Contents çindekiler DERG DOSYA GEZİ GEZİ KÜLTÜR GEZİ TÜRSAB. 20 Galata ve gizemleri DOĞAMIZI KORUMUYORUZ!..

Transkript

1 TÜRSAB TÜRK YE SEYAHAT ACENTALARI B RL taraf ndan ayl k olarak yay nlan r Published monthly by TURKEY ASSOCIATION OF TRAVEL AGENCIES ISSN Yerel Süreli Yay n Local Periodical TÜRSAB ad na Sahibi / Owner on behalf of TÜRSAB Başaran ULUSOY Sorumlu Yaz şleri Müdürü / Managing Editor R za EP KMEN Yay n Yönetmeni / Editor Hümeyra ÖZALP KONYAR TÜRSAB ad na Yay n Koordinatörü/ Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB Arzu ÇENG L Yayın Sorumlusu / Publication Executive Barış BEHRAMOĞLU Grafik Tasarım / Graphic Designer Özgür AÇIKBAŞ Çeviri / Translation Arslaner Tercüme Bask / Printing: Boyut Matbaac l k A.Ş. Tel: (0.212) Bask Tarihi: 10/10/2007 TÜRSAB Tel: (0.212) Faks: (0.212) Dikilitaş Mah. Aş k Kerem Sk.No: Beşiktaş- stanbul/türkiye / tursab@tursab.org.tr Editoryal ve Görsel Haz rl k Editorial and Visual Preparation DERG Contents çindekiler SAYI: 283 / EKİM ISSUE: 283 / 2007 OCTOBER DOSYA GEZİ GEZİ KÜLTÜR GEZİ DOĞAMIZI KORUMUYORUZ!.. We are not protecting the environment!.. Şanlıurfa, tılsımlı güzel şehir... Şanlıurfa: enchanted, beautiful city Hafta sonlarınızın yeni rotası: Durusu The new route for your weekends: Durusu El emeği göz nuru; Şİle Bezİ Hand work, eye-straining work; Şİle cloth (Gauze) 300 kulaç sonra Sİsam Adası ndayız... We are on Samos Island after 300 strokes 20 Galata ve gizemleri 24 Motif Handicrafts, Geleneksel El Sanatlarımızı dünyaya tanıtıyor 30 Şanlıurfanın Dedeman ı 38 Aile ortamını aratmayan bir tatil için: Ant Apart Hotel 56 Sheraton Maslak İstanbul da hizmet veriyor 62 Dünyadan Turizm Endüstrisi Haberleri ŞUBAT YAYINCILIK Tel: (0.212) Faks: (0.212) Akarsu Cad. Arbatl Apt. No: 23/ Cihangir- stanbul/türkiye subat@superonline.com TÜRSAB DERG, Bas n Konseyi üyesi olup, Bas n Meslek lkeleri ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. TÜRSAB DERG de yay nlanan yaz ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al nt yap lamaz. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

2 BAŞYAZI What happened? Hani? BAŞARAN ULUSOY-TÜRSAB Başkan -The President of TÜRSAB Hani? başyazısı TÜRSAB Dergi 1993 yılı Ekim sayısında yayınlanmıştır. This editorial, titled What happened? has been published in October 1993 issue of TÜRSAB Magazine. Başaran Ulusoy un kaleminden 14 yıl önce... * 14 years ago from the pen of Başaran Ulusoy... * Yeni pazarlama döneminin başındayız yılını, olumlu ve olumsuz yanlarıyla, şansıszlıklarıyla, yılın ikinci yarısında yaşanan sıkıntılarla bitiriyoruz. Her pazarlama dönemi başında olduğu gibi yüzümüzü geçmişe değil geleceğe çevirerek yola çıkıyoruz. Gelecek için umut tazeliyoruz. Umudumuzu yitirmek istemiyoruz. Umutlanmak için çok nedenimiz var. Türkiye artık her yönüyle dinamik bir ülke. Dünya uluslar topluluğu içinde saygın konumu olan, güçlü bağları bulunan bir ülke. Sektörümüz ise, büyüyen Türkiye nin büyüyen ve kendisinden çok şey beklenen sektörü. Kendisinden çok şey beklendiği için, milyarlarca dolarlık yatırımlarla desteklendi. Çok büyük ve cazip teşviklerle beslendi. Bugün gerek Akdeniz bölgesinde, gerekse dünyada en yeni, en gelişkin konaklama tesisleri bizim sahillerimizde, büyük kentlerimizde sıralanıyor. Turistik bölgelerde alt yapı yatırımları için de önemli kaynaklar ayrıldı ve ayrılmaya devam ediliyor. Türkiye bu yatırımlara, bu desteklere layıktır. Sektörümüz ise, bu yatırımları daha şimdiden kat kat geri ödeyebilecek durumdadır. Turizm Türkiye nin geleceğidir. Dünyayla daha sıkı bağlanmasının temel anahtarlarındandır. Devletimizin, hükümetimizin her yetkilisinin de bunun farkında olduğunu, her fırsatta bu temel gerçeğin altını çizdiklerini biliyor, görüyor ve inanıyoruz. Herkesin bu temel gerçeğin bilincinde olduğunu görüyoruz da, yıllardır bir başka temel gerçeği nasıl anlatamadığımıza hâlâ anlam veremiyoruz. Üstelik bu gerçeğin, liberalleşen, piyasa ekonomisine uygun adımları hızla atmış olan ülkemizde, ekonominin çok basit bir kuralı olduğu bilindiği halde. Bu kural da şu: Çok iyi bir ürün üretebilirsiniz. Üstelik bu ürünü, dünya piyasalarına çok uygun fiyatlarla da sunabilirsiniz. Ama eğer alıcıların büyük bölümü hâlâ ürünün varlığından, cazibesinden haberdar değilse ya da ürünü yanlış tanıyorlarsa, gerektiği kadar satamazsınız. Bu işin altın anahtarı tanıtım ve pazarlamadır. Ürünün tanıtımı ve pazarlaması iyi yapılmıyorsa tanıtım ve pazarlama için yeterli kaynak ayrılmıyorsa, ürünü meydana getirmek için yapılan yatırımlar ve verilen teşviklerin yüzde biri bile tanıtım ve pazarlama için düşünülmüyorsa, yapılan yatırımlar boşa gider, zarar edersiniz. İşte biz, yıllardır bu basit gerçeği anlatamıyoruz. Anlattığımızın, anlaşıldığını sanıyoruz ama çok kısa bir süre sonra yanıldığımızın farkına varıyoruz, dehşete düşüyoruz. Bütün dünyada turizmin altın anahtarı, tanıtım ve pazarlamadır. Türk turizmi için tanıtım ve pazarlamanın önemi ise diğer turizm ülkelerine göre çok daha büyüktür. Çünkü Türkiye, çok sancılı, her tarafı ateşler içinde olan bölgenin içindedir. Türk turizmini pazarlamak, bu nedenle çok daha yoğun bir çabayı, çok daha büyük kaynakları gerektirir. seyahat acentelerimiz bu yakıcı gerçekle hergün yüz yüzeler. Pazarlama için her yurtdışına çıkışlarında bu yakıcı gerçekle karşılaşıyorlar. Ama enerjileri tükenmiyor. Çok kısıtlı kaynaklarla da olsa, çalışmalarını sürdürmeye devam ediyorlar. Ama her seferinde de sormadan edemiyorlar: Hani seyahat acenteleri desteklenecekti? Hani pazarlamayı teşvik için uygun koşullu kredilendirme yürürlüğe girecekti? Hani bunların kararı da alınmış, iş sadece ödemeye kalmıştı? Hani? Hani?.. We are at the beginning of new marketing period. We are completing the year of 1993 with both positive and negative events, misfortunes, and difficulties experienced in the second half of the year. At the beginning of this new marketing period, similarly to the previous ones, we are starting by turning our face to the future, not the past. We are refreshing our hopes for the future. We do not want to lose our hopes. We have many reasons to be hopeful. From all perspectives Turkey is a dynamic country now. Within the international society it has a strong position with strong connections. Our sector is growing Turkey s growing sector, and there are many expectations from this sector. Since there are so many expectations, it has been supported by billions of dollars of investments. It has been fed with very big and attractive incitements. Nowadays, Mediterranean region s and the world s newest and most developed accommodation facilities are on our coasts and big cities. In touristic areas big amount of financial sources have spent and are still being spent for infrastructure investments. Turkey deserves these investments and incitements. Our sector, even now, is capable of paying back these investments in much bigger amounts. Tourism is the future of Turkey. It is one of the main keys for Turkey s better integration into the world. Every authorized person from our state and government is aware of this situation and we see and believe that in every opportunity they are underlying this basic fact. We see that everyone is aware of this fact but we do not understand why we have not been able to explain the other basic fact. Even though this fact is a simple rule of the economy in our country where liberalization and steps toward market economy have been achieved This rule: You may manufacture very good product. You may even supply this product to world markets on very appropriate price. But if most of the customers are still not aware of the existence and attractiveness of the product, or if they have wrong impression about the product, you cannot sell enough number of products. The golden key of this business is introduction and marketing. If introduction and marketing of a product is not carried out appropriately, if enough sources are not allocated for introduction and marketing, if even one percent of the investments and incitements spent to develop the product are not thought for introduction and marketing, the investments do not create any benefit and you lose money. For years we have not been able to explain this simple fact. We think that we have explained and people understood this fact but very soon we recognize that we have made a mistake and we get terrified. All around the world introduction and marketing is the golden key of tourism. Compared to other tourism countries, importance of introduction and marketing for the Turkish tourism is much bigger. Because Turkey is located in a high tension region and surrounded by various dangers. Therefore, marketing Turkish tourism requires much stronger effort and much bigger sources. Our travel agencies have to face this disturbing fact every day. Every time they go abroad for marketing purposes they come across this fact. But their energy is not running out. They continue to carry out their activities with very limited resources. But every time they ask themselves: Travel agencies were supposed to be supported. In order to encourage marketing, appropriate credits were supposed to be given. Supposedly decisions on these issues had already been taken and the only phase was the payment. What happened? What happened?..

3 DOSYA We are not protecting the environment!.. Doğamızı korumuyoruz!.. Haz rlayan-prepared by: Sunay Ünlü Yücel TÜRSAB Ar-Ge Departman -TÜRSAB Research & Development UNEP verilerine göre dünyada korunan alanların yüzölçümü toplamın yüzde 13 ü iken bu oran Türkiye de sadece yüzde 4... According to the UNEP data, in the world conserved areas are covering 13% of the total area, but this ratio is only 4% in Turkey 4 TÜRSAB

4 Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) ın UNEP Dünya Korunan Alanlar Takip Merkezi nden (WCMC) elde ettiği veriler üzerinden yaptığı bir araştırma, korunan alanların ülke yüzölçümüne oranı bakımından Türkiye nin dünya ortalamalarının çok gerilerinde kaldığını ortaya koydu. TÜRSAB Ar-Ge Departmanı nın WCMC nin ülke ve bölgesel verilerini karşılaştırmak suretiyle elde ettiği sonuçlara göre Türkiye de uluslararası normlara uygun statülerde korunan alan miktarının ülkenin toplam yüzölçümüne oranı yüzde 3,9 iken, dünyadaki korunan alanların toplamı dünya yüzölçümünün yüzde 12,8 ine denk geliyor (denizlerdeki 12 mil kıyı şeridi de yüzölçüme dahil). Eşsiz doğal varlıkları övünç kaynağı olan Türkiye de koruma altındaki alanların oranı o kadar az ki, bu alan da Asya/Pasifik, hatta Afrika kıtasının ortalamalarının bile altında kalıyor. Bu iki kıtadaki korunan alanların ortalaması denizlerdeki 12 mil kıyı şeridi dahil olmak üzere toplam alanlarının sırasıyla yüzde 10,5 ve yüzde 9,8 i. Avrupa kıtasındaki korunan alanların toplam içindeki oranı ise yüzde 9,11 düzeyinde. Bu oran Batı Avrupa Ülkeleri göz önüne alındığında yüzde 11,8 e çıkıyor. Koruma alanlarının oranı Türkiye nin turizmdeki bazı rakipleri ile karşılaştırıldığında da rakip ülkelerin doğal ve tarihi varlıklarını Türkiye den çok daha fazla koruma altına aldığı görülüyor. Örneğin, İspanya da korunan alanların ülkenin yüzölçümüne oranı yüzde 7,8, Fransa da yüzde 11,7 ve İtalya da yüzde 12,5. Güney Avrupa da sadece Yunanistan yüzde 2,8 oranındaki korunan alanıyla Türkiye den daha kötü durumda. WCMC dünyada korunan alanları 1a,1b, II, III, IV,V, ve VI şeklinde sınıflandırıyor ve bu kategorilerdeki alanları koruma altında kabul ediyor. Kategori 1a mutlak koruma altındaki doğal rezervleri, kategori 1b vahşi yaşam alanlarını, kategori II milli parkları, kategori III tabiat anıtlarını, kategori IV habitat ve tür yönetim alanlarını, kategori V koruma altındaki karasal ve denizlere ait güzellikleri, kategori 6 ise yönetilen kaynak koruma alanlarını gösteriyor. Türkiye de korunan alanların az olması yetmiyormuş gibi bu alanlarda özellikle de milli parklardaki yapılanma ve yönetim yapıları da gelişmiş ülkelerdekinin çok gerisinde kalıyor. Örneğin, yüzbinlerce turistin ziyaret ettiği Köprülü Kanyon Milli Parkı nda koruma sadece sözde var. Bu milli parkımızda pratikte hiç bir milli park faaliyeti bulunmuyor. Milli parklarımızın çoğunda da durum bundan öteye gitmiyor. İtalya dan çarpıcı örnek Roma nın güneyinde bulunan ve 50 bin hektar arazi üzerine kurulu olan Abruzzo Milli Parkı nda park yönetimi bölgenin en yüksek mülki amiri statüsünde. Bu parkta mutlak koruma alanları, tarımsal bölgeler, tampon bölgeler, turistlerin girebileceği bölge ve güzergâhlar farklı statüler kazandırılarak ayrılmış bulunuyor. Mutlak korunan alanların önemli bir bölümü köylüye ait arazilerden oluşuyor. Devlet koruma altına aldığı bu topraklar için köylülere yılda 500 bin avro kira ödüyor. İçinde dokuz adet köy bulunan parkta, yönetim her köyde farklı temalar işleyen müzeler açmış. Müze binaları otantik yöresel binaların restorasyonu sonucu parka According to a research conducted by the Association of Turkish Travel Agencies (TÜRSAB) based on the data obtained from the UNEP (United Nations Environment Program) World Conservation Monitoring Centre (WCMC), in terms of ratio of conserved areas to the total area of the country, Turkey is far below world average. TÜRSAB R&D Department conducted a study using WCMC s country and regional data. According to this study, in Turkey total conserved areas, according to international norms, is only 3.9% of the country s total area, but in the world conserved areas are 12.8% of the total area in the world (12-mile coastline in seas is included in this area). Turkey has the pride of having matchless natural areas but unfortunately area of conserved areas is very low below the averages of Asia/Pacific, even African continent. In these two continents conserved areas, including 12-mile coastline, 10.5 percent and 9.8 percent, respectively, of the total continental area. In European continent conserved areas are approximately 9.11 percent of the total area. When Western European countries are considered this ratio is reaching 11.8 percent. Compared to some of Turkey s rivals in tourism sector, these rival countries have much higher conservation ratio for their natural and historical assets. For example, ratio of conserved areas to total area is 7.8 percent in Spain, 11.7 percent in France and 12.5 percent in Italy. In Southern Europe only Greece with 2.8 percent Roma nın güneyinde bulunan ve 50 bin hektar arazi üzerine kurulu olan Abruzzo Milli Parkı nda park yönetimi bölgenin en yüksek mülki amiri statüsünde In Abruzzo National Park, located in south of Rome and has 50 thousand hectare land, the park s administration has the highest administrative authority in the area TÜRSAB 5

5 Eşsiz doğal varlıkları övünç kaynağı olan Türkiye de koruma altındaki alanların oranı o kadar az ki, bu alan da Asya/Pasifik, hatta Afrika kıtasının ortalamalarının bile altında kalıyor Turkey has the pride of having matchless natural areas but unfortunately area of conserved areas is very low below the averages of Asia/ Pacific, even African continent 6 TÜRSAB kazandırılmış. Park yeterli düzeyde koruma görevlileri ile korunuyor. Köylüler park sayesinde hem kira geliri, hem de turizm geliri elde ettikleri için parktan yana tavır alıyorlar ve burayı koruyorlar. Şimdi, çevre köyler de park sınırları içine dahil olmak istiyorlar. Alplerin Hohe Tauern i Avusturya daki Hohe Tauern Alpler in en büyük milli parkı. Toplam 1815 kilometre karelik bir alan üzerine yayılan park Avusturya Alpleri nin muhteşem zirveleri üzerinde kurulu. Parkın koruma konusundaki en önemli görevlerinden birisi bölgedeki buzul yapılarını ziyaretçi baskısından korumak ve bu trafiği yönetmek. Parkın yıllık ziyaretçi sayısı zirve yaptığı yıllarda 1,3 milyona kadar ulaşıyor. Vasat yıllarda 900 bin ziyaretçi çeken milli parkın yönetim kabiliyetleri ve yetkileri büyük. Park üç farklı eyalet içinde kaldığı halde bu bir sorun yaratmıyor. Parkın tepe yönetimi bu üç eyalet tarafından dönüşümlü başkanlık sistemiyle sürdürülüyor. Parkta yürüyüş ve araç güzergâhları çok net olarak belirlenmiş. Parkın en önemli güzergâhlarından birisi olan Großlockner High Alpine Road ta seyir terasları yapılmış. Buzulların etrafında 2 milyon avro harcanarak oluşturulan yürüyüş güzergâhları tehlikeli yerlerde açılan tünellerle conservation ratio is in worse situation than Turkey. WCMC is classifying conserved areas under 1a, 1b, II, III, IV, V, and VI categories and areas under these categories are accepted under conservation. Category 1a includes natural reserves under certain conservation, category 1b includes wild life areas, category II national parks, category III natural monuments, category IV habitat and species management areas, category V land and sea natural beauties under conservation, and category VI includes administrated source conservation areas. In Turkey the ratio of conservation is not only too low, but also construction and administration structures, especially in national park, are in worse situation than developed countries. For example, Köprülü Canyon National Park, which is being visited by hundreds of thousands of tourists, there is only alleged conservation. In practice, in this national park no national park activity is being carried out. Unfortunately in most of our natural park the situation is not better than this one. An impressive example from Italy In Abruzzo National Park, located in south of Rome and has 50 thousand hectare land, the park s administration has the highest administrative authority in the area. In this park absolute conservation sites, agricultural areas, buffer zones, areas open for tourists visit, and routes have been divided by assigning different status to each sector. Most of the absolute conservation sites belong to the villagers. The state is paying 500 thousand Euro yearly rent to the villagers for this land under conservation. There are nine villages in the park and the administration has founded museums with different themes in each village. Museums have been established in the redecorated authentic local buildings. The park is being protected by enough number of security guards. Villagers are receiving both rent and income from tourism, therefore they are protecting the park. Nowadays, other villages in the area demanding to be included into the park. Hohe Tauern of the Alps Hohe Tauern in Austria is the biggest national park in the Alps. The park has a total area of 1815 square kilometers and located on the magnificent high parts of the Austrian Alps. One of the most important tasks in the park is protection of glaciers in the area from the visitors and administrating the visitor traffic. In some periods, the park has been visited by 1.3 million visitors in a year. On an average year 900 thousand people are visiting the park in a year and the national park has wide administration capability and authorities. The park is spread over three different states but this is not causing a problem. The park is being administrated according to a presidential system and the top administration position is rotating among these three states. In the park walking and vehicle routes have been distinguished very clearly. Großlockner High Alpine Road is one of the most important routes in the park name and observation platforms have been constructed. Walking routes have been established around the glaciers by spending 2 million Euro and these routes have been supported by the tunnels constructed in dangerous areas. These routes and other attraction centers formed in other points are preventing, although it is not forbidden, overcrowding around and on the glaciers. Informative and directing signs made of natural materials have

6 desteklenmiş. Bu güzergâhlar ve başka yerlerde oluşturulan çekim ve cazibe merkezleri sayesinde yasak olmadığı halde buzulların etrafında ve üzerinde kalabalıkların oluşması engelleniyor. Doğal malzemelerden yapılan bilgilendirici ve yönlendirici işaretleme ve enformasyon levhaları kullanılmış. Park yönetimi tur ve pazarlama şirketleri kurarak parktaki turizm faaliyetlerinden gelir elde ediyor ve kendi giderleri için fon yaratıyor. İspanya nın Minorka sı İspanya nın Balear Adaları ndan birisi olan Minorka bir milli park olarak tümüyle koruma altına alınmış. Geleneksel koruma alanlarından farklı olarak içinde bir uluslararası havaalanı, 90 bin turist yatağı, bir ticari liman, kasabalar ve turizm merkezleri bulunan koca bir ada tümden milli park ilan edilmiş. Takım adalardan büyüğü olan Mayorka dan farklı olarak hâlâ doğal varlıklarını bozulmamış şekilde muhafaza eden geleneksel tarımın sürdüğü bir ada. Adada sadece kara parkı değil, bir deniz rezervi de oluşturulmuş. Minorka arazi kullanım planını geniş bir kosensusla hazırlamış. UNEP Biyosfer Rezervi statüsünü almak üzere aday olmuş ve bunu almaya hak kazanmış. Bu gelişme, adaya olan turistik ilgiyi de artırmış. Bu statüyü alabilmek için uyulması gerekli 20 temel çevre prensibine uygun özel yasalar çıkarılmış yılında adada konaklayan yabancı ziyaretçilerden günlük 1 avro eko vergi alınmaya başlanmış. Bir çok bölgede kamping ve tekne demirlemesi yasaklanmış. Adadaki doğal yapının takibi için de bir daimi bilimsel komisyon kurulmuş. Tarımsal faaliyetler daha dengeli bir şekilde yürütülmeye başlanmış. Bunlar, milli parkların yönetimine ilişkin başarılı örneklerden sadece birkaçı. Ancak, Türkiye de korunan alanların yönetimi ya da milli park yönetimi anlamında bu örneklerin bir benzerine rastlamak maalesef henüz mümkün değil. İngiltere nin en büyüğü Büyük Britanya nın 14 milli parkı, İngiltere topraklarının yüzde 10 unu oluşturuyor. Bunlardan Galler de bulunan 3 milli park Galler ekonomisine 177 milyon sterlinlik girdi sağlıyor ve bu parklarda 12 bin kişi istihdam ediliyor. Milli parkların sürdürülebilirliğinde çevrenin önemi büyük. Turizm, dinlence, çiftçilik, balıkçılık milli parklar için önemli sektörler. Broads İngiltere nin en büyük milli parkı. 303 kilometre karelik bir alana sahip. Avrupa nın en ünlü nehir ulaştırmasına sahip. Önceleri, bu su yolları deniz ulaşımında önemli iken, günümüzde daha çok ziyaretçinin eğlenmesine yönelik aktiviteler için kullanılıyor. Yılda iki milyon kişi tarafından ziyaret ediliyor. Milli Park Broads Authority tarafından yönetiliyor. Broads Authority, milli parkın doğal yaşamını korumak, parkın doğal güzelliklerinin halk tarafından bilinmesine çalışmak, denizciliğe olan ilginin devamını sağlamak amacıyla kurulmuş yasal bir organizasyon. BA aynı zamanda Broads ta yaşayan ya da çalışan insanların ekonomik ve sosyal yaşamlarından da sorumlu. Authority, Parlamento kararıyla 1988 yılında kurulmuş. Broads ta çevrede bozulmalar meydana gelmesi sonucu böylesi bir organın oluşturulması ve parkın bu organ tarafından yönetilmesi kararı alınmış. BA da lokal yetkililerce atanmış 21 üye var. Bu üyeler Denizcilik Komitesi, Planlama Komitesi, Standart Oluşturma Komitesi nde görev yapıyorlar. BA nın çalışmaları bu komiteler içinde devam ettiriliyor. BA nın iki çeşit bütçesi var: Genel Bütçe ve Denizcilik Bütçesi. Genel Bütçe nin geliri Hükümet e bağlı olarak çalışan Çevre, Gıda ve Kırsal Bölge Departmanı tarafından sağlanıyor. Bu bütçede planlama, koruma, tanıtma, yönetim giderleri been used. The park administration is creating income sources from the tourism activities in the park by founding tour and marketing companies and creating a fund for its own spending. Spain s Minorca Minorca is one of Spain s Baleares islands and as a national park it is under conservation as a whole. Differently from traditional conservation areas, the large island with 90 thousand tourist bed capacity, one commercial harbor, towns and tourism centers, has been declared as a national park. Minorca is different from Majorca, the bigger islands in the archipelago, it still possesses its natural assets and traditional agricultural activities are still conducted. In addition to the park on the land, there is also a sea reserve. Land utilization plan has been established through a wide consensus in Minorca. It became a candidate to receive UNEP s Biosphere Reserve status and later on received this status. This development attracted more tourists to the island. In order to this status, special laws have been issued to realize 20 basic environmental principles. Beginning in 2002, foreign visitors accommodating on the island were required to pay daily 1 Euro eco tax. In many areas camping and boat anchoring are forbidden. In order to İspanya nın Balear Adaları ndan birisi olan Minorka bir milli park olarak tümüyle koruma altına alınmış Minorca is one of Spain s Baleares islands and as a national park it is under conservation as a whole TÜRSAB 7

7 Büyük Britanya nın 14 milli parkı, İngiltere topraklarının yüzde 10 unu oluşturuyor 14 national parks in the Great Britain form 10 percent of English territory 8 TÜRSAB bulunuyor. Denizcilik bütçesi ise tamamen girişlerden alınan ücretlerle oluşturulmuş. Restore edilmiş yeldeğirmenleri, kiliseler, bahçeler milli parkın cazibelerinden. Nehir üzerinde salla kilometrelerce dolaşmak da parkı oldukça ilginç kılıyor. Nehirde yaklaşık 200 kilometrelik gezinti yapılabiliyor. Yürüyüş, balık tutmak, kuş gözlemlemek, bisiklet kullanmak, kano yolculuğu park ziyaretçilerinin katılabileceği aktivitelerden. Milli parkta engellilerin ziyaretlerini rahatlıkla yapabilecekleri olanaklar düşünülmüş. Engelli arabalarının konulabileceği sandallar, yürüyüş güzergâhları, balık tutmak için uygun platformlar, engelli bisikletleri vb. parkın bu müşterilerine özel olarak hazırlanmış. Dünyanın en büyüğü Yellowstone ABD nin Wyoming Eyaleti ndeki Yellow Stone Milli Parkı yüzölçümü 8500 kilometre kareyi aşan ve Türkiye nin milli parklarının toplam alanına (9600 kilometre kare) yakın büyüklükte bir milli parktır yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilen park, o coğrafyadaki yapısal çöküntülerin kısmen çok kalın lav tabakalarıyla dolmasıyla oluşmuştur. Bu volkanik görüntü olağanüstü bir manzara yaratır. Park Grand Kanyon, dünyanın en önemli ve ilginç sıcak su kaynakları, yabani koyunlar, ren geyikleri, birçok yabani hayvan çeşidiyle oldukça ilgi gören bir parktır yılında 2 milyon 836 bin kişi tarafından ziyaret edilmiştir. Yaz aylarında milli parkta çalışan sayısı 3500 kişiye ulaşıyor. Diğer zamanlarda ise yaklaşık 800 kişi parkta hizmet veriyor. Milli parkta 9 müze, 2238 yatak kapasitesine sahip 9 konaklama merkezi, 2 binden fazla kamp yapılabilecek saha, 49 piknik alanı var. Parkta ayrıca 20 ye yakın lokanta ve atıştırma yerleri bulunuyor. Parkın önemli bir bölümü engelli ziyaretçilerin kendi follow the natural habitat on the island a permanent scientific commission has been founded. Agricultural activities have being conducted more carefully. These are just few examples of successful national park administration. Unfortunately in Turkey, in terms of conserved areas administration or national parks administration, it is not possible to find examples like the ones mentioned above yet. England s biggest one 14 national parks in the Great Britain form 10 percent of English territory. Among these parks, 3 national parks are creating 177 million sterling income for the economy of the Wales and 12 thousand people are being employed in these parks. The environment has a big importance in sustainability of natural parks. Tourism, relaxation activities, farming, fishing are important sectors for national parks. Broads is the largest national park in England. It has an area of 303 square kilometers. It has the most famous river transportation in Europe. Formerly these sea ways used to be important for transportation purposes, but nowadays they are mostly used for the purpose of entertainment activities for visitors. Two million people are visiting the park in a year. The national park is administrated by the Broads Authority. The Broads Authority is a legal organization founded for purposes of protecting natural life in the park, introducing natural beauties of the park to the public, and sustaining the interest in oceans. At the same time the BA is responsible from economic and social lives of the people living in Broads. The Authority was founded in 1988 by a parliament decision. In Broads degenerations took place in the environment and in order to prevent these changes it was decided to form such an organ and to administer the park via this organ. The BA has 21 members appointed by local authorities. These members are serving in the Sea Committee, Planning Committee, and Standard Formation Committee. The BA s activities are taking place within these committees. The BA has two types of budgets: General Budget and Sea Budget. Income of the General Budget is provided by Environment, Food, and Rural Area Departments working under the governmental authority. In this budget there are protection, introduction and administration expenses. Sea Budget is totally formed of the income earned from entrance fees. Restored windmills, churches, and gardens are attraction centers of the national park. Sailing on a raft in the river for many kilometers is making the park very interesting. It is possible to sail on the river for approximately 200 kilometers. Visitors can participate in many activities like walking, fishing, bird observation, cycling, canoeing, and travelling. In the national park necessary measures have been taken for making handicapped visitors visits comfortable. Boats for placing handicapped visitors seats have

8 ABD nin Wyoming Eyaleti ndeki Yellow Stone Milli Parkı yüzölçümü 8500 kilometre kareyi aşan ve Türkiye nin milli parklarının toplam alanına (9600 kilometre kare) yakın büyüklükte bir milli parktır Yellowstone National Park is located in the United State s Wyoming state and its total area is exceeding 8500 km 2 it is almost as big as total areas of all national parks in Turkey (9600 km 2 ) 10 TÜRSAB başlarına gezinmelerine olanak sağlayacak donanıma sahip. Engelli ziyaretçiler, parkın hangi olanaklarından ve nasıl yararlanabileceklerine ilişkin bilgilere web ya da broşürler aracılığıyla rahatlıkla ulaşabiliyorlar. Engellilere de hizmet veren otel, kamp alanları, lokantalar, kullanılabilecek tekerlekli sandalyeler, duşlar vb. park içindeki birçok ofis de engellilerin de rahatlıkla girip-çıkabileceği biçimde yapılmış. Parkta verilen servisler: Bot kiralama, kamp yapma (park kamp için gerekli olan her tür olanağa sahip. Parkta 12 tane kamp merkezi bulunuyor. Parkın dışında da birçok kamp merkezi var. Kampın içinde ayrıca benzin servisi veren istasyonlar, kitap satan dükkânlar, posta ofisleri, konaklama merkezleri bulunuyor. Parkta at binme hizmeti de veriliyor. Kış aylarında ise parkta kar yürüyüşleri, kar arabalarıyla gezinti, kayak, vahşi yaşam turları gibi çeşitli aktiviteler düzenleniyor. Parkın yönetimi ABD İçişleri Bakanlığına bağlı Ulusal Milli Park Hizmeti (NPS) tarafından yürütülüyor. Parkın yıllık işletme bütçesi 23,7 milyon dolar. Parka Yellowstone Vakfı ve diğer sponsorlar tarafından 2005 yılında 1932 milyon dolarlık bağış yapılmış. Vakıf, parkın geliştirilmesi amacıyla kurulan kâr gütmeyen bir kuruluş. Park, ticari ya da ticari olmayan birçok kuruluştan sponsorluk desteği alıyor. been designed, walking routes, convenient fishing platforms, handicapped cycles etc. have been provided for these customers. The largest one in the world: Yellowstone Yellowstone National Park is located in the United State s Wyoming state and its total area is exceeding 8500 km2 it is almost as big as total areas of all national parks in Turkey (9600 km2). The park was declared as a world heritage site by UNESCO in The park was formed as a result of thick lava layers filling structural geographic deep shapes. This volcanic view is creating a magnificent scene. Grand Canyon with its most important and interesting hot water resource in the world, wild sheep, deer, and many other wild animals is a very popular park. In million 836 thousand people visited the park. In summer season up to 3500 people are being employed in the park. In the rest of the year approximately 800 people work in the park. In the national park there are 9 museums, 9 accommodation centers with a total 2238 bed capacity, more than 2 thousand sites for camping, and 49 picnic areas. In addition, there are approximately 20 restaurants and fast food areas in the park. Big part of the park has been equipped for handicapped visitors so they can visit the park without receiving any assistance. Handicapped visitors can obtain information about conditions and opportunities in the park from the web site or brochures. There are hotels, camping sites, restaurants, wheel chairs, showers etc. which can be used by handicapped visitors. Many offices in the park is designed for easy access of the handicapped visitors. Services offered in the park: boat renting, camping (the park has all necessary opportunities required for camping). There are 12 camping centers in the park. There are also several camping centers out of the park. In addition to these facilities, there are also gas stations, bookstores, mail offices, accommodation centers in the park. Horse riding service is also provided in the park. In winter season, snow walks, snow board trips, skiing, wild life tours and similar activities are conducted in the park. The park is administrated by the National Park Services, which works under the authority of US Secretariat of Domestic Affairs. The park s yearly management budget is $ 23.7 million. $932 million has been donated to the park in 2005 by the Yellowstone Foundation and other sponsors. The foundation is a non-profit organization which was established to develop the park. The park is receiving sponsoring support from many commercial and noncommercial organizations.

9 GEZİ Şanlıurfa: enchanted, beautiful city Şanlıurfa, tılsımlı güzel şehir... Yaz -Text: Barış Behramoğlu Fotoğraflar-Photos: Rasim Konyar 12 TÜRSAB

10 Şanlıurfa bölgesi, şehir merkezi başta olmak üzere, görülmesi gereken pek çok tarihi değere evsahipliği yapmaktadır. Harran, Birecik, Halfeti insanı büyüleyen ve hafızasında yer eden zenginliklere sahip, Şanlıurfa ya bağlı ilçelerden sadece birkaçı. Ama önce, Hz. İbrahim in yaşadığı ve burada ateşe atıldığı düşüncesinden Peygamberler Kenti olarak da tanınan Şanlıurfa merkezinden başlamalı geziye... Şanlıurfa bölgesinin tarihi çok eski yıllara dayanıyor ve bunun üzerinde çeşitli hikâyeler bulunuyor. Bu rivayetlerden biri de, Havva nın bir dönem burada yaşadığı, hatta Harran Ovası na ilk buğday tohumunu ektiği yönünde olandır. Tarihçi Ebul Farac a göre ise Şanlıurfa Nuh Tufanı ndan sonra kurulan ilk şehirlerden biri. İ.Ö 2000 yıllarında Hurri Mitanni devletini kuran Hurrileri sırasıyla Asurlular, Medler, Makedonyalılar ve Romalılar izlemiş ve Şanlıurfa bölgesini There are many historical places in Şanlıurfa region, especially in the city centre, which should be seen. Harran, Birecik, Halfeti are only few of Şanlıurfa s counties with different fascinating places which affect people deeply. The visit to Şanlıurfa, also know as City of Prophets since Prophet Abraham lived and thrown into fire in this city, should start from downtown History of Şanlıurfa region has a long historical background and there are many stories on this issue. According to one of these tales, Eve lived in this area for a while and even planted the first wheat seed on Harran Plain. According to historian Ebul Farac, Şanlıurfa was one of the first cities founded after the Flood of Noah. Hurries founded Hurri Mitanni state around 2000 B.C. and later Assyrians, Meds, Macedonians, and Romans controlled the area and added Şanlıurfa region to their territories. When the Roman Empire divided, Şanlıurfa became under the control of Byzantium. Şanlıurfa was surrounded by Arabs, Byzantium and later TÜRSAB 13

11 Şanlıurfa bölgesi, şehir merkezi başta olmak üzere, görülmesi gereken pek çok tarihi değere evsahipliği yapmaktadır There are many historical places in Şanlıurfa region, especially in the city centre, which should be seen kendi topraklarına katmışlardır. Roma İmparatorluğu bölününce Bizans ın hakimiyetine giren Şanlıurfa, Araplardan sonra Bizanslılar tarafından kuşatılmış ardından da Selçuklu Türkleri devreye girmiştir. Haçlı Seferleri sırasında Edessa Kontluğu nun kurulduğu Şanlıurfa bölgesi, Musul Hükümdarı İmadeddin Zengi sonrasında Selahattin Eyyubi ve Timur ordularına da teslim olmuştur yılında, Osmanlı ya geçen Şanlıurfa, Kurtuluş Savaşı sırasında önce İngilizlerin ardından da Fransızların işgalinde kalmıştır yılında ise verilen mücadelelerle, Ankara Anlaşması imzalanmış ve bu bölge son olarak Türkiye Cumhuriyeti topraklarına bağlanmıştır. Şanlıurfa bölgesi, şehir merkezi başta olmak üzere, görülmesi gereken pek çok tarihi değere evsahipliği yapmaktadır. Harran, Birecik, Halfeti insanı büyüleyen ve hafızasında yer eden zenginliklere sahip, Şanlıurfa ya bağlı ilçelerden sadece birkaçı. Ama önce, Hz. İbrahim in yaşadığı ve burada ateşe atıldığı düşüncesinden Peygamberler Kenti olarak da tanınan Şanlıurfa merkezinden başlamalı geziye... Sayısı az gibi görünse de, mutlaka izini sürmeli bu eşsiz kentteki tarihi kalıntıların, yapıların ve eserlerin yıldır yoğun şekilde gerçekleşen göçler Şanlıurfa merkezinde gecekondulaşmaya yol açmış. Bu evler şehrin güzelliğini gölgelese de, boz bir coğrafyanın hakim olduğu Şanlıurfa da, yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmayan Urfa Kalesi nin arasında, Tayyar Mehmed Paşa, Molla ve Gezer Paşa saraylarının kalıntıları bulunuyor. Bir kilisenin üstüne inşaa edildiği bilinen Ulu Camii başta olmak üzere, Halilü r Rahman Camii, Sultan Hasan Padişah Camii, Akcamii, Beylerbeyi Camii, Kadıoğlu Camii, Rızvaniye Camii, Mevlahane Hanı, Eşkiya filmiyle herkeste iz bırakan Gümrük Han Kervansarayı ile Şeyh Ali Dede, Mevlana Halidoğlu ve Nimetullah Bey türbeleri tarihten izleri belleklerimize kazıyor. Balıklı Göl ve çevresi Balıklı Göl olarak bilinen Halilü r- Rahman ve Ayn-ı Zilha gölleri kenarından hem turistlerin hem de yerli halkın soluklanıp çay içebilecekleri tesisler var. Balıklı Göl ün hikâyesi oldukça ilginç. Rivayet ediliyor ki, Hz. İbrahim, Hükümdar Nemrut ve putlara tapan diğer insanlara tek bir Tanrı olduğu fikrini yaymaya başladığında, Nemrut Urfa Kalesi nin bugün bulunduğu by Seljuk Turks. During the Crusades, Edessa Count was founded in Şanlıurfa region, and controlled by the Ruler of Mosul İmadeddin Zengi and later by Selaheddin Eyyubi and armies of Timor. Ottomans took the control of Şanlıurfa in 1516 and after the Turkish War of Independence Şanlıurfa was occupied by the English and later by the French soldiers. After dense struggles in 1921, Ankara Agreement was signed and this region was annexed to the territory of the Turkish Republic. There are many historical places in Şanlıurfa region, especially in the city centre, which should be seen. Harran, Birecik, Halfeti are only few of Şanlıurfa s counties with different fascinating places which affect people deeply. The visit to Şanlıurfa, also known as City of Prophets since Prophet Abraham lived and thrown into fire in this city, should start from downtown Although they may appear very few, historical ruins, buildings and sites of this incomparable city should be visited. Due to dense migration over the past 40 years caused construction of shanties in Şanlıurfa city centre. Although these houses are disturbing nice scene of the city, a grey geography is dominant in Şanlıurfa. Within Urfa Fortress, its construction date is not known for sure, 14 TÜRSAB

12 tepeden Hz. İbrahimi ateşe atıyor. Peygamberin düştüğü yerde ateş suya, odunlar da balıklara dönüşüyor. Ona inanan Nemrut un kızı da bu acıya dayanamayarak kendini Hz. İbrahim in peşinden boşluğa bırakıyor ve onun düştüğü yer de Ayn-ı Zeliha Gölü oluyor. Burada bulunan ve Urfa merkezinde sıkça rastlanılan kanallarda yaşayan sazan balıkları günümüzde hâlâ kutsal sayılıyor. Gölün bitişiğindeki Halilü r Rahman Camii ise Bizans döneminde yaptırılan Meryem Ana Kilisesi üzerine Eyyübiler tarafından yapılmış. Camiinin kitabesinden anlaşıldığı üzere, 1211 yılında yaptırılmış bu camii, bugün alanında bulunan Balıklı Göl, medrese ve mezarlık ile tam bir külliye gibi. Yine gölün diğer kenarında yer alan Rızvaniye Camii, Bizans döneminde inşaa ettirilen St. Thomas Kilisesi nin bulunduğu yere, 1716 yılında Rızvan Ahmet Paşa tarafından yaptırılmış. İnanç turizmi kapsamında Şanlıurfa da gezilmesi gereken camiilerden biri de Ulu Camii dir. Şehrin merkezinde yer alan bu camii bir sinagog olarak işlev görürken, dönemin psikoposu Rabula tarafından St. Stephan Kilisesi ne dönüştürülmüştür yılından başlayarak beş yıl içerisinde ise üzerine Nurettin Zengi tarafından inşaa edilen camiinin mimarisi çok güzel. Günümüzde minare olarak kullanılan eski çan kulesinin yanı sıra yapı, bir avluya açılan sivri 14 kemerden oluşuyor. Bu stilin ilk olarak Şanlıurfa da kullanılmış olduğunu da belirtmeliyiz. Şanlıurfa Kalesi ve tarihi şehir M.Ö 2000 yılında yapıldığı sanılan Şanlıurfa Kalesi, şehrin tepesinde bulunuyor ve inanılmaz bir manzara sunuyor. Kaleye çıkmak için iki farklı yol kullanmak mümkün. İlki dar ve basamaklı bir tünel. Burası aydınlatılmış 100 ün üstünde dik basamaktan oluşuyor. İkincisi dışarıdan, açık havada çıkılan merdivenler. there are ruins of Tayyar Mehmed Pasha, Molla and Gezer Pasha palaces. Ulu Mosque, which was constructed over a church, Halilü r Rahman Mosque, Sultan Hasan Padişah Mosque, Ak Mosque, Beylerbeyi Mosque, Kadıoğlu Mosque, Rızvaniye Mosque, Mevlahane Khan, Gümrük Khan Caravansary, which impressed everyone in the movie of Eşkiya, and Sheik Ali Dede, Mevlana Halidoğlu and Nimetullah Bey tombs are among important historical monuments. Finny Lake and the surrounding area Halilü r-rahman and Ayn-ı Zilha Lakes are known as Finny Lake and there are facilities by this lake where tourists and local people can rest and drink tea. Finny Lake has an interesting story. It is rumored that, when Prophet Abraham started to spread the idea about existence of only a single God among people who worship the Ruler Nimrod and different idols, Nimrod threw Prophet Abraham from the hill, where Urfa Fortress located now, into the fire. In the place where the prophet fell fire turned into water and woods turned into fishes. Nimrod s daughter was one of the followers of the prophet and could not stand the sorrow, and jumped after Prophet Abraham. In the place where she fell Lake of Ayn-ı Zeliha was formed. Carp fishes living in here and in the canals in the city centre are still considered to be sacred. Halilü r Rahman Mosque located next to the lake was built during the Eyyübi Era in place of the Virgin Mary Church. As indicated in the epigraph of the mosque, this mosque which was built in 1211, the Finny Lake, religious school and graveyard form a complex of facilities adjacent to the mosque. Rızvaniye Mosque, located on the other side of the lake, was built by Rızvan Ahmet Pasha in 1716 to replace St. Thomas Church which was built during the Byzantium Era. Ulu Mosque is one of the places during the belief tourism. This mosque is located in city centre and used to be a synagogue. Bishop Rabula turned the synagogue into St. Stephen Church. Construction of the mosque by Nurettin Zengi in its place started in 1170 and lasted five years the mosque has a very nice architecture. In addition to the minaret which was formerly used as a belfry, there are 14 arches with access to the patio. It is necessary to remember that this style was used for the first time in Şanlıurfa. Şanlıurfa Fortress and historical city Şanlıurfa Fortress, constructed around 2000 B.C., is located on a hill in the city and creates a magnificent view. There are two routes which can be used to get to the fortress. The first one is a narrow tunnel with steep stairs in it. This route is alighted and includes more than 100 steep stairs. The second one is an open air stairs. It is important to remember that these steep stairs take you to the high point. Many sources are indicating that the fortress played very important role during the Crusades. The fortress was repaired during the Ottoman Era and the two stone columns at the upper part of the fortress believed to be the launcher which was used to throw Prophet Abraham. Therefore people are still calling these columns as the launcher. In fact these approximately 17-meter high columns were built during the Osroene Kingdom. The section at the back part of the fortress called as forty-cave. At the end of the Harran dan görüntüler Views from Harran Osmanlı döneminde ise onarılan kalenin tepesinde yer alan iki taş sütunun ise Hz. İbrahim in aşağıya atılmasını sağlayan mancınık olduğuna inanılıyor The fortress was repaired during the Ottoman Era and the two stone columns at the upper part of the fortress believed to be the launcher which was used to throw Prophet Abraham

13 En sıcak Urfa günü bile, Gümrük Hanı nın gölgesinde serinlemek mümkün olabiliyor Even in the hottest days of Urfa it is possible to cool off in the shadow of Gümrük Khan 16 TÜRSAB Unutmamalı ki bunlar da dik basamaklardan oluşuyor çünkü neticede tepeye çıkılıyor! Kalenin Haçlı Seferleri sırasında önemli rol oynadığı kaynaklarda yazıyor. Osmanlı döneminde ise onarılan kalenin tepesinde yer alan iki taş sütunun ise Hz. İbrahim in aşağıya atılmasını sağlayan mancınık olduğuna inanılıyor. Bu yüzden halk bunlara bugün bile mancınık diyor. Halbuki bunlar, Osroene Krallığı döneminde yapılmış yaklaşık 17 metre yüksekliğindeki sütunlardır... Kalenin arkasındaki mahalleye Kırk Mağara deniliyor. Bu bölgede yapılan araştırmalar neticesinde ise Süryanilerle, Roma ve Bizans dönemlerine ait mozaikler bulunmuştur. Arabi Camii, Yorgancı ve Zincirli gibi en çok bilinen tarihi sokakları sayesinde Şanlıurfa nın, kalesinden de görülebileceği gibi, inanılmaz bir kent mimari yapısı bulunuyor. Sokakları, yüksek duvarları, cumbaları, sokağa bakan evleri, kabaltı denilen beşik tonoz örtülü geçitleriyle bu şehre gelenler tarihin içinde yolculuk yapıyormuş duygusuna kapılıyorlar. Gümrük Hanı Gümrük Hanı, Şanlıurfa merkezinde bulunan belki de en güzel mekânlardan biri. Çarşının içinde bulunan hanın avlusunda oturup, bölgenin özel kahvesi mırra, Türk Kahvesi, çay içilerek, sohbet edilebiliyor. Giriş kapısı üzerindeki kitabede 1563 tarihinde Urfa Sancakbeyi Halhallı Behram Paşa tarafından yapıldığı yazıyor. Halilü r Rahman Gölü suyunun geçtiği avlusunu çevreleyen dükkânların üzerinde, ikinci bir kat daha bulunuyor. Buradan çok güzel fotoğraflar çekiliyor ve yapının tüm güzelliği ortaya çıkıyor. Burası aynı zamanda Şener Şen in başrolünü oynadığı Eşkiya nın çekimlerinin yapıldığı alanlardan biri. En sıcak Urfa günü bile, Gümrük Hanı nın gölgesinde serinlemek mümkün olabiliyor. Şanlıurfa nın tarihi çarşıları Gümrük Hanı nın dolaylarında, Osmanlı zamanından günümüze dek ulaşmış iş hanları ve çarşılar bulunuyor. Kazaz Pazarı (Bedesten), Sipahi Pazarı, Koltukçu Pazarı, Pamukçu Pazarı, Oturakçı Pazarı, Kınacı Pazarı, Bıçakçı Pazarı, Kazancı Pazarı, Neccar Pazarı, İsotçu Pazarı, Demirci Pazarı, Çulcu Pazarı, Çadırcı Pazarı, Saraç Pazarı, Attar Pazarı, Tenekeci Pazarı, Kürkçü Pazarı, Eskici Pazarı, Keçeci Pazarı, Kokacı (Kovacı) Pazarı, Kasap Pazarı, Eski Kuyumcu Pazarı, Boyahane Çarşısı, Kavafhane Çarşısı, Han önü Çarşısı, Hüseyniye Çarşıları tarihi özelliklerini koruyan önemli alışveriş yerleridir. Urfalıların ihtiyaçlarını yoğun olarak karşıladıkları bu mekânlara Şanlıurfa yı ziyaret edenler hayran kalıyor. İsot, mırra, keçe, bakır, çay, geleneksel kıyafet, örtü, sürme gibi yöreye özgü her türlü eşyanın, ürünün satıldığı bu çarşıları gezmek için en az yarım gün ayırmalı... Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi Müze kent olarak da bilinen Şanlıurfa da, kazılardan çıkan buluntular bugün Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi nde sergileniyor. Şanlıurfa nın yakında bulunan Göbeklitepe de arkeologların yürüttüğü kazılarda, ilkel avcı-toplayıcı insanların dinsel törenler için yaptıkları hayvan ve insan kabartmalarıyla süslü tapınaklar, büyük dikili taşlar ortaya çıkarılmış. Yaklaşık 11,500 yıl öncesine, Göbeklitepe de ortaya çıkan bu tapınaklar, dünyanın en eskileri olarak ifade ediliyor. Şehir Merkezi nde bulunan ve Büyük İskender in generallerinden Selevkos un kurduğu Edessa Kenti nde mağaralar, mezarlar, kayaya researches conducted in the area, mosaics from Assyrian, Roman, and Byzantium eras were discovered. Because of Arabi Mosque, well known historical Yorgancı and Zincirli streets and many other similar streets, Şanlıurfa, as it can be observed from the fortress, has incredible city architecture. Streets, high walls, bays, houses by the streets, covered passages named as kabaltı make people visiting the city to feel like going through a journey in history. Gümrük Khan Gümrük Khan is one of the most beautiful places in Şanlıurfa downtown. The khan is located in the bazaar and you can sit in its patio and drink local special coffee mırra, Turkish coffee, tea and have conversations. On the epigraph located above the entrance door it is indicated that it was built in 1563 by governor of Urfa, Halhallı Behram Pasha. There is a second floor on the stores located around the patio where water of the Halilürrühman Lake is passing through. Very nice pictures are being taken in this location and you can see all beauty of the building in these pictures. Some scenes of Eşkiya movie, in which Şener Şen casting, have been recorded in this location. Even in the hottest days of Urfa it is possible to cool off in the shadow of Gümrük Khan. Şanlıurfa historical bazaars In the surrounding area of the Gümrük Khan there are business khans and bazaars from the Ottoman era. Kazaz Bazaar (Bedesten), Sipahi Bazaar, Koltukçu Bazaar, Pamukçu Bazaar, Oturakçı Bazaar, Kınacı Bazaar, Bıçakçı Bazaar, Kazancı

14 oyulmuş yazılar, rölyef ve mozaikler bulunuyor ancak kent arkeolojik araştırmaların yapılmasını bekliyor. Bugün il genelinde 35 arkeolojik kazı gerçekleştirildiğini bilmek, üzerinde durulan toprağın tarihi zenginliğinin bir göstergesi... Edessa nın sınırları içerisinde Haleplibahçe Projesi çalışmaları sırasında savaşçı amazonların mozaiklere resmedilmiş ilk örnekleri bulunmuş, bunlar Fırat ın dibinden çıkan renkli ve 3-4 milimetrelik taşlarla yapılmış. Balıklı Göl ün yakınında yapılan arkeolojik kazılarda bulunan bir heykel ise yıl öncesine tarihlenerek, dünyanın en eski heykeli olarak kabul görüyor. Bu heykel ve Harran daki kazılarda bulunan yine bazı diğer buluntular da Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi nde sergileniyor. Hasan Padişah ve Nimetullah Camii Tarihi değeri açısından oldukça değerli 36 camii ve mesciti bulunan Şanlıurfa da, Hasan Padişah Camii 15. yüzyılın sonunda Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Bey tarafından yaptırılmış. Farklı tarihlerde 3 defa restore edilen camiinin minaresi ise 1859 yılında onarılmış. Bir diğer önemli camii Nimetullah ın ne zaman yapıldığı bilinmiyor ancak 1756 da Hacı Haydar Ağa tarafından onarıldığı kayıtlara geçmiş. Avlusunda yer alan türbedeki üç mezardan ikisi Urfa Sancak Beyleri nden Nimetullah oğlu Rûz Bey ve Lütfü oğlu Ali Bey e ait. Rûz Bey in mezarı üzerindeki süslemelerle, camii giriş kapısı ve mihrabı üzerindeki süslemelerin aynı üslupta olmasına dayanılarak camiinin Rûz Bey in ölümünden birkaç yıl önce yaptırıldığı tahmin ediliyor. Yine avlusunun kuzeyinde bulunan medrese odaları, 1695 yılında Abbas Ağa tarafından yaptırılmış. Bazaar, Neccar Bazaar, İsotçu Bazaar, Demirci Bazaar, Çulcu Bazaar, Çadırcı Bazaar, Saraç Bazaar, Attar Bazaar, Tenekeci Bazaar, Kürkçü Bazaar, Eskici Bazaar, Keçeci Bazaar, Kokacı (Kovacı) Bazaar, Kasap Bazaar, Eski Kuyumcu Bazaar, Boyahane Market, Kavafhane Market, Han önü Market, Hüseyniye Market are important shopping places which still posses their historical characteristics. Foreign tourists visiting Şanlıurfa are amazed by these places and these are being visited very often by local population for shopping purposes. You should spend at least half a day to visit these bazaars where Urfa red pepper, Mırra, copper, tea, traditional clothes, covers, local stuffs like eye liner are being sold. Şanlıurfa Archeology Museum Şanlıurfa is also known as the museum city and nowadays findings from archeological site are exhibited in Şanlıurfa Archeology Museum. As a result of archeologists diggings in Göbekli Hill, located near Şanlıurfa, temples decorated with animal and human glyphs and big vertical prepared by the primitive hunter-collector people for religious ceremonies have been discovered. These temples which were constructed in Göbeklitepe approximately years ago, considered to be the oldest ones in the world. There are caves, graves, epigraphs on stones, relief and mosaics in Edessa City which is located in the downtown, which was built by Selevkos one of Alexander the Great s commanders but it is still waiting for archeological researches. 35 archeological studies are undergoing city wide and this indicates historical richness of the territory Within Edessa s borders, during the activities conducted under the Haleplibahçe Project, first mosaic pictures of Amazon warriors have been discovered and 3-4 millimeter stones collected from the Euphrates were used in these mosaics. In archeological diggings conducted near the Finny Lake, approximately years old sculpture was found and this one considered to be the oldest sculpture in the world. These sculpture and findings obtained in various diggings in Harran are exhibited in Şanlıurfa Archeology Museum, too. I. Selim in Mısır seferi sırasında Osmanlı ya katılan Harran da bugün İslam dönemi kalıntıları ağırlıkta Harran was annexed to the Ottomans during Selim I, campaign on Egypt and nowadays mostly ruins from Islamic era exist Harran Herkesin adından söz ettiği, özellikle de kerpiç evleriyle ünlü ve tıpkı Şanlıurfa gibi Roma, Asur ve Arapların eline geçmiş ardından Selahaddin Eyyubi, Moğollar, Memlukler tarafından sahiplenilmiş bir yerdir Harran. I. Selim in Mısır seferi sırasında Osmanlı ya katılan Harran da bugün İslam dönemi kalıntıları ağırlıkta. TÜRSAB 17

15 İsot, mırra, keçe, bakır, çay, geleneksel kıyafet, örtü, sürme gibi yöreye özgü her türlü eşyanın, ürünün satıldığı Urfa çarşılarını gezmek için en az yarım gün ayırmalı... You should spend at least half a day to visit these bazaars where Urfa red pepper, Mırra, copper, tea, traditional clothes, covers, local stuffs like eye liner are being sold... Bunlardan Ulu Camii ve Şeyh Hat el Harrani Türbesi kalıntılarının yanı sıra, Selçuklu döneminden kalma ilk üniversitenin gözlem kulesi ve dış duvarları günümüzde bile görkemlerini korumaktadır. Kaynaklarda Harran da Ay Tanrısı Sin e ait bir tapınak olduğu da yazmaktadır ancak yeri henüz belirlenememiştir. Sivri kubbeleri bulunan Harran evlerinin, ailenin zenginliğine göre boyutları ve kubbe sayısı değişiyor. Günümüzde bu evlerin yanına betonarme evler inşaa edilmiş, eski evler ya turistleri gezdirme amaçlı ya da depo olarak kullanılıyor. Harran Höyüğü nde İ.Ö. III. binden İ.S. 13. yüzyıla kadar çeşitli buluntulara rastlanmıştır. Bu buluntuların içerisinde en önemlisi Babil Kralı Nabonid dönemine ait olan çivi yazılı keramik parçalarıdır. Bu keramiklerde Kral Nabonid den ve Harran daki Sin Mabedi nden bahsediliyor. Han-El Ba rür Kervansarayı, Şuayb Şehri Harabeleri, Sogmatar Harabeleri ise Harran ın dışında turistlerin ilgi odağı olan diğer tarihi yerlerdir. Harran Sur Duvarları ve Ulu Camii Harran şehir surları yaklaşık 4 kilometre uzunluğunda ve günümüzde hâlâ ayaktadır. 187 adet burcu bulunan surların ayakta olan Halep dışında, yıkılmış Anadolu, Aslanlı, Musul, Bağdat ve Rakka olmak üzere 6 kapısı bulunuyor. Harran Kalesi şehir surlarına bitişik olarak inşaa edilmiş bugün kısmen yıkılmıştır. Yapılış tarihi bilinmeyen kale, 1059 yılında Fatimiler tarafından onarım görmüş. Her yerde olduğu gibi Harran da da bir Ulu Camii bulunuyor. Emevi Hükümdarı II. Mervan tarafından yılları arasında yaptırılmış olan bu camii Cami-el Firdevs veya Cuma Camii olarak da biliniyor. Anadolu nun en eski, en büyük ve en zengin taş süslemeli camiidir. Mihraba paralel üç sütun sırayla dört sahına ayrılmış olan camii kubbesinin bulunmadığı, üzerinin tamamıyla ahşap çatıyla örtülü olduğu ve bir yangın neticesinde bu örtünün çöktüğü arkeolojik kazılardan elde edilen buluntulardan anlaşılmıştır. Bugün camiin kitabeli doğu duvarı, kıble duvarı, mihrabı, camii içine giren orta kemeri ve kare gövdeli minaresi ayakta kalan kısımlar. Zengin taş süslemeli çok sayıdaki sütun başlığı ve kemer taşları camiiden geriye kalanların arasında. Birecik Şanlıurfa dan söz edip de Kelaynaklardan bahsetmemek olmaz. Evlerin ırmak boyundaki dar bir düzlükte ve bunun gerisinde yükselen dik bir yamaç üzerine yayıldığı Birecik Şanlıurfa nın dışında adı Kelaynaklarla anılan bir ilçedir. Kelaynaklar bugün Güneydoğu nun bu eşsiz kentinin simgesi haline gelmiştir. Tek eşli oluşlarıyla bilinen bu kuşlar, rivayet edilir ki Nuh Peygamberin Tufan öncesi gemisine aldığı türlerden biridir. Soyu tükenmekte olan ve bugün bir tek Nil Vadisi ve Birecik te bulunan Kelaynaklar, önceleri Kuzey Afrika ve Arap Yarımadası nda yaşayabiliyormuş. Bilinçsiz avlanma ve bilinçsiz ilaçlama nedeniyle bugün ancak kontrollü şekilde nesli korunabilen Kelaynaklar yüzyıllardır bölgede yaşayanların bereket simgesiymiş. Çünkü bu kuşların ana besin kaynağı tarlalarda yaşayan ve ürünlere zarar veren haşaratlardan oluşuyor. Kelaynak Üretme İstasyonu nda söz konusu kuşlar, soyları tükenmesin diye özel olarak besleniyor, göç edip üremeye geldiklerinde yumurtalarına dikkatlice bakılıyor. Bu merkeze turistler tarafından yoğun ilgi gösteriliyor. İstasyonda görevli memurların bu kuşlar için yazdıkları şiirler ise, gelenlerin Kelaynakların Hasan Sultan and Nimetullah Mosque There are 36 historically valuable mosques and small mosques in Şanlıurfa and Hasan Sultan Mosque was built in the 15th century by the Sovereign of Akkoyun State, Uzun Hasan Bey. Hasan Sultan Mosque was restored three times in different eras and its minaret was repaired in Construction date of the other important mosque, Nimetullah mosque, is unknown but it is known that it was repaired in 1756 by Hacı Haydar Ağa. Two of the three tombs in its yard belong to Urfa Governer Rûz Bey, son of Nimetullah, and Ali Bey, son of Lütfü. Decorative figures on Rûz Bey s tomb have similar styles with the decorative figures on the mosque s entrance door and niche, therefore it is estimated that the mosque was built few years before the death of Rûz Bey. Religious school rooms located in the north part of the yard were built in 1695 by Abbas Ağa. Harran Harran is very well known, especially famous for its brick houses, place. Similarly to Şanlıurfa, in different periods Harran was owned by the Romans, Assyrians and Arabs and later controlled by Selaheddin Eyyubi, Mongols, Memluks. Harran was annexed to the Ottomans during Selim I, campaign on Egypt and nowadays mostly ruins from Islamic era exist. Among these ruins, Ulu Mosque and remnants of Sheik Hat el Harrani Shrine, the first university s watch tower from Seljuk era and surrounding walls are still very attractive. According to the sources there is a temple belong to Moon God Sin in Harran but its location has not been determined yet. Houses in Harran have sharp domes and number of domes and size of the houses change according to the income level of the family. Nowadays concrete houses are constructed next to these houses and old houses are being used either for touristic purposes or for storage. In Harran Mound, various remnants from 3000 B.C. to the 13th century A.D. have been found. The most important finding among these remnants is cuneiform ceramic pieces from the era of Babel King Nabonid. On these ceramics there is information about King Nabonid and Sin Temple in Harran. Han-El

16 yöre insanı için ne kadar önemli olduğunun daha iyi kavranmasını sağlıyor. Halfeti Şanlıurfa ya gelindiğinde mutlaka görülmesi gereken bir ilçe daha bulunuyor. Halfeti... Asurluların Şitamrat ı, Yunanlıların Urima sı, Süryanilerin Hesna d Romaye si bugünki bizim Halfeti nin 3 köyü ve ilçe merkezi Birecik Baraj suları altında kalmış. Suyun yüzeyinde görünen camii minaresi, elektrik direkleri adetâ ilçenin simgesi haline gelmiş. Halfeti insanının geçmiş anıları sularla birlikte ziyaretçilerin merakını uyandırıyor. Kıyılarda yer yer boşaltılmış terkedilmiş köy evleri sessizliklerini koruyor. Buraları çıkılacak bir tekne gezisi ile unutulmaz hatıralar kazandırıyor. Şanlıurfa ve çevresinde görülmesi gereken pek çok başka ilçe ve yer daha bulunuyor. Ancak buraları yazmakla bitmez. Gezimiz Halfeti den sonra son eriyor. Ancak önerimiz, bu coğrafyayı tanımak için iki günden fazla zaman ayırmanız yönünde olacaktır. Ve unutmayın, bu coğrafya insana alışkanlık yapıyor. Şanlıurfa ya bir giden, yeniden yollara düşüyor... Ba rür Caravansary, Şuayb City Ruins, Sogmatar Ruins are the other historical sites, located out of Harran, and they are popular tourists. Harran City Walls and Ulu Mosque Harran city walls are approximately 4 kilometer long and nowadays they still exist. There are 187 towers in the walls and 6 gates -Aleppo gate still exists and the remaining Anadolu, Aslanlı, Musul, Bağdat and Rakka gates are demolished. Harran Fortress was constructed adjacent to the city walls and it is partially ruined. Construction date of the fortress is unknown but it was repaired by the Fatimis in Like anywhere else, there is an Ulu Mosque in Harran, too. This mosque, which was built by the Emevi Ruler Mervan II, in , is also known as Cami-el Firdevs or Cuma Mosque. It is the oldest mosque in Anatolia and at the same time it has the largest and richest stone figures. The mosque dome, located on a niche divided into four sections by parallel three columns, does not exist and as a result of archeological researches it was discovered that the mosque was covered by a wooden roof and as a result of a fire this roof was destroyed. Nowadays, east wall with epigraphs, south wall, niche, middle arch which is partially in the mosque, rectangular minaret are the parts of the mosque which still exist. Architectural parts like top column parts with rich stone decorations and arch stones are among remnants of the mosque. Birecik When Şanlıurfa is mentioned it is necessary to mention bald ibis. Birecik is a county out of Şanlıurfa where houses are located on the narrow plateau by the river and surrounding sharp slopes, and it is always mentioned along with bald ibises. Bald ibises have become the symbol of this unique county of the Southeast region. These birds are known for having only one partner and it is rumored that among other animals Prophet Noah took these birds into his sheep before the Flood. Nowadays bald ibises are among endangered species and they exist only in the Nile Valley and Birecik formerly they used to live in North Africa and Arabian Peninsula, too. Bald ibises are endangered because of unconscious hunting and usage of chemical substances and therefore they have been taken under conservation. These birds are the symbol of fertility for the people living in the region, because bald ibises feed themselves by the bugs living fields which harm agricultural products. In bald ibis Production Station these birds are taken under conservation as a measure against extinction and when they migrate for generation purposes their eggs are conserved with great care. Many tourists are visiting this centre. Poems written by the station s personnel help visitors to understand importance of the bald ibises for the people in the area. Halfeti There is another county which should be seen when you visit Şanlıurfa: Halfeti Halfeti is the place where Assyrians Şitamrat, Greeks Urima, Syrian Christians Hesna d Romaye existed and now 3 villages and county center of Halfeti are under the water of the Birecik Dam. The mosque s minaret and electricity poles which can be seen above the water have become the symbol of the county. Halfeti people s memories and the water are increasing visitors curiosity. At the coast line some of the abandoned houses village houses are very quiet. Visitors are having unforgettable memories on the boat tours. There are many other counties and places which should be seen in and around Şanlıurfa. It is impossible to mention all these places here. Our journey is coming to an end in Halfeti. But we suggest you to spend more than two days to get to know this geography. And do not forget. This geography causes an addiction. Anyone who visits Şanlıurfa once, certainly will visit this region again... TBMM Binası TBMM Building TÜRSAB 19

17 GEZ Galata and its mysteries Galata ve gizemleri Yaz -Text: Oğuz Erten Fotoğraflar-Photos: Oğuz Erten Galata sahillerine Bizans ın ilk dönemlerinde Sykai yani incirlik dendiği biliniyor ancak Galata isminin tam olarak neyi ifade ettiği hâlâ gizemli... It is known that Galata coast was called as Sykai, which means fig grove, in the early periods of Byzantine Empire; however what Galata exactly means still remains to be mystery TÜRSAB

18 Sykai sözcüğü de aslında Peran en Sykais şeklinde söylenir. Peran sözcüğü Cenevizliler tarafından Galata yı, yabancılar ve Levantenler tarafından da Beyoğlu nu ifade ettiği için bir süre sonra Pera olarak yaygınlaşır. Galata isminin nereden geldiği tartışmalı olmakla birlikte Cenevizliler İtalyanca da galata yı sahile inen merdivenli yol anlamında kullandıkları için Galata isminin buradan geldiği genel kabul görür. Galata yerleşimi Galata I. Constantinus zamanından beri bir yerleşim yeri olarak kullanılır. Sur duvarları içinde kilise, forum, hamam, tiyatro ve bir limanla 431 büyük ev bulunduğu bilinmektedir. Surun çevresi geçen zamanla 2800 metreyi bulur. İmparator II. Tiberios ( ) bu surlara bir de hisar ekletir. Bu hisar şehir fethedilirken Haliç i kapatan zincirin Galata da bağlandığı yerdir. Günümüzde hâlâ mevcut olan bu hisar, bugün Yeraltı Camii olarak 18. yüzyıldan beri kullanılmaktadır de İstanbul Latinler den kurtarılınca Bizans imparatoru Cenevizlilerin Galata da yerleşmesine izin verir, ancak surları yıktırır ve kesinlikle sur yapmalarına izin vermez. Sur yapamayan Cenevizliler kendilerini dış saldırılardan koruyabilmek için Galata nın çevresine büyük hendekler kazarlar te oturdukları bölgelerin etrafına hendeğin hemen başladığı yere evler yaparlar. Bir süre sonra tüm evlerin birleştirilmesiyle sur duvarları tekrar yapılmış olur. Zamanla bu surlar kalınlaştırılır ve 1349 da da Galata Kulesi buraya eklenir. Ticaretle uğraşan Cenevizliler kısa zamanda hem kendilerini güvence altına alırlar hem de mallarını. Galata, önceleri bugünkü Karaköy Meydanı ndan Galata Kulesi ne kadar olan bölge de kurulmuş olmakla birlikte Bizans yönetiminin zayıflamasıyla Ceneviz yönetimi güçlenir ve kapladığı alan giderek artar. Genişleyen Galata bugünkü Azapkapı-Şişhane-Kule- Tophane bölgelerini içine alacak kadar büyüktür. Basically, the word Sykai is uttered as Peran en Sykais. As Peran means Galata for the Genoese and Beyoğlu for the foreigners and Levantines, it turned out to be common as Pera for while. Besides the fact that where the term Galata derived is doubtful, since the Genoese called the stair path descending down to sea as galata in Italian language, it is considered the term Galata derived from this use. Galata Era Galata, within the walls of which it is known there exist a church, forum, bath, theatre, a port and 431 big houses, has been used as a residential area since Constantinus I era. The walls were extended to 2800 metre in time, and to these walls, Tiberios II the Emperor ( ) included a fort, to where the chains blocking the Golden Horn during the conquest were tied to Galata. The fort, still standing currently, has been used as Yeraltı Camii (Underground Mosque) since 18th century. On saving Constantinople from the Latin in the year 1261, the Byzantine Emperor let the Genoese settle in Galata. However, he made the walls removed and did not let Galata Kulesi ise Bizans la Cenevizliler arasında 1348 de başlayan çatışmalar sonucunda geceli gündüzlü, kadınlı erkekli çalışılarak Cenevizliler tarafından yapılır As a result of the conflicts started in 1348 between the Byzantines and the Genoese, Galata Tower was constructed day and night, men and women by the Genoese, yet they began to get in crisis TÜRSAB 21

19 Galata I. Constantinus zamanından beri bir yerleşim yeri olarak kullanılır. Sur duvarları içinde kilise, forum, hamam, tiyatro ve bir limanla 431 büyük ev bulunduğu biliniyor Galata, within the walls of which it is known there exist a church, forum, bath, theatre, a port and 431 big houses, has been used as a residential area since Constantinus I era 22 TÜRSAB Fatih Sultan Mehmet ile anlaşma Bu surlar Bizans ın isteği dışında bugünkü gecekondu yerleşimleri gibi geceleri çalışılarak bitirilir. Bizanslılar ev duvarlarının aslında sur duvarları olduklarını öğrendiklerinde her şey için artık çok geçtir. Surların yapılmasından sonra İstanbul un fethine kadar Galata adetâ özerk bir devlettir. Bizans başkentinin hemen dibinde olmasına rağmen Bizans imparatorları Cenevizlilere seslerini dahi çıkaramazlar. Galata kolonicileri Cenevizler, İstanbul un fethinde bağımsız bir devlet gibi tarafsız kalmayı tercih ederler. Fetihten sonra da idarecileri Fatih Sultan Mehmet ile anlaşma imzalar. Surlara giriş çıkışı sağlayabilmek için belli kapılar açılır ve hendeklerden geçebilmek için Avrupa şatolarındaki gibi açılabilir ağaç köprülerle Galata ya girilir, ayrıca girerken de bahşiş verilmesi neredeyse zorunludur. Bu köprüler geceleri kapatılır. Sur duvarlarının bir diğer ilginç yanı ise Galata da bulunan Antik Bizans yapılarından toplanan taşlardan oluşturulmasıdır. Bu surlar 1864 tarihinde yıkılır ve hendekler doldurulur. Bu bölgenin yok edilmesine rağmen hatırası günümüze kadar gelir. Büyük ve Küçük Hendek Mahalleleri bunun en güzel örneğidir. them erect once again. In order to be secure against the external attacks, the Genoese, not allowed to erect walls, dug huge ditches around Galata. Houses were built around this region where the ditch started in Merging the whole houses after awhile, the walls were erected again. These walls were fortified during the course of period, and Galata Tower was included herein in The Genoese, living on trade, took under guarantee not only themselves but also their goods. Galata, previously built in a region between the current Karaköy Square and Galata Tower, its area was enlarged as the Byzantine authority turned weaker and the Genoese stronger. The enlarged Galata was great enough to include the current Azapkapı-Şişhane-Kule -Tophane regions. Agreement with the Mohamed the Conqueror These walls were completed by working at nights without any permission from Byzantines like the current shanty settlements. When the Byzantine learnt that the houses were walls indeed, it was rather late for taking an action. Since the erection of walls to the fall of Constantinople, Galata was an autonomous state. Despite the fact that the Genoese state was located at the core of Byzantine capital, Byzantine emperors could not do anything to the Genoese. During the fall of Constantinople, the Genoese, Galata colonist, preferred to be neutral like an independent state. Following the fall of the city, the administrators concluded agreement with the Mohamed the Conqueror. In order to regulate entrance and exit of the walls, certain doors were opened and to pass over the ditches, they constructed mobile wooden bridges like those in European chateaus, yet tip was almost obligatory while entering. These bridges used to be closed at nights. An interesting particular of these walls is that they are constructed of stones collected in Ancient Byzantine buildings in Galata. These walls were collapsed in 1864 and the ditches were filled. Even though this site became extinct, its memories have been able to survive till today. Büyük and Küçük Hendek Neighbourhoods (Neighbourhoods of Grand and Small Ditches) are the best evidence of this fact. The walls and doors were destroyed though; the name Azapkapı still remains alive. Galata Tower As for Galata Tower, as a result of

20 Surların ve kapıların yok edilmelerine rağmen Azapkapı ismi de hâlâ yaşamaktadır. Galata Kulesi Galata Kulesi ise Bizans la Cenevizliler arasında 1348 de başlayan çatışmalar sonucunda geceli gündüzlü, kadınlı erkekli çalışılarak Cenevizliler tarafından yapılır. Cenevizliler zamanla bunalmaya başlarlar. Bu bunalımı aşabilmek için de II. Murat la (Fatih Sultan Mehmet in babası) temasa geçerler ve ondan Galata Kulesi nin yükseltilmesi için borç para isterler. Karşılık olarak kulenin mühim bir yerine II. Murat ın adını vermeyi vaat ederler. Kule fetihten sonra Osmanlı egemenliğine girer daki Küçük Kıyamet olarak adlandırılan ve 45 gün süren depremler zincirinde kule de büyük hasar görür ve 3. kata kadar yıkılır. Türk mimarlar tarafından onarılan kule 3. kata kadar Ceneviz daha sonrası ise Türk üslubunu yansıtır. 16.yy da Galata Kulesi, Kasımpaşa Tersanesi nde çalıştırılan savaş esirlerinin barınağı olarak kullanılır. Bu tarihlerde kulede yaklaşık 1500 esirin barındığı tahmin edilmektedir. Galata Kulesi nin hikâyeleri Astronom Takıyyeddin ( ) ünlü rasathanesini yapmadan önce Galata Kulesi nde çalışmalar yapar. Yine Hazerfen Ahmet Çelebi nin Galata Kulesi nden Üsküdar Doğancılar a uçtuğu herkesçe bilinmektedir. Ermeni müellif İnciyan ise 1717 den beri Galata Kulesi nde gece yarısını haber vermek üzere kös vurulduğunu yazar. Kös vurulduğu bir diğer zaman ise yangın anlarıdır. 17. yy yazarlarından Eremya Çelebi, Galata Kulesi nin altında bir tünel olduğunu ve bu tünelin Sarıyer e kadar gittiğini yazmaktadır yıllarındaki son tamirlerde zemindeki toprak kaldırıldığında 1.50 metre yüksekliğinde ve 0.72 metre genişliğinde bir tünel bulunur. Bu tünelin Eremya Çelebi nin bahsettiği gibi Sarıyer e çıkıp çıkmadığı bilinmez ama Galata birçok gizemini hâlâ içinde saklamaktadır. the conflicts started in 1348 between the Byzantines and the Genoese, it was constructed day and night, men and women by the Genoese, yet they began to get in crisis. So as to overcome this case, they got through to Murad II (Father of Mohamed the Conqueror) and asked him to lend them money to erect Galata tower. In return, they contracted to give the name of Murad II to an important part of the tower. Following the fall of the city, the tower went under Ottoman control. In the earthquake chains of 1509 which is called as Minor Dome, the tower was affected badly, and it collapsed till the third storey. The tower, repaired by the Turkish architects, bears Genoese style till the third floor and Turkish one for the rest. In 16th century, Galata Tower was used as the shelter for war prisoners, employed in Kasımpaşa Navy Yard. It is expected that the tower hosted approximately 1500 prisoners during this period. Stories of Galata Tower Before constructing his famous observation house, Astronomer Takıyyeddin ( ) had studies in Galata Tower. Moreover, it is widely known that Hazerfan Ahmet Çelebi flied to Üsküdar Doğancılar from Galata Tower. Armenian author Incicyan wrote that pauke was rung to inform the midnight at Galata Tower since Pauke was also rung in case of fire. Of 17 century writers, Eremya Çelebi wrote there lied a tunnel beneath the tower and it reached out to Sarıyer. During the recent repairs in 1964 and 1967, removing the earth at the bottom, a tunnel with 1, 50 metre high and 0, 72 metre wide was found. It is now known that this tunnel reaches out to Sarıyer as Eremya Çelebi mentioned, but Galata keeps most of its mystery in itself. TÜRSAB 23