AKSİYEL VANTİLATÖR KULLANIM VE BAKIM KILAVUZU

Transkript

1 1 AKSİYEL VANTİLATÖR KULLANIM VE BAKIM KILAVUZU BU KILAVUZU OKUMADAN VANTİLATÖRÜ ÇALIŞTIRMAYINIZ.

2 2 GENEL UYARILAR Vantilatör Teknik emniyet kuralları seviyesine göre yapılmıştır. Buna rağmen kullanım esnasında kullanan ve de bir üçüncü şahıs için hayati tehlike taşıyabilir, ya da başka zararlar oluşabilir. Burada bulunan vantilatör dinamik üst düzeyde yüksek akımı olan bir araçtır. Bu aracı ancak yetki sahibi ehli kişiler kullanabilir. Bu talimatı okumadan vantilatör ile ilgili hiçbir işlem yapmayınız. Anlaşılmayan bir nokta var ise mutlaka MLZ ENDÜSTRİ MAKİNA YEDEK PARÇA İMALAT TAAHHÜT LİMİTED ŞİRKETİ yetkilileri ile görüşünüz. Bu ürün kullanım amacına uygun kullanılmalıdır. Aksi durumda oluşabilecek risklerden MLZ ENDÜSTRİ MAKİNA YEDEK PARÇA İMALAT TAAHHÜT LİMİTED ŞİRKETİ sorumluluk kabul etmez. Tüm koruma tertibatı, mesela acil stop butonu, mil koruyucu, kaplin koruyucusu vs. mecburi monte edilmiş olmalıdır. Bu vantilatör ile ilgili bakımda ve kullanımda gerekli olan tüm teknik bilgiler, ürün tip levhasında ve bu kılavuzda verilmiştir. Bu değerlerin dışına çıkmayınız. Ani sıcaklık değişimlerinde fiziksel deformasyon oluşabilir. Dizayn sıcaklığından farklı sıcaklıklarda kullanmayınız.

3 3 Vantilatör Özellikler: Fabrika Numarası Sipariş Numarası Vantilatör Tipi Debi (m3/h) Toplam Basınç (mmss) İşletme Sıcaklığı ( C) Verim (%) Fan Devri Tahrik Şekli Konum Ağırlık (kg) Kaplin Tipi Fan Kasnağı / Fan Burcu Motor Kasnağı / Motor Burcu Kayış Boyu Fan Tarafı Motor Tarafı Soğutma Çarkı Yatak Rulman Segman Keçe Manşon

4 4 INDEX 1.GENEL BİLGİLER 1.1.Uyarı İkaz İşaretleri ve Genel Uyarılar 1.2.Genel Emniyet Bilgileri 2. ÜRÜN TANIMI 2.1-Vantilatör Parçaları Motor Gövde Rotor 3.-AKSESUARLAR 3.1-Tekerlekli Şase 3.2-Rediktör 3.3-Fan Tüpü 3.4-Vibrasyon Takozu 3.5-Diğer Aksesuarlar ve İlave Ekipmanlar 4-TAŞIMA, DEPOLAMA ve KORUMA ŞARTLARI 4.1-Taşıma 4.2-Depolama ve Muhafaza Depolama ve Koruma Şartları 5-MONTAJ 5.1. Kayış Gerginliği Kontrolü 6- VANTİLATÖRÜN YERLEŞTİRİLMESİ 6.1-Kaide 7-İŞLETMEYE ALMA ve İŞLETME 7.1-İşletmeye Alma Genel Uyarılar 8-BAKIM ONARIM 8.1-Genel Bakım 8.2-Fan ve Gövde 8.3-Yatak ve Rulmanlar 8.4-Kayışlar 8.5-Vidalı Bağlantıların Kontrolü 8.6-Elektrik Donanımı 8.7-Diğer Durumlar 9-VANTİLATÖR OLASI PROBLEM TABLOSU 10- VANTİLATÖR OLASI PROBLEM ÇÖZÜM TABLOSU 11.DİĞER HUSUSLAR ve KULLANIM ÖMRÜ 12.TEKNİK ÖZELLİKLER TABLOSU 13.FİRMA VE TEKNİK SERVİS BİLGİLERİ 14.GARANTİ BELGESİ 15.GARANTİ ŞARTLARI

5 5 1.GENEL BİLGİLER 1.1.Uyarı İkaz İşaretleri ve Genel Uyarılar Genel Uyarıları tanımlar. 82 db üzerinde Kulaklıksız çalışmayınız. Kullanma Kılavuzunu okumadan çalıştırılmamalıdır. Fan Dönüş yönünü gösterir. Fan Dönüş yönünü gösterir. Tablo 1:Ürün üzerinde ve bu kılavuzda kullanılan Uyarı-İkaz işaretlerinin tanımlanması.

6 Genel Emniyet Bilgileri Kullanım ve Bakım Kılavuzu talimatları dışında başka bir kullanım ya da verilen işletme parametresinden sapma hiç bir şekilde yapılmamalıdır. Vantilatör sadece yetkili kişiler tarafından kullanılabilir, bakımı ve onarımı yapılır. MLZ ENDÜSTRİ MAKİNA YEDEK PARÇA İMALAT TAAHHÜT LİMİTED ŞİRKETİ nin (Kılavuzun geri kalan bölümlerinde MLZ Endüstri olarak belirtilecektir) izni olmadan makinenin üzerinde yapılacak herhangi bir değişiklik nedeniyle doğacak kazalardan MLZ Endüstri sorumlu tutulamaz. MLZ Endüstri ye danışılmadan hiçbir ayar değiştirilemez. Vantilatörlere eklenebilecek aksesuar ve ilave ekipman listesi Madde 3.5. te verilmiştir. Belirtilen aksesuar ve ilave ekipmanlar MLZ Endüstri kontrolünde eklenebilir. Aksi halde oluşabilecek riskleri MLZ Endüstri kabul etmez. Vantilatörler sadece makine zemine sabitlendiği zaman çalıştırılabilir. (Bkz. Madde 6:Vantilatörün Yerleştirilmesi). Maksimum devir sayısını kısa bir süre için de olsa aşmak makbul değildir. (Sayfa 3 : Teknik değerler) Motorun elektrikle bağlantısını kurmadan önce motor imalat firmasının emniyet ve işletmeye koyma bilgilerini mutlaka dikkate alınız. Eğer motor işletmeci firmaya aitse, motor büyüklüğü ve çalışma garantisi vantilatör üretim firmasından kabul edilmez. Müşteri tarafından rotorda yapılan işletme balansı değişiklikleri MLZ Endüstri onayı olmaksızın yapılamaz, aksi durumda oluşabilecek risklerden MLZ Endüstri sorumlu tutulamaz. Vantilatörün içine sıvı ya da yabancı maddelerin olmadığına emin olunmalıdır. Sıvı nakli rotora zarar verebilir! Yoğunlaşma suyunun vantilatörün gövdesinden hatasız bir şekilde akışını sağlamak gereklidir. Rotorlarda kabuk bağlama, pas ve görünür şekilde aşınmalar uygun değildir! Önlem almak için derhal MLZ Endüstri ye başvurunuz. Vantilatör gövdesindeki bakım kapağı, sadece vantilatör sabit durmuş şekildeyken açılır. Vantilatörün bu süre içinde çalışmaması için gerekli tedbirler alınmalıdır. Montajda yapılan elektrik ve mekanik koruma tertibatı DIN EN ,DIN EN 294 ve DIN EN 349 uygun olarak alınmalıdır. Elektriklenmeyi önlemek için topraklama yapılmalıdır. Topraklama DIN EN ve EN ve VDMA bölüm 1 ve 2 ye uygun olarak yapılmalıdır. Bakımlar MLZ Endüstri Kullanım ve Bakım Kılavuzuna uygun şekilde düzenli olarak yapılmalıdır.

7 7 2.ÜRÜN TANIMI 2.1. Vantilatör Parçaları Şekil 1. Kayış Kasnak Tahrikli Aksiyal Vantilatör Şekil 2. Motor direkt Akuple Aksiyal Vantilatör Motor Elektrikli motorların içinde akım taşıyıcıları ve dönen parçalar vardır. Bunun için bağlantı, işletmeye alma ve bakımı genel olarak yetkili bir kişi tarafından yapılmalıdır. Motorlar amper etiket değerlerinin 1.5 katı fazla amperde en fazla iki dakika çalışabilir. Motor koruyucu şalteri termiği

8 8 buna göre ayarlanmalıdır. Genellikle işletme sırasında motor amper etiket değerinin en fazla % 10 aşınmasına müsaade edilebilir. Kullanılan tüm güvenlik bileşenlerinin CE işareti taşıması zorunludur. İlgili parçalar (Motor) müşteri tarafından sağlanıyor ise CE işaretli olmayan ürünün kullanımı ile ilgili oluşabilecek risklerden MLZ Endüstri sorumlu değildir. *Elektrik bağlantıları Tesisatın bağlantısı sadece gerilimsiz vaziyette yapılmalı! Tesisat tekrar çalışmaması için emniyete alınmalıdır. Sürekli bir güvence için elektrik bağlantıları garantiye alınmalı, bağlantılar motor üreticisinin işletme bakım kılavuzuna göre yapılmalıdır Gövde Gövde bir kaynak tasarımıdır, emiş ve basma ağzı flanşlıdır. Dış yüzeydeki kaynaklar süreklidir. Gövdenin üzerinde, içindeki parçaları sökmek için bakım gövde kapak sacı bulunur. Gövde bakım kapağı (eğer varsa) vantilatörün daire çevresi üzerine yerleştirilmiştir. Bu kapak sadece vantilatör çalışmıyorken açılabilir. Bakım kapağı açık iken vantilatörün çalışmaması için emniyet tedbirleri alınır Rotor Geçerli olan devir sayısı (vantilatörün üzerindeki Tip Levhasında (Etikette ) panosunda verilmiştir, kesinlikle aşılmamalıdır! 3-AKSESUARLAR 3.1 Tekerlekli Şase Aksiyal vantilatörler tekerlekli şase üzerine oturtulabilir. Böylece istenilen alana da rahatlıkla götürülebilir. Tekerlekler çelik olup ray üzerinde hareket ettirilebileceği gibi lastik tekerler de takılabilir.

9 9 3.2 Redüktör Vantilatörün bakış yönünü değiştirmek için kullanılır. Zaman zaman farklı yönlere bakması istenen vantilatörün yönünü değiştirmek için kullanılır. El ile kullanımı olabileceği gibi motorlu kullanımı da mevcuttur. 3.3 Fan Tüpü Hava akımını düzenlemek için kullanılır. MLZ Endüstri ürünün kullanılacağı yere ve ürün teknik özelliklerine göre firmanıza gerekli olan fan tüpünü tavsiye edecektir. (Madde 3.5 te verilen aksesuar listesinde belirtilmiştir.) Brandalar yağdan, benzinden ve deniz suyundan korunmalıdır. 3.4 Vibrasyon Takozu Beraberinde teslim edilen vibrasyon takozları vantilatörün temel kaide üzeri montajında vibrasyon giderici olarak kullanır. Bunlar verilen ölçülere göre işaretlenmiş olan yerlere, vantilatörün altı ile temel kaidenin üzerine montaj yapılır. Vibrasyon damperi izolasyon veriminden dolayı makinenin vibrasyonunu yaklaşık 90 % azaltır. Vibrasyon damperinin rezonans frekansı aşağı yukarı 250 ila 300 min-1 arasında bulunur. Onun için makinenin harekete geçişte ve çıkışında fazla yükselmiş bir balansla karşılaşabilirsiniz. Lastik parçaları yağdan, benzinden ve deniz suyundan korunmalıdır. Montaj esnasında makinenin tüm parçalarının yana gerilebilmesine dikkat edilmelidir. Çevre sıcaklığı +70 C dereceyi aşmamalıdır. Vibrasyon takozunun hatasız çalışmasını garantilemek için serbest hareket halinde çalışması gereklidir. Onun için vantilatörün çevresinde yabancı maddelerin bulunmamasına dikkat edilmelidir. Vantilatörün yerleştirilmesi ile ilgili bilgiler Madde 6 Vantilatörün yerleştirilmesi bölümünde açıklanmıştır. Aksiyal vantilatörler sadece havanın akışını sağlamak için kullanılırlar, içlerinden partiküllerin geçmesi doğru değildir. Onun için vantilatörün çevresinde yabancı maddelerin, özellikle hava akımına kapılıp vantilatörün içine girebilecek malzemelerin, parçaların bulunmamasına dikkat edilmelidir. 3.5 Diğer Aksesuarlar Ve İlave Ekipmanlar ise; - İkinci Şase - Tekerlekli Şase - Redüktör - Fan Tüpü - Vibrasyon Takozu - Lastik Takozlar - Soğutma Çarkı - Kaplin - Aktuatör - Vibrasyon Ölçüm Cihazı - Rulman Sıcaklık Detektörü MLZ Endüstri ye danışılmadan yada bilgisi dışında kullanılan aksesuar ve yedek parçalar, ürünle ilgili yapılmış olan hesaplara uymayabilir. Bunun sonucunda ürünle ilgili bazı problemler oluşabilir. Ürüne yedek parça yada aksesuarın eklenmesinden önce gerekli hesaplamalar yapılmalıdır.

10 10 Dikkat edilmesi gereken hususlar: Özel ve yabancı parçalar için üretim ve teslim süreleri farklılıkları olabilir, firmamız yedek parçaların teklifini en yeni teknik normlara ve kanunlara uygun olarak size sunar. Yedek parça siparişlerinizde mutlaka belirtmeniz gerekenler; 1. Fabrika Numarası, (Tip panosunun (Etiket ) üzerindedir) 2. Ürün Tipi (Tip panosunun (Etiket) üzerindedir) 3. Talep edilen parça adı ve adedi Sadece MLZ Endüstri den temin edilen aksesuarlar için garanti geçerlidir. Temin edilen diğer yedek parçalarda oluşabilecek sorunlar ile ilgili MLZ Endüstri sorumluluk kabul etmez. 4.TAŞIMA, DEPOLAMA VE KORUMA ŞARTLARI 4.1 Taşıma Vantilatör nakliye esnasında herhangi bir darbe ile karşılaşmamalıdır. Dikkatsizlik sonucu alınan darbeler ile yataklar hasar görebilir, dönen parçalar sıkışabilir ve deformasyonlar oluşabilir Vantilatörler sadece kaldırma parçaları (halkalar yada gövde üzerindeki mukavemet lamalarındaki delikler) aracılığı ile kaldırılmalıdır. Bkz. Şekil 3. Şekil 3. Vantilatörün Kaldırılması

11 11 Kesinlikle hassas parçalardan (mil, fan, basma ve emiş ağzı flaşları gibi) tutularak kaldırılmamalıdır. Taşıma için Kullanım ve Bakım Kılavuzunda ve ürün etiketinde belirtilen ağırlık ve ebatlar dikkate alınmalıdır Bütün parçaları monte edilerek teslim edilmiş vantilatörler kapalı depolarda, neme, kimyasal reaksiyonlara, toza, yağmura karşı korunarak muhafaza edilmelidir Nakliye problemleri nedeniyle kısmi montaj edilmiş halde teslim edilen vantilatörlerde elektrik motoru, mil (ve yatakları), fan kapalı depolarda muhafaza edilmelidir.gövde ve alaşımlı metalden imal edilen yapılar çatı altında veya plastik plakalarla muhafaza edilebilir.işlenmiş parçalar korozyona karşı yağlanmalıdır Depolama ve Muhafaza Vantilatörün montaj edilene kadar depolanması gerekiyorsa; toz, yağmur, yüksek nem, aşırı ısı değişimleri gibi etkilerden korunacak ve özellikle milin korozyona uğraması engelleyecek şekilde Madde de belirtildiği gibi depolanmalı ve muhafaza edilmelidir Depolama ve Koruma Şartları a) Maksimum 3 ay ise ara depolamada saklama ve koruma için şu hususlara dikkat edilmesi gerekir: Emiş ve Basma ağızları kapatılmalıdır, Kayış tahrikli makinelerin kayışları biraz gevşetilmelidir, Yatak hasarını önlemek için, zaman zaman iç parçaları döndürmelidir, Vantilatörü klimatik etkilere karşı korumak için uygun önlemler alınmalıdır (Folyo ile kapatılması yada uygun bir binada depolanması gibi) b)maksimum 6 ay ise ara depolamada saklama ve koruma için şu hususlara dikkat edilmesi gerekir: Emiş ve Basma ağızları kapatılmalıdır, Yatak hasarını önlemek için zaman zaman iç parçaları döndürmelidir, Kayış tahrikli makinelerin kayışları biraz gevşetilmelidir, Yatak hasarını önlemek için, zaman zaman iç parçaları döndürmelidir, Nem ve rutubetin makinenin içine girmesinden sakınılmalıdır, daha doğrusu çatlak aşınmaları varsa, her iki tarafından da sürekli kaynak yapılmamışsa, bunlar uygun bir dolgu maddesiyle kapatılmalıdır,

12 12 Motorlar üretici firmanın talimatlarına göre korunmalıdır. c) İşletmeye aldıktan sonra durdurma zamanı uzun ise ve bu süre verilen garanti kapsamındaysa özel bir koruma çalışması yapılabilmesi için MLZ Endüstri firmasına bildirilmelidir. Eğer bilgi verilmezse, daha sonraki yanlış depolamadan dolayı ortaya çıkacak olan hasarlar için garanti talepleri kabul edilmez. 4.3 Yanlış nakliye ve depolamadan doğacak zararlar için firmamız sorumlu tutulamaz. 5. MONTAJ Vantilatörün emiş ve basma ağzındaki muhafaza telleri vantilatör tesisata bağlanana kadar sökülmemelidir. Serbest emiş halinde muhafaza sökülmemelidir. Kayış-kasnak, kaplin, mil muhafazaları sökülmüş vaziyette vantilatör asla çalıştırılmamalıdır. Vantilatörü doğru olarak yerleştirdikten sonra emme ve basma ağızları vantilatör ile birlikte verilen karşılık flanşları ile bağlanmalıdır. Montaj sırasında fan, mil, rulman gibi dönen kısımlara çekiç ve benzeri sert cisimlerle vurulmamalıdır. Bu gibi darbeler yatakların bozulmasına ve fanın dengesizliğine sebep olur. 5.1 Kayış gerginliği kontrolü Kayışların sehimi her 100mm.aks mesafesi için 1.5 mm. olacak şekilde hesaplanmalı ve akslar arasının orta noktasından kontrol edilmelidir. Yeni kayışların ilk 15 işletme saati sonunda uzama miktarı toplam uzamanın %80 i kadardır. Eğer kayışların gerdirilmesi gerekirse, motor kızakları üzerinde bulunan gerdirme parçaları ile kayış gerginliği ayarlanmalıdır. Tecrübeler V-kayışlarında en uzun ömrün, kaymanın %1 i geçmediği durumlarda sağlandığını göstermektedir. Kayış tahrikli işletmede mutlaka uyulması gereken talimatlar: İşletmeye almadan önce kayışlar yukarıda verilen karakteristiklere uygun olarak aşağıda verilen zaman aralıklarında gerdirilmelidir (Tablo 2). Kayışların gerdirilmesi gerekirse, motor kızakları üzerinde bulunan gerdirme parçaları ile ayarlanmalıdır. Gerdirmede kasnakların aynı doğrultuda olmasına ve vantilatör mili ile motor milinin birbirine paralel olmasına dikkat edilmelidir. Kontrolü ve gerginliği için gerekli uygun kayış kontrol cihazı kullanılmalıdır. Kayış kontrol cihazı bulunmadığı durumlarda elle bastırarak kontrol yapılabilir.

13 13 1.Kontrol 2.Kontrol 3.Kontrol 4.Kontrol 5.Kontrol Diğer Kontroller KAYIŞ KONTROL PERİYOTLARI İlk 15 dakikalık çalışmadan sonra kontrol ediniz. İlk 3 günlük çalışmadan sonra kontrol ediniz. İlk 15 günlük çalışmadan sonra kontrol ediniz. İlk 45 günlük çalışmadan sonra kontrol ediniz. İlk 90 günlük çalışmadan sonra kontrol ediniz. 5. kontrol sonrasında her 90 günde bir kontrol ediniz. Tablo 2. Kayış gerginliği ölçme periyodu tablosu Vantilatörün dış etkilere maruz kalacağı bir alana, açık havaya montajı halinde, elektrik motorunun ve vantilatörün diğer dış tesirlerden korunması gerekir. Muhafazaları sökmeden önce vantilatörü mutlaka durdurup emniyete alınız. Muhafazaları bağlamadan vantilatörü çalıştırmayınız. 6. VANTİLATÖRÜN YERLEŞTİRİLMESİ 6.1 Kaide Şase istenen vantilatörler için geçerlidir. Sarsıntının binaya etkisini önlemek için vantilatör kaidesini zemin betonundan ayırmak gerekir. İnşaat tekniğine uygun olarak toprak ve blokaj üzerine dökülecek temel betonu taban seviyesinden 5cm. kadar çıkmalıdır. Temel betonun üzerine 3-5 cm. kalınlığında mantar plaka yerleştirilmelidir. Mantar plakanın yaklaşık katı olacak şekilde beton dökülmeli ve bu betonu dökerken, vantilatörün şasesinin üzerindeki bağlantı yerlerine uygun olacak şekilde tahta takoz koyarak delik bırakılmalıdır. Buradan bağlantı cıvataları deliklerin içine ankre edilmelidir. Bkz. Şekil 4 Ankraj civataları : m 3 /h debi arası vantilatörler için en az 200 mm boyunda M 12 cıvata, m 3 /h üzeri debiye sahip vantilatörlerde en az 200 mm boyunda M 24 cıvata olarak seçilmelidir. (NOT: Bu kapasitedeki vantilatörler için Montaj Resmi Ekte verilecektir. Gönderilmeyen montaj resimlerini mutlaka talep ediniz.)

14 14 Şekil 4 :Tek şaseli vantilatör bağlantı durumu Vantilatör devrine göre lastik, izolatörler veya mantar plaka üzerine oturtulmalıdır. Eğer vantilatör lastik takozlar üzerine oturtulacaksa vantilatör şasesinin eşi bir şase temel boyutuna ankre edilerek bu şase üzerine lastik izolatörler bağlanarak, vantilatör kendi şasesi ile birlikte bu izolatörler üzerine oturtulur. Bkz. Şekil 5 Şekil 5 : Çift şaseli vantilatör bağlantı durumu

15 15 Genellikle kullanılan izolatörlerin cinsleri şu şekilde seçilir. n min = 1200 min - ¹ Lastik takoz n = 3000 min - ¹ Mantar plaka İzolatörler eşit yük taşıyacak şekilde yerleştirilmeli ve aralarındaki uzaklık en çok 750 mm olmalıdır. Vantilatörlerin tahrik şekillerine göre minimum izolatör adetleri aşağıda çıkarılmıştır; Kayış-Kasnak tahrikli 7 Adet Kaplin tahrikli 4 Adet Motora direkt akuple 4 Adet Yukarıda belirtilen hususlar genel bilgilerdir. Vantilatörün yerleştirildiği yere göre uygun kaide tipinin seçiminde firmamız teknik elemanları sizlere yardımcı olacaktır. Temel tamamen sertleştikten sonra vantilatör temel üzerine konur ve montajı yapılır. Aksiyal vantilatörler kullanım amacına bağlı olarak tekerlekli şaseler üzerine monte edilebileceği gibi duvara da monte edilebilir. Kullanım amacı ve montaj tipi değişikliklerinde lütfen firmamız yetkilileriyle irtibata geçiniz. Aksi halde oluşacak zararlardan firmamız sorumlu tutulamaz. 7. İŞLETMEYE ALMA VE İŞLETME Elektrik bağlantıları ve pano EN :1997 standardına uygun olarak temin edilecektir. Elektrik motoru mutlaka yetkili bir elektrikçi tarafından bağlanmalıdır. Motorun üzerindeki etikette yazılı olan çalışma voltajının şebeke voltajına uygun olup olmadığı kontrol edilmeli, motor amperine göre ayarlanmış bir şalter ile motorun korunması sağlanmalıdır. Vantilatörü işletmeye almadan önce bütün korunma ve diğer tedbirlerin alınmış olduğu gözden geçirilmelidir. Vantilatörün ilk kalkışı öncesinde kanal içerisinde yabancı cisimlerin bulunup bulunmadığı kontrol edilmeli ve gerekli ise temizlenmelidir. 1. Motor şalterine kısa süre açıp kapamak sureti ile fanın doğru yönde (vantilatör üzerindeki ok yönü) dönüp dönmediği kontrol edilmelidir. Eğer dönüş yönü doğru değilse motorun kutup bağlantılarını değiştirerek doğru yönde dönmesi sağlanmalıdır. Herhangi bir arıza yok ise işletmeye geçebilirsiniz. 2. Vantilatörün çalışmasından sonra ampermetre ile motor akımını kontrol ediniz. Avrupa standartlarına uygun motorlar amper etiket değerlerinin 1.5 katı fazla amperde en fazla iki dakika çalışabilir. Motor koruyucu şalteri termiği buna göre ayarlanmalıdır. Genellikle işletme sırasında motor amper etiket değerinin en fazla % 10 aşınmasına müsaade edilebilir. Motorun aşırı yüklenmesi halinde şalter hemen kapatılmalı ve klape kısılarak hava kapasitesinin istenen normal değere gelmesi sağlanmalıdır.

16 16 3. Kayış-kasnak tahrikli vantilatörlerde işletmeye alındıktan sonra zamanla kayışlar uzayacaktır. Özellikle ilk haftalarda kayış gerginliği sık sık kontrol edilmeli ve gerektiğinde gerdirilmelidir. Kayışlar Madde 5.1 de belirtildiği gibi belirli periyotlarla gerdirilmelidir. Gerdirmede kasnakların aynı doğrultuda olmasına ve vantilatör mili ile motor milinin birbirine paralel olmasına dikkat edilmelidir. 4. Kayışların toz, yağ ve kimyevi maddelerden korunması gereklidir. 5. İlk işletme saatlerinde yataklar ses ve ısı yönünden kontrol edilmelidir. Yatakların başlangıçta ısınması halinde (70 0 C üzerine çıkması durumunda) vantilatörü durdurunuz ve yatakların soğumasını bekleyiniz. Sonra tekrar çalıştırınız. Bu işlem ilk çalışma periyodunda birkaç kere tekrar edilebilir. Normal çalışma sıcaklığı rulmanlar için 60 0 C yi geçmemelidir C de alarm verilmeli, 80 0 C de ise vantilatörün çalışması derhal durdurulmalı ve teknik servisimiz ile irtibata geçilmelidir. Vantilatör siparişte belirtilen ve etiketinde yer alan işletme şartlarına (debi,basınç, sıcaklık v.b.) uygun olarak seçilmiştir. Vantilatörün değişik şartlarda kullanılıp kullanılmayacağı hususunda firmamıza danışılmalıdır. Kasnak çapı değiştirilerek fan devrinin azaltılıp arttırılması işlemi için firmamıza danışılmalıdır. 82 db(a) gürültü şiddeti üzerinde vantilatöre 1 metre mesafeden daha yakında iseniz kulaklık takınız. 7.1.İşletmeye Alma Genel Uyarılar Makineyi ilk işletmeye alırken firmamızdan uzman bir elemanın işletmenizde bulunmasını öneririz. Müşteri tarafından uygunsuz işletmeye almadan dolayı kaynaklanan hatalar için firmamız tarafından sorumluluk alınmaz. İlk işletmeye almadan boru hatlarında yada vantilatör gövdesinde yabancı cisimlerin bulunmadığından emin olunmalıdır. Rotora yabancı cisimlerin girmesi uygun değildir. Aksiyal vantilatörler sadece hava akımı yaratmak için kullanılırlar. Rotorun içine herhangi bir şekilde sıvı yada yabancı cisim girmesi engellenmelidir. İlk işletmeye almadan önce milin kolay dönüp dönmediğini ve rotorun serbest çalışır olduğuna dair kontrolü yapılmalıdır. Dönüş yönünün kontrolü mutlaka yapılmalıdır. (Dönüş yönünü gösteren oklar vantilatör gövdesindesinin üzerindedir). Titreşim ve rulman ısısı kontrol edilmelidir.

17 17 Mekanik ve elektrik koruma tertibatlarının montajı uygun bir şekilde yapıldığına dair kontrol edilmelidir. Çalışma voltajının ve şebeke voltajının motor amperine uygun olup olmadığı kontrol edilmedir. Elektrik bağlantılarının norm standartlarına göre uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Çalıştırma esnasında vantilatör emme ve basma ağzında tarafında kimse olmamalıdır. Şase, motor veya yatak cıvataları vibrasyondan ötürü zamanla gevşeyebilir. Sık sık kontrol edilerek gevşeyen cıvatalar sıkılmalıdır. Aşağıda ISO standardından alınmış vibrasyon değerleri bulunmaktadır. Vantilatörün çalışma esnasında Başlangıç ile belirtilen alanda bulunması istenir. Vibrasyonun bu değerlerin dışına çıkması durumunda lütfen teknik servisimiz ile irtibata geçiniz. Fan Kategori Örnek Motor güç limiti (kw) Kategori fitre, maden ocağı, konveyör, kazan, 300 BV-3 yakım ocağı, kirlilik kontrol, rüzgar tüneli > 300 BV-3 yer altı geçidi havalandırması, tünel 75 BV-3 fanları, garaj havalandırması, tünel > 75 BV-4 jet fanları hiçbiri BV-4 37 BV-3 Zararlı gazlar, proses fanları > 37 BV-4 ISO değerleri kategori sabit yerleştirilmiş esnek yerleştirilmiş Başlangıç BV-3 4,5 6,3 BV-4 2,8 4,5 Alarm BV-3 7,1 11,8 BV-4 4,5 7,1 Kapat BV-3 9,0 12,5 BV-4 7,1 11,2 Tablo 3: Vantilatör özelliklerine göre vibrasyon değerleri

18 18 8.BAKIM ve ONARIM Her vantilatör işletme sırasında belirli sürelerle düzenli bir bakıma ihtiyaç duyar. Aşağıda bakımın temel ilkeleri anlatılmıştır. 8.1.Genel Bakım Bakımlar sırasında mutlaka koruyucu kıyafet giyilmelidir. 1. Bütün bağlantı cıvatalarının sıkı olup olmadığı kontrol edilmeli, gevşek olanlar sıkılmalıdır. 2. Fan mili kontrol edilmeli, herhangi bir hasar veya eğilme var ise yenisi ile değiştirilmelidir. 3. Milde korozyon meydana gelmişse temizlenmeli ve koruyucu yağ sürülmelidir. 4. Vantilatör boyası bozulduğunda yeniden boyanmalıdır. 5. Genel Bakım periyodu 3 aydır. 8.2.Fan ve Gövde Vantilatörün gövdesini açmadan önce vantilatör devreden çıkartılır, koruyucu ızgara ve flanş bağlantısı sökülür. Vantilatörün bu süre içerisinde çalışmaması gereklidir. Rotorun durduğundan emin olunmalıdır. Vantilatörü çalıştırmadan önce tüm koruma tertibatının yerlerine monte edilmiş olması gereklidir. Fan ve gövde iklim şartlarının aşındırmalarına karşı doğrudan etkilenir. Özellikle sevkıyatı yapılan madde tozlu veya korozyona, aşınma ve birikmelere yol açabilecek gaz buharı, asit ve benzeri kimyasal maddelerden oluşuyorsa aşınmalar daha fazla oluşur. Oluşan aşınmalar malzemenin mukavemetini azaltır ve fanın kanatlarında meydana gelen birikmelerde dengesizliğe ve yatakların aşırı yüklenmesine sebep olur. Bu nedenle fan ve gövde düzenli aralıklar ile kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. Kayış-kasnaklı vantilatörlerde de kayışların herhangi bir olumsuz duruma maruz kalıp kalmadığının sürekli kontrol edilmesi gerekir. Fanda herhangi bir sebepten dolayı bir tamirat veya değişiklik yapılırsa, vantilatöre monte edilmeden önce fanın mutlaka dinamik balansının yaptırılması gerekir. Bu amaçla MLZ Endüstri ile mutlaka irtibata geçilmelidir.

19 Yatak ve Rulmanlar Vantilatörün yatakları işletme şartlarında meydana gelecek mekanik yüklere, vantilatör devrine ve sıcaklığına uygun olarak seçilmiştir. Yatakların işletmede belirtilen ömrünü sağlayabilmek için devamlı bakımının yapılması gerekir. Yatakların içine girebilecek en küçük yabancı maddeler ses ve hasara sebep olup, yatakları ömründen önce kullanılmaz hale gelmesine yol açar. Bütün yağlarda olduğu gibi aksiyal vantilatörlerin rulmanları için kullanılan yağlar da yalnız belirli bir müddet için yağlama fonksiyonlarını yerine getirebilirler. Bundan sonra yağlama özelliklerini kaybederler ve değiştirilmelidirler. Rulmanların yağlama süreleri aşağıdaki tablodan çıkartılabilir. Yataklara gresörlüklerden yağ basılmadan önce içindeki eski yağın boşaltılması gerekmektedir. Tablo 4. Yağlama Periyodu tablosu Örnek: Delik çapı (d) 100 mm olan sabit bilyalı bir rulman, 1000 d/dak hızla dönmektedir. İşletme sıcaklığı, 60 C ile 70 C ( F) arasında değişmektedir. Gerekli yağlama periyodu nedir? Diyagramda,x-ekseni üzerinde 1000 d/dak yı gösteren noktadan itibaren yukarı doğru bir çizgi çizilerek, d=100 mm eğrisi kestirilir. Bulunan noktadan, x-eksenine paralel bir çizgi çekilerek a ölçeğinden (radyal-bilyalı rulman) yaklaşık değeri okunur. Yeniden yağlama periyodu, böylece işletme saati olarak elde edilmiş olur.

20 Kayışlar Kayışlar için yapılması gereken kontroller; Aşınma Düzeltme Kayış gerginliği Tekrar gerdirmede yani kayışın değiştirilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar: 1. Her zaman kayışlar komple takım halinde değiştirilir, hiç bir zaman sadece tek kayış değiştirilmez! 2. İlk önce kayışlar gevşetilir, onun için germe vidaları ve motor sıkma vidaları sökülür. Motor gerektiği kadar yana çekilir ki kayışlar gerilmeden yerinden sökülüp takılabilsin. 3. Yeni kayış takımı yerine oturtulur ve hafif gerdirilir. V kayışının paralelliği bir cetvelle kontrol edilir ve gerekirse düzeltilir. 4. Kayış Madde 5.1 e göre gerdirilir. Kayışların kontrolü Tablo 2. de belirlenen aralıklarla muntazam yapılmalıdır çünkü kaymadan dolayı yetersiz gerginlik oluşabilir ve bununla birlikte kayışlar zamanından önce aşınabilir. 8.5 Vidalı Bağlantıların Kontrolü Bütün vidalı bağlantıların sabit yerlerinde ve eksiksiz olduklarına dair düzenli kontrolü yapılmalıdır; 8.6 Elektrik Donanımı Gövde vida bağlantıları Bakım kapağı vida bağlantıları Temel kaide vida bağlantıları Rulman yatağı / Motor tespit vs. Elektrik donanımın ve şalterlerin bakım ve temizliğini yetkili bir elektrikçiye yaptırınız. Motorun ısınıp ısınmadığı kontrol ediniz. Talimatlara uyulmasına rağmen arıza meydana geldiyse derhal MLZ Endüstri ile irtibata geçilmelidir. Diğer önlemler anlaşmaya göre; Servis teknisyeni talebi yada Tamirat ya da tekrar imalat şeklinde olabilir. Vantilatör rekoru ve motor rekoru arası kablo bağlantısı spiral boru kullanılarak yapılmalıdır.

21 Diğer Durumlar Aşağıda belirtilen durumların meydana gelmesi durumunda bakım tarihini beklemeden MLZ Endüstri ye haber vererek gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır. 1. Gövde de hasarlar / Çatlaklar, 2. Fanda aşınma, Hasarlar / Çatlaklar, Pas oluşumu, Balans 9. VANTİLATÖR OLASI SORUN TABLOSU No SORUN 1 NEDEN NO 1 Elektrik motoru yük altında kalkmıyor 1, 2, 4, 5, 6 veya işletme devrine ulaşmıyor. 2 Elektrik motoru zor kalkıyor (uzun süre 6, 7, 10 sonra) ve/veya elektriksel aşırı yük koruması kalkışta başlıyor. 3 Çalışma esnasında elektrik motorunda aşırı 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10 ısınma var. 4 Yük artarken devir düşüyor. 1, 2, 3, 4 5 Elektrik motorunda vınlama veya normal 2, 3, 8 olmayan ses var. 6 Elektrik motoru yataklarında normal 1, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 olmayan ısınma var. 7 Vantilatör yataklarında normal olmayan 11,12,13,14,15,16,17,18,19,20 ısınma var. 8 Vantilatör yataklarından ses geliyor. 14,15 9 Yataklar vuruntu ile birlikte gürültü 13,15,21 yapıyor. 10 Kasnaklarda normal olmayan ısınma var. 22,23,24,25,26,27,28 11 Kayışlar çabuk aşınıyor. 18,22,24,25,27 12 Vantilatörde büyük vibrasyonlar var. 11,13,15,30,31,32,33,34,36 13 Vantilatörde anormal gürültü var. 8,20,35,36 14 Rotor çabuk aşınıyor Vantilatör tasarım parametrelerine 38,39,40 ulaşmıyor. 16 Vantilatörde vibrasyon var. 20,36,41,42 Tablo 5. Vantilatörle ilgili oluşabilecek sorunlar

22 SORUN NEDEN-ÇÖZÜM TABLOSU No NEDEN ÇÖZÜM 1 Kutuplar veya anahtar yanlış bağlanmış. Kontrol et ve düzelt. 2 Anahtar doğru çevrilmemiş ya da bağlantı Bağlantıları düzelt, anahtarı kontrol et, onar kopmuş. veya değiştir. 3 Şebeke veya motor fazı kesiyor. Fazların sürekliliğini kontrol et, onar veya motoru değiştir. 4 Şebeke gerilimi düşük. Şebeke gerilimini kontrol et. 5 Vantilatörün hareketli parçaları mekanik Motoru güç aktarma elemanlarından (kaplin olarak kilitlenmiş. veya kayış-kasnak) ayır. 6 Motor küçük. Vantilatörün daha büyük güce Vantilatörün çalışma eğrisindeki gücü kontrol ihtiyacı var. et ve doğru motorla değiştir. 7 Aşırı yük koruması (termik) yanlış set edilmiş. Yeniden ayarla. Dikkat! Bazı durumlarda aşırı yük korumasının yangını önlemek için kalkışta kısaltılması gerekebilir. Durdur, kontrol et ve sürtünmeyi önle. 8 Vantilatörün hareket eden parçaları arasında veya motorda sürtünmeler var. 9 Motor soğutması tıkalı veya fan hasar Temizle ve fanı onar. görmüş. 10 Çok fazla kalkış var. Motor işletme talimatında verilen motor kalkışları arasındaki zamanı kontrol et. 11 Kaide yanlış monte edilmiş. Kaide veya şase bağlantılarını kontrol et, yataylığı ayarla (terazisine getir) 12 Rulmanlar fazla yağlanmış. Fazla yağı boşalt. 13 Motor rulmanlarında yabancı maddeler var. Kontrol et, yabancı maddelerden arındır, gerekiyor ise rulmanı değiştir. 14 Rulman seçimi yanlış. Doğru rulmanla değiştir. 15 Rulman germe manşonu deforme olmuş. Montajı kontrol et, gerekirse manşonu değiştir. 16 Yağsız rulmanlar. Yağla, gerekiyorsa rulmanları değiştir. 17 Rulmanlardaki aşırı aksiyal kuvvetler. Yatak ve mili eksene getir. 18 Kayışlar fazla gerilmiş. Gerginliği kontrol et ve düzelt. 19 Rulman germe manşonu fazla sıkılmıştır. Mil çapına göre rulman kataloğunda verilen açılarda emniyet somununu sıkınız. 20 Rulmanın dış zarfı yatak içerisinde hareket Kontrol et, onar, gerekiyor ise mil veya ediyor veya rulman mil üzerinde geziyor. rulmanı değiştir. 21 Rulmanın çekirdek ile zarf arasındaki Rulmanı değiştir. boşluğu fazla. 22 Kasnakların mastar ayarı bozuk. Kontrol et, mastar ayarını yapınız. 23 Kayışlar kasnak kanalının iç tarafına Kasnakları veya kayışları değiştir. dayanmış. 24 Kasnak profili uygun değil. Kontrol et ve kasnakları değiştir.

23 23 25 Yetersiz kasnak çapı. Kasnağı değiştir. 26 Kayışlar yeteri kadar gergin değil. Kayışları gerdir. 27 Kayış sayısı yetersiz veya uzunlukları farklı. Kayış sayısını düzelt ve boylarını uygun seç. 28 Yağla kirlenen kaygan kayışlar. Yağı temizle ve kayışların yağlanmasını önle. 29 Elektrik motorunun fan rotoru starter de Kontrol et ve motoru değiştir. eksenden kaçık. 30 Demonte parçaların balansının Balansı kontrol et, tekrar balans al. bozulması.(rotor, motor, kasnak) 31 Merkezden kaçık mil, fanda balanssızlık, Kontrol et ve yerleştir. fanın gövdeye sürtmesi 32 Elastik contalar veya bağlantıdaki burçlar Değiştir. eskimiş. 33 Kaplin, kasnak veya fan, mile fazla boşluklu Montajı kontrol et. monte edilmiş. 34 Vantilatör elastik contasız borulara Aspirasyonu durdur (motor gücünden), rijit bağlanmış ya da vantilatöre rijit olarak boruların contalarını sök, aspirasyonu başlat ve bağlanan borular gövdenin deformasyonuna vibrasyonu boru bağlantılarından kontrol et. sebep olmuş. 35 Fan gövdeye veya basma ağzına değiyor. Fanı durdur, montajı kontrol et, ayarla ve fanı, yatakları merkezle, kontrol et ve yabancı maddeleri temizle. 36 Fan üzerine toz veya yabancı maddeler Uygun bir fanla değiştir veya kısa peryotlarla yapışıyor. fanı temizle. 37 Fanın işletme sıcaklığı artıyor. Malzeme kalitesi uygun olan bir fanla değiştir. 38 Fan vantilatör üzerindeki okun tersi yönünde Kontrol et, motor elektrik kutup bağlantılarını dönüyor. yerlerini değiştirerek dönüş yönünün doğru olmasını sağla. 39 Basınç kaybı ve ya debi yanlış tayin edilmiş. Kontrol, vantilatörü değiştir. 40 Dirsekler, redüksiyonlar veya özel parçalar Boyutları kontrol et ve değiştir. çok fazla basınç kaybına (tasarımda öngörülenden fazla) neden oluyor. 41 Fanda balans var. Kalıcı balanssızlık ISO 14694:2003 e uygun olacak şekilde balansı al. 42 Fan milinde salgı var. Milin salgısını salgı komparatörü ile kontrol et gerekiyorsa mili değiştir. Tablo 6. Vantilatörle ilgili oluşabilecek sorunların nedenleri ve çözümleri

24 24 11.DİĞER HUSUSLAR ve KULLANIM ÖMRÜ Vantilatörün işletilmesi ve bakımı ile görevli teknisyen genel teknik kaidelere ve bu talimatta belirtilen hususlara dikkat etmelidir. İhmal ve dikkatsizlikten, (kayış kasnak muhafazası, emiş ağzı tel veya çubuk kafes muhafazası çıkarılmış vaziyette vantilatörü işletmek, sarsıntı ve titreşim yapan dengesiz fanı çalıştırmaya devam ettirmek v.b.) vantilatörün düzenli bakım ve kontrollerinin yapılmaması (yatak ve rulmanların yağının değiştirilmemesi, kayışların, motorun çektiği akımın kontrol edilmemesi, işletme esnasında vantilatör içerisine sert cisimler kaçmasından dolayı vantilatör rotorunda oluşabilecek ezilmeler v.b.) işletme hatasıdır ve bu durumlardan dolayı oluşacak arızalardan işletmeci mesuldür. Vantilatörün montaj, işletme ve bakımları konusunda karşılaşacağınız problemlerin çözümü için firmamızın her zaman yardıma hazır olduğunu belirtir, çalışmalarınızda başarılar dileriz. 13. İMALATÇI FİRMA BİLGİLERİ Firma Bilgileri Ünvan Merkez Adresi : MLZ Endüstri Mak.Yedek P. İmalat Taah.Ltd.Şti. :İvedik OSB. Eminel San.Sit Sk. No:20-22 Ostim/ANKARA Telefon : Fax : Ticaret sicil No : 35/5910 Vergi D. Ve No :

25 ENDÜSTRİYEL VANTİLATÖR GARANTİ BELGESİ İMALATÇI ÜRETİCİ veya İTHALATÇI FİRMANIN Ünvanı : MLZ Endüstri Makine Yedek Parça İmalat Taahhüt Limited Şirketi. Adresi : İvedik OSB. Eminel San.Sit Sk. No:20-22 Ostim/ANKARA Telefon / Fax : / MALIN Cinsi : Markası : Modeli : Vantilatör Tipi : Tahrik Şekli : Fabrika Numarası : Sipariş Numarası : Fan Devri : Ağırlık : Ebatları : Kullanım Amacı : Teslim Tarihi : Azami Tamir Süresi : 30 İş Günü Garanti Süresi : 1 Yıl TARİH İMZA KAŞE

26 26 15.GARANTİ ŞARTLARI 1. Garanti süresi, malın teslim tarihinden itibaren başlar ve 1 (bir) yıldır. 2. Malın bütün parçaları dâhil olmak üzere tamamı Firmamızın garanti kapsamındadır. 3. Malın garanti süresi içinde arızalanması durumunda tamirde geçen süre, garanti süresine eklenir. Malın tamir süresi en fazla 30 (otuz) iş günüdür. Bu süre, mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçısı-üreticisinden birine bildirim tarihinde başlar. Malın arızasının 15 gün içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip başka bir malın tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır. 4. Malın garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik, gerekse montaj hatalarında dolayı arızalanması halinde, işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamiri yapılacaktır. 5. Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın; Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızayı ikiden fazla tekrarlaması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı süreklilik kılması, Tamiri için gereken azami sürenin aşılması, Firma servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde sırayla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmesi durumlarında, tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranda bedel indirimi talep edebilir. 6. Malın kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanılmasından kaynaklanan arızalar garanti kapsamı dışındadır. 7. Garanti belgesi ile ilgili olarak çıkabilecek sorunlar için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü ne başvurulabilir.