PLC PROGRAMLAMA VE S7-300

Transkript

1 PLC PROGRAMLAMA VE S7-300 (YENİDEN DÜZENLEME İLAVE KONULARLA 2.BASKI) HER KADEMEDE; İŞLETMELERDE ELEKTRİK BAKIM ONARIMCI OLARAK ÇALIŞANLAR, ELEKTRİK, ELEKTRONİK, OTOMASYON VE MEKATRONİK ALANINDA EĞİTİM ALAN ÖĞRENCİLER VE SİSTEMATİK OLARAK PLC PROGRAMLAMA VE S7-300 ÖĞRENMEK İSTEYEN HERKES İÇİN - S7-300 PLC Programlama konusunda ilk Türkçe kitap - A4 ölçülerinde 385 sayfa - 80 gr 1.hamur kağıt - Selefon kapak - Ayrıntılı anlatım - Bol örnek çözümleri S7-300 ü oluşturan donanıma ait bütün bilgilerin, SIMATIC Manager yazılımına ait tüm ayrıntıların ve PLC programlamaya yönelik en ince detay ve ipuçlarının verildiği 18 YILLIK TECRÜBENİN ESERİ 2.BASKI İLE ÖRNEK ÇÖZÜMLER ARTIRILMIŞ, BÜTÜN TEMEL UYGULAMALARA LADDER ÇÖZÜMLER EKLENMİŞ VE YAZILIMLARIN KURULUP ÇALIŞTIRILMASI ANLATILMIŞTIR. WINCC İLE SCADA PROGRAMLAMA, WINCC FLEXIBLE İLE OPERATÖR PANEL PROGRAMLAMA VE S7 300 İLE S7 200 PLC LERİN HABERLEŞMESİ V.B. KONULAR İLAVE EDİLEREK PROFIBUS UYGULAMALARI ARTIRILMIŞTIR

2 DONANIM S7-300 PLC Yİ OLUŞTURAN DONANIM BÜTÜN AYRINTILARI İLE ANLATILMIŞTIR. SIMATIC MANAGER YAZILIMINA AİT KURULUM VE ÇALIŞTIRILMASINA AİT TÜM İNCELİKLER ANLATILMIŞTIR. PROGRAMLAYICI CİHAZ (PC) İLE PROGRAMLAMA CİHAZI (CPU) ARASINDA İLETİŞİMİ SAĞLAYAN YAZILIMDA; -PROJE OLUŞTURMA, -PROGRAM YÜKLEME, (DOWNLOAD) -ONLINE ÇALIŞMA, -PROGRAMIN TEST EDİLMESİ, - HATA VE ARIZA ARAMA V.B YAZILIM PROGRAM FARKLI TABANDAN GELEN PROGRAMLAYICILARIN, PLC PROGRAMINA KOLAY ADAPTASYONUNU SAĞLAMAK İÇİN LADDER-FBD-STL İLE PROGRAM YAZILIMININ İNCELİKLERİ LAD FBD STL A( A I A I O I ) A I = Q ##### KİTAP İSTEME VE ÖDEME ŞARTLARI DOSYANIN SONUNDADIR ####

3 İÇİNDEKİLER I II III IV PLC'NİN YAPISI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ A PLC NEDİR? B SIEMENS S7 PLC LERİN KARŞILAŞTIRILMALARI C PLC'NİN ÇALIŞMASI VE FONKSİYONU D PLC'NİN ELEMANLARI E S7-300 SİSTEMİNİN DONANIM YAPISI F PLC LERDE BELLEK G PLC DE KULLANILAN ADRES ALANLARI H SAYI SİSTEMLERİ 1 Onlu (Desimal) sayı sistemi 2 İkili (binary) sayı sistemi 3 Sekizli (oktal) sayı sistemi 4 Onaltılı (hexadesimal) sayı sistemi İ PROGRAM İŞLEME ŞEKİLLERİ 1 Lineer Program işleme 2 Yapısal Program işleme J PROGRAM YAZILIM ŞEKİLLERİ 1 Kontak Planı (Ladder Diagram - LAD) 2 İşlev Şeması (Function Blok Diagram - FBD) 3 Deyim Listesi (Statement List -STL) K PLC'DE KULLANILAN EMİRLERİN YAPISI 1 Operasyon Kısmı 2 Operand Kısmı L ATAMA YAPMA M S7-300 de PROJE OLUŞTURMA 1 PROJEYE DONANIM VERİLERİNİ EKLEMEK 2 PROJEYE YAZILIMA AİT VERİLERİ EKLEMEK MANTIK FONKSİYONARI A "VE" FONKSİYONU B "VEYA" FONKSİYONU C "DEĞİL" FONKSİYONU D "ÖZEL VEYA" FONKSİYONU E MANTIK KAPILARI KOMBİNASYONLARI 1 "VEYA" kapısından önce "VE" kapısı 2 "VE" kapısından önce "VEYA" kapısı F LAD İLE TEMEL DEVRE ÇİZİMLERİ G FBD İLE TEMEL DEVRE ÇİZİMLERİ H PLC PROGRAMLAMADA İŞLEV SIRASI İ PROGRAMIN PLC DE ÇALIŞMA ŞEKLİ DURUM TESPİT İŞARETLERİ A MERKERLER B LOKAL VERİLER C DURUM TESBİT İŞARETLERİNİN KULLANIM YERLERİ D ARA ATAMA (KONNEKTÖR) KULLANMA E KALICI (RETENTİV) ALANLAR F NORMALDE AÇIK (NA) VEYA KAPALI (NK) ANAHTARLARIN PROGRAMLANMASI G ÇIKIŞ ÇOĞULLAMA HAFIZA FONKSİYONU A HAFIZA FONKSİYONUNUN OLUŞMASI 1 Hafıza fonksiyonun PLC programına dönüştürülmesi 2 Simatic Manager (S7-300) de hafıza fonksiyonu 3 Hafıza elemanlarının karşılıklı olarak kilitlenmesi B SEMBOLİK ADRESLEME C DARBE VERİCİLER (KENAR TETİKLEYİCİLER)

4 V VI VII ZAMAN FONKSİYONU A S7 300 DE ZAMAN DEĞERİNİN AYARLANMASI B S7-300 de ZAMANLAYICI ÇEŞİTLERİ 1 "SP" Darbe (Pulse) 2 "SE" Uzatılmış darbe (Extendet Pulse Timer) 3 "SD" Girişin uzatılması (Gecikmeli start) (On-Delay Timer) 4 "SS" Hafızalı gecikmeli start (Retentive On-Delay Timer) 5 "SF" Çıkışın uzatılması (Gecikmeli stop) (Off-Delay Timer) C SERBEST BIRAKMA (FREE- Enable) SİNYALİ SAYMA FONKSİYONU A KUMANDA TEKNİĞİNDE SAYMA B SAYMA FONKSİYONLARI C SAYICI DURUMUNUN SORGULANMASI 1 Bit olarak 2 Sayısal (Nümerik) olarak DURUM GRAFİĞİ A DURUM GRAFİĞİ İÇERİSİNDE DALLANMA B DURUM GRAFİĞİ İÇERİSİNDE SIÇRAMALAR C MCR (ANA KONTROL RÖLESİ) FONKSİYONU VIII IX A YAPISAL PROGRAMLAMA A AMAÇ B PROGRAM MODÜLLERİNİN PARAMETRELENDİRİLMEDEN KULLANIMI C DATA BLOKLAR D PROGRAM MODÜLLERİNİN PARAMETRELENDİRİLEREK KULLANIMI 1 FONKSİYONLAR (FC ) 2 FONKSİYON MODÜLLERİ (FB ) E FB LER İLE DI LERİN İLİŞKİLENDİRİLMESİ F FORMAL OPERANDLARLA YAZILMIŞ FB KULLANIMINDA ORTAK DB G ORGANİZASYON MODÜLLERİ (OB ) H SİSTEM VE STANDART MODÜLLER İ DATA TİPLERİ SAYISAL (DİJİTAL) OPERASYONLAR SAYISAL KUMANDALAR İÇİN TEMEL OPERASYONLAR B YÜKLEME (L) VE TRANSFER (T) OPERASYONLARI C YÜKLEME VE TRANSFER (MOVE) İŞLEMLERİNİN GRAFİK PROGRAMLARDA (LAD-FBD) GERÇEKLEŞTİRİLMESİ D PROGRAM SONLANDIRMA OPERASYONLARI E SAYISAL (WORD) LOJİK İŞLEMLER F KARŞILAŞTIRMA OPERASYONLARI G SIÇRAMA OPERASYONLARI 1 Şartsız sıçramalar (JU) 2 Şartlı sıçramalar 3 LAD ve FBD de sıçrama emirlerinin kullanımı 4 Çoklu sıçrama (JL) H KAYDIRMA VE DÖNDÜRME İŞLEMLERİ İ ARTIRMA VE AZALTMA FONKSİYONLARI J KOMPLEMENT VE NEGASYON ALMA K DÖNGÜLER L DURUM ALANI (STATUS WORD) M DATA TİPLERİNİN BİRİBİRİNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 1 "BCD" sayının "TAM SAYI"ya dönüştürülmesi 2 "TAMSAYI"ların "BCD" sayılara dönüştürülmesi 3 "16 bit TAM SAYI"nın "32 bit TAM SAYI"ya dönüştürülmesi 4 "32 bit TAM SAYI"nın "VİRGÜLLÜ SAYI"ya dönüştürülmesi 5 "VİRGÜLLÜ SAYI"ların "TAM SAYI"lara dönüştürülmesi 6 LAD FBD de data tiplerinin bir birine dönüştürülmesi

5 N O P Q R ARİTMETİK FONKSİYONLAR 1 Toplama 2 Çıkarma 3 Çarpma 4 Bölme MATEMATİK FONKSİYONLAR 1 Kare alma (SQR) 2 Karekök alma (SQRT) 3 Doğal logaritma (LN) 4 Doğal logaritma tabanı (EXP) TRİGONOMETRİK FONKSİYONLAR AKÜ İŞLEMLERİNDE YER DEĞİŞTİRME 1 Akü 1 e ait düşük değerlikli bayt ların yer değiştirmesi (CAW) 2 Akü 1 deki tüm bayt ların yer değiştirmesi (CAD) 3 Akü 1 ve Akü 2 içeriklerinin yer değiştirmesi (TAK) 4 Akü 1'in Akü 2'ye, Akü 2'nin Akü 1'e, kopyalanması (PUSH POP) 5 Akü 2 ve 3'ün, Akü 3 ve 4'e, kopyalanması (ENT) 6 Akü 3 ve 4'ün, Akü 2 ve 3'e, kopyalanması (LEAVE) PLC DE KOMUTLARIN SINIFLANDIRILMASI X XI XII XIII ANALOG DEĞERLERİN İŞLENMESİ A SİNYAL ÇEŞİTLERİ 1 İkili sinyal 2 Dijital Sinyal 3 Analog Sinyal B PLC DE ANALOG SİNYALLERİN İŞLENME PRENSİBİ C ANALOG SİNYAL GİRİŞ VE ÇIKIŞI 1 Sinyallerin çevrilmesi 2 S7-300 CPU larda analog sinyal işleme 3 Analog program modülü kanal adresleri AKIŞ ŞEMALARI A İŞLEM B SORGULAMA C TEKRARLAMA İNDİREKT ADRESLEME A İNDİREKT ADRESLEME B POİNTER (GÖSTERGE) 1 "WORD" (16 bit) pointerler 2 "DWORD" (32 bit) pointerler C ADRES REGİSTERLERİ YÜKSEK DEĞERLİKLİ "OB" LER A SAAT ALARMI "OB" LERİ B GECİKTİRME ALARMI "OB" LERİ C ÇEVRİMSEL ALARM "OB" LERİ D SÜREÇ ALARMI "OB" LERİ E ZAMAN HATASI "OB" Sİ (OB 80) F BESLEME GERİLİMİ HATASI "OB" Sİ (OB 81) G HATA BULGUSU UYARI "OB" Sİ (OB 82) H TAKMA / ÇIKARMA UYARI "OB"Sİ (OB 83) İ "CPU" DONANIM HATASI UYARI "OB" Sİ (OB 84) J PROGRAM YÜRÜTME HATASI "OB" Sİ (OB 85) K MODÜL TAŞIYICISI (MONTAJ RAYI) ARIZASI "OB" Sİ (OB 86) L HABERLEŞME HATASI "OB" Sİ (OB 87) M PROGRAMLAMA HATASI "OB" Sİ (OB 121) N VERİ ERİŞİM HATASI "OB" Sİ (OB 122)

6 XIV XV SİSTEM VE STANDART FONKSİYONLARI A SİSTEM FONKSİYONLARI B SİSTEM FONKSİYON MODÜLLERİ (SFB) C STANDART FONKSİYONLAR 1 "IEC" Sayıcıları 2 "IEC" Zaman elemanları 3 "IEC" Fonksiyonları D BİRLEŞTİRİLMİŞ DATA TİPLERİ 1 DATE AND TIME 2 STRING 3 ARRAY 4 STRUCT 5 UDT (User Defined Type) KULLANICI TANIMLI DATA TİPİ HABERLEŞME / BUS SİSTEMLERİ A "MPI" HABERLEŞME SİSTEMİ (Multipoint Interface) B "AS-I" HABERLEŞME SİSTEMİ (Aktuatör Sensor - Interface) C "PROFIBUS" HABERLEŞME SİSTEMİ (Process Field Bus) 1 Profibus teknik özellikleri 2 CP Haberleşme işlemcisi 3 PROFIBUS-DP haberleşme sistemli projenin oluşturulması 4 ET 200B nin PROFIBUS hattına eklenmesi 5 Seri haberleşme kartı nın (CP 340/341) PROFIBUS hattına eklenmesi XVI XVII XVIII XIX XX XXI A B C D E F G H A B C D A B C SIMATIC S7 GRAPH GRAPH NEDİR? GRAPH DİLİ NASIL AÇILIR? GRAPH DİLİNİN BİÇİMSEL YAPISI GRAPH DİLİNİN MANTIK YAPISI GRAPH PROGRAMLAMADA ZAMAN KULLANIMI GRAPH PROGRAMLAMADA SAYICILAR GRAPH PROGRAMLAMADA KARŞILAŞTIRICILAR GRAPH PROGRAMLAMADA DALLANMALAR SIMATIC S7 SCL SCL NEDİR? STEP 7 ve SCL SCL İLE PLC NASIL PROGRAMLANIR SCL PROGRAMLAMA DİLİ ELEMANLARI 1 İşlemciler (operatörler) 2 SCL nin kullandığı anahtar sözcükler 3 Adresleme çeşitleri 4 Şart sözcükleri 5 Döngüler 6 Sıçramalar ve diğerleri 7 Değişken tanımlama 8 Zamanlayıcılar (TIMER ler) 9 Sayıcılar (COUNTER ler) 10 Modüllerin tanımlanması ve çağrılması (OB, FC, FB, DB) 11 Örnek programlar SIMATIC MANAGER YAZILIMIN KURULMASI PLC SİMÜLATÖR PROGRAMININ KURULMASI VE ÇALIŞTIRILMASI CPU 314 IFM LERDE HIZLI SAYICI KULLANIMI BİT OPERASYONLARININ SAYISAL İŞLENMESİ DİREKT SAYISAL DEĞERLER İLE ÇALIŞMA DATA MODÜL DEĞERLERİ İLE ÇALIŞMA "LOOP" DÖNGÜSÜ İLE DATA MODÜLÜN TARATILMASI

7 XXII XXIII XXIV XXV XXVI A B C D E F G H İ J K L M N O P Q R S T A B C D E F G H İ J K L M N O P Q A B OPERATÖR PANELLER VE WINCC FLEXIBLE SIMATIC MANAGER PROJESİNE WINCC FLEXIBLE İN EKLENMESİ OPERATÖR PANEL TİPİNİN SEÇİLMESİ WINCC FLEXIBLE İLE PLC NİN HABERLEŞMESİ PLC VE WINCC FLEXIBLE PROJELERİNİN NETPRO ALTINDA BİRLEŞTİRİLMESİMESİ TAG LERİN OLUŞTURULMASI TAG LERİN PLC PROJESİNDEN ALINMASI PROJE VE TOOLS MENÜSÜNÜN AÇILIP/KAPANMASI TARAMA SÜRESİNİN (CYCLES) BELİRLENMESİ EKRAN (Screen) EKLEMEK FONKSİYON TUŞLARI BAŞLANGIÇ EKRANINI BELİRLEMEK EKRANLAR ARASI GEÇİŞ YAPMAK 1 FONKSİYON TUŞLARI İLE EKRAN DEĞİŞİMİ 2 BUTON İLE EKRAN DEĞİŞİMİ EKRANA BİR I/O ALANI EKLEMEK SİNYAL DURUMUNA GÖRE METNİN DEĞİŞMESİ SİNYAL DURUMUNA GÖRE BİR OBJENİN RENK DEĞİŞTİRMESİ AÇILIR MENÜ (POP-UP) OLUŞTURMAK GRAFİK EKRANI (TREND VIEW) OLUŞTURMAK ALARM MESAJLARI OLUŞTURMA 1 DİSCRETE ALARMLAR 2 ANALOG ALARMLAR PLC VE WINCC FLEXIBLE PROJELERİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ OPERATÖR PANEL KULLANICILARINA YETKİ VERME SCADA VE WINCC WINCC DE PROJE OLUŞTURMA PLC NİN EKLENMESİ HABERLEŞME ŞEKLİ VE CPU ÖZELLİKLERİNİN GİRİLMESİ TAG (ETİKET) EKLENMESİ GRAPHİCS DESİGNER ALANININ EKLENMESİ GRAPHİCS DESİGNER PENCERESİ BUTON EKLENMESİ BUTONA BİR OLAY (EVENTS) ATANMASI WİNCC DE SAYFALAR ARASI DOLAŞIM BAR OLUŞTURMA DIŞARIDAN SAYISAL DEĞER GİRME SİNYAL DURUMUNA GÖRE RESİM DEĞİŞTİRME ARŞİV TAG LARI TREND SAYFASI OLUŞTURMAK TABLO SAYFASI OLUŞTURMAK ALARM OLUŞTURMA SCADA DA C-ACTION LARINI KULLANMAK S7 300 VE S7 200 CPU LAR ARASINDA HABERLEŞME MPI ARACILIĞIYLA HABERLEŞME PROFIBUS ARACILIĞIYLA HABERLEŞME ÖRNEK PROBLEMLER S7 300 PLC KOMUTLARI VE İŞLEM SÜRELERİ

8 PNÖMATİK ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA ELEKTRİK, ELEKTRONİK, MAKİNA, OTOMASYON VE MEKATRONİK ALANINDA EĞİTİM ALAN HER KADEMEDEKİ ÖĞRENCİ VE BU ALANDA ÇALIŞANLAR İÇİN SİSTEMATİK OLARAK PNÖMATİK ÖĞRENMENİN YOLU PNÖMATİK ÖĞRENMEK VE ÖĞRETMEK HİÇ BU KADAR KOLAY OLMAMIŞTI PNÖMATİK İLE İLGİLİ HER ŞEY BAŞ UCU ESERİ.. Pnömatik ve Elektropnömatik; devre elemanlarının iç yapı, kullanım ve kumanda devrelerinin tasarlanması ve kurulmasına ait bilgilerin ADIM ADIM ANLATILDIĞI ESER gr 1.hamur kağıt - A4 ölçülerinde 265 sayfa, selefon kapak - Detaylı konu anlatımı, anlaşılır çizimler - Bol örnek çözümleri

9 Pnömatik kumandayı oluşturan devre elemanlarının içyapıları ve çalışma prensipleri anlaşılır resimlerle anlatılmıştır Z 1.1 Y Z 2.1 Y Pnömatik kumanda devrelerinin kurulması ve çalıştırılması sırasındaki olayların adım adım incelenmesi, hata ve arızaların bulunarak giderilmesi ayrıntılı olarak anlatılmıştır. 0.1 B0 B1 +24V Start 3 13 Stop K1 B1 K B0 3 4 K Y1 K1 K2 Y1 0V 2 5 Kumanda devre mantığı ile elektropnömatik devre elemanları ve kumanda devreleri de adım adım işlenmiş ve bol örnek çözümleri ile konunun anlaşılır olması sağlanmıştır. 1 ##### KİTAP İSTEME VE ÖDEME ŞARTLARI DOSYANIN SONUNDADIR ####

10 İÇİNDEKİLER I. TANIM VE GENEL İLKELER A. PNÖMATİĞİN TANIMI, AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI 1. AVANTAJLARI 2. DEZAVANTAJLARI B. PNÖMATİĞİN KULLANIM ALANI C. HAVANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ D. PNÖMATİK ENERJİNİN DİĞER ENERJİ TÜRLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI E. BİRİMLER F. KUVVET G. BASINÇ H. ENDÜSTRİYEL BASINÇ İ. SICAKLIK J. BASINÇLI HAVANIN DAVRANIŞLARI 1. HACİM - BASINÇ İLİŞKİSİ 2. HAVA BASINCININ İŞE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 3. SICAKLIK - HACİM İLİŞKİSİ 4. SICAKLIK - BASINÇ/HACİM İLİŞKİSİ 5. SICAKLIK - BASINÇ - HACİM İLİŞKİSİ 6. BASINÇ - HIZ VE SICAKLIK İLİŞKİSİ 7. PASCAL KANUNU II. III. IV. BASINÇLI HAVANIN ÜRETİLMESİ A. BASINÇLI HAVANIN ÜRETİLİP KULLANILMASINA AİT GENEL YAPI B. KOMPRESÖRLER 1. PİSTONLU KOMPRESÖRLER a) TEK KADEMELİ PİSTONLU KOMPRESÖRLER b) İKİ KADEMELİ PİSTONLU KOMPRESÖRLER c) DİYAFRAMLI KOMPRESÖRLER 2. DÖNER KOMPRESÖRLER a) PALETLİ (KANATLI) KOMPRESÖRLER b) VİDALI KOMPRESÖRLER c) ROOTS KOMPRESÖRLER d) TURBO KOMPRESÖRLER 3. KOMPRESÖRLERİN SOĞUTULMASI 4. KOMPRESÖRÜN OTOMATİK ÇALIŞMASI a) HAVA TANKI b) EMME FİLTRESİ 5. SOĞUTMA VE SUYUN AYRIŞTIRILMASI a) SOĞUTARAK KURUTMA b) EMME YÖNTEMİ İLE KURUTMA BASINÇLI HAVANIN HAZIRLANMASI A. BASINÇLI HAVA HAZIRLAMA ÜNİTESİNİN (ŞARTLANDIRICI) GENEL ÇALIŞMA İL. B. FİLTRE C. BASINÇ DÜZENLEYİCİ (BASINÇ REGÜLÂTÖRÜ - BASINÇ AYAR VALFİ) D. YAĞLAYICI E. BASINÇLI HAVA GÖSTERGELERİ 1. MANOMETRE 2. OPTİK GÖSTERGELER F. İDEAL HAVA HAZIRLAMA BASINÇLI HAVA İLETİM VE BAĞLANTI ELEMANLARI A. İLETİM ELEMANLARI 1. PLASTİK HORTUMLAR 2. METAL BORULAR B. BAĞLANTI ELEMANLARI 1. RAKORLAR 2. ÇABUK BAĞLANTI RAKORU 3. ÇABUK SÖKME PENSLERİ 4. AKIŞ BÖLÜCÜLER V. PNÖMATİK ÇALIŞMA ELEMANLARI

11 A. PNÖMATİK SİLİNDİRLER 1. DOĞRUSAL SİLİNDİRLER VE ÇEŞİTLERİ a) ÇALIŞMA PRENSİBİNE GÖRE SİLİNDİR ÇEŞİTLERİ b) KULLANIM YERİNE GÖRE SİLİNDİR ÇEŞİTLERİ 2. DÖNER SİLİNDİRLER a) KREMAYERLİ TİP DÖNER SİLİNDİRLER b) KANATLI TİP DÖNER SİLİNDİRLER 3. DOĞRUSAL SİLİNDİR HESAPLARI a) TEK ETKİLİ SİLİNDİR HESAPLARI b) ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİR HESAPLARI c) SİLİNDİR HAREKET DİYAGRAMI 4. PNÖMATİK SİLİNDİRLERDE HAVA TÜKETİMİ HESABI 5. SİLİNDİR SEÇİMİ 6. PNÖMATİK SİLİNDİRLERDE YASTIKLAMA 7. SİLİNDİR SIZDIRMAZLIK ELEMANLARI B. PNÖMATİK MOTORLAR 1. PİSTONLU MOTORLAR a) RADYAL PİSTONLU HAVA MOTORLARI b) EKSENEL PİSTONLU HAVA MOTORLARI 2. DÖNER TİP PNÖMATİK MOTORLAR a) PALETLİ HAVA MOTORLAR b) DİŞLİ HAVA MOTORLARI c) TÜRBİNLİ HAVA MOTORLARI d) PNÖMATİK MOTORLARIN KARŞILAŞTIRILMALARI C. PNÖMATİK KAS VI. VII. VALFLER A. YÖN DENETİM VALFLERİ 1. YÖN DENETİM VALFLERİNİN GÖREVLERİ 2. YÖN DENETİM VALFLERİNİN KISA YAZILIMLARI 3. VALF BÜYÜKLÜKLERİ 4. YÖN DENETİM VALFLERİNİN KONUMLARIN TANIMLANMASI 5. YÖN DENETİM VALFLERİNİN YOL SAYISI 6. YÖN DENETİM VALFLERİNDE HAVANIN AKIŞ YÖNÜNÜN TANIMLANMASI 7. YÖN DENETİM VALFLERİNİN UYARI (KUMANDA) ÇEŞİTLERİ 8. VALF BAĞLANTI NUMARALANDIRMALARI 9. YÖN DENETİM VALFLERİNDE TEMEL KONUMLAR B. YÖN DENETİM VALFLERİNİN YAPIM ŞEKİLLERİ C. ÇEŞİTLİ VALF YAPILARI 1. DİSK OTURMALI 2/2 YÖN DENETİM VALFİ 2. BİLYE OTURMALI 2/2 YÖN DENETİM VALFİ 3. PİSTON SÜRGÜLÜ 3/2 YÖN DENETİM VALFİ 4. BİLYE OTURMALI 3/2 YÖN DENETİM VALFİ (Normalde kapalı) 5. DİSK OTURMALI 3/2 YÖN DENETİM VALFİ (Normalde açık) 6. 4/2 YÖN DENETİM VALFİ 7. 5/2 YÖN DENETİM VALFİ 8. KİLİTLEMELİ 5/3 YÖN DENETİM VALFİ 9. ÇİFT TARAFLI HAVA UYARILI 5/2 YÖN DENETİM VALFİ 10. İNDİREKT UYARILI (PİLOT UYARILI-ÖN KUMANDALI) YÖN DEN. VALFLERİ 11. DÖNER SÜRGÜLÜ YÖN DENETİM VALFİ ÇALIŞMA ELEMANLARININ KUMANDASI A. SİLİNDİRLERİN DİREKT KUMANDASI 1. TEK ETKİLİ SİLİNDİRLERİN KUMANDASI 2. BİRDEN FAZLA TEK ETKİLİ SİLİNDİRİN AYNI ANDA KUMANDASI 3. ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRLERİN KUMANDASI 4. BİRDEN FAZLA ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRİN AYNI ANDA KUMANDASI 5. İKİ TEK ETKİLİ SİLİNDİRİN ZIT YÖNLÜ ÇALIŞTIRILMASI 6. İKİ ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRİN ZIT YÖNLÜ ÇALIŞTIRILMASI B. MOTORLARIN KUMANDASI 1. TEK YÖNE DÖNEBİLEN PNÖMATİK MOTORUN KUMANDASI 2. ÇİFT YÖNE DÖNEBİLEN PNÖMATİK MOTORUN KUMANDASI C. TEMEL PNÖMATİK SEMBOL ÇİZİM ÖLÇÜLERİ

12 VIII. AKIŞ DENETİM VALFLERİ A. SABİT DEBİLİ AKIŞ KISMA VALFLERİ B. AYARLANABİLİR DEBİLİ AKIŞ KISMA VALFLERİ 1. ÇİFT YÖNLÜ AKIŞ KISMA VALFİ 2. TEK YÖNLÜ AKIŞ KISMA VALFİ (ÇEK VALFLİ AKIŞ KISMA VALFİ) C. ÇEKVALF D. AKIŞ KISMA VALFLERİ İLE HIZ KUMANDASI 1. TEK ETKİLİ SİLİNDİRLERİN HIZ KONTROLLÜ KUMANDASI a) ÇİFT YÖNLÜ AKIŞ KISMA VALFLERİ İLE TEK ETKİLİ SİL. HIZ KONT. b) TEK YÖNLÜ AKIŞ KISMA VALFLERİ İLE TEK ETKİLİ SİL. HIZ KONT. 2. ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRLERDE HIZ KUMANDASI a) ÇİFT YÖNLÜ KISMA VALFİ İLE ÇİFT ETKİLİ SİL. HIZ KONTROLÜ b) TEK YÖNLÜ KISMA VALFİ İLE ÇİFT ETKİLİ SİL. HIZ KONTROLÜ E. ÇABUK EGZOZ VALFİ F. SUSTURUCU IX. MANTIK VALFLERİ A. VEYA VALFİ B. VE VALFİ X. BASINÇ VALFLERİ A. BASINÇ SINIRLAMA (EMNİYET) VALFİ B. BASINÇ DÜŞÜRME (AYAR) VALFİ C. BASINÇ SIRALAMA VALFİ (BASINÇ ANAHTARI) XI. XII. PNÖMATİK ZAMAN ELEMANLARI A. TANIMI VE FONKSİYONU B. UYARMA GECİKMELİ ZAMAN VALFİ (AÇMANIN GECİKTİRİLMESİ) 1. NORMALDE KAPALI 2. NORMALDE AÇIK C. GERİ DÖNÜŞ GECİKMELİ ZAMAN VALFİ (KAPAMANIN GECİKTİRİLMESİ) 1. NORMALDE KAPALI 2. NORMALDE AÇIK D. UYARMA VE GERİ DÖNÜŞ (AÇMA VE KAPAMA) GECİKMELİ ZAMAN VALFİ E. SİNYAL KISALTICI VE UZATICILAR F. PNÖMATİK SAYICI PNÖMATİK KUMANDA A. DİREKT VE İNDİREKT KUMANDA B. PNÖMATİK KUMANDA DEVRELERİNİN ÇİZİMİ 1. KUMANDADA SİNYAL AKIŞI 2. BASINÇ KAYNAĞI VE ENERJİ HATTI 3. DEVRE ŞEMALARINDA PNÖMATİK. EL. TAN. (NUMARALANDIRMA) a) HARFLERLE GÖSTERİM b) RAKAMLARLA GÖSTERİM XIII. PNÖMATİK KUMANDA ÖRNEKLERİ A. HAFIZA FONKSİYONSUZ KUMANDA B. HAFIZA FONKSİYONLU KUMANDA 1. HAFIZALI VALFLER İLE HAFIZA FONKSİYONU 2. PNÖMATİK MÜHÜRLEME DEVRESİ İLE HAFIZA FONKSİYONU C. YOLA BAĞLI KUMANDA D. ZAMANA BAĞLI KUMANDA E. START SİNYALİNİN ŞARTA BAĞLANMASI 1. START SİNYALİNİN SINIR ANAHTARI İLE KİLİTLENMESİ 2. START SİNYALİNİN KENDİNİ KİLİTLEMESİ a) 3/2 İMPULS VALFİ İLE START SİNYALİNİN KİLİTLENMESİ b) SİNYAL KISALTICI İLE START SİNYALİNİN KİLİTLENMESİ F. İKİ EL GÜVENLİK DEVRESİ G. PNÖMATİK DEVRE İÇİN HAREKET AKIŞININ GÖSTERİLMESİ 1. KISA YAZILIM ŞEKLİ 2. YOL-ADIM DİYAGRAMI 3. YOL-ZAMAN DİYAGRAMI 4. FONKSİYON DİYAGRAMI 5. BASİTLEŞTİRİLMİŞ FONKSİYON DİYAGRAMI ÇİZİMİ 6. PNÖMATİK BİR PROBLEMİN ÇÖZÜMÜNDE İZLENECEK YOL

13 XIV. VAKUM TEKNİĞİ A. VAKUM TEKNİĞİNİN KULLANILDIĞI ALANLAR B. VAKUM ELEMANLARI 1. VAKUM POMPALARI 2. VAKUM ÜRETEÇLERİ 3. VAKUM ÜRETEÇLERİNİN ÇEŞİTLERİ a) TEK KADEMELİ VAKUM ÜRETEÇLERİ b) ÇOK KADEMELİ VAKUM ÜRETEÇLERİ c) KOMPAKT VAKUM ÜRETEÇLERİ 4. VAKUM ÜRETEÇLERİNİN VAKUM POMPALARINA GÖRE AVANTAJLARI 5. VANTUZLAR C. HİDROPNÖMATİK SİSTEMLER XV. PNÖMATİK SENSÖRLER A. HAVA PÜSKÜRTMELİ SENSÖRLER 1. REFLEKS TİPİ ALGILAYICI 2. HAVA ENGELİ 3. GERİ BASINÇ ALGILAYICISI B. KUVVETLENDİRİCİ C. MANYETİK UYARILI SENSÖRLER XVI. ARDIŞIK KUMANDALAR A. SİNYAL ÇAKIŞMASIZ ARDIŞIK KUMANDA B. DEVRE ŞEMASININ ÇİZİLMESİNDE İZLENECEK ADIMLAR 1. ÇALIŞMA VE SON KUMANDA ELEMANLARININ ÇİZİMİ 2. SİNYAL ELEMANLARININ ÇİZİMİ 3. ARDIŞIK KUMANDANIN ADIM ADIM GERÇEKLEŞTİRİLMESİ C. SİNYAL ÇAKIŞMALI ARDIŞIK KUMANDA D. SİNYAL ÇAKIŞMASININ ÖNLENMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER 1. MAFSAL MAKARALI SINIR ANAHTARLARI İLE SİNYAL ÇAK. EN. 2. NORMALDE AÇIK ZAMAN RÖLESİ İLE SİN. KESİLMESİ (SİNYAL KIS.) 3. 3/2 İMPULS VALFLERLE SİNYAL ÇAK. EN. (YARDIMCI BELLEK ) 4. 5/2 İMPULS VALFLERLE SİNYAL ÇAK. EN. (YARDIMCI BELLEK ) 5. FARKLI KUMANDA YÜZEYLİ İMPULS VALFLERLE, SİNYAL ÇAK. XVII. KASKAD YÖNTEMİ İLE ARDIŞIK KUMANDALARIN ÇÖZÜMÜ A. KASKAD YÖNTEMİ İLE ÇÖZÜMÜN ADIM ADIM GERÇEKLEŞTİRİLMESİ 1. HAREKET AKIŞININ BELİRLENMESİ 2. GRUPLARIN OLUŞTURULMASI 3. HAT SAYISININ BELİRLENMESİ 4. KASKAD VALF SAYISININ BELİRLENMESİ 5. SİNYAL ELEMANLARININ BAĞLANMASI B. ÇOK GRUPLU KASKAD DEVRESİNİN PLANLANMASI C. KASKAD YÖNTEMİNİN SINIRLARI XVIII. ADIMLAYICI YÖNTEMİ İLE ARDIŞIK KUMANDALARIN ÇÖZÜMÜ A. ÇALIŞMA PRENSİBİ B. ADIMLAYICILARIN RESET YAPILMASI C. ADIMLAYICI DEVRE TASARIMI D. ADIMLAYICILARDA MODÜL YAPISI E. ADIMLAYICI MODÜLLERLE ÇÖZÜMÜN ADIM ADIM GERÇEKLEŞTİRİLMESİ F. ADIMLAYICI MODÜLLERİNİN MONTAJINDA ÖNEMLİ NOKTALAR XIX. PNÖMATİK KUMANDALARDA EK ŞARTLAR A. ÇOK KULLANILAN EK ŞARTLARIN TANIMLANMASI B. EK ŞARTLARIN GENEL YAPISI C. ÇEŞİTLİ ACİL DURDURMA UYGULAMALARI D. MANUEL İŞLETİM SİSTEMİ İÇİN ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ E. START SİNYALİ DEVRESİ 1. 1.START SİNYALİ DEVRESİ 2. 2.START SİNYALİ DEVRESİ 3. 3.START SİNYALİ DEVRESİ 4. 4.START SİNYALİ DEVRESİ 5. 5.START SİNYALİ DEVRESİ 6. 6.START SİNYALİ DEVRESİ

14 XX. PNÖMATİK DEVRELERDE ARIZA ARAMA VE BAKIM A. PNÖMATİK SİSTEMLERİN MONTAJI SIRASINDA DİKKAT EDİLECEKLER B. PNÖMATİK SİSTEMLERDE İLK ÇALIŞTIRMA SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK NOK. C. PNÖMATİK SİSTEMLERİN ARIZALARININ ARANMASI D. ÖRNEK BİR DEVRE ÜZERİNDE ARIZA ARANMASI E. PNÖMATİK SİSTEMLERİN BAKIM VE TAMİRLERİNİN YAPIMI ELEKTROPNÖMATİK I. TEMEL ELEKTRİK BİLGİSİ A. ELEKTRİK DEVRESİ, ELEMANLARI VE ÇEŞİTLERİ 1. ELEKTRİK DEVRE ELEMANLARI 2. ELEKTRİK DEVRE ÇEŞİTLERİ B. ELEKTRİK AKIMININ SINIFLANDIRILMASI 1. DOĞRU AKIM 2. ALTERNATİF AKIM C. GERİLİM, AKIM VE DİRENCİN TANIMI 1. GERİLİM 2. AKIM 3. DİRENÇ D. GERİLİM, AKIM VE DİRENCİN ÖLÇÜLMESİ. 1. GERİLİMİN ÖLÇÜLMESİ 2. AKIMIN ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ 3. DİRENÇ ÖLÇME E. TEMEL ELEKTRİK KANUNLARI 1. OHM KANUNU 2. KİRŞOF KANUNLARI F. ELEKTRİKTE İŞ VE GÜÇ 1. İŞ 2. GÜÇ G. ELEKTROMANYETİZMA II. III. IV. ELEKTROPNÖMATİK DEVRE ELEMANLARI A. ANAHTARLAR 1. ANAHTARLARIN GÖREVLERİ a) BUTONLAR b) KALICI ANAHTARLAR (ANAHTARLAR) 2. PNÖMATİK VE ELEKRİK DEVRE ELEMANLARININ KARŞILAŞTIRILMASI 3. ANAHTARLARIN UYARI DURUMLARI a) UYARI ŞEKLİ b) KAPAYAN VE AÇAN ANAHTARLARIN GÖSTERİMİ B. SELONOİD UYARILI VALFLER 1. SELONOİD UYARILI NORMALDE KAPALI 3/2 YÖN DENETİM VALFİ 2. İNDİREKT (PİLOT) SELONOİD UYARILI 5/2 YÖN DENETİM VALFİ 3. YARDIMCI EL VE İNDİREKT SELONOİD UYARILI 5/2 YÖN DENETİM VALFİ 4. DİREKT ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA KONTAKTÖRLER VE RÖLELER A. KONTAKTÖR VE RÖLELERDE KONTAK NUMARALANDIRMASI B. DEVRE ŞEMALARINDA RÖLE KONTAKLARININ LİSTESİ ELEKTROPNÖMATİK DEVRE ŞEMALARININ ÇİZİMİ A. GENEL ÇİZİM KURALLARI B. ELEKTROPNÖMATİKTE LOJİK FONKSİYONLAR 1. VE FONKSİYONU 2. VEYA FONKSİYONU 3. DEĞİL FONKSİYONU 4. ÖZEL VEYA FONKSİYONU 3. HAFIZA FONKSİYONU

15 V. SINIR ANAHTARLARI A. MEKANİK SINIR ANAHTARLARI B. YOLA BAĞLI KUMANDA C. TEMASSIZ SINIR ANAHTARLARI 1. MANYETİK SINIR ANAHTARLARI (DİL KONTAKLI ) 2. OPTİK ALGILAYICILAR a) TEK YÖNLÜ IŞIK BARİYERİ b) AYNADAN YANSIMALI IŞIK BARİYERİ c) CİSİMDEN YANSIMALI IŞIK BARİYERİ 3. İNDÜKTİF ALGILAYICILAR 4. KAPASİTİF ALGILAYICILAR 5. TEMASSIZ ALGILAYICI SEÇİMİ VI. VII. ZAMAN FONKSİYONLU DEVRELER A. ÇEKME GECİKMELİ (KAPAMA GECİKMELİ) ZAMAN ROLESİ B. BIRAKMA GECİKMELİ (AÇMA GECİKMELİ) ZAMAN ROLESİ C. ZAMANA BAĞLI KUMANDA D. PNÖMATİK - ELEKTRİK ÇEVİRİCİ ARDIŞIK KUMANDALAR A. ELEKTRİK DEVRE ŞEMASININ ÇİZİMİ B. KUMANDA ZİNCİRİ 1. ELEKTROPNÖMATİKTE SİNYAL ÇALIŞMASI 2. SİSTEMLİ OLARAK ARDIŞIK KUMANDALARIN ÇÖZÜMÜ a) MİNUMUM AYIRIM (KASKAD) b) MAKSİMUM AYIRIM (ADIMLAYICI-SIRALAYICI-KAYIT KAYDIRMA) VIII. EKLER ELEKTROPNÖMATİK KUMANDALARDA EK ŞARTLAR A. EK ŞARTLARIN GENEL YAPISI B. ÇOK KULLANILAN EK ŞARTLARIN TANIMLANMASI 1. ACİL DURDURMA 2. MANUEL ÇALIŞTIRMA UYGULAMALARI 3. TEK ÇEVRİM / SÜREKLİ ÇEVRİM 4. ELEKTROPNÖMATİKTE EK ŞARTLARIN GENEL YAPISI I. ÖRNEK ÇÖZÜMLER II. PNÖMATİK DEVRE SEMBOLLERİ III. KORUMA DERECESİ - IP KODLARI (INTERNATİONAL PROTECTİON) IV. BASINÇLI HAVA FİLTRELERİ

16 PNÖMATİK KUMANDA DENEYLERİ BÜTÜN TEKNİK ALANLARDA OLDUĞU GİBİ PNÖMATİK KUMANDAYI KALICI OLARAK ÖĞRENMENİN EN İYİ YOLU UYGULANMASIDIR. DENEYLER UYGULANIRKEN, BİLİNEN PNÖMATİK DEVRE ELEMANLARI VE ONLARIN ÇALIŞMA YÖNTEMLERİNDEN YOLA ÇIKARAK, KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE BU SORUNLARIN GİDERİLMESİ İÇİN İZLENİLMESİ GEREKEN YOL ANLATILMIŞTIR. Pnömatik kumanda deneyleri; Pnömatik Elektropnömatik Kumanda kitabının Pnömatik Kumanda bölümüne ait teorik konuların uygulamalarının yapılarak, öğrenilen konuların kalıcı olması amacıyla hazırlanmıştır.

17 İÇİNDEKİLER 1- KOMPRESÖRLER 2- HAVA HAZIRLAMA ÜNİTESİ 3- TEK ETKİLİ SİLİNDİRLERİN DİREKT KUMANDASI 4- TEK ETKİLİ SİLİNDİRLERİN ENDİREKT KUMANDASI 5- ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRLERİN DİREKT KUMANDASI 6- ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİRLERİN ENDİREKT KUMANDASI 7- SİLİNDİRLERİN HIZ KONTROLÜ 8- YOLA BAĞLI KUMANDA 9- ZAMANA BAĞLI KUMANDA 10- BASINCA BAĞLI KUMANDA 11- VEYA VALFİ 12- VE VALFİ 13- PNÖMATİK DEVRELERDE HAFIZA FONKSİYONU 14- VAKUM 15- PNÖMATİK KAS 16- ARDIŞIK KUMANDA 17- SİNYAL ÇAKIŞMASI 18- MAFSAL MAKARALI VALF İLE SİNYAL ÇAKIŞMALARININ ENGELLENMESİ 19- İMPULS VALFLER İLE SİNYAL ÇAKIŞMALARININ ENGELLENMESİ 20- KASKAD YÖNTEMİ İLE SİNYAL ÇAKIŞMALARININ ENGELLENMESİ 21- ADIMLAYICI YÖNTEMİ İLE SİNYAL ÇAKIŞMALARININ ENGELLENMESİ 22- UYGULAMA

18 ENDÜSTRİYEL HİDROLİK MAKİNA, OTOMASYON VE MEKATRONİK ALANINDA EĞİTİM ALAN HER KADEMEDEKİ ÖĞRENCİ VE BU ALANDA ÇALIŞANLAR İÇİN SİSTEMATİK OLARAK HİDROLİK ÖĞRENMENİN YOLU ENDÜSTRİYEL HİDROLİK UYGULAMALARLA İLGİLİ NE, NİÇİN, NASIL TÜRÜ SORUSU OLANLAR İÇİN ----BAŞVURU KAYNAĞI---- Hidrolik devre bileşenlerinin içyapısının, kullanımının ve örnek uygulamalarla hidrolik devre tasarımının anlatıldığı eser.

19 7 5 Endüstriyel hidrolik sistemler en yalın ve en kolay anlaşılabilecek şekilde tasarlanmış, çizilmiş ve açıklanmıştır Hidrolik kumanda devrelerinin tasarlanıp kurulması, çalışma sırasındaki olayların adım adım incelenmesi, hata ve arızaların bulunarak giderilmesi ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Endüstriyel hidrolik kumandayı oluşturan devre elemanlarının içyapıları ve çalışma prensipleri çok net resimlerle izah edilmiştir. ##### KİTAP İSTEME VE ÖDEME ŞARTLARI DOSYANIN SONUNDADIR ####

20 İÇİNDEKİLER I. HİDROLİĞE GİRİŞ A. Tanımı B. Hidroliğin uygulama alanları C. Hidrolik sistemlerin olumlu ve olumsuz yanları 1. Hidrolik sistemin olumlu yanları 2. Hidrolik sistemin olumsuz yanları D. Temel enerji üretim ve iletim yapılarının karşılaştırılması II. HİDROLİĞİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ A. Birim sistemleri 1. Birimlerde kullanılan ön takılar 2. Denklemlerde kullanılan simgeler B. Temel kavramlar 1. Kütle 2. Kuvvet 3. Basınç 4. İş 5. Enerji a) Kinetik enerji b) Potansiyel enerji 6. Güç 7. Hız 8. İvme C. Hidrostatiğin temel ilkeleri 1. Hidrostatik basınç 2. Pascal Kanunu a) Kuvvet çevrimi b) Basınç çevrimi D. Hidrodinamiğin temel ilkeleri 1. Akış Kanunu 2. Bernoulli Teoremi 3. Sürtünme-basınç kanunu E. Akım türleri 1. Katmanlı (Laminer) akım 2. Kaynaşık (Türbülanslı) akım F. Reynold sayısı (Re) G. Problemler III. HİDROLİK AKIŞKANLAR A. Hidrolik akışkanların özellikleri 1. Fiziksel özellikleri a) Viskozite b) Viskozite indeksi c) Viskozitenin basınca bağlı olarak değişimi d) Yağlama ve aşınmayı önleme özelliği e) Makaslama kararlılığı f) Isı değişimine karşı kararlılık g) Düşük ısıl genleşme h) Yüksek ısı iletkenliği i) Parlama noktası j) Yanma noktası k) Donma noktası l) Yüksek yoğunluk m) Yüksek yalıtım (dielektrik) özelliği 2. Kimyasal özellikler a) Malzemeyle uyumluluk b) Oksitlenmeye karşı dayanıklılık c) Paslanmaya ve korozyona karşı yüksek koruma d) Su almama özelliği

21 3. Yağdaki hava a) Yağın az hava tutması ve yeterli hava boşaltması b) Düşük sıkıştırılabilirlik c) Düşük köpük oluşumu 4. Çevre dostu 5. Bakım kolaylığı a) İyi filtre edilebilirlik b) Düşük maliyet ve sürekli bulunabilirlik c) Diğer yağlarla uyum ve değiştirilebilirlik B. Hidrolik akışkan türleri 1. Mineral akışkanlar 2. Suda yağ karışımı (HFAE) 3. Yağda su karışımı (HFB) 4. Su karışımlı glikol akışkanlar (HFC) 5. Fosfat esterleri (HFDR) C. Akışkan seçimi D. Akışkan kullanımı ve ekonomi 1. Koruyucu bakım 2. Hidrolik sistemlerin temizlenmesi IV. HİDROLİK SİSTEMLER A. Hidrolik sistem tasarımı B. Basit bir hidrolik devre tasarımı V. TANK A. Tank boyutları B. Tank tasarımı ve yapımı C. Tank türleri 1. Basınçsız tank 2. Basınçlı tank VI. AKIŞKANDA KİRLİLİK DENETİMİ A. Kirlenme çeşitleri 1. Enerji kirlenmesi a) Isı enerjisi b) Mıknatıslık (manyetizma) c) Elektrostatik 2. Maddesel kirlenme a) Gaz kirlenmesi b) Sıvı kirlenmesi c) Mikrobiyolojik kirlenme d) Parçacık kirlenmesi (pislik) B. Parçacıkların ölçülmesi C. Hidrolik yağlardaki kirlilik derecelerinin sınıflandırılması 1. NAS 1638'e göre sınıflandırma 2. ISO DIS 4406'ya göre sınıflandırma D. Pisliğin sisteme etkisi E. Hidrolik öğelerde boşluklar VII. FİLTRELER VE FİLTRELEME TEKNOLOJİSİ A. Filtreleme işlemleri B. Filtrenin genel yapısı C. Filtre öğesi gereci 1. Yüzey türü öğeler 2. Derinlik türü öğeler D. Filtrelerle ilgili bazı kavramlar 1. Mutlak filtreleme değeri 2. Ortalama gözenek büyüklüğü veya ortalama filtreleme değeri 3. Beta oranları 4. Filtre öğesi göçme basıncı 5. Atlatma (By-pass) valfleri 6. Kirlilik göstergeleri

22 E. Filtre çeşitleri ve yerleşimi 1. Genel filtre çeşitleri a) Emme yolu filtresi b) Basınç yolu filtresi c) Dönüş yolu filtresi 2. Diğer filtre çeşitleri a) Atlatma (By-pass) filtreleri b) Servo valf filtresi veya öğe filtresi c) Minyatür, son şans, talaş filtreleri d) Ters-akış filtresi e) Filtreleme birimi f) Hava filtresi F. Filtre seçimi 1. Filtre kapsama gücü 2. Filtreleme oranının seçimi 3. Akış verimi 4. Hedef temizlik VIII. AKIŞKAN TAŞIYICILAR A. Giriş B. Hidrolik Borular 1. Yüksek basınçlı boru bağlantıları a) Havşalı rakorlar b) Rakor halkası türü sıkıştırma bağlantısı c) O-halkası sıkıştırma bağlantıları d) Değiştirme kavramaları e) Kaynaklı Bağlantılar f) Flanşlı bağlantılar g) Çabuk açılan kavramalar C. Hidrolik hortumlar 1. Kavramların açıklanması 2. Hortum ucu bağlantıları 3. Taşıyıcılar içerisinde akış hızı D. Hortumların ve boruların yerleştirilmesi 1. Boruların yerleştirilmesi 2. Hortumların Yerleştirilmesi IX. SIZDIRMAZLIK ÖĞELERİ A. Genel B. Sızdırmazlık öğesi gereçleri 1. Bezli gereçler 2. Termoplastik gereçler 3. Esnek gereçler a) Madeni yağa dayanıklı gereçler b) Madeni yağlara dayanıksız gereçler C. Sızdırmazlık öğelerinin türleri 1. O-halka a) O-Halka gereçleri b) O-halkaların ölçülmesi c) Uygulamada ölçülendirme 2. Keçeler a) Tek keçeler b) Takım keçeler c) Kayma halkalı O-Halka D. Toz keçesi

23 X. HİDROLİK POMPALAR A. Pompanın tanımı ve görevi B. Pompalarla ilgili temel kavramlar C. Pompanın tanım eğrisi D. Pompa emiş bölümü 1. Buharlaşma basıncı 2. Pompanın emiş bölümünün çalışması ve kavitasyon olayı 3. Akışkan içinde hava E. Pompa türleri 1. Dişli pompalar a) Dıştan dişli pompalar b) İçten dişli pompalar 2. Vidalı pompalar 3. Kanatlı pompalar a) Basit kanatlı pompa b) Dengeli kanatlı pompa c) Değişken debili kanatlı pompa 4. Pistonlu pompalar a) Radyal pistonlu pompalar b) Eksenel pistonlu pompalar F. Pompa seçimi 1. En yüksek çalışma basıncı 2. En yüksek debi 3. Ayar türü 4. Pompa çalışma hızı 5. Akışkanın türü 6. Akışkan kirliliği 7. Pompa gürültüsü 8. Pompa boyutu ve ağırlığı 9. Verim 10. Maliyet 11. Bulunabilirlilik ve değiştirilebilirlilik 12. Bakım ve yedek parça G. Pompalarla ilgili hesaplar 1. Pompalarda debi hesabı 2. Pompalarda güç hesabı H. CETOP'a göre hidrolik pompaların çalıştırılması, kul. ve bak.için öneriler 1. Genel. 2. Sökme takma. 3. İşletmeye geçiş 4. Çalışma anındaki denetimler 5. Bakım 6. Arızaların giderilmesi XI. HİDROLİK MOTORLAR A. Giriş B. Açısal hareketlendiriciler 1. Kanatlı tür açısal hareketlendiriciler 2. Pistonlu tür açısal hareketlendiriciler 3. Vidalı açısal hareketlendiriciler C. Dairesel hareketlendiriciler 1. Kanatlı motorlar a) Kanatlı motorun çalışması b) Dengelenmiş kanatlı motor c) Motor kanatlarını uzatmak 2. Dişli motor a) Dişli motorun çalışması b) İçten dişli motor 3. Pistonlu motor a) Pistonlu motorun çalışması b) Değişken debili pistonlu motorlar

24 XII. HİDROLİK SİLİNDİRLER A. Tanımı görevi B. Hidrolik silindirlerin çeşitleri 1. Tek etkili silindirler a) Dalma tür (plunger) silindirler b) Yay geri dönüşlü silindirler 2. Çift etkili silindirler a) Tek kollu silindirler b) Çift kollu silindirler 3. Özel silindirler a) Çift pistonlu (Tandem) silindirler b) Hızlı ilerleme silindirleri c) İç içe geçmeli (teleskopik) silindirler d) Konumlama silindirleri C. Silindirlerin yapısı 1. Yastıklama 2. Boru 3. Piston kolu 4. Piston kolunun burkulma hesabı 5. Piston kolunun itme kuvveti D. Silindirlerin bağlanması E. Örnek silindir kullanımları XIII. YÖNLENDİRME VALFLERİ A. Valf kavramına giriş B. Tanımı C. Çalışma ilkeleri ve yapıları 1. Sürgülü yönlendirme valfleri 2. Döner sürgülü yönlendirme valfleri 3. Oturtmalı yönlendirme valfleri 4. Sürgülü ve oturtmalı tür valflerin karşılaştırılması D. Simgelerle gösterme 1. Yol ve konum 2. Uyarı biçimleri 3. Örnek simgeler E. Yol ve konuma göre çeşitleri a) 2/2 yönlendirme valfleri b) 3/2 yönlendirme valfleri c) 4/2 yönlendirme valfleri d) 4/3 yönlendirme valfleri F. Yönlendirme valflerinde ön uyarı G. Geçiş konumları 1. Olumlu taşma 2. Olumsuz taşma 3. Sıfır taşma 4. Geçiş konumlarının gösterilmesi H. Sızdırmazlık ve iç sızıntı İ. Valf büyüklüğünün seçimi 1. Valf boyutları 2. Dinamik güç sınırı 3. Basınç kaybı J. Tek yönlü kapama valfleri (Çek valfler) 1. Basit tek yönlü kapama valfleri 2. Ön uyarılı tek yönlü kapama valfleri (Kilitleme valfi) 3. Ön doldurma valfi K. Kovan (Kartuş) valfler 1. Oturmalı tür kovan valfler 2. Pistonlu tür kovan valfler 3. Kovanlı valflerin uzaktan uyarılması 4. Çoklu kovan valflerin uyarılması

25 XIV. BASINÇ VALFLERİ A. Giriş B. Genel çalışma ilkeleri ve yapıları 1. Normalde Açık- Normalde Kapalı 2. Uyarı türü a) Doğrudan uyarı -ön uyarı b) İçten uyarı - dıştan (uzaktan) uyarı 3. Sızıntılar a) İçten sızıntı bağlantısı b) Dıştan sızıntı bağlantısı C. Basınç valflerinin türleri 1. Normalde kapalı valfler a) Basınç sınırlama valfi b) Basınç sıralama valfi c) Boşaltma valfi d) Biriktirici doldurma valfi e) Karşı denge valfi f) Fren valfi 2. Normalde açık valfler a) İki yollu basınç düşürme valfi b) Üç yollu basınç düşürme valfi 3. Basınç valflerinde ters yönde akış XV. AKIŞ VALFLERİ A. Genel 1. Kısma deliği a) Büyüklük b) Basınç c) Sıcaklık 2. Sıcaklık dengeleme yöntemleri a) Metal çubuk ile sıcaklığın dengelenmesi b) Keskin kenarlı kısma deliği 3. İlk hareket ayarı B. Akış valfi türleri 1. Akış kısma valfleri a) Viskoziteden etkilenme b) Ayarlanabilirlik c) Tek yönde akış 2. Akış ayar valfleri a) 2 yollu akış ayar valfleri b) 3 yollu akış ayar valfi 3. Yavaşlatma valfi 4. Akış bölücüler a) Valf türü akış bölücü b) Motor türü akış bölücü 5. Doğrultucu (köprü devresi) 6. Hareketlendiricilerde hız ayarı a) Girişin kısılması b) Çıkışın kısılması c) Depoya taşırma (by-pass) XVI. HİDROLİK BİRİKTİRİCİLER A. Tanımı B. Biriktirici türleri 1. Ağırlıklı biriktiriciler 2. Yaylı biriktiriciler 3. Gazlı biriktiriciler a) Ayırma öğesiz b) Ayırma öğeli C. Kullanıldığı yerler D. Biriktirici tanım büyüklükleri E. Biriktirici türünün seçimi F. Biriktiriciye gaz yüklenmesi G. Güvenlik önlemleri

26 XVII. SERVO VE ORANSAL VALFLER A. Giriş 1. Servo valfler a) Servo yönlendirme valfi b) Servo basınç valfleri 2. Oransal valfler 3. Servo ve oransal valflerin karşılaştırılması XVIII. YARDIMCI DONANIM A. Basınçölçer (Manometre) 1. Normal basınçölçer (Manometre) a) Bourdon tüplü basınçölçer b) Körüklü basınçölçer 2. Farka dayalı basınçölçer 3. Basınç aktarıcıları (transduserleri) 4. Elektrikle çalışan basınç göstergeleri B. Isıtıcı ve soğutucular 1. Isıtıcılar 2. Soğutucular XIX. GÜVENLİK, BAKIM VE ONARIM A. Güvenlik 1. Genel güvenlik önlemleri 2. Hidrolik makinelerde çalışanlar için güvenlik kuralları 3. Hidrolik teknisyeni için genel güvenlik kuralları 4. Hidrolik biriktiricilerle ilgili güvenlik kuralları 5. Filtrelerin bakımı ile ilgili öneriler B. Hidrolik sistemlerde bakım ve onarım 1. Genel bakım için gerekli işlemler 2. Bakım için gerekli takımlar 3. Kayıtlar C. Hidrolikte sorunlar ve çözümleri 1. Pompa gürültülü çalışıyor. 2. Pompa akışkan basmıyor 3. Pompanın etrafında kaçak 4. Aşırı ısınma 5. Hatalı hareket 6. Düşük sistem basıncı 7. Hatalı debi XX. İŞLEV DİYAGRAMLARI A. Giriş B. İşlev diyagramının bileşenleri 1. İşlev çizgisi 2. Uyarı Çizgisi 3. Uyarı öğesi 4. Kumanda öğesi 5. Çalışma öğesi C. İşlev diyagramlarının hazırlanması XXI. HİDROLİK DEVRELER A. Standartlar 1. Çeşitli standart kuruluşları 2. Çeşitli uluslararası standartlar 3. Bazı standartların gelişimi 4. Çeşitli Türk standartları B. Temel hidrolik devreler ve hidrolik simgeler

27 PNÖMATİK ASETAT TAKIMI PNÖMATİK ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA KİTABI İLE YAPILAN EĞİTİMDE KİTABIN PNÖMATİK KISMINDA KULLANILAN BÜTÜN RESİM, DEVRE VE UYGULAMALARIN ŞEFFAF POŞETLERE KONMUŞ RENKLİ ASETATLARDAN MEYDANA GELEN KLASÖR

28 SIRA KONU SAYFA 1 Genel Pnömatik Sistem Tek Pistonlu Kompresörler R.1 2 Kompresör Çeşitleri - İki Kademeli - Diyaframlı Kompresör R.2 3 Kompresör Çeşitleri - Paletli-Vidalı - Turbo Kompresör R.3 4 Kompresörlerin Soğutulması ve Otomatik Çalışması R.4 5 Hava Kurutma Sistemleri R.5 6 Şartlandırıcı Filtre R.6 7 Basınç Ayar Valfi - Manometre - Optik Gösterge R.7 8 Yağlayıcı R.8 9 Basınçlı Hava Bağlantı Elemanları R.9 10 Basınçlı Hava Bağlantı Elemanları R Tek ve Çift Etkili Silindirler R Silindir Çeşitleri - Çok Konumlu - Tandem Silindir R Silindir Çeşitleri - Çift Piston Kollu - Yassı-Kısa Kurslu Silindir R Silindir Çeşitleri - Piston Kolsuz Silindir R Silindir Çeşitleri - Kızaklı - İçi Boş Silindir R Darbe Silindiri - Piston Kolu Kilitleme Pnömatik Tutucu R Kasıntı Alıcı - Silindir Sabitleme Şekilleri R Döner (açısal) Silindirler R Silindirlerde Yastıklama - Sızdırmazlık Elemanları R Pistonlu Pnömatik Motorlar R Döner Tip Pnömatik Motorlar R Pnömatik Kas R Valflerde Uyarı ve Geri Dönüş Şekilleri R Yön Denetim Valflerinin Yapım Şekilleri R Yön Denetim Valfi Çeşitleri R Yön Denetim Valfi Çeşitleri R Yön Denetim Valfi Çeşitleri R Yön Denetim Valfi Çeşitleri R Akış Kısma Valfleri R Çekvalf - Çabuk Egzoz Valfi Susturucu R Mantık ( VE-VEYA ) Valfleri R Basınç Valfleri R Zaman Valfleri R Vakum Elemanları R Hidropnömatik Sistemler R.35

29 SIRA KONU SAYFA 36 Silindir Kumandası D.1 37 Zıt Yönlü Silindir ve Motor Kumandası D.2 38 Silindirlerin Hız Kumandası D.3 39 VEYA Valfi Uygulamaları D.4 40 VE Valfi Uygulamaları D.5 41 Basınç Valfleri Uygulamaları D.6 42 Zaman Elemanları - Sayıcı Uygulamaları D.7 43 Kumandada Sinyal Akışı ve Numaralandırma D.8 44 Yol Adım - Yol Zaman - Fonksiyon Diyagramları D.9 45 Basitleştirilmiş Fonksiyon Diyagramı D Direkt - İndirekt Kumanda-Hafıza Fonksiyonu D Yola ve Zamana Bağlı Kumanda D Start Şartları D Vakum-Pnömatik Sensör Uygulamaları D Sinyal Çakışmasız Ardışık Kumanda-(Paket iletimi) 1 D Sinyal Çakışmasız Ardışık Kumanda-(Paket iletimi) 2 D Sinyal Çakışmasız Ardışık Kumanda-(Paket iletimi) 3 D Sinyal Çakışmalı Ardışık Kumanda-(Delme aparatı) D Sinyal Çakışması D Mavsal Makaralı Valf ve Sinyal Kısaltıcı ile S.Ç.Engellenmesi D İmpuls Valf İle Sinyal Çakışmasının Engellenmesi D İmpuls Valf (Yardımcı Bellek) D Kaskad-1 D Kaskad-2 (Sinyal elemanlarının bağlanması) D Kaskad-3 (Sinyal elemanlarının bağlanması) D Kaskad-4 (Çok gruplu kaskad devresinin planlanması) D Adımlayıcı-1 (Adımlayıcı mantığının planlanması) D Adımlayıcı-2 (Adımlayıcı devre tasarımı) D VE-VEYA Valfleri Değerlendirme Soruları U.1 65 Basınç- Değerlendirme Soruları U.2 66 Zaman Elemanı - Sayıcı Uygulamaları U.3 67 Pnömatik Kumanda Değerlendirme Soruları U.4 68 Basitleştirilmiş Fonk. Diyagramları-Mavsal Makaralı Valf Çözüm U Sinyal Kısaltıcı ve İmpuls Valf İle Çözüm U Kaskad Çözümü U.6 71 Adımlayıcı Çözümü U.7 72 Basınçlı Havanın Davranışları F.1 73 Enerji türlerinin karşılaştırılması T.1 74 Silindirlerde İtme Kuvveti ve Hava Tüketimi Tablosu T.2 75 Silindirlerde İtme Kuvveti - Kaslarda Kuvvet-Kısalma Diyagramı G.1

30 ELEKTROPNÖMATİK ASETAT TAKIMI PNÖMATİK ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA KİTABI İLE YAPILAN EĞİTİMDE KİTABIN ELEKTROPNÖMATİK KISMINDA KULLANILAN BÜTÜN RESİM, DEVRE VE UYGULAMALARIN ŞEFFAF POŞETLERE KONMUŞ RENKLİ ASETATLARDAN MEYDANA GELEN KLASÖR

31 SIRA KONU SAYFA 1 Elektrik devresi R.1 2 Temel elektrik kanunları R.2 3 Elektromanyetizma R.3 4 Butonlar R.4 5 Anahtarlar R.5 6 Selenoid valfler R.6 7 Manuel Uyarılı valfler R.7 8 Kontaktör-Röleler R.8 9 Sınır Anahtarları R.9 10 Sensörler R Zaman Röleleri-Basınç An R Direkt EP kumanda-röle listesi D.1 13 Lojik fonksiyonlar VE-VEYA D.2 14 Lojik fonksiyonlar DEĞİL-ÖZEL VEYA D.3 15 Lojik-yola bağlı UYGULAMA D.4 16 Sensörler UYGULAMA D.5 17 Zaman ve Basınç UYGULAMA D.6 18 Hafıza fonksiyonu D.7 19 Ardışık kumanda D.8 20 Ardışık kumanda devre adımları-1 D.9 21 Ardışık kumanda devre adımları-2 D Elektropnömatikte sinyal çakışması D Elektropnömatikte kaskad yöntemi-1 D Elektropnömatikte kaskad yöntemi-2 D Elektropnömatikte kaskad yöntemi-yay D Elektropnömatikte adımlayıcı yöntemi-1 D Elektropnömatikte adımlayıcı yöntemi-2 D Elektropnömatikte adımlayıcı yöntemi--yay-1 D Elektropnömatikte adımlayıcı yöntemi--yay-2 D Elektropnömatikte ek şartların genel yapısı D Elektropnömatikte acil durdurma-1 D Elektropnömatikte acil durdurma-2 D Elektropnömatikte manuel çalışma D Elektropnömatikte Tek-Sürekli çalışma-1 D Elektropnömatikte Tek-Sürekli çalışma-2 D Uygulama 2_8 U.1 37 Uygulama 5_10 U.2 38 Uygulama 6_5 U.3 39 Uygulama 7_3_A U.4 40 Uygulama 7_3_B U.5 41 Uygulama 7_4_A U.6 42 Uygulama 7_4_B U.7

32 KİTAP İSTEME VE ÖDEME ŞARTLARI KİTAP SATIŞ FİYATLARI PLC PROGRAMLAMA VE S7-300 PNOMATİK ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA ENDÜSTRİYEL HİDROLİK PNÖMATİK KUMANDA DENEYLERİ PNÖMATİK KUMANDA ASETAT TAKIMI ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA ASETAT TAKIMI 25 YTL 12 YTL 20 YTL 6 YTL 150 YTL 100 YTL Kitap istekleri aşağıdaki mail adreslerine veya telefon numaralarına yapılabilir. İstenilen kitap ücretleri aşağıda verilen banka veya posta çeki hesap numaralarına yatırılıp, adres ve telefon numaraları yazıldıktan sonra, kitaplar kargo ile adresinize gönderilecektir. Kargo ücreti alıcıya aittir. Toptan kitap siparişlerinde (>20 adet); kitap ücretlerinden %20 indirim yapılır, 1 adet öğretmen kitabı gönderilir ve kargo ücreti tarafımızdan ödenir. BANKA HESAP NUMARALARI PLC PROGRAMLAMA VE S7-300, PNOMATİK ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA, PNOMATİK KUMANDA DENEYLERİ PNOMATİK KUMANDA ASETAT TAKIMI, ELEKTROPNÖMATİK KUMANDA ASETAT TAKIMI için, Yavuz Eminoğlu Türkiye İş Bankası Kocaeli-İzmit şubesi Şube kodu : 2400 Hesap numarası : Posta çeki hesap numarası : ENDÜSTRİYEL HİDROLİK için, N. Gürol Altunok Türkiye İş Bankası Kocaeli-Baç şubesi Şube kodu : 2402 Hesap numarası : Posta çeki hesap numarası : İLETİŞİM BİLGİLERİ Yavuz Eminoğlu Kocaeli Anadolu Teknik Lisesi İZMİT-KOCAELİ (Eğitim hattı) yavuzeminoglu@mynet.com yavuzeminoglu@otomasyon.gen.tr N. Gürol Altunok Kocaeli Anadolu Teknik Lisesi İZMİT-KOCAELİ ngaltunok@gmail.com ngaltunok@otomasyon.gen.tr