TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 24 Aralık 1995 Milletvekili Genel Seçimleri sonucunda hiçbir parti tek başına iktidara gelememiştir.

Transkript

1 Dönem : 20 Yasama Yılı: 3 T.B.M.M. (S. Sayısı: 744) Trabzon Milletvekili Yusuf Bahadır'm; Fazilet Partisi Genel Başkanı Malatya Milletvekili Recai Kutan ve 3 Arkadaşının; Anavatan Partisi Grup Başkan vekili Bayburt Milletvekili Ülkü Güney, Demokratik Sol Parti Grup Başkanvekili Gaziantep Milletvekili Ali Ilıksoy, Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkanvekili Milletvekili Önder Sav ile Demokrat Türkiye Partisi Grup Başkanı Van Milletvekili Mahmut Yılbaş'ın; Seçimlerin Yenilenmesine İlişkin Önergeleri ve Anayasa Komisyonu Raporu (4/371, 4/372, 4/373) 24 Aralık 1995 Milletvekili Genel Seçimleri sonucunda hiçbir parti tek başına iktidara gelememiştir. TBMM 20 nci Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin yapılmasından bu yana 2 yıl 7 ay gibi bir süre geçmiş bulunmaktadır. Bu süre içinde seçimlerden sonra TBMM'nin Milletvekili dağılımında önemli sayılacak değişiklikler meydana gelmiştir. Ülkede yaşanan siyasî istikrarsızlık, ekonomik istikrarsızlığı ve yeni bir kısım sosyal ve kültürel meseleleri de birlikte getirmiştir. Demokrasilerde siyasî istikrarsızlığın ortadan kaldırılabilmesi için tek çözüm seçimdir. Zaman kaybedilmeden milletin iradesine başvurulması ve seçimlerin yenilenmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle, 25 Nisan 1999 Pazar günü Milletvekili Erken Genel Seçimlerinin yenilenmesini, Anayasanın 77 nci maddesi ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Yasasının 8 inci maddesi uyarınca önergemin işleme konulmasını arz ve teklif ederim Saygılarımla. - Yusuf Bahadır Trabzon Milletvekili Genel Seçimleri 24 Aralık 1995 tarihinde yapılmıştır. Genel seçimlerle oluşan parlamento aritmetiği geçen zaman içerisinde büyük çapta değişikliğe uğramış, milletin tercihi ile Meclisin yapısı birbiri ile çelişir hale gelmiştir. Kaldı ki, geride bıraktığımız aylar içerisinde meydana gelen olağan dışı gelişmeler, millî irade ve demokratik hukuk devletine vaki müdahale ve dayatmalar milletin iradesine yeniden ve süratle müracaat etme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, bir süreden beri işbaşında olan 55 inci Hükümetin antidemokratik yapısı, azınlık hükümeti oluşu, ülke sorunlarını çözememesi ve giderek ağırlaşan siyasî, sosyal ve ekonomik şartlar bir erken genel milletvekili seçimini zarurî kılmaktadır.. " Bu erken seçimin behemahal 1998 yılı içerisinde yapılması, siyasî ve ekonomik istikrarın sağlanması ve 1999 yılının heba edilmemesi yönünden de bir başka zarurettir.

2 _ 2 - Bu itibarla Anayasanın 77 nci, 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 8 inci maddesi gereğince 29 Kasım 1998 Pazar günü genel milletvekili seçimlerinin yenilenmesini, bu konuda Türkiye Büyük Millet Meclisi kararının istihsali için önergemizin işleme konulmasını saygıyla arz ve talep ederiz. Recai Kutan FP Genel Başkanı Malatya Abdullaüf Şener Sivas Lütfü Esengün Erzurum Salih Kapusuz Kayseri X Milletvekili Genel Seçimlerinin yenilenmesi; seçimlerin 25 Nisan 1999 Pazar günü Mahallî İdareler Genel Seçimleri ile birlikte yapılması konusunun; Anayasanın 77 ve 127 nci, 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 8/2 nci maddeleri ile TBMM İçtüzüğünün 95 inci maddesi hükümleri uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisince karara bağlanmasını arz ve teklif ederiz. Dr. Ülkü Güney Bayburt ANAP Grup Başkanvekili Önder Sav CHP Grup Başkanvekili \ - - Anayasa Komisyonu Raporu Alî Ilıksoy Gaziantep DSP Grup Başkanvekili Mahmut Yılbaş Van DTP Grup Başkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu Esas No. : 4/371, 4/372, 4/373 Karar No. : 7 Başkanlıkça, tarihinde Komisyonumuza havale edilen; Trabzon Milletvekili Yusuf Bahadır; Fazilet Partisi Genel Başkanı Malatya Milletvekili Recai Kutan ve 3 Arkadaşı ile Anavatan Partisi Grup Başkanvekili Bayburt Milletvekili Ülkü Güney, Demokratik Sol Parti Grup Başkanvekili Gaziantep Milletvekili Ali Ilıksoy, Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkanvekili Milletvekili Önder Sav ile Demokrat Türkiye Partisi Grup Başkanı Van Milletvekili Mahmut Yılbaş'ın; Seçimlerin Yenilenmesine İlişkin Önergeleri (4/371,4/372,4/373) Komisyonumuzun tarihli toplantısında görüşülmüştür. Önergelerden 4/371 ile 4/373 Milletvekili Genel Seçiminin 25 Nisan 1999 Pazar günü, 4/372 ise 29 Kasım 1999 Pazar günü yapılmasına yöneliktir. 4/373 esas sayılı önerge ayrıca 25 Nisan 1999 Pazar günü Mahallî İdareler Genel Seçimleri ile Milletvekili Genel Seçimlerinin birlikte yapılmasını öngörmektedir. - Toplantıda öncelikle İçtüzüğün 36 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince Danışma Kurulunun adı geçen üç önergenin havale tarihinden itibaren kırksekiz saat, geçmeden görüşülmesinin Anayasa Komisyonuna tavsiye edilmesi hakkındaki kararı okundu. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı : 744)

3 3- Komisyonumuza tarihinde havale edilen ve havale tarihinden itibaren kırksekiz saat geçmediği gibi Danışma Kurulunun tavsiye kararında da yer almadığından gündeme alınmayan Erzurum Milletvekili İsmail Köse ile Aksaray Milletvekili Sadi Somuncuoğlu'nun; Seçimlerin Yenilenmesine İlişkin Önergesi hakkında Komisyona bilgi verilmiştir. Bu önergede seçim tarihi 22 Kasım 1999 Pazar günü olarak belirlenmektedir. Komisyonumuzda öncelikle seçim dönemi bitmeden seçimlerin yenilenmesi, mutad zamandan önce yapılması önerisi oylanmış ve oy birliği ile kabul edilmiştir. Verilen bir değişiklik önergesi ile 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramına yakın olması nedeniyle seçimlerin 25 Nisan 1999 yerine 18 Nisan 1999 da yapılması önerilmiştir. Seçimlerin tarihi ile ilgili olarak 4 öneri aykırılık sırasına göre oya sunulmuştur. 25 Nisan 1999 öncelikle oya sunulmuş ancak kabul edilmemiştir. Önergeyle getirilen 18 Nisan 1999 tarihi Komisyonumuzca kabul edilmiştir. Bu nedenle diğer tarihler ayrıca oylanmamıştır. Yapılan görüşme ve oylamalar sonucunda Komisyonumuzca Milletvekili Genel Seçimlerinin, Mahallî İdareler Genel Seçimleri ile birlikte 18 Nisan 1999 Pazar günü yapılmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir. Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur. Başkan At i la Sav Hatay Sözcü Yalçın Gürtan Samsun /. Cevher Cevheri Adana İrfan Köksalan M. Seyfi Oktay Bülent Akarcalı İsmail Kahraman Mehmet Ali Şahin (Seçim tarihine muhalifim) Başkanvekili Nejat Ar seven Kâtip Hayrettin Dilekcan Karabük (Muhalifim Daha erkene alınması gerekir) Ahmet İyİmaya Amasya İlker Tuncay Avni Akyol Bolu Süleyman Arif Emre (Muhalifim. Muhalafet şerhim eklidir.) Ali Oğuz Mustafa Kamalak Kahramanmaraş

4 Mehmet Sağlam Kahramanmaraş Tevfik Diker Manisa Teoman Akgiir Sakarya Metin Bostancıoğlu Sinop Ali Şahin Kahramanmara Sümer Oral Manisa Nevzat Ercan Sakarya Şeref Malkoç Trabzon Mahmut Yılmaz Van. MUHALEFET ŞERHİ Ülkemiz 28 Şubat 1997 tarihinden beri olağanüstü bir devreden geçmektedir. Bu sebepten normal demokratik şartlar yürürlükte değildir. Hemen her konuda anormal uygulamalar yapılmaktadır. Nitekim 9 ay gibi uzun bir süre sonra yapılacak bir seçime "erken seçim" adı verilerek Meclisimizden antidemokratik bir karar çıkartılması istenmektedir. Millet iradesinin tam ve kamil manada tecelli etmesinin önlenmesi için yapılacak veya yapılması muhtemel kanunsuz ve antidemokratik icraata bu anormal uzun vadeli, erken seçim modeli açık bir model oluşturmaktadır. Bu model içerisinde, bir taşla birden fazla kuş vurulması neticesini doğuracak şekilde, muhalefet veya bazı şahıs ve partileri haksız uygulamalara maruz bırakacak tertipler yapılabilir. Daha şimdiden kamuoyunun yerinde kalmasını arzu eylediği üç sayın bakan seçim tarihinden 9 ay önce görevlerinden istifa etmek gibi bir emri vaki ile karşı karşıya bırakılmıştır. CHP Genel Başkanı tarafından, Sayın ANAP Genel Başkanına adeta dayatılan bu erken seçim modelinin diğer bir antidemokratik ve Anayasa dışı şartı ise Başbakanın yılbaşında görevinden istifa etmesi hususudur. Böylece dayatmacıların maksatları kısmen de olsa ortaya çıkmış sayılabilir. Maksat yapılacak seçime tamamen demokrasi dışı bir hükümet ile gitmektir. Antidemokratik kanunları tasvip etmeyen bakanların işin başında görevlerinden istifaya mecbur bırakılmaları ve bu anormal sürecin benzeri hileli çeşitli operasyonların yapılmasına imkân sağlayacak şekilde mümkün olduğu kadar uzun tutulmuş olması demokrasimizin gelişmesi ve geleceği konusunda yapılmak istenilenin tam tersine kuşkularla, belirsizliklerle dolu bir ortam içerisine itilmek istendiğimizi göstermektedir. Bu metodla belirsizlikler ve istikrarsızlıklar artacaktır, çünkü. Sayın Başbakanın istifasından sonra hangi vasıf ve karakterde bir hükümetin kimler tarafından kurulacağı ve bu hükümetin teşkilinde hangi yöntemlerin uygulanacağı meçhuldür. Erken seçimlerin sürecinin normal seçimlerin sürecinden daha kısa tutulması ne kadar normal ve demokratik ise, usul ve mantık dışı olarak sürenin alabildiğince uzatılması o kadar antidemok-

5 - 5 - ratik olduğu kadar aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı hürmetsizlik ifade eder. Zira Nisan 1999 tarihine kadar Yüce Meclis dilediği taktirde erken seçim kararı alma hak ve inisiyatifine sahip iken bu hak ve inisiyatifin 9 ay önce peşinen Meclisin elinden alınmasında kısmen de olsa etkisiz hale getirilmesinde isabet yoktur. Kaldı ki erken seçim tekliflerinin gerekçelerinde Meclisimizin de yıprandığına dair iddialar mevcuttur. Bu gerekçelere göre yıpranmış bir Meclisin en kısa zamanda erken seçime gidilerek yenilenmesi ve yıpranmamış bir yeni Meclise milletimizin bir an önce kavuşturulması gerekir. Hal böyleyken tam tersine sürenin uzatılması gerekçe ile çelişki teşkil etmektedir. Ayrıca, açık veya kapalı müdahale süreci sona ermedikçe bu şartlar altında yapılacak herhangi bir seçimin demokratik gelişmemize katkıda bulunacağını kabul etmek de mümkün değildir. Seçim sürecinin bu suretle 9 ay uzatılmış olması, ister istemez ülkemizi seçim ekonomisine mahkûm edecek, zarara uğratacak, devlet bürokrasisinin hızını kesecek, bakanların etkinliğini azaltacak, yatırımları sekteye uğratacaktır. Neticede kaybeden milletimiz ve memleketimiz olacaktır. Bu sebeplere binaen erken seçimin mümkün olacak en kısa zamanda yapılmasında sayılamayacak derecede faydalar vardır. Seçime gidilirken normal demokratik yol ve metotlarla gidilmeyip, memlekete zarar verecek şekilde antidemokratik yollardan gidilmesi haksız tertiplere ve uygulamalara açık olan bir usûl getirilmiş olması dolayısıyla 18 Nisan'da seçim yapılması hususunda, alman karara muhalifim. Süleyman Arif Emre