YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ NÜN TÜRKOLOJİ ALANINDAKİ FAALİYETLERİ

Transkript

1 YUNUS EMRE ENSTİTÜSÜ NÜN TÜRKOLOJİ ALANINDAKİ FAALİYETLERİ Arş. Gör. Murat PARLAKPINAR Muş Alparslan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Muş/TÜRKİYE ÖZET Bu bildiride Yunus Emre Enstitüsünün Türkoloji alanındaki faaliyetleri üzerinde durulacaktır. Yunus Emre Enstitüsü; Yunus Emre Vakfı na bağlı olarak kurulmuştur. Yunus Emre Vakfı; Türkiye nin, Türk dilinin, tarihinin, kültürünün ve sanatının tanıtımı amacıyla faaliyetler yürütmek üzere 05/05/2007 tarihli ve 5653 sayılı Kanun la kurulmuş bir kamu vakfıdır. Yunus Emre Enstitüsü ise vakfın amaçlarını uygulanabilir projelere dönüştürmede önemli bir rol oynamaktadır. Sadece Türkiye de değil dünyanın birçok ülkesinde faaliyetlerde bulunan Enstitü; yurt dışı açılımını Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Yunus Emre Enstitüsünün bugün itibariyle yurt dışında 30 un üzerinde kültür merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerde; Türkiye nin kültürel özelliklerini, sanatını, edebiyatını, tarihini tanıtmaya yönelik çeşitli etkinlikler yanında Türkçe dil kursları düzenlenmektedir. Merkezlerde bilimsel faaliyetlere de ağırlık verildiği; paneller, konferans, çalıştay ve sempozyumlara da kimi zaman ev sahipliği yapıldığı görülmektedir. 20 Eylül 2011 tarihinde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile Yunus Emre Vakfı arasında imzalanan protokol ile Türkoloji Projesi Yunus Emre Vakfına devredilmiştir. Bu gelişmenin ardından çok kısa sayılabilecek bir sürede Türkoloji alanında çok önemli sayılabilecek projelere imza atılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yunus Emre Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü, Türkoloji, faaliyetler, Türkoloji Projesi ABSTRACT In this report we are going to dwell on the activities of Yunus Emre Institution in the field of Turcology. Yunus Emre Institution has been established as a part of the Yunus Emre Foundation. Yunus Emre Foundation is a foundation established based on the legislation No: 5653 and dated 05/05/2007 in order to carry out activities so as to introduce 274

2 Turkey, Turkish language, history, culture and art. On the other hand Yunus Emre Institution plays an important role in transforming the goals of the Foundation into feasible projects. The Institution which leads activities not only in Turkey but also in many countries of the world has been achieving its expansion through Yunus Emre Cultural Centres. As of today Yunus Emre Institution owns more than 30 cultural centres abroad. In these centres Turkish language courses are held along with introductory activities of cultural characteristics of Turkey, its art and literature. It is also observed that in the centres there is a focus on scientific studies as well and they sometimes host panels, conferences, workshops, and symposiums. In 20th September 2011 a protocol was signed between Turkish Cooperation and Coordination Presidency (TIKA) and Yunus Emre Foundation and in this way the Turcology Project was handed down to Yunus Emre Foundation. Following this progress in a comparatively short time relatively important projects have been signed in the field of Turcology. Key words: Yunus Emre Foundation, Yunus Emre İnstitution, activities, Turkology Project Giriş Bu bildiride son yıllarda Türkiye nin kültür diplomasinin önemli aktörlerinden biri olarak öne çıkan Yunus Emre Enstitüsünün Türkoloji alanındaki faaliyetleri üzerinde durulacaktır. Enstitünün ana çalışma alanı Türkiye nin kültürel yönden tanıtılması olmakla birlikte gerçekleştirdiği faaliyetler göz önüne alındığında bunların doğrudan ya da dolaylı olarak Türkoloji biliminin gelişimine, güçlenmesine katkıda bulunduğu söylenebilir. Dolayısıyla Yunus Emre Enstitüsünün Türkoloji alanındaki çalışmalarına geçmeden önce Enstitünün kuruluşu, ortaya koyduğu amaçlar ve genel faaliyetleri hakkında bilgiler vermek yararlı olacaktır. Yunus Emre Enstitüsü; Yunus Emre Vakfına bağlı olarak kurulmuştur. Yunus Emre Vakfı; Türkiye nin, Türk dilinin, tarihinin, kültürünün ve sanatının tanıtımı amacıyla faaliyetler yürütmek üzere 05/05/2007 tarihli ve 5653 sayılı Kanun la kurulmuş bir kamu vakfıdır. Yönetiminde üst düzey devlet adamlarının, bürokratların, uzmanların ve akademisyenlerin yer aldığı görülen Yunus Emre Vakfı, ilk olarak Yunus Emre Enstitüsünün kuruluşunu gerçekleştirmiştir. 18 Mayıs 2007 tarihinde Yunus Emre Vakfı na bağlı olarak kanunla kurulmuş olan Yunus Emre Enstitüsünün kuruluş amaçları şu şekilde belirtilmiştir: 275

3 Yurt dışında Türkçe dersleri vermek, verdirmek ve Türkçe öğretimini destekleyici faaliyetlerde bulunmak. Yurt dışında Türk dili ve edebiyatı alanında akademisyenlere ve Türkologlara çeşitli katkılar sağlamak. Türkçe yeterlilik sınavını geliştirmek ve uygulamak. Türkçe öğrenen ve Türkçesini geliştirmek isteyenlere eğitim araştırma bursları vermek. Kültürel etkinlikler düzenlemek veya kültürel etkinliklere destek olmak. Türk kültürünün yurt dışında tanıtılması için yazılı veya görüntülü ürünler hazırlamak, bu ürünlerin dağıtımını yapmak. Yurt dışında açılan Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri vasıtasıyla ilgili ülkelerdeki kültürel programların hazırlanması ve uygulanmasını sağlamak. Yurt dışında enstitüler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte kültürel faaliyetlerde bulunmak ve işbirliği yapmak. Yunus Emre Enstitüsü tarafından yayımlanan (dergi, kitap, broşürün) dağıtımını sağlamak. Görüntülü ve sesli yayınlar yapmak veya yapılmasını teşvik etmek. İlgili ülkelerdeki kültürel faaliyetlere katılmak ve bu faaliyetleri desteklemek. Türk kültürünün tanıtılması amacıyla ilgili ülkelerde yapılacak olan tercüme faaliyetlerini desteklemek. 1 Bu amaçların özetle yurt dışında Türkçe öğretim faaliyetlerinin yürütülmesi, desteklenmesi, Türk kültürünün tüm yönleriyle tanıtılması amaçları doğrultusunda belirlendiği görülmektedir. Yunus Emre Enstitüsü sadece Türkiye de değil dünyanın birçok ülkesinde faaliyetlerde bulunmaktadır. Enstitü yurtdışındaki faaliyetlerini Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri (YETKM) aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Türk Kültür Merkezlerinden ilki 17 Ekim 2009 tarihinde Saraybosna da açılmıştır. Günümüzde Afganistan, Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Cezayir, Fas, Fransa, Güney Afrika, Gürcistan, Hollanda, İngiltere, İran, İtalya, Japonya, Karadağ, KKTC, Kazakistan, Kosova, Lübnan, Macaristan, Makedonya, 1 Yunus Emre Enstitüsü Tanıtım Kitabı, s.8 276

4 Mısır, Moldova, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Ürdün olmak üzere 30 ülkede 39 YETKM faaliyet göstermektedir. Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri Türkiye nin kültür ve sanatının yurt dışında tanıtılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Merkezlerde Türkiye nin kültürel yönden tanıtılması amacıyla konserler, sergiler, geleneksel el sanatları kursları, sahne gösterileri, film gösterileri, söyleşi ve imza günleri, bilimsel toplantılar vb. pek çok faaliyet düzenlenmektedir. Yine kültür faaliyetleri kapsamında dünyanın pek çok ülkesinde ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapılarak fuar, festival vb. organizasyonlara da katılım sağlanmaktadır. Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinde bu tür kültür ve sanat etkinlikleri yanında Türkçe eğitim- öğretim faaliyetleri de yürütülmektedir. Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinde düzenlenen Türkçe kurslarında, öğretim sistemi Avrupa Birliği Ortak Dil Kriterleri çerçevesinde oluşturulmuştur. Dersler dinleme, konuşma, okuma ve yazma olmak üzere dört temel dil becerisine yönelik yapılmaktadır. Merkezlerde Türkçe öğretimi A1/A2/B1/B2/C1 düzeylerinde toplam 12 kurda yapılmakta ve her kur 72 ders saatinden oluşmaktadır yılları arasında 28 Kültür Merkezinde gerçekleştirilen Türkçe kurslarıyla yaklaşık öğrenciye Türkçe öğretimi gerçekleştirilmiştir. 2 Enstitünün gerçekleştirdiği Yaz Okulu Programları da Türkçe öğretim faaliyetlerinin önemli bir unsurunu oluşturmaktadır. Enstitü, her yıl Kültür Merkezlerindeki Türkçe kurslarında üstün başarı gösteren kursiyerleri, Türkiye ye davet ederek Türkçe Yaz Okulu Programı düzenlemektedir. Bu programlara yurtdışındaki çeşitli üniversitelerinin Türkoloji bölümlerinde okuyan öğrenciler de katılabilmektedir. Tamamen ücretsiz gerçekleştirilen yaz okulu programlarında katılımcılar Türkçe konuşarak pratik yapma imkânı yakalamış olmanın yanında bir yandan da kültürel etkinlikler ve geziler sayesinde Türkiye yi, Türk insanını ve Türk kültürünü yerinde tanıma fırsatı bulmaktadırlar yılında Türkçe Yaz Okulu programına 57 ülkeden 300 öğrenci katılmıştır. 3 Yurt dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile Yunus Emre Enstitüsü işbirliğiyle düzenlenen 2014 yılı Türkçe Yaz Okulu programına Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bosna 2 Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinde yabancılara uygulanan Türkçe öğretimi faaliyetleri bu bildirinin doğrudan konusu olmadığı için burada kısaca değinilmiştir. Yunus Emre Merkezlerinde uygulanan Türkçe öğretim modelini Kosova örneğinde ele alan şu çalışmaya bakılabilir: Salih Okumuş, Sadullah Yılmaz, Özge Akbaş, Kosova da Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Yunus Emre Modeli, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı Bildiri Kitabı II, Tiran/Arnavutluk, Kasım 2013, s Yunus Emre Bülteni, Ekim 2013, s

5 Hersek, Fransa, Güney Kore, Gürcistan, Japonya, Kazakistan, Kırgızistan, Makedonya, Yemen, Yunanistan, Polonya ve dünyanın diğer birçok ülkesinden 400 öğrenci katılmıştır. 4 Yunus Emre Enstitüsü tarafından Türkçenin uluslararası geçerliliğe sahip standart bir sınava kavuşması ve yabancı öğrenci kabulünü kolaylaştırmak ve öğrencilerin daha sağlam bir düzlemde değerlendirilmelerini sağlamak amacıyla Türkçe Yeterlilik Sınavı (TYS) çalışmalarına başlanmıştır. Şimdilik kağıt tabanlı uygulanan TYS için çevrimiçi (online) sınav hazırlama çalışmaları devam etmektedir. TYS de adayların okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerindeki yeterlilikleri ölçülmektedir. TYS iki bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde okuma, dinleme yazma soruları; II. Bölümde ise konuşma (bağımsız konuşma ve karşılıklı konuşma) soruları yer almaktadır. 80 sorudan oluşan TYS nin toplam süresi 180 dakikadır. TYS de her bir beceri alanından en az % 50 oranında başarılı olmak koşulu ile toplamda arasında puan alan adaylara B2, arası puan alan adaylara C1, arası puan alan adaylara ise C2 Türkçe Yeterlilik Belgesi verilmektedir. Türkçe Yeterlilik Belgesinin geçerlilik süresi 2 yıldır. TYS ocak, mayıs ve eylül aylarında olmak üzere yılda üç kez sınav merkezinin belirleyeceği gün ve saatlerde yapılmaktadır. İlk TYS uygulaması, 19 Eylül 2012 tarihinde Tahran Türk Kültür Merkezinde yapılmıştır. Uluslararası ölçekte ilk uygulama, Mayıs 2013 tarihleri arasında Kosova, Arnavutluk, Mısır, İran, Azerbaycan, Japonya, Gürcistan, Bosna Hersek, Belçika, Kazakistan olmak üzere 10 ülkede; ikinci uygulama 21 Eylül 2013 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan, Rusya/Tataristan, Kazakistan, İran, Japonya, Ürdün, Mısır, Bosna Hersek olmak üzere 9 ülkede; son uygulama ise 17 Mayıs 2014 tarihinde Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Fas, Gürcistan, İran, Japonya, Macarsitan, Makedonya, Mısır, Polonya, Rusya ve Ürdün olmak üzere 15 ülkede gerçekleştirilmiştir. 5 Temel faaliyet alanlarından biri de yabancılara Türkçe öğretimi olan Yunus Emre Enstitüsü, ortaya çıkan kaynak ihtiyacı üzerine Türkçe Öğretim Seti hazırlama çalışmalarına başlamıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi faaliyetlerini daha etkili ve verimli hâle getirmek amacıyla Avrupa Konseyi Ortak Dil Kriterleri ne uygun ders kitapları, çalışma kitapları, öğretmen kılavuz kitapları, okuma kitapları ve ses 4 Cihan, Demirci, Türkçeyi, Türkiye yi Tanıyarak Öğreniyorlar (Haber) haberi/, Erişim Tarihi: Yunus Emre Türkçe Enstitüsü Eğitim ve Sınav Müdürlüğü Tanıtım Kitabı, 2014, s

6 CD lerinden oluşan Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti çalışmaları devam etmektedir. 6 Bosna- Hersek te Türkçenin seçmeli yabancı dil olarak resmi müfredatta yer almasının ardından Türkçe nin öğretimi için Haydi Türkçe Öğrenelim adlı ders ve çalışma kitapları ile CD lerden oluşan setin 6. ve 7. sınıflar için olan 1. ve 2. kitapları, dinleme CD leri tamamlanmış ve eğitim öğretim yılında kullanılmaya başlanmıştır. Bu setler, Bosna Hersek Federal Eğitim Bakanlığından izin alınarak Bosna Hersek te yayımlanmıştır. 7 Yunus Emre Enstitüsü yabancılara Türkçe öğretilmesi faaliyetlerinde görev alacak öğretim elemanlarının çağdaş yabancı dil öğretim yaklaşım, yöntem ve tekniklerle donatılmış bir biçimde yetiştirilmesi amacıyla sertifika programları düzenlemektedir. Ankara Üniversitesi TÖMER ve Gazi Üniversitesi TÖMER ile işbirliği içerisinde ihtiyaç ve talebe göre belli aralıklarla düzenlenen 2 veya 4 haftalık programlarda okutman adaylarına teorik ve pratik eğitim alma fırsatı sunulmaktadır. Yunus Emre Enstitüsü tarafından Türk Kültür Merkezlerinde görev yapan okutmanların ve yurt dışındaki devlet okullarında ya da farklı kurumlarda görev yapan Türkçe öğretmenlerinin eğitimine yönelik hizmet içi eğitim programları ve seminerler de düzenlenmektedir. Bu faaliyetler yabancılara Türkçe öğretimini, ortak ve nitelikli bir düzlemde yürütmek, eğitmen ve öğreticilerin donanımlarını artırarak eğitim standartlarını yükseltmek, yeni kazanımları paylaşmak vb. amaçlarla düzenlenmektedir. 8 Yunus Emre Enstitüsü ve Türkoloji Projesi Yunus Emre Enstitüsü nün en önemli faaliyetlerinden biri, Türkoloji Projesi dir. Türkoloji Projesi, 1999 yılında Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) tarafından başlatılmış ve ilk olarak eğitim öğretim yılında uygulamaya konulmuştur. Türkoloji Projesi çerçevesinde; Türk dili öğreniminin nitelikli hale getirilmesi, Türkiye ile diğer ülkeler arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi, dolayısıyla bu ülkelerde yapılacak eğitim, kültür ve sosyal faaliyetler çerçevesinde Türkçe konuşabilen mevcut bir kitlenin oluşturulması; Türkiye nin ve Türk kültürünün yurt dışında daha iyi tanıtılması 6 A.g.e., s Yunus Emre Enstitüsü 2012 Yılı Faaliyet Raporu, s Yunus Emre Türkçe Enstitüsü Eğitim ve Sınav Müdürlüğü Tanıtım Kitabı, 2014, s. 37,

7 hedeflenmektedir. 9 Yunus Emre Enstitüsü ile TİKA arasında 20 Eylül 2011 tarihinde imzalanan protokol ile Türkoloji Projesi Yunus Emre Vakfına devredilmiştir. Bu gelişmenin ardından Türkoloji Projesi kapsamında 35 farklı ülkede bünyesinde Türk Dili ve Edebiyatı/Türkoloji bölümleri, Türkçe kursları bulunan 51 üniversite ile İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Bu ülke ve üniversiteler şunlardır: 1. AFGANİSTAN: Kabil Devlet Üniversitesi Dil ve Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 2. AZERBAYCAN: Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji ve Doğu Bilimleri Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı/Türkoloji Bölümleri 3. BELARUS: Minsk Devlet Yabancı Diller Üniversitesi Doğu Dilleri Kürsüsü, Baranoviçi Devlet Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 4. BELÇİKA: Gent Üniversitesi Uygulamalı Dil Çalışmaları Fakültesi Türkçe Bölümü 5. BOSNA-HERSEK: Tuzla Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Mostar Cemal Biyediç Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Zenica Üniversitesi Pedagoji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 9. Saraybosna Üniversitesi Felsefe Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 6. BULGARİSTAN: Plovdiv (Filibe) Paisiy Hilendarski Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Bulgar Dili Bölümü, Shumen (Şumnu) Episkop Konstantin Preslavski Üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 7. CEZAYİR: Cezayir 2 Üniversitesi Edebiyat ve Dil Fakültesi Doğu Dilleri Kürsüsü Türkoloji Bölümü 8. ÇİN HALK CUMHURİYETİ: Şanghay Uluslararası Araştırmalar Üniversitesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Fakültesi Türkoloji Bölümü 9. ÇEK CUMHURİYETİ: Prag Charles Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yakın Doğu ve Afrika Çalışmaları Enstitüsü Türkoloji Kürsüsü 10. ESTONYA: Tallinn Üniversitesi Eston Beşeri Bilimler Enstitüsü Orta Doğu ve Asya Çalışmaları Bölümü Türkoloji Ana Bilim Dalı 11. FAS: V Mohammed-Agdal Üniversitesi Edebiyat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü 9 Yunus Emre Enstitüsü Türkoloji Koordinatörlüğü Tanıtım Kitabı, Merdiven Reklam Tasarım, Ankara, Aralık 2013 s

8 12. GÜRCİSTAN: İvane Javakhishvili Tiflis Devlet Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü, Batum Şota Rustaveli Devlet Üniversitesi Eğitim ve Bilim Fakültesi Türkoloji Bölümü, Akaki Tsereteli Devlet Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü, Samstskhe- Javakheti (Akalske) Devlet Eğitim Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü 13. HIRVATİSTAN: Zagreb Üniversitesi Beşeri ve Sosyal Bilimler Fakültesi Türkoloji Bölümü 14. HİNDİSTAN: Jawaharlal Nehru Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Salahaddin Üniversitesi Diller Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 15. IRAK: Salahaddin Üniversitesi Diller Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Musul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 16. İTALYA: La Sapienza Üniversitesi Orta Asya ve Afrika Çalışmaları Türkçe Bölümü 17. JAPONYA: Bunkyou Gakuin Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi 18. KAZAKİSTAN: L.N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Fakültesi Türkoloji Bölümü 19. KIRGIZİSTAN: Kırgız-Özbek Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 20. KOSOVA: Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 21. LETONYA: Letonya Üniversitesi İnsani Bilimler Fakültesi Asya Çalışmaları Bölümü, Letonya Kültür Akademisi Kültürlerarası İletişim ve Yabancı Diller Bölümü 22. LİTVANYA: Vilnius Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili Programı- Oryantalistik Merkezi Türkoloji Programı 23. MISIR: Sohag Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Türkçe Şubesi 24. MOĞOLİSTAN: Moğolistan Milli Üniversitesi Türkoloji Bölümü 25. MAKEDONYA: Aziz Kiril ve Metodiy Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İştip Gotse Delçev Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türkoloji Bölümü, Kalkandelen Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türkçe Programı 26. PAKİSTAN: Ulusal Modern Diller Üniversitesi Türkçe Bölümü 281

9 27. POLONYA: Varşova Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Fakültesi Türkoloji Bölümü 28. RUSYA FEDERASYONU: (Tataristan Cumhuriyeti) Kazan Federal Üniversitesi Şarkiyat ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Türk Filolojisi Bölümü, Saint-Petersburg Devlet Üniversitesi Doğu Fakültesi Türkoloji Bölümü, (Başkurdistan Cumhuriyeti)Başkurt Devlet Üniversitesi Filoloji ve Gazetecilik Fakültesi Şarkiyat Bölümü 29. SIRBİSTAN: Novi Sad Üniversitesi Felsefe Fakültesi 30. SLOVAKYA: Comenius Üniversitesi Felsefe Fakültesi 31. SUDAN: Kuran-ı Kerim ve İslami Bilimler Üniversitesi Diller Fakültesi Türkçe Bölümü 32. SUUDİ ARABİSTAN: Cidde İffet Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi 33. UKRAYNA: Kiev Milli Taras Şevçenko Üniversitesi Filoloji Enstitüsü Türkoloji Bölümü, (Kırım Özerk Cumhuriyeti) Kırım Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi Kırım Tatar ve Türk Filolojisi Fakültesi Türk-Tatar Bölümü 34. ÜRDÜN: Ürdün Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi Asya Dilleri Bölümü Türk Dili ve Edebiyatı Programı 35. YEMEN: San a Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 10 Yunus Emre Enstitüsü tarafından Yurt dışında işbirliği protokolü imzalanan bu üniversitelere yönelik şu destekler sunulmaktadır: 1. Öğretim elemanı görevlendirilmesi, 2. Bölümlerin kaynak kitap ihtiyaçlarının karşılanması, 3. Başarılı öğrencilerin Türkiye de gerçekleştirilen Türkçe Yaz Okulu Programı na davet edilmesi, 4.Türkologlara araştırma, sempozyum, konferans vb. faaliyetlerde akademik destek sağlanması, 5. Türkoloji bölümlerindeki başarılı öğrencilere burs verilmesi, 6. Genç Türkologların yetişmesine katkı sağlanması, 7.Türkologların Türk Dili, edebiyatı, tarihi, sanatı ve kültürü ile ilgili projelerinin desteklenmesi, 10 Yunus Emre Enstitüsü Türkoloji Koordinatörlüğü Tanıtım Kitabı, Merdiven Reklam Tanıtım, Ankara, Aralık 2013, s

10 8.Türkçeyi ve Türk kültürünü tanıtıcı faaliyetlerin düzenlenmesine destek sağlanması. 11 Enstitü Türkoloji projesi kapsamında önemli faaliyetlere de imza atmıştır Eylül 2011 tarihlerinde Mısırlı Türkologlarla İstanbul Buluşması, Aralık 2011 tarihlerinde ise Mısırlı Türkologlarla Kahire Buluşması adı altında Mısırlı Türkologlar ile bir araya gelinip Türkoloji alanındaki projelerin görüşüldüğü iki önemli çalıştay; Ocak 2012 tarihlerinde Günümüz Rusya sında Türkiye Çalışmaları Sempozyumu, 5 Şubat 2012 tarihinde Makedonya daki Türk Dili ve Edebiyatı/Türkoloji Bölümlerinin desteklenmesi koordinasyonunun sağlanması ve Türkoloji Projesi kapsamında işbirliklerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Üsküp Türkoloji Çalıştayı ; 22 Şubat 2012 tarihinde Litvanya Vilnius Üniversitesi nde Türkoloji Paneli ve Fotoğraf Sergisi,16 Mart 2012 tarihinde Türkoloji Projesi kapsamında ilişkide olunan üniversitelerle faaliyetlerin daha sağlıklı ve kapsamlı yürütülmesi amacıyla Türkoloji Projesi Strateji Toplantısı, 3 Nisan 2012 tarihinde Kazakistan'daki Türkoloji öğrencilerinin akademik çalışmalara ilgi duymalarını ve bu öğrencilerin Avrupa standartlarında bilimsel çalışmalar yapmalarını teşvik etmek amacıyla Astana Türkoloji Sempozyumu, Nisan 2012 tarihlerinde İstanbul da, Türk Dil Kurumu, Dışişleri Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin ortaklaşa desteklediği I. Uluslararası Türkoloji Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Bu çalıştay ile yurt dışında Türk Dili ve Edebiyatı öğreniminin teşvik edilmesi, nitelikli hale getirilmesi ve bu sahada çalışacak akademisyenlerin yetiştirilmesinin sağlanması ve bu alanda geleceğe dair neler yapılabileceği gibi konular ele alınmıştır Mayıs 2012 tarihlerinde Balkan Türkolojisinin durumunu değerlendirmek ve sorunlarına çözüm bulabilmek için tüm Balkan ülkelerinin katılımıyla Saraybosna da I. Balkan Türkologları Buluşması toplantısı, 2-5 Eylül 2012 tarihlerinde İstanbul'da Balkanlar daki Türkoloji faaliyetlerinin koordinasyonu için kurulan Balkan Türkoloji Derneği İstişare Toplantısı gerçekleştirilmiştir Ekim 2012 tarihleri arasında III. Uluslararası Kırım Tatarlarının Dünü, Bugünü, Yarını başlıklı Türkoloji sempozyumu Yunus Emre Enstitüsü nün desteğiyle gerçekleştirilmiş, 15 Aralık 2012 de Türk ve Japon Türkologların alanla ilgili ortak çalışmalar yapabilmesi ve projeler geliştirmesi için Tokyo da Japonya Türkoloji Çalıştayı düzenlenmiştir yılında da benzer faaliyetler devam etmiştir. 30 Nisan-3 Mayıs 2013 tarihlerinde Trakya Üniversitesi ve Yunus Emre Enstitüsünün işbirliğiyle Edirne de II. Balkan Türkologları Buluşması, 11 Erişim Tarihi: Yunus Emre Enstitüsü 2012 Yılı Faaliyet Raporu, s

11 12-15 Mayıs 2013 tarihlerinde Ürdün'de Türk Arap Müşterek Değerler Sempozyumu, Mayıs 2013 tarihlerinde ise Litvanya da Vilnius Üniversitesinde Litvanya da Türk Tarihi ve Kültürü Sempozyumu düzenlenmiştir. 13 Yunus Emre Enstitüsü Türkoloji açısından önem taşıyacak bazı projeleri de hayata geçirmiştir. Bu projelerden ilki Balkanlarda Kültürel Mirasın Yeniden İnşası Projesi dir Yunus Emre Enstitüsü nün T.C. Merkez Bankası ile ortaklaşa yürüttüğü bu proje ile Bosna Hersek, Karadağ, Arnavutluk, Sırbistan, Kosova, Makedonya ve Hırvatistan daki Osmanlı döneminden kalma yazma eserlerin tespit edilmesi, kataloglarının oluşturulması ve digital ortama aktarılması amaçlanmıştır. Bugüne kadar Bosna-Hersek, Makedonya, Arnavutluk, Kosova, Sırbistan ve Hırvatistan daki tüm kütüphane, arşiv, müze, tekkeler ve dergâhlar taranarak Osmanlı döneminden kalma yazma eserler tespit edilmiş ve yaklaşık 8300 yazma eser digital ortama aktarılmıştır. 14 Bir diğer önemli proje Vatikan Kütüphanesi Projesi dir. Proje ile Vatikan Kütüphanesi nde bulunan Türkçe el yazması ve matbu eserlerin ve Türk dili, edebiyatı, tarihi ve kültürü üzerine yabancı dilde yazılmış eserlerin tasnif edilerek güncel bir kataloglarının oluşturulması amaçlanmıştır. Bir başka önemli proje ise Enstitü ve Türkiye Halk Bankası nın işbirliği ile yürütülen Ustadan çırağa Türkiye den Balkanlar a Sanatın Yolculuğu adlı projedir. Bu proje ile yok olmaya yüz tutmuş Türk el sanat ve zanaatları alanlarında yeni ustalar yetiştirmek amaçlanmıştır. Arnavutluk ta Tiran ve İşkodra da; Bosna Hersek te Saraybosna ve Foynitsa da; Kosova da Priştine, Prizen, İpek ve Vuçıtırın da; Makedonya Üsküp te; Romanya Bükreş ve Köstence de kültür merkezlerine açılan hat, ebru, simsırma, telkırma, telkâri, kazaziye ve ahşap oymacılığı kurslarında yaklaşık iki bin kursiyer eğitim görmektedir. Bu projeyle birçok sanat ve zanaat dalının yok olmasının önüne geçilmiş olduğu gibi yeni istihdam alanlarının açılması bağlamında önemli bir adım atılmış olmuştur. 15 Burada ayrıca Enstitü ve Ziraat Bankası nın işbirliğiyle gerçekleştirilmesi planlanan 100 Türkiye Kütüphanesi Projesi nden de söz etmek gerekmektedir. Bu proje kapsamında, dünyanın farklı ülkelerinde özellikle bünyelerinde Türkoloji Bölümleri bulunan üniversiteler ile Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri ve Türkiye Araştırmaları Merkezlerinde Türkiye Kütüphaneleri adı altında 100 kütüphane kurulması amaçlanmıştır. Açılacak kütüphanelerin, Türk edebiyatının klasiklerinden sayılabilecek 1000 adet okuma kitabı ile Türkiye hakkında yapılacak araştırmalarda temel kaynak kabul edilen 1000 eserden ve toplamda 2000 kitaptan 13 Erişim Tarihi: Erişim Tarihi: Erişim Tarihi:

12 oluşturulması planlanmış ve bu doğrultuda yıllarında 50 farklı yerde Türkiye Kütüphaneleri kurulmuştur. 16 Sonuç Yunus Emre Enstitüsü yurtdışında gerçekleştirdiği eğitimöğretim ve kültür-sanat faaliyetleri ile Türkiye nin tanıtımına önemli katkılarda bulunmaktadır. Yurt dışında açılan Yunus Emre Türk Kültür Merkezlerinde Türkiye nin zengin kültürel birikimini paylaşmak amacıyla konserler, sergiler, geleneksel el sanatları kursları, sahne gösterileri, film gösterileri, söyleşi ve imza günleri, bilimsel toplantılar vb. pek çok faaliyet düzenlenmektedir. Bu faaliyetlerin Türkiye nin yurt dışında en doğru şekilde tanınmasında, Türkiye hakkındaki olumsuz algı ve düşüncelerin kırılmasında önemli katkılarının olacağı muhakkaktır. Yunus Emre Enstitüsü yabancılara Türkçe öğretimi hususunda da önemli çalışmalar gerçekleştirmiş, Türkçenin bir dünya dili olması yolunda büyük katkılar ortaya koymuştur. Bunlarla birlikte TİKA dan devraldığı Türkoloji Projesi kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetlerle Türkolojinin yeniden gündeme gelmesi, gelişip güçlenmesi ve dünyada yaygınlaşması anlamında önemli işlere imza atmıştır. KAYNAKÇA DEMİRCİ, Cihan, Türkçeyi, Türkiye yi Tanıyarak Öğreniyorlar (Haber) Erişim Tarihi: OKUMUŞ, Salih, S. Yılmaz, Ö. Akbaş, Kosova da Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Yunus Emre Modeli, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı Bildiri Kitabı II, Tiran/Arnavutluk, Kasım 2013, s Yunus Emre Enstitüsü Bülteni, Sayı 18, MG Ajans Özyurt Matbaacılık, Ankara, Ekim 2013 Yunus Emre Enstitüsü 2012 Yılı Faaliyet Raporu. Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Eğitim ve Sınav Müdürlüğü Tanıtım Kitabı, Merdiven Reklam Tasarım, Ankara, Haziran Yunus Emre Enstitüsü Türkoloji Koordinatörlüğü Tanıtım Kitabı, Merdiven Reklam Tasarım, Ankara, Aralık Erişim Tarihi:

13 Erişim Tarihi: Erişim Tarihi: Erişim Tarihi: Erişim Tarihi: Tarihi: Erişim 286