EDİTÖRLER. Prof. Dr. Akın KAYA I Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ I Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ

Transkript

1 EDİTÖRLER Prof. Dr. Akın KAYA I Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ I Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ

2 EDİTÖRLER Prof. Dr. Akın KAYA I Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ I Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ

3 Göğüs Hastalıkları Propedötik Copyright 2014 AVES Yayıncılık Ltd. Şti. Editörler Prof. Dr. Akın KAYA Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ ISBN: Birinci baskı: 3000 adet (Şubat 2014) Göğüs Hastalıkları Propedötik kitabının içeriği, Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneği nin katkılarıyla hazırlanmıştır. firmasının koşulsuz eğitim desteğiyle yayınlanmıştır. Yayıncı İbrahim KARA Yayın Yönetmeni Ali ŞAHİN Yayın Yönetmeni Yardımcıları Gökhan ÇİMEN Ayşegül BOYALI Yayın Koordinatörleri Sevilay ARDIÇ NAYİR Nilüfer TÜRKYILMAZ Merve AKDEMİR SAĞLIK Satış Koordinatörü Sinan Gökbörü BÜNCÜ Mali ve İdari İşler Veysel KARA Proje Asistanı Gizem KOZ Grafik Departmanı Ünal ÖZER Neslihan YAMAN Merve KURT İletişim Adres : Büyükdere Cad. No: 105/ Mecidiyeköy, Şişli, İstanbul Telefon : Faks : E-posta : info@avesyayincilik.com Basım Yeri: ADA Ofset Matbaacılık Tic. Ltd. Şti., Litros Yolu 2. Matbaacılar S. E Blok No: (ZE2) 1. Kat Topkapı, İstanbul Telefon :

4 İçindekiler Toraks Anatomisi Aydın ÇİLEDAĞ, Akın KAYA Solunum Fizyolojisi Elif ŞEN Göğüs Hekimliğinde Anamnez Tevfik ÖZLÜ Dispne ve Hırıltılı Solunum Banu ERİŞ GÜLBAY Göğüs Ağrısı Nurhan KÖKSAL, Esra ARSLAN Öksürük Necla SONGÜR Hemoptizi Levent KART, Ayşe HAVAN Solunum Sistemi Muayenesi Gökhan ÇELİK Konvansiyonel Akciğer Radyolojisi Nazan ÇİLEDAĞ, Aydın ÇİLEDAĞ Toraks Radyolojisi: Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) Recep SAVAŞ Göğüs Hastalıklarında Girişimsel Radyoloji F. Gonca ELDEM, Bora PEYNİRCİOĞLU, Barbaros ÇİL Toraks Ultrasonografisi Suat FİTOZ Solunum Fonksiyon Testleri M. Sinan ERGİNEL Arter Kan Gazı Değerlendirilmesi ve Asit Baz Dengesi Kürşat UZUN Solunumsal Mikrobiyoloji Jülide Sedef GÖÇMEN, Ebru EVREN Tanısal Bronkoskopi Elif KÜPELİ Endobronşiyal Ultrasonografi Erdoğan ÇETİNKAYA, Murat ACAT Göğüs Hastalıklarında Kullanılan Nükleer Tıp Yöntemleri Çiğdem SOYDAL, Özlem KÜÇÜK Torasentez, Plevral Biyopsi ve Torakoskopi Abdurrahman ŞENYİĞİT, Özlem ABAKAY

5 Sağ Kalp Kateterizasyonu Hüseyin YILDIRIM Solunum Sitolojisi Koray CEYHAN Mediastinoskopi, VATS, Açık Akciğer Biyopsisi Levent ELBEYLİ, Maruf ŞANLI Allerji Tanısı Bülent BOZKURT Polisomnografi Mehmet KARADAĞ Solunum Yetmezliği İrfan UÇGUN Göğüs Hastalıklarında Maluliyet Değerlendirmesi İbrahim AKKURT, Cebrail ŞİMŞEK EKLER EK 1 - Pulmoner Emboli Tanı Algoritmaları, Serhat EROL EK 2 - Soliter Pulmoner Nodüle Yaklaşım EK 3 - Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Evreleme Sistemi EK 4 - Bronskoskopi Görüntüleri, Erdoğan ÇETİNKAYA, Zehra YAŞAR EK 5 - Akciğer Radyolojisi Örnekleri EK 6 - KOAH Değerlendirme Testi (CAT) EK 7 - Epworth - Gündüz Aşırı Uykululuk Testi EK 8 - Nikotin Bağımlılık Testi (FAGERSTÖRM) EK 9 - Toplumda Gelişen Pnömoniler EK 10 - Örnek Olgular: Arter Kan Gazları Yorumlanması

6 Hazırlayanlar Yard. Doç. Dr. Özlem ABAKAY Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Diyarbakır Yard. Doç. Dr. Murat ACAT Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Karabük Prof. Dr. İbrahim AKKURT Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, İş ve Meslek Hastalıkları Kliniği, Ankara Uzm. Dr. Esra ARSLAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Samsun Doç. Dr. Bülent BOZKURT Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İmmünoloji ve Allerjik Hastalıklar Bilim Doç. Dr. Koray CEYHAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Sitoloji Bilim Prof. Dr. Gökhan ÇELİK Prof. Dr. Erdoğan ÇETİNKAYA Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Karabük Prof. Dr. Barbaros ÇİL Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Doç. Dr. Aydın ÇİLEDAĞ Doç. Dr. Nazan ÇİLEDAĞ Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Hastanesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Ankara Prof. Dr. Levent ELBEYLİ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Gaziantep Uzm. Dr. F. Gonca ELDEM Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Prof. Dr. M. Sinan ERGİNEL Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Eskişehir Prof. Dr. Banu ERİŞ GÜLBAY Yard. Doç. Dr. Ebru EVREN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Prof. Dr. Suat FİTOZ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Prof. Dr. Jülide Sedef GÖÇMEN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm. Dr. Ayşe HAVAN Fatih Üniveristesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Bursa Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bursa Prof. Dr. Levent KART Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul Prof. Dr. Akın KAYA Prof. Dr. Nurhan KÖKSAL Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Samsun Prof. Dr. Özlem KÜÇÜK Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Doç. Dr. Elif KÜPELİ Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon Doç. Dr. Bora PEYNİRCİOĞLU Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Prof. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, İzmir Prof. Dr. Necla SONGÜR Memorial Şişli Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul Uzm. Dr. Çiğdem SOYDAL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Doç. Dr. Maruf ŞANLI Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Gaziantep Doç. Dr. Elif ŞEN Prof. Dr. Abdurrahman ŞENYİĞİT Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Diyarbakır Uzm. Dr. Cebrail ŞİMŞEK Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, İş ve Meslek Hastalıkları Kliniği, Ankara Prof. Dr. İrfan UÇGUN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı, Eskişehir Prof. Dr. Kürşat UZUN Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Konya Doç. Dr. Hüseyin YILDIRIM Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Eskişehir

7 Önsöz Değerli Meslektaşlarımız, Göğüs Hastalıkları Propedötik kitabını sizlere sunmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Kitabın alanımızda önemli bir boşluğu dolduracağına ve güncel göğüs hastalıklarının tanı yöntemlerinin anlatıldığı bir başvuru kaynağı olacağına inanıyoruz. Solunum fizyolojisinden, akciğer hastalıklarının tanısında kullanılan görüntüleme yöntemlerine; solunum fonksiyon testlerinden mikrobiyolojik tetkiklere kadar tanısal süreçte yer alan her konu tartışılmıştır. Bölümler alanında söz sahibi uzmanlar tarafından hazırlanmış ve bol örneklerle desteklenmiştir. Semptomlara yaklaşım, tanısal algoritmalarla anlatılmıştır. Radyolojik tanı yöntemleri, konvansiyonel grafiler, BT ve MR konuları, geniş olarak anlatılmıştır. Solunum hastalıklarında kullanılan mikrobiyolojik tanı yöntemleri, son rehberlere göre hazırlanmış ve okuyucuya sunulmuştur. Kitabın sonunda yer alan ekler; en sık karşılaşılan algoritmaları, kullanışlı bazı indeksleri, örnek akciğer filmlerini ve bronkoskopik görüntüleri içermektedir. Kitap, akciğer hastalıkları ile ilgilenen uzman hekimlere, asistanlarımıza ve tıp öğrencilerine önemli bir başvuru kaynağı olacaktır. Bu konuda daha önce çok güzel eserler hazırlayan başta Prof. Dr. Selahattin AKKAYNAK olmak üzere tüm hocalarımızı minnetle anıyoruz. Bu kitap öğrencilerimize ve asistanlarımıza ithaf edilmiştir. Kitabın hazırlanmasında desteklerini esirgemeyen tüm yazarlarımıza, kusursuz çalışmaları nedeniyle AVES ekibine ve koşulsuz eğitim desteği nedeniyle AstraZeneca firmasına teşekkür ederiz. Sevgi ve saygılarımızla. Prof. Dr. Akın Kaya Prof. Dr. Mehmet Karadağ Prof. Dr. Tevfik Özlü