ÜNİTE: SÖZCÜK TÜRLERİ KONU: Zamir (Adıl)

Transkript

1 ÜNİTE: SÖZCÜK TÜRLERİ KONU: Zamir (Adıl) ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yoktur? A) Her gün buralarda geziyor. B) İyiliklerinin elbet karşılığı vardır. C) Birtakım insanlar bizleri anlamıyor. D) Şimdi bana bir şey söylemeyin. Çözüm : Zamir (Adıl) : Kişi, işaret, soru ve belirsizlik yoluyla kavramların yerini tutan; isimlerin yerine kullanılan sözcüklerdir. Zamirlerin özellikleri şunlardır: İsimlerin yerini tuttuğu için isimlerin tüm özelliklerini taşırlar. İsimlerin aldıkları tüm çekim eklerini alırlar. Bana, bizden, şunda, beni, onlar, bizim vs. İsim tamlamalarında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler. Onların kendisi tamlayan tamlanan Zamirleri şema olarak gösterelim: Zamir Kişi zamirleri İşaret zamirleri Belgisiz zamirler Soru zamirleri Ek halindeki zamirler İlgi zamiri ( ki) İyelik zamiri Seçenekleri inceleyelim: A da buralarda C de bizleri D de bana ve şey zamirdir. B de zamir yoktur. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri yoktur? A) Bak sana ne diyeceğim. B) Gelecek biz gençlerin olacak. C) Ne varsa elinde hepsini attı. D) Kendisi bunu ona söyledi. 137

2 Çözüm : Kişi zamiri : Kişi adlarının yerini tutan, onların yerine kullanılan zamirlerdir. Kişi zamirleri şunlardır: 1. tekil kişi ben kendim 2. tekil kişi sen kendin 3. tekil kişi o kendi kendisi 1. çoğul kişi biz kendimiz 2. çoğul kişi siz kendiniz 3. çoğul kişi onlar kendileri kendi dönüşlülük zamiridir. Sonuna getirilen iyelik ekleri ile tüm zamirlerin yerine kullanılabilir. Çoğu zamanda pekiştirme göreviyle kullanılır. Ben kendim geldim. hepsi aynı anlamda Kişi zamirleri cümlede zarf tümleci dışında herhangi bir öge olabilir. Ek fiil alıp yüklem olabilir. İsim tamlamasında tamlayan veya tamlanan olabilir. Ona Gel, dedim Onu gördüm Onun haberi O, geldi Gelen oydu. D.T. N. tamlayan Ö. Y. Şimdi seçenekleri inceleyelim: A da sana 2.tekil kişi, B de biz 1.çoğul kişi, D de ona 3.tekil kişi ve kendisi dönüşlülük zamiridir. C de hepsini belgisiz zamirdir. Not: ben ve sen kişi zamirleri e hâl ekini aldıklarında kökte değişiklik olur. ben + e bana sen + e sana 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir yoktur? Çözüm : A) Onların hepsine kitap verdim. B) Birtakım insanlar bazılarını aldılar. C) Şunu bana bir daha anlat. D) Senin için her şeyi yaparım, derdi. Belgisiz zamirler : İsimlerin, varlıkların yerlerini belirsizlik yoluyla tutan sözcüklerdir. Belgisizlik zamirleri şunlardır: bazı, her, kimi, birçok, birtakım, bir, şey, herhangi, falan, filan Bu belgisiz zamirlerin bir özelliği de sıfat olarak da kullanılabilmeleridir. Ancak aralarındaki küçük bir ayrımla bunları ayırt edebiliriz. Bazıları geldi. Zamir Bazı öğrenciler geldi. Sıfat Sıfat adın önüne gelir tamlama kurar. Çekim eki almaz. Zamir adın önüne gelmez, çekim eki alabilir. Seçenekleri inceleyelim: 1.cümlede hepsine, 2.cümlede bazılarını, 4.cümlede şey belgisiz zamirdir. 3.cümlede şunu işaret zamiri bana kişi zamiridir. 138

3 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret zamiri yoktur? Çözüm : A) Her yıl bu konuda açıklama yapar. B) Bunlar kiminse hemen alsın. C) Ben en çok ötekini beğendim. D) Sorduğun şeylere yanıtları bu versin. İşaret zamirleri : Varlıkları, isimleri söylemeden işaret ederek göstermeye yarayan zamirlerdir. İşaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki Tüm zamirlerin özellikleri işaret zamirleri için de geçerlidir. İşaret anlamlı sözcükler sıfat türünde de kullanılabilecekleri için karıştırılabilirler. Nasıl ayıracağız? Bu i.s. evi al. Adın önünde bulunduğu için sıfattır. isim Bunu al. Adın yerini tuttuğu için zamirdir. Şimdi seçenekleri inceleyelim: A da bu konuda bu işaret sıfatıdır. B de bunlar C de ötekini işaret zamiridir. D de bu 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri yoktur? Çözüm : A) Hangisini getireyim sana? B) Son haberi bu mu yaydı? C) Bana kimi öneriyorsun? D) Tatile nereye gidiyorsun? Soru zamirleri : Soru yoluyla isimlerin yerlerini tutan zamirlerdir. Kim, hangi,ne, soru zamirleridir. Bu soru sözcüklerinin tüm çekim eki almış halleri de zamirdir. Kime, kimi, neye vs. Sıfatla yine ortaklıklar vardır. hangi öğrenci sıfat hangisi zamir Seçenekleri inceleyelim: A da hangisini, C de kimi, D de nereye soru zamiridir. B de ise soru sözcüğü mu edattır. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi zamiri Çözüm : A) Her yıl bunlarınki birinci oluyor. B) Kuyunun içindeki su bitmiş mi? C) Sabahki gürültü neydi öyle? D) Bir baktım ki koltukta uyumuş. Zamirlerin; sözcük ve ek halinde olmak üzere iki çeşidi var. Ek halindeki zamirlerden biri de ilgi zamiridir. İlgi zamirinin eki ki dir. ki eki ilgi kurar. İsmin yerine kullanılır. Bizim araba bozuldu. Bizimki bozuldu araba isminin yerini tutar, 139

4 Sizinki buraya gelmedi. Ki eki size ait bir varlığın adının yerini tutmaktadır. Şimdi seçenekleri inceleyelim: A da bunların ki Bunlara ait bir ismin yerini tuttuğundan zamirdir. B de içindeki su C de sabahki gürültü Sıfat türeten ki dir. D de bağlaçtır. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik zamiri yoktur? Çözüm : A) Size birtakım sorularım olacak. B) Cildimizi, güneşin etkisinden korumalıyız. C) Düz, sarı saçlar sana yakışır. D) Oyunlarına yeni arkadaşlarını da aldılar. İyelik (aitlik) zamirleri : Varlığın, ismin kime ait olduğunu anlatan eklerdir. 1. tekil kişi çanta m 2. tekil kişi çanta n 3. tekil kişi çanta sı 1. çoğul kişi çanta mız 2. çoğul kişi çanta nız 3. çoğul kişi çanta ları Seçenekleri inceleyelim: A da sorularım 1. tekil kişi B de cildimizi 1. çoğul kişi D de oyunlarına 3. çoğul kişi C de iyelik zamiri yoktur. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yoktur? Çözüm : A) Mesajları bize onlar iletti. B) Şunları alıp araya koydum. C) Şişmanlamak ona çok yakışmış. D) Bir kere söylersen hemen yapar. A da bize onlar B de şunları oraya Kişi zamirleri İşaret zamirleri C de ona Kişi zamiri D de zamir yoktur. 140

5 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çok sözcüğü zamir olarak A) Sınavı kazanmak için çok çalıştı. B) Bu işten çok para kazandı. C) İşi sayesinde çok yer gördü. D) Bize bu konuda çoğu yalan söyledi. 5. ki eki aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir türde A) Senin derdin dert mi, benimkinin yanında! B) Gökteki yıldızlar kadar sayısız, Ah, yurdumun kimsesiz ve yoksul çocukları! C) Bendeki kağıtları alabilirsin, tamam mı? D) Bugün değil, yarınki yemeğe gelecekmiş. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zamirle sağlanmıştır? A) Masayı buraya kadar nasıl çektin? B) Neden beni anlamak istemiyorsun? C) O grup içinde ne bulduğunu söyler misin? D) Elin kolun dolu neler aldın böyle? 6. Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmıştır? A) Bu kitabı okuduktan sonra kime vereceksin? B) Bunca zahmeti neden çektiniz? C) Bunlarla kaç gündür uğraşıyorsunuz? D) Bu işi nasıl yapmış? 3. Aşağıdakilerin hangisinde işaret zamiri yoktur? A) Onu hangi kitapçıdan aldın? B) Onu niye bu kadar üzdün? C) Bunu sana kim söyledi? D) Şunun sesini biraz kısar mısın? 7. Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmamıştır? A) Çok geç kaldın, nerede oturuyorsun? B) Bu çiçeği sana kim getirdi? C) Hangisi yemeği beğenmedi? D) Ona doğum gününde ne aldığını biliyor musun? 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi zamiri vardır? A) Çalış ki tatilde rahat edesin. B) Güzelliğin beş para etmez, şu bendeki aşk olmasa. C) Her zaman evdeki hesap çarşıya uymaz. D) Bu çanta Arzu nun değil benimki. 8. Aşağıdakilerin hangisinde ne sorusu soru zamiri olarak A) Ne bakıp duruyorsun öyle? B) Ne söylüyor yine o? C) Ne gelen var, ne giden. D) Ne garip insansın ya! 141

6 9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi kişi zamiri değildir? A) O buraya ağlayarak geldi. B) Kimse ben haber vermeden içeri girmesin. C) Burak o yaz, bizde kalacaktı. D) O sondan kaçamayız artık; ne sen ne de ben! 13. Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi kişi zamiridir? A) Masaya serilen örtü güzeldi. B) Burada beş gün kalacağım. C) Gecenin bir vakti arayan kimmiş? D) Sevdiğim ve özlediğim sendin! 10. Aşağıdakilerin hangisinde dönüşlülük zamiri vardır? A) Bu tatile annem, ben ve Dündar gideceğiz. B) Buraya geleceğimizi ona haber verdiniz mi? C) Köpekler kendilerine yapılan iyilikleri unutmaz. D) Besbelli bir giden var, sen misin yoksa! 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı zamir olan isim tamlaması A) Her zaman kendisinin beni yeneceğini söyler. B) Buradan taşınmak onun fikri olmasaydı, üzülürdük. C) Olanları tüm ayrıntısıyla kadının kendisi anlatmış. D) Kapımızın eşiğinde bir kedi sabaha kadar miyavladı. 11. Aşağıdakilerin hangisinde işaret zamiri vardır? A) Bu huzur, bu sessizlik hiç bitmesin diyorum. B) Burası onun kendi toprağı kendi yurdu. C) Anası yok ki ona sıcak yemekler pişirsin. D) Ben, bu denizin son kıyısıyım. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde O sözcüğü kişi zamiri görevinde A) O koltukların rengini hiç beğenmedim. B) Şimdi o köyde olmak isterdim. C) Onu alıp dolaba yerleştirsek iyi olur. D) İçeriye girip onu bizimle tanıştırdı. 12. Aşağıdakilerin hangisinde işaret zamiri yoktur? A) Sensizliğin ölüme benzediği o yerde Bir el uzanır çeker beni yaşamaktan B) Zaman almış başını gidiyor, buna anlam veremiyorum. C) Oraları kim hatırlar ki? D) Bu kitap benim, öteki senin. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayan da tamlanan da zamirdir? A) Bugün uzun süre yağmurun sesini dinledim. B) Bunların çoğunu bilmiyorum. C) Sabahın ilk ışıklarıyla uyandırdı beni. D) Hepiniz bu toplumun evladısınız. 142

7 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlayanı kişi zamiri olan bir ad tamlaması yoktur? A) Senin evin, çok büyükmüş. B) Otobüs durağında Ali yi gördüm. C) Onların eşyalarını kim karıştırdı? D) Benim başarım, herkesten yüksek 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir tamlayan görevinde A) Koşuculardan biri rahatsızlanmış. B) Herkesin yazılı kağıdını okumadım. C) Senin yanında kendimi çok mutlu hissediyorum. D) Köylülerden bazıları şehre çalışmaya gitmiş. 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, adın yerini tutan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Bazı sözcüklerin tekrarıyla anlatıma güç kazandırılmış. B) Ben de böyle bir araba istiyorum. C) Onu hemen görmeliyim. D) Ona söyle beni bir daha aramasın. 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kendi sözcüğü pekiştirme göreviyle A) Kendisini bir şey sanıyor. B) Bu işi ben kendim yaptım. C) Her koyun kendi bacağından asılır. D) Kendine çeki düzen ver biraz. 23. Köydeki evimizi kiraya verdik; artık annemi şehre götürebilecektim. Yukarıdaki cümlede iyelik zamiri almış kaç sözcük vardır? 19. Zamirle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Kendi zamiri dışında, kişi zamiri ad tamlamalarında tamlanan olamaz. B) Cümlede, adların bütün görevlerini üstlenebilirler. C) Ad çekim eklerini alabilirler. D) Addan önce gelerek bir varlığı niteleyip belirtebilirler. A) 2 B) 3 C) 4 D) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, soru anlamı bir zamirle sağlanmıştır? A) Okulda hangisini gördün? B) Niçin böyle davranıyorsun? C) Hangi soruları yanlış yaptın? D) Benim böyle bir şey yapmayacağımı bilmiyor musun? 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı da tamlananı da zamir olan ad tamlaması A) Bu çocuk kimin nesiymiş? B) Arkadaşlarımın birçoğu ders çalışıyor. C) Bu insanların hepsi işsiz mi? D) Okul çıkışı, onun annesi bizi aldı. 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ki eki zamir görevindedir? A) Elindeki kitaba bakabilir miyim? B) Bendeki kitapları sana veririm. C) Vazodaki çiçekleri kim getirdi? D) Seninki dün buradaydı. 143

8 1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi çoğul, somut ve basit isme örnektir? A) Tarih kitapları insanın bilgisini arıtır. B) Bana ve arkadaşlarıma güvendiniz. C) Okumak, insana olgunluk verir. D) Bölge ormancıları toplantı yapacaklarmış. 5. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem isim soylu bir sözcüktür? A) Ne zaman seni düşünsem içim ürperir. B) Yaşarken başka türlü ölümdür unutulmak, dedi. C) Mutluyum varsın diye! D) Yum gözlerini uzaklarda kalan O elemli çocukluğunu düşün. 2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi bir isim tamlaması değildir? A) Ayrılık saati geliyor hızlıca. B) Şafağın kızıllığı içiliyor semalarda. C) Deniz insanlarının hepsi cömerttir. D) Sayılı günler çabuk geçti. 6. Aşağıdakilerin hangisinde cümlenin öznesi soyut bir addır? A) Beni ruh gibi saran sonsuzluk dairemsin. B) Ağaçlar sonbahara hazırlanıyor. C) Acı, akıllı adamın hocasıdır. D) Uçurtmalar, rüzgâr gücüyle değil, o güce karşı koydukları için yükselir. 3. Aşağıdaki isim tamlamalarından hangisinin tamlayanı somut, çoğul ve türemiş bir isimdir? A) Kaybetmenin hayal kırıklığını yaşıyordu. B) Son zamanlarda burası akşamcıların mekânı oldu. C) Dünya edebiyatının en iyi örneklerini okudum. D) İnsanların çoğu kitap ve gazete okumuyor. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme, farklı bir görevde A) Zehra Teyze, güzel güzel hikâyeler anlatırdı. B) Olanları bir bir anlattı. C) Gel bakalım, seninle açık açık konuşalım. D) Sınava az çok çalıştım sayılır. 4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük ad değildir? A) Bir boşlukta durmadan sallanır insan Ki ağlamak son çaredir o yerde B) Bütün o sevdiklerin, dostların, yakınların Koyup giderler seni orada yapayalnız C) Sen böyle güzelsin, gelme istemem Varlığım senin yokluğuna âşık. D) Hani eşsiz dostluklar, vazgeçilmez sevgiler Bütün ümitler şimdi bir ölüdür içimde, 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde tamlama diğerlerinden farklıdır? A) Üzerime küçücük bir çakı ile hücum etti. B) Zihninde birçok düşünce birden dolaşır. C) Kararsız, ürkek, çekingen, mızmız insanlar vardır. D) Bizim çocukluğumuzda imkânlar ne kadar azdı. 144

9 9. Hüseyin oldukça başarılı öğrencilerden biriydi. cümlesindeki oldukça sözcüğünün görevini olduğu gibi yüklenen sözcük, aşağıdaki cümlelerde altı çizili olanlardan hangisidir? A) Çok çalıştım ama başarılı olamadım. B) Sınavda çok kolay soruyu yapamadım. C) Arkadaşımla dün akşam dışarı çıktık. D) Kardeşim son zamanlarda daha çok çalışmaya başladı. 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi isimden türemiş bir eylemdir? A) Kasabanın kenar mahallesinden sonra mezarlık başlardı. B) Denize uçan otomobili çıkardılar. C) Akacak kan damarda durmaz. D) Genç kadın içeri çocuğunu göğsüne bastırarak girdi. 13. Aşağıdakilerin hangisinde yalnız sözcüğü isim olarak A) Bana yalnızca bunları anlattı. B) Yalnızlar kervanına hoş geldin. C) Bu kadar güzel şeyleri yalnız yapmış. D) Yalnız insanlardan olmak istemiyorum. 14. Ne olur bir gün beni kapında olsun dinle Öldür bendeki beni sonra dirilt kendinle Çarpsan kara sevdayı en azıdan yüz binle Nasıl bağlandığımı anlarsın kemendinle Yukarıdaki şiirde altı çizili sözcüklerin türü sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) dönüşlülük zamiri -durum zarfı - sıfat - fiil B) kişi zamiri sıfat isim fiil C) belgisiz zamir miktar zarfı fiil fiil D) kişi zamiri isim sıfat fiil 15. Sen değiştin, resimlerin hiç değişmedi. Nasıl seviyorum bilmezsin şu albümü Resimler yalancı değil; resimler ölmüyor. Aslında acı olan şey, sevgilerin ölümü 11. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türü bakımından farklıdır? A) Aşağı kattaki komşularımızı ziyaret ettik. B) Televizyondaki güzel filmi ilgiyle izledik. C) Kirli ellerini her yere sürüyordu. D) Yıllar önce uzak bir şehre habersiz taşındılar. Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İşaret zamiri vardır. B) Kişi zamiri vardır. C) İşaret sıfatı vardır. D) İsim tamlaması vardır. 16. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin türü farklıdır? 12. Babasını ve onu okulda gördüm. cümlesinde altı çizili sözcüklerin türleri seçeneklerin hangisinde doğru sıralanmıştır? A) ad zamir ad B) ad bağlaç zarf C) ad edat zamir D) ad bağlaç ad A) Hafif acılar konuşabilir; ama derin acılar dilsizdir. B) Büyük saadetler, büyük acıların yanı başındadır. C) İnsanlar dünyaya yalnız gelirler, yalnız Giderler; bana sorarsanız yaşarken, gelirken ve giderkenkinden daha yalnızdırlar. D) Mermere sıkışmış bir melek gördüm ve onu özgürlüğüne kavuşturuncaya kadar mermeri oydum. 145

10 17. Bu sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde tür bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Bu konuda söyleyecek sözün var mı? B) Bu çocukların geleceğinden siz sorumlusunuz. C) Bu benim en sevdiğim filmdir. D) Birdenbire aklıma bu fikir geldi. 21. Aşağıdakilerin hangisinde adlaşmış sıfat yoktur? A) İlk kez böylesine özü sözü doğru sımsıcak bir insanla arkadaş olmuştu. B) Yürüyüşe çıkanlar, yeni geldiler. C) Yenileri görünce, eskilerini unuttu. D) Otobüse binen yaşlıya, kimse yer vermedi. 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması niteleme görevinde A) Köyün havası bir başka güzeldi eskiden. B) Aradığı el yazması kitabı Mısır da buldu. C) İnsanların derdiyle ilgilenen yok Şimdiler de. D) Karpuz dilimini düşürdüm. 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir adı birden fazla sıfat nitelemektedir? A) Yarışmalara her yıl binlerce öğrenci katılır. B) Kısık sesli müzik dinleyemezmiş. C) Bazı alışkanlıkları bir anda bırakmak zordur. D) Yırtık, küçük bir deftere notlar alıyordu. 22. Aşağıdakilerin hangisinde adlaşmış sıfat vardır? A) Köyleri ağaçsız yeşilliksiz bir ovanın ortasındaydı. B) Yeni kıyafetleri görünce, eskilerini attı. C) Kışlık odun ve kömürünü şimdiden aldı. D) Yalnızlık, en korktuğu şeydi. 23. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde niteleme sıfatı vardır? A) Bu sene bu okulda okuyacağım. B) Güzel sevgiler efsaneye dönüşür. C) Bütün umutlarıyla birlikte paramparça oldu. D) Bir adam düştü Galata Kulesi nden Bu adam benim oğlumdu. 24. Aşağıdakilerin hangisinde soru sıfatı yoktur? A) Hangi günlerde terapiye gidiyorsun? B) Masanın üzerindeki kitaplardan hangisi senin? C) Bu adam nasıl birisidir? D) Kaç yaşlarındayken ateşli hastalık geçirdin? 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtme sıfatı yoktur? A) Orada beş gün kalmayı düşünüyorum. B) İkimiz de nice yollardan, çileli yıllardan geçtik. C) Bahçemizde birkaç meyve ağacı da vardı. D) O yer son çizgidir insan için. 25. Aşağıdakilerin hangisinde soru sıfatı vardır? A) Beni telefonla arayan kimdi? B) Neden bu kadar üzerime geliyorsunuz? C) O hangi akşam ortadan kayboldu? D) Bu şehir o eski İstanbul mudur? 146

11 1. Aşağıdakilerden hangisi kişi zamiri değildir? A) Kader bize aynı kayıtsız ellerle, yemekle zehri beraber verir. B) Onu bizim tarif ettiğimiz yerden almış. C) Bana siz izin vermiştiniz, unuttunuz mu? D) Onu affetmeye çalışıyorum, daha ne yapayım! 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanla tamlanan arasına sıfat girmemiştir? A) Pazar sabahlarının o tatlı sessizliğini ne çok özledim. B) Yeşilin o değişik tonları insanı büyüler bu ormanda. C) Bahçede ağaçların yükseğine tırmanmak bize çok büyük mutluluk verirdi. D) Köy ve şehirlerimizin o eski güzelliği kayboluyor. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde basit yapılı sıfat yoktur? A) Büyük odaya çalışma masası koydum. B) Elinde iri bir karpuzla içeri girdi. C) Şimdi beş saat çalışıyorum. D) Mavi defterde her şey yazıyor. 6. Hırs sözcüğü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Basit isim B) Cins isim C) Somut isim D) Tekil sim 3. İsmin -de hâl eki bulunma durumu bildirir. Bu ek aşağıdakilerin hangisine bulunma anlamı katmamıştır? A) Haydi! Bahçede oturalım. B) Saat dokuzda buluşalım. C) Sarı zarfta evraklar var. D) Seni şu köşede beklerim. 7. Aşağıdakilerin hangisinde niteleme sıfatı yoktur? A) Büyükçe bir taş alarak suya attı. B) Bugünlerde piyasada bir durgunluk var. C) Aklında kötü düşünce yoktu. D) Ezik meyveleri seçip marmelat yaptı. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem kişi zamiri hem de soru zamiri birlikte A) Bunu neden daha önce söylemedin? B) Şunu, bana getirir misin? C) Kendinden başka kime güveniyorsun? D) Tatile nereye gitmeyi düşünüyordun? 8. Aşağıdakilerin hangisinde özel isim yoktur? A) Hasanla dün görüştük. B) Akşam İzmir e gidiyorlar. C) Kendine yünden bir kazak almıştı. D) Karabaş hiç durmadan havlıyordu. 147

12 9. Aşağıdakilerin hangisinde birden çok sıfat tamlaması vardır? A) Sıcak yaz günleri denizi aratır. B) Büyük amcamın oğlu ziyarete gelmiş. C) Düğün salonuna hangi yoldan gidilir? D) Sıcak ilişkiler candan insanlarla kurulur. 13. Zamirler isim tamlaması kurup, tamlayan ya da tamlanan olabilir. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlananı zamir olan bir isim tamlaması A) Köye gaz sobası taşırdık. B) Benim kızımın saçları uzundu. C) Bir halı mağazası açmıştı. D) Adamların bazıları yiyecek bulamadı. 10. Özgürlükler ismi ile ilgili aşağıdakilerin hangisi yanlıştır? A) Özel isimdir. B) Türemiş isimdir. C) Soyut isimdir. D) Çoğul isimdir. 14. Aşağıdakilerin hangisinde farklı türde bir isim tamlaması vardır? A) Konunun anlaşılmayan yönlerini ağabeyine soruyordu. B) Derslerin zorluğundan durmadan şikâyet ediyordu. C) Anlatılanlar, öğrencilerin büyük ilgisini çekmişti. D) Okul derslerinin notları çok düşüktü. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem niteleme sıfatı hem de belirtme sıfatı vardır? A) Yaşlı adam küçük çocuğun elinden tutmuştu. B) Öteki yoldan daha çabuk gideriz. C) O güzel filmi kaç kişi izlemiştir. D) İyi işler yapmayı planlıyorduk. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili isim tamlaması yoktur? A) Bahçenin kenarlarında dut ağaçları vardı. B) Yoldaki çocukların oyunlarını izledim. C) Çocuklar bahçede sessiz sedasız oynuyorlardı. D) İhtiyarın gözleri hüzünlü bakıyordu. 12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi zamir değildir? A) Bütün hevesim kırıldı. B) Nereye gittiğini söylemedi. C) Ona neyi vermek istemişti? D) Bunu kim yapabilir ki? 16. İkimiz de bir boydayız, biz delikanlıyız. cümlesinde altı çizili kelimelerin çeşidi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) isim sayı sıfatı şahıs zamiri B) isim belgisiz sıfat şahıs zamiri C) isim niteleme sıfatı şahıs zamiri D) sayı sıfatı belgisiz sıfat şahıs zamiri 148

13 17. Aşağıdakilerin hangisinde işaret sıfatı yoktur? A) Bize haber veren şu adamdı. B) Konuklara bunu ikram edemem. C) O yokuş bizi biraz yordu. D) Öteki mahallenin insanları bizden farklıdır. 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir zamir A) Sana dün akşam uğrayacaktı. B) Komşumuzun biri de bize yemek getirdi. C) Sen, bana yardımcı olabilirsin. D) Onları siz mi davet ettiniz? 22. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde adlaşmış sıfat 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu sözcüğü bir kişi adı yerine A) Büyük balık küçük balığı yutar. B) Ölüm ile öç alınmaz. C) Kapıda duranın ablam olduğunu sanmıştı. D) Dağ başından duman eksik olmaz. A) Bunu biraz ileri alır mısın? B) Buraya nasıl geldiniz? C) Bu i otomobil daha güzel. D) Bu mu beni arayan adam? 23. Aşağıdakilerin hangisinde baharın ilk günleri tamlamasının yapılışı ile aynı olan bir tamlama vardır? 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birkaç sözcüğü zamir olarak A) Arkadaşlarımın birkaçını çağırdım doğum günüme. B) Birkaç adam seni sordu. C) Ona birkaç söz söyleyeceğim. D) Birkaç soru sorabilir miyim? A) Sabahın erken saatinde yola çıkarsak yetişiriz. B) Dağların ardından bir gümüş aydınlık şehre yayılıyor. C) Akşamın güzelliğini, onun şiirlerinin teması olmuştu. D) Bizi etkileyen ovaların güzelliğiydi. 24. İsim olmadıkları halde isimlerin yerlerine kullanılan sözcük türü aşağıdakilerden hangisidir? A) zarf B) sıfat C) zamir D) edat 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması vardır? A) Bu karanlık sokaktan geçerken çok korkuyorum. B) Meydandaki kitapçılar, ilgimi çekerdi. C) Doğanın sessizliğini, insanın içine huzur veriyordu. D) Arkadaşlarla oturup eski günleri andık. 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz sıfat vardır? A) Seninle biraz konuşabilir miyim? B) Kimi sorunları çözemedim. C) Yemeğe az tuz katsan iyi olur. D) Herkesi kendin gibi sanma. 149

14 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı sözcük kullanılmamıştır? A) Radyasyonun insanlara çok zararı var. B) Geçici heveslere aldanma, ders çalış. C) Edilgen fiilleri bu ders öğrendik. D) Röntgen çektirince teşhis kondu. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılmamıştır? A) Daha önce de çok büyük kayıplar yaşadı. B) Herkese teşekkür ettik, onları yolcu ettik. C) Bu tarz yaşam bana göre değil. D) Sıradan romanları o okumaz. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde niteleme sıfatı yoktur? A) Bozuk paraları cüzdana koydu. B) Ilık bir bardak su içtim. C) Komşu ülkelerden yardım yağıyor. D) Kırmızı hırkamı giymek istiyorum. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı düşmüş ad tamlaması A) Riskli davranışlar kişiyi çok üzebilir. B) Biz yüzümüzü güneşe döndük. C) Saksıdaki çiçek gittikçe kuruyor. D) Sana kırgınım, konuşmak istemiyorum. 7. Eğitim küçük yaşta başlar. Çocuk iyiyi, kötüyü, yanlışı, doğruyu küçük yaşta öğrenir. Ona ne verirsek onu alırız. Onları yanlışa itmemek, onlara doğruları göstermek biz büyüklerin görevidir. Görevimizi iyi yapalım ki sonunda pişman olmayalım. Parçada neyin önemi vurgulanmaktadır? A) Eğitimin küçük yaşta başlamasının B) Çocukların eğitiminin önemi C) Çocukların eğitiminde görev ve sorumluluklarımızın önemi D) Sonunda pişman olacağımız şeyleri yapmamamız gerektiğinin 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçültme sıfatı yoktur? A) Çocuklarına sımsıkı sarıldı. B) Büyükçe bir ekmeği tek başına yedi. C) Karşı masaya ufacık kuş kondu. D) Gözleri mavimsi bir renkteydi. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nedensonuç ilişkisi yoktur? A) Gürültüden bir türlü uyuyamadı. B) İyi hazırlandığı için sınavı kazandı. C) Derse geç kalınca içeri alınmadı. D) Kardeşim sınıf arkadaşıyla tartıştı. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk ismi kullanılmamıştır? A) Askerler yüksek kurula sevkedildi. B) Bana bir demet gül almış. C) Söylediğin her şeyi onaylıyorum. D) Benim dilekçemi meclise yolladık. 9. Bu konuyu kim anlatacak? cümlesindeki kim sözcüğünün türü nedir? A) soru sıfatı B) soru zamiri C) soru zarfı D) soru edatı 150

15 10. Hangi cümledeki ad tamlaması diğerlerinden farklıdır? A) Ayın sonunda yazılımız var. B) Sonbahar mevsimini çok severim. C) Dün doktor kontrolünden geçmiş. D) Bugün televizyon anteni aldık. 14. Hangi cümlede mecaz anlamda kullanılmış sözcük vardır? A) Tabaktaki yemek yere döküldü. B) Sınav için çok mücadele etti. C) Onu öyle görünce içim parçalandı. D) Yere eğilince başı duvara çarptı. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük belgisiz zamir değildir? A) Kapının önünde birisi var. B) Salonda herkes ayakta bekliyor. C) Size birkaç soru soracağım. D) Bugün size birkaçını tanıtacağım. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme isim tamlaması vardır? A) Adamın yüzünün asıklığına aldırmadım. B) Şarkının sözlerini ezbere bilmiyordu. C) Karanlığın içinden bir ses duyuldu. D) Otobüste cam kenarında oturdum. 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirilmiş bir sıfat A) Kapkara gözleriyle bana bakıyordu. B) İncecik belinde bir kemer vardı. C) Elleri mosmor olmuş. D) Tuzlu yemekler sağlığa zararlıdır. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirme sıfatı yoktur? A) Sapsarı ayvalar dallardan sarkıyordu. B) Çeşmedeki musluktan ipince bir su akıyor. C) Fırından taptaze ekmek kokusu geliyor. D) Kurabiyeler fırında kapkara olmuş. 13. dağ sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapım eki almamıştır? A) Dağlık bölgelerin insanları sert yapılı olur. B) Dağın tepesinde biraz kar var. C) Dağsız yerlerin manzarası olmaz. D) Dağcılar bugün tırmanmayı bıraktılar. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir yoktur? A) Kimi insanlar hiç durmadan yalan söylerler. B) Kimisinin başarısı kıskanılır. C) Bazıları diğer insanlara kötülük yapmaktan hoşlanır. D) Birini üzmeyi hiç istemem. 151

16 18. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi iyelik zamiri almıştır? A) Çantam sanırım serviste kaldı. B) Ormandan geçerken korktum. C) Masada yemek yiyen bir tek ben vardım. D) Yazıyı kimse okuyamadı. 22. O sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri olarak A) Onu dolaba koy. B) Onu çok sevdim, özledim. C) O adam kimdi? D) Onu elinden bırak. 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde daha çok sıfat A) Bu saati kaç kez tamir ettirdik. B) Yaşlı kadın küçük torunuyla çok geziyor. C) Hangi insan bu parayla büyük yatırım Yapabilir? D) Uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra güzel, şirin sahil kasabasına geldik. 23. gözlük göz sözcükleri arasındaki ilişkinin benzeri, aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) toka - saç B) çorap ayakkabı C) yol yolcu D) kalem silgi 20. Niteleme sıfatları belirtili isim tamlamalarından hangi ögeyi niteleyecekse onun önüne gelir. Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlamasını niteleyen bir sıfat kullanılmamıştır? A) Sorunlarımın büyük bölümünü hallettim. B) Boş ilaç şişelerini buradan kaldırmalısın. C) Son kuşların gidişle her yer sessizliğe büründü. D) Uzun tren yolculukları insanları yorar. 24. Bazıları sokakta yaşayan sıradan bir kişi olmaktansa, birkaç tane sekreteri bulanan bir sözüyle etrafındakilerin durumunu değiştirebilen bir imza olmayı arzu ediyorlar. cümlesinde imza sözünde aşağıdakilerden hangisi vardır? A) sesteşlik B) gerçek anlam C) terim anlam D) ad aktarması 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat yoktur? A) Şu tarz bir mobilya aldık. B) Sonsuzluğun derinliğinde kaybolmuşum ben. C) Engin düşüncelerinden yararlandık. D) Sınavda kaç soru yaptın? 25. l. Her zaman plânlı çalışılması düşüncesindeydim. ll. Çoğunlukla çocuklar babalarıyla çalışmayı severler. lll. Günlerdir bu işi bitirmeye çalışıyorum. lv. Genellikle ümidimi en kötü anlarda bile kaybetmem. Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözlerden hangi ikisi aynı anlamlıdır? A) I IV B) II III C) l lll D) ll lv 152