Bölüm UNESCO Dünya Mirasý Listesi, Ýstatistikler ve Grafikler

Transkript

1 188

2 Bölüm 5 UNESCO Dünya Mirasý Listesi, Ýstatistikler ve Grafikler 2009 Yýlý Ýtibariyle 189

3 DÜNYA MÝRASLARI LÝSTESÝ: Afganistan Jam Minaresi ve Arkeolojik Kalýntýlarý Bamiyan Vadisi Kültürel Manzarasý ve Arkeolojik Kalýntýlarý Almanya Aachen Katedrali Speyer Katedrali Würzburg Konutu ile Court Bahçeleri ve Konut Meydaný Wies Hacý Kilisesi Augustusburg Þatolarý ve Brühl'deki Falkenlust St Mary Katedrali ve Hildesheim'deki St Michael Kilisesi Trier'deki Roma Devri Anýtlarý, St Peter Katedrali ve Our Lady Kilisesi Roma Ýmparatorluðu Sýnýrlarý Lübeck Hanseatik Þehri Potsdam ve Berlin'in Saraylarý ve Parkýlarý Lorsch'daki Manastýr ve Altenmünster Rammelsberg'deki madenler ve Goslar Tarihi Þehri Maulbronn Manastýr Kompleksi Bamberg Þehri Collegiate Kilisesi, Þatosu ve Quedlinburg Eski Kenti Völklingen Demir iþlemeleri Messel Pit Fosil Bölgesi Bauhaus ve Weimar-Dessau'daki bölgeleri Cologne Katedrali Eisleben ve Wittenberg'deki Luther hatýralarý Klasik Weimar Museumsinsel (Müze Adasý), Berlin Wartburg Þatosu Dessau-Wörlitz Bahçe Krallýklarý Reichenau'daki Monastic Adasý Essen'deki Zollverein Demir Madeni Endüstriel Kompleksi Stralsund ve Wismar'daki Tarihi Merkezler Orta Yukarý Rhine Vadisi Muskauer Parký / Parký Mu akowski Bremen Pazaryerindeki Þehir Binasý ve Rolve Regensburg ve Stadtamhof Eski Kenti Berlin Modern Yerleþim Binalarý Wadden Denizi Amerika Birleþik Devletleri Mesa Verde Milli Parký Yellowstone Milli Parký Everglades Milli Parký Grve Canyon Milli Parký Özgürlük Salonu Kluane / Wrangell-St Elias / Glacier Bay / Tatshenshini-Alsek Redwood Milli Parký Mammoth Maðarasý Milli Parký Olympic Milli Parký Cahokia Mounds State Tarihi Alaný Puerto Rico'daki La Fortaleza ve San Juan Ulusal Tarihi Alaný Great Smoky Daðlarý Milli Parký Özgürlük Anýtý Yosemite Milli Parký Chaco Kültürü Hawaii Yanardaðlarý Milli Parký Monticello ve Charlottesville'deki Virginia Üniversitesi Pueblo de Taos Carlsbad Maðaralarý Milli Parký Waterton Glacier Uluslararasý Barýþ Parký Veorra Madriu-Perafita-Claror vadisi Arnavutluk Butrint Berat ve Gjirokastra Tarihi Bölgeleri Arjantin Los Glaciares Jesuit Missions of the Guaranis Iguazu Milli Parký Cueva de las Manos, Río Pinturas Valdés Yarýmadasý Ischigualasto / Talampaya Doðal Parklarý Jesuit Block ve Estancias of Córdoba Quebrada de Humahuaca Avustralya Büyük Mercan Resifi Kakadu Milli Parký Willvera Gölleri Bölgesi Lord Howe Adasý Grubu 190

4 Tasmanya Doðal Hayatý Avustralya'nýn Gondwana Yaðmur Ormanlarý Uluru-Kata Tjuta Milli Parký Queenslve Sulak Alanlarý Shark Bay, BAtý Avustralya Fraser Adasý Avustralyalý Memeli Fosiller Bölgesi (Riversleigh / Naracoorte) Heard ve McDonald Adalarý Macquarie Adasý Greater Blue Daðlarý Bölgesi Purnululu Milli Parký Royal Exhibition Binasý ve Carlton Bahçeleri Sydney Opera Binasý Avusturya Salzburg Þehri Tarihi Bölgesi Schönbrunn Sarayý ve Bahçeleri Hallstatt-Dachstein / Salzkammergut Kültürel Manzarasý Semmering Demiryolu Graz Þehri- Tarihi Bölgesi Wachau Kültürel Manzarasý Fertö / Neusiedlersee Kültürel Manzarasý Vienna'nýn Tarihi Bölgesi Azerbeycan Baku Kaleiçi ile Shirvanshah Sarayý ve Maiden Kulesi Gobustan Rock Sanatý Kültürel Manzarasý Bahreyn Qal'at al-bahrain Antik Liman ve Dilmun'un baþkenti Bangladeþ Bagerhat Þehri Tarihi Camisi Paharpur'daki Buddhist Vihara Kalýntýlarý Sundarbanlar Belçika Flemish Béguinages La Grve-Place, Brüksel Merkez Kanaldaki 4 Asansör ve Çevresi Belfries of Belgium ve France Brugge'ün Tarihi Bölgesi Mimar Victor Horta'nýn Major Kenti Evleri (Brüksel) Spiennes'deki Neolithic Flint Madenleri (Mons) Tournai'deki Notre-Dame Katedrali Plantin-Moretus Ev-Atölye-Müze Kompleksi Stoclet Evi Belize Belize Sýð Mercan Kayalýk Sistemi Benin Abomey'in Kraliyet Saraylarý Beyaz Rusya Belovezhskaya Pushcha / Bia³owie a Ormaný Mir Kale Kompleksi Nesvizh'deki Radziwill Ailesinin Mimari,Yerleþim ve Kültürel Kompleksi Struve Jeodezi Ark Bolivia Potosí Þehri Jesuit Missions of the Chiquitos Sucre Tarihi Þehri Fuerte de Samaipata Noel Kempff Mercado Milli Parký Tiwanaku: Tiwanaku Kültürünün Ruhani ve Politik Merkezi Bosna Hersek Mostar Tarihi Kentindeki Eski Köprü Alaný Višegrad'daki Sokullu Mehmet Paþa Köprüsü Botswana Tsodilo Brezilya Ouro Preto Tarihi Kenti Olinda Kentinin Tarihi Bölgesi Jesuit Missions of the Guaranis Salvador de Bahia Tarihi Bölgesi Bom Jesus do Congonhas Mabedi Iguaçu Milli Parký Brasilia Serra da Capivara Milli Parký São Luís Tarihi Bölgesi 191

5 Atlantik Ormaný Güney-Doðu Koruma Alanlarý Discovery Sahili Atlantic Ormaný Koruma Alanlarý Diamantina Kentinin Tarihi Bölgesi Orta Amazon Koruma Kompleksi Pantanal Koruma Alaný Brazilya'nýn Atlantik Adalarý: Fernveo de Noronha ve Atol das Rocas Cerrado Korunmuþ Bölgeleri: Chapada dos Veadeiros ve Emas M.P. Goiás Kentinin Tarihi Bölgesi Bulgaristan Boyana Kilisesi Madara Rider Ivanovo'nun Rock-Hewn Kiliseleri Kazanlak'ýn Thracian Mezarý Nessebar Antik Þehri Pirin Milli Parký Rila Manastýrý Srebarna Doða Rezervi Sveshtari'nin Thracian Mezarý Burkina Faso Loropéni'deki Kalýntýlar Cape Verde Cidade Velha, Ribeira Grvee Tarihi Bölgesi Cezayir Al Qal'a of Beni Hammad Djémila M'Zab vadisi Tassili n'ajjer Timgad Tipasa Kasbah of Algiers Çek Cumhuriyeti Èeský Krumlov Tarihi Bölgesi Prague Tarihi Bölgesi Telè Tarihi Bölgesi Zelená Hora'daki Nepomuklu St John Hac Kilisesi Kutná Hora: St Barbara Tarihi Kent Merkezi ile Kilisesi Lednice-Valtice Kültürel Manzarasý Kromìøíž ªatosu ve Bahçeleri Holašovice Tarihi Köy Koruma Alaný Litomyšl Kalesi Olomouc'daki Holy Trinity Kolonu Brno'daki Tugendhat Villa Tøebíè'deki Yahudi Mahallesi ve Procopius'un Bazilikasý Çin Ming Ýmparatorluk Saraylarý (Beijing ve Shenyang) Ýlk Qin Ýmparatoru'nun Mozolesi Mogao Maðralarý Taishan Daðý Zhoukoudian'daki Peking Man Bölgesi Çin Seddi Huangshan Daðý Huanglong Mazarasý ve Tarihi Ýlgi Alaný Jiuzhaigou Vadi Manzarasý ve Tarihi Ýlgi Alaný Wulingyuan Manzarasý ve Tarihi Ýlgi Alaný Wudang Daðlarý Antik Bina Kompleksi Potala Sarayý Tarihi Topluluðu, Lhasa Chengde Dað Yerleþimi ve Onu Çevreleyen Tapýnaklar, Qufu'daki Konfiçyüs'ün Tapýnaðý, Mezarý ve Kong Ailesi'nin Evi Lushan Milli Parký Leshan Dev Buda Heykeli ve Emei Daðý Ping Yao Antik Þehri Suzhou Klasik Bahçeleri Lijiang Tarihi Kenti Yazlýk Saray, Pekin'deki Ýmparatorluk Bahçesi Cennet Tapýnaðý: Pekin'deki Ýmparatorluk Kurban Altarý Dazu Kaya Oymalarý Wuyi Daðý Güney Anhui'un Antik Köyleri Xidi ve Hongcun Ming ve Qing hanedanlarýnýn Imparator Mezarlarý Longmen Maðaralarý Qingcheng Daðý ve Dujiangyan Sulama Sistemleri Yungang Maðaralarý Yunnan Koruma Alanlarýndaki üç Paralel Nehir Antik Koguryo Krallýðý Baþkentleri ve Mezarlarý Macao Tarihi Bölgesi Sichuan Dev Panda Barýnaklarý - Wolong, Siguniang ve Jiajin Daðlarý Yin Xu Kaiping Diaolou ve Köyleri South China Karst 192

6 Fujian Tulou Sanqingshan Daðý Milli Parký Wutai Daðý Danimarka Jelling Yükseltileri, Rünik Taþlarý ve Kilisesi Roskilde Katedrali Kronborg Kalesi Ilulissat Icefjord Dominika Morne Üç Pitonlar Milli Parký Dominikan Cumhuriyeti Santo Domingo Kolonyal Þehri Ekvator Galápagos Adalarý Quito Þehri Sangay Milli Parký Santa Ana de los Ríos de Cuenca Tarihi Bölgesi El Salvador Joya de Cerén Arkeolojik Alaný Ermenistan Haghpat ve Sanahin Manastýrlarý Echmiatsin Katedrali ve Kiliseleri ve Zvartnots Arkeolojik Alaný Geghard Manastýrý ve Yukarý Azat Vadisi Endonezya Borobudur Tapýnaklar Topluluðu Komodo Milli Parký Prambanan Tapýnaklar Topluluðu Ujung Kulon Milli Parký Sangiran Early Man Bölgesi Lorentz Milli Parký Sumatra Tropikal Yaðmur Ormaný Mirasý Estonya Tallinn Tarihi Bölgesi (Tarihi Kenti) Struve Jeodezi Ark Etiyopya Simien Milli Parký Rock-Hewn Kiliseleri, Lalibela Fasil Ghebbi, Gondar Bölgesi Aksum Aþaðý Awash Vadisi Aþaðý Omo Vadisi Tiya Harar Jugol, Taþlaþmýþ Tarihi Kenti Fas Fez Kaleiçi Marrakesh Kaleiçi Ait-Ben-Haddou Hisarý Meknes Tarihi Þehri Volubilis Arkeolojik Alaný Tétouan Kaleiçi (önceki adýyla Titawin) Essaouira Kaleiçi (önceki adýyla Mogador) Mazagan Portekiz Þehri (El Jadida) Fildiþi Sahilleri Nimba Daðý Belirlenmiþ Doða Rezervi Taï Milli Parký Comoé Milli Parký Filipinler Filipinlerin Barok Kiliseleri Tubbataha Reefs Doðal Parký Philippine Cordilleras Pirinç Teraslarý Vigan Tarihi Kenti Puerto-Princesa Yeraltý Nehri Milli Parký Finlandiya Suomenlinna Kalesi Eski Rauma Petäjävesi Eski Kilisesi Verla Groundwood ve Board Mill Sammallahdenmäki Bronz Dönemi Mezar Alaný Yüksek Sahili / Kvarken Takýmadalarý Struve Jeodezi Ark 193

7 Fransa Chartres Katedrali Saint-Michel Tepesi ve Koyu Versailles Sarayý ve Parký Vézère vadisi Tarih Öncesi Alanlarý ve Bezenmiþ Maðaralarý Vézelay, Kilisesi ve Tepesi Amiens Katedrali Arles, Roman ve Roman Tarzý Yapýlarý Fontenay Cistercian Manastýrý Fontainebleau Saray ve Parký Roman Tiyatrosu ve Çevresi ve Orange'ýn "Zafer Taký" Salins-les-Bains ve Arc-et-Senans Kraliyet Tuz Ýþletmeleri Saint-Savin sur Gartempe'nin Manastýr Kilisesi Porto Körfezi: Piana'daki Calanche, Girolata Körfezi Nancy'deki Stanislas Meydaný, Carrière ve Alliance Meydaný Gard Köprüsü (Roma Su Kemeri) Strasbourg Grvee adasý Notre-Dame Katedrali, Önceki Saint-Remi Manastýrý ve Tau Sarayý Paris, Seine Nehri Yataðý Bourges Katedrali Avignon Tarihi Bölgesi Midi Kanalý Tarihi Carcassonne Taþlaþmýþ Þehri Pyrénées - Perdu Daðý Lyons Tarihi Alaný Fransa'daki Santiago de Compostela Yollarý Belçika ve Fransa Çan Kuleleri Jurisdiction of Saint-Emilion Sully-sur-Loire ve Chalonnes arasýndaki Loire vadisi Provins, Ortaçað Fuar Kenti Le Havre, Auguste Perret tarafýndan yeniden inþa edilen kent Bordeaux, Ay Limaný Vauban Surlarý Yeni Caledonia Lagunlarý: Mercan Çeþitliliði ve Ekosistemleri Gabon Lopé-Okvea Ekosistemi ve Tükenen Kültürel Manzarasý Gambiya James Adasý ve Ýlgili Alanlarý Senegambia Taþ Çemberleri Gana Volta, Accra Büyükþehri, Orta ve Batý Bölgelerinin Kale ve Þatolarý Asante Geleneksel Yapýlarý Guatemala Antik Guatemala Tikal Milli Parký Quirigua Arkeologik Alaný ve Kalýntýlarý Gine Nimba Daðý Belirlenmiþ Doða Koruma Alaný Güney Afrika Sterkfontein, Swartkrans, Kromdraai, ve Hominid Fosil Alanlarý isimangaliso Wetlve Parký Robben Adasý ukhahlamba / Drakensberg Parký Mapungubwe Kültürel Manzarasý Cape Floral Bölgesi Koruma Alanlarý Vredefort Kubbesi Richtersveld Kültürel ve Botanik Yaþamý Gürcistan Mtskheta Tarihial Yapýlarý Bagrati Katedrali ve Gelati Manastýrý Yukarý Svaneti Haiti Milli Tarih Parký Kaleiçi, Sans Souci, Ramiers Hýrvatistan Split Tarihl Kompleksi ile Diocletian Sarayý Dubrovnik Tarihi Kenti Plitvice Gölleri Milli Parký Poreè Tarihi Bölgesindeki Euphrasian Basilika Trogir Tarihi Þehri Šibenik'deki St James Katedrali Stari Grad Plain Hindistan Agra Hisarý Ajanta Maðaralarý Ellora Maðaralarý 194

8 Taç Mahal Mahabalipuram Yapý Gruplarý Sun Tapýnaðý, Konârak Manas Vahþi Yaþam Barýnaðý Kaziranga Milli Parký Keoladeo Milli Parký Goa Kiliseleri ve Manastýrlarý Fatehpur Sikri Hampi'deki Yapý Gruplarý Khajuraho Yapý Gruplarý Elephanta Maðaralarý Chola Büyük Yaþam Tapýnaklarý 12 Pattadakal Yapý Gruplarý Sundarbans Milli Parký Nvea Devi ve Flowers Vadisi Milli Parkýlarý Sanchi'deki Budist Yapýlarý Humayun'un Mezarý, Delhi Qutb Minar ve Çevre Yapýlarý, Delhi Hindistan Dað Demiryollarý Bodh Gaya'daki Mahabodhi Tapýnak Kompleksi Bhimbetka Kaya Barýnaklarý Champaner-Pavagadh Arkeolojik Parký Chhatrapati Shivaji Terminus (önceki adý Victoria Terminus) Red Fort Kompleksi Hollanda Schoklve ve Çevresi Amsterdam Savunma Hattý Willemstad Tarihi Alaný, Ýç Þehri ve Limaný, Hollanda Antilleri Kinderdijk-Elshout'taki Deðirmen Sistemi Ir.D.F. Woudagemaal (D.F. Wouda Buhar Pompa Ýstasyonu) Droogmakerij de Beemster (Beemster Polder) Rietveld Schröderhuis (Rietveld Schröder House) The Wadden Sea Honduras Copan Maya Bölgesi Río Plátano Doðal Koruma Alaný Irak Hatra Ashur (Qal'at Sherqat) Samarra Arkeolojik Kenti Ýngiltere ve Kuzey Ýrlanda Gwynedd'deki Kral Edward'ýn Kaleleri ve Kent Surlarý Durham Þatosu ve Katedrali Giant's Causeway ve Causeway Sahili Gorge Demir köprüsü St Kilda Stonehenge, Avebury ve Baðlantýlý Alanlar Studley Royal Parký ile birlikte Fountains Manastýrý'nýn Kalýntýlarý Blenheim Sarayý Bath Þehri Roma Ýmparatorluðu Sýnýrlarý Westminster Sarayý ve Manastýrý, Saint Margaret's Kilisesi Canterbury Katedrali, St Augustine's Manastýrý, ve St Martin's Kilisesi Henderson Adasý Londra Kulesi Gough ve Ulaþýlamayan Adalarý Eski ve Yeni Edinburgh Maritime Greenwich Neolithik Orkney'in Merkezi Blaenavon Endüstriel Manzarasý St George Tarihi Kenti ve Surlarý, Bermuda Derwent vadisi Deðirmenleri Dorset ve East Devon Sahili New Lanark Saltaire Royal Botanic Gardens, Kew Liverpool Denizci Tüccar Þehri Cornwall ve West Devon Maden Ýþletmeleri Manzarasý Pontcysyllte Akuadükü ve Kanal Ýran Meidan Emam, Esfahan Persepolis Tchogha Zanbil Takht-e Soleyman Bam ve Kültürel Manzarasý Pasargadae Soltaniyeh Bisotun Ýran'ýn Ermeni Manastýrlarý Shushtar Tarihi Su Sistemleri 195

9 Ýrlanda The Bend of the Boyne'nin Arkeolojik Topluluðu Skellig Michael Ýspanya Alhambra, Generalife ve Albayzín, Granada Burgos Katedrali Cordoba'nýn Tarihi Bölgesi Madrid Manastýrý ve Escurial Bölgesi Antoni Gaudí'nin Çalýþmalarý Altamira Maðarasý ve Kuzey Ýspanya Paleolitik Maðara Sanatý Oviedo'nun Yapýlarý ve Asturias Krallýðý Ávila Tarihi Kenti ile birlikte Extra-Muros Kiliseleri Segovia Tarihi Kenti ve Akuadükü Santiago de Compostela (Tarihi Kenti) Garajonay Milli Parký Toledo Tarihi Þehri Aragon Mudejar Mimarisi Cáceres Tarihi Kenti Seville'in Katedrali, Alcázar'ý ve Indias Arþivleri Salamanca Tarihi Kenti Poblet Manastýrý Mérida Arkeolojik Yapýlarý Santiago de Compostela Yolu Santa María de Guadalupe'nin Royal Manastýrý Doñana Milli Parký Surlarla Çevrili Tarihi Cuenca Kenti La Lonja de la Seda de Valencia Las Médulas Palau de la Música Catalana ve Sant Pau Hastanesi, Barcelona Pireneler - Mont Perdu San Millán Yuso ve Suso Manastýrlarý Ýber Yarýmadasýnýn Akdeniz Basenindeki Kaya Sanatý Rock Alcalá de Henares Üniversitesi ve Tarihi Yöresi Ibiza, Doðal Çeþitlilik ve Kültür San Cristóbal de La Laguna Tárraco Arkeolojik Alaný Atapuerca Arkeolojik Alaný Vall de Boí'daki Katalan-Roman Tarzý Kiliseseleri Palmeral of Elche Lugo Roma Surlarý Aranjuez Kültürel Manzarasý Úbeda ve Baeza'daki Rönesans Yapýlar Topluluðu Vizcaya Köprüsü Teide Milli Parký Hercules Kulesi Ýsrail Masada Acre Tarihi Kenti Tel-Aviv Beyaz Þehri -- Modern Hareket Ýncile ait anlatýmlar - Megiddo, Hazor, Beer Sheba Tütsü Yolu - Negev Çöl Þehirleri Haifa'daki Kutsal Bahá'i Yerleri ve Batý Galilee Ýsveç Royal Domain of Drottningholm Birka ve Hovgården Engelsberg Demir Ýþlemeleri Tanum Kaya Resimleri Skogskyrkogården Visby Hanseatik Kenti Gammelstad Köy Kilisesi, Luleå Lapon Bölgesi Karlskrona Deniz Üssü Güney ÖlveTarým Manzarasý Yüksek Sahili / Kvarken Takýmadalarý Falun'daki Büyük Bakýr Daðý'nýn Maden Arama Bölgesi Varberg Radyo Ýstasyonu Struve Jeodezi Ark Ýsviçre Müstair'deki St John Benediktin Manastýrý Gall Manastýrý Berne Tarihi Kenti Bellinzona Pazar-Kentindeki Üç Kaleler, Koruma Duvarý ve Siperler Jungfrau-Aletsch Ýsviçre Alpleri San Giorgio Daðý Lavaux, Bað Teraslarý Albula / Bernina Bölgesindeki Rhaetian Demiryollarý Sardona Ýsviçre Tektonik Bölgesi La Chaux-de-Fonds / Le Locle, Saat Yapým Kenti Planlamasý 196

10 Ýtalya Valcamonica'daki Kaya Resimleri Leonardo da Vinci'nin '' Son Akþam Yemeði'' resmi. Roma Tarihi Bölgesi Floransa Tarihi Bölgesi Piazza del Duomo, Pisa Venedik ve Lagunu San Gimignano Tarihi Bölgesi Matera Rupestriyan Kiliseleri'nin Parký ve The Sassi Vicenza Þehri ve Veneto Palladiyan Villalarý Crespi d'adda Ferrara, Rönesans Þehri, ve oradaki Po Deltasý Naples Tarihi Bölgesi Siena Tarihi Bölgesi Castel del Monte Ravenna'daki Erken Hristiyan Yapýlarý Pienza Þehri'nin Tarihi Bölgesi Alberobello'daki Trulli Caserta'daki 18. yy Kraliyet Sarayý ve Parký Agrigento Arkeolojik Alaný Pompei Arkeolojik Alaný, Herculaneum ve Torre Annunziata Padua Botanik Bahçesi (Orto Botanico) Modena Katedrali, Torre Civica ve Piazza Grvee Costiera Amalfitana Portovenere, Cinque Terre, ve Adalarý (Palmaria, Tino ve Tinetto) Savoy'daki Kraliyet Evindeki Yerleþimler Su Nuraxi di Barumini Villa Romana del Casale Aquileia'daki Arkeolojik Alaný ve Patriyarkal Basilikasý Cilento ve Vallo di Diano Milli Parký ile Paestum ve Velia Bölgeleri Urbino Tarihi Bölgesi Villa Adriana (Tivoli) Assisi, San Francesco Basilikasý ve Diger Fransiskan Alanlarý Verona Þehri Isole Eolie (Aeolian Adalarý) Villa d'este, Tivoli Val di Noto'daki Geç Barok Kentleri (Güney-Doðu Sicilya) Sacri Monti of Piedmont ve Lombardy Cerveteri ve Tarquinia'daki Etrüsk Nekropolisleri Val d'orcia Syracuse ve Pantalica'daki Kaya Nekropolisi Genoa: Le Strade Nuove ve Palazzi dei Rolli'nin Sistemi Mantua ve Sabbioneta Albula / Bernina Yöresindeki Rhaetiyan Demiryollarý The Dolomites Ýzlanda Þingvellir Milli Parký Surtsey Japonya Horyu-ji Bölgesindeki Budist Yapýlarý Himeji-jo Shirakami-Sanchi Yakushima Antik Kyoto'nun Tarihi Yapýlarý (Kyoto, Uji ve Otsu Þehirleri) Shirakawa-go ve Gokayama'nýn Tarihi Köyleri Hiroshima Barýþ Abidesi (Genbaku Dome) Itsukushima Shinto Shrine Antik Nara'nýýn Tarihi Yapýlarý Shrines ve Nikko Tapýnaklarý Gusuku Alanlarý ve Ryukyu Krallýðý ile Ýlgili Mülkler Kii Daðlýk Bölgesindeki Kutsal Yerler ve Haç Yollarý Shiretoko Iwami Ginzan Gümüþ Madeni ve Kültürel Manzarasý Kamerun Dja Fauna Koruma Alaný Kanada L'Anse aux Meadows Milli Tarihi Yöresi Nahanni Milli Parký Dinazorlar Eyalet Parký Kluane / Wrangell-St Elias / Glacier Bay / Tatshenshini-Alsek 5 Head-Smashed-In Buffalo Jump SGang Gwaay Wood Buffalo Milli Parký Canadian Rocky Daðlarý Parklarý 6 Eski Québec Tarihi Mahallesi Gros Morne Milli Parký Lunenburg Tarihi Kenti Waterton Glacier Uluslararasý Barýþ Parký Miguasha Milli Parký Rideau Kanalý Joggins Fosil Falezleri 197

11 Karadað Kotor Doðal ve Tarihi-Kültürel Bölgesi Durmitor Milli Parký Kazakistan Hoca Ahmet Yesevi Türbesi Tamgaly Arkeolojik Yöresindeki Tarih Öncesi Kaya Resimleri Saryarka Kuzey Kazakistan Stepleri ve Gölleri Kenya Turkana Gölü Milli Parklarý Mount Kenya Milli Parký/Doðal Ormaný Lamu Tarihi Kenti Sacred Mijikenda Kaya Ormanlarý Kýbrýs Rum Kesimi Paphos Troodos Bölgesi'ndeki Boyalý Kiliseler Choirokoitia Kýrgýzistan Sulaiman-Too Kutsal Daðý Kolombia Cartagena Limaný, Kalesi ve Yapý Gruplarý Los Katíos Milli Parký Santa Cruz de Mompox Tarihi Bölgesi Tierradentro Milli Arkeoloji Alaný San Agustín Arkeoloji Alaný Malpelo Fauna ve Flora Koruma Alaný Kongo Virunga Milli Parký Kahuzi-Biega Milli Parký Garamba Milli Parký Salonga Milli Parký Okapi Vahþi Yaþam Koruma Alaný Kore Haeinsa Tapýnaðý Janggyeong Panjeon Jongmyo Tapýnaðý Seokguram Grotto ve Bulguksa Tapýnaðý Changdeokgung Saray Kompleksi Hwaseong Kalesi Gochang, Hwasun ve Ganghwa Dolmen Alanlarý Gyeongju Tarihi Bçlgeleri Jeju Volkanik Adasý ve Lav Tüpleri Joseon Hanedanlýðý'nýn Kral Mezarlarý Kosta Rika Talamanca Range-La Amistad Koruma Alanlarý / La Amistad M.Parký Cocos Adasý Milli Parký Guanacaste Koruma Alaný Kudüs Kudüs Tarihi Kenti ve Surlarý Kamboçya Angkor Preah Vihear Tapýnaðý Kuzey Kore Koguryo Mezarlar Kompleksi Küba Eski Havana ve Surlarý Trinidad ve los Ingenios vadisi San Pedro de la Roca Kalesi, Santiago de Cuba Desembarco del Granma Milli Parký Viñales vadisi Küba'nýn G. Doðusundaki ilk Kahve Ekim Bölgeleri Arkeolojik Alanlarý Alejvero de Humboldt Milli Parký Cienfuegos Kenti Tarihi Bölgesi Camagüey Tarihi Bölgesi Laos Luang Prabang Kenti Champasak Kültürel Manzarasý içindeki Vat Phou Letonya Riga Tarihi Bölgesi Struve Jeodezi Ark Libya Cyrene Arkeolojik Alaný 198

12 Leptis Magna Arkeolojik Alaný Sabratha Arkeolojik Alaný Tadrart Acacus Kaya Sanatý Alanlarý Ghadamès Tarihi Kenti Litvanya Vilnius Tarihi Bölgesi Curonian Spit Kernavë Arkeolojik Alaný (Kernavë Kültürel Koruma Alaný) Struve Jeodezi Ark Lübnan Anjar Baalbek Byblos Tyre Ouadi Qadisha (Kutsal vadi) ve Sedir Ormanlarý Lüksemburg Luxembourg Þehri: Eski Mahalleleri ve Surlarý Macaristan Danube Kýyýlarý, Buda Þato Mahallesi ve Budapeþte Hollókõ Eski Köyü ve çevresi Aggtelek Karst ve Slovak Karst Maðaralarý Pannonhalma Bininci Yýl Benedictine Manastýrý ve Doðal Çevresi Hortobágy Milli Parký - Puszta Pécs'deki Erken Hrýstiyan Nekropolisi (Sopianae) Fertö / Neusiedlersee Kültürel Manzarasý Tokaj Þarap Bölgesi Tarihi Kültürel Manzarasý Madagaskar Tsingy de Bemaraha Korunmuþ Doða Rezervi Ambohimanga Kraliyet Tepesi Atsinanana Yaðmur Ormanlarý Makedonya Ohrid Bölgesi'nin Doðal ve Kültürel Mirasý Malavi Malavi Gölü Milli Parký Chongoni Kaya Sanatý Alaný Malezya Gunung Mulu Milli Parký Kinabalu Parký Melaka ve George Kenti, Malacca'nýn Tarihi Þehirleri Mali Djenné'deki Tarihi Kentler Timbuktu Cliff of Bveiagara (Lve of the Dogons) Askia Mezarý Malta Valletta Þehri Hal Saflieni Hypogeum Malta Megalitik Tapýnaklarý Meksika Meksika Þehrinin Tarihi Bölgesi ve Xochimilco Oaxaca'nýn Tarihi Bölgesi ve Monte Albán Arkeolojik Alaný Puebla'nýn Tarihi Bölgesi Palenque Tarih Öncesi Þehri ve Milli Parký Teotihuacan Eski Yerleþimi Sian Ka'an Guanajuato Tarihi Kenti ve Yakýnýndaki Madenler Chichen-Itza Þehri Eski Yerleþimi Morelia'nýn Tarihi Bölgesi El Tajin, Þehrin Eski Yerleþimi Zacatecas Tarihi Bölgesi San Francisco Düzlüklerindeki Kaya Resimleri El Vizcaino Balina Koruma Alaný Popocatepetl'deki 16.yy Manastýrlarý Querétaro Tarihi Yapýlar Bölgesi Uxmal Kentinin Eski Yerleþimi Hospicio Cabañas, Guadalajara Paquimé Arkeolojik Alaný, Casas Grvees Tlacotalpan Tarihi Yapýlar Bölgesi Xochicalco Arkeolojik Yapýlar Bölgesi Surlarla Çevrili Campeche Tarihi Kenti Calakmul Antik Maya Þehri, Campeche Querétaro'nun Sierra Gorda'daki Franciscan Missions Luis Barragán Evi ve Stüdyosu California Körfezi Adalarý ve Koruma Alanlarý 199

13 Tequila'nýn Agave Doðasý ve Antik Endüstriyel Yapýlarý Meksika Merkez Üniversite Þehri Kampüsü Monarch Kelebeði Koruma Alaný San Miguel ve Jesús Nazareno de Atotonilco'nun Manastýrý Mýsýr Abu Mena Antik Thebes ve Nekropolisi Tarihi Kahire Memphis ve Nekropolisi Giza'dan Dahshur'a Piramit Alanlarý Abu Simbel'den Philae'ya Nubiyan Yapýlarý Saint Catherine Bölgesi Wadi Al-Hitan Moðolistan Uvs Nuur Basin Orkhon vadisi Kültürel Manzarasý Moldova Struve Jeodezi Ark Moritanya Banc d'arguin Milli Parký Antik Ksour of Ouadane, Chinguetti, Tichitt ve Oualata Moritus Aapravasi Ghat Le Morne Kültürel Manzarasý Mozambik Mozambik Adasý Namibya Twyfelfontein veya /Ui-//aes Nepal Kathmveu vadisi Sagarmatha Milli Parký Chitwan Kraliyet Milli Parký Lumbini, Buda'nýn Doðum Yeri Nikaragua León Viejo Kalýntýlarý Nijer Air ve Ténéré Doðal Koruma Alanlarý Niger'in W Milli Parký Nijerya Sukur Kültürel Manzarasý Osun-Osogbo Kutsal Oyuk Norveç Bryggen Urnes Stave Kilisesi Røros Maden Kenti Alta Kaya Sanatý Vegaøyan -- Vega Takýmadalarý Struve Jeodezi Ark Batý Norveç Fiyortlarý Geirangerfjord ve Nærøyfjord Orta Afrika Cumhuriyeti Manovo-Gounda St Floris Milli Parký Özbekistan Itchan Kala Buhara'nýn Tarihi Bölgesi Shakhrisyabz'ýn Tarihi Bölgesi Semerkant Kültürlerin Buluþma Noktasý Pakistan Moenjodaro Arkeolojik Kalýntýlarý Takht-i-Bahi Budist Kalýntýlarý ve Sahr-i-Bahlol Taxila Lahore Kalesi ve Shalamar Bahçeleri Makli'deki Tarihsel Yapýlarý, Thatta Rohtas Kalesi Panama Panama'nýn Karayipler Tarafýndaki Surlarý: Portobelo-San Lorenzo Darien Milli Parký Talamanca Range-La Amistad Koruma Alanlarý / La Amistad M.Parký Panamá Viejo Arkeolojik Alaný ve Panamá'nýn Tarihi Bölgesi Coiba Milli Parký ve onun Özel Deniz Koruma Alaný 200

14 Papua Yeni Gine Kuk Ýlk Tarým Bölgesi Paraguay La Santísima Trinidad de Paran'daki Jesuit Missions Peru Cuzco Þehri Machu Picchu Tarihi Koruma Alaný Chavin (Arkeolojik Alaný) Huascarán Milli Parký Chan Chan Arkeolojik Alaný Manú Milli Parký Lima'nýn Tarihi Bölgesi Río Abiseo Milli Parký Nasca ve Pampas de Jumana'daki Çizgiler ve Doða Desenleri Arequipa Þehri'nin Tarihi Merkezi Caral-Supe Kutsal Kenti Polonya Cracow's Tarihi Bölgesi Wieliczka Tuz Madeni Auschwitz Birkenau - Alman Nazi Toplama Kampý ( ) Belovezhskaya Pushcha / Bia³owie a Ormaný Varþova'nýn Tarihi Bölgesi Zamoœæ Tarihi Kenti Malbork'daki Teutonik Düzenin Þatosu Toruñ Ortaçað Kenti Kalwaria Zebrzydowska: Mannerist Mimari ve Park Alaný Jawor ve Œwidnica'daki Barýþ Kiliseleri Güney Küçük Polve'nin Ahþap Kiliseleri Muskauer Parký / Mu akowski Parký Wroc³aw Yüzyýl Meydaný Portekiz Azorlar'daki Angra do Heroismo Kenti Merkez Bölgesi Tomar'daki Ýsa Manastýrý Batalha Manastýrý Hieronymites Manastýrý ve Lisbon'daki Belém Kulesi Évora'nýn Tarihi Bölgesi Alcobaça Manastýrý Sintra Kültürel Manzarasý Oporto Tarihi Bölgesi Côa vadisi'ndeki Tarih Öncesi Kaya Sanatý Alanlarý Madeira'daki Laurisilva Alto Douro Þarap Bölgesi Guimarães'in Tarihi Bölgesi Pico Adasý Baðcýlýk Kültürü Doðasý Romanya Danube Deltasý Moldavia Kiliseleri Horezu Manastýrý Transylvania Köyleri ile Surlu Kiliseleri Orastie Daðlarý'ndaki Dacian Kaleleri Sighiþoara'nýn Tarihi Bölgesi Maramureþ'in Ahþap Kiliseleri Rusya Federasyonu Saint Petersburg'un Tarihi Bölgesi ve Baðlantýlý Yapý Gruplarý Kizhi Pogost Kremlin ve Kýzýl Meydan, Moscow Solovetsky Adalarýndaki Kültürel ve Tarihi Alanlar Novgorod'un Tarihi Yapýlarý ve Çevresi Vladimir ve Suzdal Beyaz Yapýlarý Sergiev Posad'daki Trinity Sergius Lavra Mimari Yapýlarý Ascension Kilisesi, Kolomenskoye Virgin Komi Ormanlarý Baykal Gölü Kamchatka Volkanlarý Altay Altýn Daðlarý Batý KAfkasya Curonian Spit Ferrapontov Manastýrý Kazan Kremlin Tarihi ve Mimari Kompleksi Orta Sikhote-Alin Derbent Kaþeiçi, Antik Þehri ve Sur Binalarý Uvs Nuur Bölgesi Novodevichy Manastýr Yapýlarý Wrangel Adasý Koruma Bölgesi'nin Doðal Sistemi Yaroslavl Þehrinin Tarihi Merkezi Struve Jeodezi Ark San Kitts ve Nevis Brimstone Hill Kalesi Fortress Milli Parký 201

15 San Lucia Pitons Ýdari Alaný San Marino San Marino Tarihi Bölgesi ve Titano Daðý Senegal Gorée Adasý Niokolo-Koba Milli Parký Djoudj Kuþ Milli Koruma Alaný Saint-Louis Adasý Senegambia Taþ Çemberleri Sýrbistan Stari Ras ve Sopoæani Studenica Manastýrý Kosova Ortaçað Yapýlarý Gamzigrad-Romuliana, Galerius Sarayý Suudi Arabistan Al-Hijr Arkeolojik Alaný (Madâin Sâlih) Þeyseller Aldabra Atoll Vallée de Mai Doða Koruma Alaný Slovakya Banská Štiavnica Tarihi Kenti ve Yakýnýndaki Teknik Yapýlarý Levoèa, Spišský Hrad ve Baðlantýlý Kültürel Yapýlarý Vlkolínec Aggtelek Karst ve Slovak Karst Maðaralarý Bardejov Kenti Koruma Alaný Carpathians Ormanlarý Karpat Daðlarýnýn Slovak Bölgesindeki Ahþap Kiliseler Slovenya Škocjan Maðaralarý Solomon Adalarý Doðu Rennell Sri Lanka Polonnaruwa Antik Þehri Sigiriya Antik Þehri Anuradhapura Kutsal Þehri Galle Tarihi Kenti ve Surlarý Kvey Kutsal Þehri Sinharaja Ormaný Koruma Alaný Dambulla AltýnTapýnaðý Sudan Gebel Barkal ve tnapatan Bölgesi'ndeki Alanlar Surinam Orta Surinam Doða Rezervi Paramaribo Þehri Tarihi Merkezi Suriye Damascus Antik Þehri Bosra Antik Þehri Palmyra Halep Antik Þehri Crac des Chevaliers ve Qal'at Salah El-Din Þili Rapa Nui Milli Parký Chiloé Kiliseleri Valparaíso Liman Þehri'nin Tarihi Mahallesi Humberstone ve Santa Laura Saltpeter Works Sewell Maden Kenti Tanzanya Ngorongoro Koruma Alaný Kilwa Kisiwani Kalýntýlarý ve Songo Mnara Kalýntýlarý Serengeti Milli Parký Selous Game Koruma Alaný Kilimanjaro Milli Parký Zanzibar Taþ Kenti Kondoa Kaya Sanatý Alanlarý Tayland Ayutthaya Tarihi Þehri Sukhothai'nýn Tarihi Kenti ve Baðlantýlý Tarihi Kentleri Thungyai-Huai Kha Khaeng Doðal Yaþam Koruma Alanlarý Ban Chiang Arkeolojik Alaný Dong Phayayen-Khao Yai Ormaný Kompleksi 202

16 Togo Koutammakou, the Lve of the Batammariba Tunus El Jem Anfitiyatrosu Tunus Þehri Kaleiçi Kartaca Alaný Ichkeul Milli Parký Kerkuane'nin Punic Kenti ve Nekropolisi Kairouan Sousse Kenti Kaleiçi Dougga / Thugga Türkiye Göreme Milli Parký ve Kapadokya Kaya Alanlarý Divriði Ulu Camii ve Hastanesi Ýstanbul'un Tarihi Alanlarý Hattuþa: Hitit Baþkenti Nemrut Daðý Hierapolis-Pamukkale Xanthos-Letoon Safranbolu Þehri Truva Arkeolojik Alaný Türkmenistan "Antik Merv" Milli Tarihi ve Kültürel Parký Kunya-Urgench Nisa Kalesi Uganda Bwindi Milli Parký Rwenzori Daðlarý Milli Parký Kasubi'nin Bugvea Krallarýnýn Mezarlarý Ukrayna Kiev: Saint-Sophia Katedrali, Kiev-Pechersk Lavra L'viv Tarihi Bölgesi Struve Jeodezi Ark Primeval Beech Ormanlarý of the Carpathians Umman Bahla Kalesi Bat'ýn Arkeolojik Alanlarý, Al-Khutm ve Al-Ayn Lve of Frankincense Aflaj Irrigation Systems of Oman Uruguay Colonia del Sacramento Þehri Tarihi Mahallesi Ürdün Petra Quseir Amra Um er-rasas (Kastrom Mefa'a) Vanuatu Chief Roi Mata's Domain Vatikan Roma'nýn Tarihi Bölgesi, Roma Tarihi Bölgesi, Sýnýrötesi Haklarýn Kullanýldýðý Þehirdeki Papa'nýn Mülkleri ve San Paolo Fuori le Mura Vatikan Þehri Venezüella Coro ve Limaný Canaima Milli Parký Caracas Üniversite Þehri Vietnam Hué Yapý Kompleksi Ha Long Körfezi Hoi An Antik Kenti My Son Koruma Alaný Phong Nha-Ke Bang Milli Parký Yemen Shibam'ýn Surla Çevrili Eski Þehri Sana'a Tarihi Kenti Zabid Tarihi Kenti Socotra Takým Adalarý Yeni Zelanda Te Wahipounamu Güney Batý New Zealve Tongariro Milli Parký New Zealve Sub-Antartik Adalarý 203

17 Yunanistan Bassae'daki Apollo Tapýnaðý Akropolis, Atina Delphi Arkeolojik Alaný Rodos Ortaçað Þehri Meteora Athos Daðý Selanik'in Paleohristiyan ve Bizans Yapýlarý Epidaurus'daki Asklepios Koruma Alaný Mystras Arkeolojik Alaný Olympia Arkeolojik Alaný Delos Chios'daki Daphni, Hosios Loukas ve Nea Moni Manastýrlarý Samos'daki Pythagoreion ve Heraion Aigai Arkeolojik Alaný (yeni adý Vergina) Mycenae ve Tiryns Arkeolojik Alanlarý Pátmos Adasý'ndaki Saint John Manastýrý ve Apocalypse Maðarasý Korfu Tarihi Kenti Zambiya Mosi-oa-Tunya / Victoria Þelaleleri Zimbabve Mana Pools Milli Parký, Sapi ve Chewore Safari Alanlarý Great Zimbabwe Millil Yapýsý Khami Kalýntýlarý Milli Yapýsý Mosi-oa-Tunya / Victoria Þelaleleri Matobo Tepeleri TEHLÝKE ALTINDAKÝ DÜNYA MÝRASLARI: Afganistan Bamiyan Vadisi Kültürel Manzarasý ve Arkeolojik Kalýntýlarý (2003) Jam'daki Minare ve Arkeolojik Kalýntýlar (2002) Kongo Demokratik Cumhuriyeti Garamba Milli Park (1996) Kahuzi-Beiga Milli Parký (1997) Okapi Doðal Yaþam Alaný (1997) Salonga Milli Parký (1999) Virunga Milli Parký (1994) Kudüs (Ürdün tarafýndan önerildi) Kudüs Eski Kenti ve Surlarý (1982) Belize Belize Bariyer Resifi Koruma Sistemi (2009) Ekvator Galapagos Adalarý (2007) Etiyopya Simien Milli Parký (1996) Fildiþi Sahilleri Comoe Milli Parký (2003) Nimba Daðý Doðal Koruma Alaný (1992) Filipinler Philippine Cordilleras'daki Pirinç Teraslarý (2001) Gine Nimba Daðý Doðal Koruma Alaný (1992) Gürcistan Mtskheta Tarihi Anýtlarý (2009) Mýsýr Abu Mena (2001) Nijer Air ve Tenere Milli Koruma Alanlarý (1992) Orta Afrika Cumhuriyeti Manovo-Gounda St Floris Milli Parký (1997) Pakistan Lahor Kalesi ve Shalamar Bahçeleri (2000) Peru Chan Chan Arkeolojik Alaný (1986) Senegal Niokolo-Koba Milli Parký (2007) Sýrbistan Kosova'daki Ortaçað Yapýtlarý (2006) Hindistan Manas Doðal Yaþam Alaný (1992) Ýran Kültürel Manzarasý ile Bam Þehri (2004) Irak Ashur (Oal'at Shergat) (2003) Samarra Arkeolojik Kenti (2007) Þili Humberstone ve Santa Laura Tuz Ýþlemeleri (2005) Tanzanya Kilwa Kisiwani ve Songo Mnara Kalýntýlarý (2004) Venezuela Coro ve Limaný (2005) Kolombiya Los Katios Milli Parký (2009) Yemen Zabid Tarihi Kenti (2000) 204

18 DÜNYA MÝRASLARI DAÐILIM TABLOSU Kabul Edilen Önerilen 1 Ýtalya Ýspanya Çin Almanya Fransa Meksika Ýngiltere Hindistan Rusya ABD Avustralya Brezilya Yunanistan Kanada Ýsveç Japonya Polonya Portekiz Çek Cumhuriyeti Peru Belçika Ýran Ýsviçre Bulgaristan Kore Cumhuriyeti Küba Türkiye Arjantin Avusturya Fas Etopya Güney Afrika Cum Hollanda Macaristan Tunus Finlandiya Endonezya Cezayir Hýrvatistan Norveç Sri Lanka Slovakya Romanya Tanzanya Bolivya Ýsrail Kolombiya Mýsýr Pakistan Filipinler Kongo Dem. Cum Lübnan Libya Panama Þili Senegal Suriye Tayland Vietnam Zimbabwe Belarus Danimarka Ekvator Litvanya Mali Nepal Sýrbistan Ukrayna Özbekistan Kenya Oman Yemen Ermenistan Bangladeþ Kosta Rika Fildiþi Sahilleri 3 4 Kabul Edilen Önerilen 77 Kýbrýs Gürcistan Kazakistan Guatemala Irak Ürdün Madagaskar Malezya Malta Yeni Zelanda Türkmenistan Uganda Venezüella Honduras Afghanistan Arnavutluk Azerbeycan Bosna Hersek Estonya Gambia Gana Ýrlanda Ýzlanda Kamboçya Karadað Cumh Laos Letonya Malawi Mauritius Moritanya Moðolistan Nijer Nijerya Þeysel Adalarý Surinam Andorra Bahrein Belize Benin Botswana Burkina Faso Cape Verde Kuzey Kore Halk cum Dominika Dominik Cumhuriyeti El Salvador Gabon Gine Haiti Kýrgýzistan Lüksemburg Orta Afrika Cumhuriyeti Mozambik Namibia Nikaragua Paraguay Moldova St. Kiss and Nevis Santa Lucia Slovenya Solomon Adalarý Sudan Makedonya Togo Uruguay Zambia Papua Yeni Gine San Marino Suudi Arabistan Vanuata

19 ÜLKELERÝN DÜNYA MÝRASI ADETLERÝ HER YIL LÝSTEYE GÝREN YER ADETLERÝ 206

20 KITALARA GÖRE DAÐILIM 121; 14% 78; 9% 65; 7% 186; 21% 440; 49% Afrika Arap Ülkeleri Asya ve Pasifik Avrupa ve K.Amerika Latin Amer. ve Karaipler 207