MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI

Transkript

1 MALZEMELERİN GERİ KAZANIMI PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1

2 4R TERİMLERİ (Recycle, Recovery, Reduce, Reuse) Malzemelerin geri kazanımı ile ilgili en önemli terimler, İngilizcede ilk harflerinin R olması nedeniyle 4R Terimleri olarak anılırlar. Bu terimler şunlardır: GERİ DÖNÜŞÜM (Recycle) GERİ KAZANIM (Recovery) ATIK AZALTIMI (Reduce) YENİDEN KULLANIM (Reuse) 2

3 GERİ DÖNÜŞÜM NEDİR (Recycle)? Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir. * Pet şişelerin kırılıp eritilerek farklı endüstrilerde kullanılması en çok kullanılan geri dönüşüm şeklidir. Diğer bir tanımlamayla herhangi bir şekilde kullanılarak kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılması olarak tanımlanabilir. 3

4 GERİ KAZANIM NEDİR? (RECOVERY) Geri dönüşümden farklı olarak Geri Kazanım, atıklardan enerji elde edilmesini de kapsamaktadır. Geri kazanım, hem katı atık depo sahalarının gereksiz yere işgal edilmemesine hem de maddi olarak kazanç sağlamasına olanak vermektedir. Sağlıklı bir geri dönüşüm ve kazanım sisteminin ilk basamağı bu malzemelerin kaynağında ayrıştırılarak toplanmasıdır. Geri dönüştürülebilir nitelikteki bu atıklar, diğer atıklara karıştığında bu malzemelerden üretilen ikincil malzemeler çok daha düşük kalitede olmakta ve hatta çoğunlukla bu işlemler mümkün olmamaktadır. Bu yüzden geri dönüşüm işleminin en önemli basamağını kaynakta ayrı toplama işlemi oluşturmaktadır. 4

5 ATIK AZALTIMI NEDİR (Reduce)? Bir ürünün üretilmesi esnasında, işlem aşamaları sürecinde meydana gelebilecek atık miktarının minimuma indirilebilmesi amacıyla iyi bir analiz ve planlama yapılarak atık oluşumunu engelleme veya kaynağında azaltma yapılması faaliyetidir. Atık Azaltımının değişik sanayi kollarında uygulanması oldukça zordur, fakat imkansız değildir. Sanayi kolları, üretim şeklini değiştirmediği veya yeni teknolojileri uygulamadığı sürece özellikle üretim yönteminden kaynaklanan atıkların azaltılması veya oluşumunun engellenmesi mümkün değildir. Yine de süreçler iyi analiz edildiği sürece atıklar minimum düzeye indirilebilinir. Kapsamı oldukça geniş olan bu konu için yeterli mesai harcandığında, karşılığı firmalara uzun vadede geri gelecektir. 5

6 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Atıklarımızın toplama ve temizleme dışında hiçbir farklı işleme tabi tutulmadan, aynı şekli ile ekonomik ömrünü tamamlayıncaya kadar tekrar tekrar aynı ya da farklı amaçlar için kullanılmasına Yeniden Kullanım adı verilir. Evsel nitelikli olan atıklarda kolay uygulanabilen bu yöntemin, sanayide uygulanması daha zordur. 6

7 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? * Boş alüminyum ambalajlarının kalemlik, çiçek saksısı vb. gibi işlemlerde kullanılması, * Boş cam kavanozların temizlendikten sonra yine başka malzemeleri saklamak için kullanılması, * Eski kıyafetlerin farklı amaçlar için kesilip, dikilmesi, * Plastik market poşetlerimizin çöp poşeti vb. gibi işler için kullanılması yeniden kullanıma birer örnektir. 7

8 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Geri dönüşüm ile yeniden kullanım birbirine karıştırılan iki kavramdır. Fakat aralarındaki fark oldukça belirgindir. Yeniden kullanımın aksine geri dönüşüm işleminde malzemeler ham madde haline geri getirilirler ve yeni ürünlerin üretiminde kullanılmak üzere bunları işleyecek tesislere gönderilirler. 8

9 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Örneğin; metal bir konserve ambalajını iyice temizledikten sonra çiçek saksısı olarak kullandığımızda o malzemeyi yeniden kullanmış oluyoruz. Aynı metal ambalajı iyice temizledikten sonra geri kazanım kumbaralarına attığımızda bu malzemeden yeni ürünler üretildiğinde ise ambalajı geri dönüştürmüş oluyoruz. 9

10 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? * Malzemeleri yeniden kullanmak para ve enerji açısından çok büyük kazançlar sağlar. * Satın aldığımız malzemeleri tekrar tekrar kullanarak, ömürlerini daha da uzatabiliriz. * Kullandığımız malzemelerin ömürlerini uzatarak hem doğal kaynaklarımızın daha fazla tüketilmesini hem de ortaya çıkacak atık miktarlarının artmasını önlemiş oluruz. 10

11 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Evimizde bulunan pek çok malzeme farklı amaçlar için yeniden kullanılabilir. Bu malzemeleri atmadan önce nasıl yeniden kullanabileceğimiz konusunda biraz düşünelim. Günlük yaşantımızda sıklıkla kullandığımız bazı malzemelerin nasıl yeniden kullanılabileceği hakkında bazı küçük önerilerde bulunulabilinir: 11

12 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Herhangi bir alışverişimiz esnasında kullandığımız plastik poşetleri atmadan bir sonraki alışverişimizde tekrar kullanabilir ya da evimizdeki çöp kutularında çöp poşeti olarak da değerlendirebiliriz. Kağıt torbaları ise eşyalarımızı kaplama, sarma ve paketleme gibi işlemlerde ambalaj malzemesi olarak yeniden kullanabiliriz. Kağıt torbaların ipten yapılmış olan tutacak kısımlarını ise söküp bilgisayar kabloları gibi dağınık parçaları toplayıp bir araya getirmede kullanabiliriz. 12

13 YENİDEN KULLANIM NEDİR (Reuse)? Mektup zarflarımızı, gönderilecekleri adres bilgisini yapışkan etiketler üzerine yazıp yapıştırarak kullanırsak aynı zarfı yıpranana dek pek çok kez kullanabiliriz. Alternatif olarak, kullanılmış zarfları küçük parçalara bölerek not kağıtları şeklinde de kullanabiliriz. Yeniden değerlendiremediğimiz kullanılmış kağıtlarımızı mutlaka geri kazanım kumbaralarına bırakalım! 13

14 DİĞER TERİMLER Bertaraf (Disposal) Geri kazanımı, geri dönüşümü mümkün olmayan yada farklı yöntemler ile işlem gördükten sonra (yakma, artıma vb ) oluşan atıkların yerel yönetimlerin belirlediği ve sürekli kontrol altında bulundurulan arazilere gönderilerek belirsiz süreler için insan ve çevre sağlığına etki yapmayacak şekilde saklanması işlemine bertaraf denilir. 14

15 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Tüm dünyada kullanılan Uluslar arası geri dönüşüm sembolünün adına Möbius şeridi denilmektedir. Üstünde Möbius şeridi yer alan bir ambalajın, geri dönüştürülebilir veya geri kazanılabilir bir malzemeden üretildiğini ifade eder.

16 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Geri dönüştürülmüş maddeden elde edilmiştir sembolü: Bu işaret (siyah veya beyaz daire içinde geri dönüştürülebilir sembolü), ürünün geri dönüştürülmüş maddeden elde edildiğini veya kısmen geri dönüştürülmüş madde içerdiğini gösterir.

17 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Yeşil Nokta İşareti Bu işaret uluslararası bir simge olup, kuruluşların geri kazanım ile ilgili görevlerini yetkili başka bir kuruma devrederek yerine getirdiklerini gösterir. Ülkemizde Yeşil Nokta hizmeti Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme (ÇEVKO) Vakfı tarafından verilir. Bu yüzden Yeşil Nokta işareti taşıyan ambalajlar, bu ambalajın sorumluluğu bu ülkedeki Yeşil Nokta örgütüne yani ÇEVKO ya devredilmiştir demek isterler. Uluslar arası bir simge olan bu işaret PRO- Europe ı temsil eder ve Türkiye de ÇEVKO Vakfı tarafından verilir. Yeşil Nokta işareti kuruluşların ÇEVKO ile marka kullanımı için sözleşme imzaladığı anlamını taşımaktadır.

18 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Eğer geri dönüştürülmüş maddeden elde edilmiştir sembolü içerisinde % oranı varildiyse, buradan o malzemenin yüzde kaç oranının dönüştürülmüş malzemeden yapıldığını gösterir. Genellikle karton ambalajlarda bu sembole rastlanır. Ürünün % 20 si geri dönüştürülmüş malzemeden yapılmıştır demektir.

19 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Eğer dairemsi bir çizgi ucunda kalp şeklinde bir simge varsa, bu sembol insanları geri dönüşüm kampanyasına davet etmesini simgelemektedir. HAYDİ GERİ DÖNÜŞÜME "Recycle Now

20 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, dahil olduğu geri kazanım sistemini belirlemek amacıyla Marka sahiplerine firma bazında (her ürün için değil) kod numarası verilir. Bu kodun verilmesinde aynı zamanda ÇEVKO VAKFI da yetkilendirilmiştir. Bu kod numarası ambalaj üzerinde geri dönüşüm sembolünün altına yazılarak gösterilir.

21 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller GIDA İLE TEMAS EDEN AMBALAJLAR NASIL ETİKETLENİYOR? Piyasaya sürüldüklerinde gıda maddeleri ile temas etmek üzere geliştirildikleri açıkça belli olmayan ambalajların üzerinde, görünür şekilde gıda ile temas etmek üzere üretilmiştir yazması ya da bu durumun bardak ve çataldan oluşan bir simge ile belirtilmesi gerekiyor.

22 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Elektrikli ve elektronik eşyalar üzerinde bulunan bir semboldür. Bu sembol; Elektrikli ve elektronik eşya atıklarının ayrıca toplanması gerektiğini ifade eden semboldür. Yani Elektrikli ve elektronik eşya atıklarının, ayrıştırılmamış belediye atıklarının içine katılmayıp, ayrı bir şekilde Elektrikli ve elektronik eşya atığı olarak toplanıp yetkili kuruluşlara teslim edilmesi gerektiğini anlarız.

23 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Atık pillerin bertaraf edilmesi sembolü: Pil veya ambalajın üzerindeki bu sembol, bu ürünle birlikte teslim edilen pilin evsel atık olarak değerlendirilmemesi gerektiğini belirtmektedir. Bazı piller için bu sembol, kimyasal bir sembolle birleştirilerek kullanılmış olabilir. Eğer piller %0,0005 cıva veya %0,004 kurşun dan fazla içerikteyseler, o zaman bu kimyasal semboller cıva (Hg) veya kurşun (Pb) için eklenir. Bu pillerin doğru şekilde bertaraf edilmesini sağlamakla, pillerin uygunsuz şekilde bertaraf edilmesi neticesinde çevre ve insan sağlığında meydana gelebilecek olan potansiyel zararların engellenmesine de katkıda bulunmuş olacaksınız.

24 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ LÜTFEN CAMI GERİ DÖNÜŞÜM KUTUSUNA ATINIZ

25 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Bu sembol, organik meyve veya sebze paketlerinin üzerinde yer alır. Bu sembol paket üzerinde yer aldığında anlarız ki, paket içerisindeki sebze veya meyvelerin artıklarını çürüterek, evde gübre olarak değerlendirebiliriz.

26 GERİ DÖNÜŞÜM SEMBOLLERİ Diğer Semboller Bu sembol ambalaj veya ürün üzerinde yer aldığında, o ambalaj veya ürünün geri dönüştürülebilir çelikten imal edildiğini gösterir.

27 Atık maddelerin kategoriler halinde toplanması için kullanılan geri dönüşüm kutuları sembolleri

28 Biraz Gülelim!

29 Bunları Biliyor muydunuz? Sadece 1 alüminyum metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 Watt lık bir ampul 20 saat çalıştırılır. Geri dönüştürülen 1 ton cam atık ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanır.

30 Bunları Biliyor muydunuz? Geri dönüştürülen 1 ton kağıt/karton atık ile 17 ağacın hayatı kurtulur. Plastik ambalaj ve atıklarının geri dönüşümünden, elyaf içeren tekstil ürünleri, atık su boruları ve marley gibi malzemeler üretilir.

31 Bunları Biliyor muydunuz? Kompozit ambalaj atıklarının geri dönüşümünden, karton koliler, yalıtım malzemeleri ve mobilya gibi ürünler üretilir. Kullanılmış kağıdın tekrar kağıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltır.

32 Bunları Biliyor muydunuz?

33

34 Biraz Gülelim!

35 Bunları Biliyor muydunuz? Camın Geri Kazanımıyla: * Enerji tüketiminde azalma %25 * Hava Kirliliğinde azalma %20 * Maden atığında azalma %80 * Su Tüketiminde azalma %50 sağlanmakta, * Korunan doğal kaynaklar kum, soda, kireç olmaktadır.

36 Bunları Biliyor muydunuz? Kullanılmış kağıdın (1 ton) geri kazanımıyla : m 3 havadaki sera gazı olan karbon dioksitin bertaraf edilmesi, m 3 oksijen gazının üretilmeye devam etmesi, 34 kişinin oksijen ihtiyacını sağlayan 17 yetişkin ağacın korunması, Ayda 3 ailenin tükettiği 32 m 3 su tasarrufu, Kış aylarında ısınma amacı ile iki ailenin tüketeceği 1750 litre fuel-oil tasarrufu, 2,4 m 3 çöp depolama alanından tasarruf, 20 ailenin bir ay süreyle tüketeceği 4100 kw/saat elektrik enerjisinden tasarruf edilebilmesi mümkündür.

37 Bunları Biliyor muydunuz? Alüminyumun geri kazanımıyla : * Enerji tüketiminde % 95, hava kirliliğinde % 90, su kirliliğinde % 97, baca gazı kirletici emisyonunda % 99 oranında azalma olur ve boksit cevheri de korunmuş olur. * Bir kilogram alüminyum kutu geri kazanıldığında; 8 kg boksit madeni, 4 kg kimyasal madde, 14 kw/saaat elektrik enerjisi kullanımı korunmuş olur. * 10 adet alüminyum içecek kutusu geri kazanıldığında, 100 kw/sa bir lambanın 35 saatte veya bir TV nin 30 saatte harcadığı elektrik enerjisi korunmuş olur. * Bir ton kullanılmış alüminyumdan alüminyum üretilirse; 1300 kg boksit bakiyesi, litre soğutma suyu, 860 litre proses suyu, 2000 kg CO 2 ve 11 kg SO 2 emisyonu daha az oluşur.

38 Biraz Gülelim!

39 Geri Dönüşebilen Maddeler 1- Değerli Atıklar * Metal atıklar * Cam atıklar * Plastik atıklar * Kompozit atıklar * Kağıt atıklar 2- Organik atıklar * Mutfak artıkları ve bahçe atıkları 3- Tehlikeli artıklar * Piller ve aküler * E-atıklar * Tehlikeli kimyasallar * İlaçlar 4- Ev eşyası atıkları * Mobilyalar * Mutfak araç ve gereçleri * Tekstil ürünleri

40 Geri Dönüşebilen Maddeler METALLER Çelikler Çelik elbise askılığı İnşaat demirleri Çelik eşyalar Alüminyum Alüminyum sprey kutuları Alüminyum sıvı içecek kutuları Alüminyum folyeler Kurşun atıklar Bakır atıklar

41 Geri Dönüşebilen Maddeler PLASTİK ATIKLAR Plastik poşetler ve folyeler Plastik şişeler Plastik eşyalar

42 Geri Dönüşebilen Maddeler EV ATIKLARI Kullanılmış bisikletler Tekstil ürünleri Sıvı yağ atıkları Kulanılmayan Gözlük Kullanılmayan Mobilya

43 Geri Dönüşebilen Maddeler EV ATIKLARI Temizlik ambalaj kutuları Kırılan ve kullanılmayan Lambalar Kullanılmayan yataklar Kullanılmayan Oyuncaklar

44 Geri Dönüşebilen Maddeler CAMLAR KAĞIT VE KARTONLAR ELEKTRONİK EŞYALAR

45 Geri Dönüşebilen Maddeler PİLLER ARABA TEKERLEKLERİ MOTOR YAĞLARI

46 Geri Dönüşebilen Maddeler ZARARLI ATIKLAR Aspest Yangın tüpleri Kurşun Cıva Havuz kimyasalları Tıbbı atıklar

47 Biraz Gülelim!

48 Geri Dönüşümde Yasal Mevzuat Ülkemizde geri dönüşüm; Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan yönetmeliklerle düzenlenmektedir. Bu yönetmeliklerin bazıları: * Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği * Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği * Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği * Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği * Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği *Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik * Tehlikeli atıkların Kontrolü Yönetmeliği

49 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri Uluslararası olarak belirlenen kodlar ve semboller vardır. Bu kod ve sembol hammaddenin cinsini belli eder. Tüm dünyada geçerliliği sabittir. 50 FOR : Ahşap (Kereste ve Tahta) 51 FOR : Ahşap (Sıkıştırılmış Tahta)

50 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 40 FE : Demir 41 ALU : Alüminyum

51 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 72GL : Cam (Kahverengi) 71 GL : Cam (Yeşil) 70 GL : Renksiz Cam

52 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 20 PAP : Kağıt (Oluklu Mukavva) 21 PAP : Kağıt (Diğer Kartonlar) 22 PAP : Kağıt

53 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 60 TEX : Tekstil (Pamuk) 84C/PAP : Tetra Pak (Karton İçecek Kutular)

54 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 01 PET : Plastik (Polietilen teraftalat) * Kolayca geri dönüştürülebilir. * Yaygın Kullanımı: meşrubat ve su şişeleri, salata sosu ve bitkisel yağ şişeleri, fıstık ezmesi kavanoz, vb. * Özellikleri: Ucuz, hafif, sağlam, temiz, güçlü 02 PE-HD: Polietilen (Yüksek Yoğunluklu) * Pekçok geri dönüşüm programına uygundur. * Birçok malzeme haline geri dönüştürülebilir çok yönlü plastiktir. * Yaygın Kullanımı: Süt testiler, meyve suyu şişeleri, ev temizleme şişeler, şampuan şişeleri, bazı çöp ve alışveriş torbaları vb. * Özellikleri: Sert, güçlü, nem engelleyici, gaz geçirgen

55 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 03 PVC : PVC * Temelde endüstriyel olarak geri dönüşümlü, fakat bazı plastik kereste üreticileri tarafından kabul edilir. * Yaygın Kullanımı: cam temizleyici ve deterjan şişeleri, şampuan şişeleri, açık gıda paketleme ve film, dış cephe kaplaması, pencere, boru sistemleri vb. * Özellikleri: çok sert, güçlü, çok amaçlı, harmanlanmaya uygun 04 PE-LD: Polietilen (Düşük Yoğunluklu) * Genellikle geri dönüşümlü değil, ancak bazı programlar bu ürünleri kabul edebilir. * Yaygın Kullanımı: Sıkılabilir şişeler; ekmek torbaları, gıda torbaları, kuru temizleme torbaları, alışveriş torbaları, kadın çantaları, giyim, halı, bazı ev eşyaları vb. * Özellikleri: Kolayca işlenebilir, esnek, kolay kapatılabilir, nem engelleyici

56 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 05 PP : Polipropilen * Bazı programlar bu ürünleri kabul edebilir. * Yaygın Kullanımı: Yoğurt kapları, mikrodalga kapları, margarin kutuları, şurup şişeleri, ketçap şişeleri, kapaklar, pipetler, ilaç şişeleri, vb. * Özellikleri: yüksek erime noktalı, güçlü, sert, çok amaçlı, nem engelleyici 06 PS : Polistiren * Bazı geri dönüşüm programları tarafından kabul edilebilir. fakat geri dönüşümü zordur. çoğu zaman geri dönüşümü yapılmaz. * Yaygın Kullanımı: Tek kullanımlık tabak ve bardak, et tepsileri, yumurta kartonları, aspirin şişeleri, fıstık ambalajları vb. * Özellikleri: Sert veya köpük ürünler yapmak için kullanılır.

57 Geri Dönüşüm Kodları ve Sembolleri 07 O : Plastik (Diğer) * Geri dönüşümlü değil, bazı geri dönüşüm programları yeni yeni kabul ediyor. * Yaygın Kullanımı: kg lık su kapları, güneş gözlükleri, DVD, bilgisayar kasaları, yiyecek kapları, naylon, kurşun geçirmez malzemeler vb. * Özellikleri: Sert veya köpük ürünler yapmak için kullanılır.

58 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları 1. Kaynakta Ayırarak Toplama: Değerlendirilebilir nitelikli atıkların oluştukları kaynakta çöple karışmadan ve kirlenmesine izin verilmeden ayırarak toplanması işlemidir.

59 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları Kaynakta Ayırma Niçin Önemlidir? * Kaynakta ayrı toplanan ambalaj atıkları, karışık çöple birlikte toplandığı durumdaki gibi kirlenmez ve -kâğıtlarda olduğu gibiıslanmaz. Toplanan malzemelerin bileşenlerine ayrılması daha kolaydır ve malzeme kalitesi yüksektir.

60 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları Kaynakta Ayırma Niçin Önemlidir? * Geri dönüşüm verimliliğinin artırılmasında en önemli faktör, ikincil ürün olarak üretime tekrar girme potansiyelini maksimum seviyede tutmaktır. Bunu sağlayabilmek, kaynakta ayırma işleminin yüksek verimli gerçekleştirilebilmesine bağlıdır. Bu da ancak ambalaj atıklarının kaynakta ayrılmasıyla ve ayrı toplanmasıyla mümkündür.

61 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları Kaynakta Ayırma Niçin Önemlidir? * Kağıtları ıslatmadan kağıt toplama kabına koymakla, kağıdın ikincil hammadde olarak kullanım kalitesini korumuş oluruz. * Camları kırmadan cam toplama kabına koyarak, camın ikincil hammaddede olarak kullanım sürecinde renklerine göre ayrılması ve temizlenmesi sürecine olumlu katkı sağlamış oluruz.

62 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları Kaynakta Ayırma Niçin Önemlidir? * Metal ambalaj atıklarını ezerek metal toplama kabına koymakla, kap hacmini minimum kullanmış oluruz. * Plastik ve sıvı gıda ambalaj türü ambalaj atıklarını ezerek plastik toplama kutusuna koymakla, toplama kutu hacmini minimum kullanmış oluruz.

63 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları 2. Sınıflandırma: Bu işlem kaynağında ayrı toplanan malzemelerin cam, metal, plastik ve kağıt bazında sınıflara ayrılmasını sağlayan aşamadır. Bu sınıflama sayesinde, değerlendirilecek atıkların ayrı ayrı olarak geri dönüşüm tesislerine ulaştırılması sağlanacaktır. NOT: Eğer atıklar kaynağında sınıflandırılarak yapılmış olsa bu aşamanın maliyetleri azalacaktır. Özellikle işçilikten, zamandan ve nakliyeden tasarruf sağlanacaktır.

64 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları 3. Değerlendirme: Sınıflandırılmış geri dönüşüm malzemelerinin kimyasal ve fiziksel işlemlerden geçirilerek yeni bir ürün haline getirmektir. 4. Yeni ürünü ekonomiye kazandırma: Geri dönüştürülen ürünün yeniden kullanıma sunulması aşamasıdır.

65 Biraz Gülelim!

66 Türkiye de Geri Dönüşüm Sanayi Özellikle son yıllarda ülkemizde geri kazanılabilir atıkların ekonomik değer kazanması ve bu konudaki yasal zorunlulukların yürürlüğe girmesi, bu tür malzemeleri toplayan veya geri dönüşümünü yapan işletmeler ve sanayi kuruluşları oluşmaya başlamıştır. Pazara Sürülen Geri Kazanılan Geri Kazanım *Tahmini (bin ton/yıl) (bin ton/yıl) % Kağıt-Karton Cam Metal* Plastik* TOPLAM

67 Türkiye de Geri Dönüşüm Sanayi Halen Türkiye'de yılda yaklaşık 1 milyon ton civarında kağıtkarton, cam, metal ve plastik toplanarak geri dönüştürülmektedir. Türkiye'de mevcut geri dönüşüm endüstrisinin kapasitesinin geri kazanılabilir atıkların % 40-50'sinin değerlendirmektedir. Ülkemizde geri kazanım miktarının büyük bir kısmı çöp dökme sahalarından ve sokaklardan ilkel ve sağlıksız koşullarda toplanmaktadır. Ancak çöp sahalarından ve sokaklardan toplanan atıkların bir kısmı organik atıkla karıştığı için değerlendirilememektedir.

68 Türkiye de Geri Dönüşüm Sanayi Son üç yılda atıkların geri dönüşümü yoluyla ekonomiye 175 milyon TL kazandırıldı. Bu konuda, 3 bin 215 belediyeden sadece 20 sinde düzenli depolama yapılmaktadır. Türkiye de yaklaşık 600 e yakın işletmede toplam 280 bin 707 ton ambalaj atığının geri kazanımı yapılmaktadır. Türkiye de günde yaklaşık 65 bin ton çöp üretiliyor. Evsel katı atıkların yüzde 68 ini organik atıklar, kalan kısmını ise kağıt karton, tekstil, plastik, deri, metal, ağaç, cam ve kül gibi maddeler oluşturuyor. Türkiye de çöplerin yüzde si ise geri kazanılabilir nitelikli atıklar. Bu atıkların geri kazanımı, Türkiye ekonomisine ve çevrenin korunmasına önemli katkı sağlıyor.

69 Geri dönüşümün gücü adına! 7 Haziran 2009 Sağlıklı bir çevre için geri dönüşümün önemine dikkat çekmek isteyen Tetra Pak, süt kutularından yapılmış gemileriyle bugün Haliç te!

70 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM