ZONGULDAK DOĞA TURİZM POTANSİYELİNE YÖNELİK SWOT ANALİZİ BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTRESİ ZONGULDAK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞR.GÖR.

Transkript

1 ZONGULDAK DOĞA TURİZM POTANSİYELİNE YÖNELİK SWOT ANALİZİ BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTRESİ ZONGULDAK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞR.GÖR.FİLİZ ARSLAN

2 ZONGULDAK İLİ DOĞA TURİZMİNİN GELİŞME POTANSİYELİ Tarihi ve kültürel zenginliği, il coğrafyasının önemli kısmını oluşturan ormanlık alanlar, yaylalar, mağaralar ve su- yeşil kombinasyonun oluşturduğu doğal güzellikler Zonguldak ilinde Doğa Turizmi kapsamında alternatif turizm türlerinin gelişmesi için uygun destinasyon olma potansiyeline sahiptir. Turizm faaliyetlerinin gelişmesi ise bölgenin ekonomik gücünün artırılması, yeni istihdam alanları açması yönüyle faydalı olacaktır.

3 GÜÇLÜ YÖNLER Turizm açısından İstanbul ve Ankara gibi büyük metropollere yakın olması El değmemiş, keşfedilmemiş değerler içeren flora ve fauna çeşitliliğine ve zenginliğine sahip olması Gümeli, Bacaklı yaylaları yaşayan yaylacılık geleneği ve doğal güzellikleriyle yayla turizmi için değerlendirilebilir nitelikte olması Filyos antik şehrinin kültür değerleriyle turizmi destekler nitelikte değerlendirilme potansiyeline sahip olması Doğa turizmini destekler tarihi, kültürel ve folklorik değerlerin zenginliği Her mevsim farklı turizm etkinliğinin yapılabilirliği Pazarın doyuma ulaşmamış olması, rekabetin fazla boyutta olmaması Kalkınmada öncelikli bir il olmamız yatırımcı için olumluluk yaratması Mağaralar, Çağlayanlar, şelaleler yönünden zengin bir potansiyele sahip olması Zonguldak ilinin Batı Karadeniz e uzanan 80 km lik uzun sahil şeridine sahip olması ve zengin deniz varlıklarının olması Bölgenin Karabük Bartın illerine yakın olması dolayısıyla bütünleşik bir destinasyon yaratma potansiyeli

4 GÜÇLÜ YÖNLER Sosyo kültürel açıdan bakıldığında Zonguldak halkının Turizme bakış açısı ve hizmet kalitesi yaratılması yönüyle olumlu olması Havaalanının bölgede yer alması ve Saltukova havaalanından Almanya ya yönelik seferlerinin gurbetçi vatandaşlar yönünden varış noktasına dönüştürülebilmesi Mevcut konaklama tesisleri olarak bir 5 yıldızlı Dedeman Otelinin ve 4 yıldızlı otellerin varlığı Turizm destinasyonu yönüyle Güvenli ve İstikrarlı bir bölge olması Zonguldak ve yakın çevre illerinde Üniversitelerde turizm ve otel işletmeciliği ve rehberlik eğitiminin verilmesi dolayısıyla Turizme yönlendirilebilecek eğitimli işgücünün varlığı

5 ZAYIF YÖNLER Doğal ve kültürel değerlerin yeterince korunamaması ve koruma bilincinin olmaması Bölgede doğa turizmine yönelik uzmanlaşmış seyahat acenteciliği ve tur operatörlüğünün az ve yetersiz olması Zonguldak ili ülkemizde uluslararası etkin faaliyet gösteren büyük tur operatörlerince tur destinasyon programlarında yer almaması Turizm paydaşı olarak yerel yönetim, sektör temsilcilerinin, sivil toplum örgütlerinin ve yerli halk arasında diyalog ve işbirliğinin yetersiz olması ve katılım eksikliği Doğa turizmine yönelik potansiyel taşıyan turizm alanlarında ve konaklama tesislerinin yetersiz olması Varolan doğal alanların turizm yatırımı için arazi tahsisinin ve imar imkanlarının belirlenmemesi Bölgeye yönelik turistik yatırım ve teşviklerin az, girişimciliğin yetersiz olması Turizm alanları için Altyapı Üst yapı eksikliklerinin bulunması varolanların ise doğal çevre ile uyumsuzluğu Saltukova havaalanın turizmi destekleyen nitelikte olmaması ayrıca deniz yolu ve demir yolunun turizm açısından kullanılamaması

6 ZAYIF YÖNLER Bölgenin turistik tanıtım ve pazarlamadaki yetersizliği. Turistik kaynaklara bağlı turizm faaliyetlerinin çeşitlendirilmesinde vizyon eksikliği Gelen turist için il kültürünü tanıtıcı turistik el sanatları, hediyelik eşyaların sergileneceği bir Pazar alanının olmaması Kıyı sahil şeridinde cazibe yaratacak faaliyette yat turizmi imkanlarının yaratılamaması Şehir içi trafik akışında taşıma kapasitesinin yetersizliği Bölgedeki sanayi tesislerine bağlı artan çevre kirliliği ve yetersiz çevre kalitesi Zonguldak ta varolan farklı tur planlarını destekleyici sosyal imkan yaratıcı yatırımlardan yoksun olması Üretilen Projelerin birçoğunun hayata geçirilmemesi Yerel yönetim bazında belediyelerin finansal yetersizliği Rekabeti destekleyici yatırımların azlığından kalifiye turizm personeli istihdamının yetersizliği ve işgören devir hızının yüksek olması.

7 FIRSATLAR Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan öncelikle Eylem Planı 2013, sonra da Türkiye Turizm Stratejisi 2023 de öngörülen çalışmalarda turizm ürününün çeşitlendirilmesi konusunda ciddi hassasiyet taşıması Dünyada ve Türkiye de turistlerin değişen motivasyonuna bağlı farklı turizm ürünlerine yönelmeleri Küresel ısınmanın getirdiği olumsuzluklar yönüyle bölgesel İklimin talep yaratıcı olması Doğalgaz yatırımının gelmesi çevre kirliliğine sebep olan olumsuzluklar için çözüm yaratıcı nitelik kazanması Zonguldak ta askeri bir kitlenin varlığı ayrıca Üniversitenin şehirde olması, artan genç nüfus ve aileleri nedeniyle potansiyel turist sayısının oluşması ve tanıtımı da olumlu etkilemesi TTK işçi sayısının azalması farklı sektörlere halkın ilgisinin artması

8 TEHDİTLER Doğayı korumaya yönelik gerekli tedbirlerin alınmaması nedeniyle doğal çevre üzerine baskının artması, biyolojik çeşitliliğin olumsuz etkilenmesi. Nüfus yoğunluğu nedeniyle taşıma kapasitesinin aşılması ve doğal alanlarda tahribat yaratması Turizm yatırımlarının Filyos Liman Projesi ve termik santrallerin oluşumu yönünde diğer sektör yatırımları arasında yaşanan bürokratik zorluklar Bölgenin turistik imajının zayıf olması, İleriye dönük kurulan sanayinin çevre sağlığını olumsuz etkilemesi (Çatalağzı Termik Santrali ve civarında bulunan özel yatırımların ve ayrıca Filyos Termik Santrali nin doğal çevrenin kirlenmesi, halk sağlığı, kültür değerleriyle antik kazı alanını yol bağlantılı geçişlerin yoğun sanayi taşıma trafiğiyle bozulup yok edilmesi yönünde tehdit yaratıcı, doğal kuş gözlem ve doğal habitat alanlarının varlığını doğrudan tehdit etmesi. Sürdürebilirlik ölçüsünde kent yaşamı ve turizm sektörü için tehlike oluşturması.)

9 SONUÇ VE ÖNERİLER Gümeli, Bacaklı yaylaları turizm konusunda yeterli birikime sahip kişi ve kuruluşlarca doğal yapısı bozulmaksızın yöreyle uyumlu yaylacılık geleneğini yansıtan projelendirmelerle yatırım olanağı sağlanmalı Flora ve fauna çeşitliliğiyle doğa yürüyüş alanlarının (trekking parkurları) düzenlenmesi, trekking alanları için alan kılavuzu eğitimimin verilmesi ve bu yönde turizm rehber kitapçıkları hazırlanmalı Orman ve doğal alanlara yönelik Foto Safari Turları için foto safari parkurlarının biyolojik çeşitlilikle birlikte belirlenmesi Dağ bisikleti, rafting ve kano, dalış spor imkanlarının yeterliliği ve imkanları değerlendirilmeli, alt ve üst yapı yeterlilikleri oluşturulmalı, bu yönde özel sektör teşvik edilmeli Kültür ve Turizm Bakanlığınca Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinin, Turizm Merkezlerinin Belirlenmesi ve bütünsel olarak Yönetmelik hükümlerine göre, girişimcinin önünün açılması

10 SONUÇ VE ÖNERİLER Turizminin emek sektörü olduğu ve son ürünün yalnızca insan tarafından sağlanabildiğine göre alınacak turizm kararlarında ve uygulama aşamalarında yerel halka öncelik verilmelidir. Bu sayede, halk turizmin faydalarından azami ölçüde yararlanır ve sahip olduğu kaynakların değerinin daha fazla farkına vararak bir koruma ve geliştirme bilincine sahip olur. Şehrin alt yapı ve üst yapı teknik olanakları oluşturulmalı, bunların geliştirilmesi ve kullanımına ilişkin denetim yerine getirilmelidir. Karayolu ulaşım imkanları düzeltilmeli karayolu ulaşımı dışında deniz, demir yolu, hava yolu ulaşım ağıyla desteklenmelidir. Çaycuma Saltuk Ova Havalimanı sefer sayısı artırılmalıdır. Çaycuma ilçesi çiftlik turizmi yönünden uygun alanlara sahiptir. Bu bölgede tarımsal çeşitlilik artırılarak çiftlik turizminin gelişimine yönelik arazi tahsis edilmeli, yatırımlar çekilmeli ve uygun projelerle uygulamaya geçilmelidir. Mağaracılık turizminin diğer turizm alanları ile (trekking, rafting, bisiklet, botanik turizm,vb.) birlikte düşünülerek Sportif mağaracılık ön plana çıkartılmalıdır. Mağaraların alternatif turizm faaliyetlerine dönüştürülürken taşıma kapasiteleri iyi düşünüp doğal ve biyolojik yapısının korunması sağlanmalıdır.

11 SONUÇ VE ÖNERİLER Turizmde genel imaj yerleşmesi yönünde kamu oyunun bilgilendirilmesi sağlanmalı, yöre halkın yaşadığı bölgelere yönelik doğal ve kültürel değerleri ekonomik gelir elde edecek konuma getirip, kısa zamanda bu değerleri koruyucu kimlikler olması sağlanmalıdır. Zonguldak ta doğal ve kültürel varlıkları, koruma, uygulama ve denetim bürosonun KUDEP adı altında valilik bünyesinde oluşturulmalı ve doğa ve kültür varlıkları gönüllerini koruma projeleriyle halkın bilinçlendirilmeye çalıştırılmalıdır. Bu yönde Üniversite nezdinde akademisyenlerinde desteğinin alınması sağlanmalıdır. Özellikle uluslar arası çalışmalarla Zonguldak doğa turizmi tanıtılmalıdır. Filyosta bulunan doğal kuş gözlem alanlarının sanayileşmede çok önemli belirtilen Filyos projesinin turizmin gelişimine engel yaratıcı sorun ve açmazlar dikkate alınarak koruma kullanma içerisinde değerlendirilmeler yapılmalıdır. Zonguldak ta bulunan kuş ve kelebek türlerin korunmasına Zonguldak ta bulanan dernekler, yerel yönetimlerce etkin çalışmalar yapılmalıdır. Kuş ve diğer yabani canlıları gözlem turizminin en büyük eksikliği bu canlıların yerlerini bulup tanıyacak uzman rehber eksikliği mevcuttur. Turizm okullarında doğa rehberliği kuş ve diğer canlıları tanıma konusunda bir eğitim yapılmamaktadır. Bu eğitim sadece öğrencilerle kalmayıp yerel halkada aktarılmalıdır 11

12 SONUÇ VE ÖNERİLER Turizminin emek sektörü olduğu ve son ürünün yalnızca insan tarafından sağlanabildiğine göre alınacak turizm kararlarında ve uygulama aşamalarında yerel halka öncelik verilmelidir. Bu sayede, halk turizmin faydalarından azami ölçüde yararlanır ve sahip olduğu kaynakların değerinin daha fazla farkına vararak bir koruma ve geliştirme bilincine sahip olur. Şehrin alt yapı ve üst yapı teknik olanakları oluşturulmalı, bunların geliştirilmesi ve kullanımına ilişkin denetim yerine getirilmelidir. Karayolu ulaşım imkanları düzeltilmeli karayolu ulaşımı dışında deniz, demir yolu, hava yolu ulaşım ağıyla desteklenmelidir. Çaycuma Saltuk Ova Havalimanı sefer sayısı artırılmalıdır. Çevrenin korunmasına yönelik yerel yönetimlerce eğitim verilmesi, çevre bilimci yaratıcı sertifika programlarının düzenlenmesi yönündeki çalışmalar sürdürülebilir gelişmelerin önündeki engelleri aşmakta etkili olacaktır. Doğal kaynakların bütünsel olarak sürdürülebilir yönetim stratejisinin oluşturulması ve turizm çekiciliğini artırıcı projelerin geliştirilmeli. Botanik turizminde yetişmiş rehberlik hizmeti sağlanmalıdır. 12

13 SONUÇ VE ÖNERİLER Turizm alanlarının koruma, kullanma yönetim plan ve stratejisinin oluşturulması İl düzeyinde doğa turizm faaliyetlerinin planlanması ve uygulaması aşamalarında kamu, dernekler, üniversitede konu ile ilgili çalışan akademisyenler vb bir çatı altında toplanarak ortak stratejik eylem planlarının oluşturulması ve üniversite kanalı kullanılarak projeler vasıtasıyla pilot uygulamaların geliştirilmesi gerekmektedir. Zonguldak bölgesinin tur operatörlerince tur destinasyon programlarına alınmasının sağlanmalıdır. Özellikle doğa turizmine yönelik tur programları gidiş güzergahlarıyla oluşturularak paket programlar halinde tanıtılmalıdır. Almanya da yaşayan Türk vatandaşlar, diğer Avrupa ülkelerinde yaşayan vatandaşlarımız öncelikli hedef kitle olarak seçilebilir niteliktedir. Günümüz turistinin ilgisini çeken paintball, oriantrik aktivitelerinin düzenlenmesine yönelik yatırımlar desteklenmelidir. Üniversite bünyesinde kulüpler, Milli Eğitime bağlı okullar nezdinde kollektif yaz kampı nın düzenlenmesi yönünde yapılacak kamplarda sinemadan tiyatroya, müzikten karakatüre, heykelden teknolojiye yöresel el sanatlarının (dokuma ve bastonculuk) atölye uygulamalarıyla zenginleştirilecek doğal alanların çekim merkezi haline getirilmesi gerçekleştirilmelidir.

14 SONUÇ VE ÖNERİLER Turizmine yönelik Kongre, Konferans, Sempozyum ve Çalıştayların adedinin artırılması. Sorunların çözümüyle ilgili yapılan çalışmaların hızlandırılması ve uygulamaya geçilmelidir. Batı Karadeniz Kalkınma ajansı çatısı altında doğa turizmi ve diğer turizm türlerine yönelik entegrasyonu sağlayacak proje çağrısı yapılmalıdır.

15 KATILIMIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Öğr. Gör. Filiz Arslan