Dünyada ve Türkiyede Tularemi. Prof. Dr. Okan Töre Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D.

Transkript

1 Dünyada ve Türkiyede Tularemi Prof. Dr. Okan Töre Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D.

2 Tarihçe Hastalık ilk kez 1911 de G.W. McCoy tarafından Tulare kasabasında yer sincaplarında veba benzeri bir hastalık nedeni olarak keşfedildi. McCoy GW. Public Health Bull. 1911;43: de aynı araştırmacı bakteriyi izole ederek Bacterium tularense olarak adlandırdı. McCoy GW, Chapin CW. J Infect Dis.1912;10:61-72 McCoy GW,Chapin CW. Public Health Bull. 1912;53:3-23 İlk kanıtlanmış insan olgusu 1914 de bildirildi. Wherry WB, Lamb BH. J Infect Dis. 1914;15; E Francis 1921 de geyik sinekleri tarafından enfekte kan aracılığı ile bulaşı tanımladı ve TULAREMİA deyimini kullandı. Francis E. Public Health Reports.1921;36:

3 1926 da keneler arasında transovaryen geçiş bildirildi. Parker RR, Spencer RR. Public Health Reports. 1926;41: da Edward Francis in araştırma ve katkıları nedeniyle Sovyetler tarafından cins adı olarak Francisella önerildi. Rockwood SW. ASM News. 1983;49:63-65

4 Tularemi Kuzey Amerika, Avrupa, Orta Doğu, Rusya Japonya da görülmektedir. İngiltere, Afrika Orta ve Güney Amerika da nadirdir.

5 Tularemi dünyada kuzey enlemleri arasında görülmektedir

6 2005; Yıl Ülke Olgu Sayısı Referans 1981 İsveç 529 Christenson B. Scand J Infect Dis 1984;16: İsveç 698 Payne L. Emerg Infect Dis İsveç 90 Wik O. Eurosuveillance. 2006;11:E İspanya 57 Chocarro A ve ark. CID. 2000;31: İspanya 500 Allue M ve ark. Eurosurveillance 2008;13: Bulgaristan 285 Kantardjiev T ve ark. Emerg Infect Dis 2006;12: Finlandiya 53 Syrjala H ve ark. Scand J Infect Dis 1985;17: İtalya 24 Mignani E ve ark. Lancet 1988;Dec.17: Kosova 327 Reintjes R ve ark. Emerg Infect Dis 2002;8:69-73

7 ABD de Hawai dışında diğer eyaletlerden de bildirilmişse de en sık Arkansas,Illinois, Missouri, Texas, Virginia ve Tenessee de görülmektedir. ABD de olgu sayısı 1939 da 2291, 1940 larda yılda 1100 den fazladır. Bu sayılar 1967 den bu yana yılda 200 olgunun altına inmiştir.

8 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 1968 Vermont 47 Young LS ve ark. N Eng J Med 1969;280: Montana 12 Schmid GP ve ark. J Infect Dis. 1983;148: Güney Dakota 20 Markowitz LE ve ark. JAMA. 1985:254: USA toplamı 885 Chang M. Emerg Infect Dis. 2003;9: Martha s Vineyard 11 Feldman KA ve ark. N Eng J Med 2001;345:

9 Kuzey Amerika da tularemi nin esas rezervuarı kenedir. 10 dan fazla kene türü enfeksiyonu taşımaktadır. F tularenesis keneler arasında varlığını transovaryen geçişle sürdürür. Kene tükrük bezlerinde bulunmadığından insanlara bulaşın olasılıkla dışkı yoluyla olduğu kabul edilmektedir.

10 Bakterinin yerleşebildiği canlı türü oldukça fazladır. Bugüne kadar 55 diğer artropod türlerinden ve 100 den fazla nonartropod türlerden izole edilmiştir. Jellison WL. Missoula,Mont: University of Montana.1974:276 Kuzey Amerika da tulareminin bulaşı ile en çok ilişkili olan vertebralı tavşandır. İnsidansta azalmanın nedenlerinden birinin de tavşan avına olan ilginin azalması olarak düşünülmektedir. Evans ME, et al. Medicine.1985;64:

11 Dünyanın diğer bölgelerinde özellikle Eski Sovyetler Birliği ve Avrupa da tularemi su sıçanları ve diğer akuatik memelilerde varlığını sürdürür ve bulaş kontamine su aracılığı ile olur. II. Dünya Savaşı sırasında normal sanitasyondaki eksiklikler nedeniyle binlerce sivil ve çok sayıda Rus birliği tularemi yle karşı karşıya kalmışlardır.

12 Türkiyeden İzolasyonlar Plevnelioğlu KH ( suş) Gedikoğlu S ( suş) Gürcan Ş ( suş) Karadenizli A ( suş)

13 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 1936 Lüleburgaz 150 Gotschlich E, Berkin T. Türk Hıfzısıhha ve Kırklareli, Tekirdağ Tecrübi Biyoloji Derg. 1938;1:

14 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 1938 Van 6 Dirik K. Türk Hıfzısıhha ve Tecrübi Biyoloji Derg. 1939;2:

15 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 1945 Lüleburgaz 15 Golem S.B. Türk Hijyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi. 1945;5:

16 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 1953 Antalya 200 Utku İE. Türk Hijyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi. 1945;5:

17 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans Bursa 205 Helvacı S ve ark. Eur J Epidemiol 2000;16:

18 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2000 Ayaş, Ankara 16 Erbay A ve ark. İnfeks. Derg. 2000;14:

19 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans Zonguldak 61 Çelebi G ve ark. Jpn J Infect Dis Bartın, Kastamonu 2006;59: (2006)

20 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans Kocaeli 145 Meriç M ve ark. Mikrobiyol Bul. 2006; 42 :

21 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2005 Samsun 43 Leblebicioğlu H ve ark. Int J Infect Dis 2008;12 (3):

22 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2005 Edirne 10 Gürcan Ş ve ark. Jpn J Infect Dis 2006;59:

23 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans Kars 56 Şahin M ve ark. Kobe J Med Sci 2007; 53:

24 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2005 Gölcük,Kocaeli 5 Karadenizli A ve ark. Scand J Infect Dis. 2005;37:

25 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2005 Karamürsel 17 Meriç M ve ark. APMIS. 2008; 116(1):

26 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans 2005 Adapazarı 11 Meriç M (yayın aşamasında) 2006 Adapazarı 47 Meriç M (yayın aşamasında)

27 Yıl Bölge Olgu sayısı Referans Havza, Samsun 75 Acicbe Ö ve ark. Turkish J Infect. 2007;21:55-58.

28 Türkiyeden yayınlanan toplam 965 olgu mevcut.

29

30 Uludağ Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı (T.C. Sağlık Bakanlığı Tularemi Referans Laboratuvarı) yılları arasında çeşitli illerden gönderilen serumların mikroagglütinasyon testi sonuçları

31 İLLER 1/160 titre ve üstü POZİTİF OLGU SAYISI TÜM ÇALIŞILAN TOPLAM Kocaeli Samsun Sakarya Konya Çorum Gölcük Zonguldak Amasya Kastamonu Sinop Ankara* Bandırma Kars Bartın

32 İLLER 1/160 titre ve üstü POZİTİF OLGU SAYISI TÜM ÇALIŞILAN TOPLAM Düzce Tokat Ardahan Edirne Ordu Bolu Bursa Toplam Diğer iller Toplam

33 *olguların çoğunluğu başka illerden gelmiş Not: Tabloda yer alan rakamlar; 1/160 titre ve üstünde pozitif olan ve mükerrerlerden arındırılmış olgulara aittir. Ancak tek gelen örneklerde titre artışı gözlenmedi ise ya da klinik veriler yoksa negatif olarak yorumlanmış olduğundan aslında gerçek olgu sayısı daha yüksek olabilir.

34 2009 yılı nisan ayı sonunda başlayan salgında Balıkesir yaklaşık 230 serum çalışılmış 75 pozitif var M.Kemalpaşa yaklaşık 200 serum çalışılmış 96 pozitif var

35 Sonuç olarak Tularemi Ülkemizin özellikle kuzey bölgeleri olmak üzere endemik bir hastalığıdır. Kanımca cevaplanması gereken sorular: 1- Hastalık yaklaşık 50 yıllık bir uykudan sonra neden uyandı? 2- Neden daha fazla kuzey bölgelerinde görülüyor?

36 TEŞEKKÜRLER TEŞEKKÜRLER