Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 58, Kasım 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 58, Kasım 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Dr. Hüseyin ÖZKAN Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, BES Öğretmenliği hozkan@mu.edu.tr Doç. Dr. Yakup Akif AFYON Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi yafyon@mu.edu.tr Öğr. Hasan Murat KIRICI Milli Eğitim Bakanlığı Menemen Anadolu İmam Hatip Lisesi hasanmuratkirici@hotmail.com sokul ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINDAKİ ÇOCUKLARDA HARE- KET EĞİTİMİNİN MOTOR PERFORMANSLARINA ETKİSİ Öz Bu araştırmanın amacı, özel okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 4 6 yaş çocuklara yönelik uygulanan 8 haftalık hareket eğitiminin çocukların motor performanslarına etkisini bulmaktır.araştırmaya denek olarak İzmir de Milli Eğitim Bakanlığı ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu na bağlı rasgele seçilmiş 8 özel okulöncesi eğitim kurumuna devam eden 240 öğrenci katılmıştır. Denekler hareket eğitimi uygulanan grup (deney grubu n=120) ve hareket eğitimi uygulanmayan grup (kontrol grubu n=120) olarak ikiye ayrılmıştır.çalışmada veri toplama yöntemi olarak okulöncesi çocukların motor performanslarını ölçmek amacıyla Morris, Atwater, Williams ve Wilmore un 1980 yılında geliştirdikleri motor performans test protokolü uygulanmıştır. Test protokolü; çabukluk, durarak uzun atlama, tek ayak üzerinde dengede durma, tenis topu fırlatma, sürat koşusu ve yakalama olmak üzere 6 unsurdan oluşmuştur.elde edilen veriler SPSS for Windows 10.0 paket programı ortamında; ön test ile son test arasındaki bağımlı örneklemler için t testi (Paired- Samples t Test), deney ile kontrol grubu arasındaki farklar için ise bağımsız örneklemler t testi(independent-samples t Testi) kullanılarak analiz edilmiştir.her grubun deney öncesi değerleri ile son değerlerin karşılaştırıl-

2 masında; hareket eğitimi uygulayan grubun tüm değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur.(p<0,05). Hareket eğitimi uygulamayan grubun ise tenis topu fırlatma performansı dışındaki performans değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur(p<0,05).her iki grubun ön testleri arasındaki karşılaştırmada (p>0,05) düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Son testleri arasında ise (p<0,05) düzeyinde deney grubu lehine anlamlı fark bulunmuştur. Sonuç olarak 8 haftalık hareket eğitimi 4 6 yaş çocukların motor performanslarını olumlu yönde arttırmıştır. Anahtar kelimeler: Hareket Eğitimi, Okulöncesi, Spor, Motor Performans THE EFFECTS OF MOVEMENT EDUCATION TO MOTOR PERFOR- MANCES ON CHILDREN AT PRE-SCHOOL EDUCATIONS INSTITU- TIONS Abstract The aim of this study is investigating to the effects of movement education for 8 weeks to motor performances on children who are 4-6 years old and attend preschool education institutions.the subjects in the investigating are randomly selected 240 students who attend 8 different pre-school education institutions that depended on the National Education Ministry and the Society for the Protection of Children in İzmir and they have joined this investigation. The subjects are tumbled to two groups such as the first group which enforced movement education (experiment group n=120) and the second group which hasn t enforced movement education (control group n=120).in this study, the motor performance test protocol which are developed in 1980 by Morris, Atwater, Williams and Wilmore was enforced in order to measure the motor performances of pre-school children for data collection method. Test protocol was composed 6 components such like quickness, standings broad jumps, balance on one leg, throwing a tennis ball, sprint and catching.all gathered data were analyzed by the SPSS for Windows 10,0 (pairedsamples t test for between first test and last test)(independent-samples t test for differences between experiment group and control group).in comparing pre-test values and post-test values of each of these groups, it was found a significant variety between all values of first group (p<0,05). In second group, it was also statistically found a significant variety between performance values except performance of throwing a tennis ball (p<0,05). In comparing between first test of each of these groups, it wasn t found a significant variety in level of (p>0,05). Between last test of each of these groups, it was found a significant variety in favor of experiment group in level of (p<0,05). In conclusion, the movement education for 8 weeks has positively redoubled motor performances of children who are 4-6 years old. 359 Keywords: movement, education, pre-school, sport, motor performance. GİRİŞ Bu araştırmanın amacı, özel okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 4 6 yaş çocukların düzenli hareket eğitimi uygulayan deney grubu ile olağan programlarını uygulayan kontrol grubunun karşılaştırılarak hareket eğitiminin motor performansa etkisini araştırmaktır.

3 Okulöncesi dönem, çocukların gelecekteki yaşantıları için temel oluşturan bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanda yeterli düzeye erişebilmeleri açısından çok önemli bir dönemdir. Bu sebeple çocukların motor performanslarının gelişim seviyelerine uygun gelişip gelişmediği ve bu gelişim üzerinde hareket eğitimi çalışmalarının etkili olup olmadığının tespit edilerek hareket eğitiminde uygulama hatalarının ortadan kaldırmak büyük önem taşımaktadır. Bu dönemde oynanan oyunlar, çocuğun öğrenmesini kolaylaştıran, sosyalleşmesini sağlayan ve kendini ifade edebilmesine yardımcı en önemli araçtır (Aktekin ve ark., 2014). Okul öncesi çağı çocukların en belirin özelliklerinden biri hareketli olmalarıdır. Çocuğun hareket ihtiyacını karşılayacak en uygun etkinliklerden biride hareket eğitimi çalışmalarıdır. Bu çalışmalar çocuğun motor beceri performanslarını geliştirmenin yanı sıra onu daha sağlıklı daha mutlu bir birey yapar. Çocuğun kendi kendine bir şeyler yaptığını fark etmesi onun daha güvenli ve bağımsız olmasını sağlar (Özer, 2004). Fiziksel aktivitenin, hareket eğitiminin ve beden eğitimi ve spor aktivitelerinin motor performans, sonlum, dolaşım, iskelet, kas sistemi ve organizmaya ait diğer fizyolojik özellikler üzerine olumlu etkilerinin olduğu bilinmektedir (Savucu, 2005). Çocuklar doğumdan itibaren artarak devam eden bir hareket eğitimi içerisindedir. İlk başlarda refleksif, sonraları istemli olarak hareket etme özellikleri gösterirler. Hareket etme özelliği gelişim aşamalarıyla doğru orantılı olarak gelişir (Muratlı, 97). Hareket eğitimi; çocukların, günümüze kadar yapılan araştırmalarla belirlenen normal gelişim aşamalarında sergilemeleri gereken davranışlar ve hareket etme yetenekleri doğrultusunda yeterli düzeye erişmeleri için planlanan, oyun vb. etkinliklerle motor beceriler kazandırmayı ve motor performans arttırmayı hedefleyen bütünsel bir eğitimdir (Çamlıyer, 2001) Çocukların motor becerilerinin geliştirilmesi ve motor performanslarının arttırılması oyun içerisinde planlanmakta ve uygulanmaktadır. Ancak temel hareketler dönemi olgunluk evresi çocukların motorik gelişim düzeyleri; hem günlük işlerde hem de gelecekte devam edecek spor yaşantılarında büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla çocukların motorik gelişimlerini etkileyen hareket eğitimi çalışmalarının etkililik düzeyi bu araştırmanın asıl konusudur. 360 YÖNTEM Araştırmanın yöntemi öntest-sontest desenli deneyseldir. Araştırmanın evrenini Türkiye de okulöncesi eğitim kurumlarına(milli Eğitim Bakanlığı ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu na bağlı) devam eden 4-6 yaş çocuklardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise İzmir de rasgele seçilmiş sekiz okulöncesi eğitim kurumuna devam eden 4-6 yaş grubu 240 sağlıklı çocuktan oluşmuştur. Deney grubu (70 Erkek 50 Kız) 120, Kontrol grubu (70 Erkek 50 Kız) 120 Çocuktan oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak okulöncesi çocukların motor performanslarını ölçmek amacıyla Morris, Atwater, Williams ve Wilmore un 1980 yılında geliştirdikleri motor performans test protokolü uygulanmıştır. Test protokolü; çabukluk, durarak uzun atlama, tek ayak üzerinde dengede durma, tenis topu fırlatma, sürat koşusu ve yakalama olmak üzere 6 unsurdan oluşmuştur. Elde edilen veriler SPSS for Windows 10.0 paket programı ortamında; ön test ile son test arasındaki bağımlı örneklemler için t testi (Paired- Samples t Test), deney ile kontrol grubu arasındaki farklar için ise bağımsız örneklemler t testi(independent-samples t Testi) kullanılarak analiz edilmiştir. BULGULAR

4 Bu bölümde motor perfromans testi ile elde edilen verilerin istatistiksel analiz sonuçları tablolar halinde gösterilmiştir. Tablo 1 de görüldüğü gibi deney ve kontrol gruplarının ön test değerleri bağımsız örneklemler için t Testi ile analiz edilmiştir. Çabukluk, durarak uzun atlama, tek ayak üzerinde dengede durma, tenis topu fırlatma, sürat koşusu ve yakalama testlerinin analiz sonuçlarına göre kontrol ve deney grupları arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır.(p>0,05). Tablo1: Deney ve Kontrol Grupları leri İçin Bağımsız Örneklemler t (İndependent-Samples) Testi Sonuçları TESTLER Çabukluk Durarak Uzun atlama Tek ayak Üzerinde dengede Durma GRUP DENEK ORTALAMA SAYISI (X) S.S t p Kontrol ,0119 Deney ,7674 0,446 0,656 P>0,05 Kontrol , ,7666 Deney , ,3560 1,885 0,061 P>0,05 Kontrol ,2007 9,5937 1,603 0,110 P>0,05 Deney ,7967 5, Tenis topu Fırlatma Sürat koşusu Yakalama Kontrol 120 4,7211 1,8386 Deney 120 4,5160 1,4981 Kontrol 120 3,8597 0,8163 Deney 120 3,8890 0,3743 Kontrol 120 2,1367 0,5056 Deney 120 2,0100 0,4966 0, P>0,05 0,356 0,722 P>0,05 1,958 0,051 P>0,05 Tablo2: Kontrol Grubu - İlişkili t (Paired-Samples t Test) Testi Sonuçları (P<0,05) Kontrol grubuna ait ön test ve son test arasındaki fark eşleştirilmiş t testi ile analiz edilmiştir. Tablo 2 deki analiz sonuçlarına göre tenis topu fırlatma dışındaki diğer testler arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur.(p<0,05). Tenis topu fırlatma testi arasındaki fark ise istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır.

5 TESTLER DENEK SAYISI Çabukluk 120 5,4825 1,0119 Çabukluk 120 5,3657 1,0112 Durarak Uzun Atlama Durarak Uzun Atlama Ortalama S.S S.D t p , , , , ,555 0, ,872 0,000 Dengede Durma Dengede Durma ,2007 9, ,3819 9, ,868 0, ,7211 1, ,9048 1,8799 Sürat Koşusu 120 3,8597 0,8163 Sürat Koşusu 120 3,7407 0,8117 Yakalama 120 2,1367 0,5056 Yakalama 120 2,3192 0, ,786 0, ,104 0, ,257 0, Tablo3: Grubu - İlişkili t (Paired-Samples t Test) Testi Sonuçları (p<0,05) TESTLER Denek Ortalama Sayısı (X) S.S S.D T P Çabukluk 120 5,5342 0,7674 Çabukluk 120 4,8475 0, ,489 0,000 Durarak Uzun Atlama , ,3560 Durarak Uzun Atlama , , ,272 0,000 Dengede Durma ,7967 5, ,542 0,000 Dengede Durma , ,2927

6 120 4,5160 1, ,6765 1,7535 Sürat Koşusu 120 3,8890 0,3743 Sürat Koşusu 120 3,3973 0,3930 Yakalama 120 2,0100 0,4966 Yakalama 120 2,7025 0, ,113 0, ,759 0, ,468 0,000 Deney grubuna ait ön test ve son test arasındaki fark eşleştirilmiş t testi (Paired-Samples t Test) ile analiz edilmiştir. Tablo 3 deki analiz sonuçlarına göre testler arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,005). Tablo 4: Deney ve Kontrol Grupları leri İçin Bağımsız Örneklemler t (İndependent-Samples t Test) Testi Sonuçları (p<0,005). TESTLER Çabukluk Durarak Uzun Atlama Dengede Durma Sürat Koşusu Yakalama GRUP DENEK SAYISI ORTALAMA S.S t p Kontrol 120 5,3657 1,0112 Deney 120 4,8475 0,7460 4,518 P<0,05 Kontrol , ,9631 Deney , ,0333 2,549 P<0,05 Kontrol ,3819 9,5542 Deney , , ,391 P<0,05 Kontrol 120 4,9048 1,8799 Deney 120 5,6765 1,7535 3,288 P<0.05 Kontrol 120 3,7404 0,8117 Deney 120 3,3973 0,3930 4,168 P<0,05 Kontrol 120 2,3192 0,4595 Deney 120 2,7025 0,3190 7,507 P<0, Deney ve kontrol grupların son test değerleri (Tablo 4) bağımsız örneklemler için t testi(independent-samples t Test) ile analiz edilmiştir. Çabukluk, durarak uzun atlama, tek ayak üzerinde dengede durma, tenis topu fırlatma, sürat koşusu ve yakalama testlerinin analiz sonuçlarına göre kontrol ve deney grupları arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. (p<0,05). Farklılık deney grubu lehinedir. TARTIŞMA VE SONUÇ Özel okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 4 6 yaş çocuklara yönelik uygulanan 8 haftalık hareket eğitiminin çocukların motor performanslarını etkileyip etkilemediğini bulmak amacıyla yapmış olduğumuz bu çalışmada elde ettiğimiz verileri incelediğimizde; Her iki grubunda başlangıç değerleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır (p>0,05). Bu sonuçların alınmasında, test uygulamasından önceki dönemde çocukların okula devam etmeleri, benzer aktivitelere katılması ve okul ortamlarının benzer olmasının etkili

7 olduğu düşünülmektedir. Hareket eğitimi öncesinde çalışmaya katılan tüm çocukların motor performans değerlerinin benzer olduğu görülmektedir. Son değerlerinde istatiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Ön test çabukluk performansı ortalama 5,50 ±0,50 sn. olarak bulunmuştur. Çabukluk performansının her iki grubun ön test ve son testleri arasındaki farklılıkların analizinde, değişimler son test lehine istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Sevimay(1986) 4-6 yaş çocuklarda çabukluk performansını 5,25±0,70 sn. olarak bulmuştur. Durarak uzun atlama testi için her iki grubun başlangıç değerleri arasında (p>0,05) düzeyinde istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Başlangıçta durarak uzun atlama performansı ortalama 80,12±20,00cm. olarak bulunmuştur. Altınkök(2006) çalışmasında durarak uzun atlama testi için beden eğitimi programı uygulanan grup ile uygulanmayan grup arasında (p<0,05) anlamlı bir fark bulamamıştır. Tek ayak üzerinde dengede durma testi için her iki grubun başlangıç değerleri arasında p>0,05 düzeyinde istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Başlangıçta her iki grubun tek ayak üzerinde durma testi için performans değerleri ortalama 12,00±7,39 sn. olarak bulunmuştur. Sevimay (1986) çalışmasında tek ayak üzerinde dengede durma performansı ortalama 8,02±1,53 sn. olarak bulmuştur. Tenis topu fırlatma testi için her iki grubun başlangıç değerleri arasında p>0,05 düzeyinde istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Başlangıçta her iki grubun tenis topu fırlatma testi için performans değerleri ortalama 4,62±1,67 m. olarak bulunmuştur. Altınkök (2006) ön testte tenis topu fırlatma performansını ortalama 6,83±2,05 m olarak bulmuştur. Sürat koşusu testi için grupların başlangıç değerleri arasında p>0,05 düzeyinde anlamlı fark bulunmamıştır. Yakalama testi için ise her iki grubun başlangıç değerleri arasında p>0,05 düzeyinde anlamlı fark bulunmamıştır. Literatür bilgi incelendiğinde, hareket eğitimi, beden eğitimi, fiziksel aktivite ve spor faaliyetlerinin çeşitli fiziksel ve fizyolojik parametrelerine olan pozitif etkisini destekleyen çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu na devam eden 6 yaş grubundan 54 öğrenci üzerinde yapılan araştırmada beden eğitimi programının çocukların motor performansları üzerine yapılan araştırmada beden eğitimi programının çocukların motor performansları üzerine etkisi incelenmiştir. Sonuç olarak beden eğitimi programı uygulayan grubun motor performans değerleri, uygulamayan grubun motor performans değerlerinden daha iyi bulunmuştur p< 0,05. (Çoban, 2007) Zachopoulou ve arkadaşları motor performans üzerine gelişimsel olarak uygun müzik ve hareket programının etkilerini araştırmışlardır. Gelişimsel olarak uygun müzik ve hareket programının okulöncesi 4-6 yaş çocukların sıçrama ve dinamik denge performanslarını pozitif yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.(evridiki, 2004) Ankara ili sınırları içerisinde bulunan gecekondu bölgelerindeki sosyo ekonomik açıdan şansız 0-3 çocuklara erken yaşlardan itibaren başlatılacak bir eğitim programının çocukların gelişim düzeylerine katkılarını belirlemek üzere yapılan bir araştırmaya göre kontrol grubu ile deney grubu ön test sonuçları arasındaki farklar anlamlı bulunmazken her iki grubun son test sonuçları arasındaki farklar anlamlı bulunmuştur.(temel, 1991) Savucu ve arkadaşları tarafından gerçekleştirilen araştırmada atletizmci yaş erkek çocukların 12 haftalık oyunlu ve oyunsuz uygulanan atletizm eğitiminin fiziksel uygunluklarına etkisi incelenmiş ve kilo, uzun atlama ve VO2 parametrelerinde p<0,05 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. 364

8 Tansel (2006) 5 haftalık Nordic Hamstring Kuvvet Antrenmanının Yaş Arası Erkek Basketbol culara konulu araştırmasında yapılan antrenmanın, bacak kuvvetine ve dikey sıçramaya olumlu etkisi olduğu bulunmuştur. Saygın ve arkadaşları tarafından yaş çocuklar üzerinde 16 hafta süresince uygulanan hareket eğitiminin fiziksel uygunluk özelliklerine etkisini inceledikleri çalışmada; deney ve kontrol grubu son testleri arasında bacak kuvveti parametrelerinde (p<0,05), maks. VO2, esneklik, dikey sıçrama, anaerobik güç, Beden Kitle Endeksi ve vücut yağ yüzdesi parametrelerinde (p<0,01) düzeyinde anlamlı fark bulunmuştur. Yapılan bu çalışmanın da gösterdiği gibi düzenli uygulanan hareket eğitimi, 4-6 yaş çocukların motor performanslarını pozitif yönde geliştirir.4-6 yaş çocukları doğum sonrasına göre biraz yavaşlayan gelişimlerini devam ettirirler. Araştırma sonuçlarına göre, uygulanmakta olan okulöncesi eğitim programlarında yer alan fiziksel aktivite programının yeniden gözden geçirilmesi ve yeni hareket eğitimi programlarının geliştirilerek uygulanmaya konulması önerilmektedir. Hareket eğitimi faaliyetlerinin uygulanacağı yerlerin; güneş alan, havalandırılabilir, temiz ve yeterli büyüklükte çocukların güvenliğini tehlikeye atmayacak nitelikte olması önerilmektedir. Okulöncesi eğitim kurumlarının yukarıda belirtilen koşulları gerçekleştirebilecek fiziki şartları oluşturmaları sağlanmalıdır. Bir sonraki araştırma her yaş dönemine ait hareket eğitim programlarının etkinliği üzerine yapılabilir. Hareket eğitiminin çocukların diğer gelişim alanlarına etkisi araştırılacak diğer bir konudur. Sonuç olarak yapılan düzenli egzersizler 4-6 yaş arasındaki çocukların motor beceri performanslarını pozitif olarak etkilemiştir. 365 KAYNAKLAR Akgün, Necati,(1986), Egzersiz Fizyolojisi, Ege Üniversitesi Basımevi,2.Baskı, İzmir. Aktekin, E., Bayazıt, B., Çolak, S., & Çolak, T. (2014). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocukların El Becerilerinin Gelişimine, Kapalı Alan Aktivitelerinin. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), Altınkök, Mustafa,(2006), Temel Motor Hareketlerinin Geliştirilmesini İçeren Özel Beden Eğitimi Program Tasarısının 5-6 Yaş Çocukların Temel Motor Hareketlerinin Gelişimine nin Araştırılması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensititüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim dalı Yüksek Lisans Tezi,İstanbul. Çamlıyar,Hatice, Çamlıyar, Hüseyin, (2001), Eğitim Bütünlüğü İçinde Çocuk Hareket Eğitimi ve Oyun,Emk Matbaacılık San.ve Tic.Ltd.Şti., Ankara. Çoban,Bilal, (2007), 6 yaş Çocuklarda Beden Eğitimi Programının Motor Becerilerine,Elazığ. Evridiki, Zachopoulou, Aggeliki, Tsapakidou ve Vassiliki, The Effect of a Developmentally Appropriate Music and Movement Program on Motor Performance, Early Chilhood Research Quarterly, Volume 19, Issue 4, , 2004 Günay,Mehmet,Cicioğlu,İbrahim,(2001),Spor Fizyolojisi, Gazi Kitabevi, 1.baskı, Ankara.

9 İnan,Mehmet, (1998), 3-9 Yaş Çocukları İçin Uygulamalı Hareket Eğitimi Öğretmen El Kitabı, Özal Matbaacılık, İstanbul. Morris, M.A ve Ark., (1980), Motor Performance and Antropometric Screeninig Measurements for Preschool Age Children, A.M. Morris (ed.), Motor Development: Theory into Practice, Managroph 3 Motor Skills. Muratlı, Sedat, (1997), Anterenman Bilimi Işığı Altında Çocuk ve Spor, Bağırgan Yayımevi, Ankara. Özer,Dilara S, Özer, M. Kamil, (2004), Çocuklarda Motor Gelişim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Savucu,Yüksel,Polat, Yahya, Biçer, Yonca S., (2005), Atletizmci Erkek Çocukların 12 Haftalık Oyunlu ve Oyunsuz Uygulanan Atletizm Eğitiminin Fiziksel Uygunluklarına, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (Tıp) Cilt 19, Sayı 3, Sayfa , Elazığ. Selçuk, Hasan (1980), Beden Eğitimi; Temel Eğitim Okullarında ve Dengi Okullarda, Veli Yayınları, İstanbul. Temel, Z.Fulya ve Ömeroğlu, Esra, 0-3 Yaş Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmasının Psikomotor Yönden İncelenmesi, YA-PA 7. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, YA-PA Yayınları, İstanbul,