KAN HÜCRELERİ. eritrositler; kırmızı kan hücreleri, alyuvarlar lökositler; beyaz kan hücreleri, akyuvarlar trombositler; kan pulcukları, plateletler
|
|
|
- Ceren Güçlü
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KAN HÜCRELERİ eritrositler; kırmızı kan hücreleri, alyuvarlar lökositler; beyaz kan hücreleri, akyuvarlar trombositler; kan pulcukları, plateletler
2 KANIN GÖREVLERİ solunum beslenme atılım termoregülasyon osmotik denge asit-baz dengesi hemostaz interstisyel sıvı hacmi savunma haberleşme
3 KANIN FONKSİYONLARI
4
5
6
7 KANIN ŞEKİLLİ ELEMANLARI hematokrit-plazma kanın hücresel elemanlarının toplam yüzdesi hematokrit (%44-46) geriye kalan sıvı plazma (%54-56)
8 KAN PLAZMASI
9 plazmanın organikleri proteinler; albumin, globulin, fibrinojen lipidler; nötral yağlar, fosfolipid, kolesterol karbonhidratlar; glikoz, laktik asit NPN (nonprotein azotlu maddeler); üre, ürik asit, ksantin, hipoksantin, kreatin, kreatinin, amonyak, amino asitler DİĞER; iç salgılar, antikorlar ve enzimler
10 plazma protein azalması nedenleri kanamalar kronik karaciğer hastalıkları böbrek hastalıkları bağırsaktan emilim bozukluğu uzun süren açlık çeşitli enfeksiyonlar kalıtsal hastalıklar
11 plazma protein artışı nedenleri yaygın yanıklar dehidratasyon akut enfeksiyon ve doku harabiyeti ile seyreden durumlarda fibrinojen artışı söz konusu olabilir
12 Hemoglobin sentezi
13 Alyuvar Yapımını Etkileyen Faktörler PROERİTROBLAST ERİTROSİTLER DOKUNUN OKSİJENLENMESİ Oksijenlenmeyi azaltan faktörler Kan hacminin azalması Anemi Kan akımının azalması Akciğer hastalıkları
14 HÜCRE ZARINDAN MADDELERİN TAŞINMASI
15 PASİF TAŞIMA - Basit Difüzyon 15
16 Kolaylaştırılmış Difüzyon Şekilleri 16
17 Kolaylaştırılmış Difüzyon 17
18 Osmoz 18
19 AKTİF TAŞIMA 19
20 Adsorbsiyon Yüzeyde konsantre olma işlemine adsorbsiyon denir. Yüzey zarında derişim azalmasına negatif adsorbsiyon; derişim artışına ise pozitif adsorbsiyon denir. Kromatografide; Adsorbe olan maddelere adsorbat; adsorbe eden maddelere ise adsorban denir. 20
21 Adsorban Adsorbat 21
22 Kolloidal Sistemler Kolloidal sistem içerisindeki dağılan parçacıklara Disperz faz bunların içinde dağılmış olduğu ortama da Disperziyan ortamı adı verilir. 22
23
24 24
25 25
26 Hormonların Kimyasal Yapısı ve Sentezi 1. Proteinler ve polipeptitler: Ön ve arka hipofiz bezinden, pankreastan, paratiroid bezinden salgılanan hormonlardır. 2. Steroidler: Adrenal korteks, overler, testisler ve plesantadan salgılanan hormonlardır. 3. Tirozin amino asidi türevleri: Tiroid bezinden ve adrenal medulladan salgılanan hormonlardır.
27
28 PKA: Protein kinaz 28
29 29
30 30
31 PIP 2 : Fosfatizilinozitol bifosfat IP 3 : İnozitol trifosfat DAG: Diaçilgliserol PKC: Protein kinaz C 31
32 32
33 33
34 34
35 35
36 36
37
38
39 39
40 40
41 AKSİYON POTANSİYELİ Hücre zarlarında İstirahat (Dinlenim) potansiyeli Aksiyon potansiyeli olmak üzere iki tip potansiyelden söz edilmektedir. İstirahat potansiyeli: Hücreler herhangi bir iş yapmadıkları zaman, iyonların, hücre içi ve dışında farklı dağılımda yerleşmeleri ile oluşan bir potasiyel iken, Aksiyon potansiyeli: Hücreleri aktif oldukları sırada bazı iyonların hücre içine ve dışına hareketleri sonucunda zarda oluşan bir dizi potansiyel değişiklikleridir. 41
42 mv - 35 mv Eşik potansiyeli - 70 mv İstirahat potansiyeli msn 42
43 43
44 Saltatorik ileti 44
45 45
46 46
47 HÜCRESEL SOLUNUM Metabolik reaksiyonlardan enerji eldesi için kullanılanların, yani karbonhidrat, lipid, protein gibi maddelerin yıkımı katabolizma olarak adlandırılırken, daha basit moleküllerden (monomer) daha karmaşık yapıları (karbonhidrat, lipid, protein, nükleik asit) yapan reaksiyonlara anabolik reaksiyonlar (anabolizma) denir. Her iki reaksiyon çeşidi arasında esas bağlantı ATP ile sağlanır. 47
48 Bütün canlılar ATP ye sahiptirler ve bunu esas (primer) enerji molekülü olarak kullanırlar. ATP, adenozin (adenin + riboz) kısmına 3 fosforil (PO 4-3 ) grubunun bir fosfoester bağı ve iki fosfoanhidrit bağı ile bağlanması ile oluşur. ATP nin tüm canlılar tarafından esas enerji molekülü olarak seçilmesinin esas sebeplerinden biri bu molekülün fosfoanhidrit bağlarının yıkılması sonucu açığa çıkan yüksek miktardaki serbest enerjidir. 48
49 SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama CO 2 vermeleridir. HÜCRE İÇİ SOLUNUM: Canlıların hücrelerinde meydana gelen ve organik besin maddelerinin O 2 ile yakılarak enerji elde edilmesiyle sonuçlanan bir reaksiyondur. 49
50 Hücre Solunumu Hücre solunumunun iki basamağı bulunmaktadır; Glikoliz Oksijenli veya Oksijensiz solunum 50
51 Oksijenli (Aerob) Solunum Organik bileşiklerdeki kimyasal bağların oksijenli ortamda yıkılarak enerji elde edilmesidir. Son ürünler CO 2 ve H 2 O dur. Oksijensiz (Anaerob) Solunum Glikozun oksijensiz ortamda etil alkol ve laktik asite kadar yıkılarak enerji elde edilmesidir. Fermantasyon da denir. 51
52 Glikoliz Reaksiyonları Glikoz molekülü, ATP den 1 fosfat alır ve glikoz mono fosfat molekülüne dönüşür. Glikoz monofosfat, enzimler yardımıyla fruktoz monofosfat molekülüne dönüşür. Fruktoz monofosfat, ATP den 1 fosfat alır ve fruktoz difosfat molekülüne dönüşür. Böylece substrat aktifleşmiş olur. Fruktoz difosfat, 2 PGAL molekülüne parçalanır. 52
53 2 PGAL' den, 2 hidrojen ayrılır ve kalan moleküle sitoplazmadan 2 fosfat katılarak, 2 DPGA molekülü oluşur. Açığa çıkan H + iyonları, NAD ++ tarafından yakalanır. Böylece 2 NADH 2 molekülü sentezlenir. 2 DPGA molekülü, 2 fosfat kaybeder 2 PGA molekülüne dönüşür. Bu dönüşüm reaksiyonları sırasında, 2 ATP sentezlenir. 2 PGA molekülü, 2 fosfat kaybeder ve 2 pürivik aside (piruvat) dönüşür. Bu dönüşüm reaksiyonları sırasında; 2 ATP daha sentezlenir. 53
54 C 6 H 12 O 6 (C 3 H 4 O 3 ) (C 3 H 4 O 3 ) 54
55 Bu işlemler sona erdiğinde 2NADH 2, 4ATP ve 2Pirüvat açığa çıkar. 2 ATP reaksiyonun başında glikozu aktifleştirmek için kullanıldığı için bu aşamada net kazanç 2ATP ve 2NADH 2 dir.
56 2. Trikarboksilik asit döngüsü TCA mitekondrinin matriks (iç zarın çevrelediği sıvı) kısmında meydana gelir. 56
57 Kreps reaksiyonları evresi; Asetil Co-A oluşumu ve kreps çemberi olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. 57
58 Asetil Co-A oluşumu: Glikoliz evresi sonunda oluşan pirüvat, mitokondri içine girer. Pirüvat molekülünden, 1 CO 2 ve 2H + iyonu ayrılarak; 1 Asetil CoA molekülü oluşur. Ayrılan H + iyonları, NAD tarafından yakalanır ve 1 NADH 2 sentezlenir. Oluşan Asetil Co-A molekülü ise, kreps çemberine katılır. 58
59 Asetil-CoA molekülü, okzalo asetik asit ile birleşerek sitrik asiti oluşturur. Sitrik asitten, 2 H + iyonu ve 1 CO 2 ayrılarak; α-ketoglutarik asit oluşur. Serbest kalan H + iyonları, NAD tarafından yakalanır ve 1 NADH 2 sentezlenir. α-ketoglutarik asit ten 2H + iyonu ve 1 CO 2 ayrılarak; Süksinil CoA oluşur. H + iyonları, NAD tarafından yakalanır ve 1 NADH 2 sentezlenir. Süksinil CoA molekülü, Süksinik asit molekülüne dönüşür ve açığa çıkan enerjiden; 1 ATP sentezlenir. 59
60 Süksinik asit molekülü, Fumarik asit molekülüne dönüşürken; 2 H + iyonu ayrılır. H + iyonları, FAD tarafından yakalanır ve 1FADH 2 sentezlenir. Fumarik asit, Malik asite dönüşür. Malik asit, Oksaloasetik asite dönüşürken; 2H + iyonu ayrılır. H + iyonları, NAD tarafından yakalanır ve 1 NADH 2 sentezlenir. 60
61 Sonuç: Kreps reaksiyonları evresi sonunda, 1 pürivat molekülüne karşılık; 1 ATP,4 NADH 2 ve 1 FADH 2 sentezlenirken, 3 CO 2 açığa çıkar. Kreps reaksiyonları evresinde, 2 pürivat kulladıldığından; toplam: 2 ATP, 8 NADH 2 ve 2 FADH 2 sentezlenir ve 6 CO 2 açığa çıkar. Kreps reaksiyonlarının gerçekleşmesi sırasında 6 H 2 O kullanılır. 61
62 62
63 TCA DÖNGÜSÜNDE ÜRETİLEN ENERJİ: Bir mol asetil CoA = 12 mol ATP. 3 NADH 9 ATP. 1 FADH2 2 ATP. 1 mol GTP.. 1 Mol ATP. 63
64 3. ETS (Elektron Taşıma Sistemi) ETS mitekondrinin krista (iç zarın matriks içinde yaptığı kıvrımlar) kısmında bulunur. 64
65 Bu evrede; glikoliz ve kreps reaksiyonları evresinden gelen hidrojenler, oksijenle yakılarak (oksitlenerek) ATP sentezlenir. Elektron taşıma sistemi; NAD, FAD, CoQ ve sitokrom sistemi' den oluşur. ETS' yi oluşturan moleküller, elektron çekim kuvvetlerine göre; küçükten-büyüye doğru şöyle sıralanır: 65
66 Glikoliz ve kreps reaksiyonlarında açığa çıkan H + iyonları ve elektronlar, mitokondri kristasına aktarılır. H + iyonları, NAD, FAD ve CoQ tarafından yakalanır ve krista zarının, dış zar kısmına bakan boşluğa bırakılır. Elektronlar ise NAD, FAD, CoQ ve sitokrom sistemi tarafından oksijene doğru taşınır. Elektronlar, NAD tan FAD a aktarılırken 1 ATP; Sitokrom-b den-sitokrom-c ye aktarılırken 1 ATP; Sitokrom-a dan-sitokrom-a3 e aktarılırken 1 ATP üretilir. 66
67 Böylece NAD ın yakaladığı hidrojenler için: 3ATP; FAD ın yakaladığı hidrojenler için : 2ATP sentezlenir. Elektronlar son olarak oksijen tarafndan yakalanır. Zarın diğer tarafındaki H + iyonları da oksijenen tarafından yakalanır. Böylece; hidrojenler oksijen ile yakılarak H 2 O oluşur. ETS de 24 H + iyonu, 6 O 2 ile yakılarak; toplam: 12 H 2 O oluşur. Kreps reaksiyonlarında 6 H 2 O kullanıldığından; oksijenli solunum sonunda 6 net H 2 O açığa çıkar. 67
68 68
69 69
70 Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan başlayarak laktik asit oluşumuna kadar geçen olaylar zinciridir. Laktik Asit fermantasyonunda tıpkı oksijenli solunumda olduğu gibi glikoliz görülür. Glikoliz sonunda oluşan Piruvatlar NADH 2 lerin H 2 lerini bağlayarak laktik asite dönüşürler. 70
71 Laktik asit fermantasyonu sonucunda bir tane glikozdan 2 tane laktik asit ortaya çıkar ve 4ATP enerji elde edilir. Glikolizin başlangıcındaki 2ATP çıkarıldığı zaman net kazanç 2ATP olur. Omurgalıların çizgili kaslarında ve yoğurt bakterilerinde laktik asit fermantasyonu görülebilir. Az miktarda oluşan laktik asit kasların daha iyi çalışmasını sağladığı halde (sporcuların ısınma hareketleri) fazlası kana karışır ve yorgunluk hissi verir. 71
72 Proteinlerin yapıtaşı olan aminoasitlerin anaerobik bazı bakteriler tarafından fermente edilmesi sonucu kötü kokular açığa çıkar. Bu olaya kokuşma (putrifikasyon) adı verilir. Yemeklerin bozulmasıyla çeşitli kokuların oluşması, kokuşma olayının bir sonucudur. 72
73 Etil Alkol Fermantasyonu Glikozdan başlayarak etil alkol oluşumu-na kadar geçen olaylar zinciridir. Etil alkol fermantasyonunda oksijenli solunumda olduğu gibi glikoliz görülür. Glikoliz sonunda oluşan piruvatlar önce bir tane CO 2 vererek asit aldehit e dönüşürler. Asit aldehit ler NADH 2 lerin H 2 lerini bağlayarak etil alkol e dönüşürler 73
74 Etil Alkol Fermantasyonu Etil alkol fermantasyonu sonucunda bir tane glikozdan 2 tane etil alkol ortaya çıkar ve 4ATP enerji elde edilir. Glikolizin başlangıcındaki 2ATP çıkarıldığı zaman net kazanç 2ATP olur. Bira mayası başta olmak üzere maya mantarları ve şarap bakterilerinde görülür. Bu canlılarda fermantasyon ürünleri üremeyi durdurucu etki yapar. Örneğin bira mayasında alkol oranı %18 i geçerse üreme durur. 74
75 Serbest Radikal Kaynakları Aşırı alkol tüketimi Sigara kullanımı Elektromanyetik radyasyon Güneş ışınları(uv) Kronik inflamasyonlar Aşırı demir yüklemesi Aşırı fiziksel egzersiz Yaşlanma Doğum kontrol hapları Antioksidan Moleküller Enzimler (SOD, Katalaz, GSH-Px) Proteinler (Albumin, serüloplazmin) Selenyum Askorbik asit (C vitamini) Tokoferoller (E vitamini) Karotenoidler Flavonoidler Glutatyon ve tiyoller Koenzim Q, ubikinon ve türevleri 75
76 Reaktif oksijen türleri (ROS) Reaktif oksijen türleri (ROS), normal oksijen metabolizması sırasında az miktarda oluşan süperoksit radikali (O 2 ), hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) ve hidroksil radikali (OH )'dir. 76
77 Süperoksit, hücrelerde özellikle solunum zincirlerindeki elektron kaçaklarından dolayı sitosolde ve mitokondride önemli miktarlarda üretilmektedir. Süperoksit kendiliğinden ya da süperoksit dismutaz aracılığıyla hidrojen peroksit ve oksijene dönüşmektedir. Hidrojen peroksit ise ya çeşitli enzimler aracılığıyla (GSH-Px, GSH, CAT) su ve oksijene dönüştürülerek etkisiz hale getirilir ya da geçiş metalleri (Fe 2+, Ca + ) aracılığıyla aşırı reaktif hidroksil radikaline dönüşerek lipit peroksidasyonuna, DNA veya proteinlerde hasarlara neden olabilirler. 77
78 78
79 Hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) Hidrojen peroksit (H 2 O 2 ), Süperoksitin çevresindeki moleküllerden bir elektron alması veya moleküler oksijenin çevresindeki moleküllerden iki elektron alması sonucu oluşan peroksitin iki proton (H + ) ile birleşmesi sonucu meydana gelir. 79
80 Hidroksil radikali (OH ) Hidroksil radikali (OH ), Fenton reaksiyonu ve Haber- Weiss reaksiyonu sonucu hidrojen peroksitten oluşmaktadır. Hidroksil radikali son derece reaktif bir oksidan radikaldir, yarılanma ömrü çok kısadır. 80
81 Hidroksil radikali olasılıkla reaktif oksijen türlerinin (ROS) en güçlüsüdür. Oluştuğu yerde tiyoller ve yağ asitleri gibi çeşitli moleküllerden bir proton kopararak tiyil radikalleri (RS ), karbon merkezli organik radikaller (R ), organik peroksitler (RCOO ) gibi yeni radikallerin oluşmasına ve sonuçta büyük hasara neden olur. 81
82 Enzimatik Savunma Sistemleri ve Özellikleri Süperoksit Dismütaz (SOD) SOD, süperoksit anyon radikali (O 2 ) nin, daha az reaktif olan H 2 O 2 e indirgenmesini katalize eder. 82
83 Bir radikal üzerine direkt olarak hareket eden tek enzimdir. Hidrojen iyonu kullanır ve oksijen üretir. Toksik ve reaktif olan O 2 ni süpürerek hücreleri korur. Kesin özgüllüğe sahip olan bu enzim kofaktör olarak Cu, Zn, Mn ve Fe i kullanır. İntrasellüler olarak Cu-Zn SOD olarak sitozol ve nükleusta yer alır. Mitokondriyal matriks ve nükleusta ise Mn-SOD olarak yer alır. 83
84 Katalaz (CAT) H 2 O 2 i suya ve oksijene dönüştürerek süpüren bir diğer enzim katalazdır. Tetramerik yapıda olan katalaz, yapısında dört tane hem grubu bulunan bir hemoproteindir. En yüksek oranda karaciğer ve eritrositlerin peroksizomlarında lokalize olmuştur. 84
85 Glutatyon Redüktaz (GSH-R) Glutatyon redüktaz, GSH-Px vasıtasıyla hidroperoksitlerin indirgenmesi sonucu oluşan okside glutatyonun (GSSG) tekrar indirgenmiş glutatyona (GSH) dönüşümünü katalize eder. 85
86 Glutatyon Peroksidaz (GSH-Px) Glutatyon peroksidaz (GSH-Px) sitozolde bulunur, 4 selenyum atomu içerir, tetramerik yapıdadır. Glutatyon peroksidaz, hidroperoksitlerin indirgenmesinden sorumlu enzimdir. 86
87 Enzimatik Olmayan Savunma Sistemleri ve Özellikleri α-tokofrol (E vitamini), β-karoten (A vitamini), askorbat (C vitamini) gibi vitaminler antioksidan savunma sisteminde yaygın bir sekilde yer alan vitamin grubudur. Vitaminlerin yanı sıra glutatyon ve Cu, Zn, Fe, Mn, Se gibi mineraller de non- enzimatik antioksidan savunma sisteminin bir parçasıdır. 87
88 VİTAMİNLER Vitaminler, özel hücresel fonksiyonların yerine getirilmesinde vücudun eser miktarda gereksinim duyduğu organik bileşiklerdir. Vitaminler vücudu hastalıklardan koruyan, direnci artıran, taze meyve, sebze ve diğer besinlerde bulunan maddelerdir. Bitkisel besinler en iyi vitamin kaynağıdır. 88
89 Vitaminler gerekenden çok veya az kullanıldığı zaman bazı bozukluklar ortaya çıkar. Uzun süre ihtiyacın altında vitamin alınması durumunda spesifik olmayan bazı belirtiler görülür. Buna hipovitaminoz denir. Birden çok vitaminin noksanlığına bağlı olarak meydana gelirse buna, polihipovitaminoz denir. 89
90 Vitaminlerin Özellikleri Bir organik maddedir Az miktarda bulunurlar Hayatsal öneme sahiptirler Yetersizlik sorunlar Çoğunluğu esansiyel karaktere sahip Enzimlerin yapısında bulunma ve katalizör olma özellikleri 90
91 Vitaminlerin Özellikleri Metabolizmadaki olaylarda görev alan enzimlerin önemli bir kısmını meydana getirir. Bu nedenle de; Sağlıklı büyüme ve gelişme için Metabolizmadaki olayların düzenli yürüyebilmesi için son derece önemli maddelerdir. Vitaminler vücut içinde yapılmaz. Daima dışardan hazır olarak besin maddeleriyle birlikte alınırlar. 91
92 Sınıflandırma Vitaminler çözünürlüklerine göre iki sınıfta incelenirler: Yağda çözünenler (VitA, VitD, VitE, VitK) liposolubl olup dokularda depolanabilirler. Suda çözünenler (VitB-kompleksleri, VitC) Vit C dışındakiler metabolizmada koenzim olarak görev alır, Suda çözünür olup dokularda depolanmazlar (Vit B 12 hariç), fazla alındıklarında idrarla atılırlar. 92
93 Adlandırma Alfabetik (VitA, VitB, VitC, VitD..) Kimyasal (Retinol, Kalsiferol..) Fizyolojik (Antiberiberik, antiraşitik..) Ticari (Thiamin-HCl, Menadion..) 93
94 Yağda eriyen vitaminler 94
95 A Vitamini - Organizmadaki rolleri Retinoik asit glikoprotein sentezine katılır. Epitel hücrelerinin büyüme ve farklılaşmasını artırır. Epitel dokunun yapısının korunması için gereklidir. 1.Üreme (sperm ve yumurta üretimi) 2.Solunum sistemi (mukus salgılanması) 3.Sindirim sistemi (sindirim sistemi mukozasının korunması) 4.Boşaltım sistemi (keratinleşmenin önlenmesi) 5.Ayrıca Vitamin A büyümede önemlidir. Normal kemik gelişimi, serebrospinal sıvı basıncının ayarlanması ve deride anormal değişimleri önler. Antoksidan etkiye sahip bir vitamindir. Düşük oksijen basıncında serbest, peroksitradikallerinin dokularda yakalanmasında rol oynayarak antikanserojen aktiviteye sahiptir. Β-karoten düşük O 2 basıncında etkili olduğundan daha yüksek O 2 basıncında etkili olan vit. E nin antioksidan etkisini tamamlar. 95
96 A Vitamini - Eksiklik Durumları: Gece körlüğü oluşur. Büyümede gerileme Göz retinası ve kornea da yapısal bozulmalar, göz sinirlerinde yapısal ve fonksiyonel bozukluklar Daha ileri eksiklik durumlarında müköz sekresyonda azalma, göz, akciğer, gastrointestinal ve genito üriner kanallara ait epiteliyal dokularda keratinizasyon oluşur. Göz dokusunun bozulması olan kseroftalmi (korneanın ve konjunktivanın kuruması körlüğe neden olur. A Vitamini - Fazlalık Durumları: Deride kuruluk, hepatik büyüme, eklem ağrısı. 96
97 D Vitamini - Eksiklik Durumları: Ca yeteri kadar bağırsaklardan emilemediği için Ca eksikliğinden dolayı kemiklerde mineralizasyon gerçekleşmez. Çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi görülür. D Vitamini - Fazlalık Durumları: Toksikasyon, iştah kaybı, bulantı, kusma, sersemlik gibi belirtilerle görülür. Hiperkalsemi şekillenir ve buna bağlı olarak arterler ve böbreklerde Ca birikir. 97
98 K Vitamini - Önemi Karaciğerde protrombin ve diğer bir çok kan pıhtılaşma faktörlerinin yapımında gereklidir. İsmini koagülasyondan alır Antihemorajik vitamindir. Kimyasal olarak yapısı kinondur, Elektron transferinde görev alır, 98
99 Suda çözünen vitaminler Tiamin (B1 Vitamini, Anörin) Riboflavin (B2 Vitamini, Laktoflavin) Niyasin (Nikotinamid, PP Vitamini, B3) Piridoksin (B6 Vitamini) Biotin (H Vitamini) Pantotenik asid (B5 vitamini) Paraaminobenzoik asid Folik asid (B9 vitamini) Vitamin B12 (Siyanokobalamin) Lipoik asid C Vitamini (Askorbik asid) 99
100 Vit B 1 -Önemi Enerji üretiminde görevli metabolik döngüde anahtar rol oynar, Karbonhidratların sindirimini kolaylaştırır, Sinir sisteminin, kalp ve kasların normal fonksiyonu için esansiyeldir, İştahın sürekliliği, büyüme ve iyi bir kas tonusu için elzemdir. 100
101 Vit B 1 -Yetersizlik belirtileri İştah kaybı Güçsüzlük ve yorgunluk Sinirsel uyarılabilirlik ve paraliz Uykusuzluk Canlı ağırlık kaybı Nervus vagus ile ilgili ağrılar ve sancı Mental depresyon ve kabızlık Kalp ve mide-bağırsak ile ilgili sorunlar Şiddetli yetersizlik belirtileri Beriberi olarak bilinir 101
102 Vit B 2 -Önemi Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması için gerekli, Eritrosit ve antikor üretimine hizmet eder, Hücre solunumunu sağlar, İyi görme, sağlıklı deri, tırnak ve saç için gerekli, Göz yorgunluğunu hafifletir, Genel sağlığı koruyucudur. 102
103 Vit B 2 -Yetersizlik belirtileri Gözlerde yanma ve kaşınma, Ağızda ve dudakta çatlamalar ve yaralar, Gözlerde kanlanma, Dilde morarma, Dermatitis, Büyümede gecikme, Sindirim bozuklukları, Titremeler, Üşengeçlik, Deride yağlanma. 103
104 Niasin-Önemi Dolaşımı düzenler, Kanda kolesterol miktarını düşürür, Sinir sistemini sağlıklı kılar, Protein, şeker ve yağ metabolizmasına hizmet eder, Yüksek kan basıncını düşürür, Besinlerden enerji eldesini yükseltir, Pelegrayı önler, Deri, dil ve sindirim sisteminin sağlıklı halde tutulmasına hizmet eder. 104
105 Niasin-Yetersizlik belirtileri Deri bozuklukları ve Pelegra (cüzzam), Mide-bağırsak ve sindirim bozuklukları, Sinirlilik, Baş ağrısı, Yorgunluk, Uykusuzluk, Mental depresyon, İştah kaybı, Kas güçsüzlüğü, Solunum bozukluğu. 105
106 Folik asit-önemi DNA ve RNA sentezi için gereklidir (vücudun tüm hücrelerinin büyümesi ve çoğalması için bu iş gereklidir), Kemik iliği üzerine etkisi ile eritrosit yapımında ve Amino asit metabolizmasında görev alır, 106
107 Folik asit-yetersizlik belirtileri Mide-bağırsak bozuklukları, Anemi (makrositik), Vit B 12 yetersizliği (megaloblastik), Erken ağarmış saçlar veya kıllar 107
108 Vitamin benzeri bileşikler kolin karnitin -lipoik asit PABA (p-aminobenzoat) inozitol koenzim Q biyoflavonoidler (vitamin P) 108
109 VİTAMİN EKSİKLİĞİ NEDENLERİ 1- Günlük yetersiz alınım: Açlık, yoksulluk, alkolizm, uzun süreli sıkı diyet, uzun süre antiasit kullanımı. 2- Yetersiz emilim: Safra kanalı tıkanması sonucu yağda çözünür (A,D,E,K) Vitaminler emilemez Pernisiöz anemi (İntrinsik faktör eksikliği) Spru sendromu İnce barsak iltihabı 109
110 3- Yetersiz Kullanım: Bazı Vitaminlerin transportu için gerekli olan protein eksikliği İnaktif olan Vitamin ön maddesinden aktif şeklin sentezindeki bozukluk 4- İhtiyacın Artması: Büyüme, hamilelik, laktasyon, yaralanma 110
111 Mineraller İnsan vücudunun yaklaşık % 4'ünü mineraller oluşturur. Makromineraller: Bunlara olan ihtiyaç günde 50 mg'ın üzerindedir Mikromineraller (eser elementler): Günlük ihtiyaç 50 mg dan daha azdır. 111
112 Makroelementler >50 mg/kg vücut ağırlığı Kalsiyum Fosfor Magnezyum Sodyum Potasyum Klor Kükürt Mikroelementler <50 mg/kg vücut ağırlığı Demir Bakır Mangan Çinko Kobalt Molibden Selenyum İyot Krom Flor *Toksik elementler Aluminyum Brom Nikel Vanadyum Kalay Arsenik Lityum Kurşun Kadmiyum 112
113 Kalsiyum Kaynakları: Süt ve ürünleri (en iyi) Pekmez, susam, fındık vb, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, kurutulmuş meyveler (iyi) Yeşil sebzeler, yumurta, portakal, çilek (orta) Tahıllar, diğer sebze-meyveler, etler (zayıf) Özellikleri: Asit ortam emilimi arttırır. Posa, Okzalatlar (y.sebzeler) emilimi azaltır. D, C vitamini emilimi arttırır. Laktoz emilimi kolaylaştırır. Ca/P dengesizliği, fazla Al, Zn emilimi zorlaştırır. 113
114 Görevleri: Kemik ve diş yapımı, Kanın pıhtılaşması Sinir iletimi ve kalp atımının denetimi Hücre membranının taşıma işlevi Gereksinim: Diyetteki kalsiyumun ortalama % 30 u emildiği düşünülürse; Çocuklar: 500 mg Ergenler: mg Yetişkinler:600 mg, Menopoz sonrası 1200 mg Gebelik ve emziklilik: mg 114
115 Yetersizliği: Büyüme geriliği Raşitizm Osteomalazi Erken osteoporoz riski Kas seyrimesi Fazlalığı: Böbrek taşı Mide asidi artışı 115
116 Sodyum Kaynakları: Tuz, karbonat, Hayvansal besinler, İşlenmiş besinler Özellikleri: İshal, ter ile kayıp artar. Görevleri: Vücudun suyunu dengeler Sinir iletişimlerini ve kasların kasılmalarını sağlar Kalbin normal atış ritmini korur. 116
117 Gereksinim: 3-7 g, <5 g öneriliyor. Yetersizliği: Kramp, İştah azalır, Yorgunluk Fazlalığı: Hipertansiyon, kanser, osteoporoz riski artar. 117
118 Kaynakları: Potasyum Yeşil sebzeler, meyve suları, çay, kahve Özellikleri: İshal, ter ile kayıp artar. Görevleri: Asit baz dengesi Hücre içi-dışı sıvıların dengelenmesi Gereksinim: 2-4 g, Yetersizliği: Kas yorgunluğu, Na/K oranı önemli 118
119 Kaynakları: İyot Toprak ve sudaki iyot ile ilgili değişiklik gösterir. Deniz ürünleri Özelliği: Haşlama suyu ile % 60 kayba uğrar. Işıktan çok etkilenir. 119
120 Görevi: Tiroid bezi çalışması Gereksinim: En az 150 mcg veya 2 mcg / kg Yetersizliği: Hipotiroidi, Endemik Guvatr. Korumak için İyotlu tuz kullanılmalı Fazlalığı: Toksik etkili 120
121 Kadmiyum: Sigara, rafine yiyecekler, çay, kahve, su boruları, midye en belirgin kaynaklarıdır. Etkisi: Minerallerin toksik etkileri Serbest radikallerin zararını artırır, böbreklerde birikerek hipertansiyona yol açar, kemik ve eklem ağrıları yapar. 121
122 Nikel: Saç ürünlerinde, sigarada, endüstriyel atıklarda bulunur. Etkisi: Baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, vertigo, alerjik durumlar yapabilir. 122
Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon
Canlılarda Enerjitik Olaylar, Fotosentez ve Kemosentez, Aerobik Solunum ve Fermantasyon SOLUNUM İki çeşit solunum vardır HÜCRE DIŞI SOLUNUM: Canlıların dış ortamdan O 2 alıp, dış ortama
OKSİJENLİ SOLUNUM
1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H
Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm
HÜCRESEL SOLUNUM Her hücrenin hayatsal fonksiyonlarının yapımı ve devamı enerji ile sağlanır. Hücre büyümesinden, harekete, membran taşınımına kadar hücrenin tüm aktiviteleri enerji gerektirir. Biyolojik
TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi
1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık
MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI
MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar
BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA
BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA ESER ELEMENTLER İnsan vücudunda en yüksek oranda bulunan element oksijendir. İkincisi ise karbondur. İnsan vücudunun kütlesinin %99 u sadece 6 elementten meydana gelir. Bunlar:
13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.
HÜCRESEL SOLUNUM OKSİJENSİZ SOLUNUM
1 HÜCRESEL SOLUNUM *Hücresel solunum: Besinlerin parçalanarak ATP sentezlenmesine, hücresel solunum denir. ----------------------- OKSİJENSİZ SOLUNUM ----------------------- (ANAEROBİK SOLUNUM = FERMANTASYON)
Doğadaki Enerji Akışı
Doğadaki Enerji Akışı Güneş enerjisi Kimyasal enerjisi ATP Fotosentez olayı ile enerjisi Hareket enerjisi Isı enerjisi ATP Enerjinin Temel Molekülü ATP + H 2 O ADP + H 2 O ADP + Pi + 7300 kalori AMP +
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı
12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU
12 HÜCRESEL SOLUNUM GLİKOLİZ VE ETİL ALKOL FERMANTASYONU HÜCRESEL SOLUNUM HÜCRESEL SOLUNUM Besinlerin hücre içerisinde parçalanması ile ATP üretimini sağlayan mekanizmaya HÜCRESEL SOLUNUM denir. Canlılar
Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı
Biyoloji Canlılarda Solunum Enerjinin Açığa Çıkışı Canlılarda Enerji Dönüşümleri Canlılarda Solunum: Enerjinin Açığa Çıkışı Canlı hücrede gerçekleşen tüm metabolik olaylar enerji gerektirir. Hayvanlar
Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.
DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.
Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak
Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını
İal-biyoloji METABOLİZMA/SOLUNUM. 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir?
METABOLİZMA/SOLUNUM 1.Metabolizma ölçümünde dikkate edilecek koşullar nelerdir? 2.Solunum evrelerinde elektron vericiler (giren madde) ve elektron alıcıları (son) yazınız Evreler Elektron vericiler Elektron
HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON
HÜCRE SOLUNUMU ve FERMENTASYON 1 Bakteriler yoğurt, peynir, pizza üretimi gibi mayalanma olaylarını gerçekleştirirler. Kaslarınız çok çalışırsa, oksijen yokluğundan dolayı kasılamazlar. Yediğiniz bütün
M. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol)
hücre solunumu Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 0 + enerji (ATP + ısı) Hücre solunumu karbonhidratlar, yağlar ve protein
KİMYASAL ENERJİ ve HAYAT ÜN TE 1
ÜN TE (Adenozin Trifosfat) Hücrenin enerji kaynağıdır. Yapısında bulunan elementler; C, H, O, N ve P dir. Yapı taşları: P P ¾ 3 tane fosforik (H3 4 ) P tane 5C lu şeker (Riboz) tane Azotlu organik baz
Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi
Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik
MİNERALLER. Yrd. Doç. Dr. Funda GÜLCÜ BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO
MİNERALLER Yrd. Doç. Dr. Funda GÜLCÜ BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO Mineraller Sodyum (Na) Potasyum (K) Klor (Cl) Magnezyum (Mg) Kalsiyum (Ca) Fosfor (P) Bakır (Cu) Demir (Fe) Çinko (Zn) Kobalt (Co) Molibden
Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler
EGZERSİZ VE KAN Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler Akciğerden dokulara O2 taşınımı, Dokudan akciğere CO2 taşınımı, Sindirim organlarından hücrelere besin maddeleri taşınımı, Hücreden atık maddelerin
ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H
Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen
Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.
METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara
YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)
PROF. DR. SERKAN YILMAZ
PROF. DR. SERKAN YILMAZ Hücrede enzimler yardımıyla katalizlenen reaksiyonlar hücre metabolizması adını alır. Bu metabolik olaylar; A) Beslenme (anabolizma) B) Yıkım (katabolizma) olaylarıdır. Hücrede
21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.
Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin
Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları
Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik
Solunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).
SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
Dr. Mehmet PENSE S.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
Dr. Mehmet PENSE S.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu İnsan ve hayvan organizması temel olarak; organik, inorganik maddelerden kuruludur. Organik Yapıyı: Karbonhidrat, Lipit, Protein, Hormon İnorganik
Suda çözünebilen nişasta molekülleri pityalin (amilaz) enzimiyle küçük moleküllere parçalanır.
CANLILARDA ENERJİ Besinlerin Enerjiye Dönüşümü Besin öğeleri: Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller Besin maddelerindeki bu öğelerin vücut tarafından kullanılabilmesi için sindirilmesi
Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır
9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar
ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI. Canlılarda Enerji
ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI Canlılarda Enerji Besinlerin Enerjiye Dönüşümü İnsanların gün boyunca hareketlerinin devamını, hastalanınca iyileşmelerini, fizyolojik ve psikolojik tepkilerinin devamlılığını
BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI. Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi
BİTKİLERDE SOLUNUM REAKSİYONLARI Prof. Dr. Necmi İŞLER Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Havanın serbest O2 kullanarak bitki hücrelerinde şekerlerin, yağların ya da diğer organik moleküllerin oksitlenmesi
VİTAMİN NEDİR? Vitaminler organik besinler grubunda bulunup
VİTAMİN NEDİR? Vitaminler organik besinler grubunda bulunup normal yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan, yiyecekler içerisinde doğal olarak bulunan basit yapılı bileşiklerdir. VİTAMİNLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ=)
Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir.
Beslenme Planı Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Bu plan günlük 2000 kalorilik enerji gereksinimi karşılayacak şekilde gıda gruplarından tüketilmesi gereken
VİTAMİNLER ERZURUM İBRAHİM HAKKI FEN LİSESİ
VİTAMİNLER VİTAMİNLERİN ÖZELLİKLERİ 1) Enerji vermezler. 2) Sindirilmezler, direkt kana karışırlar. 3) Organik maddedirler ve en basit organik moleküllerdir. 4) C, H, O ve N elementlerinden oluşur. VİTAMİN
C vitamini (Askorbik asit)
C vitamini (Askorbik asit) C vitamini suda eriyen, kemik, diş ve damar sağlığını koruyan, çeşitli hastalıklara direnç kazandıran ve bazı besin ögelerinin vücutta kullanılmasına yardımcı bir vitamindir
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları
6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.
www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar
Beslenme Dersi sunusu
Beslenme Dersi sunusu Beslenme ile ilgili kavramlar Besin (lat.aliment): Yenebilen bitki ve hayvan dokularıdır. Su, organik ve inorganik ögelerden oluşur. Hayvansal ve bitkisel olarak iki kaynaktan elde
Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır.
Solunum bütün canlı hücrelerde görülen katabolik(yıkım) bir olaydır. Solunum olayının amacı enerji üretmektir. Tüm canlı hücreler, enerji gerektiren hayatsal olaylarında kullanacakları ATP enerjisini besinlerin
Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder?
Hücreler Enerjiyi Nasıl Elde Eder? MBG 111 BİYOLOJİ I Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Ekosistem ve Enerji Ekosistemde enerjinin akışı güneş ışığı ve ısı şeklinde gözlenir. Tam tersine canlı hücrelerde
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.
Yağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı
Yağ Asitlerinin β Oksidayonu Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Beta Oksidasyonu Yağ asitlerinin enerji üretimi amacı ile yıkımında (yükseltgenme) en önemli yol β oksidasyon yoldudur. β oksidasyon yolu
KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER
İsim: Centrum Silver Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 1000 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 50 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.65 mg 150 B2 Vitamini 2.1 mg 150 Niasinamid 24
CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ
1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Canlıların temel bileşenleri; inorganik ve organik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. **İnorganik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenemezler. Dışarıdan hazır olarak
FOTOSENTEZ. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal bağ enerjisine çeviren olaydır.
1 FOTOSENTEZ *Fotosentez: Klorofilli canlıların, ışık enerjisini kullanarak; inorganik maddelerden organik besin sentezlemesine fotosentez denir. 1. Fotosentez, güneş enerjisini, besin içindeki saklı kimyasal
Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.
Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite
gereksinimi kadar sağlamasıdır.
Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde
.. YILI SAĞLIKLI BESLENME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ. sahibi olmak * Beslenme Bilimi * Beslenme Biliminin Kapsamı 16 SAAT.
.... YILI KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI KURSUN SÜRESİ AY HAFTA GÜNLER DERS SAATİ KONULAR. AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ 18 SAAT MODÜL VE YETERLİLİK MODÜL SÜRESİ TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ
Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.
Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de
MEGADYN FİLM TABLET KULLANIM KILAVUZU. Her film tablet, boyar madde olarak; Arriavit Brown M 5.68, Opalux Brown AS 9075 içerir.
KULLANIM KILAVUZU BİRİM FORMÜLÜ: Her fim tablet etken madde olarak aşağıdakileri içerir: Vitamin olarak A vitamini (retinol) 3333 IU B 1 vitamini (tiamin) 20 mg B 2 vitamini (riboflavin) 5 mg B 6 vitamini
Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP
Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )
Serbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir.
Superoxide Dismutase Hazırlayanlar: Funda İLHAN (050559017) Ebru KORKMAZ (050559021) Mehtap BİRKAN (050559008) Nihan BAŞARAN (050559007) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ İ ÜNİVERSİTESİİ
Suda eriyen vitaminler Organizma için fazla olanı atılır Yağda eriyen vitaminler Depo edilir.
VİTAMİNLER Hücrelerin normal metabolizması için gerekli organik maddelerdir. Organizmaya doğal besin kaynaklarından alınırlar. Vitaminlerin besin maddesi ve farmakolojik madde olarak iki farklı görevi
7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -2- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar
Mikro Besinler Vitaminler ve Mineraller Makro besin maddelerine oranla çok daha az miktarlarda ihtiyaç duyulmaları nedeniyle vitamin ve mineraller mikro besin maddeleri olarak adlandırılır. Bununla birlikte,
Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)
Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip
11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2
11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları hem endergonik hem ekzergonik reaksiyonlardır. ATP molekülü ile hücrenin endergonik ve ekzergonik reaksiyonları arasında enerji transferini
ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM
ÜNİTE 7 : HÜCRESEL SOLUNUM Yaşam için gerekli enerjinin tümü güneşten gelir.güneşte hidrojen füzyonla helyuma dönüşür ve ışık üretilir.yeşil bitkiler güneş ışığının enerjisini fotosentezle glukozdaki kimyasal
AEROBİK SOLUNUM (OKSİJENLİ SOLUNUM) 1. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 1..4. Hücresel Solunum Anahtar Kavramlar fermantasyon, glikoliz, mitokondri, oksijenli solunum, hücresel solunum, krebs
Vitaminlerin yararları nedendir?
Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin
Bornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
HÜCRE. Dicle Aras. Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması
HÜCRE Dicle Aras Hücre bölünmesi, madde alışverişi ve metabolizması Hücre Bölünmesi Hücre bölünme ve çoğalması iki şekilde gerçekleşir. Vücut soma hücrelerinin bölünme ve çoğalma biçimi Mitoz (mitosis),
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... III 1: DİYABET...1 Diabetes insipedius...2 Diabetes mellitus...2 Diyabetin Etkileri...3 Belirtiler...4 Nedenler...4 Tedavi...4 Bitkilerin Rolü...5 Tıbbi Faydaları...6 2: KARACİĞER
ĐÇERĐK. Vitamin B6 Formları. LOGO www.themegallery.com. Tarihsel Bakış. Yapısal Formüller. 4 Piridoksin Piridoksal Piridoksamin Piridoksal-fosfat
LOGO ĐÇERĐK Tarihsel Bakış B6 Vitamininin Genel Özellikleri Kimyasal Ve Biyolojik Fonksiyonları Biyokimyasal Fonksiyonları YRD. DOÇ. DR. BEKİR ÇÖL SUNAN: DUYGU BAHÇE Emilim, Transport ve Metabolizma İmmün
ADIM ADIM YGS-LYS 14. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ ORGANİK MADDELER 8- VİTAMİNLER
ADIM ADIM YGS-LYS 14. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ ORGANİK MADDELER 8- VİTAMİNLER 4) VİTAMİN Vücut metabolizması için gerekli olan ancak insan vücudunda üretilemeyen organik maddelerdir. Dışarıdan hazır
ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM
ÜNİTE 7:HÜCRESEL SOLUNUM Hücreler iş yapabilmek için enerjiye gereksinim duyarlar. Enerji ekosisteme güneş enerjisi yoluyla gelir ve ototrof canlılar sayesinde güneş enerjisi besinlerdeki kimyasal bağ
Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA
6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 1 METABOLİZMA Hücrede meydana gelen tüm reaksiyonlara denir Anabolizma: Basit moleküllerden kompleks moleküllerin sentezlendiği enerji gerektiren reaksiyonlardır X+Y+ENERJİ
SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ
SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan
6. glikolizde enerji kazanım hesaplamalarında; Substrat düzeyinde -ATP üretimi yaklaşık yüzde kaç hesaplanır? a. % 0 b. % 2 c. % 10 d. % 38 e.
www.lisebiyoloji.com ayxmaz/biyoloji Test Çoktan Seçmeli 1. Hangi terim moleküllerin parçalanması ile açığa çıkan enerjinin depolandığı metabolik yolları ifade eder? a. anabolik yollar b. Katabolik yollar
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4
İnorganik Kimya İnorganik Maddeler (su ve mineraller) Prof Dr Arif ALTINTAŞ
İnorganik Kimya İnorganik Maddeler (su ve mineraller) Prof Dr Arif ALTINTAŞ Kimya Kimya bilimi temelde Organik kimya ve Anorganik kimya olarak ikiye ayrılır. Organik kimya yapısında C H N ve O elementleri
Yağda eriyen vitaminlerden biridir. Retinoidler adı verilen kimyasal bileşik ile, provitamin A karotenoidleri adı verilen kimyasal moleküller vitamin
A vitamini Yağda eriyen vitaminlerden biridir. Retinoidler adı verilen kimyasal bileşik ile, provitamin A karotenoidleri adı verilen kimyasal moleküller vitamin A ailesini oluşturur. All-trans retinol
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
Vitaminlerin Sınıflandırılması. Vitaminler. Suda Çözünen Vitaminler. Yağda Çözünen Vitaminler. C ve B vitaminleri. A,D,K,E vitaminleri
VİTAMİNLER Vitaminler, normal büyüme ve yaşamın sürdürülebilmesi için gıdalarla dışardan alınması zorunlu olan bileşiklerdir. Her vitaminin vücutta belirli ve kendine özgü bir işlevi olduğundan, yiyeceklerle
SERBEST RADİKALLER, OKSİDATİF STRES VE ANTİOKSİDAN SİSTEMLER
SERBEST RADİKALLER, OKSİDATİF STRES VE ANTİOKSİDAN SİSTEMLER SERBEST RADİKALLER Serbest radikaller dış yörüngelerinde eşlenmemiş elektron bulundurmaları nedeniyle diğer bileşiklerden farklı kimyasal bileşiklerdir.
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme
12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA
12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA BİTKİLERDE BESLENME Bitkiler inorganik ve organik maddelere ihtiyaç duyarlar. İnorganik maddeleri hazır almalarına rağmen organik maddeleri
Pfizer İlaçları Ltd.Şti. Ortaköy - İstanbul KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER
İsim: Centrum Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 500 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 25 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.4 mg 127 B2 Vitamini 1.75 mg 125 Niasinamid 20 mg 125
Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
Mineraller. İnorganik maddeler. Prof. Dr. Gülçin Saltan İşcan Farmakognozi ABD
Mineraller İnorganik maddeler Farmakognozi ABD AÜEF Mineraller Kas ve kemik oluşumu, vücut sıvılarının oluşumu, sağlıklı sinir fonksiyonlarının devamı ve kas tonusunun düzenlenmesinde gerekli olan yapıtaşlarıdır.
Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar. Prof.Dr.Dildar Konukoğlu
Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Vitaminler Vitaminler büyüme, sağlık, her türlü verim performansı gibi yaşamsal fonksiyonların devamlılığı için çok az miktarlarda
Görevi: Bütün vücut hücrelerinin içindeki ve dışlarındaki suyun düzenlenmesi, kalp ritmi, sinir uyarılarının ve kaskasılmalarının
İNORGANİK BİLEŞİKLER Su Asit Baz Tuz Mineraller SU Özellikleri Yüksek yüzey gerilimine sahiptir Yüksek özgül ısı nedeniyle sıcaklık değişimine karşı dirençlidir Yüksek buharlaşma ısısı nedeniyle soğutma
B grubunda olan bir vitamin olarak kabul edilir. Yumurta akında bulunan avidin isimli madde biotini etkisiz hale getirir. Yumurta akında bulunan
BİOTİN - H VİTAMİNİ B grubunda olan bir vitamin olarak kabul edilir. Yumurta akında bulunan avidin isimli madde biotini etkisiz hale getirir. Yumurta akında bulunan avidin maddesi yumurta çiğ iken etkili
Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
Su vücudun her yanına dağılmıştır Su oranı, kas, karaciğer, böbrek gibi organlarda yüksek, kemik ve dişlerde düşüktür.
Su ve Mineraller Su Suyun Önemi Su bütün canlıların yapılarının en büyük bölümünü oluşturan önemli bir maddedir. İnsan, besin almadan haftalarca canlılığını sürdürmesine karşın, susuz ancak birkaç gün
DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)
2018-2019 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK 2018 01 MART 2019) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 36 Fizyoloji 22 4X2 30 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 24 Tıbbi Biyokimya
2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur.
Enerji Dönüşümleri Enerji Enerji; bir maddeyi taşıma veya değiştirme kapasitesi anlamına gelir. Enerji : Enerji bir formdan diğerine dönüştürülebilir. Kimyasal enerji ;moleküllerinin kimyasal bağlarının