde 36 oranında faiz uygulaması bu şirketler için ciddi bir sorun yaratıyor. Diğer bir sorun da şirket kuran bilim adamlarının ve araştırmacıların yeterli yönetim ve pazarlama deneyimleri olmaması -ki bu durumda bu şirketlerin Amerikan ve Japon rakipleriyle başlayan rekabeti korumaları bir hayli güçleşiyor. Buna karşın bu şirketlerin ülke ekonomisine katkısı, özellikle iş alanında yarattıkları olanaklar önemli boyutla ra ulaşırken, Macaristan da yüksek teknoloji haritasındaki yerini bu girişimciler sayesinde alıyor.

19 6-12 Kasım Sayı: 41 dünyadan 19 Ortadoğu'nun Silicon Vadisi İsrail, yüksek teknoloji işinde Ortadoğu'nun mini Silicon Vadisi olma yolunda hızla ilerliyor. Derleyen: AMİL KUNT Tel Aviv'e yarım saatlik ve Silicon Vadisi'ne yaklaşık 12 bin km uzaklıkta bulunan Rehovolt, israil'de son zamanlarda sayıları gittikçe çoğalan ileri yonga tasarımından veri ağları sistemlerine, tıbbi görüntüden iletişime ve sayısal baskıya kadar teknoloji alanında yatırım yapan girişimcilerin toplandığı küçük bir kent. Özellikle barış rüzgarlarının birkaç yıl önce esmeye başlamasından beri israil'de kurulan teknoloji şirketlerinin sayılarında büyük artış görülüyor. Bu kuruluşların büyük bir bölümü de Rehovolt'da. israil'deki bu gelişmede, eski Sovyetler Birliği'nden bu ülkeye gelen yüksek teknolojide deneyimli göçmen mühendisler çok önemli bir rol oynuyor. Ayrıca İsrail'in içine dönük ve sosyalist bir politikadan uzaklaşıp, girişimci ve uluslararası bir politika izlemesiyle ülkenin ekonomik ve iş kültürünün değişmesi de bu teknoloji devrimini körükleyen diğer bir neden. Bu ülkede bir zamanlar laboratuvarlarda üretilen, ancak askeri amaçlarla sır olarak saklı tutulan teknolojik buluşlar şimdi uluslararası finans kuruluşları tarafından desteklenen israilli girişimciler tarafından küresel pazarlara sunuluyor. Motorola'nın Lingo adlı cep telefonunun çekirdek devresi Tel Aviv'deki Motorola'nın araştırma ve geliştirme laboratuvarlarında geliştirilirken, Emultek adlı bir israil yazılım şirketinin desteği ile bu telefonun tasarımı kısa bir zamanda bitirildi. Intel'in 486 ve Pentium yongalarının bazı önemli parçalarının tasarımı israil'de yapıldı. Yakında çıkacak olan "trifocal kontakt lens"ler de Holo-Or adlı bir şirketin ürünü. İsrail, işçi başına düşen bilim adamında lider durumda İsrail'in teknolojinin her dalında ciddi bir atılım yapması ve 5 milyon nüfusu ile Amerika ve hatta Güney Kore'nin araştırma ve üretim gücüne yaklaşması şimdilik beklenmiyor. Ancak, şimdiye kadarki askeri amaçlı araştırmalar telekomünikasyon ve yazılım teknolojilerinde bu ülkeye büyük ilerlemeler kazandırmış bulunuyor. Aynca hiç bir askeri desteği ve önemi olmayan alanlarda israil'de geliştirilen teknolojiler de uluslararası pazarlarda büyük ilgi görüyor. Bunlardan biri de bir Rehevolt şirketi olan ve AT&T ile Japonya'nın Toppan Printing şirketinin ortak olduğu Indigo'nun ve diğer sayısal görüntü şirketlerinin gerçekleştirdiği sayısal baskı teknolojisi. Bu teknolojiyle baskı endüstrisinin Almanya'dan israil'e kayması bekleniyor. Japonya gibi doğal kaynaklardan yoksun olan İsrail'de insan kaynaklan en yüksek düzeyde kullanılıyor. Dünyada işçi başına düşen bilim adamı ve mühendis sayısının en yüksek olduğu israil'de barışla beraber ülkenin çok büyük askeri endüstri kuruluşlarının bir bölümü sivilleştirilirken, teknolojiye yatırım yapacaklara faizsiz kredi ve fonlar sağlanıyor. Yüksek teknoloji işinin büyümesiyle iki yıl önce yüzde 11 olan işsizlik oranı yüzde 7'nin altına düşmüş durumda. Hayfa'daki Technion ve Tel Aviv'deki Weizmann Enstitüsü gibi araştırma kuruluşları ile sayıları 1800'e ulaşan irili ufaklı yüksek teknoloji şirketinin bu yıl sonuna kadar gerçekleştirecekleri ihracatın 1990 yılının iki katı olarak 9 milyar dolar olacağı hesaplanıyor. Bu ihracat ile israil'in ekonomik büyümesi de Güneydoğu Asya ülkeleri gibi yılda yüzde 6'ya ulaşacak. Uluslararası yatırımcıların ilgisi israil'deki bu gelişme ülke dışındaki yatırımcıların da ilgisini çekiyor. Boston'daki MVP adlı bir şirket israil'in tıbbi ve biyoteknoloji alanlarında 10 milyon dolar yatırım yaparken, Madge Networks adlı bir Hollanda şirketi de israil'in başta gelen bir bilgisayar ağı şirketi olan Lannet Data Communications'ı 300 milyon dolara satın aldı. ingiltere'nin Cable&Wireless PLC şirketi de İsrail'in telekomünikasyon tekeli olan Bezeq'in yüzde 10 hissesini satın almış bulunuyor. Bütün bu gelişmeler şimdiye kadar satışa hiç çıkarılmayan israil şirketleri ve İsrail ekonomisi bakımından çok büyük bir değişiklik olarak nitelendiriliyor. Onlarca yıl boyunca israil savunma güçleri, Arap komşularına karşı stratejik üstünlüklerini korumak amacıyla ülkedeki yüksek teknoloji gelişmelerini tekelinde tutarken, israil'e karşı Arap ülkeleri tarafından uygulanan ticari ambargo nedeniyle İsveç'in Ericsson, Fransa'nın Alcatel gibi şirketleri ile büyük Japon teknoloji şirketleri bu ülke ile ilişki kurmaktan uzak kaldılar. Bu nedenle İsrail'de teknoloji bu dönemde kendi kaynak ve yetenekleriyle gelişti. Bunlardan biri de şimdi dünyaya açılıp sayısal renkli baskı sistemlerinde ün yapmış olan Scitex. Araştırma alanında çok büyük bir gelişme gösteren israil'in en büyük eksiği ise, teknolojilerini uluslararası pazarlama konusundaydı. Örneğin, bilgisayarlı tomografi sistemlerini ilk geliştiren israil'in Elscint şirketi liderliği, arkadan gelip, dünya pazarlarına çok daha güçlü ve yaygın olarak giren General Electric'e kaptırdı. Şimdi ise teknoloji üreten israil şirketleri yabancı şirketlerin işbirliği ile uluslararası pazarlara çok daha etkin bir şekilde yayılıyor. Örneğin, veri ağları üzerinde çalışan ancak dış ülkelere açılamayan Fibronics'in Amerika dağıtıcılığını Elbit Computers üstlenirken, antivirus yazılımları üreten BMR Technologies Symantec adlı, satışları yılda 500 milyon doları geçen bir Amerikan şirketi ile ürünlerini Amerika'da pazarlamaya başladı. Devletten yüksek teknolojiye 500 milyon dolar Barışın gelmesiyle beraber, israil savunma bütçesinde giderlerin azalması personel sayısında indirim yapılması sonucu askeri amaçla üretilen teknolojiler de gizlilik kapağı kaldırılarak sivil amaçlara doğru yönlendirilmeye başlandı. Bu gelişmeye paralel olarak savunma endüstrisinden ayrılan yüksek teknolojiye vakıf yetenekli bir insan gücü de kendi şirketlerini kurarak deneyimlerinden ticari olarak yararlanma yolunu seçiyor, israil hükümeti de bu teknoloji sektörünü destekleyen adımlar atıyor. Bu yıl sonuna kadar devletin yüksek teknoloji şirketlerine yaptığı yardım 500 milyon doları bulacak. Oysa bu miktar iki yıl önce 250 milyon dolardı. 1980'li yıllarda israil'de yüksek teknoloji alanındaki ortalama ücretler Silicon Vadisi'ne göre yüzde 50 daha düşüktü. Bu nedenle Intel, IBM ve Motorola gibi şirketler bu ülkedeki yatırımlarının karşılığını kısa bir sürede aldı. Şimdi aradaki fark yüzde 20'ye inmiş bulunuyor. Bugün Hayfa'daki Technion okulu mezunları yılda 45 bin dolar ücretle işe başlıyorlar ki, bu ücret Amerika'da aynı şekilde çalışmaya başlayanların ücretlerinden daha düşük değil. Buna rağmen İsrail teknoloji şirketlerinin daha esnek ve hızlı çalışmaları, yabancı şirketleri bu ülkeye çeken başlıca neden. Özellikle Japon şirketleri araştırma ve geliştirme giderlerinin kendi ülkelerine göre çok daha düşük olması nedeniyle israil şirketleriyle çalışmayı yeğliyorlar. Bugün israil'de yüksek gelir sahiplerinin büyük bir bölümü teknoloji işine atılmış girişimciler. Bu nedenle de çok kârlı bir iş kolu olarak nitelendirilen yüksek teknoloji sektöründe sayıları gittikçe artan girişimcilerle israil'i Ortadoğu'nun Silicon Vadisi yapma yolunda büyük adımlar atıyor.

20 20 sektör 6-12 Kasım Sayı: 41 Control Data'dan kampanya Control Data Bilgi İşlem, 20 Ekim-30 Kasım 1995 tarihleri arasında geçerli olmak üzere bir kampanya başlattı. Control Data'dan lamada kampanya fiyatları şöyle belirtildi: CD Cyrix 486 DX 2-66 MHz (4 MB bellek, 420 MB sabit VESA ekran kartı, renkli ekran, 1.44 MB disket sürücü) 964 dolar; CD Intel Pentium 75 MHz (8 MB bellek, 540 MB sabit yapılan açıklamada, disk, 1 MB VESA ekran kartı, disk, 1 MB S3 PCI ekran kartı, kampanya çerçevesinde satışı renkli ekran, 1.44 MB disket sürücü) renkli ekran, 1.44 MB disket sü yapılan bütün sistemlerle birlikte 895 dolar; CD Intel 486 rücü) dolar; CD Intel Mega Yazılım Eko-Entegre-1 paket yazılımının yüklü olarak DX4-75 MHz (4 MB bellek, 420 MB sabit disk, 1 MB VESA ekran Pentium 100 MHz (8 MB bellek, 540 MB sabit disk, 1 MB S3 PCI verileceği belirtildi. Yazılımın kartı, renkli ekran, 1.44 MB ekran kartı, renkli ekran, 1.44 muhasebe, stok, cari, fatura, senet, çek ve kasa modüllerinden oluştuğunun vurgulandığı açık disket sürücü) 986 dolar; CD AMD 486 DX (4 MB bellek, 420 MB sabit disk, 1 MB MB disket sürücü) dolar. Control Data/ Digital'dan Celebris kampanyası Digital Türkiye, Celebris GL Pentium 5120 kampanyası başlattı. Digital'dan yapılan açıklamada, 15 Kasım 1995 tarihine ya da kontenjan tükeninceye kadar sürecek olan kampanya çerçevesinde, Celebris GL Pentium 5120'nin fiyatının 4 bin 733 dolardan 3 bin 799 dolara indirildiği belirtildi. Kampanya kapsamındaki Celebris Pentium GL Pentium'un konfigürasyonu şöyle: Intel Pentium-20 MHz, 16 MB bellek, 256 KB Cache bellek, PCI Enhanced IDE Kontrol kartı, 845 MB sabit disk, 1.4 MB disket sürücü, PCI 64-bit ekran kartı, CD-ROM sürücü, PCI Ethernet kartı, 16-bit ses kartı, Windows 95 ve Windows for Workgroups 3.11, Internet brower yazılımı, renkli ekran. Ürünü, Digital'ın PC yetkili satıcılarında bulabilirsiniz. Digital Türkiye/ Link ve Escort'tan kampanya Link Bilgisayar ve Escort Computer, Ekim ayından itibaren ortak promosyon çalışması başlattı. Link Bilgisayar'dan yapılan açıklamada, 1995 yılı sonuna kadar Escortland ve yetkili satıcılar kanalı ile satılacak tüm Escort Bilgisayarlar'ında da Link entegre ticari paketinin deneme uyarlaması yüklü olarak sunulacağı belirtiliyor. Deneme paketi PC'sinde yüklü bir kullanıcının, siparişi verdiği gün lisanslı kullanıcı konumuna geçeceğinin vurgulandığı açıklamada, ilkokul çocukları için hazırlanan Kolej ve Anadolu Liseleri'ne hazırlık sınav yazılımı Merdivenin sınırsız kullanım hakkı ile her bilgisayarda ücretsiz olarak yüklü geldiği de belirtiliyor. Ayrıca, Türkiye'deki toplam 18 Escortland'- ın, eğitim ve eğlence amaçlı hazırlanan Link Ev Ürünleri'nin satış noktası olduğu bildirildi. Ekim'den itibaren, yedi ayrı Merdiven serisi ile iki adet Yumyum serisinin pazara sunulduğunun belirtildiği açıklamada, Link'in önümüzdeki yıl ev ürünleri alanında çok sayıda yeni ürün çıkarmayı amaçladığı bildiriliyor. Link/ Escort/ Power Objects kampanyası Oracle Power Objects'in StandAlone adı verilen uyarlaması, 15 Kasım 1995 tarihine kadar 500 dolar yerine 99 dolardan satılacak. Power Objects'in içinde, blaze adı verilen küçük bir veri tabanı da mevcut. Oracle Türkiye'nin dağıtıcıları Linkplus ve Logobase'den yapılan açıklamada, ürünü 99 dolara satın alabilmek için kullanılmakta olan diğer araçların (Visual Basic, Access, FoxPro, Visual C++ gibi) lisansının gösterilmesi yeterli olacak. Linkplus/ Logobasel

21 6-12 Kasım Sayı: 41 sektör 21 Infinity'den Compel kampanyası Asymetrix'in Türkiye dağıtıcılarından olan Infinity Experts, çokluortam sunu geliştirme yazılımı olan Compel ürününü pazara sunması nedeniyle bir kampanya başlattı. Infinity'den yapılan açıklamada, kampanya çerçevesinde Microsoft PowerPoint lisansını getiren her kullanıcıya, 225 dolar değerindeki Asymetrix Compel 1.0 ürününün 150 dolar karşılığında verileceği bildirildi. Böylece MS PowerPoint for Windows 95 yükseltme fiyatı olan 175 dolar yerine, daha kapsamlı yeni bir ürüne 25 dolar daha ucuza sahip olunabileceğinin vurgulandığı açıklamada, kampanyanın Kasım ayı sonuna kadar süreceği belirtildi. Mirage'dan yıl sonuna kadar kampanya Mirage Group kuruluşu olan Mirage Computer, 4 eşit taksit ve Türk Lirası bazında bir kampanya başlattı. Mirage'dan yapılan açıklamada 31 Aralık 1995 tarihinde sona erecek olan kampanya kapsamında, Mirage bilgisayarlarından alan herkese, DOS 6.22, Windows 3.1, Mr Adres, Logo Alınteri, Bilden ÖYS-ÖSS Soru Programı ve Internet bağlantı programı Netmanage Öğrenci Modülü; Mirage 4100 (486 DX4-100MHz, 8 MB bellek, 540 MB sabit disk, 512 MB ekran kartı, faks/modem kartı, CD-ROM, 1.44 MB disket sürücü, 16 bit ses kartı, renkli ekran, DOS, Windows 3.1, Mr Adres, Bilden ÖYS-ÖSS Soru Programı) 55 milyon 800 bin TL peşin, vadeli 4 x 16 milyon 42 bin TL. Ticari Modül; Mirage 4100 (486 ran, DOS, Windows 3.1, Mr. Adres, Logo Alınteri Programı) 59 milyon 800 bin TL peşin, vadeli, 4 x 17 milyon 192 bin TL. Internet Modül; Mirage P75 (Pentium75 MHz, 8 MB bellek, 730 MB sabitdisk, 512 MB ekran kartı, faks/modem kartı, CD-ROM, 1.44 MB disket sürücü, 16 bit ses kartı, renkli ekran, DOS, Windows 3.1, Mr. Adres, ürününün ücretsiz olarak verileceği DX4-100 MHz, 8 MB bellek, 540 MB Netmanege Internet Bağlantı Programı) belirtildi. sabitdisk, 512 MB ekran kartı, milyon 900 bin TL peşin, va Kampanyaya dahil olan bazı bilgisayar ve konfigürasyonları şöyle: faks/modem kartı, CD-ROM, 1.44 disket sürücü, 16 bit ses kartı, renkli ekdeli 4 x 34 milyon 400 bin TL. Mirage/ Internet kampanyası Internet konusunda hizmet veren CompuPublication, Internet açılış sayfası fiyatlarında indirim yaptı. CompuPublication'ın açıklamasında önceki fiyatlara oranla yaklaşık yüzde 50 indirim yapıldığı bildiriliyor. Sayfanın uzunluğuna göre avantajın artacağının vurgulandığı açıklamada, kampanyanın 31 Aralık 1995 tarihinde sona ereceği belirtiliyor. CompuPublication Home Page fiyat listesi şöyle: Internet'in yıllık kirası 1,000 dolar, Home Page hazırlanması 1,000 dolar, kurulum 400 dolar, her sayfa 10 dolar. CompuPublication/ Güneş'ten Orion kampanyası Orion Computer'in montajını yapan Güneş Bilgisayar, ürünlerinin son kullanıcılara tanıtılması kapsamında, 22 Ekim-13 Kasım 1995 tarihleri arasında bir kampanya başlattı. Güneş Bilgisayar'dan yapılan açıklamada, Orion Computer'in 23 modelinin bulunduğu kampanyada Oki, Fujitsu yazıcıları ve Logo ürünleri de yer alıyor. Kullanıcıların, istedikleri bilgisayarı Orion Computer Show-Room'lardan 23 değişik model arasından seçebileceğinin vurgulandığı açıklamada, kullanıcıların istekleri doğrultusunda hız ve kapasite parametrelerine bağlı olarak yeni konfigürasyonlar oluşturulmasının mümkün olduğu da belirtildi. Günes/ PSIinst 2.8 Bakım Sistemi kampanyası PSI Türkiye, PSIinst'in yeni 2.8 uyarlamasına yönelik Aralık ayı sonuna kadar sürecek bir kampanya başlattı. PSI'dan yapılan açıklamada talimat düzenleme, planlama, yönlendirme, sonuç değerlendirme, bütçeleme, periyodik kontrol ve bakım, malzeme ekonomisi ve otomatik raporlama modüllerinden oluşan PSIinst 2.8 uyarlamasının, PC üzerinde aynı anda 6 farklı dilde çalışabildiği belirtildi. PSI/

22 22 sektör 6-12 Kasım Sayı: 41 Posta Çekleri Merkezi ve Havale Sistemi'nin online otomasyonu hizmete girdi. Posta işletmesi Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, İnfo Otomasyon tarafından yaklaşık iki yıldan bu yana yürütülen çalışmaların sonucunda kurulan sistem konfigürasyonunun Tandem Himalaya Sybase K bilgisayar ve ilişkisel veritabanı işletim sistemi olduğu belirtildi. Sistem mimarisi olarak istemci/sunucu yapı Posta Çekleri Merkezi otomasyona geçti sının esas alındığının belirtildiği çözümler sunuyor. de çalışmaya başlayacak ve online tık hesaba para yatırma ve hesaptan açıklamada, posta merkezlerinde, Posta Çekleri ve Havale Sistemi'nin bağlantı sağlayacak. Bu merkezle para çekme işleminin otomas üzerinde UNIX işletim sistemi altında online otomasyona geçişinrin gişeleri, tıpkı on-ine çalışan yona açık herhangi bir posta işye çalışan Intel bilgisayarları bulunduğu vurgulandı. Otomasyonu gerçekleştiren den kısa süre sonra, Posta Işletmesi'nin hizmet verdiği tüm servislerin bankaların gişeleri gibi olacak ve posta çeki, havale kabul ve ödeme, rinden anında gerçekleştirilebileceği belirtildi. Geçtiğimiz hafta Anka Info Yatırım Holding aşamalı olarak otomasyona geçece döviz alım-satımı gibi posta hizmetra Ulus Posta Merkezi'nde, Posta İşden Şirketleri, Info Otomasyon ve Telekomünikasyon, Integra Yazılım, Info Bilgisayar Sistemleri, İnfina Yazılım ği belirtiliyor ve şu açıklama yapılıyor: "Bu sistemle birlikte artık havale lerinin tamamı bilgisayar sistemi ile takip edilecek." Bu sistemin, havale işlemlerini letmesi'nin 155. Kuruluş Yıldönümü etkinlikleri kapsamında, 27 Hizmet Merkezi'nde otomasyona geçiş ve Info Telekomünikasyon şir hizmetleri çok daha hızlı, güvenli yürüten bankalardan farklılığının nedeniyle uygulamalı bir tanıtım da ketleri ile haberleşme ve posta hizmetleri, finans hizmetleri gibi alanlarda yazılım ve donanım içeren ve kaliteli olarak verilecek. Posta Çekleri hizmeti için kurulacak olan yeni sistem ilk aşamada 27 merkez ise havalelerin alıcılarına adreslerinde teslimlerinin sağlanması olduğunun vurgulandığı açıklamada, ar yapıldı. Tanıtımda, Posta Çekleri ve Havale Sistemi'nin online işleyişi uygulamalı olarak gösterildi. Eczacıbaşı, Datalogix in Avrupa kullanıcılarını topladı Eczacıbaşı Yapı Gereçleri, Gemms MRP II ürünüyle süreç endüstrisine yönelik çözümler sunan Datalogix şirketinin Avrupa kullanıcılarına bir toplantı düzenledi. Istanbul Plaza Otel'de yapılan ve Hewlett-Packard, Platres Lafarge, Enichem, Walkers-Smiths, Allied Signal, Thorntons ile RP Scherer şirketlerinin katıldığı toplantıda Datalogix, 1996 ve 1997 yıllarında çıkacak yeni uyarlamalarla ilgili bilgi verdi. Eczacıbaşı Bilgi iletim Genel Müdürü Faruk Eczacıbaşı'nın yaptığı açılış konuşmasının ardından Eczacıbaşı Yapı Gereçleri Proje Yöneticisi Özgen Özkan, Gemms projesi hakkında bilgi verdi ve Vitra Seramik Fabrikaları'nı tanıttı. HP'den yapılan açıklamada, Gemms MRP II ürününün üretim, finans, satış, satınalma, MRP kapasite ve imalat planlama modüllerini kapsadığı belirtilerek şunlara yer verildi: "Hewlett-Packard'in anahtar teslimi olarak yürüttüğü projede, HP Profesyonel Hizmetler Bölümü proje yönetimi, uygulama danışmanlığı, teknik danışmanlık, HP-UX ve Gemms ürününe yönelik eğitim hizmetleri sunuyor ve Gemms'in uyarlanmasında destek oluyor. Gemms ürününün ekranlarının ve el kitaplarının yerelleştirilmesi HP uzmanları tarafından sağlanıyor. Eczacıbaşı Bilgi iletim ise danışmanlık ve teknik hizmetler sunuyor." Microsaray'ın yeni POS satışları Microsaray, son olarak Adil Restoran, Mavi-Yeşil ve Eresin Otel'in POS sistemlerini kurdu. Microsaray'dan yapılan açıklamada, istanbul Kadıköy'de bulunan Adil Restoran'da bir adet 2700 Sistem Ünitesi, bir adet fatura/adisyon yazıcısı, bir adet rapor yazıcısı ve 3 adet mutfak yazıcısı bulunduğunu belirtti. 30 Ağustos 1995 tarihinde açılan Mavi-Yeşil Restoran'ın POS sistemini Micros 2700 ürünü ile gerçekleştirdiğinin belirtildiği açıklamada, önümüzdeki günlerde açılacak olan istanbul Eresin Otel'de ise 12 adet Micros 8700 POS sisteminin kullanılacağı vurgulandı.

23 6-12 Kasım Sayı: 41 sektör 23 Biltektaş, Bisan ve Egemosan'ın projesini üstlendi Biltektaş, Kaleporselen ile Bisan ve Egemosan şirketlerinin bilgisayar destekli üretim planlama ve kontrol sistemi projesini üstlendi. Biltektaş'tan yapılan açıklamada, proje çerçevesinde gerekli yazılımın yanı sıra şirket içi eğitim, endüstri mühendisliği ve yönetim danışmanlığı hizmetlerinin de sunulacağı belirtildi. Projenin yaklaşık 20 ay süreceğinin belirtildiği açıklamada, Kaleporselen'in projeye mühendislik ve eğitim desteği verdiği de vurgulandı. Ziraat Bankası 3M'i seçti Ziraat Bankası'nın açtığı manyetik ortam ürünleri alımı ihalesi'ni 3M ürünleri kazandı. 3M'den yapılan açıklamada, şirketin Türkiye dağıtıcısı olan Index Bilgisayar'ın ihaleyi kazanmasında, satış sonrası hizmet ve güvenilirliğin etkili olduğu ileri sürüldü. 3M şirketinin, 200'ü aşkın ülkede 87 bin çalışanı bulunduğunun vurgulandığı açıklamada, 3M'in Türkiye'de sağlık, trafik güvenliği, elektronik, telekomünikasyon, endüstri ve üretim sektörlerinde faaliyet gösterdiği belirtildi. 3M'in pazara sunduğu ürünler arasında data kartuş, bilgisayar bandı, yazılabilir optik disk ve disket bulunuyor. Geleceğin araştırma konuları Avrupa Komisyonu raporlarına göre, önümüzdeki yılların en önemli araştırma konuları, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin, (ODTÜ) 9-15 Ekim 1995 tarihli haftalık bülteninde şöyle belirtildi: Geleceğin otomobili, çokluortam eğitim yazılımı, yeni nesil hava taşıtı, insan ve çevre kaynaklı kazalar (felaketler), geleceğin treni, çekimsizler arası taşıma. Geleceğin araştırma konulan arasında özellikle çokluortam eğitim yazılımlarının olması dikkat çekici. Mirage, TSE onay aldı Mirage Computer'in bilgisayarları Türk Standartları Enstitüsü tarafından onaylandı. Mirage Computer'den yapılan açıklamada, Ekim 1995 tarihinden itibaren bütün bilgisayarlarının TSE onaylı olarak satışa sunulmaya başladığı belirtildi. 3D CAD/CAM'in adresi değişti 3 D CAD/CAM Technology Ltd.'- nin yeni adresi şöyle: Bahariye cad. Başoğlu İş Merkezi No.55/20 Moda Kadıköy/İstanbul Tel: / Fax: Netaş'ın 1 milyonuncu hattı hizmette Netaş, 1 milyonuncu PABX hattının servise sunulması nedeniyle Ekim 1995 tarihleri arasında Antalya'da bir toplantı düzenledi. Toplantıda konuşan Netaş Genel Müdür Yardımcısı Suat Baysan, Netaş'ın 1 milyonuncu hattını, Eczacıbaşı-Procter & Gamble özel telefon santrallerinde de 1 milyon hatta ulaşması şirket için önemli bir noktadır." Netaş'tan yapılan açıklamada ise, şirket içi iletişimin karşılanmasına yönelik birçok kullanıcı özellikleri ile donatılan PBAX sistemlerinin, 2000'li yıllarda veri ve görüntü iletimi, telsiz iletişim servisleri ortaklığı olan Sanipak'ta hizmete ve kablosuz haberleşme sunduğunu belirterek şöyle dedi: teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla "Şehir santralları pazarında 9.5 milyon hatta servis veren Netaş'ın daha da önem kazanacağı belirtildi. Satranç Turnuvası'nın sponsoru Link Türkiye Satranç Federasyonu tarafından düzenlenen Federasyon Kupası Satranç Turnuvası'nın ikincisi Link Bilgisayar'ın sponsorluğunda yapıldı. Türkiye çapında çeşitli dereceler kazanan 22 kişinin katıldığı turnuvanın, 3 Ekim 1995 tarihinde yapılan final maçı ile ilk üçe giren satranççılar ödüllerini Link Bilgisayar Orta Anadolu Bölge Müdürü Feride Aksoy'dan aldılar. Aksoy, dünyada hızla artan satranç oyuncularının bu sporu bir hobi olmaktan çıkarıp meslek haline getirdiğini belirterek, Link tarafından sağlanan 35 milyon TL değerindeki ödülleri sahiplerine verdi. Öte yandan Link Bilgisayar, 19 Ekim 1995 tarihinde Ankara Dedeman Otel'de yetkili satıcı ve bayileri ile bir toplantı yaptı. Link'teki son gelişmeler ve sektörde karşılaşılan sorunlara kalıcı çözümlerin getirilmesi konularının tartışıldığı toplantıda, Link'in kısa süre önce pazara sunduğu Link 4a ticari yazılım serisi tanıtıldı.

24 24 sektör 6-12 Kasım Sayı: 41 İnsan Kaynakları, yazılım programları ve Internet Kasım 1995 tarihleri arasında İstanbul Çırağan Oteli'nde '1. Uluslararası İnsan Kaynakları Konferansı' düzenleniyor. International Business Conculting (IBC) tarafından düzenlenen konferansta tartışılacak ana konu, 'Avrupa Gümrük Birliğine Girerken Yeniden Yapılanmada İnsan Kaynakları, Uzmanlar, Yazılım Programları ve Internet' olacak. Son yıllarda ülkemizde bir arayış ve geçiş döneminin yaşandığı, Dünyada ve Türkiye'de İnsan kaynakları Yönetimi Sistemleri içerikli güncel ve önemli bir konuyu tartışmaya açacak olan 6 günlük etkinliğin amacı, bu konuda bilgi birikimi ve deneyimi olan uzmanları biraraya getirmek ve bilgi paylaşımı ortamı sağlamakla beraber aynı zamanda en değerli kaynaklardan biri olan insan olgusunun önemini gündeme getirmek. Bunun yanı sıra konunun uzmanlarınca, 1996 yılının insan Kaynakları Yılı olarak kabul edilmesi bekleniyor. 6 gün boyunca Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerindeki kuruluşların yetkilileri, insan kaynakları konusunda konuşmalar yapacak, yuvarlak masa toplantıları düzenleyecek, İnsan gücü kaynakları yönetimi ve kurum stratejilerinde yeni eğilimler', 'Rekabetsel bir avantaj olarak yönetici seçimi ve geliştirilmesi, sosyal haklar ve insanlar' panelleri yapılacak, insan kaynakları konusunda ürün geliştiren şirketler de çözümlerini sergileyecek. Çözüm sergileyen şirketler arasında Aktif Danışmanlık, Bilin Bilgi İşlem, Oracle Türkiye, KRM A.Ş, Sesam yer alıyor. Toplantıda ayrıca Internet tartışmaları olacak. Internet konusunda ele alınan konu başlıkları ve konuşmacıları şöyle: Türkiye'de Internet: ODTÜ Dr. Serhat Çakır; Internet Yararları ve Tehlikeleri: Koç Üniversitesi Dr. Ahmet Şimşek; Değer Katkılı Ağlar IBM Küresel Ağı Internet Hizmetleri, IBM Türk Bora Kızılırmak; Windows 95- Microsoft Türkiye. Konferansın hedef kitlesi, şirketlerin üst düzey yetkilileri, organizasyonlarında henüz insan kaynaklarına geçiş yapmamış ya da yeni geçiş yapan ve organizasyonlarını geliştirmek isteyen kuruluşlar olarak belirlenmiş. Ayrıntılı bilgi, numaralı telefondan alınabilir. İş dünyasında Internet Sun Microsoystems, Internet'in iş hayatına etkileri ve ve kullanım özelliklerinin tartışılacağı, 'The Internet; Open for Business' adlı ABD'den canlı uydu bağlantısıyla gerçekleştireceği etkinliği 14 Kasım 1995 tarihinde saat 18.30'da İstanbul Hyatt Regency Otel'nde Türk iş dünyasına sunuyor. Aynı gün saat 16.00'da Sun Microsystems Türkiye adına Genel Müdür Fred Kohout, yeni bir Sun ürününün tanıtımını yapacak. Sun Microsystems'ın Kaliforniya merkezinden Intelsat K uydusuyla yapılacak ve 1.5 saat sürecek etkinlikte Internet yönelimli satış teknikleri, kuruluşların ürün ve üretim stratejilerinin oluşturulması noktasında yararları, Internet'in güvenilirliği, uluslararası ticarete katkıları, içerdiği bilgiler, yayın ve WEB Site için kullanılabilecek araçlar konuşulacak. Ayrıntılı bilgi için numaralı telefonu arayabilirsiniz. Kets, doküman arşiv semineri düzenliyor Kets Ltd., Türkiye dağıtıcılığını yürüttüğü WaterMark Software şirketinin Belge Yönetim ve Arşiv Sistemlerinin yeni modüllerini 9 Kasım 1995 tarihinde istanbul Çırağan Kempinski'de yapılacak olan seminerde tanıtacak. Kets'den yapılan açıklamada, söz konusu seminerde elektronik belgeler ile çeşitli yazılı dokümanların bilgisayar ortamında saklanması ve istendiğinde erişilmesine olanak tanıyan sistemlerin değişik çözümlere ve çeşitli sektörlere uygulanabilirliğinin duyurulacağı belirtildi. Açıklamada ayrıca, Kets'in temsilcisi olduğu konuyla ilgili diğer şirketlerin ürünlerinin de seminerde tanıtılacağı bildirildi. Ayrıntılı bilgi, numaralı telefondan alınabilir. ICS'den MicroFocus tanıtımı ICS Entegre Bilgi işlem, 14 Kasım 1995 tarihinde Türkiye temsilciliğini yaptığı MicroFocus'un uygulama geliştirme alanındaki stratejilerinin aktarılacağı ve yeni ürünlerinin tanıtılacağı bir toplantı düzenliyor. Toplantı, İstanbul The Marmara Oteli'nde yapılacak. Seminerde MicroFocus'un bugünkü ve yakın gelecekteki stratejileri ayrıntılı olarak aktarılacak. Ayrıntılı bilgi için numaralı telefonu arayabilirsiniz.

25 6-12 Kasım Sayı: 41 sektör 25 Miro ile gökkuşağını yakalayın Alman kökenli çokluortam donanımı üreticisi miro, geçtiğimiz günlerde yeni ürünlerini tüm dünyada duyurdu. miromagic 44SV twin miromagic 44SV twin, çift ekranla çalışmak üzere tasarlanmış profesyonel bir grafik kartı. İki adet S3 Vision968 işlemcisiyle desteklenen kart, 8 MB VRAM görüntü belleğiyle kullanıcıya sunuluyor. Sadece PCI veriyolu uyarlaması bulunan kart 1280x1024 noktalık grafik modunda 100 Hz ekran tazelemesi yapabiliyor. 1600x1200 noktalık grafik moduna kadar çözünürlük desteği veren miroma GIC 44SV twin, bu modda 16 bit renk basabiliyor. miromagic 44SV twin ile birlikte Windows 95, Windows 3.x, AutoCAD, Microstation, 3D Studio, OS/2, Windows NT sürümleriyle sunuluyor. Kart ile beraber mirosuperscreen, miro- PINBOARD, miroscope, mirosc- REEN, mirotint, miromonitor, mirosize ve mirotwinface yardımcı yazılımları da sunuluyor. mirod1568 FA 15 inç tüp genişliğine sahip olan mirod1568 FA, miro'nun pazara yeni sunduğu ekran ailesinin giriş seviyesi üyesi mm nokta genişliğine sahip olan ekran, 86 MHz bant genişliğinde. Dikey olarak Hz, yatay olarak ise KHz arası tarama genişliğine sahip olan mirod1568 FA, 1280x1024 noktalık çözünürlükte titreşimsiz olarak çalışabiliyor. VGA çıkışına bağlanabilen ekran, adaptör parça ile Macintosh'lara da bağlanabiliyor. Ayrıca ekranın üzerinde çokluortam uygulamaları için stereo hoparlörler de bulunuyor. mirod1769 FA mirod1769 FA, 17 inç tüp genişliğine sahip bir ekran. 1280x1024 noktalık ekran modunu titreşimsiz olarak destekleyebilen ekran, 0.28 mm nokta genişliğine sahip. Dikey olarak Hz, yatay olarak ise 3-69 KHz arası tarama yapabilen mirod1769 FA, 86 MHz bant genişliğinde. Ayarları ekran üzerinde gösterebilen (on-screen display) mirod1769 FA, mirod1568 FA gibi çokluortam uygulamaları için tümleşik stereo hoparlörlere sahip. 15 iğne VGA çıkışma bağlanabilen ekran, adaptör parçası ile Macintosh'lara da bağlanabiliyor. miroc inç tüp genişliğine sahip olan miroc20110, 1600x1280 noktalık ekran modunu titreşimsiz olarak destekleyebiliyor mm nokta genişliğine sahip olan ekran PC ve Macintosh'lara doğrudan bağlanabiliyor. Dikey olarak Hz, yatay olarak KHz tarama genişliğine sahip olan miroc20110, 700 MHz gibi çok yüksek bir bant genişliğine sahip. mirovideo DC20 Profesyonel bir video kartı olan mirovi DEO DC20, PC'nizi ufak çaplı bir sayısal video kayıt stüdyosu haline dönüştürüyor. PAL ve NTSC standartlarında Composite, Cinch, S-Video ve Hosiden giriş çıkışlarına sahip. 1600x1024 noktalık grafik moduna kadar destek verebilen mirovideo DC20, 768x576 noktalık (PAL) çözünürlükte 24 bit rengi destekliyor. Sadece PCI veriyolu uyarlaması bulunan kart, Adobe Premieri 4.0 LE, Adobe Photoshop LE ve Asymetrix 3D-F/X yazılımlarıyla sunuluyor. Kart ile birlikte Windows 3.1, Windows 95 ve Microsoft Video for Windows 1.0 sürücüleri geliyor. mirovideo DC20'nin gereksinim duyduğu en az konfigürasyon ise şöyle: 4860X işlemci, Windows 3.1, 8 MB bellek ve 10 MB boş sabitdisk alanı (1 GB tavsiye ediliyor). miro ürünleri Bilgi için: Ölçsan CAD Teknolojileri,

26

27 Bilgi ve iletişim... Giderek birbirinden ayrı düşünemeyeceğimiz iki kavram. Gün geçtikçe teknolojileri de birbiri içine giriyor ve artık 'bilgi ve iletişim teknolojileri' olarak birlikte tanımlanıyor. Bu nedenle bu sayımızda dosya konumuzun başlığı "İletişim". İletişim Dosyası'nda, dünya bilgi ve iletişim pazarı, veri iletişim teknolojileri ve Türkiye veri iletişim pazarını inceliyoruz. rtık herşey tek bir dünya ortamına doğru gidiyor. Merkezinde insanın olduğu, tüm çalışmaların insanların daha iyi yaşaması, daha hızlı iletişimi ile ilişkilendirildiği bir dünya. Tabii bu dünyada yaşayan herkesin elinde bir telefon olması koşuluyla, tek bir dünya, tek bir telefon. Dünya giderek küçülüyor. Küresel bir köye dönüşüyor. Kültürel sınırlar ortadan kalkıyor. Değişik bölgelerde yaşayan insanların karşılıklı anlaşmaları gelişiyor. Temel amaç, insanların arasındaki iletişimin artması, gerisi teknoloji. Bilgisayarın, bilgi teknolojisinin gelişen küresel iletişim ağının temel parçası olduğu iletişim teknolojisi..." înterpro Genel Müdürü Ruşen Yaykın, Telecom 95 fuarı izlenimlerini aktardığı BT/haber'in Ekim 1995 tarihli sayısında yayınlanan "Herşey küreselleşecek" başlıklı yazısında bu görüşleri dile getiriyordu. Herşeyin küreselleştiği, dünyanın giderek küçülerek küresel bir köye dönüştüğü dönemde iletişim de kocaman, dev bir endüstri haline geliyor. Öyle ki, 2000 yılında iletişim pazarının tek başına 1 trilyon dolar düzeyine erişmesi bekleniyor. Son yıllarda bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler bu iki teknolojiyi giderek birbirinin içine doğru itiyor, İletişimsiz bilgi teknolojisi düşünülemez hale geliyor; bilgi teknolojisi, iletişim teknolojilerinin bir aracı haline dönüşüyor. Teknolojideki bu gelişmeye paralel olarak da son yıllarda bilgi ve iletişim teknolojisi şirketlerinin birleşmeleri sıkça karşılaştığımız bir olgu olarak ortaya çıkıyor. Tüm bunların sonucunda artık bu iki endüstri, yanlarına görsel-işitsel sistemler endüstrisini de alarak tek bir başlıkta adlandırılıyor: Bilgi-iletişim (infocommunication) teknolojileri... Giderek büyüyen bir pazar Dünya Telekomünikasyon Birliği'nin (ITU) verilerine göre, iletişim, BT ve görsel-işitsel endüstrilerinden oluşan bilgi- iletişim teknolojileri endüstrisinde (kısaca bilgi endüstrisi) 1994 yılında 1 trilyon 425 milyar dolarlık gelir elde edildi. Bu gelirde en büyük paya telekomünikasyon hizmetleri sahip (% 36). İkinci sırada ise yüzde 33'lük pay ile bilgisayar donanım ve yazılımı yer alıyor. (Grafik 1) Yine ITU verilerine göre 1994 yılında Batı Avrupa bilgi ve iletişim teknolojileri pazarının büyüklüğü 329 milyar dolar oldu. Bu pazarda da telekomünikasyon hizmetlerinin payı çok yüksek yılında Batı Avrupa bilgi ve iletişim teknolojileri pazarının yüzde 45'i telekomünikasyon hizmetlerinden elde edildi. Pazarın yüzde 26'sını bilgisayar yazılım gelirleri, yüzde 20'sini ise bilgisayar donanım gelirleri oluşturdu. Telekomünikasyon ekipmanlarının payı ise yüzde 9 olarak gerçekleşti. Batı Avrupa pazarında bilgi ve iletişim teknolojileri pazarının yıllara göre büyüklüğüne baktığımızda ise, 1992'den 1994'e yüzde 9'luk bir büyüme göstererek 302 milyar dolardan 329 milyar dolara ulaştığı görülüyor (Grafik 2). ITU verilerine göre bu pazarın büyüklüğü 1996 yılında 368 milyar dolara ulaşacak. Bir başka değişle 1994 yılından 1996'ya yaklaşık yüzde 12'lik bir büyüme gösterecek. Bilgi-iletişimin devleri Giderek büyüyen bilgi ve iletişim teknolojileri pazarında yaptıkları satışlara göre en büyük 25 şirket sıralandığında, 1994 yılı verilerine göre ilk sırayı Japon NTT şirketi alıyor. NTT'nin 1994 yılı bilgi ve iletişim satışlarının tutarı 79 milyon dolar (Tablo 1). NTT'yi iki ABD şirketi izliyor, ikinci sıradaki AT&T'nin satışlarının değeri yaklaşık 72 milyon dolar, üçüncü sıradaki IBM'in ise 64 milyon dolar (Tablo 1). Bu sıralamada özellikle Japon ve ABD şirketlerinin çokluğu göze çarparken, birçok Avrupa ülkesinin PTT'leri de sıralamada yerlerini alıyor. Bunların bazılarının özelleştirme çalışmalarının devam ettiği düşünüldüğünde şanslarının oldukça yüksek olduğu rahatlıkla söylenebilir. Deutsche Telekom 37.7 milyon dolarlık satış geliri ile en büyük bilgi ve iletişim şirketleri arasında 6. sırada yer alıyor. France Telekom ise 23.3 milyon dolar ile 13. sırada bulunuyor.

28 28 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 ITU verilerine göre dünyanın en büyük 25 bilgi-iletişim şirketinin 1994 yılı toplam satış geliri ise 769 milyar 620 milyon dolar. Çokluortam erişiminde Türkiye 29. sırada Dünya Telekomünikasyon Birliği, ülkelerin telefon, TV ve PC kullanımında 100 kişi ortalamalarını hesaplayarak bir sıralama yapıyor yılı verileriyle oluşturulan bu sıralamada Türkiye 29. sırada yer alıyor. Türkiye'nin 100 kişi için PC ortalaması 1.1 gibi küçük bir değerde kalırken, TV ortalaması 27, telefon ortalaması ise 20.1 değerinde. Türkiye ile aynı sırada yer alan Şili'nin PC ortalamasının ise 3.1 olduğunu gözönüne aldığımızda, Türkiye'deki PC yoğunluğunun ne kadar geride kaldığını görüyoruz. Bu sıralamada ABD birinci konumunda. ABD'nin telefon yoğunluğu 59.5, TV yoğunluğu 79 iken PC yoğunluğu ise 29.7 ile 39 ülke içinde en yüksek değere sahip (Tablo 2). İkinci sırada yer alan ülke ise Danimarka. Danimarka'nın özellikle telefon yoğunluğu oldukça yüksek ve 39 ülke içinde telefon yoğunluğu açısından 60.4 ile ikinci sırada yer alıyor. Çokluortam erişimi açısından ülkeler bazında yapılan bu sıralamada belki en çok dikkati çeken ülke ise Hindistan. Özellikle yazılım alanında yaptığı atılımlar ile BT alanında tüm dikkatleri üzerine çeken Hindistan, telefon, TV ve PC kullanımı açısından 39. sırada yer alıyor. Dünyada en fazla nüfusa sahip olan Çin bile Hindistan'ın iki basamak üzerinde yer alıyor. Yine bu araştırma ile ortaya çıkan önemli bir sonuç ise, gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki farkın giderek açılması. Gelişmiş ülkelerde 1994 yılı itibarıyla her 100 kişiye düşen telefon ortalaması 52.3 iken, bu ortalama gelişmekte olan ülkelerde sadece 5.2'de kalıyor. Aynı şekilde TV yoğunluğu açısından bu oran 63'e 18 biçiminde ortaya çıkıyor. PC yoğunluğuna gelince; gelişmiş ülkelerde 100 kişiye düşen PC sayısı ortalaması 18.7 iken, gelişmekte olan ülkelerde bu ortalama 0.7 gibi çok düşük bir değerde kalıyor. Internet, hızla büyüyen bir iletişim ortamı Dünya Telekomünikasyon Birliği (ITU), telefon, mobil telefon, kablolu TV ve Internet ağlarına eklenen yeni aboneler açısından karşılaştırması yapıyor. Bu karşılaştırma sonucunda Internet'in ne denli hızlı yaygınlaştığı da ortaya çıkıyor yılında Internet'e eklenen yeni abone adedi 6 milyon iken, 1994'de bu rakam 13.9 milyon adet olarak gerçekleşiyor. Bir başka değişle 1994 yılında 1993 yılına göre iki kattan daha fazla yeni abone Internet'e bağlanıyor. Telefon hatlarına yeni eklenen aboneler 1993 yılında 31.3 milyon adet iken, 1994'te 38 milyon adet oluyor. Internet kadar olmasa da abone sayısı yıldan yıla hızlı bir şekilde artan bir başka küresel ağ ise, mobil telefon yılında 11 milyon adet yeni mobil telefon abonesi olmuşken, 1994'te yeni eklenen abone sayısı 19.2 milyon adede çıkıyor. Kablolu TV'de ise her iki yılda da hemen hemen aynı sayıda yeni abone ekleniyor yılında 13.7 milyon adet yeni kablolu TV abonesi olmuşken, 1994 yılında eklenen abone sayısı ise 14.5 milyon adet olarak gerçekleşiyor. Yine ITU verilerine göre, tüm dünya genelinde 1994 yılı sonuna kadar bilgi otoyolunda 1 trilyon 985 milyar adet araç kurulmuş durumda. Bu araçların yüzde 58.4'ü TV setleri, yüzde 32.5'i telefon hatları iken, yüzde 9.1'ini ise kişisel bilgisayarlar oluşturuyor. 2000'li yıllarda bilgisayarların iletişimin vazgeçilmez bir aracı olacağını düşündüğümüzde, bu oranın çok daha yükseleceğini söyleyebiliriz. Tüm bu gelişmeler bir başka önemli olguyu daha gözönüne seriyor. Giderek küçük bir küresel köye dönüşen dünyada, iletişim araçları ile bilgiye sahip olanlar kazanacak... Yapısal ağlar SİNAN DUMLU Bu yapının en hızlı gelişen ve en dinamik Internet A.Ş. bileşeni ise Network'tur. 1960'lı yıllar ile 1980'li yıllar arasında baskın network mimarisi terminal/host bağlantıları idi. 1980'lerde Artan rekabet, globalleşme ve değişen Ethernet ve Token Ring ile paylaşımlı (shared-media) yerel iletişim ağları ortaya çıktı. ekonomik dengeler günümüzde kuruluşların yeniden yapılanmasını gerektirmektedir. Bilginin en değerli kaynak Aynı dönemin sonlarında ise Yapısal Kablolama sistemleri popüler oldu. Bunun ülkemize yansıması ise ağırlıkla 1990'lı yıllarda ger olduğu bu çağda yeniden yapılanma sürecinde aynı işin daha iyi, daha hızlı ve daha çekleşti. az kişi ile yapılması yanı sıra esnek ve daha hızlı hareket edebilen organizasyonlar hedeflenmektedir. Bu da kuruluşların bilgi sis Yapısal Kablolama Sistemleri ve onlarla birlikte kullanılan akıllı hublar yüksek iletişim hızlarına geçişte büyük bir esneklik sağlarken hata bulma ve düzeltmeyi de hızlı ve temlerini de yeniden yapılandırmasını gerektirmektedir, istemci/sunucu teknolojilerinin popüler olduğu bu dönemde, kuruluşla kolay hale getirdiler. Yıldız kablolama topolojisi, herbir bilgisayarın ayrı bir akıllı hub rın iş süreçleri yanısıra bilgisayar yatırımlarını da ciddi bir şekilde gözden geçirmesi ge portuna bağlantısı ve network yönetim yazılımlan güvenilir ve kontrol edilebilir bir veri rekmektedir, istemci/sunucu uygulamalarına iletişim altyapısı oluşturulmasını sağladı. geçişte bu uygulamaların 3 bileşenle desteklenmesi gerekmektedir. Bunlar bilgisayar sistemleri, network ve uzak iletişim için PTT Ancak ethernet, token ring ve FDDI teknolojilerinde kullanılan paylaşımlı (sharedmedia) erişim teknolojisi sadece bir kullanıcıya bir anda hizmet verilmesi nedeniyle bü data hizmetleridir. yüyen networklerde ciddi performans sorunlarının oluşmasına sebep oldu. Aynı zamanda yatay organizasyon yapılarında değişik departmanlarda çalışan kişilerin değişik kombinasyonlarla değişik iş gruplarında bir araya gelmesi de segmentasyon ve network tasarım sorunlarını ortaya çıkardı. Yapısal ağlar, yapısal kablolama kavramının tüm networke uygulanmış şekli olarak bu sorunları çözmek için ortaya atıldı. Yapısal ağlarda yapısal kablolama sistemlerinde olduğu gibi hiyerarşik bir yapı söz konusudur. Çalışma grupları, kat merkezlerine, katmerkezleri bina merkezlerine ve hepsi bir ağ merkezine bağlıdır. Bu yapı ile a) Daha esnek b) Daha yönetilebilir c) Daha yüksek performanslı çözümler hedeflenmektedir. Yapısal ağlarda, kat seviyesindeki herbir çalışma grubunun ağ merkezine birden fazla bağlantısı vardır. Bunun iki amacı vardır. Biri hatların yedeklenmesi diğeri ise iskele anahtarlama (port switching) teknolojisi ile mantıksal çalışma gruplarının oluşturulmasıdır. Böylelikle iki ayrı binada çalışan iki kullanıcı mantıksal olarak aynı segment üzerinde yer alabilirler. Ağ merkezleri değerli network kaynaklarının paylaşıldığı güvenli bir ortam olarak da kullanılmaktadır. Bu merkezlerde tüm hizmet birimlerinin (serverların) merkezileştirilmesi mümkün olduğu gibi güçlü WAN routerları da yer almaktadır. Yapısal Ağların en büyük avantajlarından biri, Anahtarlama (swiching) teknolojisinin değişik uygulama biçimlerinin kullanılması sağlamasıdır. Anahtarlama teknolojisi bir ağı fiziksel bir altyapıdan neredeyse tamamen bağımsız bir sanal (virtual) yapıya çevrilebilir. Anahtarlama teknolojilerinden birisi iskele anahtarlamadır. Böylelikle kullanıcıların en uygun segmentte bulunması dinamik olarak ayarlanabilir. Bir ağ yönetim yazılımı ile kullanıcının bulunduğu segment kablo bağlantısına dokunulmaksızın değiştirilebilir. Multimedia, video-konferans gibi uygulamalar daha yüksek hızlı bağlantılara ihtiyaç duymaktadır. Çerçeve anahtarlama (frame switching) ve ATM switching teknolojileri ise ağ performansını yükseltmeye yönelik anahtarlama teknikleridir. Bu arada kuruluşun uzak uç bağlantıları ve filtreleme için kullanılması gereken router birimlerini de unutmamak gerekir. Yerel iletişim ağlarında switching teknolojilerinin bir tamamlayıcısı olarak kullanılan routerlar gelişmiş filtreleme yetenekleri ve ileride daha da gelişecek virtual routing özellikleri ile ağ tasarımlarının temel taşlarından birisidir. Geniş Alan iletişim ağlarında da rakipsiz bir ürün olan routerlar her türlü iletişim protokolünü (IP, IPX, X.25, F/R, SNA, Appletalk v.s.) destekleyen multiprotokol yapıları ve istenmeyen erişimleri engelleme yetenekleri ile büyük önem kazanmaktadırlar. Yapısal ağlar, hubların, switchlerin ve routerlann birarada ve uyum içinde kullanıldığı bir bütündür. Bu parçalar arasındaki uyumu sağlayan ve tüm sistemi kontrol eden ise Ağ Yönetim yazılımlarıdır. Önde gelen hub ve router kuruluşlarının birleşmesi ile Ağ Yönetim yazılımlarının kazandığı büyük önem dünyadaki bu eğilimin en büyük göstergesidir. Gelecekte ağlardan beklenen LAN'de ve WAN'de aynı teknolojilerin kullanıldığı sanal ve çok iyi yönetebilen yapısal ağlardır.

29

30 30 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 ALİ YURTSEVER VİS A.Ş. Genel Müdürü İşletmelerin günlük çalışmalarında LAN kullanımının büyük bir hızla yaygınlaştığı bilinen bir gerçek. Standart bir ofis ortamında pek ATM (Asynchronous Transfer Mode) teknolojisi çok iş, çalışma grupları ya da istemciler (client) ve sunucular (server)'dan oluşan bilgisayar ağları üzerinde gerçekleştiriliyor artık. Kelime işlem, elektronik tablo, grafik sunuş uygulamaları, veritabanı temelli pek çok uygulama, Şirket Ağı (Corporate Net) üzerinde çalışıyor, bu uygulamalardan sağlanan verilerden yola çıkılarak taktik ve stratejik kararlar veriliyor. Tüm bunlara olmazsa olmaz hale gelen uygulamalarını da eklersek, Şirket Ağı'nın giderek işletmenin en önemli yatırım aracı haline geldiğini görüyoruz. Bir tekstil üreticisi için dokuma tezgahlarının önemi ne ise, iş konuları ne olursa olsun, yoğun bilgi kullanımını etkin ve verimli çalışmanın temeli olarak benimseyen modem işletmeler için de, bilgisayar ağı aynı anlam ve önemi taşıyor. Kullanımdaki bu yaygınlaşma, hizmete sunulan ve çoğunluğu Bennett Yasalan'na uygun olarak geliştirilmiş yeni uygulama programları ile birlikte, teknolojik düzeyde yeni sorunların ortaya çıkmasına neden oluyor kaçınılmaz olarak. Bilgisayarların işlem hızı, bellek kapasitesi gibi donanım sorunları, dağıtık yapıda kullanılan veritabanları arasındaki uyum gibi yazılım sorunları yanında, giderek daha yüksek hacimde verinin bir bilgisayardan diğerine taşınması gereksinimi, veri iletişimi açısından radikal çözümler gerektiren ciddi teknik problemler ortaya koyuyor. İşte Asynchronous Transfer Mode ya da ATM, kullanıcıların ve üreticilerin üzerinde tartışmasız anlaştıkları böyle bir radikal çözüm. ATM bir yandan ses, görüntü ve veri trafiğinin aynı iletişim ağı üzerinden çok yüksek hızlarda iletimini sağlayarak bugüne kadar hep hayal edilen ancak pratikte bir türlü gerçekleştirilemeyen bir imkanı kullanıcıya sunuyor; diğer yandan da bunu belli bir üretici ya da üretici grubunun tekelinde kalan özel yöntemlerle değil, oluşturulan uluslararası standartlar temelinde gerçekleştiriyor. Her iki açıdan da ATM, kendisinden önce gelen Ethernet, Token Ring ve FDDI gibi LAN teknolojilerinden ayrılıyor. LAN ortamlarında bugün için geçerli olan Ethernet, Fast Ethernet, Token Ring, FDDI ve bunların full-duplex ya da anahtarlanmış türevleri ile ATM arasında çok önemli bir başka fark daha var. Diğer teknolojiler bant-genişliği olarak 10 Mbps, 16 Mbps, 100 Mbps gibi değişmez sınırlar içerisinde kalırken, ATM, 1200 Bps gibi çok düşük hızlardan, terrabit/saniye gibi çok yüksek hızlara kadar değişebilen esnek bir bant-genişliği yapısı sunuyor. ATM'in ihtiyaçlar artıkça büyüyebilen kapasitesi, bir başka deyişle ölçeklenebilirliği, iletişim ortamına yaptıkları yatırımın kısa süre içinde yetersiz kalmasına alışmış kuruluşlar için büyük bir avantaj. Diğer yandan ATM, hem yerel alan, hem de geniş alan iletişim ağları için ortak tek tip bir yöntem olması açısından, teknoloji tarihinde önemli bir başka ilki de oluşturuyor. Kullanıcıların ve üreticilerin temel sorunlarından biri olan LAN ve WAN iletişim tekniklerinin uyumsuzluğu konusu, ATM ile tarihe karışıyor. Gerçi ATM'in bu derece yaygınlaşması ve WAN ortamlarında da etkin biçimde kullanılmaya başlanması için daha uzun süre beklemek gerekeceği açık. Tüm iletişimin ATM temelli gerçekleştiği bir dünya, belki erişilmesi hiç mümkün olmayacak bir nirvana. Ancak pratik ATM uygulamalarının sayısı arttıkça, bu geleceğe inananların sayısı da hızla büyüyor. ATM'e geçmek ya da geçmemek, pek çok kullanıcının gündeminde verilmesi gereken ciddi bir karar olarak duruyor bugün. Yeni uygulamaların, artan kullanıcı sayısının mevcut ağ yapısı üzerine getirdiği baskı, klasik Ethernet veya Token Ring ortamlannın geleceğinin çok uzun olmadığını açık biçimde gösteriyor. Kullanıcılar şirket ağlarını yeniden yapılandırmak gereğini yoğun biçimde hissediyorlar. Bir de böyle bir ağı yeni kurmak durumunda olanlar var şüphesiz. Onlar da hangi teknolojiye yatınm yapacaklarına karar vermek gibi güç bir sorunla karşı karşıyalar. Bugüne kadar, henüz standartlar tam olarak oluşmadı gerekçesi ile ATM kararını erteleyen çoğu kullanıcı, en azından LAN ortamları için standartların artık belirlenmiş olması, ATM ağ yapısını oluşturan donanım ve yazılım bileşenlerinin fiyatlarının büyük oranlarda düşmesi ve ticari ortamda başarı ile kullanılan ATM ağlarının sayısının hızla artması karşısında, daha değişik düşünmeye başlıyorlar. ATM'in artık sadece geleceğin değil bugünün de teknolojisi olduğu görüşü, giderek daha fazla kullanıcı tarafından paylaşılıyor.

31

32 32 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 AYŞE BOLCAKAN Comsat Pazarlama Müdürü VSATlar (Very Small Aperture Terminal) 1980'lerden beri ABD'de kullanılmakta ve günümüzde dünya çapında 200 VSAT teknolojisi ve uygulamaları binden fazla noktada hizmet vermekteler. ağırlıklı sayısal uydu şebekesi olan Small Aperture Terminal) hizmeti uygulama noktalarına konacak Bu noktalardan yüzde VSAT sistemi yıldız konfigürasyo- ile 5 Nisan 1995 tarihi itibariyle VSAT sistemleri ve Uydu şebeke 83'ü Kuzey Amerika'da, yüzde 8'i Avrupa'da, yüzde 4'ü Latin Amerika'da ve yüzde 5'i Asya'dadır. Bu yaygın kullanım VSAT teknolojisinin küresel telekomünikasyon pazarında kanıtlanmış bir iletişim çözümü olduğuna işaret etmektedir. VSAT'lar 2.4 ya da daha küçük nunun destekleyecek şekilde tasarlanmıştır. VSAT sistemi genellikle bir yer istasyonu ve dağınık yerleşimler arasında iki yönlü veri iletişimi sağlar. Yer istasyonu aracılığıyla VSAT'lar ana bilgisayar ve şebekedeki diğer VSAT'larla bağlantı kurarlar. başlamıştır. Türk Telekomünikasyon A.Ş. tarafından veri iletişim sistemlerinin daha kaliteli getirilmesi ve bu tür servislerin sınır ve engel tanımadan tüm Türkiye'ye yayılması amacıyla açılan VSAT ihalesi COMSAT, KOÇ-UNİSYS ve SUMI TOMO Corporation Konsorsiyumu yönetimi sistemi yazılımından oluşur. Merkez yer istasyonunda birden fazla SAC (Satellite Access Controller) ünitesi bulunmaktadır. Her bir SAC bir outbound kanalı ve birden çok inbound kanalı sağlar. Outbound kanalı merkez yer istasyonundan çaplı çanak antene sahip, veri, ses Ülkemizde ilk VSAT uygulaması dahil iki ayrı konsorsiyum tarafından VSAT'a, inbound kanal ise ve görüntü iletişiminde kullanılan COMSAT İletişim Hizmetleri tarafından kazanılmıştır. VSAT'tan yer istasyonuna olan ile uydu yer istasyonlarıdır. Yazılım TURVSAT (Türkiye Very VSAT şebekesi ver istasyonu, tişim trafiğini taşır. Her bir inbound kanal için bir dizi VSAT belirlenebilir. Inbound kanalı VSAT terminalleri ve ana bilgisayar sisteminde üretilen trafiği iki yönlü olarak yönetmek amacıyla kurulmuştur. SAC'lar kullanıcılar arasında paylaşımlı ya da tahsis edilmiş olarak kullanılabilir. Her bir iletişim noktasına kurulacak VSAT'lar; 1.2 metre çapında bir çanak anten, Antenin odak noktasındaki RF (Radyo Frekanslı) Bina Dışı Ünitesi, Kullanıcı terminallerine yakın yerde bulunan Bina içi Ünitesi'nden oluşur. Çanak anten bina dışına, TÜRK- SAT-1B uydusunu görecek şekilde kurulur ve tek bir kablo ile Bina içi Ünitesi'ne bağlanır. Anten, kullanıcının talebine ve mekanın özelliklerine bağlı olarak yere, duvara ya da çatıya monte edilebilir. Bina Dışı Birimi TÜRKSAT-1B'den başka, EUTELSAT ve INTELSAT uydularıyla da çalışmaya elverişlidir. Bina içi Ünitesi kullanıcı ve uydu protokollerini çözümler. Desteklenen bazı protokoller: X.25, SNA/SDLC, TCP/IP, BSC, X.3 PAD'dir. Satellite Network Management System (SNMS-Uydu Şebeke Yönetim Sistemi) VSAT sisteminin en önemli bölümlerinden biri olup: Sistemdeki tüm birimlerin fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlar. Sistemin performans standardını kontrol eder. Olası veri trafiği sıkışıklıklarında gerekli düzenlemeleri otomatik olarak ayarlar ya da operatörleri yönlendirir. Bazı durumlarda, kullanıcıların kendi sistemleri ile ilgili performans bilgilerini online izleme imkanını sunar. TURVSAT'ın uygulama alanları Data iletişimi ihtiyaçları için VSAT kullanabilecek sektörlerden bazılar şunlardır: Bankacılık, sigortacılık, turizm, ulaşım, dağıtım, medya, üretim, enerji, sağlık, eğitim, devlet. TURVSAT'ın bazı uygulama alanlar ise şöyle sıralanabilir: Çek ve kredi kartı onayları gibi satış noktası uygulamaları (POS), Bankamatikler (ATM), Elektronik Data Transferi (EDI), Elektronik Fon Transferi (EFT), Stok Kontrol, Müşteri Mali Bilgileri, Şirket Mali Bilgileri, , Alarm ve Güvenlik.

33

34 34 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 VSAT teknolojisi ve Verinet VSAT (Very Small Aperture Terminal) teknolojisi, Türkiye'de Türksat nin oluşturduğu bir konsorsiyum olan Verinet A.Ş, müşterilerine hizmetlerinden oluşan Katma Değerli Hizmetleri güvenilir, kesintisiz, Türkiye'de VSAT (Very MELİH AĞUSMAN Verinet A.Ş. Genel Müdürü 1B uydusunun hizmete girmesiyle gündeme gelmiştir. Türksat 1B üzerinden veri iletişimi hizmeti verilebilmesi için Türk Telekom A.Ş. tara Hughes Network Systems'ın tüm dünyada kalitesini kanıtlamış, yazılım ve donanımlarını sunmakta ve VSAT sisteminin montaj ve bakımı emniyetli bir şekilde 24 saat sunmaktadır. Başlangıçta, dünyanın haberleşme altyapısına sahip olmayan bölgeleriyle bağlantı kurabilmek Small Aperture Terminal) hizmeti verilmesi Veri iletişimi konusunda tüm dünyada yeni bir dönem başlatan Uydu Haberleşme Teknolojisi'nin bir parçası olan, fından açılan ihale sonucu Verinet Uydu Haberleşme Sanayi ve Ticaret A.Ş. de 1 Mart 1995'te kurulmuştur. Netaş, Çukurova Holding ve Hughes Network Systems şirketleri nı Netaş'ın Türkiye çapındaki yaygın teknik hizmet ekibiyle gerçekleştirmektedir. Verinet'in işlettiği VSAT şebekesi (ISBN) Türksat 1B uydusu aracılığıyla veri haberleşme amacıyla geliştirilen uydu haberleşme sistemleri, VSAT teknolojisinin gelişmesi ve beraberinde getirdiği avantajlar nedeniyle büyük önem kazanmıştır. konusunda PTT'nin açtığı ihaleyi iki konsorsiyum kazandı. Comsat/Koç- Unisys/ Sumitomo konsorsiyumu Comsat A.Ş., Netaş/ Çukurova Holding/ Hughes konsorsiyumu ise Verinet A.Ş. adlı şirketleri kurarak, VSAT hizmeti vermeye başladılar. VSAT sistemi bir merkezi yer istasyonu (HUB) ve küçük çaplı anten (1-1,2 m.) içeren yer terminallerinden (VSAT) oluşmaktadır. Veriler yer terminallerinden uydu aracılığıyla merkez yer istasyonuna, buradan da yönlendirilerek gönderilmek istenen terminale iletilmektedir. - VSAT teknolojisi herhangi bir karasal altyapı gerektirmemesi nedeniyle yöreden bağımsızdır. - Coğrafik açıdan birbirinden uzak birçok noktanın hem birbirleriyle, hem de merkezle aynı anda ve çok hızlı iletişimi sağlanır. - Maliyetler, mesafeden bağımsız olup sistem konfigürasyonuna göre önceden hesaplanabilmektedir. - VSAT sisteminin donanımlarının çok kolay monte edilebilmesi gerektiğinde kısa bir sürede yer değiştirilebilmesine imkan vermektedir. - VSAT teknolojisi yüksek kalitede ve çok düşük hata oranıyla iletişim sağlamaktadır. Güneş tutulmasından dolayı doğacak gecikmeler de göz önüne alınacak olursa sistemin güvenilirlik ve kullanılabilirlik oranı yüzde 99,7'dir. Getirdiği avantajları nedeniyle VSAT teknolojisi tüm dünyada artan bir hızla yaygın hale gelmektedir. VSAT pazarının henüz 10 yıllık bir geçmişe sahip olmasına rağmen gösterdiği bu büyük artış pazarın 2000 yılına kadar yılda en az yüzde 20 büyümesi beklentisine yol açmıştır. VSAT teknolojisi sağladığı etkin ve hızlı iletişim ortamıyla, kendisine hemen hemen her sektörde uygulama alanı bulmuştur. Şu anda en çok perakende satış, otomotiv, fınans ve seyahat sektörlerinde VSAT teknolojisinden yararlanıldığı görülse de, diğer alanlara da hızla entegre olmaktadır.

35

36 36 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 Dünyada kullanılmakta olan VSAT sistemlerinin çok büyük bir çoğunluğu (yüzde 75) ABD'dedir. ABD'de birçok mağaza zinciri, önemli banka ve finans kuruluşları, petrol şirketleri, turizm şirketleri tüm veri iletişimlerini VSAT teknolojisiyle gerçekleştirmektedir. Shell, Wal-Mart, Barnett Bank, Holiday Inn gibi kuruluşlar, bu konuda verebileceğimiz yüzlerce örneğin sadece birkaçıdır. Türkiye'de de VSAT teknolojisi çok büyük ilgi görmektedir. Yurdumuzda, bazı noktalarda istenilen özelliklerde karasal veri iletişimi sağlanmasında zorlukların olması da, talebin artmasına yol açmaktadır. Yurdumuzda bu teknolojiye en büyük talep, finans sektöründen gelmektedir. Türk bankaları yurtdışındaki diğer bankalar gibi çağdaş hizmet verebilmek ve hizmet yelpazelerini geliştirebilmek için VSAT teknolojisine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu teknolojiyle tüm şubelerin birbirleri ve bilgi işlem merkezleri arasında çok hızlı bir iletişim sağlaması mümkün olacağı gibi, ATM'lerde çok hızlı servis verilmesi, yine satış noktalarından talep edilen kredi kartı onaylarının çok çabuk ve güvenli bir şekilde yapılması mevcut bankacılık hizmetlerine sürat ve kalite getirecektir. Verinet, Yapı Kredi Bankası ve Pamukbank'ın VSAT teknolojisine geçmesini en yakın zamanda gerçekleştirmek amacıyla çalışmalarını hızla sürdürmektedir. Bu paralelde, Verinet firması Bilişim'95 fuarında Yapı Kredi Bankası'nın Tele 24 (ATM) makinesinin VSAT teknolojisiyle çalışmasını sağlayarak, bu alanda Türkiye'de bir ilke damgasını vurmuştur. Verinet, 9-12 Kasım tarihleri arasında yapılacak Komünikasyon'95 fuarı çerçevesinde gerçekleştireceği VSAT uygulamasıyla da katılımcılara gerek VSAT teknolojisi, gerekse de Verinet'in hizmetleri hakkında detaylı bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Verinet, ortağı Amerikan Hughes Network Systems tarafından geliştirilen Tümleşik Uydu İş Ağı'nı (Integrated Satelite Business Network; ISBN) hizmete sunmaktadır. ISBN, bir kuruluşun ana bilgi işlem merkezi ile şubeleri arasında ya da şubelerin kendi aralarında uydu üzerinden veri iletişimi sağlayan özel bir haberleşme sistemidir. ISBN, ana bilgi işlem merkezlerinin bağlandığı Örnek Mahallesi'nde bulunan Merkez Yer istasyonu (HUB) ile uzak şube birimlerinde bulunan Kişisel Yer Terminalleri (PES) arasında iki yönlü veri, tek yönlü görüntü iletimi gerçekleştirmektedir. ISBN çok çeşitli protokolleri (Ethernet, Token-Ring, SDLC, X.25, Burrough's Poll, BSC 3270, TINET,... gibi ) desteklediği gibi aynı zamanda "Bridge" ve "Rooter"a gerek kalmadan Ethernet ve Token-Ring standartlarındaki yerel ağların (LAN) bağlantısı gerçekleştirebilmektedir. Verinet müşterilerine, gereksinim analizi, şebeke konfigürasyon modellerinin geliştirilmesi, gerekli tasarım mühendisliği hizmetleri, şebeke tesisi ve de satış sonrası bakım ve hizmet alanlarında gereksinim duyulacak her türlü desteği sağlayacak şekilde organizasyonunu ve kadrosunu oluşturmuştur. Rekabetin inanılmaz boyutlara ulaştığı günümüzde, birbirleriyle en etkin ve en güvenilir yollarla iletişim kurabilen şirketler rakiplerini geride bırakma yolunda çok büyük bir avantaj yakalamış olacaklardır. Verinet A.Ş de veri iletişimi alanında böyle bir avantajdan faydalanmak isteyen müşterilerine VSAT teknolojisini kullanarak, uydu aracılığıyla en etkin, en güvenilir ve en kesin çözümü verebilmek amacıyla piyasaya girmiş ve çalışmalarını hızlı bir şekilde devam ettirmektedir. Verinet'in sunduğu hizmetler Verinet Uydu Haberleşme Sanayi ve Ticaret A.Ş. ISBN kullanıcılarına her türlü destek hizmeti sunmaktadır. / Program Yönetimi - Tek bir başvuru ile tüm ağın anahtar teslimi olarak kurulması. / Uydu Uzay Kesimi Hiz- ı metleri - Veri iletişimi, Verinet şirketinin TÜRKSAT-İB uydusundan kiraladığı hat üzerinden gerçekleştirilmektedir. / Ağ Destek Hizmetleri 24 saat çalışan Müşteri Yardım Merkezi (Customer Assistance Center) ile her türlü arızaya anında müdahale, ağ işletim hizmetleri, sistem mühendisli ği- / Bakım - Tüm Türkiye çapında geniş bir servis ağına sahip olan Netaş firması tarafından gerçekleştirilecektir. / Eğitim / Kullanıcı Eğitimi / Danışmanlık.

37

38 38 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 Gittikçe büyüyen bir alan: "Türkiye veri iletişim pazarı" tiğimiz yıllara oranla oldukça olumlu bir gelişme göstermesinin temelinde birçok etken var. Bu etkenlerden en önemlisi ise, yerel alan ağlarına (LAN) duyulan gereksinim olarak görünüyor. tişim pazarının çok yeni olduğunu belirterek, şirketlerin dünya pazarına açılması ve rekabet zorunluluğunun gelmesiyle birlikte bilgisayarlaşmanın arttığını, dolayısıyla da bilgisayarların birbirleriyle konuş VİS A.Ş. Genel Müdürü Alî Yurtsever, Türkiye veri iletişim pazarının büyüdüğünü belirterek, ancak bu görüşü destekleyen somut bir ölçüt olmadığını da sözlerine ekliyor. Novell'in Türkiye temsilcilerinden ŞEBNEM NURAYDIN PC ve bilgisayar sistemlerinin gerek evlere gerekse şirketlere büyük malarına gereksinim duyulduğunu belirtiyor. Tüm bu nedenlerin ve Armada'nın Genel Müdürü Mustafa Güven de veri iletişim pazarının Türkiye BT sektöründeki tüm otoriteler, veri iletişim pazarının BT pazarındaki oranının arttığı konusunda birleşiyor. Türkiye veri iletişim pazarının geç bir hızla girmeye başlaması, bilgisayarlar arası iletişimin kurulması zorunluluğunu da birlikte getiriyor. IBM Çözüm Pazarlama Uzmanı Çağatay Özdoğru, Türkiye'de veri ile PC satışlarının artmasının veri iletişim pazarının büyümesine neden olduğunu söyleyen Özdoğru, pazarda 1996 yılında yüzde 60'a yakın bir artış beklediklerini ifade ediyor. büyüdüğü görüşünü savunuyor. PC bazlı yerel alan ağlarında 1994 yılına göre 2.5 katı bir artış görüldüğünü söyleyen Güven, 1996 yılında da iki katı bir artış beklediklerini dile getiriyor. Internet A.Ş. Satış Müdürü Sinan Dumlu ise, Internet olarak 1993 yılına oranla 1994 yılında cirolarını iki katına çıkardıklarını belirterek, 1995 yılı için de bir hayli umutlu olduklarını söylüyor yılı içinde Türkiye'de ağ ürünleri pazarına da ağırlık veren Digital Türkiye'nin Ürün Müdürü Fatih Akın ise, yapılan araştırmalara göre, 1994 yılı bilgisayar ağı sistemleri ürün gelirinin yaklaşık 40 milyon dolar olduğunun ortaya çıktığını söylüyor. Uzak alan ağlarına duyulan gereksinim Yerel alan ağlarının yanı sıra, Türkiye'deki şirketlerin artık dışa açılması ve büyümesi, uzak alan ağlarının (WAN) kurulmasını da gündeme getirmeye başladı. Dolayısıyla, şirketlerin bilinç düzeylerinin artmasıyla birlikte otomasyona geçerken, bilgisayarlara göre bir ağ sistemi kurulması gibi tümevarıma bir bakış açısından çok, ağ sisteminin oluşturulmasından sonra bilgisayar alımına gitmeleri gibi tümdengelimci bir bakış açısına sahip oldukları gözleniyor. Bu gözlem sonucu da veri iletişim pazarını artık, PC ve diğer ürünlerin satışlarının belirlemeyeceği, aksine bu satışları iletişimin etkileyeceği yorumu getiriliyor. Vitel Genel Müdürü Mustafa Giledereli, bilinç düzeyi artan şirketlerin artık bilgisayar ağı sistemlerini tıpkı bir elektrik sistemini döşettikleri gibi bütün binaya kurduklarını belirterek, bilgisayar sistemlerine ikinci aşamada sahip olma yoluna gittiklerini söylüyor. Bu yorumu getirenlerden biri de Bağlan Genel Müdürü Necdet Kabil. Notebook'tan CD-ROM'lara, ofislerden evlere kadar her yerde bilgi paylaşımına gereksinim duyulduğunu vurgulayan Kabil, dolayısıyla PC satışlarının kuyruğuna takılan veri iletişim pazarında artık devrin değiştidiğini, şimdi PC ve diğer malzeme satışlarının iletişimin kuyruğuna takılmak zorunda kaldığını savunuyor. Büyüme yine de yeterli değil Ancak bütün bu olumlu gelişmelerin yanı sıra, Türkiye'de BT pazarının dünyaya göre oldukça

39

40 40 dosya 6-12 Kasım Sayı: 41 geride olduğu, dolayısıyla da veri iletişim pazarının artan bir gelişme göstermesine rağmen bulunması gereken noktadan çok daha gerilerde olduğu da bir gerçek.ali Yurtsever, veri iletişim pazarının toplam BT pazarına oranının yüzde 20 olması gerektiğini düşündüğünü belirterek şöyle diyor: "Türkiye'ye baktığımızda geçen yıl için BT pazarının geliri 650 milyon dolar iken veri iletişim pazarının geliri 20 milyon dolar gibi bir rakamdı. Bu da gösteriyor ki, veri iletişim pazarı BT pazarının içinde yüzde 10'un bile altında bir oranı kapsıyor." Türkiye veri iletişim pazarının gelişmesindeki diğer bir etken olarak da ATM teknolojisinin yaygınlaşmaya başlaması gösteriliyor. ATM teknolojisine ilişkin henüz standartlarının oturmadığına ve pahalı bir teknoloji olduğuna ilişkin genel bir kanı olmasına rağmen, şimdiden dünyada ve Türkiye'de veri iletişim pazarının en çok konuşulan konularından biri oldu. Mustafa Giledereli, ATM'in henüz standardı oturmamış, çok yeni ve pahalı bir teknoloji olduğunu savunarak, ancak gelecekte kesinlikle bir yaygınlığa ulaşacağını söylüyor, ecdet Kabil de ATM teknolojisinin gelişme sürecinde olduğu için bu teknolojiye araştırma-geliştirme parası ödendiğini belirtirken, Sinan Dumlu ise üniversiteler gibi kuruluşlarda ATM'e geçişin kolay olacağını ancak, kesintisiz çalışmaya gereksinim duyan kuruluşlarda ATM teknolojisine geçmenin zaman alacağını söylüyor. Öte yandan, Alî Yurtsever ise, genel kanının aksine ATM'in yerel alan ağlarında herşeyiyle standartlaşmış ve oturmuş bir teknoloji olduğunu savunuyor. ATM'in eksikliği konusunda, ancak şirketlerin ATM konusundaki ürün eksikliğinden söz edilebileceğini belirten Yurtsever, birçok şirketin ATM'i mümkün olduğu kadar arka plana attığını, çünkü şu anda sevk edecekleri ürünlerinin bulunmadığını ileri sürüyor. ATM'in pahalı bir teknoloji olduğu yorumunun ise tamamen yanlış olduğunu söyleyen Yurtsever şöyle diyor: "Ödeyeceğiniz para karşılığında bant genişliği satın alıyorsunuz. Bu bant genişliği megabit cinsinden değerlendiriliyor. Satın alınan bant genişliği karşılığında ödenen paraya baktığımız zaman ATM, mevcut teknolojilerin en ucuzu. Yani Ethernet'ten bile ucuza geliyor. Ancak kullanıcının gereksinimiyle orantılı bir şey bu. Eğer bir tıra gereksiniminiz yoksa, tır size doğal olarak pahalı gelecektir." "Internet pazarın büyümesini artıracak" Türkiye veri iletişim pazarının gelişmesindeki etkenlerden biri de Internet olarak gösteriliyor. Internet'e bağlanma sayısının artmasıyla birlikte bilgisayar ağı sistemlerine duyulan gereksinimin de arttığı yönündeki görüşler ağırlıkta. Necdet Kabil, Internet bağlantısının gündeme gelmesiyle küçük ofislerden büyük şirketlere kadar birçok bağlantının söz konusu olacağını belirterek, Internet şebekesinin yaygınlaşmasıyla birlikte Türkiye'de bilgisayar ağı sistemleri pazarının da artacağını dile getiriyor. Mustafa Güven de Internet'in veri iletişim pazarını artıracağı görüşünü paylaşanlardan. Güven, Internet'in hızla devreye girmesiyle veri iletişiminde bilgi çağına daha hızlı bir geçiş olacağını belirtiyor. Türkiye veri iletişim pazarında, ağ işletim sistemi yazılımları konusunda ise ağırlıklı olarak Novell ve Windows NT'nin ismi geçiyor. Alî Yurtsever, çözümlerinde ağırlıklı olarak Netware kullandıklarını, ancak çok fazla avantajını görmedikleri için Windows NT'ye geçmeyi düşündüklerini söylüyor. Mustafa Güven ise, yoğun olarak Novell sattıklarını belirterek, Windows NT'nin masaüstü işletim sistemlerinde daha önde olduğunu ifade ediyor. Necdet Kabil ise, bu konudaki görüşlerini şöyle dile getiriyor: "Her ne kadar Novell pazarda ağırlıklı olsa da, önümüzdeki yıllarda Windows NT ile Novell'in pazarı yüzde 50 oranında paylaşacaklarına inanıyorum." Biltam Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Tandoğan ise, Windows NT'nin ofis ortamlarına bir paylaşım alanı getirdiği ve kullanımının kolay olduğu için hızla yayıldığını vurgularken, Novell'in de yerleşik bir uygulama olduğu için oldukça yaygın kullanıldığını dile getiriyor.

41

42 42 insanlar 6-12 Kasım Sayı: 41 Gülsüm-Ersin Töreci İçimizden iki insan GÜNEŞ KAZDAĞLI İ ki 'insan'; Gülsüm ve Ersin Töreci... Bazen sözcüklerin ne kadar yetersiz kaldığını düşünürsünüz. O güne kadar belki ağız alışkanlığıyla kullandığınız sözcüğü onları tanımlarken seçtiğinizde öyle çok şeyi içerdiğini düşünürsünüz ki, sonra dönüp tekrar sözcüğe bakarsınız. Yüklediğiniz anlamların çokluğuyla doğru yazılıp yazılmadığından bile şüphe duyarsınız. Ama tam her şeyi anlattığınızdan ve sizi okuyanların da anlayacağından eminsinizdir. Evet iki 'insan', Gülsüm ve Ersin Töreci. Gülsüm Töreci, 1951 Manisa doğumlu. Çok küçükken Ankara'ya geldi, ama aklı hep Ege'de kaldı. Ankara Cumhuriyet Lisesi'ni bitirdi Anne ve babası öğretmendi. Eğer öğretmen ailenin çocuğuysanız bilirsiniz, düşleriniz de bile "köşe dönüp" bol para kazanıp rahat yaşamak yoktur. Sizin önünüze konulan tek seçenek, okumak ve mutlaka bir meslek sahibi olmaktır. Başarının kolay kazanılmayacağı, çok çalışmanız gerektiği konusunu da -hiç kuşkunuz olmasın ki- öğretmen anne baba daha iyi anlatır. Bunun aksini düşünme zamanınız ise hiç olmamıştır. Gülsüm Töreci'nin babası fizik öğretmeniydi. Lise yıllarında babakız mekanik laboratuvarına gider, deneyler yaparlardı. Fizik alanına ilgi duyup sevmesi de yine o yıllara rastlıyor. Gülsüm Töreci, liseyi bitirdikten sonra çok istediği Hacettepe Üniversitesi Fizik Bölümü'ne girdi. Üniversite ikinci sınıftayken babasını kaybedince, fizik dalma duyduğu sevginin daha çok babasına yönelik olduğunu anladı. O güne kadar hep çok iyi bir öğrenci olan Gülsüm Töreci, o yıldan sonra sadece bir öğrenci olmaya gayret etti yılında Fizik Yüksek Mühendisi olarak Hacettepe Üniversitesi'nden mezun olmasıyla birlikte Fizik Bölümü'ne bir daha arkasını dönüp bakmadı. Aynı yıl H.Ü. Bilgi İşlem Merkezi'nde çalışmaya başladı yılında doktorasını tamamlayıp, 1986 yılında akademik personel statüsüne geçti. Yaklaşık 10 yıldır da H.Ü. Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde programlama dilleri dersleri veriyor. Yaşamında sorgulamaya bile hiç gerek duymadığı değişmeyen sevgisi ise, öğretmenlik. "Bu, çok severek yaptığım bir iş. Üniversite öğrencisiyken de hep ders verirdim. Belki aileden gelen bir alışkanlık. Çocuklarla beraber olmayı seviyorum, onlarla iyi iletişim kurduğuma da inanıyorum. Bir kavramı bilmeyen bir insana anlatabildiğinizde ve onu algılayabildiğim gördüğünüzde büyük bir mutluluk duyuyorsunuz. Verdiğinizi hemen tepkilerden alıyorsunuz. Hele bu genç bir insansa, onun kafasını karıştırmadan en rahat nasıl öğretecekseniz o yolu bulmak ve başarılı olmak büyük mutluluk" diyen Gülsüm Töreci çevresindeki birçok kişinin de öğretmeni. Bu öğretmenin öğrencileri bazen kendi çocukları, bazen de apartmandaki komşu çocukları olmuş. Sonuçta o hep öğretmiş, "öğrenci'ler de ondan hiç uzak durmamışlar. Hep mühendis olmayı istedi Ersin Töreci ise 1948 Eskişehir doğumlu. İki yıl İstanbul Vefa Lisesi'nde okuduktan sonra Ankara Cumhuriyet Lisesi'nden mezun oldu. Hep mühendis olmayı istedi. ODTÜ'ye girdikten sonra mühendisliğin farklı dalları olabildiğini fark etti yılındaki uygulama da, mühendislik bölümüne kaydını yaptırıp daha sonra istenilen dalın tercih edilmesi yönündeydi. Onun da ilk tercihi Elektrik-Elektronik'ti. ODTÜ'nün bu Bölümü'nden 1970 yılında mezun oldu. Doğrusu, okurken karşılaştığı bilgisayar konusu O'na bir anlamda can simidi gibi geldi. Bilişim konusuna ilgisi de yine o yıllarda başladı. Sonra aynı bölümde yüksek lisansını tamamladı yılında Gülsüm Hanım'la tanışacakları H.Ü. Bilgi İşlem Merkezi'ne Sistem Çözümleyici olarak girdi. Bu başlangıçtan sonra da Hacettepe BİM'in bütün gelişimi içinde önemli çalışmaları oldu. Bu çalışmalar arasında hemen 1974 yılında yapılan Üniversitelerarası Öğrenci Seçme Sınavı'nın organizasyonu, yine o zaman dilimine rastlayan Bilgisayar Bilimleri Mühendisliği'nde eğitimin başlatılmasını saymak mümkün yılında doktorasını bitirdi yılında doçent, 1993'de profesör oldu. Biz sektör olarak Ersin Hoca'yı akademik kariyerinden çok, sektör örgütlerindeki aktif görevlerinden tanıdık. Bir de Cobol kitabından. Ama O hep, Aydın Koksal gibi yüzde 1.5 "memur" oldu. Türkiye Bilişim Derneği'nin 1972 yılından bu yana her zaman aktif bir üyesiydi. Derneğin kuruluşundan hemen sonra,. Yönetim Kurullarında görev aldı. Yapılan her işin izi kalacaktır tarihleri arasında ise: TBD'nin Yönetim Kurulu Başkanı olarak çalıştı. DPT'nin bilişimle ilgi-

43 6-12 Kasım Sayı: 41 insanlar 43 Onlar, öğretmeyi, paylaşmayı ilke edinmiş, kendileri ile dolayısıyla yaşamla barışık iki bilişimci, iki meslektaş, iki 'insan'. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde görev yapan Gülsüm ve Ersin Töreci, yaşamın her alanında yan yana yürüyor. Yapılan her işe önem verip, bildikleri herşeyi paylaşmayı seviyorlar. Çünkü, yapılan her işin bir yerlerde izi kalacağını biliyorlar. li çeşitli komisyonlarında görev aldı. biliyorsunuz briç, olimpiyatlarda nın yanı sıra fotoğraf çekmeyi ve Bilişim Yüksek Konseyi Başkan lığı görevini de 5 yıl sürdürdü. Ayrıca Türkiye Bilişim Vakfı'nın kurucularından ayrı bir spor dalı olarak ele alınıyor. 'Spor merakınız var mı?' diye sorsanız 'Evet, briç oynarım' diyebilirim. klasik müzik dinlemeyi seviyor. Ersin Töreci'nin bir diğer merakı ise pul biriktirmek. Bu merak ilk ço olan Ersin Töreci, halen Düşünceye dayandığı için de kendi cuklarının doğumuyla başlıyor. bu vakfın Yönetim Kurulu Üyesi. Ancak bir bölümünü burada sayabildiğimiz bu görevlerden de anlaşıldığı gibi Ersin Töreci, üniversiteden kalan zamanın büyük bir çoğunluğunu bu örgütlerde geçirdi. Çünkü biliyordu ki, yapılan her işin bir yerde izi kalacaktı. Yaptığı her işi de hiç hafife almadı. Çalakalem hiçbir yazı yazmadı, tartışmalarda çoğunlukla dinlemeyi tercih etti. Başkalarının görüşü O'nun için hep önemliydi. Dile getirdiği kendi görüşlerini ise hep düşündü, ondan sonra söyledi. Sonuçta da yaptığı her işi çok ciddiye aldı. İşte 'insan' sözcüğünün anlamında bunlar vardı. Bunların 'Ben yaptım oldu'nun artık hakim olmaya başladığı Türkiye'de başlı başına bir meziyet olduğunu düşünüyoruz. Evet, Töreci çifti aynı liseden farklı dönemlerde mezun oldular. mesleğimle ilgili olduğunu düşünüyorum." Ersin Töreci, briç oynama Şimdi Işıl ve Onur'un doğdukları yıllardan itibaren çıkan ve bütün Aynı işyerini paylaştıklarında da farklı dallarda eğitim görmüşlerdi. Ama ikisi de bilgisayara duydukları ilgi nedeniyle H.Ü. Bilgi İşlem Merkezi'nde çalışmaya başlamışlardı. Tanışmaları işte bu döneme rastlıyor. 1977'de evlendiler. 1979'da doğan ilk çocukları Isılla birlikte artık bütün aile Hacettepe'li olmuştu. Sabah evden birlikte çıkıyorduk. Işıl'ı Beytepe'deki kreşe bıraktıktan sonra bölüme gelip herkes kendi işini yapmaya başlıyordu. Işıl ve Onur ilkokula başlayana kadar bu böyle devam etti" diyen Gülsüm ve Ersin Töreci'nin Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'ndeki odaları da yan yana. Türk pullarını kapsayan birer pul defterleri var. Gülsüm Töreci de müzik konusundaki keyfi eşiyle paylaşıyor. "Ben her türlü müziği seviyorum. Örneğin ilk duyduğumda bana biraz hızlı da gelse, kızımın dinlediği metal müzik türünü de seviyorum." Töreci çiftine yaşam felsefelerini de sorduk. Gülsüm Töreci, "iyi insan olmak ve insanlarla iyi ilişkiler kurabilmek. Bu sonuçta herşeyi getiriyor. Hep kendimle barışık olmayı sürdürebilmeyi amaçlamışımdır. Bana göre eğer insan kendi ile barışık olursa, iç huzuru varsa, bu pek çok şeyi kolaylaştırıyor ve iyilikleri getiriyor. Huzurlu bir yaşam, kendimle ve ailemle birlikte." Ersin Töreci yaşam felsefesini ise şu sözlerle özetliyor: "insanca yaşamımı sürdürmeye dayanıyor. Bir konuda yapabileceğim elimden gelen bir şey varsa onu esirgememeye çalışıyorum. Akıl ve mantıktan yanayımdır. Her zaman ilkeli olmaya çalıştım. Ama bu ilkelilik ne kendimi ne de başkalarını rahatsız edecek biçimde olmadı." Evet, sonuçta yazıya başladığımız gibi, size anlatmaya çalıştığımız iki insan. Gülsüm ve Ersin Töreci... Mutlu ve huzurlu bir birliktelik 20 yıla yakın bir beraberlik ve paylaşılan aynı işyeri. Kısaca yaşamın her dilimine sinmiş bir beraberlik. Bu beraberlik öyle benimsenmiş ki, hiç bir rahatsızlık duyulmuyor. Aynı işyerinde çalışmanın bir olumlu yanını ise Ersin Töreci şöyle anlatıyor: "Biz ayrı ayrı yerlerde çalışıyor olsaydık, evde çok daha fazla iş konuşuyor olabilirdik. Şimdi birçok olayı birlikte yaşadığımız için evde hiç iş konuşmayız. " Töreci ailesinin boş zamanlarına gelince... Onların birlikte değerlendirdikleri boş zamanlar yaz ayları oluyor. Yaz aylarının gereklerine uyularak tatile gidiliyor ve 10 yıldır oturdukları apartmandaki komşularla akşam sefaları yapılıyor. Bu arada Ersin Töreci'nin bir merakı da briç oynamak. "Yaklaşık 10 yıldır komşularla oluşturduğumuz bir grupla düzenli olarak briç oynuyorum. Bu, hafta sonlan 6-7 saat gibi uzun bir zamanı alabiliyor. Şimdi

44 44 insan kaynakları 6-12 Kasım Sayı: 41

45

46 46 mesai sonrası 6-12 Kasım 1995.Sayı: 41 FORMAT ALTUĞ ÖZGENLİK Merhaba. İşte yeni bir hafta ve yeni bir Format daha. Artık şu klişeleşmiş sözü bir kenara bıraksam diye birçok keresinde kendime neler söylediğime inanmanız, oldukça güç bir eylem olurdu sanırım. Bu sözü nereden buldum? Doğrusunu söylemek gerekirse, biraz önce söylediğim sözü nasıl söyledim anlayamadım. Aklımdan geçen şeyleri öylesine sıralamak benim karakterim oldu sanırım. Bildiğiniz gibi geçtiğimiz hafta bilgisayarımın ekranı bozulmuştu. O yüzden bu hafta sonu, Format'ı yazmak için bilgisayarı sırtladığım gibi Cem'in arabasına yükledim ve soğuk bir cumartesi günü Ayazağa'da bulunan İTÜ Elektrik- Elektronik Fakültesi'nin Bilgisayar Kulübü'ne geldim. İTÜ Bilgisayar Kulübü'nde bana eski bir siyah-beyaz IBM ekranı verdiler. Ben de Format'ın girişini yazdım. Bu yüzden onlara teşekkürü bir borç biliyorum. Ancak dört saat boyunca konuşmaya daldığımdan Format'ın gerisini tamamlayamadım. Yine de İTÜ Bilgisayar Kulübü'ne ve beni orada neredeyse ruhani lider gibi karşılayan (!) üyelere çok teşekkür ediyorum. (Sanırım teşekkürü biraz fazla uzattım.) Bugünlerde neşeli olmamak için birçok nedenim olduğu halde, şu anda nedense kendimi iyi hissediyorum. Format'ı yazarken suratımda hep aptal bir gülümseme oluyor. Bu arada, ne üst kattan gelen kapağı açık iğrenç dot matriks yazıcı sesi, ne aynı anda çalan muhtelif tonlarda kanon yapan telefonlar, ne de bana seslenenler hiç beni ilgilendirmiyor. Daha doğrusu onları duymuyorum. Pardon ben "bana seslenenler" mi dedim. Düzeltiyorum, bana kısık sesle seslenip, asla dertlerini anlatmayanlar (bana seslendiğini unutanlar). Geçen gün yine ilginç bir faks aldım. Gelen faks Format Fine Arts and Culture Festival'in ilk etkinliği olan resim-fotoğrafkarikatür yarışmasıyla ilgiliydi. Software AG'nin Ankara ofisinden Günet Urfalıoğlu güzel bir resim göndermiş. Urfalıoğlu kafasındaki Altuğ Özgenlik'in resmini yapmış. Altına eklediği notun bir bölümünde ise şu yazıyor: "Bence sen yukarıda çizdiğim gibi Rock hastası ama duygusal, iyi yürekli bir insansın". Doğrusunu söylemek gerekirse bu iyi bir resim, ancak bana pek benzemiyor. Daha çok arkadaşım Cem'i andırıyor. Benim saçlarım dalgalı. Ayrıca sakalım ve gözlüğüm yok. Yine de bu faks gelince çok sevindim. En azından insanların kafasında nasıl bir imajım olduğu konusunda bir fikrim oldu. Günet Urfalıoğlu'na çok teşekkür ediyorum. Bu haftaki "Mesai Sonrası" sayfasında biraz değişiklik yaparak kendisinin yolladığı resmi yayınlıyorum. Böylece Format Fine Arts and Culture Festival'in ilk ciddi adımı gerçekleşmiş oluyor. Bu arada ofisteki işlerim oldukça fazla. Sanırım bir iki gün tam takım burada sabahlayacağız. Umarım kahve makinesi bozulmaz. Yoksa işler karışır. Neyse ben çok geç vakitlere kalmadan Format'ı yazdım. Doğrusunu söylemek gerekirse Güven için çok üzülüyorum. Sanırım benim yüzümden ülser ya da sinir hastası olacak. Bazen kendisini çok fazla strese sokmamasını söylüyorum, ama stresin kaynağı olarak fazla inandırıcı olamıyorum. Format Fine Arts and Culture Festival'in ilgi görmesi (az da olsa) beni çok mutlu etti. Şu anda kafamda planladığım etkinliği gerçekleştirmek için ofisteki bazı kişilerle konuşup "OK!" almam gerekiyor. Eğer gerçekleştirebilirsem, önümüzdeki haftalarda bu güzel süprizin haberini ve ayrıntılarını size aktaracağım. Müthiş bir şey olacak (en azından umuyorum)! Bu arada bana yakın bazı insanlar ("Beyazsaray'a yakın çevreler", dermiş gibi oldu ama...), son haftalarda Format performansımın düştüğünü ve "Low Level" Format'layamadığımı söylüyorlar. Eğer siz de bu görüşteyseniz eleştirilerinizi dört adet vesikalık fotoğrafınız, noterden tasdikli nüfus cüzdanı örneğiniz ve telefon numaranız ile birlikte gazetenin yazışma adresine gönderin. Haftaya kadar hoşçakalın ve kendinize iyi davranın.

47

48 Satış ve pazarlama danışmanlığı faaliyetleri Data Expert, sektöre insan kaynağı sağlıyor NURAY ÖZKAN mü uzmanlarının da yer aldığı toplam 4 kişilik kadrosuyla BT sektörüne nitelikli eleman temin ettiklerini belirti Diğer tüm sektörlerde olduğu gibi BT sektöründe faaliyet gösründe çalışan ya da yeni meyor. Aynı şekilde BT sektöteren kişi ve kuruluşlar da bugüne kadar iş ve eleman gereksinimini genellikle günlük zun olan kişilerin de iş bulmalarına yardımcı olduklarını sözlerine ekliyor. gazetelerden sağlama Data Expert uzmanları, yoluna gidiyordu. Son yıllarda ülkemizde de özellikle insan kendilerine müracaat eden kişilere öncelikle insan kay kaynaklan konusunda naklarında kullanılan birta uzman kuruluşlar oluşmaya başladı. Çeşitli sektörlere hizmet kım kişilik testleri uyguluyor ve onların istedikleri işe, şir veren bu şirketlerin ketlerin de istedikleri kişilere amacı insanları değerlendirmek, gereksinime göre iş ve kavuşmalarında öncülük ediyor. eleman arayanları uygun İnsan kaynağını üniversiteler, noktalarda birleştirmek. Türkiye'de şu anda insan kaynakları yetkili eğitim merkezle ri, özel bilgisayar kursları gibi konusunda çeşitli yerlerden temin ettiklerini sektörlerde faaliyet gösteren yaklaşık 15 adet şirket mevcut. söyleyen Hasan Altunkaya. yeni mezun ya da işinden memnun olmayan kişiler Artık bu şirketlerin de birtakım uzmanlık alanları oluşturduklarını görüyoruz. Data Expert Ltd., bunlardan biri. Data Expert'in özelliği, sadece bilgi teknolojisi alanında faaliyet gösteren kişi ve kuruluşların iş ve eleman gereksinimini gidermek. Şirket 3 ay önce, aynı zamanda şirketin Genel Müdürlüğünü yapan Hasan Altunkaya tarafından adına Data Expert'in onlara gizlilik ve güven ilkesi içinde iş aradığını vurguladı. Altunkaya ayrıca, "Meslek liselerinden yeni mezun olan kişilere de iş bulmalarında hizmet vererek onların bilgi işlem sektörüne kazandırılmalarına katkıda bulunuyoruz" dedi. Aranılan niteliklerde kaliteli eleman bulmayı altın aramaya kuruldu. Hasan Altun benzeten Altunkaya, kaya, insan davranışları konusunda deneyimli, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölü işin en zor tarafının yüksek seviyedeki uzman kimselerin bulunması olduğunu vurgu Data Expert, insan kaynakları dışında sektördeki şirketlere satış ve pazarlama danışmanlığı da veriyor. Sektördeki şirketlerin satış ve pazarlama aktivitelerinde dış kaynak kullanmaya (outsourcing) karar verdiklerinde devreye girdiklerini söyleyen Hasan Altunkaya, bu kavramların içine kadro kurmaktan bayi organizasyonu oluşturmaya, eğitime, ürün tespitine, ürünün ne kadar satacağına, ne kadar gelir elde edileceğine, stratejileri belirlemeye kadar pek çok konu girdiğini dile getirdi. Altunkaya, faaliyetleri "Kuruluş bize satış ve pazarlama konusundaki tüm organizasyonu devredebiliyor. Gerekirse organizasyonu baştan aşağı kuruyoruz, çalışır durumda kuruluşa teslim ediyoruz. Kadro yoksa oluşturuyoruz, kadroyu eğitiyoruz. Ayrıca şirketin sattığı ürünle beraber başka hangi ürünü satabileceği, hangi kanallarla satabileceği, o üründen ne kadar kâr elde edilebileceği aşamasında karar veriyoruz. Şirket şu anda Bull Türkiye ve Olivetti'nin ladı. Şu anda var olan elemanların ayrıntılı bilgilerini Expert'ten hizmet alabiliyor. ketler, istedikleri zaman Data dağıtıcılarından olan Komaş'a satış ve pazarlama danışmanlığı hizmetleri veriyor" şeklinde açıkladı. bir yazılımda topladıklarını, Şirketin sunduğu hizmetin fiyatlandırması ise şöyle olu bilgi bankası genişlediğinde de kişileri insan kaynakları yor: Şirkete gönderilip kabul bedelini Data Expert'e ödüyor. şirketten talep ettiğini söyle her birinden belli bir miktarı yazılımlarıyla değerlendireceklerini sözlerine ekledi. elemanın alacağı aylık ücret Birden fazla eleman isteyen Altunkaya, kendilerinin edilen her bir eleman için, Şirket, kuruluşların bir eleman talep ettikleri durumlar Örneğin eleman arayan ku eleman için ödüyor. İnsan belirtti. Şirket şimdilik, iş bu üzerinden fiyat saptanıyor. yen şirket, aynı ücreti her bir ise bu yöntemi tercih ettiğini da kendilerine bir ya da o niteliklere uyan birden fazla receği bir kişinin yıllık ücreti met veren şirketlerin genel ücret talep etmiyor. rum, aylık 50 milyon lira ve Kaynakları konusunda hizlunan kişiden herhangi bir eleman gönderebiliyor. Şir üzerinden yüzde 15 hizmet likle kaç kişi göndermişse Hasan Altunkaya, buna paralel olarak şirketlere 'yeniden değerlendirme' adı al Bilgi teknolojileri sektöründe şirketlerin eleman, elemanların da iş tında bir hizmet daha sunduklarını açıkladı. Yeniden gereksinimini sağlamak amacıyla kurulan Data Expert, uzman kadrosuyla değerlendirme, 100 kişiden hizmet vermeye başladı. Şirketin amacı, BT sektöründe, insan kaynaklan fazla personele sahip şirketlere uygulanan bir hizmet biçimi. konusunda tek adres olmak. Hasan Altunkaya, verilen hizmeti şöyle açıklıyor: "Şirket bizden her elemanını gözleyip gerçekten bulunduğu noktada verimli olup olmadığını saptamamızı isteyebiliyor. Tanımlanan göreve en uygun kişileri bulup, şirkette organizasyon değişikliğine gitmemizi de talep edebiliyor. Bu noktada da devreye girip birtakım test ve gözlem yöntemleriyle daha verimli bir organizasyon oluşturabiliyoruz." Data Expert, şu anda insan kaynakları konusunda toplam 5 şirkete hizmet veriyor. Bilgi bankasında ise 150'yi aşkın eleman bulunuyor. IBM'den yazılım geliştiricilere tam destek... ALTUG ÖZGENLİK de şirket bu imajını yıkmaya araçları, geliştirme dilleri, lışan IBM, bu yazılımları ba geçtiğimiz yıl indirekt satış belirtirken, bugün ise bu çalışıyor. IBM bundan böyle teknik destek, ön uyarlama sılı ve elektronik kataloglar kanallarıyla elde ettiği ciro, görüşün tamamen değiştiğini IBM Türk, geçtiğimiz hafta istanbul'da yazılım geliştirici şirketler için yeni bir destek programını duyurdu. Bu nedenle 1 Kasım 1995 günü yapılan ve Türkiye'de uygulama geliştiren şirketlerin portföylerini genişletmelerini ve dünyaya açılabilmelerini amaçlayan seminerin ilk bölümününde IBM'in yazılım stratejisi anlatıldı. IBM, genellikle donanım üreten bir şirket olarak tanınıyor. Ancak son günler yazılım üreten ve satan büyük şirketler arasında da kendine yer edinmeyi hedefliyor. Ayrıca şirket, yazılım geliştirici şirketlere yönelik olarak başlattığı yeni programı ile yazılım alanında büyük işbirliği geliri hedefliyor. IBM yeni duyurduğu bu program ile yazılım geliştiricilere büyük olanaklar tanıyor. Şirket, yazılım geliştiricilere ilk başta donanım ve yazılım alımında yüzde 40'tan başlayan bir indirim uyguladığını duyurdu. Geliştirme lar, beta kodları ve düzenli dokümantasyon ise IBM tarafından hiç bir ücret alınmadan karşılanıyor. IBM'in geliştiricilere verdiği destek bu kadarla kalmıyor. Herhangi bir IBM platformu (OS/2, AIX, OS/400, DB2 vb.) üzerinde yazılım geliştirdiğinizde, uygulamanızı 15 gün süre ile ücretsiz olarak Almanya'daki yazılım laboratuvarlarında test etmenizi sağlıyor. Yazılım ürününün pazarlama aşamasında da geliştiricilerle beraber ça aracılığıyla tüm dünyadaki kullanıcılara ulaştırıyor. Tabii bu hizmetleri IBM'den almak için önce IBM'e kayıtlı geliştirici olmak gerekiyor. Bu konuda oldukça rahat davranan IBM, isteyen herkesin IBM'in kayıtlı yazılım geliştiricisi olabileceğini belirtiyor. IBM'deki bu değişimin temel nedenlerinden biri ise, şirketin indirekt satış kanallarıyla gerçekleştirdiği cirosunun payını toplam cirosu içinde daha yukarılara çekmeyi hedeflemesi. IBM'in toplam cirosunun yüzde 20'sini oluşturuyor. Şirketin önümüzdeki yıl için hedefi ise, toplam ciro içinde dış satış kanallarıyla elde edilen cironun yüzde 49 oranında gerçekleşmesi. Bu hedefi tutturmak için ise benzer işbirliklerinin gelişmesi gerektiğini söyleyen IBM yetkilileri, eskiden IBM'in büyük projelere hep kendisinin girmek istediğini ve çözüm ortaklarının teknik altyapılarının tam anlamıyla yeterli olmadığını düşündüğünü söylüyorlar. Bugün IBM, dış kaynakları bir gereksinim olarak görüyor. IBM'in toplantısında Türkiye'nin yazılım sektörü açısından gelişmeye oldukça yatkın bir ülke olduğunu belirten yetkililer, bu toplantının Türkiye için olan önemine de dikkati çektiler. Türkiye donanım üretiminde ve geliştirmede dünyadaki birçok ülke gibi söz sahibi olamıyor. Ancak yazılım endüstri için tren hiçbir zaman kaçmış sayılmıyor.