Masal şehri Kütahya A city of fairytale Kütahya Doğu da bir altın saray A golden palace in the east İran da turist bekliyor Iran also awaits tourists

Transkript

1 Masal şehri Kütahya A city of fairytale Kütahya Doğu da bir altın saray A golden palace in the east İran da turist bekliyor Iran also awaits tourists

2

3

4 çindekiler Contents Sayı: 305 / Kasım 2010 Issue: 305 / 2010 November 12 Aizonai antik kenti Aizonai antique city 16 Çavdarhisar a bir armağan A present for Çavdarhisar 20 Derin bir nefes A deep breath 04 Masal şehri Kütahya A city of fairytale Kütahya 34 Doğu da bir altın saray A golden palace in the east 46 İran da turist bekliyor Iran also awaits tourists 22 Uluslararası bir sivil inisiyatif: Marmara Grubu Vakfı An international civil initiative: The Marmara Foundation 26 Uşak ta halıcılık yeniden doğuyor Carpet weaving is reborn in Uşak 30 Mesafeler azalıyor Distances are getting shorter 40 Pasaport polisi yüzünü yeniliyor The passaport police is getting a facelift 44 Kanser yoktu orkinos boldu There was no cancer there was plethora of tuna 56 Uçmanın tarihi The history of flying 61 Van da turizm canlanıyor Tourism is reviving in Van TÜRSAB TÜRK YE SEYAHAT ACENTALARI B RL taraf ndan ayl k olarak yay nlan r Published monthly by ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES ISSN Yerel Süreli Yay n/local Periodical TÜRSAB ad na Sahibi Owner on behalf of TÜRSAB Başaran ULUSOY Sorumlu Yaz şleri Müdürü/Managing Editor Feyyaz YALÇIN Yay n Yönetmeni/Editor Ayşim ALPMAN TÜRSAB ad na Yay n Koordinatörü Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENG L Görsel Yönetmen/Art Director Özgür AÇIKBAŞ Çeviri/Translation Kemal PARLAR Bask /Printing: Müka Matbaa Tel: (0.212) Bask Tarihi/Print Date: Kasım/November 2010 TÜRSAB Tel: (0.212) Faks: (0.212) Dikilitaş Mah. Aş k Kerem Sk.No: Beşiktaş- stanbul/türkiye Editoryal ve Görsel Haz rl k Editorial and Visual Preparation BRONZ YAYIN Tel: (0.212) Faks: (0.212) Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:22 D: Cihangir- stanbul/türkiye bronzyayin@gmail.com TÜRSAB DERG, Bas n Konseyi üyesi olup, Bas n Meslek lkeleri ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG de yay nlanan yaz ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al nt yap lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

5 BAŞYAZI editorial VERİMLİ BİR YILIN SONUNA DOĞRU TOWARDS THE END OF A PROLIFIC YEAR Küresel krize rağmen Türkiye, 2010 yılını olumlu bir tabloda tamamlıyor. Ziyaretçi sayısı, iyimserleri bile şaşırtan bir gelişmeyle 30 milyona yaklaşıyor. Yetkililer, bu yılın 28 ve hatta 29 milyon turist sayısı ile sonuçlanabileceğini düşünüyor yılını tamamlarken, yıl muhasebesini işte bu tablonun verdiği iç rahatlığıyla yapabiliyoruz. Turizm, hem ekonomik hem de sosyal anlamda Türkiye nin lokomotifi olduğunu bir kez daha gösterdi. Dünya ölçeğinde dikkatleri çekti. Çıtasını yükseltmeye devam etti. Ancak turizm çıtası hâlâ turizmciler ve bir şemsiye örgüt olarak TÜRSAB için varış noktası değil. Başta İstanbul olmak üzere Türkiye nin turistik/kültürel/tarihi varlığını tanıtabilmek için yapacak daha çok işimiz var. TÜRSAB, bu konudaki çabalarına 2010 yılında bir yenisini ekledi. Kendi çıtasını yükseltti. Türkiye çapındaki 50 müze ve örenyerinin gişe yönetimini 6 yıllığına üstlendi. Hizmet kalitesini yükseltecek projeler için de kolları sıvadı. İstanbul Arkeoloji Müzeleri, TÜRSAB olarak neler yapabileceğimizin göstergesi oldu. Çağdaş müzecilik anlayışı ile gerçekleştirilenler ziyaretçi sayısına da yansıdı ve İstanbul geçerken uğranan değil gezilen şehir olma iddiasına biraz daha yaklaştı yılı, işte bu deneyimlerin Anadolu çapında uygulanacağı bir yıl olacak. 50 müze ve örenyeri İstanbul örneğindeki gibi çağdaş müzecilik anlayışına kavuşturulacak. Fiziki imkânlardan personele hizmetin kalitesi yükselecek yılının başlarında böyle büyük çapta bir proje için neler yapıldığını, neler hedeflendiğini sizlerle paylaşacağım. Biz TÜRSAB olarak heyecanlı ve iddialıyız. Turizme katkımızı sadece bir şemsiye örgüt olarak değil, icracı bir kurum anlayışıyla sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. İyi çalışmalar dileğiyle... BAŞARAN ULUSOY TÜRSAB Başkan The President of TÜRSAB Despite the global economic crisis, Turkey completes the year 2010 with a positive picture. Visitor numbers are approaching 30 million, which surprises even the most optimistic of observers. Authorities are indicating that this year will close with number of tourists approaching 28 or maybe even 29 million tourists. As 2010 comes to a close, we can account for the year with a peace of mind. Once again tourism has shown that it is the engine room of Turkey in terms of economy as well as socially. It drew the attention at a world-wide scale. The bar continually raised. But the tourism bar is still far from a destination point for tourism professionals as well as TÜRSAB as an umbrella organisation. We still have much to do to publicise Turkey s touristic/cultural/historical values lead by Istanbul. TÜRSAB made a new addition to its efforts in this area. Raised its own bar. They are committed to the management of entrances to 50 museums and ruins around Turkey for 6 years. They rolled up their sleeves for projects aimed at increasing quality of service. İstanbul Archaeology Museums have been an indicator of what TÜRSAB could do. Things that have been realised with a modern museum mentality have been reflected onto visitor numbers and İstanbul edged closer to the claim of being a city to be visited rather than a city to drop-in. The year 2011 will be the year when these experiences will be applied across Anatolia. 50 museums and ruin places will be introduced to modern museum mentality as proven in İstanbul example. From physical opportunities to personnel, quality of service will be raised. I will share with you the aims and activities of this massive project at the beginning of We as TÜRSAB are excited and assertive. We continue, and will still continue in the future, to contribute to tourism not just as an umbrella organisation, but as a performer organisation. Wishing you a nice working day...

6 GEZİ travel MASAL ŞEHRİ KÜTAHYA Masal deyince akla ilk gelen isim, masalcıların atası Ezop olur. Kütahya hem Ezop un doğduğu yurttur, hem de tarihi evleri, kaplıcaları ve elbette benzersiz renklerdeki benzersiz çinileriyle bir masal kentidir 2 Aylin Şen Özgür Açıkbaş 4 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

7 A CITY OF FAIRYTALE KÜTAHYA The first name that springs to mind when you mention fairytales is Ezop the forefather of storytellers. Kütahya is where Ezop was born as well as being a fairytale city with its historical houses, spas and of course ceramic tiles with unique colours KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 5

8 Kütahya Kalesi nin bulunduğu tepeden şehir görünümü (üstte). Günümüzde Dönenler Camii adıyla anılan Mevlevihanenin Semahane bölümü 1959 yılında vakıflar tarafından onarılarak ibadete açılmış. Kütahya, Konya ve Afyon dan sonra Mevleviliğin üçüncü büyük merkezi olarak biliniyor (altta). Büyük Bedesten, Fatih Sultan Mehmet döneminin ünlü veziri Gedik Ahmet Paşa tarafından 15. yüzyılın ikinci yarısında yaptırılmış. Şu anda Kütahya nın el sanatlarının üretildiği, sergilendiği ve satışının yapıldığı bir mekân olarak hizmet veriyor (altta sağda) A view of the city from the hill where Kütahya Castle is situated (top) Named Dönenler Mosque today, Semahane section of Mevlevihane was repaired by the foundation and opened for prayers in Known to be the third biggest centre of the Mevlevi Order (below) Grand Bedestan was built during the second half of 15 th century by Gedik Ahmet Paşa, a famous vizier during Mehmet the Conqueror s reign. At the moment it is open as the place where Kütahya handcrafts are exhibited and sold (below right) Bir kent, neredeyse bütün bir insanlık tarihini kucaklayabilir mi? Bu soruya dünyanın pek az yerinde evet yanıtı verilir. Listenin ilk sıralarında da herhalde Kütahya gelir. Birkaç başlığı sıralamak, bu iddiayı ortaya koymak için yeter aslında. Kütahya nın tarihi MÖ 8. yüzyıla kadar uzanır. O dönemde Frigler bu toprakların en eski devletlerinden birini kurdu. Anadolu uygarlığının, kültürünün ilk tohumlarını ekti. Frigler barışçı bir toplum olarak gelişti. Tarım ve hayvancılıkla uğraştılar; kaya mezarlarıyla, tapınaklarıyla yepyeni bir mimari anlayış yarattılar. Maden işçiliği ve dokumacılıkta çok önemli adımlar attılar. Dünyaya yeni müzik enstrümanları armağan ettiler. Dünyanın en ünlü masalcısı Ezop ile de sözlü kültürün, hatta edebiyatın ilk örneklerini verdiler. Tarihin ilk leri Tarih sahnesine böyle parlak bir sayfayla başlayan Kütahya, sonrasındaki uygarlık mirasına neler katmadı ki! Anadolu da Could a city embrace almost all of humanity s history? Only in very few places in the world this question can be answered as yes. Kütahya s place on the list is probably nearer the top. To list a few headlines is enough to prove this claim. History of Kütahya reaches back to 8BC. During that period Phrygians established one of the oldest states of this land. They sow the first seeds of Anatolian civilization and culture. Phrygians matured as a peaceful nation. They did farming and kept livestock; they created a brand new architectural style with rock tombs and temples. They took crucial steps in mining and weaving. They presented the world with new musical instruments. With the world s most famous storyteller Ezop, they provided the first examples of oral culture, maybe even literature s. History s firsts Appearing with such a bright page on history s stage, what hasn t Kütahya contributed to heritage of civilization! The oldest wheel that was discovered in excavations in Anatolia is in Kütahya Museum. With this unique heritage, history of the city reaches back to 550BC. 6 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

9 Kütahya nın en büyük camisi olan Ulu Cami, Yıldırım Bayezit zamanında inşa edilmeye başlanmış ve Şehzade Musa Çelebi tarafından 1410 yılında tamamlanmış. Mimar Sinan tarafından da tamir edilmiş. Caminin içindeki 4 sütunlu müezzin mahfeli ve mihrabın sağındaki Kabe tasvirli çini pano görülmeye değer (üstte). Çinili Camii (altta solda). Rüstem Paşa Medresesi, Kanuni Sultan Süleyman ın Vezir-i Azamı Rüstem Paşa tarafından 1550 yılında yaptırılmış, 2006 yılında restorasyonu tamamlanan yapı günümüzde el sanatlarının üretildiği ve satışının yapıldığı bir çarşı olarak hizmet veriyor (altta sağda) The construction of Ulu Mosque, the biggest mosque in Kütahya, was started by Yıldırım Bayezit and completed by Şehzade Musa Çelebi in It was repaired by Architect Mimar. Muezzin mahfel on 4 pillars and the ceramic board to the right of mihrab depicting Kabe is worth seeing (above). Çinili Mosque (below left), Rüstem Paşa Madrasa, was built by Azam-ı Rüstem Paşa, Vizier to Süleyman the Magnificent, in 1550, the building, restored in 2006, is open as a bazaar today where handcrafts are produced and sold (below right) KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 7

10 Germiyan sokağında bulunan Cemile Gül El Sanatları Galerisinden görüntüler (altta) Scenes from Cemile Gül Hand Crafts Gallery in Germiyan Street (below) Rüstem Paşa Medresesi el sanatları çarşısından bir görüntü A scene from Rüstem Paşa Madrasa hand crafts market Alopaşalı Ata Sanatları Yaşatım Merkezi (üstte) Alopaşalı Ancestor Arts Sustenance Centre (above) Kestaş satış mağazası Kestaş shop Kütahya El Sanatları Üretim Merkezi (Kestaş), Kütahya ya özgü el sanatarını yaşatmak ve ekonomiye kazandırmak için hizmet veriyor. Halen Kültür ve Turizm Bakanlığı DÖSİMM in en büyük tedarikçileri arasında yer alıyor (yanda) Kütahya Hand Crafts Production Centre (Kestaş), provides service to keep alive indigenous handcrafts in Kütahya and to make them commercially viable. Already they are amongst the biggest suppliers of Ministry of Culture DÖSİMM Management (side) 8 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

11 TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, Kütahya Belediye Başkanı Mustafa İça ve TÜRSAB Yönetim Kurulu üyesi Alper Maçkan, Evliya Çelebi Müzesi ni ziyaret etti TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy, Mayor of Kütahya Mustafa İça and TÜRSAB Executive Board member Alper Maçkan visited Evliya Çelebi Museum 2011 O nun yılı TÜRSAB ın düzenlemiş olduğu Kütahya gezisi sırasında, Kütahya Belediye Başkanı Mustafa İça gezi boyunca Başaran Ulusoy ve beraberindeki heyetle beraberdi. Gezideki duraklardan biride Evliya Çelebi Müzesi ydi (solda) Mayor of Kütahya Mustafa İça accompanied Başaran Ulusoy and his entourage throughout Kütahya trip which was organised by TÜRSAB. One of the calling points on the trip was Evliya Çelebi museum (left) Evliya Çelebi ya da gerçek adıyla Mehmed Zillî aslında İstanbul da Unkapanı semtinde doğmuştu. Ama hemen herkes gibi doğum yeriyle bilinirdi. Ailesi de aslen Kütahyalıydı ve fetihten sonra İstanbul a yerleşmişti. Resmi kaynaklar Evliya Çelebi nin hayat hikâyesine böyle başlar. Ancak bazı kaynaklara göre o gerçekten de Kütahya da, günümüzde Saray diye bilinen Zeryen Mahallesi nde doğmuştu. İlk yıllarını da orada geçirmişti. Hikâye nasıl başlarsa başlasın, Kütahya yı var eden zengin uygarlık mirasının izlerini Evliya Çelebi de bulmak mümkün: Müzik sevgisi, Seyahatname sinde de hayranlıkla söz ettiği çinilerin bugün bile hayranlık uyandıran estetiği, dünyaya ve başka uygarlıklara açık olma felsefesi... Evliya Çelebi bu özellikleriyle çağını etkilemekle kalmadı, çağları aşarak günümüze ulaştı. Toplumların kültürel mirasını korumak amacıyla kurulan UNESCO da, onun doğumunun 400. yılı olan 2011 yılını Evliya Çelebi yılı ilan etti. Gelecek yıl Evliya Çelebi için pek çok etkinlik düzenlenecek; ancak en çarpıcısı, onun izlediği güzergâhı takip edecek bir yolculuk olacak. Türk ve yabancı bilim adamlarının gezisi, Evliya nın doğum yeri Kütahya da noktalanacak. Ve Kütahya, bu unutulmaz hemşerisiyle bir kez daha gurur duyacak. Onu bir kez daha anacak. kazılarda bulunan en eski tekerlek Kütahya Müzesi ndedir. Kentin tarihçesi bu benzersiz mirasla MÖ 550 yılına kadar uzanır. Dünyanın bilinen ilk ticaret borsa binası Çavdarhisar-Aizanoi antik kentindedir. Günümüzden yaklaşık 1700 yıl önce, Bizans İmparatorluğu nun öncülerinden Diokletianus, ilk borsayı işte orada kurdurmuştu. Fiyatlar mermer blokların üzerine yazılıyor ve kurallara uymayanlara ağır cezalar getiriliyordu. Böyle bir geleneğin hüküm sürdüğü bölgenin, tarihe dünyanın bilinen ilk toplu iş sözleşmesi ile geçmesi şaşırtıcı olmamalı yılında imzalanan bu toplu iş sözleşmesi, fincancılar esnafını kapsıyordu. Ne de olsa kent bu konuda nam salmıştı; çünkü Kütahya seramiğin başkentiydi. İlk adı bile buradan geliyordu. World s first known stock exchange building is in Çavdarhisar-Aizanoi antique city. Almost 1700 years ago from today, the pioneering Byzantine Emperor Diocletian s ordered for the first stock exchange to be built there. Prices would be written on marble slabs and those who did not obey the rules would be punished heavily. It won t come as a surprise for the region where such traditions prevailed to discover world s first known union agreement in history. Signed in 1766, this union agreement covered tradesman who made china cups. After all, the city made its name on this subject; because Kütahya was the capital of ceramics. Even the first name derives from that. Born with ceramics According to many sources, the city was formed by potters because of ingenious mud that was around. And this new settlement was given the 2011 is his year Evliya Çelebi whose real name is Mehmed Zillî was in fact born in Unkapanı district in İstanbul. But as with everyone else, he was known by the place he was born in. His family was originally from Kütahya and settled in İstanbul after the conquest. According to official records this is how Evliya Çelebi s life story begins. But according to some sources he really was born in Kütahya, in the district known as Zeryen Mahallesi today. He spent his formative years there. Whichever way the story starts, it is possible to find in Evliya Çelebi traces of rich heritage of civilization that made Kütahya what it was: Love of music, ceramic tiles he mentioned in wonder in his travelogue which still carry an adorable aesthetic, philosophy of welcoming the world and other civilizations... Not only Evliya Çelebi influenced his era with these traits, but he also reached today by crossing centuries. Unesco, which is created to protect cultural heritages of communities, announced 2011, 400 th anniversary of his birth, the year of Evliya Çelebi Next year many activities will be organised in the name of Evliya Çelebi; but the most striking will be a journey following his route. The excursion of Turkish and international scientists will end in Evliya s birth place of Kütahya. And Kütahya will once again feel proud of its unforgettable compatriot. Commemorate him once again. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 9

12 Seramikle doğdu! Pek çok kaynağa göre kent, civardaki marifetli çamur nedeniyle çömlekçiler tarafından kurulmuştu. Bu yeni yerleşim yerine de, seramik kenti anlamına gelen Seramorum adı verilmişti. Daha sonra Frigler MÖ 11. yüzyılda kentin adını değiştirdi. Kotys in Şehri anlamına gelen isim zamanla Kotiyum, Katiation veya Katyasiyum gibi çeşitli biçimler aldı. Selçuklu Türklerinin fethiyle de değişip Kütahiye haline geldi. Bölgeye hükmeden uygarlıklar ve onların koyduğu isimler değişse de, kentin sembolü haline gelen çinicilik sanatı yüzyıllar boyunca varlığını korudu. Bu sanatın karakteristik özelliği olan kobalt mavisi, manganez moru gibi renklerle üretilen çiniler adeta birer sanat eseri gibi sarayların süsü oldu. Özellikle Osmanlı da Topkapı nın simgesi haline geldi. Eğer yolunuz Kütahya ya düşerse o çinilerin sırrını paylaşın. Bir çini atölyesine gidip, Kütahya ya neden masal kenti dendiğine gözlerinizle tanık olun. name Seramorum which meant city of ceramics. Later on, Phrygians changed the name of the city in 11BC. The name which meant the City of Kotys took various forms such as Kotiyom, Katiation or Katyasiyum. After the conquest by Seljuk Turks it became Kütahiye. Even if the civilizations ruling the area and the names they call it changes, the art of tile making which became the symbol of the city kept its existence along the centuries. Produced with colours such as cobalt blue, magnesium purple which is the characteristic of this art, tiles became palace ornaments like works of art. It especially became a symbol of Topkapı in Ottoman. If you happened to pass through Kütahya, share the secret of those tiles. Go to a pottery workshop, witness with your own very eyes why Kütahya is called city of fairytale. Hava Er Eğitim Tugay ve Garnizon Komutanı Hava Piyade Tuğgeneral Sami Fındıkoğlu, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve beraberindeki heyeti Kütahya Tugay Komutanlığı Müzesi nde misafir etti Air Force Training Brigade and Garrison Commander Air Infantry Brigadier General Sami Fındıklıoğlu hosted TÜRSAB President Başaran Ulusoy and his entourage in Kütahya Brigade Headquarters Museum Kütahya Tugay Komutanlığı Müzesi Kütahya Brigade Headquarters Museum 10 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

13 KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 11

14 TARİH history AİZONAİ ANTİK KENTİ Dünyanın ilk borsası, bir Roma harikası Zeus Tapınağı, Zeus a eşlik eden Kybele siyle Aizonai antik kenti 2 Nihal Boztekin Özgür Açıkbaş 12 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

15 Türkiye de stadyum ve tiyatronun bir arada olduğu tek kompleks, Aizonai antik kentinde. Resimde görülen ortadaki duvar yapısı stadyum ile tiyatroyu birbirinden ayırıyor The only complex in Turkey where a stadium and a theatre is together is in Aizonai antique city. The wall structure seen in the picture separates the stadium and the theatre Her yıl çok sayıda ziyaretçi ağırlayarak Kütahya turizmine önemli katkılarda bulunan Aizonai antik kenti, antik dönemde Penkalas Irmağı olarak anılan Kocaçay ın iki yakasında kuruldu. Bugün Çavdarhisar ilçesi sınırlarında bulunan kent, MÖ 3000 lerden itibaren yerleşmeye açılmış ve Frigya yönetimi altındaki Aizanitislerin ana yerleşmesi olmuştu. Friglerin ardından egemenlik sırası Helenistik dönemde Pergamon Krallığı ve Bithinya ya, MÖ 133 te de Roma İmparatorluğu na geldi. Roma döneminde tahıl ekimi ile şarap ve yün üretimiyle zenginleşip ünlenen kent, erken Bizans döneminde Piskoposluk merkezi olarak parlak günler yaşadı; 7. yüzyıldan itibaren ise önemini kaybetti ve ardından da terk edildi. Bugünkü Çavdarhisar adı ise ortaçağda burayı üs edinen Çavdar Tatarlarının armağanı oldu. Aizonai antik kenti yıllar süren kazılarda ortaya çıkan Zeus Tapınağı, antik borsası, stadyumu, amfitiyatrosu, mozaikli hamamı, antik köprüleri ve sütunlu yoluyla son derece zengin Aizonai antique city Aizonai antique city with the world s first stock market, Temple of Zeus which is a Roman wonder, Kybele accompanying Zeus Aizonai antique city which making important contributions to tourism in Kütahya by welcoming scores of visitors every year, was formed on both shores of Kocaçay stream which was named River Penkalas in antique ages. Today, situated inside Çavdarhisar town borders, the city was opened to settlement from 3000BC and became the main area of settlement for Aizanitis under the rule of Phrygians Following Phrygians, it was Pergamon Kingdom and Bithinya s in the Helenistic period turn for sovereignty at first and then Roman Empire s later in 133BC. The city which prospered and had an increased fame during the Roman period with grain harvest and wine and wool production, lived grandeur days as the Episcopacy KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 13

16 bir yerleşim olarak ziyaretçilerinin artmasını bekliyor. Zeus un gücü Kentteki önemli buluntulardan biri, yapımına MS 2. yüzyılda, İmparator Hadrian döneminde başlanan ve kentin ana kutsal alanı olan Zeus Tapınağı. İnşaat için yapılan masrafın, geniş tapınak arazilerinin kiraya verilmesiyle sağlanmış olabileceği düşünülüyor. Mevcut yazıtlardan biri, köprülerin yapımında da büyük katkısı olan Eurykles in erdemlerinden ve kent için yaptığı işlerden övgüyle söz ediyor. Altında bulunan tonozlarla örtülü mekânla, bu tapınak Roma mimarisinin Anadolu daki örnekleri arasında özel bir yer teşkil ediyor. Yazıtların ve kesme taşların üzerindeki çizimler ise, 13. yüzyılda tapınağın çevresindeki surlarda kendilerine korunak arayan Çavdarların yaşamından sahneler gösteriyor. Dünyanın ilk borsası Aizonai nin önemli özelliklerinden biri de dünyanın ilk borsası olduğu düşünülen bir mekâna ev sahipliği 14 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010 Borsa yapısı Stock Exchange building yapmış olması. MS 2. yüzyılda tahıl pazarı olarak kullanılan binanın duvarlarında, İmparator Diocletian ın 304 yılında enflasyonla mücadele için yaptığı ücret tespitlerinin bir kopyası bulunuyor. Bu yazıttan imparatorluk pazarlarında satılan tüm malların fiyatlarını öğrenmek mümkün. Bir diğer önemli yapı ise stadiontiyatro kombinasyonu. Yapımı MS 1. yüzyılda başlatılıp aralıklarla 3. yüzyıla kadar süren stadion un oturma grupları hafif çokgen biçimli ve yapı orta kısımda genişliyor. Stadion un tiyatroya bakan cephesinde bir sınır oluşturan mermer kaplı duvara ait mermer in early Byzantine period; it lost its importance from 7 th century onwards and then it was deserted. The name Çavdarhisar fort eh town is the gift of Çavdar Tatars who based themselves here in middle ages. With Temple of Zeus emerging after diggings that lasted many years, its antique stock market, its stadium, its amphitheatre, its Turkish bath with mosaics, its antique bridges and its avenue with columns, Aizonai antique city is expecting an increase on number of visitors as a rich area of settlement. Power of Zeus One of the important discovers in the city is the Temple of Zeus whose construction began in 2 nd century during the reign of Emperor Hadrian and is considered to be the sacred area of the city. It is thought that the cost of the construction was financed by renting out the large land belonging to the temple. One of the manuscripts discovered praises virtues of Euryklesin who also contributed to construction of bridges and things they did for the city. With an area covered with vaults beneath, the temple constitutes a special place amongst Anatolian examples of Roman architecture. Drawings on temple s inscriptions and masonry depict scenes from Çavdar s life who sought shelter in and around the city walls in 13 th century. World s first stock market One of the important attributes of Aizonai is that it housed what was thought to be the first stock market in the world. There, on the walls of the building used as the grain market in 2 nd century, is a copy of rates determined Günümüze ulaşan ve hâlâ kullanılan taş köprü The stone bridge which survived and is still in use today

17 parçaları bugün stadion un kuzey kısmında görülebiliyor. Köprüler yollara bağlıyor Antik dönemde Penkalas olarak anılan Kocaçay ın üzerinde yer alan, biri ahşap, diğerleri taş olan beş köprüden ikisi bugüne ulaşmış durumda ve halen kullanılıyorlar. Köprülerden birinin üzerindeki kabartmada, bu yapıyı bağışlayan M. Apuleius Eurykles in deniz yolculuğu tasvir ediliyor yılları arasında yapılan kazılarda ortaya çıkartılan Sütunlu Yol ise MS 400 lü yıllara tarihleniyor. Sütunların önündeki bir kaide üzerinde bulunan, flüt çalan panter postlu mermer bir Satyr heykeli bugün Kütahya Müzesi nde sergileniyor. Kütahya Arkeoloji Müzesi Müdürü Metin Türktüzün ve Albert-Ludwigs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ralf von den Hoff gezi katılımcılarına, Aizonai antik kenti hakkında bilgi verdi Kütahya Archaeology Museum Manager Metin Türktüzün and Albert-Ludwigs University Academic Member Prof. Dr. Ralf von den Hoff gave information about Aizonai antique city to those taking part in the trip Aizonai yi kazandıran kazılar Kentteki kalıntıların tümü MS 2. yüzyıl ve sonrasına ait. Bu buluntuları günyüzüne çıkaran kazılar 1926 yılında M. Schede ve D. Knecker başkanlığında Alman Arkeoloji Enstitüsü nde başlatıldı. Onlara esin veren ise 1824 yılında kenti keşfeden Avrupalı seyyahlar ve 1830 lu- 40 lı yıllardaki incelemelerdi yılında Prof. Rudolf Naumann başkanlığında, Alman Arkeoloji Enstitüsü ile Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından ortak bir girişimle çalışmalar yeniden başlatıldı ve Enstitü o günden bu yana her yıl belli dönemlerde kazıları devam ettirdi. Bugün kazı çalışmaları Freiburg kentindeki Albert- Ludwigs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ralf von den Hoff başkanlığında Alman bir grup tarafından yürütülüyor. by Emperor Diocletian in 304 to fight against inflation. It is possible to learn the price of all goods sold in the markets of the empire from these inscriptions. Another important building is the combined stadion-theatre. The construction of the stadium started in 1 st century and continued intermittently until 3 rd century. Sitting groups of the stadium resembles a polygon and the building is larger in the middle section. Marble pieces from the marble covered wall which creates a border on the theatre aspect of the stadion can be seen in the north of the stadion today. Atina olimpiyatlarında Aizonaili sporcuların isimlerinin yer aldığı çelenkler Wreaths containing names of athletes from Aizonai who took part in Athens Olympics Bridges linking to roads Out of one timber and four Stone bridges that were built over Koca Çay, which was referred to as Penkalas in antique times, two stayed intact to reach present time and these two bridges are stil in use today. Carvings on one of the bridges depict a seafaring by M. Apuleius Eurykles who donated this construction. The columned Avenue which was discovered during excavations between dates back to year 400. A Satyr sculpture of a flute player donning a panther pelt which was discovered on a pedestal by the columns is on display in Kütahya Museum today. Excavations that brings us Aizonai All the ruins in the city belong to 2 nd century or later. Excavations unearthing these relics were started in 1926 under the leadership of M. Schede and D. Knecker from German Archaeology Institute. What inspired them were European travellers who discovered the city in 1824 and researches in 1830s and 40s. Work restarted in 1971 after a joint venture between German Archaeology Institute under the chairmanship of Rudolph Naumann and Museums General Directorate and the Institute periodically continued with excavations every year since. Today, excavations are carried out by a German group lead by Prof. Dr. Ralph von den Hoff, an academic in Albert- Ludwigs University.

18 OTEL hotel ÇAVDARHİSAR A BİR ARMAĞAN Kütahya ziyaretçileri artık konforlu bir butik otelde konaklayacak: Anemon Çavdarhisar Otel 16 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

19 A PRESENT FOR ÇAVDARHİSAR Visitors to Kütahya will stay in a comfortable boutique hotel from now on: Anemon Çavdarhisar Hotel KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 17

20 Yapımı TÜRSAB tarafından gerçekleştirilen ve işletmesini Anemon oteller zincirinin üstlendiği Çavdarhisar Otel, 19 Eylül 2010 Pazar günü hizmete açıldı. Kütahya Valisi Şükrü Kocatepe, Hava Er Tugay Komutanı Tuğgeneral Sami Fındıkoğlu, Kütahya İl Emniyet Müdürü Sezai Kalyoncu, Çavdarhisar Kaymakamı Ömer Bilgin, Çavdarhisar Belediye Başkanı Halil Başer, yerel idareciler ve turizmcilerin katılımıyla gerçekleştirilen törende TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve Kütahya Valisi Şükrü Kocatepe birer konuşma gerçekleştirdi yılı Ağustos ayında temeli atılan otelin açılışı daha önce de, Temmuz 2010 da uydu kanalıyla düzenlenen törenle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirilmişti. Başbakan Erdoğan açılış töreninde yaptığı konuşmada, toplamda 4 bin metrekarelik alana kurulu, 108 yatak kapasitesine sahip bu otelle Çavdarhisar ın ziyaretçi sayısının katlanarak artacağına inandığını dile getirmişti. Tam donanımlı bir butik otel Çavdarhisar Otel, Kütahya il merkezine 57 kilometre, Aizonai antik kentine ise 2 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 4 bin metrekare kapalı alana sahip otelde 14 ü superior ve 33 ü deluxe olmak üzere 47 oda; kapalı havuz, hamam ve sauna; 300 kişilik sinema düzeni olan bir toplantı salonu ve diğer bir çokamaçlı salon mevcut. 100 kişi kapasiteli Aizonai Restaurant, zengin çeşitli kahvaltılarıyla güne güzel bir başlangıç yapma fırsatı sağlarken, öğle ve akşam yemeklerinde de geniş bir lezzet yelpazesi sunuyor. Built by TÜRSAB and operated by Anemon hotels chain, Çavdarhisar Hotel was opened on 19 th September The opening ceremony was attended by Governor of Kütahya Şükrü Kocatepe, Air Brigadier Commander Brigadier General Sami Fındıkoğlu, Kütahya Province Chief Constable Sezai Kalyoncu, Çavdarhisar Governor Ömer Bilgin, Çavdarhisar Mayor Halil Başer, local administrators and tourism professionals. TÜRSAB chairman Başaran Ulusoy and Governor of Kütahya Şükre Kocatepe gave speeches at the event. Previously, the opening of the hotel, construction of which was started in 2005, was made via a video conference by the Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan in July At that event, Prime Minister Erdoğan spoke about the increasing number of visitors to Çavdarhisar contributed to by the 108-bed hotel established over a 4 thousand square meter area. A fully equipped boutique hotel Çavdarhisar Hotel is 57 kilometers from Kütahya city centre, 2 kilometres from Aizonai antique city. Covering a 4 thousand square meter area, the hotel has 14 superior and 33 deluxe, 47 rooms in total; indoor swimming pool, a Turkish bath and a sauna; there is a 300 capacity theatre layout meeting Anemon Çavdarhisar Otel in açılışı Opening of Anemon Çavdarhisar Hotel Anemon Çavdarhisar Otel in, odalarından ve yüzme havuzundan bir görüntü A view of the rooms and the swimming pool at Anemon Çavdarhisar Hotel 18 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

21 Türkiye için buradayız Açılış töreninde bir konuşma gerçekleştiren Başaran Ulusoy, birçok güçlüğe göğüs gerilerek vücuda getirilen bu otel için diğer büyük şehirlerden birinin değil Kütahya nın seçilmiş olmasının bir örnek teşkil edeceğini belirtti. Otelin işletmesini üstlenen Anemon oteller zinciri yetkililerine teşekkürlerini ifade eden Ulusoy, bu yaklaşımın, kendilerinin ülkeye duydukları sevginin bir işareti olduğunu, TÜRSAB ın da kazanç anlayışını ülkeye vereceği moralle eş tuttuğunu dile getirdi. Kütahya için bir dönüm noktası Törende söz alan Kütahya Valisi Şükrü Kocatepe ise bugüne dek turizmde hak ettiği yeri alamayan Kütahya nın artık bu fırsatı yakaladığını belirttikten sonra sözlerine şöyle devam etti: Turizmde bugüne gelmemizde özel sektörün ve bu işi bilen bu işe lokomotif olan çok değerli Başaran Ulusoy ve onlarla beraber çalışanların emeği çok büyüktür. Sadece devletin teşvikleri yatırımları değil, özel sektörümüzün gayretleri de bu başarıyı getirdi. Bu nedenle emeği geçenleri kutluyor ve onlara şükranlarımı sunuyorum... İnşallah sizler sayesinde şehrimizde bu sektörden hak ettiği payı alacaktır diye düşünüyorum. Bu otelin Çavdarhisar a yapılması bence gerçekten çok önemli bir aşama. Bunun Kütahya için bir dönüm noktası olduğunu düşünüyorum. Otelin bir an önce faaliyete geçmesini gönülden arzu ediyordum. Gerçekten hayallerimizin ötesinde, güzel bir otel oldu. İletişim: Cereller Mah. Başaran Ulusoy Sok. No:22 Çavdarhisar KÜTAHYA Tel: (274) Faks: (274) room and a separate multipurpose hall. While 100 people capacity Aizonai Restaurant gives you the opportunity to start the day with a breakfast full of different selections, lunch and dinner also offers a wide selection of delights. We are here for Turkey Speaking at the opening ceremony, Başaran Ulusoy pointed out the fact that choosing Kütahya as the hotel s location, which was built after overcoming many obstacles, rather than one of the larger cities was exemplary. Thanking Anemon chain authorities for taking on hotel s management, Mr. Ulusoy stated that this approach was an indication of their love of the country and that TÜRSAB sees the commercial mentality in equal weight for the moral it will give to the country. A turning point for Kütahya Taking his turn to speak at the event, Governor of Kütahya talked about how Kütahya grabbed the deserved opportunity which deserted it until today and went on to say this. Private sector and most valuable Başaran Ulusoy who knows this subject and lead from the front and those who work with him have contributed greatly to enable tourism to reach today. Incentives and investments of the state as well as endeavors by private sector brought about this success. For this reason I congratulate all those who contributed and I offer them my gratitude... I am thinking that our city hopefully will get its deserved share, thanks to you. The fact that this hotel is built in Çavdarhisar is really an important step. I think that this is a turning point for Kütahya. I long for the hotel to start operating as soon as possible. It really has become a great hotel exceeding our expectations. Contact: Cereller Mah. Başaran Ulusoy Sok. No:22 Çavdarhisar KÜTAHYA Tel: +90 (274) Fax: +90 (274) Kütahya Valisi Şükrü Kocatepe Kütahya Governor Şükrü Kocatepe TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy TÜRSAB President Başaran Ulusoy KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 19

22 OTEL hotel DERİN BİR NEFES Güral Harlek te çam kokan termal sularla gelen sağlık A DEEP BREATH Health in Güral Harlek that comes from pine scented thermal waters 20 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

23 Güral Harlek Thermal Resort, Kütahya ya 23 kilometre mesafede, Ilıca yöresinde sağlık deposu termal suların çam kokularına karıştığı bir alanda kurulu. 98 oda ve 200 yatak kapasiteli otelde konaklarken hem vücudunuzu yenilemeniz, hem de Aizonai antik kenti, Frig Vadisi ve Kütahya ya düzenlenen gezilerle tarih ve kültür dolu günler geçirmeniz mümkün. Huzurlu ve sağlıklı saatler Güral Harlek te termal sudan bizzat odalarınızda faydalanabiliyor, dağ ve orman manzarasıyla ruhunuzu dinlendirebiliyorsunuz. Sağlık Bakanlığı Kaplıcalar Yönetmeliği kapsamında düzenlenmiş olan tesisteki termal su, romatizmal hastalıklar, kronik bel ağrıları, eklem hastalıkları, yumuşak doku hastalıkları, stres bozuklukları ve daha birçok hastalığın tedavisinde tamamlayıcı tedavi olarak son derece faydalı. Spa ve güzellik merkezi de Türk hamamı, kapalı havuzu, saunası, masaj uygulamaları, vücut ve cilt bakımı seçenekleriyle bu tedavilere eşlik ediyor. Masaj uygulamalarının adlarını anmak gerek: sağlık masajı, yüz masajı, taş masajı, antistres masajı, Tai masajı, Bali masajı, Hint baş masajı, bal masajı ve çikolata masajı... Sadece konaklama değil Güral Harlek Thermal Resort konaklama seçeneği dışında 125 kişilik toplantı salonu, 30 kişilik toplantı odası, 10 kişilik çalışma odası ve geniş fuayesiyle iş dünyasına da çalışmalarını gerçekleştirme imkânı tanıyor. Düzenlenen etkinliğe en uygun ortam, profesyonel bir ekiple yaratılıyor. Ve lezzet... Güral Harlek işletmeye açılmadan evvel mutfak ve restoranlar için uzun bir planlama aşamasından geçmiş ve sağlığa en uygun mutfak kriterleri belirlenmiş; ardından bu doğultuda özel mönüler hazırlanmış. Bu sayede Çamlık ve Alakart restoranlarda, açık terasta, havuz barında sağlıklı ve lezzetli beslenme önerilerini değerlendirebiliyorsunuz. İletişim: Güral Harlek Thermal Resort Eskişehir Yolu 23. Km. Kütahya / TÜRKİYE Tel: Faks: Güral Harlek Thermal Resort is 23 kilometres from Kütahya. It is situated in an area where thermal waters are mixed with pine smells in Ilıca region. While staying at 98 room and 200 capacity hotel you can rejuvenate your body as well as spending days filled with history and culture by visiting Aizonai antique city, Phrygian valley and Kütahya. Peaceful and healthy time In Güral Harlek you can take advantage of thermal waters in your own room, relax with views of mountains and forests. Thermal water at the hotel which adheres to Ministry of Health Spa Management regulations provides complimentary treatment for ailments such as rheumatic illnesses, chronic back pains, joint complaints, soft tissue problems, stress and many more illnesses. The spa and beauty centre compliments these treatments with its Turkish bath, indoor swimming pool, sauna, massage treatments, body and skin care. It s worth mentioning the names of massage applications: health massage, face massage, stone massage, anti-stress massage, Thai massage, Bali massage, Indian head massage and chocolate massage... Not just accommodation As well as accommodation Güral Harlek Thermal Resort also offers business world a 125 person meeting room, 30 person meeting room, 10 person workshop room and a large foyer in a select area to help fulfil their tasks. A most suitable ambiance for the event organised is created with the help of a Professional team. And the taste... Before Güral Harlek was opened to business it went through a long planning phase for kitchen and restaurants to determine the most appropriate health criteria for the kitchen; and then special menus had been prepared in this direction. As a result you can enjoy healthy and delicious nutrition recommendations in Çamlık and Alakart restaurants, open terrace, pool bar. Contact: Güral Harlek Thermal Resort Eskişehir Yolu 23. Km. Kütahya / TÜRKİYE Tel: Fax: KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 21

24 RÖPORTAJ reportage ULUSLARARASI BİR SİVİL İNİSİYATİF: MARMARA GRUBU VAKFI Sadece Türkiye de değil, uluslararası alanda da sosyal projelerde imzası tanınan bir sivil inisiyatif: Marmara Grubu Vakfı AN INTERNATIONAL CIVIL INITIATIVE: THE MARMARA FOUNDATION A civil initiative whose signature on social projects is recognized not only in Turkey but also in international arena: The Marmara Foundation 22 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

25 Marmara Grubu Vakfı nın TÜRSAB da içinde olmak üzere yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlarla sürdürdüğü çalışmalar, sivil inisiyatiflerin bir arada verimli ürünler ortaya koyabileceğinin de önemli göstergeleri. Avrasya Ekonomi Zirveleri, kültürlerarası diyalog çalışmaları, inanç turizmi ve toplumsal sorumluluk ödülü toplantıları ile akademik ve sosyal alandaki diğer etkinlikler, gerçekleştirilen işbirliğine ait örneklerin sadece ilk akla gelenleri. Vakfı ve etkinliklerini, Genel Başkan Dr. Akkan Suver le yaptığımız söyleşiyle mercek altına aldık. TÜRSAB: Marmara Grubu Vakfı ndan ve özelde 2010 yılında gerçekleştirdiğiniz çalışmalardan söz eder misiniz Akkan Suver: Marmara Grubu Vakfı olarak 2010 yılında yurtiçinde ve yurtdışında inanılmaz başarılara imza attık. Ortaya koyduğumuz verimli çalışmalar uluslararası alanda ses getirdi ve 2010 yılı içinde Sofya da, Bakü de, Üsküp te, Bükreş te, Belgrat ta, Bosna- Hersek te, Bişkek te, Paris te, Viyana da ülkemizi çeşitli etkinliklerde temsil ettik. Gerçekleştirdiğimiz yurtdışı faaliyetlerinin yanı sıra Avrupa Birliği nden bugüne kadar aldığımız beş ayrı projeyi başarıyla sonuçlandırmış olmamız, dönemini kapsayan yeni bir projenin daha sorumluluğunu üstümüze yükledi. Kars vilayetinde Kafkas Üniversitesi ile birlikte gerçekleştireceğimiz Karslı Girişimci Kadın Balcılar projesiyle bölgeye yeni bir katma değer sağlayacağız. Bu proje kapsamında kırk kadınımıza bal üretmeyi, balının muhasebesini tutmayı, kooperatifçiliği ve kadının insan haklarını bir yıllık eğitimle Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver The Marmara Foundation President Dr. Akkan Suver öğretmeyi hedefliyoruz. Projenin önemli bir özelliği de, eğitimlerin sonunda kovanlarıyla, ballarıyla ve bilgileriyle kadınlarımızı baş başa bırakmamız. Bir sivil inisiyatif olarak böylesine önemli çalışmaları bir rüzgâr hızıyla gerçekleştiren Marmara Grubu Vakfı, Türk dünyasında da yüksek kabul görmektedir. Bunun en son örneğini eylül ayının ilk günü Kırgızistan ın başkenti Bişkek te yaşadık. Kırgızistan Üniversitesi tertiplemekte olduğumuz Avrasya Ekonomi Zirveleri dolayısıyla bana Fahri Profesörlük unvanı verdi. Vakfımızın imza attığı ilkler içinde kültürlerarası diyalog çalışmalarımız ve Avrupa coğrafyasında ortaya koyduğumuz inanılmaz birliktelik de var. Marmara Grubu Vakfı olarak kültürlerarası diyalog kapsamında saygı, uyum ve hoşgörünün pekiştirilmesi projemiz bizlere yalnız ülkemizde değil uluslararası alanda da saygınlık ve prestij kazandırdı. Son olarak UNESCO Genel Direktörü Büyükelçi İrina Bokova tarafından Paris te kabul edildik. TÜRSAB Fransa Temsilcisi Sayın Yusuf Duru nun da hazır bulunduğu görüşmede Büyükelçi Bokova, Marmara Grubu Vakfı nın kültürlerarası The work that The Marmara Foundation undertakes in conjunction with domestic and international institutions and enterprises including TÜRSAB is an important indication of prolific productivity of civil initiatives collaborating. With Eurasian Economic Summits, intercultural dialog, faith tourism and social responsibility awards meeting as well as other academic and social events first springing to mind, we focussed on the foundation and its events during our chat with President Dr. Akkan Suver. TÜRSAB: Can you talk about The Marmara Foundation and especially your work in Akkan Suver: As The Marmara Foundation, we put our signature on unbelievable successes in Turkey and overseas in Prolific efforts we produced brought international acclaim and we represented our country in various events in Sophia, Baku, Skopje, Bucharest, Belgrade, Bosnia-Herzegovina, Bishkek, Paris, and Wien in Successfully achieving five different projects assigned to us by the European Union along with other overseas activities brought with it the responsibility of a new project that covers period. With the Entrepreneur Women Honey Producers from Kars project which we will organize together with Kafkas University in Kars province, we are going to add a new value to the region. Within the scope of this project, we are aiming to train forty women how to produce honey, do book keeping, working as a cooperative and a woman s human rights during year long training. Another important aspect of the project is that at the end of the project we leave these women alone with their hives, honey and the knowledge. Achieving such important tasks in a whirlwind speed as a civil initiative Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver ve UNESCO Genel Direktörü Büyükelçi İrina Bokova The Marmara Foundation President Dr. Akkan Suver and UNESCO General Director Ambassador İrina Bokova KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 23

26 diyalog çalışmaları çerçevesinde ortaya koyduğu büyük performansın önemini gündeme getirdi. Dinlerin bir araya getirilmesi, etnik kültür ve hoşgörünün yaşatılması alanında gerçekleştirilen çalışma ve girişimlerden dolayı Vakfı takdir ettiğini belirten İrina Bokova, 2011 yılının Nisan ayında gerçekleşecek 14. Avrasya Ekonomi Zirvesi ne ait davetimizi de kabul etti. TÜRSAB: Bir sivil toplum inisiyatifi temsilcisi olarak Türk Dili Konuşan Devletler Cumhurbaşkanları Toplantısı nı izlediniz. İzlenimlerinizi bizimle paylaşır mısınız Akkan Suver: Eylül ayında Türkiye önemli bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Bu önemli toplantıda Türk dili konuşan ülkelerin devlet başkanlarından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov 16 Eylül 2010 tarihinde İstanbul da bir araya geldi. Toplantıda cumhurbaşkanları öncelikle ticaret ve ekonomi alanındaki ilişkilerin eşitlik ve karşılıklı çıkar ilkeleri temelinde geliştirilmesi ile sanayi, tarım, ulaştırma, iletişim, hidroelektrik, alternatif enerji ve turizm dahil olmak üzere tüm alanlardaki işbirliğinin genişletilmesine dair düşüncelerini ortaya koydular. Türk dili konuşan ülkelerin dinamik bir şekilde gelişmekte olan ekonomilerinin, muhtelif alanların yanı sıra iş sahasında işbirliğinin geliştirilmesi açısından uygun şartlar yarattığını kaydeden cumhurbaşkanları mevcut potansiyelin azami ölçüde kullanılmasının önemini teyit etti. group, The Marmara Foundation is also highly regarded in Turkish world too. We witnessed the latest example of that in Kyrgyzstan capital Bishkek on the first day of September. University of Kyrgyzstan awarded myself the title of Honorary Professorship for organizing European Economic Summits. In amongst the firsts that our foundation has put its signature onto are, working for intercultural dialogue and unbelievable togetherness we have displayed in the European geography. Our project of reinforcing respect, harmony and tolerance within the scope of intercultural dialogue has earned us respect and prestige in Turkey as well as in international arena. The latest was being received by UNESCO General Director Ambassador İrina Bokova in Paris. Ambassador Bokova spoke of the great performance which The Marmara Foundation displayed within the framework of intercultural dialogue efforts in the meeting, during which TÜRSAB s representative in France, Yusuf Duru, was also present. Stating her admiration of the foundation for initiatives and efforts in bringing religions together, keeping alive ethnic culture and tolerance, İrina Bokova accepted our invitation to 14 th Eurasian Economic Summit in April of TÜRSAB: You observed the Meeting of the Presidents of Turkish Speaking Countries as the representative of a civil community initiative. Can you share your observations with us... Akkan Suver: Turkey hosted a very important meeting in September. Presidents of Turkish speaking countries, Azerbaijani President İlham Aliyev, Kazakhstani President Nursultan Nazarbayev, Kyrgyz Republic President Roza Otunbayeva, President of the Republic of Turkey Abdullah Gül and Turkmenistan State President Gurbanguli Berdimuhamedov gathered together for this important meeting in İstanbul on 16 September 2010 First of all, the presidents at the meeting stated their views on developing the relationship in trade and economic areas on the basis of equality and mutual benefit, improving collaboration in agriculture, transport, communication, hydroelectric, alternative energy and tourism areas. Remarking on the fact that dynamic development of economies in Turkish speaking states create suitable conditions from the point of view of improving collaboration in the business field as well as various 24 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

27 Soldan sağa: Ogan Soysal, Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorglii İvanov, Gagavuzya Cumhurbaşkanı Mihail Formuzal, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bamir Topi, Dr. Akkan Suver, Türkiye Jokey Kulübü Başkanı Behçet Homurlu, Avrasya Ekonomi Zirveleri Koşusu Kupası nın koşusunu kazanan atın sahibi Barış Kaya, Engin Köklüçınar, Türkiye Jokey Kulübü Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ender Aydıner From left to right: Ogan Soysal, President of Macedonia Gjorglii İvanov, President of Gagauzia Mihail Formuzal, Albanian President Bamir Topi, Dr. Akkan Suver, Turkey Jockey Club Chairman Behçet Homurlu, Barış Kaya who is the owner of the horse that won the Eurasian Economic Summit race, Engin Köklüçınar, Turkey Jockey Club Board Member Dr. Ender Aydıner TÜRSAB: Son olarak, Marmara Grubu Vakfı-TÜRSAB ilişkileri hakkında neler söylemek istersiniz? Akkan Suver: İzin verirseniz bu ilişkileri üç yazarın üç makalesinden birer cümle aracılığıyla anlatayım. 30 Kasım 2002 günü Akşam gazetesinde Oya Berberoğlu diyordu ki: AB toplantıları çerçevesinde biz Conrad Oteli ndeyken, Marmara Grubu Vakfı Başkanı Akkan Suver, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve DEİK Başkanı Rona Yırcalı Belçika Dışişleri Bakanı yla görüşüyordu. 5 Kasım 2003 günü Hürriyet gazetesinde de Tufan Türenç İftarda dinler mozaiğini bir araya getiren Akkan Suver, Başaran Ulusoy gibi akıllı insanların sayısı arttıkça Türkiye nin kabuğunu kırıp atması zor olmayacak cümlesini yazıyordu. 8 Eylül 2005 günü Hürriyet gazetesinde ise Ertuğrul Özkök, Demirel ile yenen başarılı bir öğle yemeğini anlattığı yazısında Yemeği Marmara Grubu düzenlemişti. Organizasyonu da işadamı Başaran Ulusoy yapmıştı diyordu. Yalnızca bu tespitler dahi, ortaya konan birlikteliğin önemini vurgulamaktadır. Marmara Grubu Vakfı nın çalışmalarında Başaran Ulusoy un ve TÜRSAB ın öncülük payı, hakkı ve hizmetleri tartışılmazdır. Daha geniş bir deyimle, TÜRSAB ailesinin dostluğu Marmara Grubu Vakfı için unutulmaz ve vazgeçilmezdir. other fields, the presidents reinforced the importance of maximum use of existing potential. TÜRSAB: Lastly, What would you like to say about the relationship between The Marmara Foundation and TÜRSAB? Akkan Suver: With your permission I would like to convey this relationship using a sentence each from three articles by three writers. On 30 November 2002 in Akşam newspaper Oya Berberoğlu said: While we were in Conrad hotel for EU meetings, The Marmara Foundation Chairman Akkan Suver, TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy and DEIK Chairman Rona Yırcalı were having a meeting with Belgium Foreign Minister. On 5 November 2003 in Hürriyet newspaper Tufan Türenç was writing As long as the number of astute people as such as Akkan Suver who brought together the mosaic of religions on iftar dinner and Başaran Ulusoy is on the increase, it will not be difficult for Turkey to break its shell. Talking about a successful luncheon with Demirel in his article on 7 September 2005 in Hürriyet newspaper, Ertuğrul Özkök was saying The meal was arranged by The Marmara Foundation. Businessman Başaran Ulusoy made the organization. These remarks alone emphasize the importance of togetherness set out. Başaran Ulusoy and TÜRSAB s leading share, right and effort in the works of The Marmara Foundation is undisputable. In other words, TÜRSAB family s friendship is unforgettable and indispensible for The Marmara Foundation. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 25

28 RÖPORTAJ reportage UŞAK TA HALICILIK YENİDEN DOĞUYOR Uşak halısı dünyaca ünlü. 500 yıl önce Uşak ta yüzlerce halı tezgâhı vardı; bugün ise yok denecek kadar az. Uşak halısı Uşak dışında her yerde dokunuyor. Şimdi bunu değiştirme zamanı... 2 Ayşim Alpman CARPET WEAVING IS REBORN IN UŞAK Uşak carpet is world famous. There were carpet looms in Uşak 500 years ago: Now there is only a few of them left. Uşak carpet is weaved anywhere but in Uşak. Now is the time to change this TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

29 Ta beş yüzyıl öncesine dayanır halıcılığın Uşak ta gelişmesi ve iktisadi bir değer olması. Selçuklu halılarından sonra Türk halı sanatının ikinci parlak devri 16. yüzyılda Uşak ve çevresinde dokunan halılarla başlar. Uşak halılarıyla ilk olarak 16. yüzyılda İzmir de yaşayan İngilizler ilgilendi; daha sonra Hollandalılar, İtalyanlar, Avusturyalılar ve Almanlar hem sarayları hem de kiliselerinde kullanmak için Uşak a halı sipariş etti. Bu halılar Avrupalıların sadece saray ve kiliselerini süslemekle kalmayıp, ünlü birçok Avrupalı ressama da ilham kaynağı oldu. Sanat tarihinde bu halılar yanlış bir bilgiye dayalı olarak, Alman ressam Hans Holbein ın adıyla anılıyor; oysa Holbein ın doğumundan çok daha önce de İtalyan ressamları tarafından resmediliyorlardı. İstanbul camilerinin ve saraylarının Uşak a halı sipariş etmeleriyle daha da gelişti bölgede halı dokumacılığı. O yüzyıllarda Sultanahmet, Süleymaniye, Beyazıt, Selimiye ve Fatih camileri bu halılarla bezendi. Avrupa da uzunca bir süre prestij eşyası olarak kabul gören Uşak halısının bu popülerliği I. Dünya Savaşı yıllarına kadar devam etti. I. Dünya Savaşı ve sonrasındaki Kurtuluş Savaşı döneminde Avrupa ile olan ticaretin azalması sebebiyle ise halılar Avrupa da artık pazarlanmaz hale geldi. İç pazarda da talep azalıp el emeği pahalılaşınca, yüzlerce yıllık bu el sanatı Uşak ta yavaş yavaş yok olmaya yüz tuttu. İşte şimdi bu gidişata dur demek isteyen başarılı bir iş kadını tek başına yaptığı çalışmalarla Uşak halıcılığını yeniden canlandırmaya çalışıyor. Uşak halısının adını yeniden dünyaya duyurmayı başaran Esma Kıvrak, Uşak Halılarını Koruma ve Yaşatma Derneği nin de kurucusu TÜRSAB: Halıcılığa ilginiz nasıl başladı? Kaç yıldır bu işle uğraşıyorsunuz? Esma Kıvrak: Ben bu sektörle ilişkime desinatör olarak başladım. Kütahya Simav Kız Meslek Lisesi El Sanatları bölümünü bitirdim yılına kadar bir halı firmasının Development of carpet weaving with a commercial existence in Uşak goes back to five centuries ago. The second peak period of Turkish art of carpet weaning after Seljuk carpets begins in 16 th century with carpets weaved in and around Uşak. English people living in İzmir in 16 th century were the first people showing an interest in Uşak carpets and later the Dutch, Italians, Austrians and Germans ordered carpets for their palaces and churches. Not only did these carpets adorn palaces and churches of Europeans but they also became inspiration for many European painters. In art history these carpets are referred to with the name of German painter Hans Holbein as a result of misleading information; whereas they were pictured by Italian painters long before Holbein was even born. With orders beginning to arrive from mosques and palaces of İstanbul, the region prospered further. Sultanahmet, Süleymaniye, Bayezıd, Selimiye and Fatih mosques were all furnished with these carpets in those centuries. Accepted for a long time as items of prestige in Europe, popularity of Uşak carpets continued until the I. World War years. As a result of the decline in trade with Europe after the I. World War and the Independence War, it could no longer be marketed in Europe. With falling demand in domestic Uşak Halılarını Koruma ve Yaşatma Derneği nin de kurucusu Esma Kıvrak Esma Kıvrak, founder of Uşak Carpets Conservation and Sustenance Association market and increasing labour costs, this hundreds of years old handcraft faced extinction. At this moment, a successful business woman who wants to stop this downward trend is trying to revive the art of carpet weaving with her own efforts. Esma Kıvrak is someone who successfully announced the name of Uşak carpets to the world is also the founder of Uşak Carpets Conservation and Sustenance Association... TÜRSAB: How did your interest in carpets start? How many years have you been involved in this business? Esma Kıvrak: My relations with this sector have started as a designer. I graduated from crafts department of Kütahya Simav Vocational High School for Girls. I worked in production, export, and design departments of a carpet company until I met many KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 27

30 Paris Louvre Müzesi nde sergilenmekte olan Uşak El Halıları göz kamaştırıyor Hand woven Uşak carpets in Louvre Museum in Paris are dazzling imalat, ihracat, desinatörlük bölümlerinde çalıştım. O sıralarda birçok Avrupalı ve Amerikalı halı tüccarıyla tanıştım. Onlar halıcılığın sanat yönüne de ağırlık veriyor, geçmiş dönem halı örneklerinin yeniden çizilmesini ve üretilmesini talep ediyor, müzelerde ve müzayedelerde teşhir edilen Türk halıları ile ilgili kitaplardan örnekler getiriyorlardı. Ben de yaptığım araştırmalar sırasında, yurtdışındaki müzelerde, müzayedelerde, koleksiyonlarda Uşak halılarının önemli bir yer tuttuğunu, bizim ise işin sadece ticari yönüyle ilgilendiğimizi, Uşak ta Uşak halısının olmadığını gördüm yılında, çalıştığım firmaya bir proje götürdüm ve Uşak ta Uşak halısı üretmek istediğimi söyledim. Kabul ettiler, ortak olduk ve bütün koordinasyonu bana bıraktılar. Aynı yıl ilk üretim atölyesini burada, Uşak ta kurdum. O zamanın valisi Ayhan Çelik in desteğiyle 1997 yılında açılışı yaptık ve 100 kişilik bir kadroya bu işi öğrettik. Boyahanesiyle, yıkamahanesiyle, kadın patronu ve 100 kadar kadın çalışanıyla şehrin ilk entegre tesisi olduk. TÜRSAB: Müşterileriniz kimlerden oluşuyor? Esma Kıvrak: Hem iç piyasada hem yurtdışında müşterilerimiz var. Çoğunlukla iç mimarlarla çalışıyoruz yılında Avrupa Birliği Uyum Yasaları gereğince çıkan bir kanunla halıcılık el sanatları statüsünden çıkarıldı. Biz de artık butik imalat olarak çalışmalarımıza devam ediyoruz. Şu an proje bazlı üretimlerde, bazılarında 20 kişilik, bazılarında 30 kişilik bir kadroyla yolumuza devam ediyoruz. Sanatsal değeri gözeterek ve işin özünden ödün vermeden çalışmalarımızı yürütüyoruz. TÜRSAB: Üretim koşullarınızdan bahseder misiniz Esma Kıvrak: Gelen siparişlere göre üretilen halı sayısı değişmekte. Bir yıl içerisinde en az 50 halı üretiyoruz. Talep fazla olduğu zaman ise bu sayı e kadar yükseliyor. Tezgâhlarımız 1 metrekare ile 150 metrekare arasında halı dokuma olanağı sağlıyor. 90x120 cm ebadında, yani 1 metrekare diye adlandırılan bir halıyı bir kadın 20 günde bitirir. 30 gün European and American carpet traders during that period. They pay attention to the art side of carpet making, demanding redrawing and reproduction of previous periods carpet samples, bringing in samples from books relating to Turkish carpets which were exhibited in museums and auctions. During my research I also came to realize that Uşak carpets had a special place in museums, auctions, collections abroad and that we were only interested in commercial aspect of this business, further realizing that there were no Uşak carpets in Uşak. In 1996, I took a project to the firm I was working for and told them that I wanted to produce Uşak carpets in Uşak. They accepted it; we became partners and they left me to coordinate everything. Same year we established the first production workshop in Uşak. With the support of Ayhan Çelik, Governor of Uşak at the time, we opened the workshop in 1997 and trained 100 people to do the job. With the dye house, the wash house, a female boss and a workforce of almost 100 women, we became city s first integrated enterprise. TÜRSAB: Who are your customers? Esma Kıvrak: We have domestic customers as well as overseas ones. We mostly work with interior architects. In 2003 the status of carpet making was no longer considered a handcraft by an act of law published by European Union Compliance Law. We now continue our work as a boutique production. At the moment we continue to operate with staff of 20 or 30 on project based production. We continue to operate by observing the art value and without making concessions from fundamentals. TÜRSAB. Can you talk about production conditions Esma Kıvrak: Carpet production varies according to orders arriving. We produce at least 50 carpets in a year. This number reaches when the demand is high. Our looms 28 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

31 çalışan bir kadın ortalama 1,5 metrekare halı dokur. Türkiye de ve dünyada, halı dokuyan kadına en yüksek ödeme yapan organizasyon biziz. Eski Uşak halı desenlerinin bire bir aynısını üretebiliyoruz. Yıldızlı, kuşlu, göbekli, madalyonlu desenleri müşterinin istediği renklerle dokuyoruz. Kanserojen madde içermeyen, kendi ürettiğimiz kök boyaları kullanıyoruz. TÜRSAB: 2010 Kültür Başkenti Ajansı na sunduğunuz, Uşak halıları ile ilgili proje hangi aşamada? Esma Kıvrak: Özellikle 19. yüzyıldan önce yapılan camilerimizin Uşak el halılarıyla döşendiğini görüyoruz. Ancak daha sonra hemen hemen hep makine dokuması halılar kullanılmış Avrupa Kültür Başkenti kapsamında bir proje hazırladık: Tarihi camilerimizin el dokuması Uşak halılarıyla donatılması projesi. Projemizi sunduk, kabul gördü, ancak hayata geçirmek için üç yıldır bekliyoruz. TÜRSAB: Girişimci Türk kadını olarak aldığınız ödüller var galiba Esma Kıvrak: 2002 de Dünya gazetesi tarafından Uşak ın en başarılı kadını seçildim te, Uşak halılarını yaşattığım için Yılın En İyi Hizmeti Ödülü nü aldım de Garanti Bankası nın kadın girişimciler yarışmasında Sosyal Girişimcilik Ödülü nü kazanan ilk kadın oldum. Ayrıca Cumhuriyet tarihinde halı imalatı ve ticareti yapan ilk kadın olarak da bir ödülüm var. Başlangıçta, Artık el halısı olmaz; çünkü bu işin ustası bile kalmadı. Bu sevdadan vazgeç demişlerdi. Ancak ben kendime güveniyordum. Kolları sıvayıp işe koyuldum, halı kursları açtım, köy köy dolaşıp kadınları dokumacılığa ikna ettim, eğitimler verdim ve gördüğünüz gibi, onlar şimdi halı tezgâhlarının başında oturuyor. İşte bu şekilde, 14 yıl önce başladığımız orijinal Uşak el halıcılığını yaşatma öykümüzü başarıyla devam ettirmeye çalışıyoruz. Esma Kıvrak ve çalışma arkadaşları Esma Kıvrak and her colleagues allow us to weave carpets between 1 square meter and 150 square meters. A carpet measuring 90cm x 120cm i.e. 1 sq. meter takes a woman worker 20 days to produce. A woman working for 30 days produces 1.5 sq. meters of carpet on average. We are the only organization in Turkey and in the world with the best pay for a woman who weaves carpet. We can produce an exact match of old Uşak carpet designs. We weave star, birds, paunch, medallion patterns in any colour the customer requires. We use our own product root dye which does not include any carcinogenic materials. TÜRSAB: At what stage is the project about Uşak carpets you presented to 2010 Culture Capital Agency? Esma Kıvrak: First of all, we can observe that mosques built pre 19 th century are furnished with Uşak Kök boya ile boyanan halı dokuma iplikleri Carpet yarn dyed with root dye carpets. But after that, machine weaved carpets were used almost exclusively. We created a project within the scope of 2010 European Culture Capital: Furnishing historical mosques with hand woven Uşak carpets. We presented the project and it was accepted, but we have been waiting for three years to implement it. TÜRSAB: Presumably you received awards as a Turkish woman entrepreneur... Esma Kıvrak: In 2002 I was voted the most successful woman in Uşak by Dünya newspaper. In 2005 I received the Best Service of the Year Award because I kept Uşak carpets alive. I became the first woman to have received the Social Enterprise Award in women entrepreneurs competition in 2008 which is organized by Garanti Bank. I also received an award as the first woman in the republic history to be involved in carpet production and trade. At the beginning they said Hand woven carpet no longer exists; because masters of this craft have disappeared. Give this ambition up. But I had confidence in myself. Rolled my sleeves up and got to work, started carpet weaving courses, visited villages to persuade women to weave, organised training and as you can see, they are now working on their carpet looms. Here we are, keep working successfully to continue our 14 year old story of Keep alive original Uşak hand carpet craft. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 29

32 RÖPORTAJ reportage MESAFELER AZALIYOR Türkiye de bir noktadan bir noktaya ulaşmak her geçen gün daha da kolaylaşıyor. Saatler süren zahmetli yolculuklar, yerini keyifli uçak koltuklarına bırakıyor DISTANCES ARE GETTING SHORTER Getting from one point to another in Turkey is getting easier by day. Exhausting journeys taking hours are replaced by pleasant seats of a plane 30 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

33 Bölgesel havacılığın yeni ismi Borajet, Türkiye nin mümkün olan her köşesinden daha fazla sayıda insanın uçak yolculuğuyla tanışabilmesi için durmak bilmez bir çalışma yürütüyor. Bu hedefe ulaşmak için en elverişli hava araçları seçiliyor, uygun maliyetli orta ve kısa mesafeli uçuş planlarıyla yeni rotalar belirleniyor, farklı gelir gruplarına ulaşılarak yolcu profili genişletiliyor. Borajet in yolculuğunu Genel Müdür Kadir Peker den dinledik. Borajet Genel Müdürü Kadir Peker Borajet General Manager Kadir Peker TÜRSAB: Borajet in nasıl bir anlayışla faaliyetlerine başladığından söz eder misiniz. Kadir Peker: Borajet, Türkiye de atıl kalmış durumda olan bölgesel havacılık alanında hizmet vermek üzere bugünkü faaliyetlerine başladı yılında başlayan yapılanma girişimlerimizi ve hazırlıklarımızı bu yılın başında tamamladık; nihayet mayıs ayında da uçuşlarımıza başladık. Bölgesel havacılık daha evvel de üzerinde durulan, gerekli yatırımların yapılmadığı veya havaalanı sıkıntısı yaşandığı gibi başlıklar altında gazetelerde yazıların-haberlerin yayımlandığı bir konuydu. Bizim bugün yaptığımız, mevcut atıl meydanları kullanabilecek uçakları Türkiye ye getirmek. Aslında geç kalınmış bir yatırım bu; nitekim bizim ülkemiz hariç, bölgedeki bütün ülkeler bu uçakları kullanıyor. TÜRSAB: Bu uçaklar nasıl bir teknik donanıma sahip? Kadir Peker: Basit bir matematiği var bunun; çok büyük rakamlara gerek yok bin nüfuslu bir şehirde bir havaalanı oluşturmak için neler gerektiğine ilişkin araştırmalar yapılmış ve zaten bu araştırmalar üzerine bu uçaklar imal edilmiş; bugün dünyanın her yerinde de kullanılıyorlar. Uçaklarımız yüksek vasıflı olmayan sert yüzeylere, sıkıştırılmış toprak veya çimene, Borajet, the new name of regional aviation is working endlessly to enable more people from every possible corner of Turkey to be introduced to travelling by plane. In order to reach this target most suitable airports are earmarked, with affordable middle and short distance flight plans new routes are determined, passenger profile is enlarged by reaching different income groups. We listened to Borajet s journey from General Manager Kadir Peker. TÜRSAB: Can you talk about the concept with which Borajet started its activities? Kadir Peker: Borajet started its current operations to serve in regional aviation field which has been dormant in Turkey. We started the structuring and preparation activities in 2009 and completed them at the beginning of this year; we eventually started our flights in May. Regional aviation was already a previous subject of newspaper articles and news items in areas such as insufficient investment or shortage of airports. What we are doing today is to bring aircraft suitable for idle airports to Turkey. In reality this is investment a little late; in fact all countries in the region with the exception of our country are already using these aircraft. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 31

34 karayoluna bile inebilecek evsafta. Bu da havaalanının yapım maliyetini düşüren bir etken. Dolayısıyla Türkiye nin her yerine düşük yatırımla hava ulaşımını götürmek için bir şans elde etmiş oluyoruz bu şekilde. Uçaklarımız son derece gelişmiş bir teknolojiye sahip; zaten Airbus lar ile aynı fabrikada, aynı teknolojiyle üretiliyorlar. Yolcu kapasitesi 66 kişi. Jet uçaklarında sürat sağlayan pervanenin bu uçaklarda sunduğu imkân, kısa mesafede durup kalkabilmeyi sağlaması. Orta ağırlıkta bir jet için yaklaşık 2 kilometre pist gerekiyorken, bizim uçaklarımızın maksimum ağırlıkla durma mesafesi 590 metre. TÜRSAB: Böyle bir girişim bazı zorlukları da beraberinde getirmiş olmalı... Kadir Peker: Elbette. Bizim diğer şirketlere nazaran daha fazla çaba sarf etmemiz gerekiyor. Türkiye de Borajet in hizmet verdiği alanda hiçbir yatırım ve tecrübe mevcut değil. Eğitilmiş personel bulunmuyor; zihinler tam anlamıyla hazır değil. Dolayısıyla bizim her yerde, her alanda öncelikle tanıtım ve eğitim çalışmaları sürdürmemiz gerek. Bu da elbette iş yükümüzü artırıyor. Mevcut sistemimizi sağlıklı çalışır duruma getirme gayreti içerisindeyiz. Bir kartopu düşünün; elinizden kara bıraktığınızda büyümesini engelleyemezsiniz. Bu iş de bizi zorluyor, bir yandan ileri bir noktaya doğru kendiliğinden götürüyor. Yapılanma sürecinde biraz zorlanıyorsunuz; gittiğiniz her yerde karşınıza yeni ayrıntılar çıkıyor. Örneğin İstanbul dan Antalya ya yapılacak bir uçuşta her türlü hizmeti verebilecek şirket ve personeli bulabilirsiniz. Ama diğer yerlerde? Bir küçük şehirde yakıtı nereden, en basit hizmeti kimlerden alacaksınız? Personeli TÜRSAB: What technical equipment do these aircraft have? Kadir Peker: There is a simple mathematics to this; there is no need for big numbers. Research on what was needed to create an airport in a city with a population of thousand had been carried out and these aircraft were built based on the outcome of these researches. Our aircraft is capable of landing on hard surfaces without high qualifications, on compressed dirt tracks or grass, even on a highway. This reduces the construction cost of an airport. As a result of this we created an opportunity to bring air travel to everywhere in Turkey with low investment. Our aircraft have the advance latest technology; they are manufactured in the same factory and with same technology as the Airbus aircraft. Passenger capacity is 66 persons. A propeller that speeds up a jet airplane provides a short take off and landing ability on these aircraft. While a 2 kilometres long runway is required for a medium size jet aircraft, our aircraft s stopping distance when fully loaded is 590 meters. TÜRSAB: An initiative like this must have brought with it some complications Kadir Peker: Of course. We need to put in more hard work in comparison to other companies. There is absolutely no investment or know-how in areas where Borajet offering service. There are no trained personnel; Mind sets aren t fully ready yet. Therefore we need to give priority to publicity and training everywhere and in every area. This, of course, increases our workload. We are endeavouring to bring our current system to function in a healthy state. Think of a snowball; when you drop it from your hand Borajet ekibi Borajet crew 32 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

35 nasıl toparlayıp nasıl eğiteceksiniz? Bagajların taşınması, uçağa su yüklenmesi, uçağın çekilmesi, çalıştırılması, gerekli makinelerin alınması, meydana malzemelerin getirilmesi... Bütün bunlar süreci uzatan hadiseler. Bir yandan bu süreci işletirken bir yandan her meydan için ayrı ayrı müracaat edip devletten yetki alacaksınız... Şu anda vasıflı bir ekiple çalışıyoruz ve kurumumuza yönelik müracaatlar artıyor. Bu da havacılık camiasında bir güven oluşturduğumuzun göstergelerinden biri. Personel seçimimizde bizim özel kriterlerimiz bulunmakla birlikte, temelde ana çatıyı oluşturan sivil havacılık kaidelerini esas alıyoruz elbette. Bu kriterler doğrultusunda seçim yaparken de kişilerin ferdi başarıları onları asgari kriterlerin üzerine çıkarıyor. TÜRSAB: Ülkemizde bölgesel havacılığın geleceğine ilişkin neler düşünüyorsunuz? Kadir Peker: Bölgesel havacılığı geliştirmek bizim ortak menfaatimiz için gerekli. Bu noktada bizler sadece şirketimizi değil, ülkemizi düşünüyoruz. Havayolları sadece belli büyük merkezlere insan taşıyor; ülkenin büyük bölüm havayolundan tam anlamıyla istifade edemiyor. Biz bu bölgelere eğilerek bir yandan turizmimize de destek vermiş oluyoruz. Türkiye çok zengin bir ülke; her yerinde bütün dünyanın ilgisini çeken doğal, kültürel, tarihi değerler barındırıyor. Bu köşelere insanları kolaylıkla ulaştıramadıkça kültür turizminin tam anlamıyla gelişmesi çok zor. Özetle, havacılık hizmetlerinin Türkiye nin sadece belli kesimlerine ait olmadığı düşüncesiyle harekete geçip bu faaliyetleri yaygınlaştırmak hepimizin görevi. you can t stop it from getting bigger. This job is straining us, but at the same time it s naturally taking us to a forward point. There are difficulties in the structuring period; you come across new details everywhere you go. For instance you can find the right company and personnel to fulfil every service needed on a flight from Istanbul to Antalya. But what about other places? Where will you get the fuel, most basic service in a small city? How will you round up all your personnel to train? Collecting the luggage, loading water onto Borajet in uçuş noktaları Borajet harita üzerindeki şu noktaları birbirine bağlıyor: Adana, Ankara, Antalya, Antalya/Gazipaşa, Edremit/Burhaniye, Bodrum, Bursa/Yenişehir, Denizli, İstanbul, İzmir, KKTC/Ercan, Samsun, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Üsküp ve Zonguldak. Borajet s destination points Borajet links these points on the map: Adana, Ankara, Antalya, Antalya/Gazipaşa, Edremit/Burhaniye, Bodrum, Bursa/Yenişehir, Denizli, İstanbul, İzmir, TRNC/Ercan, Samsun, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Skopje and Zonguldak. aircraft, towing the aircraft, starting up engines, purchasing machinery needed, bringing materials to the airport... These are all factors elongating the process. While on one hand you are engaged in this process, on the other you apply for each airport individually to obtain a licence from the state... At the moment we work with a qualified team and applications are on the increase. This is an indication that we created a trust in the aviation circle. While we have our own criteria when choosing our personnel, we of course take civil aviation rules that constitute the main fundamental roof as the basis. As we make choices indicated by these criteria, a person s own success takes them above the basic criteria. TÜRSAB: What do you think about the future of regional aviation in our country? Kadir Peker: To develop regional aviation is necessary for our joint benefit. At this juncture we are not just thinking of our company but also our country. Airlines only carry passengers to certain big hubs; A large section of the country is not exactly benefiting from air transport. By concentrating on these areas we also happen to support tourism. Turkey is a very rich country; it possesses natural, cultural, historical values in every corner which attracts the world s interest. If you can t take people to these corners easily, a full development of culture tourism is very difficult. Briefly, it is everyone s duty to spread these activities by acting on the premise that aviation services doesn t just belong to certain sections of Turkey. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 33

36 GEZİ travel DOĞU DA BİR ALTIN SARAY Kayısısı üzümü kirazı, yemyeşil doğasını süsleyen coşkun akarsuları, insanlık tarihine damga vuran arkeolojik değerleriyle Malatya 2 Nihal Boztekin A GOLDEN PALACE IN THE EAST Malatya with its Apricot, grapes, cherries, wild rivers decorating the green habitat, archaeological values that stamped the history of humanity 34 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

37 Ünlü coğrafyacı Strabon a göre, zeytin, üzüm ve meyve ağaçlarıyla bezenmiş benzersiz bir yerdi Malatya; Evliya Çelebi nin kaleminden ise havası suyu gayet latif, insanı güçlü kuvvetli bir şehir. Her dönem önemli bir merkezdi; hem kendini korudu hem çevresini. Bölgenin en büyük ve mamur beldesi de oldu, İstanbul a kadar uzanan Rum kazalarının hareket üssü de. Üstünlüğünü ve asaletini Daru r- Rifa (Saadet, mutluluk kapısı) adıyla kazıdı tarihe. Burada yok yok Malatya, turizm faaliyetlerinin her türlüsü için imkân sunan bir şehir. Kültür ve tarih olmadan olmaz diyenler şehrin her köşesindeki tarihi yapılara, müzelere, arkeolojik değerlere; doğa turizmi meraklıları yemyeşil ovalara eşlik eden kaynak suları ile rengârenk meyve bahçelerine; macera tutkunları çılgın akarsular ile derin kanyonlara, şelalelere; sağlık tazelemek isteyenler şifalı içmelere; avcılık tutkunları farklı av hayvanlarını saklayan ormanlara kendini bırakabiliyor. According to the famous geographer Strabon, Malatya was a unique place adorned with olive, grape and fruit trees; words of Evliya Çelebi describes it is a city whose air and water is rather pleasant and its people strong. It was an important place in every era; it was well protected ans provided protection for its surrounds too. It became the biggest and most thriving town in the region, as well as being the departure point for Greek towns on route to İstanbul. It engraved its supremacy and nobility in history with the name Daru r-rifa (gate of felicity, happiness) There is everything here Malatya is a city able to offer opportunities for tourism activities of all types. Those who can t do without culture and history can avail themselves to historical buildings dotted around the city; those who love nature tourism can visit coulurful orchards with spring waters accompanying the green pleasant pastures; adventure lovers to deep canyons with wild rivers and waterfalls; those who wish to recuperate their health to healthy spas; those interested in hunting to forests full of prey. TÜRSAB heyeti Malatya ve Nemrut taydı TÜRSAB heyeti, Malatya Valiliği nin davetlisi olarak 3-5 Ekim 2010 tarihleri arasında şehirde bir inceleme gezisi gerçekleştirdi. Aslantepe Höyüğü nü, Battalgazi ilçesindeki tarihi eserleri, Darende ve çevresini kapsayan bir program çerçevesinde geçirilen 4 Ekim gününün akşamında Malatya Turizmi konulu bir panel düzenlenerek bölgedeki turizm olanakları konusunda görüşler dile getirildi. 5 Ekim günü ise Nemrut Dağı ve Arapgir ilçesindeki gezilerle etkinlik tamamlandı. TÜRSAB delegation was in Malatya and Nemrut TÜRSAB delegation, invited by the Governorship of Malatya, paid an inspection visit to the city between 3-5 th October. On the evening of 4 th October which also included visits to Aslantepe Höyük, to historical remains in Battalgazi town, to Darende and its surrounds, a panel on Tourism in Malatya was organized to discuss tourism opportunities in the area. The visit was completed on 5 th October after visits to Nemrut Mountain and Arapgir. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 35

38 Bütün insanlığa ait: Nemrut Ve Nemrut Düşüncesi bile tüyler ürperten, görkemli heykelleriyle gökyüzünden insanlığı seyreden, gündoğumunda ve günbatımında etrafı bir renk cümbüşüne çeviren, insanlığa doğanın muazzam gücüne kendinden bir şeyler katma olanağı tanımış efsanevi dağ. Dağın adı anıldığında hemen herkesin gözünün önünde canlanan heykeller bir yandan da merakları taze tutar. Hangi dönemde, kimler tarafından, nasıl olup da dikilmiştir o heykeller-tapınaklar koca bir dağın tepesine? Nemrut heykellerini insanlığa armağan eden isim, MÖ 1. yüzyılda Kommagene Krallığı na hükmeden I. Antiochos tur. Heykellerin ve tahtların yapımında kullanılan beyaz mermerler 30 kilometre mesafedeki Gerger den, rölyeflerin yapımında kullanılan siyah mermerler ise 5 kilometre uzaklıktaki Karabela dan getirtilir. Yükseklikleri 8 ila 10 metre arasında değişen bu anıtlar ve blok halinde 8 yontma taşın üst üste konulmasıyla meydana getirilmiş tahtların arkasındaki yazılar Kral ın buyrukları hakkında bilgi verir. Heykellerin üzerindeki yazılara göre, soldan sağa doğru sıralama şöyledir: 1. Apollon (Güneş Tanrısı), 2. Fortuna (Bereket Tanrısı), 3. Zeus (Baştanrı), 4. Herakles (Kudret Tanrısı), 5. Kral I. Antiokhos. Bu heykellerin iki yanında Doğu ya özgü bir kartal ile arslan heykeli, kuvvet ve kudret simgesi olarak yerleştirilmiştir. It belongs to all humanity: Nemrut And Nemrut... the legendary mountain even the thought of which raises the hair on your back, with majestic sculptures watching humans from the sky, turning everywhere to a riot of colours at dawn and at sunset, gave the humanity an opportunity to add something from itself to the enormous power of nature. The sculptures that spring to mind first when the name of the mountain is mentioned also help keep the interest keen. How were those sculptures-temples installed at that period on top of a massive mountain and by whom? Preseting the sculptures to the humanity in the first century BC is I. Antiochos who ruled the Kingdom of Kommagene. White marble which were used in construction of sculptures and thrones were brought from Gerger 30 kilometres away, while black marble used in relieves were brought from Karabela 5 kilomtres away. These monuments change in height between 8 and 10 metres and scripture carved on the back of thrones were created by piling 8 chipping stones in a block give insight to King s orders. The order from left to right, according to inscriptions found on the monuments is thus: 1. Apollo (God of Sun), 2. Fortuna (God of Fortune), 3. Zeus (Father of Gods), 4. Heracles (God of Power), 5. King I. Antiokhos. On either side of these statues an eagle particular to this area, a statue of a lion, are installed as symbols of strength and force. A world full of apricot Of course you can t mention Malatya Nemrut Dağı ndaki heykeller, Kommagene Kralı I. Antiochos tarafından yaptırıldı Statues in Mount Nemrut were ordered by King of Kommagene I. Antiochos 36 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

39 Aslantepe Şehir merkezine 4 kilometre mesafede Orduzu mevkiinde bulunan Aslantepe Höyüğü ndeki buluntular tüm dünyanın dikkatlerini üzerine çekiyor; zira dünyanın ilk sarayı burada bulunuyor. Farklı odaların birleşmesine dayalı kompleks bir yapı taşıyan sarayın altında ortaya çıkarılmayı bekleyen farklı arkeolojik tabakalar bulunuyor. Kalkolitik dönemden kalan ve MÖ 3 binli yıllara tarihlenen kerpiç saray, insanlık tarihinde devlet sisteminin nasıl başladığına, şehir sisteminin nasıl oluştuğuna dair önemli ipuçları barındırıyor. Saraydan çıkan 5 bin küçük, 2 bin 200 büyük mühür, bürokrasinin ve devlet sisteminin varlığını işaret ediyor. Taştan inşa edilmiş kanalizasyon sistemi ise tarihteki ilk örnek olarak şehircilik adına önemli bir veri teşkil ediyor. Höyükteki kazı çalışmaları 1961 yılından bu yana İtalya La Spienza Öğretim Üyesi Prof. Dr. Marcella Frangipane başkanlığındaki ekip tarafından sürdürülüyor. Aslantepe de kazı çalışmaları hızla devam ederken, bir yandan da höyüğün bir açık hava müzesi haline getirilmesi yolunda altyapı çalışmaları hayata geçiriliyor. Bu çerçevede ilk girişimlerden biri, yürüyüş yollarının genişletilmesi. Orduzu Belediyesi kontrolünde özel bir şirket tarafından sürdürülen çalışmalarla höyük etrafındaki yollara parke taş döşenmesi ve yol boyu ışıklandırmalar yapılması öngörülüyor. Bu düzenleme tamamlandığında Aslantepe Höyüğü tüm dünyadaki meraklılarının rahatça ziyaret edebileceği bir değer haline gelecek. Aslantepe Höyüğü nde yakın zamanda günyüzüne çıkarılan en önemli buluntular, Geç Hitit dönemine ait iki rölyef. Bu rölyeflerin birinde, savaş sonrası birbirine barış çubukları veren kartal başlı iki kral tasvir ediliyor Most important recent finds unearthed in Aslantepe Höyük are two reliefs from late Hittite period. In one of those relieves, two eagle headed kings exchanging peace pipes are depicted Aslantepe Located in Orduzu area 4 kilometers from the city centre, findings in Aslantepe Höyük is drawing the attention of the whole world; as the world s first palace is located here. Having a complex structure based on merging different rooms together, the palace has various archaeological layers waiting to be unearthed. Remaining from Caltholitic age and dating back to 3 thousand BC, the mudbrick palace contains important clues as to how the state system was started in the history of humanity and how the city system was created. 5 thousand small and 2 thousand 200 large stamps discovered in the palace points at existence of bureaucracy and a state system. Sewerage system built from stones constitutes an important data as to the first example of urbanism in history. Diggings in the Höyük have been ongoing since 1961 and are carried out by a team lead by Prof. Dr. Marcella Frangipane, an associate in Italian La Spienza. While the excavation works are continuing rapidly, structural work is underway to turn the site into an open air museum. One of the first initiatives in this respect is the widening of walkways. With the works carried out by a contractor under the control of Orduzu Municipality, it is suggested that paving stones and lighting along the road should be installed. When this arrangement is complete Aslantepe Höyük will become a valuable site that can be visited by all aficionados worldwide. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 37

40 Bir dünya kayısı Malatya deyip de kayısıdan laf açmamak elbette olmaz. Hem sağlık hem lezzet deposu bu güzel meyve tazesiyle günkurusuyla, tatlısıyla şekerlemesiyle, reçeliyle pestiliyle şehrin her tarafında gözleri dolduruyor. Tarihi kaynaklara göre kayısının anavatanının Türkistan, Orta Asya ve Batı Çin i içerisine alan çok geniş bir bölge olduğu sanılıyor; Anadolu toprakları ise MÖ 4. yüzyılda tanışmış kayısıyla. Yolculuğun devamı şöyle: MÖ 1. yüzyılda Ermeni tüccarlar aracılığıyla İtalya ve Yunanistan; 13. yüzyılda İspanya ve İngiltere; 17. yüzyılda da Fransa ve Amerika. Kayısı çekirdeği kabuk ile içten meydana geliyor ve meyve ağırlığının %12 sini oluşturuyor. Acı çekirdek ilaç ve kozmetik sanayiinde, tatlı çekirdek ise gıda sanayiinde kullanılıyor. Bununla da bitmeyip, çekirdek içi alındıktan sonra geriye kalan kabuk yakacak olarak değerlendiriliyor. without talking about apricot. This great fruit packed with health and delight fills the air with fresh ones and sundried ones, with its desserts and confectionary, with its jams and pulp. History sources think that apricot originates from a large region which incorporates Turkistan, Middle Asia and Western China; Anatolia was introduced to apricot in 4 th century BC. The story went on to: Italy and Greece in 1 st BC with Armenian tradesmen, to Spain and England in 13 th century; to France and America in 17 th century. The core of apricot consists of a shell and an inner core and makes up 12 percent of the total weight of the fruit. Bitter core is used in medicine and cosmetic industry while the sweet core is used in food industry. However that s not all, as the empty shells are used as firewood. Thousands years old settlements Hosting history in every corner, Malatya houses many historical remains and archaeological values. Specially Höyüks (burial mounds) dotted around in almost every town centre of the city are rare examples. Fethiye Höyük and Kuruçay Höyük in Yazıhan, Karahöyük, İsahöyük and Morhamam Höyük in Arguvan; Eşref Höyük and Güzelyurt Höyük in Kuluncak; Ören Höyük and İkinciler Höyük in Akçadağ are areas of settlements carrying traces of calcholitic age, bronze age, iron age, Hittite era. Aslantepe Höyük in Orduzu has become a focal point for both Malatya and Turkey, thanks to regular excavations that has been ongoing for a long time. Binlerce yıllık yerleşimler Her köşesinde tarih barındıran Malatya da çok sayıda tarihi eser ve arkeolojik değer bulunuyor. Özellikle de şehrin neredeyse her ilçesine yayılmış höyükler çok sık rastlanmayan türden. Yazıhan daki Fethiye Höyük ile Kuruçay Höyük; Arguvan daki Karahöyük, İsahöyük ve Morhamam Höyüğü; Kuluncak taki Eşref Höyük ve Güzelyurt Höyük; Akçadağ daki Ören Höyük ve İkinciler Höyük kalkolitik çağdan, tunç çağından, demir çağından, Hitit döneminden izler taşıyan yerleşim alanları. Orduzu ilçesindeki Aslantepe Höyüğü ise uzun zamandır sürdürülen düzenli kazı çalışmaları sayesinde hem Malatya ve Türkiye, hem de tüm dünya için büyük bir kültürel değer olarak insanlıkla buluşuyor. Malatya yöresine ait etnografik eserler Ethnographic articles belonging to Malatya region 38 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

41 Turizm Fuar ve Konferansı Aralık 2010 Uluslararası İzmir Fuar Alanı, Kültürpark, İzmir Dünyanın ve Türkiye nin farklı destinasyonlarından turizm profesyonelleri İzmir de buluşuyor! FUAR ÖZEL BÖLÜMLERİ: Butik Oteller Spor, Macera & Dalış Turizmi Sağlık & Spa Bu fuar T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı himayelerinde yapılmaktadır Havayolu Sponsorları Organizasyon Basın Sponsoru Açılış Töreni Sponsoru Radyo Sponsoru İletişim HANNOVER-MESSE : / esra.tolgay@hf-turkey.com İZFAŞ : / oya.aksay@izmirfair.com.tr TÜRSAB : / kurumsal@tursab.org.tr KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 39 BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR.

42 GÜNCEL actuel PASAPORT POLİSİ YÜZÜNÜ YENİLİYOR Atatürk Havalimanı polisi, ünlü karikatürist Salih Memecan ın çizgileriyle yüzleri güldürmeyi hedefliyor Semih Büyükkurt THE PASSPORT POLICE IS GETTING A FACELIFT Atatürk Airport police are putting a smile on people s faces with drawings of famous cartoonist Salih Memecan this time 40 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

43 Atatürk Havalimanı pasaport polisi, müşteri memnuniyeti odaklı hizmet anlayışını daha da ilerletmek, yolcuları uçuşa hazırlamak ve pasaport polisinin standartlarını yükseltmek için yoğun bir çalışma içerisinde. Bu çalışmalara başlamadan önce pasaport polisiyle ilgili olarak 14 ay içinde iletilen 814 yazılı şikâyet incelendi. Yıllık 30 milyon yolcuya oranlandığında bu miktarın çok fazla olmadığı düşünülse de, hedef sıfır hatayla çalışmak. Bu inceleme neticesinde üç ana başlık ortaya çıktı. Bunlardan birincisi personelin davranış standardının sağlanması, ikincisi teknik donanımdaki yetersizliklerin saptanıp giderilmesi ve üçüncüsü yolcunun bilinçlendirilmesi. Bu doğrultuda bir yandan yenilenen teknik donanıma, personele verilen eğitimler eşlik ediyor. Pasaport polisi sayıları her geçen gün artan yolcularını uçuş kuralları konusunda bilinçlendirmek için karikatürist Salih Memecan ın çizgileriyle renklenen afişlerle havalimanlarını donatmayı planlıyor. Daha verimli bir hizmet Atatürk Havalimanı pasaport polisleri her gün çok sayıda yolcuya hizmet veriyor. Bu sayı yaz sezonunda binlerle, hatta on binlerle ölçülüyor. Ağustos ayında günlük yolcu sayısının 65 binin üzerinde olduğu, tespitler arasında yer alıyor. Bu noktada personelin yolcuların taleplerini aksaksız yerine getirmek için her gün zorlu sınavları atlatması gerekiyor ve elbette bu yorucu tempo daha gelişmiş fiziki şartlarda, daha iyi bir teknik donanımla çalışabilme ihtiyacını artırıyor. Özellikle dış hatlarda, pasaport kontrolünde görev alan polislere düşen görev bir hayli ağır. Birincisi, yurtdışından gelen yolcu, genellikle uçuş kültürü çok daha gelişmiş olduğundan ve havaalanında göreceği muamele ülkeyle ilgili ilk izlenimlerini oluşturacağından, her ayrıntıya daha eleştirel bir gözle bakıyor. İkincisi, Emniyet teşkilatı mensubu olması ve üzerindeki görevin ülkeyi, ülke sınırlarını korumakla, kamu güvenliğini sağlamakla temellenmesi, bu bölümde görev alan personelin yolcuya müşteri memnuniyeti esaslı bakmasını Atatürk Airport passport police are in the midst of an intensive study to further customer satisfaction oriented service concept, prepare passengers for the flight and raise passport police standards. Prior to this study, 814 registered complaints relating to passport police received in 14 months were analyzed. Despite the thought that the number is not that high especially when annual passenger numbers of 30 million is taken into account, the target is to work with zero error. As a result of this study three main headings have emerged: First of these is standardizing behaviour of personnel; second is identifying and resolving deficiencies in technical equipment; third is passenger awareness. Technical equipment, renewed as a result of this study, is accompanied by training provided for personnel. In order to make increasing numbers of passengers aware of the rules of flying passport police are planning to adorn airports with colourful posters drawn by cartoonist Salih Memecan. A more effective service Atatürk Airport passport police provide service to numerous passengers every day. This number reaches thousands or even tens of thousands in summer seasons. The records show that daily passenger numbers in August can exceed 65 thousand. At this point, in order to fulfil customer s demands without failing, the personnel go through difficult tests everyday and of course they deserve to work in better physical conditions, with better technical equipment in this tiring pace. A large slice of responsibility falls especially on personnel working in international terminal. First of all, a passenger arriving from abroad will have a more critical eye in every detail because they come from a more developed flight culture and are more conscious of the treatment they will receive at the airport which will form their first impressions of the country. Secondly, the fact that personnel deployed in this area is a member of the security organization and the basic responsibility being to protect this country, borders of the country and to KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 41

44 bazen güçleştirebiliyor. Üçüncüsü, farklı dillerden, dinlerden, ırklardan ve kültürlerden insanlara hitap edebilmek, kişilerin mevcut eğitim ve kültürünün üzerinde bir donanıma sahip olmak için daha çok çaba sarf etmesini gerektiriyor. Güler yüzlü bir personel Personelin davranış standardizasyonu konusunda ilk girişim, pasaport polislerinin yolcuyla karşılaştığı andan itibaren atması gereken adımların belirlenmesi ve bu doğrultuda eğitim çalışmaları düzenlenmesi. Pasaport polislerinin belirlenmesinde fiziki görünüm, yabancı dil bilgisi gibi nitelikler daha da önem kazanıyor. Bugün dış hatlarda görev alan polislerin büyük çoğunluğu yolcuyla anlaşabilecek kadar İngilizce biliyor; bunun dışında Arapça, Fransızca, Almanca, Rusça, Bulgarca gibi diller bilen çalışanlar da mevcut. Teknik donanım yenileniyor Gelişme yolunda önemli unsurlardan biri de teknik donanım. Bu çerçevede pasaport kontrol bankolarının ve bilgisayarların yenilenmesi, ekonomik ömrünü dolduran cihazların değişmesi, işletim sisteminin geliştirilmesi önemli hedeflerin başında yer aldı. Yeni pasaport sisteminin gerisinde kalmamak için, yaz sezonuna girmeden önce bu sisteme uygun optik okuyucular bankolara yerleştirildi. Bu sayede artık bilgiler elle yazılmayıp sadece 3 saniyede sisteme aktarılıyor ve hata payı ortadan kalkıyor. Pasaport kontrol bankolarının hepsi yakında bu bankolarla değişecek All passport control booths will soon be replaced by these booths protect its people may make it difficult for them to base their outlook on passengers customer satisfaction point of view. Thirdly, more effort needs to be made in order to be equipped above existing education and cultural levels of people, to be able to address people from different languages, religions, race and culture. Smiling personnel First approach in personnel standardization was to identify first steps an employee may take when meeting a passenger for the first time and organizing training workshops in this direction. Attributes such as physical appearance, foreign language skills were given more importance when selecting passport police personnel. Today, almost all of the personnel in international terminal know enough English to communicate with the passenger; in addition to that there is personnel who speak languages such as Arabic, French, German, Russian, Greek. Technical equipment is upgraded Another important point of improvement is technical equipment. The target within this framework was to renew passport booths and computers, change devices that reached end of their economical life, improve computer systems. To avoid being left behind of new passport systems, optical readers suitable for this 42 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

45 Bir diğer yenilik ise pasaport kontrol bankolarına ilişkin; zira pasaport işlemini gerçekleştiren pasaport polisleri 1.5 metrekarelik bir alanda görev yapıyor ve gün boyunca ortalama kişinin pasaport işlemlerini gerçekleştiriyor. Personelin hem küçük bir alanda kapalı kalmasına, hem de yolcuyla yanlış bir hiyerarşi içinde konumlanmasına yol açan pasaport kontrol bankolarının yerine yenileri tasarlandı. Beyaz renkli ve üstü açık bu yeni bankolarda yolcu, bankodaki görevliden daha yüksekte değil, ortalama göğüs hizasında bulunuyor. Ve bir başka rahatlatıcı unsur: Yolcu trafiğinin olmadığı zamanlarda, pasaport polisleri bankoları içinde bilgisayar ağındaki müzikleri dinleyerek, gün içinde yüklendiği negatif elektriği üzerinden atabiliyor. Küçük teknik meseleler de çözümlendikten sonra önümüzdeki yıl bahar-yaz aylarında Atatürk Havalimanı nın tümüyle yeni pasaport kontrol bankolarıyla donatılmış olması hedefleniyor. Yolcuya da iş düşüyor Personelin eğitimi son derece önemli, ama bu tek başına yeterli değil; toplumun gelişmesine ilişkin bir hamle yapılması gerekiyor. Uçak yolcuğu için ekonomik seçeneklerin artması ve güzergâhların çeşitlenmesi yolcu sayısını her geçen gün artırıyor; yıllık 1,5-2 milyonluk yolcu artışı gerçekleşiyor. Pasaport polisinin bu konuda saptadığı gereklilik ise yolcuların bilinçlendirilmesi oldu. Salih Memecan ın adı tam bu aşamada gündeme geldi. Ünlü karikatürist maharetini konuşturdu ve çok kısa zamanda çizimleri tamamladı. Bu karikatürler eşliğinde hazırlanan afiş ve broşürler beş ayrı dile çevrildi. Şimdi sıra herkesin üzerine düşen sorumluluğu üstlenmesinde ve bütün bu çabaların sonuçlarının görülmesinde system was installed in booths before the summer season had begun. Information is longer entered by hand. It is entered into the system in 3 seconds with the new equipment, thus eradicating the element of human error. Another change is related to passport booths; The reason for that is an officer working on passport duty works in a 1.5 square meter booth and processes passports on average. This results in personnel to work in a confined space as well as creating a hierarchical barrier with the passenger which is why the old booths were redesigned. These new booths which are white in colour with an open top are no higher than the officer in it but at chest height. And another relaxing element: when passenger traffic eases off, it is possible to listen choices of music available in the network. After resolving small technical issues, Atatürk airport will be equipped completely with new booths in spring-summer months next year. Passengers have responsibility too Personnel training is highly crucial but it is not enough on its own; A move relating to improving the society needs to be made. Passenger numbers are increasing every year due to increases in economical choices in travelling by plane and variations in routes; passenger numbers are increasing million annually. The need identified by the passport police in this area is passenger awareness. Salih Memecan s name entered the agenda at this stage. Famous cartoonist made his skill do the talking and he completed his drawings in a very short time. Posters and leaflets created with these cartoons are translated into five different languages. It is now everyone s turn to shoulder the responsibility and see the results of all this effort... Salih Memecan tarafından çizilen karikatürler yolcuya fazla söze gerek bırakmadan yol gösteriyor Cartoons created by Salih Memecan guide passengers without leaving much to words KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 43

46 NOT DEFTERİ notebook KANSER YOKTU ORKİNOS BOLDU Havalar soğuk. Denize girmek, deniz kıyısında bir çay içmek cesaret ister. Peki, bu yüzden eve mi kapanacağız? Müzeler tatil günleri için şimdi en güzel seçenek. Hele arkeoloji müzeleri tam bir şölen vaat ediyor. Bu sayıda ilginç notlarımız işte o şölenden. Ve keşfetmenin çekiciliğinden... Ne de olsa arkeoloji, yıl önce yaşayanların boyunu posunu, hastalıklarının çeşidini ve hatta neler yiyip içtiğini bile söyleyebiliyor 2 Aylin Şen THERE WAS NO CANCER THERE WAS PLETHORA OF TUNA The weather is cold. Swimming in the sea, drinking a glass of tea by the sea requires nerves. So, are we going to be stuck at home because of this? Museums are the perfect choices for days off at the moment. Especially archaeology museums are promising a feast. Our interesting notes in this edition are from this festival. And about the appeal of discovering After all, archaeology can tell us about the height of people who lived 8500 years ago, variety of diseases they suffered and even about food and drink they consumed 44 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

47 İstanbul da oturuyorsanız ya da kenti ziyaret edecekseniz İstanbul Arkeoloji Müzeleri ni gezmemiş olmayı gerçek bir eksiklik olarak görmelisiniz; çünkü burası bünyesindeki yaklaşık bir milyon eserle dünyanın sayılı müzelerinden. Lahitler, heykeller, takılarla İstanbul Arkeoloji Müzeleri bu toprakların yüzlerce yılından zenginliklere sahip. Örneğin en eski aşk mektubu müzede sergileniyor. Müzenin en çarpıcı eserlerinden biri de, yine bir tablet: Gezer Takvimi. Gezer Takvimi, tarihin en eski takvimlerinden birinin adı. İşte o takvimin kazındığı tablet, MÖ 10. yüzyılda yazılmış, İbranice dilinde bilinen en eski yazıtlardan biri. İlginçliği bununla kalmıyor. Gezer Takvimi nisan ayıyla başlıyor. Üstelik nissan adıyla. Nisandan sonra ay isimleri sırasıyla şöyle: iyar, sivan, temmuz, av, elûl... Bu isimler çok tanıdık geldi, değil mi! Aslında arkeoloji çok genç bir bilim dalı. Bugünkü anlamıyla kazılar 18. yüzyılda başladı. İlk büyük çaplı kazı ise Pompei de gerçekleştirildi. MS 79 yılında patlayan Vezüv ün küllere gömdüğü Pompei, kazı sonrası o kadar olağanüstü bulgular sergiledi ki, arkeoloji birden dünya çapında ilgi topladı. Arkeologların 1822 yılında eski Mısır yazısı hiyeroglifi çözmesi de başlıbaşına bir dönüm noktası oldu. Anadolu topraklarının en önemli kazısı, Alman arkeolog Schliemann ın Saray dan özel izinle gerçekleştirdiği Truva kazıları oldu. Efsane kent 1871 yılında bulundu. Ancak Schliemann çıkardığı buluntuları yurtdışına kaçırdı. Yine de ne hikmetse dönüp yeniden izin almayı başardı ve kazıya devam etti. Ve başlığa ilham veren son büyük kazımız: Marmaray kazısı, kelimenin tam anlamıyla tarihi değiştirdi. Öncelikle, İstanbul da yerleşimin birkaç bin yıl değil, tam 8 bin 500 yıl geriye uzandığını ortaya koydu. Cilalı taş devrine denk düşen o dönemde yaşamış insanların iskeletleri, aletleri bulundu. Arkeologlar önce tarihi değiştirdi, sonra da bulduklarıyla bir çağın romanını yazdı: Çocukların yarısından fazlası 15 yaşına varmadan ölüyordu. Yaşamayı başaranlar ise 40 ı pek Heinrich Schliemann aşamıyordu. 60 yaşına varma ihtimali 10 binde 1 di. Ölüm nedenlerinde birinci sırayı enfeksiyon alıyordu. Onu, kadınlarda doğum komplikasyonları, erkekleri ise savaş yaraları izliyordu. Belki de bu akut vakalardan sıra gelmediği için kalp ve kanserden ölüme çok az rastlanıyordu. İstanbul un o eski sakinleri en çok orkinos yiyordu. İstanbul Boğazı, 8 bin 500 yıl önce göl olma aşamasını yeni tamamladığı için balık avı belli ki en kolay beslenme yöntemlerindendi. If you live in İstanbul or are visiting the city, you should look upon not seeing İstanbul Archaeology Museums as a real shortcoming; because it is one of the world s elite museums with almost one million artefacts it houses inside. With sarcophagi, sculptures, ornaments, İstanbul Archaeology Museums possesses centuries of wealth from this land. For example the oldest love letter is displayed in the museum. One of the most striking items of the museum is a tablet: Gezer Calendar. Gezer Calendar is the name for one of history s oldest calendar. Here, it was in 10BC when that calendar was carved in a tablet. It is one of the oldest known inscriptions in Hebrew. The interest doesn t end there. Gezer Calendar begins in April. Furthermore, with the name nissan. After April, names of the months appearing in order are: iyar, sivan, temmuz, av, elûl... These names are quite familiar, aren t they! In reality archaeology is an immature science. Excavations as we know today only began in 18 th century. First major excavation that took place was in Pompeii. Excavations in Pompeii which was buried in ash spewed out by a erupting Vesuvius in 79 displayed such extraordinary findings that archaeology suddenly gained a worldwide popularity. Archaeologists deciphering the Egyptian hieroglyphics in 1822 also was a turning point in its own right. The most important excavation in Anatolia was the excavation of Troy which was carried out by German Archaeologist Schliemann who was given a special permission from the Palace. The legendary city was discovered in But Schliemann smuggled his findings abroad. Despite that, he came back to succeed in obtaining another permission and continued with digging. And our latest, great excavation which inspired our heading: Marmaray excavation literally changed the course of history. First of all it proved that settlement of İstanbul dates back to exactly 8 thousand 500 years ago and not just to a few thousands years as previously thought. Human skeletons, tools were discovered from that period which coincides with the Neolithic Age. Archaeologists first altered the course of history, then with their findings they wrote the story of an age: More than half the children would die before reaching age15. Those who managed to survive did not live beyond 40. Possibility of reaching age 60 was 10 thousand to 1. Taking the first place in causes of death was infection. That was followed by birth complications in women, battle wounds in men. There were rarely traces of deaths from heart condition or cancer, maybe because there was no room from these acute cases. Those old residents of İstanbul were mostly eating Tuna. Perhaps fishing was the easiest way to feed as the Bosphorus had only just completed the process of becoming a lake 8 thousand 500 years ago. İstanbul Arkeoloji Müzeleri İstanbul Archaeological Museums KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 45

48 GEZİ travel İRAN DA TURİST BEKLİYOR Kadın ziyaretçilerin başını örtmesi gerekiyor... Deniz, kum tatili sevenlere hitap etmiyor... Geceleri de bir hayli sakin geçiyor.. Yine de İran, zengin tarihine ve dünyadaki, özellikle de bölgedeki İran merakına güvenerek turist bekliyor 2 Aylin Şen Özgür Açıkbaş

49 IRAN ALSO AWAITS TOURISTS Women visitors need to cover their heads... It has no appeal for those who love the sea, sand kind of holidays... Evenings are spent rather quietly... But despite all this Iran awaits tourists by relying on its rich history and the world s curiosity in the region especially curios about Iran

50 Tahran Tehran Türkiye nin turizm rakamlarında İran sürpriz bir atak yaptı. Geçtiğimiz yıllarda ilk beş arasında yer almadığı halde, 2010 rakamlarına göre turist sıralamasında ikinci sıraya çıktı. İranlı turistler toplamda yüzde gibi yüksek bir oranla pay aldı. Oranları sayıya çevirirsek, yılda 500 bin İranlının Türkiye yi ziyaret ettiğini söylemek mümkün. Oysa, Türkiye den İran a gidenlerin sayısı sadece on binlerle ifade ediliyor. İran işte bu tabloyu eşitlemek için turizm hamlesiyle kapılarını açmaya çalışıyor; Türkiye den turist Iran made a surprise attack on tourism numbers in Turkey. Despite not ranking in the top five in previous years, Iran took the second place in tourist rankings according to 2010 figures. Iranian tourists managed to achieve a share of percent in total. When you convert these rates to numbers, it is possible to state that 500 thousand Iranians visit Turkey annually. However, the numbers going in the opposite direction from Turkey to Iran is represented with tens of thousands. This is why Iran is opening up its borders with a move in tourism to even the numbers; they are expecting tourists from Turkey. Iran, led by Tehran, has features that can amaze its visitors Tahran sokaklarında sıkça görebileceğiniz motorsikletler Motorcycles that you can often see in streets of Tehran 48 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

51 bekliyor. İran başta Tahran olmak üzere, ziyaretçilerini şaşırtabilecek özelliklere sahip. Tahran: Sıcak Yer Tahran, Britannica Ansiklopedisi ne göre, sıcak yer anlamına geliyor. Gerçekten de İran ın başkenti yaz aylarında konuklarını sıcak dalgasıyla karşılıyor. Bu nedenle ziyaretçilere daha çok bahar ayları tavsiye ediliyor. Yine de, yüzme havuzlu ve klimalı lüks oteller yaz aylarını da yaşanır kılıyor. Az sayıdaki turisti ve Arap dünyasından çok sayıdaki işadamını ağırlayan oteller, uydu televizyonu gibi çağdaş imkânlar da sağlıyor. Peki, otelde kapalı kalmak için gitmediğinize göre, Tahran da ne yapmalı? Nereleri gezip görmeli? Bu soruya önce kentin nüfusuyla yanıt vermek gerekiyor; çünkü Tahran, bugünkü tahmini Tehran: A hot place The name Tehran, according to Encyclopaedia Britannica, means a hot place. In fact capital of Iran greets its visitors in summer months with a heat wave. This is why the visitors are recommended to visit in spring months usually. But luxurious air conditioned hotels with swimming pools make summer months bearable. Welcoming a few tourists and many Arab businessmen, hotels offer modern facilities such as satellite television. So, as we don t travel just to stay in hotels, what is there to do in Tehran? Where should be visited and seen? This question should be answered with the city s population first and foremost; because Tehran with an estimated population of 15 million is a giant metropolis. That s why it is not easy to get around the city. Hotels and tourism agencies tell you about the major places of interest prior to your visit. Bazar-ı Bozurg, which means the Sadabad Sarayı nda bulanan yemek salonlarından biri One of the dining rooms in Sadabad Palace Tahran sokakları ve çarşısı (yanda) Streets of Tehran and its market (side) Covered Market... Sadabad Culture Complex... Gülistan Palace... National Carpet Museum... and the resort known as Derbend... Where can you visit? Aside from the tourists, Derbend leads the list of breathing spaces for the residents of Tehran. Therefore we should start our tour from there. Derbend is the name of a special area on the outskirts of a mountain in the north of the city. The place with its tea houses and kebab shops is flooded with residents of Tehran at weekends. It is possible to get to Derbend with taxis and shared taxis. From there, those who wish, can go further up the mountain with a cable car and have a bird s eye view of Tehran. Covered market is a place which can be visited in summer and winter; in fact it is one of those must visit places. With handcrafts, gifts carrying

52 İran Ulusal Müzesi ve müzede sergilenen eserlerden bazı örnekler Iran National Museum and some examples of items exhibited there nüfusu 15 milyona ulaşan dev bir metropol. Bu yüzden kenti dolaşmak çok kolay değil. Zaten otel yönetimleri veya turizm acenteleri, gezilebilecek başlıca yerleri daha başta söylüyor: Bazar-ı Bozurg, yani Kapalıçarşı... Sadabad Kültür Kompleksi... Gülistan Sarayı... Ulusal Halı Müzesi... Ve Derbend diye bilinen mesire yeri... Nerelerde gezilebilir? Turistler bir yana, Tahranlılar için Derbend nefes alma mekânlarının başında geliyor. Onun için turumuza oradan başlayalım. Derbend, kentin kuzeyindeki dağın yamacındaki özel alana verilen isim. Sayısız çayhane ve kebapçısıyla hafta sonu tatillerinde Tahranlıların akınına uğruyor. Derbend e taksi ve dolmuş-taksiyle gitmek mümkün. Oradan da dileyenler teleferikle dağın yukarılarına çıkıp Tahran ı kuşbakışı seyredebiliyor. Kapalıçarşı ise yaz kış gidilebilecek, hatta gidilmesi gereken yerlerden. El işleri, zengin Pers kültüründen Gülistan Sarayı ndaki salonlardan biri ve sarayda bulunan taht One of the halls in Gülistan Palace and a throne in the palace 50 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

53 TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve beraberindeki heyet, Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçisi Ümit Yardım ı ziyaret etti. Ziyaret sırasında Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi konusunda bilgi alışverişinde bulunuldu. Ziyaret sırasında bahçede bulunan ağaçların ilk isim tabelasını da Başaran Ulusoy çaktı TÜRSAB President Başaran Ulusoy and his entourage visited Republic of Turkey s Ambassador to Tehran Ümit Yardım. Exchange of information to develop relations between Turkey and Iran took place during the visit. The first name plate for the trees in the garden was knocked in place by Başaran Ulusoy KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 51

54 Kiros Silindiri Dünyanın sayılı müzelerinden British Museum ile İran Ulusal Müzesi arasında yapılan anlaşma gereğince, Kiros Silindiri kısa bir süre için İran Ulusal Müzesi nde sergilenecek. İsmini MÖ 6. yüzyılda Babil i fetheden Pers hükümdarı Büyük Kiros tan alan, 23x11 santimetre ebadındaki bu küçük kil silindirin üzerinde Babil çiviyazısıyla yazılmış bir bildiri bulunuyor. Babil in fethinin ardından yayınlanan bildiride, Büyük Kiros un kazandığı savaşların kayıtları ve kanunlarının yanı sıra, kraliyet soyuyla ilgili belgelere de yer veriliyor. Kiros un bildirisi, Babilli kölelerin serbest bırakılması ve özgür bir yaşam sürmesi gerektiğinden bahsettiği için, kimi kesimler tarafından ilk insan hakları bildirgesi olarak da kabul ediliyor. Cyrus Cylinder As part of an agreement signed between British Museum, one of world s most respected museums, and Iran National Museum, Cyrus Cylinder will be exhibited in Iran National Museum for a short time. Taking its name from Persian king Cyrus the Great who invaded Babylon in 6BC, the cylinder which is 23cm x11cm in dimensions has on it a written declaration in Babylon cuneiform. The declaration, published after the conquest of Babylon, contains documents relating to records of battles Cyrus the Great has won, his rulings as well as documents relating to royal family. Because the declaration by Cyrus mentions that slaves should be freed and allowed to lead a free life, it is also considered as the first declaration of human rights by some sections. izler taşıyan hediyeliklerle İstanbul daki benzerini hatırlatan bir mekân... Şah ın yarım bacakları İslam devrimi öncesinde Tahran sokakları Şah ve ailesinin resimlerinden geçilmezdi; hatta taksilerde, evlerin girişinde bile bu resimleri görmek mümkündü. Oysa günümüzde Şah ın adı sanki hiç var olmamış gibi anılmıyor. Yine de, sarayları yerli yabancı turistlere açık. Ve Tahran a yolu düşenlerin mutlaka ama mutlaka gitmesi gereken müzeler den. Bugün yine müze olarak anılan Sadabad Sarayı, Şah ın ikamet yeriydi. İçi de bunu yansıtan bir şatafat sergiliyor. Onlarca odası, antika eşyası ve kristalleriyle göz kamaştırıyor. Ancak, refakatçileriniz, gözleriniz o lüksle kamaşmadan önce, Saray ın girişindeki ilginç tabloya dikkat çekecektir: Bir çift bacak heykeli. Yarım bacaklar Şah ın devasa heykelinden geriye kalanlar... İslam Devrimi sırasında heykel kırılıp sökülmüş... Ama, kimbilir neden, geride yarım bacakları kalmış. Şah ın ardında bıraktıkları sadece heykelinin parçaları değil elbette. Ulusal Mücevher Müzesi, neredeyse ibret belgeleri gibi Şah ve ailesinin tahtlarını, taçlarını, paha biçilmez mücevherlerini sergiliyor. Bütün bu duraklarla Tahran, yüzyılların iç içe geçtiği, kimi zaman dünle bugünün yer değiştirdiği bir başkent. Ve izleyicilerine eğlence değilse bile sürprizlerle dolu bir tarih sayfası vaat ediyor. the traits of rich Persian culture it is reminder of its counterpart in İstanbul... Shah s half legs Before the Islamic revolution, the streets were full of pictures of the Shah and his family; It was even possible to see them in taxis, at the entrances of houses. But nowadays, the name of the Shah as if he never existed is not mentioned. But his palaces are open to tourists all the same. And it is one of the must, a serious must, see museums for those whose travels take them to Tehran. Used as a museum today, Sadabad Palace was the Shah s residence. The inside of the palace exhibits pomp to reflect this. Dozens of rooms, antique furniture and Chrystal dazzle the eye. But before your eyes are glared with this luxury, your guide will draw your attention to an interesting painting at the entrance: This is a pair of leg statue. These half legs are what s left of the giant statue of Shah... During the Islamic revolution the statue was dismantled and broken... but for whatever reason, only the half legs were left behind. Of course pieces of statue are not the only thing left behind by the Shah. National Jewellery Museum exhibits the thrones, crowns, priceless jewellery of the Shah and his family almost as documents of a lesson. With all these stops Tehran is a place where centuries are all mixed with each other, a capital where yesterday and today sometimes swap places. And it is promising a historical page full of surprises even if it cannot offer entertainment. 52 TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

55 OTEL hotel GREEN PARK ŞİMDİ DE PENDİK TE Türkiye dev bir kongre oteli kazandı: The Green Park Pendik Hotel&Convention Center Seher Aybek GREEN PARK IS NOW IN PENDİK Turkey gained a giant congress hotel: The Green Park Pendik Hotel&Convention Center Anadolu yakasının otel gereksiniminin karşılanmasında önemli bir yer tutacak olan The Green Park Pendik, 25 Ekim 2010 günü düzenlenen bir törenle hizmete açıldı. Törene Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan ın yanı sıra Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Faruk Nafiz Özak, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, AK Parti İstanbul İl Başkanı Aziz Babuşçu, TYD Başkanı Turgut Gür, TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, milletvekilleri ve çok sayıda davetli katıldı. Şehrin giriş kapısında The Green Park Pendik Hotel&Convention Center, Anadolu istikametinden gelindiğinde İstanbul un giriş kapısı olarak adlandırılan Pendik te, Pendik Feribot İskelesi ne 100 metre, Sabiha Gökçen Havalimanı na 4 kilometre mesafede konumlanıyor. Otelin eşsiz Adalar manzarasına, farklı kapasite ve donanımlara sahip toplantı salonları kongre, seminer, toplantı ve diğer etkinlikler için kusursuz bir ortam sunuyor. İletişim: Doğu Mah. Temenye Mevkii Eski Ankara Cad. No 200 Pendik İstanbul Tel: Faks: Assuming an important role to meet the hotel need of the Anatolian side of İstanbul, The Green Park Pendik was opened with a ceremony on 25 October The opening ceremony was attended by the Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan and his wife Emine Erdoğan, Minister of State and Deputy Prime Minister Hayati Yazıcı, AK Party Chairman Hüseyin Çelik, State Minister and Chief Negotiant Egemen Bağiş, Culture and Tourism Minister Ertuğrul Günay, State Minister Responsible for Sport Faruk Nafiz Özak, Public Works and Housing Minister Mustafa Demir, İstanbul Governor Hüseyin Avni Mutlu, İstanbul Metropolitan Mayor Kadir Topbaş, AK Party İstanbul Chairman Aziz Babuşcu, TYD Chairman Turgut Gür, Türsab Chairman Başaran Ulusoy, Members of Parliament and numerous guests. At the city s entrance gate The Green Park Pendik Hotel&Convention Center, is located in Pendik which is described as the entrance gate to İstanbul when approaching from Anatolia direction, 100 meters from the ferry port, 4 kilometres from Sabiha Gökçen Airport. The hotel s unique view of the Princess Islands contribute to an faultless environment for congress, seminars, meetings and other activities with meeting rooms of varying sizes and equipment. Contact: Doğu Mah. Temenye Mevkii Eski Ankara Cad. No 200 Pendik İstanbul Tel: Fax: KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 53

56 KİTAP book Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Kültür Yayınları dizisi ülkemizin önemli kültürel ve turistik bölgelerini tanıtmak amacıyla yayımladığı kitaplara bir yenisini ekledi: Muğla. Dizinin Antalya, İzmir, Kuzey Ege, Şanlıurfa ve İstanbul dan sonra altıncı eseri olan Muğla, Ege Denizi nin Akdeniz ile buluştuğu mavi kıyıları dolaşıyor. TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, kitabın önsözünde aktardığı görüşlerinde, Muğla nın Türk turizmindeki önemini vurgularken, şu sözlere yer veriyor: Muğla her şeyden önce kilometre uzunluğundaki kıyı şeridiyle Türkiye nin en uzun sahil şeridine sahip. Buna 3 bin metreye uzanan dağları, kıyılardan dağların zirvesine kadar kademeli olarak değişen Akdeniz iklimi, uzun soluklu yaz mevsimi, akarsuları, endemik bitki türleri, yeryüzünün ender hayvan türleri ve tektonik yapısının oluşturduğu muhteşem yüzey dokusu da eklenince, ortaya benzersiz bir bölge çıkıyor. Topraklarında birbirinden önemli, birbirinden değerli nitelikleri barındıran bu özel bölgemiz, yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği iller listesinde 3. sıraya oturuyor. TÜRSAB olarak Muğla gibi önemli bir ilimizi Kültür Yayınlarımız a dahil etmekten kıvanç duyuyor, yeni kitabımızda gene Türkiye nin bir başka değerli köşesinde buluşmayı ümit ediyoruz. 600 sayfa boyunca birbirinden çarpıcı görüntülerin yer aldığı ve Bafa, Milas, Bodrum, Gökova, Marmaris, Datça, Köyceğiz, Dalyan, Göçek ve Fethiye nin tanıtıldığı Muğla kitabının fotoğrafları Heykel Sanatçısı Rasim Konyar, metinleri ise Hümeyra Özalp Konyar a ait. Muğla yı fantastik bir yolculuk olarak yorumlayan Hümeyra Özalp Konyar bölgenin karakteristik yapısını şöyle Association of Turkish Travel Agencies (TÜRSAB) Cultural Publications has added a new book to the collection published with the aim of promoting important cultural and touristic regions of our country: Muğla. Sixth in the series after Antalya, İzmir, North Aegean, Şanlıurfa and İstanbul, Muğla visits blue coastline where the Aegean meets the Mediterranean. Expressing his views ın the foreword of the book, President of TÜRSAB Executive Board Başaran Ulusoy, he chose following words when emphasising Muğla s importance in Turkish tourism: Above all else, with 1,124 kilometres of coast line Muğla has the longest coastline in Turkey. When you add mountains reaching up to 3 thousand meters in height, Mediterranean climate varying gradually from coast to top of the mountains, long summer seasons, rivers, endemic plant species, rare species of animals and spectacular surface texture created by tectonic composition, a unique region emerges. Containing attributes inside its borders each one as important and valuable as the other, this special region of ours sits 3rd in the list of cities most visited by overseas tourists. We as TÜRSAB are proud to include an important city such as Muğla in our Cultural Publications, hope to meet you in another valuable corner of Turkey in our new book. Containing striking images on its pages and introducing Bafa, Milas, Bodrum, Gökova, Marmaris, Datça, Köyceğiz, Dalyan, Göcek and Fethiye, photographs of the 600 page Muğla belongs to sculptor Rasim Konyar while the text belongs to Hümeyra Özalp Konyar. Commenting on Muğla as a fantastic journey, Hümeyra Özalp Konyar summarises the region s character as follows: This geography s deepest of blues, whitest, greenest regions... Anatolia s turquoise city, Muğla... From stone walls to brick chimneys, from wood cabinets to doorknobs, from caretta carettas to butterflies, from rock tombs to five star hotels, Muğla presents the most unforgettable journey of Turkey... TÜRSAB Kültür Yayınları na yeni bir kitap DAHA eklendi: MUĞLA One MORE new book is added to TÜRSAB Cultural Publications: MUĞLA özetliyor: Bu coğrafyanın en mavi, en beyaz, en yeşil yöreleri... Anadolu nun turkuaz ili, Muğla... Taş duvarlarından kiremit bacalarına, ahşap dolaplarından kapı tokmaklarına, caretta carettalardan kelebeklere, anıt mezarlardan beş yıldız otellere, Muğla, Türkiye nin en unutulmaz yolculuğunu sunuyor TÜRSAB DERGİ KASIM 2010

57

58 ŞEYLERİN TARİHİ history of things UÇMANIN TARİHİ Kasım, 2010 yılının en uzun tatiliyle geldi. Uzun tatil demek, her şeyden önce seyahat ve elbette havaalanlarından dakikada bir kalkacak uçaklar demek. Bu sayıda işte o uçakların öyküsünü, insanoğlunun gökyüzündeki serüvenini anlatıyoruz 2 Aylin Şen THE HISTORY OF FLYING November arrived with 2010 s longest holiday break. A long holiday break means, above else, travelling and of course planes taking off every minute from airports. In this edition we are telling the story of those planes, adventure of humankind in the sky

59 Dünya Basketbol Şampiyonası nda, Türk Havayolları nın reklamı çok konuşuldu, pek çok kişinin ağzına takıldı: Türkler u-çu-yor... Milli basketçilerimiz müthiş bir başarıyla bu sloganın kendilerine düşen hakkını teslim etti. Peki ya Türkler? Doğrusu onlar bunu yüzyıllar önce yapmıştı; hatta bir ilk e imza atmıştı. Uçmak ve Türkler deyince, bilmeyenlere iddialı gelebilir ama tarih uçmak başlığında bir Türk e çok özel yer ayırır: Hezarfen Ahmet Çelebi. Hezarfen, bin ilim sahibi anlamına geliyor. Ahmet Çelebi nin bu lakapla anılması boşuna değil. Gerçekten de 17. yüzyılda nam salmış bir bilgindi. Ancak onu çağdaşlarından ve sonrakilerden ayıran, 1632 yılındaki mucizevi başarısı oldu. Hezarfen Çelebi, Leonardo da Vinci den esinlendiği söylenen kanatlarıyla kendisini Galata Kulesi nden bıraktı. Lodosun da etkisiyle karşı kıyıya kadar uçmayı ve Üsküdar Doğancılar da yere konmayı başardı. Hezarfen, Evliya Çelebi nin kitabı sayesinde öğrendiğimiz bu başarısıyla tarihe mal oldu. Hezarfen Ahmet Çelebi Hezarfen Ahmet Çelebi Ama Bu adam her şeyi biliyor, her şeyi yapabiliyor diye sarayı korkuttu. IV. Murat tarafından Cezayir e sürgün edildi. Muhtemelen bu korku nedeniyle Hezarfen Ahmet Çelebi, uçuş denemelerini geliştiremedi. Yaptıklarını kayda geçiremedi. Tarihçiler de onu yazamadı, yaptıklarını araştıramadı. Bu yüzden de kimilerine göre rivayetten ibaret kaldı. Oysa, insanoğlunun en eski düşlerinden birini gerçekleştirmişti. Sultan IV. Murat Sultan IV. Murat Turkish Airline s advert during the World Basketball Championship was much talked about with many people singing the catchy tune: Turks are f-ly-ing... National Basketball players repaid their share of the slogan with a terrific success. But what about the Turks? To be honest, they have done just that many centuries ago; they even put their signature on a first. When it comes to flying and Turks, this may sound pretentious but history preserves a special place for Turks under the heading flying : Hezarfen Ahmet Çelebi. Hezarfen means owner of thousand scholarships. It is not for nothing that Ahmet Çelebi was known by this nickname. He was indeed a scholar who was well known in 17 th century. But what separated him from his contemporaries and from latter scholars was his miraculous success in Hezarfen Çelebi jumped from Galata Tower with his wings believed to have been inspired from Leonardo da Vinci. He succeeded in flying to the other shore wind assisted and landed in Üsküdar Doğancılar. With this success, which we learn from Evliya Çelebi s book, Hezarfen s name entered the history. But this fact scared the palace who thought this man knows everything, he can do anything. He was exiled to Algeria by IV. Murat. Probably because of this fear, Hezarfen Ahmet Çelebi could not further develop his flight trials. He couldn t keep a record of what he has done. Historians didn t write about him, didn t search what he has achieved. Because of that, it remained a rumour. However he realised one of the oldest dreams of humankind. Hezarfen Ahmet Çelebi nin Galata Kulesi nden Üsküdar a uçuşunu gösteren harita A map showing Hezarfen Ahmet Çelebi s flight from Galata Tower to Üsküdar KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 57

60 Bir zamanların modern taşıtı zeplin Zeppelin, a modern vehicle once upon a time Önce hayal sonra bilim! Gerçekten de uçmak isteği insanlık tarihi kadar eski. İnsanoğlu, varlığının bilincine vardığı dönemden itibaren gözlerini gökyüzüne dikmiş... Balmumundan kanatlarıyla güneşe uçmaya çalışan İkarus gibi mitolojik kahramanlar yaratmış... Anka kuşu ile göklerde süzülüp dağları aşmayı hayal etmiş... Asya nın devasa uçurtmalarıyla kendini değilse bile ruhunu gökyüzüne gönderdiğine inanmış... Bu hayal önceleri sadece şairlerin, masal anlatıcıların ilgi alanındayken yüzyıllar geçtikçe bilimin alanına dahil olmuş. Öncü bilim adamları, maceraperestler deney adına kimi zaman hayatını bile feda etmiş, tıpkı İkarus gibi yeryüzüne çakılmış. İlk balonla 8 kilometre İnsanlık, uçabilmek için 1700 lü yılları ve balonun geliştirilmesini beklemek zorunda kaldı. Nihayet, 15 Ekim 1783 günü yüzyıllardır beklenen an geldi. Paris te ilk insanlı balon uçuşu için hazırlıklar tamamlandı. Kraliçe Marie Antoinette ve beraberindekilerin alkışları arasında ilk yolcular balona bindi; ama balon yerden sadece 25 metre yükselebildi. Yolculuk, yaklaşık 8 kilometre sonra da sona erdi. Üstelik, balona kumanda edilemiyordu. Bu yüzden de rüzgâr nereye götürürse oraya gidilmişti. Her şeye rağmen bu, uçmanın tarihindeki en parlak sayfaydı. 70 yıl sonra, önemli bir adım daha atıldı. Kumanda edilen, yani yönlendirilebilen balon yapıldı. İlk kumandalı balon yine Fransız semalarında ve bu kez 24 kilometre uçtu. Kısa süre sonra zeplinler sahneye çıktı. Ve bu modern taşıtlar hem kalabalık yolcu taşımasında hem de 1. Dünya Savaşı nda kullanıldı. First dream then science! In reality the desire to fly is as old as the history of humankind itself. From the moment human beings realised the consciousness of being they turned their eyes to the sky... created mythological characters who tried to fly to the sun with wings made from wax such as Ikarus... dreamt of soaring to the sky to cross mountains like a phoenix... With giant Asian kites they believed that they were sending their spirits to the sky even if they couldn t physically do that themselves... While this dream was once belonged to poets, story tellers, it belonged to the science with the passing of centuries. Pioneering scientists, adventurists sacrificed their lives in the name of experiments, crashed to earth just as Ikarus did. 8 kilometres with the first balloon In order to be able to fly, humankind had to wait till 1700s and the development of balloon. And the moment anticipated had arrived on 15 October Preparations were completed in Paris for the first passenger balloon flight. First passengers got on board encouraged by The Queen Marie Antoinette and her entourage; but the balloon could only rise up 25 meters. The journey ended almost 8 kilometres later. Furthermore the balloon could not be commanded. This is why the journey headed wherever the wind took it. Despite all that, this was a brightest page in the history of flying. Another important step was taken 70 years later. A balloon that can be operated, which meant that it could be directed, was built. First operated balloon soared to the French skies and flew 24 kilometres. A short while later Zeppelins appeared. And this modern vehicle was used to transport scores of passengers as well as during I. World War. Uçmak mitolojinin ana temalarından biri oldu Flying had become one of the main themes of mythology

61 Unutulmayan anlar... Kişiler... Wright kardeşleri herkes bilir; ama onların uçaklarından biriyle ilk uçak kazası kurbanı olan kişiyi duyan pek azdır. 17 Eylül 1908 günü kardeşlerden Orville Wright ın kullandığı uçak, deneme uçuşu sırasında bir kablo pervaneye takılınca düştü. Ordu gözlemcisi olarak uçakta bulunan yüzbaşı Thomas Selfridge kazada hayatını kaybetti ve uçak kazasında ölen ilk insan olarak trajik bir notla tarihe geçti. Uçuş tarihi boyunca pek çok insan uçak kazalarında hayatını kaybetti, ama bir isim var ki, ilk kurban kadar ayrı bir yeri hak ediyor; çünkü o, uzaya giden ilk insandı. Kozmonot Yuri Gagarin 1961 yılında uzaya gitti ve sağ salim döndü, ama 1968 yılında bir uçak kazasında hayatını kaybetti. Uçak kazalarından söz etmişken not etmemek olmaz. Günümüzde uçak yolculuğu o kadar sıradan hale geldi ki, yılda 2 milyar insan uçakla uçuyor. Kazalarda hayatını kaybedenlerin sayısı ise yılda ortalama 800; yani, uçak en güvenli taşıt. Yine de her 100 kişiden 25 i uçaktan korkuyor. Teknolojiden en çok yararlanan sektör uçuş sektörü olsa gerek. Dünyayı küçülten bu taşıt için hem güvenlik hem de hız adına sürekli araştırma yapılıyor. Son gelinen nokta ise, değil Hezarfen Ahmet Çelebi nin, Wright kardeşlerin bile aklını durduracak cinsten; çünkü güneş enerjisiyle uçan ilk uçak bu yıl içinde denendi. Gündüz şarj eden güneş pillerini gece kullanan uçak 24 saat havada kalmayı başardı. Güneş enerjili uçak daha deneme aşamasında, ama pilleri küçültüp ekonomik hale getirmeyi başardığı zaman, insanoğlu hiç yakıt almadan dilediği kadar uçma lüksüne kavuşabilecek. Elbette kimileri Yakıt da bilet parası da önemli değil diyecektir. Onlardan biri, özel uçağı bulunan Suudi Arabistan prenslerinden Velid bin Talal. Artık her zenginin uçağı var diyeceksiniz. Ama, hayır! Bin Talal ı onlardan ayıran bir özellik var. Uçağı bir Airbus A 380. Elbette içinde yemek salonundan saunaya, altın varaklı eşyayla döşenmiş misafir salonundan cep sinemasına her şey var. Ve en önemlisi: 319 milyon dolarla, bu uçak dünyanın en pahalı özel jeti. Thomas Selfridge Yuri Gagarin Unforgettable moments... People... Everyone knows about Wright brothers; but not many people know about the person who was the first air crash victim in one of their planes. On 17 September 1908 a plane piloted by Orville Wright crashed during a test flight after a cable tangled into the engine. Watching the flight as an observer on behalf of the army, Captain Thomas Selfridge lost his life in the accident and entered into the history with a tragic note as the first person to die in a plane crash. Many more people lost their lives throughout the history of flight but a name amongst them deserves a special place as much as the first victim ; because he was the first person to travel to space. Cosmonaut Yuri Gagarin flew to the space in 1961 and came back successfully, but lost his live in 1968 in an aeroplane crash. While we are talking about plane crashes, we can t go on without making a note. Nowadays a plane journey is so ordinary that 2 billion people fly annually on planes. Number of those who lose their lives in an accident is 800 per year; which means that plane is the safest vehicle. But despite this 25 per cent are scared of planes. The industry that makes the best use of technology must be the aircraft industry. Continuous research on safety and speed is carried out for this industry which makes the world a smaller place. The latest position that is reached would be beyond the imagination of not only Hezarfen Ahmet Çelebi but also of Wright brothers; because first solar powered plane was tested this year. Using the batteries charged during the day, the plane managed to fly for 24 hours. Solar powered plane is at testing stage but when the batteries are made smaller and more economical, human beings will have the luxury of flying as many times as they like without taking any fuel on board. Of course some people will quip that fuel price or the ticket price are not important. One of those, is the Saudi Arabian prince Velid bin Talal who owns a private jet. You would be right in saying that every wealthy person owns an aeroplane these days. But, no! There is something that separates Bin Talal from the rest. His aeroplane is an Airbus 380. Of course his plane is complete with everything from a dining room to sauna, from guest rooms filled with furniture covered in gold to a pocket cinema. And the most important of them all: with a price tag of 319 million US dollars, this is the world s most expensive private jet. KASIM 2010 TÜRSAB DERGİ 59