(3065) KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU (1984) Mükellefiyet Verginin Konusu (Katma değer, bir malın üretiminden tüketimine kadar geçirdiği safhalarda o

Transkript

1 (3065) KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU (1984) Mükellefiyet Verginin Konusu (Katma değer, bir malın üretiminden tüketimine kadar geçirdiği safhalarda o mala katılan değerlerdir. KDV Kanunu bu değerlerin vergilendirilmesin amaçlar. KDV bir muamele, bir harcama vergisidir, dolaylı bir vergidir, işlemleri vergiye tabi tutar. Arızi kazançlar KDV ne tabi değildir.) Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler - Madde 1 Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir: 1. Ticarî, sınaî, ziraî, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler, 2. Her türlü mal ve hizmet ithalatı, 3. Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler: a) Posta, telefon, telgraf, teleks ve bunlara benzer hizmetler ile radyo ve tv hizmetleri, b) Spor-Toto oynanması, piyango tertiplenmesi (MP dahil), at yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunları tertiplenmesi, oynanması, (Spor Toto oyununda mükellef Spor Toto Genel Müdürlüğü, Milli Piyangoda Milli Piyango Genel Müdürlüğüdür. Bu nedenle bayiler bu işleri nedeniyle mükellef sayılmayacaktır.) c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi, gösterilmesi, (Madde hükmünden anlaşılacağı üzere amatör nitelikli faaliyetler vergi dışında tutulmaktadır. Amatör profesyonel ayırımı, sanatçı veya sporcunun bu faaliyetleri karşılığında gelir elde edip etmediğine göre belirlenir. Dolayısıyla amatör profesyonel ayrımı yapılırken sporcu ve sanatçıların katıldıkları gösteri, konser, maç, yarış ve benzeri organizasyonlar nedeniyle ferdi olarak veya bağlı bulunduğu kurum, kuruluş, organizasyon, kulüp veya benzeri teşebbüsler aracılığı ile belli bir gelir elde edip etmediğine bakılmalıdır. Eğer sporcu veya sanatçı söz konusu faaliyetleri nedeniyle gelir elde ediyorsa profesyoneldir.) d) Müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar, (Verginin mükellefi bu satışları düzenleyen özel veya resmi kişi ve kuruluşlardır.) e) Boru hattı ile ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları, f) GVK nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri, Bu hükme göre; mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiralanması işlemleri verginin konusuna girmektedir. Ancak bu kanunun 17. maddesinin 4/d bendi ile iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri vergiden istisna edilmiş bulunmaktadır. Şirketlerde: İktisadi bir işletmeye dahil olup olmama açısından şirketlerde herhangi bir tereddüt söz konusu değildir. Şirket sermayesini oluşturan bir gayrimenkul zaten bilançoya alınmış olacaktır. Kurumlar ve bilanço esasına tabi olan işletmelerde bilançonun aktifinde kayıtlı mal ve haklar iktisadi işletmeye dahil sayılır. Bilançonun aktifindeki bir gayrimenkulün kiraya verilmesi karşılığında alınan kira bedeli katma değer vergisine tabi olacaktır. Bilanço esasına göre defter tutan ferdi işletmelerde: Ferdi teşebbüslerde bina ve arazinin envantere alınması hakkında getirilen esaslardan birincisi fabrika, ambar, atölye, dükkan, mağaza ve arazinin işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsınlar değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınacağıdır. Sahip olunan gayrimenkulün işletmede kullanılan kısmı için kira tahakkuk ettirilemeyeceği gibi diğer kısımların üçüncü şahıslara kiralanması karşılığında elde edilen gelir de, ticari kazancın bir unsuru olacak ve ayrıca, katma değer vergisine tabi tutulacaktır. Ferdi teşebbüslerde bina ve arazinin envantere alınması hakkında getirilen ikinci esas da, ticaret hanları gibi oda oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlasının işletmede kullanıldığı takdirde envantere ithal edileceğidir. Bu durumda işletme ihtiyacı dışında kalan kısımların üçüncü şahıslara kiraya verilmesi karşılığında alınan kira bedeli ticari kazancın bir unsuru sayıldığından katma değer vergisine tabi olacaktır. Ancak yukarıda sözü edilen ve oda oda veya kısım kısım kullanılabilen gayrimenkullerin yarısından azının işletmede kullanılması halinde bu gayrimenkuller iktisadi işletmeye dahil sayılmadığından envantere ithal edilmeyecek ayrıca elde edilen kira bedeli katma değer vergisine tabi olmayacaktır.

2 İşletme esasına göre defter tutan ferdi işletmeler ve adi ortaklıklarda: Bunlarda ise işletmeye dahil olan mal ve haklar işletmenin faaliyeti ile doğrudan ilgili olanlardır. İşletme faaliyeti ile ilgili olmayan mal ve hakların iktisadi işletmeye dahil olması VUK ve GVK hükümleri çerçevesinde mümkün bulunmamaktadır. İktisadi işletmeye dahil olanlar ise işletmenin faaliyetine tahsis edileceğinden genellikle kiraya verilmesi söz konusu olmayacaktır. Öte yandan, yukarıda sayılan gayrimenkuller dışında kalan ve GVK'nun 70. maddesinde sayılan diğer mal ve hakların, (Arama, işletme imtiyaz hakları ve ruhsatları ve diğer haklar) kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. g) Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetleri, h) Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetler. (Bu şekilde mükellef olanların belge düzenleme, saklama, ibraz, beyanname verme vb. hususlarda bu kanun ve VUK unda belirtilen diğer ödevleri yerine getirecekleri tabidir.) (Ticari faaliyet: Bir işlemin ticari faaliyet sayılabilmesi için bir gelir elde edilmesi ve devamlılığı şarttır. Ticari faaliyet için bir ticari işletmenin gerekliliği asli bir unsur olmakla birlikte zorunlu da değildir. Telefonla aracılık, komisyonculuk gibi. Ayrıca, kazancın olması da önemli değildir. Sınai faaliyet, bir malın fabrika, atölye, imalathane gibi yerlerde makine, teçhizat veya kısmen elle değiştirilerek devamlı olarak üretilmesidir.) Teslim - Madde 2 1. Teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir. (Teslim, mal üzerindeki tasarruf etme yani mülkiyet hakkının başkasına devredilmesi olduğundan bir malın ariyeten ve ödünç olarak verilmesi teslim sayılmaz.) Menkul mallarda tasarruf hakkının devri teslim ile, gayrimenkullerde ise tescille olur. Teslim fiilinin tamamlanması için malın gönderildiği yere mutlaka varması veya bu gönderme veya tevdi etmenin alıcının ıttılaına ulaşması da şart değildir. Ayrıca malın tasarruf hakkının mutlaka bir bedel karşılığı devredilmesi de şart değildir. Bedelsiz teslimler de (hibe) vergiye tabi olacaktır. Bu gibi durumlarda 27. maddeye göre emsal bedelinin matrah olacağı tabiidir. 2. Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının iki veya daha fazla kimse tarafından zincirleme âkit yapılmak suretiyle, malın bu arada el değiştirmeden doğrudan sonuncu kişiye devredilmesi halinde, aradaki safhaların her biri ayrı bir teslimdir. 3. Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri şekillerdeki dağıtımlar mal teslimidir. 4. Kap ve ambalajlar ile döküntü ve tali maddelerin geri verilmesinin mutat olduğu hallerde teslim, bunlar dışında kalan maddeler itibariyle yapılmış sayılır. Bunların yerine aynı cins ve mahiyette kap ve ambalajlar ile döküntü tali maddelerin geri verilmesinde de aynı hüküm uygulanır. Mesela çiftçilerin şeker fabrikalarına teslim ettikleri şeker pancarı karşılığında, fabrika pancar bedeli dışında çiftçiye ayrıca bedelsiz küspe de veriyorsa küspenin çiftçiye verilmesi teslim sayılmayacaktır. Ancak teslim alınan şeker pancarı karşılığı verilmeyen (yani verilmesi mutad olmayan) diğer bir deyişle çiftçiye istihkakı dışında bir bedel karşılığı satılan küspenin çiftçiye verilmesi teslim sayılarak vergilendirilecektir. Aynı şekilde küspe ve diğer tali maddelerin çiftçi dışındakilere teslimi de vergiye tabi olacaktır. 5. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir. (Tüketici tarafından iade edilen mallar için gider pusulası düzenlenir, tüketiciye imzalattırılır ve indirilecek KDV gider pusulasında gösterilir. Değiştirmelerde ise tüketici üste para veriyorsa yeni malın bedelinin tamamı üzerinden fatura düzenlenir, iade edilen mal için yine gider pusulası düzenlenir ve indirilecek KDV gösterilir.) Trampada bir malın karşılığını diğer bir mal teşkil etmektedir. Teslimin tayininde bedelin cinsi, 2

3 hatta bir bedelin bulunup bulunmaması önemli değildir. Trampada malların mülkiyeti karşılıklı olarak el değiştirdiğinden her iki taraf için de teslim gerçekleşmiş sayılacaktır. Bu durumda matrah trampa edilen malların her birinin emsal bedeli olacaktır. Kısmi trampada yani trampa edilen mala karşılık bir malla birlikte başka şeyler de alınması halinde bunlar da vergiye tabi tutulacaktır. Teslim Sayılan Haller - Madde 3 Aşağıdaki haller teslim sayılır: a) Vergiye tabi malların vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi, Mesela, akaryakıt ticareti ile uğraşan bir şahsın bu akaryakıtın bir kısmını özel otomobilinde kullanması veya ticaretini yaptığı dayanıklı tüketim mallarından bir kısmını kendi şahsi ihtiyacında kullanmak üzere işletmeden çekmesi veya ücret, ikramiye, hediye, teberru gibi adlarla işletme personeline vermesi de teslim sayılarak vergiye tabi tutulacaktır. Bu gibi hallerde işletmeden çekilen değerlerin 27. madde uyarınca VUK na göre emsal bedeli ile değerlendirilmesi gerekir. (Çalışana ücret olarak verilen ve işletmede üretilen mal ve hizmetler teslim sayılır ve KDV matrahına dahil edilir, ayrıca ücret yerine geçtiği için ücret gibi vergilendirilir. İşi terk halinde demirbaş ve mallar mükellefin kendine fatura edilir, KDV li olarak. Bunların bir GV mükellefine satışında satışta bir ticari amaç olmadığından KDV tahsil edilmez, gider pusulasında da KDV gösterilmez. Aynı işletmenin değişik departman veya atölyelerinde malların imal için dolaştırılması teslimdir.) b) Vergiye tabi malların, teslimi vergiden istisna edilmiş olan mallar için kullanılması, c) Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda zilyetliğin devri, Mülkiyeti muhafaza şeklinde yapılan satışlarda alıcıya teslim edilen taşınır malın mülkiyeti satıcının üzerinde bırakılmaktadır. Malın zilyetliğinin devredildiği, ancak mülkiyet naklinin daha sonra gerçekleştirildiği bu tür satışlarda vergileme için genel teslim tanımındaki esaslara göre mülkiyetin devrini beklemek, verginin uzun süre alınmaması gibi bir sonuç doğuracaktır. Bu nedenle mülkiyeti muhafaza kaydı ile yapılan satışlarda zilyetliğin devri anında teslim, dolayısıyla vergiyi doğuran olay meydana gelmiş sayılacaktır. Hizmet - Madde 4 1. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir. Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir. (Maddede hizmet dolaylı bir şekilde tanımlanmış maddede sayılan ve bunlara benzeyen işlemlerin de hizmet sayılacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle hizmet belli bir tanım ve bilinen bazı işlemlerle sınırlandırılmayacak, ilerde değişik bir şekilde ortaya çıkacak bazı işlemler de genel tanım ve verilen örneklere göre hizmet olarak değerlendirilecektir.) 2. Bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her biri ayrı işlem olup, hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirilirler. Hizmet Sayılan Haller - Madde 5 Vergiye tabi bir hizmetten, işletme sahibinin, işletme personelinin veya diğer şahısların karşılıksız yararlandırılması hizmet sayılır. (Avans verilmesi KDV doğuran bir olay değildir.) İşlemlerin Türkiye'de Yapılması - Madde 6 İşlemlerin Türkiye'de yapılması: a) Malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, (Malların teslim anında Türkiye'de bulunması, işlemin Türkiye'de yapılmış sayılması için yeterli görülmüştür. Yani mal teslimlerinde mal teslim eden şahsın uyruğuna bakılmaksızın teslim Türkiye sınırları içinde yapılmışsa vergiye tabi olacak; Türkiye dışında yapılan mal teslimleri ise vergi dışı kalacaktır. Yani, bir Türk vatandaşının Türkiye dışındaki mal teslimleri vergilendirilmeyecek, buna karşılık yabancı uyruklu bir şahsın Türkiye içinde yaptığı mal teslimleri vergiye tabi tutulacaktır.) b) Hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade eder. (Hizmetin Türkiye'de yapılmış sayılması için belirtilen iki şart birlikte aranmayacak, herhangi birisinin oluşması halinde hizmet Türkiye'de yapılmış sayılacaktır. Yani hizmet Türkiye'de yapılmışsa hizmetten hangi ülkede faydalanılırsa faydalanılsın işlem Türkiye'de yapılmış sayılacak 3

4 dolayısıyla vergiye tabi olacaktır. Hizmetin başka bir ülkede yapılması halinde bu hizmetten Türkiye'de faydalanılmış ise işlem yine Türkiye'de yapılmış sayılacaktır.) Uluslararası Taşıma İşleri - Madde 7 Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşıma işlerinde, hizmetin iç parkura isabet eden kısmı Türkiye'de yapılmış sayılır. (İç parkur, Türkiye'nin siyasi sınırları içindeki alandır.) Mükellef ve Vergi Sorumlusu Mükellef - Madde 8 1. Katma Değer Vergisinin Mükellefi: a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanlar, b) İthalatta mal ve hizmet ithal edenler, (İthalatın kamu sektörü veya özel sektör tarafından yapılması veya herhangi bir şekil ve suretle gerçekleştirilmesi, özellik taşıması mükellefiyeti etkilemeyecektir.) c) Transit taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar, (Buradaki taşımadan ikametgahı, işyeri, kanuni veya iş merkezi Türkiye de bulunmayan şahıslar tarafından yapılan taşımanın anlaşılması gerekir. Gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar taşıyanın temsilcisi olabileceği gibi aracın şoförü de olabilir. İkametgahı, işyeri, kanuni veya iş merkezi Türkiye de olan şahıslar tarafından yapılan bu nevi taşımalarda ise mükellef genel hükümlere göre taşıma işini yapanlardır.) d) PTT İşletme Genel Müdürlüğü ve radyo ve televizyon kurumları, e) Spor-Toto, piyango (MP dahil) vb. oyunlarda oyunların teşkilat müdürlükleri, (Bu tür oyunların bayileri bu işleri dolayısıyla mükellef sayılmayacaktır. Ancak bu tür oyunların mükellefi sayılan teşkilat müdürlükleri KDV ni bayi karlarını da ihtiva eden toplam bedel üzerinden hesaplayacaklardır.) f) At yarışları ve diğer müşterek bahis ve talih oyunlarında bunları tertipleyenler, (Bu oyunların bayileri bu işleri dolayısıyla mükellef sayılmayacaktır.) g) 1. maddenin 3. fıkrasının (c) bendine giren hallerde bunları tertipleyenler veya gösterenler, (Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar, yarışlar ve yarışmalarda mükellef bunları tertipleyenler ve gösterenlerdir.) h) GVK nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakları kiraya verenler, ı) İsteğe bağlı mükellefiyette talepte bulunanlardır. 2. Vergiye tabi bir işlem sözkonusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. (Kanun hükmüne rağmen satış bedelinde vergi gösterip müşteriden vergi tahsil edenler bu vergiyi vergi dairesine yatırmak zorundadırlar.) Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir. ( ; Daha önce indirim konusu yapılır, indirim yapamayanlara iade edilirdi.) Vergi Sorumlusu - Madde 9 1. Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması halinde Bakanlık, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. (Örnek: A firması İngiltere den X firmasına $ lık iş yaptırıyor, $ avans de, geri kalan $ para de, fatura da de geliyor. Ödemenin tamamının yapıldığı 3. ayda 2 no.lu Vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen bu madde sadece ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar için öngörülmüş değildir. Bakanlık bunun dışında gerekli gördüğü hallerde de bazı şahısları sorumlu tutabilecektir. Bu haller sınırlı olmayıp mükelleflerin idarece takibinin güç olduğu dolayısıyla vergi tarh, tahakkuk ve tahsilatında kaybın veya gecikmenin mümkün olduğu hallerdir. İşlemlere taraf olanlar ile "diğer ilgili şahıslar" mükellefin temsilcisi, vekili, mükellef adına hareket etmeye yetkili herhangi bir şahıs veya kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişilerdir. Bu şahıslar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumludur. 4

5 KDV beyannamesi düzenlenecek, 20 Nisan a kadar verilecek. Avans ve geri kalan para, geliş tarihlerine göre kurlara göre ayrı ayrı hesaplanacak.) 2. Fiilî yada kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan KDV, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranır. Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları tespit edilen mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan KDV, alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re'sen tarh edilir. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır. (Belge ibraz edilirse, satıcıya belgeyi geç düzenlediği için özel usulsüzlük cezası kesilir.) Ancak belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara, bu satışla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak KDV tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz. (Alıcıya özel usulsüzlük cezası kesilir.) Vergiyi Doğuran Olay Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi - Madde 10 Vergiyi Doğuran Olay: a) Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması, (Bitim işlerinde mal teslimi olmadığından vergiyi doğuran olay, yani KDV meydana gelmez.) b) Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, c) Kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması, d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi, (Son alıcıya verilmesi teslimdir.) e) Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesine başlanması veya nakliyeci veya sürücüye tevdii, f) Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma vb. enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi, (Bu tür malların teslimi önceden gerçekleştirildiği halde bu aşamada vergilendirilmesi mümkün olmadığından Kanunun bu maddesine dayanarak verilendirme, bunların bedellerinin hesaplandığı anda yapılacaktır. Ayrıca vergiyi doğuran olay bu malların bedellerinin tahsiline de bağlanmayacaktır. Bu nedenle bu malların bedellerinin tahakkuk ettirildiği yani bedelin hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldiği anda vergiyi doğuran olay meydana gelmiş sayılacaktır.) g) İthalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescili, j) İkametgâhı, işyeri, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta gümrük bölgesine girilmesi veya gümrük bölgesinden çıkılması, (Bu tür işleri yapan yabancılar Kanunun 22. maddesi uyarınca şahıs ve ton başına kilometre itibariyle Bakanlıkça belirlenen matrah üzerinden Türkiye ye giriş ve Türkiye den çıkış yaptıkları anda vergilendirilmiş olacaklardır.) Anında meydana gelir. (BİR OLAY: Mükellef, 28 Ekim de sevk irsaliyesi ile malları müşteriye göndermiştir. 7 günlük fatura düzenleme süresi vardır, KDV ne zaman doğar? GÖRÜŞ 1: Malın alıcıya gönderilmesi teslim sayıldığı, mal tesliminin de KDV doğuran olay olduğu için 28 Ekim de KDV doğar ve Ekim ayı beyanında gösterilir. Müşteri de fatura eline geçince indirim konusu yapar. GÖRÜŞ 2: Faturayı 4 Kasım a kadar düzenleme imkanına sahiptir, bu tarihte düzenler ve Kasım beyanında gösterir. Müşteri de fatura elince indirim konusu yapar. (Gel. Başkont. Adem Kabadayı) Her iki şekilde de uygulayanlara herhangi bir işlem yapılmamaktadır. Eğer satıcı faturayı 4 Kasım dan sonra düzenlerse özel usulsüzlük kesilir, vergi ziyaı yoktur.) 5

6 İstisnalar İhracat İstisnası Mal ve Hizmet İhracatı - Madde 11 (Tam istisna) (İhracat istisnası tam istisnadır. Yani, ihracat aşamasında mal vergilerden arındırılır. O ana kadar gelen KDV indirim, mahsup veya iadelerle yok edilir.) 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır: a) İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri, (Aslında bu hizmetler KDV kapsamındadır, ama KDV ihracatın tamamlanmasından sonra iade edilir.) b) Türkiye'de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri malların teslimi anında KDV tahsil edilir. Ancak gümrükten malın çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazında tahsil edilen KDV iade olunur. (Mükellef gerçek usulde KDV mükellefi olmalı, hakkında rapor olmayacak ve vergi dairesinden izin alacak. Özel fatura 5 nüsha düzenlenir. Mal müteakip ay başından itibaren 3 ay içinde gümrükten çıkmalıdır.) Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılımları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödedikleri KDV, karşılıklı olmak kaydıyla iade edilir. c) İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV, ihracatçılar tarafından ödenmez (İmalatçının mutabakatı aranmalıdır.). Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. (İhracat kaydıyla mal teslimlerinde KDV iade talebinde bulunacak olanlar sadece imalatçılardır, ihracatçı iade talebinde bulunamaz.) (İmalatçı, sanayi sicil belgesine ve kapasite raporuna sahip, mesleki teşekküle kayıtlı olmalı, imal işinde en az 5 işçi çalıştırmalı, sicil belgesinde yazılı sanayi kollarında makine parkına sahip olmalı.) Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin olunur. -İhracatın yukarıdaki şartlara uygun gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı AATUH Kanunun 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların VUK nda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergi tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı AATUH Kanunun 48. maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir. (ÖNEMLİ) İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek KDV, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamaz. (yeni, ) İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilmesi gereken KDV, ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. İade veya tecil olunacak vergi miktarı, mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplanır. - İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 15 gün içinde başvuran ihracatçılara, Bakanlıkça veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince 3 aya kadar ek süre verilebilir. Tecil veya terkin edilen bu vergiler hakkında ihracatçılar bakımından Kanunun 32. maddesi hükmü uygulanmaz. (istisna edilmiş işlemlerde indirim yani indirilmez.) (İmalatçılar, ihracatçılara, dış ticaret sermaye şirketlerine ve sektörel dış ticaret şirketlerine; mal alıp satanlar ise dış ticaret sermaye şirketlerine ve sektörel dış ticaret şirketlerine mal teslim edebilirler.) İhracat Teslimi ve Yurt Dışındaki Müşteriler İçin Yapılan Hizmetler - Madde Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır: a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalıdır. b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük 6

7 antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez. (Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar ya da bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya değerlendirilmesi yurt içi alış-satış hükmündedir.) Gümrük antreposuna konulan malın ihracatının belirlenen sürede veya şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi veya tevsik edilememesi hallerinde; ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden KDV iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur. 2. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. - Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır. a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır. b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır. Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlarda İstisna Araçlar, kıymetli maden ve Petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna - Madde 13 (Tam istisna) Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır. a) Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma Bu istisna adı geçen araç ve tesislerin sadece inşası, tadili, onarımı ve bakımına ilişkindir. İnşa ve tadil edilip ilk teslimi yapıldıktan sonra üçüncü kişiler satışı vergiye tabi olacaktır. araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler, (Alıcı, vergi dairesinden deniz, hava veya demiryolu araçlarının kiralanması veya işletilmesi ile uğraştığına ve bu araçlardan satın almak veya inşa ettirmek istediğine dair bir yazı alır, bu yazının onaylı bir örneğini satıcı veya inşa edici firmaya verir, böylece firma KDV hesaplanmaz.) (Ama, başka firmaca imalatçı adına inşa edilen bu araçların imalatçılara teslimi KDV ne tabidir.) (Alıcısı belli olmadan imal edilen araçların inşasında kullanılan mal ve hizmetlerin alışları istisna.) b) Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler, (Özel gemi ve uçaklar dahil. Kumanya, bakım, onarım, yakıt, yedek parça vb.) (Yabancı uçak ve gemilere teslimler zaten ihracat istisnası kapsamındadır, buraya girmez.) (Türk bayraklı gemilerin uluslararası sularda yaptıkları taşımacılık Gerek kamu kurumu niteliğinde olan DHMLİ gerekse diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından araçların seyrüseferine ilişkin olarak yapılacak hizmetler vergiye tabi olmayacaktır. faaliyetleri yurtiçi işletmelerinin yurt dışında kendi adına faaliyette bulunan şubelerinin faaliyetleri gibi değerlendirilir. Bunlara yapılan teslimler ihracat gibidir.) c) Altın, gümüş ve platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetleri ile 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre yapılan petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler, (Petrolde sadece arama, kıymetli madenlerde arama, işletme, zenginleştirme ve rafine faaliyetleri ve bunlara yapılan hizmetler, her türlü yiyecek, giyecek de dahil mal ve hizmet teslimleri.) d) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri (Şu kadar ki, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından başlar). (Teşvik belgesine göre gerçekleşmemesi halinde alıcıdan vergi ziyaı ve gecikme zammı ile alınır.) 7

8 e) Limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri, ( Yeni) f) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, MİT Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğüne milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, zırhlı personel taşıyıcı, roket, füze ve benzeri araçlar, silah, mühimmat, silah malzeme, teçhizat ve sistemleri ile bunların araştırma-geliştirme, yazılım, üretim, montaj, yedek parça, bakımonarım ve modernizasyonuna ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler ve bu teslim ve hizmetleri gerçekleştirenlere bu kapsamda yapılacak olan, miktarı ve nitelikleri yukarıda sayılan kuruluşlarca onaylanan teslim ve hizmetler. Taşımacılık İstisnası Transit Taşımacılık - Madde 14 (Tam istisna) 1. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işlerinde, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek taşıma işleri vergiden müstesnadır. (Yolcu taşımacılığı ve bilet komisyonları dahil.) 2. Bu istisna, ikametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan mükelleflere, ilgili ülkeler itibariyle karşılıklı olmak şartıyla tanınır. (Dar mükelleflere.) 3. Bakanlar Kurulunca belirlenen sınır kapılarında 4458 sayılı Gümrük Kanununun ihracat rejimi kapsamında yurt dışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarında yapılacak motorin teslimi vergiden istisnadır. (Yeni, ) (100 No.lu G.T. ile bu sınır kapıları Ambarlı, Pendik, İpsala, Tekirdağ, Kapıkule ve Hamzabeyli olarak belirlenmiştir.) Diplomatik İstisnalar Diplomatik İstisnalar - Madde 15 (Tam istisna) 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır: a) Karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler, (Eş ve çocuklarına dahil.) b) Uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler, İthalat İstisnası İthalat İstisnası - Madde 16 (Kısmi istisna) 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır: a) Bu Kanuna göre teslimleri vergiden istisna edilen mal ve hizmetlerin ithali, (Örnek: Külçe altın, döviz, para, damga pulu ithal edilmesi halinde bunların teslimi zaten bu Kanunun 17/g maddesi gereğince istisna kabul edildiği için ithali de KDV ne tabi olmayacaktır.) b) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167. maddesi [(5) numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç], geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali, (İthal edilen ev eşyasının nakledenin olması şarttır. Yurtiçindeki gümrüksüz alınması durumunda 1 yıl içinde satılamaz, satılırsa KDV hem alıcı hem satıcıdan aranır.) (Bu Kanunun 11. maddesinde düzenlenen Bu bentte (b), Gümrük Kanunu nca gümrük vergisinden muaf veya istisna edilen bir kısım eşyanın ithali KDV den istisna edilmiştir. Anılan Kanunun 7. maddesinde gümrük vergisinden istisna, 8. maddesinde ise muaf edilen bir kısım eşya sayılmıştır. ihracat istisnasından yararlanarak ihraç olunan ancak, Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170. maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu 8

9 eşyayla ilgili olarak ihracat istisnasından faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.) c) Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antreposu rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerin uygulandığı mallar (daha önce hizmetler de vardı). (Gümrük Kanununun 90, 95 ve 100. maddelerinde transit, aktarma ve antrepo rejimleri açıklanmış olup bu rejimlerin uygulandığı mallar KDV açısından ithalat sayılmamaktadır. İthalat olmayınca vergiye konu olan bir işlem de bulunmayacağından söz konusu mallar KDV den istisna edilmiştir.) 2. Gümrük Kanununa göre geri gelen eşyanın dışarıda bir işleme tabi tutulması veya asli kısmına bir ilave yapılması halinde eşyanın kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir. Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar Madde 17 (Kısmi istisna) 1. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar: Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların: a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri, b) Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri, 2. Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar: a) Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri, (Bu teslim ve hizmetlerin bedelli veya bedelsiz olmasının istisna uygulamasına etkisi yoktur.) b) Üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin %10'unu geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri, kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan Bu istisnanın (b) uygulanabilmesi için teslimin veya hizmetin bedelsiz olması gerekir. Mesela, bir sanatoryumun para vererek aldığı hizmet arabası vergiye tabi olacaktır. Ancak, bu araba vergi mükellefi olan gerçek veya tüzel bir kişi tarafından sanatoryuma bedelsiz olarak teslim edilirse aracın teslimi KDV den istisnadır. dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi, c) Yabancı devletlerin Türkiye deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bu maddenin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler. d) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak hizmetler. e) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, kanunlarla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak 9

10 kullanılacak basılı kâğıtların bu kuruluşlar tarafından teslimi (motorlu taşıtlar tescil plaka teslimleri hariç), 3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar: Askeri fabrika, tersane ve atölyelerin kuruluş amaçlarına uygun olarak yaptıkları teslim ve hizmetler, (Bu istisnanın sınırı teslim ve hizmetin, adı geçen fabrika, tersane ve atölyelerin kuruluş amacına uygun olmasıdır. Mesela, bir askeri tamir atölyesi askeri araçların tamir ve tadilatı dolayısıyla vergi hesap etmeyecek, ancak tamir ve tadilatı üçüncü kişilere yaparsa bedelli olup olmadığına bakmaksızın vergi hesap edecektir.) 4. Diğer İstisnalar: a)gvk na göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler, b) GVK na göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler, c) GVK nun 81. maddesinde belirtilen işlemler (gelir vergisine tabi tutulmayacak değer artısı kazançları) ile KVK na göre yapılan devir ve bölünme işlemleri (Bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından KDV Kanununun 30. maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz. İşlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılır.), d) İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, e) Banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile KVK nun 7. maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri, f) Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler ile Milli Piyango İdaresince düzenlenen piyango, sayısal loto, hemen kazan ve benzeri oyunların tertiplenmesi veya oynanması, g) Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci, kübik virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi, (Altın mamulleri de istisna, ancak işçilik ve kar KDV ye tabidir.) h) Ziraî amaçlı su teslimleri ile köy tüzel kişiliklerince köyde ikamet edenlere yapılan ticarî amaçlı olmayan perakende içme suyu teslimleri, kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi Her ne şekilde olursa olsun işlemiş altın (yüzük, bilezik, kolye, cumhuriyet altını vb.) vergiye tabi olacaktır. Para mahiyetinde ödeme aracı olan çek, bono, poliçe gibi kambiyo senetlerinin teslimi de vergiye tabi değildir. Hisse senedi ve tahville aynı mahiyette olan kar ve gelir ortaklığı belgesi, faiz ve temettü getiren kıymetli evrak teslimlerinin de vergiden istisna olduğu açıktır. birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler, (Zirai amaçlı su teslimlerinde istisnanın uygulanması açısından suyu teslim edenin statüsü önem taşımamaktadır. Arazi ıslahına ait hizmetlerde ise istisnanın uygulanabilmesi için hizmetin kamu kuruluşları, tarımsal kooperatifler ve çiftçi birlikleri tarafından yapılması gerekir.) ı) Serbest bölgelerde verilen hizmetler, j) Boru hattı ile yapılan yabancı ham petrol, gaz ve ürünlerinin taşınması hizmetleri, k) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslimleri ile konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri. l) 4743 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan varlık yönetim şirketlerinin bankalar, özel finans kurumları ve diğer mali kurumlardan devraldığı alacakların tahsili amacıyla bu alacakların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ile aynı Kanuna göre finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları hükümleri kapsamında yeniden yapılandırılan borçların 10

11 ödenmemesi nedeniyle bu borçların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde yapılan satışları dahil) teslimi, m) Bankalar Kanunu uyarınca; mal ve hakların TMSF na teslimi ile bunların TMSF tarafından (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi, bu Fonun devraldığı alacakların tahsili amacıyla, bunların teminatını oluşturan mal ve hakların (müzayede mahallinde satışı dahil) teslimi ve temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimleri devralınan şirketlerin aktiflerinin Fon alacaklarının tahsili amacıyla (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) teslimi, Bu istisna işlem bedelinden Fona intikal eden tutarla orantılı uygulanır. n) Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğüne verilen haber hizmetleri, o) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri ile vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması, p) Hazine ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce yapılan taşınmaz mal teslimleri ile Hazinece yapılan irtifak hakkı tesisi işlemi. r) Kurumların en az 2 tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerinin satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri, bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık gayrimenkul ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri. İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapanların, bu amaçla ellerinde bulundurdukları gayrimenkul ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır. Bu şekilde teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen KDV, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin Gelir veya Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır. s) Özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları. (Bu maddedeki mal ve teslimlerin imal edilmesinde kullanılan mal ve hizmetlerin alımında ödenen KDV, maliyete eklenerek gider yazılır.) İstisnadan Vazgeçme ve İstisnaların Sınırı İstisnadan Vazgeçme - Madde Vergiden istisna edilen işlemleri yapanlar ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak belirtecekleri işlem türleri için vergiye tabi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulü yoktur. (İstisnadan kısmi vazgeçme olmaz.) 2. Kamu menfaatine yararlı dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş amaçlarına uygun olarak işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere ilişkin istisnalar hariç olmak üzere 17. maddenin 1. (kültür ve eğitim amacı taşıyan istisnalar), 2. (sosyal amaç kaşıyan istisnalar) ve 3. fıkralarıyla (askeri amaç taşıyan istisna) 4. fıkranın (e) bendinde (BSMV kapsamına giren işlemler) yazılı istisnalar hakkında yukarıdaki birinci bent hükmü uygulanmaz. (Yani, istense de istisnadan vazgeçilemez.) 3. İstisnadan vazgeçeceklerin talepleri üzerine, vergi dairesince, vergi mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunur. Bu şekilde mükellef olanlar 3 yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamazlar. Mükellefler sürenin bitiminden önce çıkma talebinde bulunmadıkları takdirde mükellefiyet yeniden 3 yıl süre ile uzatılmış sayılır. (Mükellefiyetten çıkmak için yapılacak başvuru üçüncü yılın son gününe kadar yapılabilir.) İstisnaların Sınırı - Madde Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. KDV ne ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya değişiklik yapılmakla sağlanır. 2. Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır. 11

12 Matrah, Nispet ve İndirim Matrah Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah - Madde Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir. 2. Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına Bedelin mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler olması halinde, verginin matrahı, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemlerde olduğu gibi emsal bedeli veya emsal ücretidir. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya ücreti esas alınır. Bedelin döviz ile hesaplanması halinde ise döviz vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir. hareket edenlerden bu işlemler karşılığında alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder. 3. Belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli KDV dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez. (Bu hallerde tarife veya bilet bedeli üzerinden iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle KDV hesaplanacaktır. Hesaplanan KDV ise tarife ve bilet bedeli üzerinde ayrıca gösterilmeyecek, ancak bedele dahil olduğu belirtilecektir.) İthalatta Matrah - Madde 21 İthalatta verginin matrahı aşağıdaki unsurların toplamıdır: a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri, b) İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler. (Matrah, gümrük tarife cetvellerinde yer alan mallar için cetvellerdeki değerinden düşük olamaz. Cetvellerde yer almayan mallar için mükellefin sözlü beyanı esas alınır ve takip fişi düzenlenir.) Gümrük Kanunu'nun 65. maddesinde, ithal eşyasının gümrük vergisine esas olan kıymeti, "Gümrük Vergisi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihteki normal fiyatıdır." şeklinde tanımlanmış, "normal fiyat"tan, birbirinden müstakil bir alıcı ile bir satıcının tam ve serbest rekabet şartları içinde uyuştuğu varsayılan fiyatın anlaşılması gerektiği belirtilmiştir. Bu fiyat tespit edilirken: Eşyanın alıcıya Türkiye'de giriş liman veya mahallinde teslim edildiği; -Eşyanın satışına ve Türkiye'de giriş liman veya mahallinde teslimine müteallik bütün masrafların nakliye ve sigorta; komisyonlar; tellaliye; eşyanın Türkiye'ye ithali için yurt dışında tanzimi gereken belgelere ait masraflar (konsolosluk harçları dahil); yurt dışında ödenmesi icabeden vergi ve resimler (muafiyet sebebiyle alınmayan vergilerle, geri verilmiş ya da verilecek vergiler hariç); ambalaj bedelleri (vergilendirme yönünden ayrı sayılanlar hariç); ambalaj masrafları (işçilik, malzeme veya diğer masraflar) ve yükleme masraflarının satıcıya ait bulunduğu, dolayısıyla normal fiyata dahil olduğu; -Türkiye'de ödenmesi gereken vergi ve resimlerin alıcıya ait olduğu, dolayısıyla eşyanın normal fiyatına dahil bulunmadığı, varsayılacaktır. Kıymeti tespit edilecek eşya, bir ihtira beratına veya tescil edilmiş bir resim yahut bir modele göre imal edildiği, yabancı bir imalat veya ticaret markası altında ithal edildiği, yabancı bir imalat veya ticaret markası altında satışa arz edilmek, temlik edilmek veya kullanılmak üzere ithal edildiği veya ithalden sonra tamamlayıcı bir işçiliğe tabi tutularak böyle bir alameti farika ile satışa arz edilmek, temlik edilmek veya kullanılmak üzere ithal edildiği takdirde; bu eşyanın normal fiyatına patentin tescil edilmiş resim veya modelin veya fabrika veya ticarethanenin alameti farikasının kullanma hakkı dahil edilecektir. 12

13 Madde metninde yer alan, "... gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde..." ibaresi ancak beyannamenin verilmediği veya verilemediği hallere münhasırdır. Bu durumda, ithal edilen malın gümrük vergisine esas olan kıymeti yani verginin matrahı, sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeridir. Bu değeri tespit etmek için gerekli belgeler bulunmadığı takdirde, malın gümrük idaresince resen tayin ve tespit olunan değeri, verginin matrahı olacaktır. Öte yandan, ithalatta katma değer vergisinin matrahına, ithalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar dahil bulunmaktadır. Bunlar, gümrük vergisi ve belediye payı, rıhtım resmi, damga resmidir. Bunların yanı sıra, gümrük beyanının tesciline kadar yapılan diğer giderler ve munzam sigorta ücreti, destekleme ve fiyat istikrar fonu ve Konut Fonuna katılma payları gibi ödemeler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan ve yine gümrük beyanının tesciline kadar oluşan fiyat farkı ve kur farkı gibi ödemelerin, KDV matrahına dahil edileceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Uluslararası Yük ve Yolcu Taşımalarında Matrah - Madde 22 İkametgâhı, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından yabancı ülkeler ile Türkiye arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılıkta şahıs ve ton başına kilometre itibariyle yurt içi emsalleri göz önüne alınmak suretiyle matrah tespitine Maliye Bakanlığı yetkilidir. (İstisna) Özel Matrah Şekilleri - Madde 23 Özel matrah şekilleri şunlardır: a) Spor-Toto ve MP dahil her türlü piyangoda, oyun ve piyangoya katılma bedeli, b) At yarışları ve müşterek bahis ve talih oyunlarında bu yarış ve oyunlara katılma karşılığında alınan bedel ile bunların icra mahallerine giriş karşılığında alınan bedel, c) Profesyonel sanatçıların yer aldığı gösteriler ve konserler ile profesyonel sporcuların katıldığı sportif faaliyetler, maçlar ve yarışlar ve yarışmalar tertiplenmesi ve gösterilmesinde bunların icra mahallerine giriş karşılığında alınan bedel ile bu mahallerde yapılan teslim ve hizmetlerin bedeli, d) Gümrük depolarında ve müzayede salonlarında yapılan satışlarda kesin satış bedeli, (Tellaliye ve DV girmez.) e) Altından mamul veya altın ihtiva eden ziynet eşyaları ile sikke altınların teslim ve ithalinde matrah, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktardır, (Sadece özel matrah şekillerine tabi malları satanlar, beyanname vermezler, diğer mallarla birlikte bu malları da satanlar bunları matraha dahil etmezler.) Tekel maddelerinin satışında da, bayi paylarının değişik vergilendirme usullerinde ve indirim mekanizmasında ortaya çıkardığı aksaklıkları önlemek maksadıyla 29. maddenin 3. fıkrasının verdiği yetkiye dayanılarak spor-toto, milli piyango ve müşterek bahislere paralel bir uygulama yapılması usulü getirilmiştir. Buna göre, bu maddelerin vergisi, Genel Müdürlükçe, bayilere yapılan satış sırasında bayilerin kârını da ihtiva edecek şekilde hesaplanıp ödenecektir. Bu maddeleri satın alan bayilerce katma değer vergisi açısından her hangi bir işlem yapılmayacak ve satışlarına ilişkin olarak düzenledikleri fatura ve benzeri vesikalarda da katma değer vergisini gösteremeyeceklerdir. Özetle, münhasıran tekel, milli piyango, spor-toto ve ganyan bayii olanlar KDV mükellefi olmayacaklardır. Bu işlemlerin kısmen yapılması halinde ise, mükellefiyet sadece diğer mal ve hizmet teslimleriyle sınırlı olacaktır. Matraha Dahil Olan Unsurlar - Madde 24 Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahildir: a) Teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri, (Satıcı yerine ücretsiz teslim ediyorsa bir şey yok, ama nakliye ücreti alıyorsa bu ücretten de kendi oranına göre KDV tahsil edip matraha ilave edecektir.) b) Ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar, (Depozitosuz ambalajlar mal bedeline dahil edilip mal KDV oranı ona da 13

14 uygulanacaktır. Depozitolular ise kendi oranı ile değerlendirilecektir.) (Sigorta satıcı tarafından ödeniyorsa pirim matraha dahil edilecektir.) c) Vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler. (Pirim alan bayi aldığı pirim ya da mal emsal bedeli kadar pirim verene fatura düzenleyecek ve pirim verende bunu maliyet bedeline dahil edecektir.) Matraha Dahil Olmayan Unsurlar - Madde 25 Aşağıda yazılı unsurlar matraha dahil değildir: a) Teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticarî teamüllere uygun miktardaki iskontolar, (Fatura vb. belgelerde gösterilmeyen ve ticari teamüllere uymayan iskontolar matrahtan indirilemez. Belli miktarda mal alana mal verilmesi de iskontodur (1 alana 1 bedava vb.), ama üreticiden (toptancıdan) perakendeciye sağlanan iskontolar pirim gibi değerlendirilir.) b) Hesaplanan katma değer vergisi. Döviz İle Yapılan İşlemler - Madde 26 Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti - Madde Bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrah, işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücretidir. (Takasta hangisinin emsal bedeli yüksekse karşılığının bedeli de o alınır.) 2. Bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücreti esas alınır. 3. Emsal bedeli ve emsal ücreti VUK hükümlerine göre tespit olunur. (Emsal bedeli ve emsal ücreti VUK nun 267. maddesi hükmüne göre tespit olunacaktır. Söz konusu madde hükmü 87 seri no.lu VUK Genel Tebliği ile açıklığa kavuşturulmuştur.) 4. Katma değer vergisi uygulaması bakımından emsal bedelin tayininde genel idare giderleri ve genel giderlerden mamule düşen hissenin bedele katılması mecburidir. (Bilindiği üzere, VUK nun 275. maddesine göre, genel idare giderlerinden imal edilen emtianın maliyetine pay verilip verilmemesi hususu mükelleflerin ihtiyarına bırakılmıştır. Ancak, KDV uygulaması açısından mükellefler, imal ettikleri emtiada emsal satış bedellerini maliyet bedeli esasına (VUK nun 267. maddesinin ikinci sırasına) göre tayin ettikleri takdirde, genel idare giderlerinden mamule düşen hisseyi behemehal emsal satış bedeline dahil edeceklerdir.) 5. Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz. (Mesela, Barolar Birliği tarafından belli bir dava türüne ilişkin olarak tespit edilen vekalet ücreti 50.-YTL ise, bu hizmeti ifa eden bir avukatın serbest meslek makbuzunda gösterdiği bedel hiçbir şekilde 50.-YTL den düşük olmayacaktır. ) Oran Oran - Madde 28 KDV oranı, vergiye tabi her bir işlem için % 10'dur. Bakanlar Kurulu bu oranı, 4 katına kadar artırmaya, % 1'e kadar indirmeye yetkilidir. (Kanuni oran %10) Listeler - Ekli listeler haricinde kalan işlemler için % 18, - I sayılı liste için % 1, - II sayılı liste için % 8. (I sayılı liste) % 1: Kuru meyveler (perakende satışları için %18), baharatlar otları, şeker pancarı (perakende satışları için %18), işlenmemiş yün, pamuk ve tiftik (perakende satışları için %18), ham post ve deriler (yabancı ülke menşeiler hariç) (perakende satışları için %18), tahıllar, bakliyat, buğday unu ve basit ekmek (diğer ekmekler hariç), ham haldeki etler, zeytin ve yağı, patates ve soğan (bunların perakende satışları için % 8) gazete ve dergiler, 2. el (ÖTV ne tabi olmayan) binek otolar, malların finansal kiralama işlemleri, net 150 m2 ye kadar konut teslimleri, konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri, hayvan spermaları, sertifikalı tohumluk ve meyve fidanları. 14

15 (II sayılı liste) % 8 : (Temel gıda maddeleri) Kümes hayvanları ve balık ham etleri, hayvansal gıdalar, çay, şeker, bal, katkılı ekmekler, pirinç, bulgur, irmik, makarna, yemeklik katı ve sıvı yağlar, bunların imalinde kumlanılan ham yağları ve tohumlar, taze sebze ve meyveler (işlenmişleri hariç, üretiminde kullanılan tohum, fidan vb. dahil), hayvan yemleri. Diğer mal ve hizmetler : Yazarkasa, eğitim hizmetleri, kültür hizmetleri (sinema, kitap -poşetli hariç-), kağıtlar, hayvan yemi ve hammaddeleri (kedi-köpek maması hariç), insan gıdası mamalar, kan ürünleri, aşılar, bütün insan, hayvan ve bitki ilaçları, İndirim KDV nin en önemli özelliği indirim mekanizmasına sahip olmasıdır. Nihai tüketiciye kadar olan bütün safhalarda KDV alınacak, ancak her bir safhada hesaplanan KDV den bir önceki safhanın vergisi düşülerek bakiye vergi Hazineye intikal ettirilecektir. İndirim mekanizmasının varlığının bir sonucu olarak, bir mal veya hizmet üzerindeki vergi yükü o mal veya hizmetin nihai tüketiciye intikal ettirildiği bedel ile vergi nispetinin çarpımı kadar olacaktır. Bu suretle vergiden vergi alınması ve her sahada alınan vergilerin mal ve hizmetin bünyesinde kalması gibi durumlarla, o mal veya hizmet üzerine ağır bir vergi yükü yüklenmesi önlenerek, aynı tip mal ve hizmetlerin aynı vergi yükünü taşıması sağlanmış olmaktadır. Vergi İndirimi - Madde Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler: a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, c) Götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, (Yılı önemli değildir.) 2. Bir vergilendirme döneminde indirilecek KDV toplamı, mükellefin vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan KDV toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devir olunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28. madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı BK nca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51 i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. Yıl içinde mahsuben ödenemeyen vergi nakden iade edilir. 3. İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir. Mükellef işi ile ilgili olarak satın aldığı veya ithal ettiği mallar veyahut yaptırdığı hizmetler dolayısıyla borçlandığı veya ödediği vergiyi, teslim ettiği mallar veya yaptığı hizmetler dolayısıyla müşterilerden aldığı veya alacaklı olduğu katma değer vergisinden indirecek ve aradaki farkı vergi dairesine yatıracaktır. Mükellefin indirim konusu yaptığı vergi ise daha önceki safhada vergi dairesine intikal ettirilmiş olacaktır. Ancak bu mekanizmanın gerektiği şekilde işleyebilmesi için madde metnine, alış faturaları ve benzeri vesikalarda gösterilen verginin indirilebileceği hükmü getirilmiş bulunmaktadır. Mükellefler bir vergilendirme döneminde teslim ettiği mallar dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından, sadece o malların alışında ödediği veya borçlandığı vergiyi değil, aynı vergilendirme döneminde satın aldığı diğer mallar dolayısıyla düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini de indireceklerdir. Bunun tabii bir sonucu olarak bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olabilecektir. Bu takdirde, aradaki farkın bir sonraki vergilendirme dönemine devredilerek o döneme ait indirilebilecek vergi tutarına eklenmesi ve iade edilmemesi hususu hükme bağlanmıştır. 15

16 İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi - Madde 30 Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez: a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, b) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi, c) Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilan ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere zayi olan mallara ait KDV. Sadece deprem, sel felaketi ve MB nca mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki yangın sonucu zayi olan malların KDV si indirilebilir. KDV sisteminde alış vesikalarında gösterilen verginin indirilmesi, bu malların satışı sırasında mala eklenen değerin vergilendirileceği düşüncesine dayanır. Ancak, zayi olan mallar için satış ve dolayısıyla yaratılan bir değer olmayacağından, bu mallara ilişkin alış vesikalarında gösterilen verginin indirilmesi, zayi olan mallar üzerindeki vergi yükünü tamamen ortadan kaldıracaktır. d) Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi. (Faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan giderler dışında kalan, işle ilgili bulunmayan veya işletme sahibinin özel tüketimine yönelik harcamalar niteliğinde bulunan ve sair kanunen kabul edilmeyen giderlere ilişkin belgelerde gösterilen KDV tüketici durumunda bulunan işletme veya işletme sahibi üzerinde kalacaktır.) İstisna Edilmiş İşlemlerde İndirim - Madde 32 Bu kanunun 11, 13, 14, 15. (tam istisna) maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak KDV nden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen KDV, Bakanlıkça tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur. Maliye Bakanlığı KDV iadesini, hak sahiplerinin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli daireler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51 i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsup suretiyle sınırlayabilir. (Tam istisnalar: Madde 11- Mal ve hizmet ihracatı, Madde 13-Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları, teşvik belgeli yatırımlar, ulusal güvenlik harcamaları istisnası, Madde 14-Taşımacılık, Madde 15-Diplomatik istisnalar. Kısmi istisnalar: Madde 16 İthalat istisnası, Madde 17-Sosyal, kültürel, eğitim, askeri ve diğer istisnalar. Tam istisnalarda yüklenilen KDV, indirim konusu yapılabilir, yapılamayan tutar iade edilir. Kısmi istisnalarda yüklenilen KDV indirim konusu yapılamaz, maliyet unsuru olarak dikkate alınır.) Kısmî Vergi İndirimi - Madde 33 Bu Kanuna göre indirim hakkı tanınan işlemlerle indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bir arada yapılması halinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV nin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmı indirim konusu yapılır. Madde hükmüne göre mal ve hizmet satışı yapan mükellefler: 1. Bir vergilendirme dönemi içinde, vesikalar kanuni deftere gider kaydedilmek ve KDV faturada veya benzeri vesikada gösterilmiş olmak kaydıyla, kısmi indirim hakkını gözönünde bulundurmaksızın ödedikleri KDV nin tamamını indirebileceklerdir. 2. İndirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden KDV ni bir yıllık dönemi esas alarak hesap dönemi sonu itibariyle hesaplayacaklardır. Bu suretle hesaplanacak vergi yıl içinde verilen beyannamelerle indirilen vergiden az ise fazla indirilen vergi son vergilendirme dönemine ait beyannamede 16

17 gösterilecektir. 3. İndirim hakkı tanınan işlemlerle, indirim hakkı tanınmayan işlemlere isabet eden KDV nin hesabı sırasında, yıllık satış tutarı ve satılan malın maliyeti ölçü olarak alınacaktır. Şöyle ki: a)yıllık satışlar içinde indirim hakkı tanınan mallar ile tanınmayan malların nispeti tespit edilecektir. b)yıllık satışların maliyeti içinde KDV ne tabi olmayan mal ve hizmetler tutarı düşülerek, vergili girdilerin tutarı belirlenecektir. Vergili girdilerin vergileri toplamına yıllık satış tutarına göre belirlenen nispet uygulanmak suretiyle yıllık indirilebilir KDV hesaplanacaktır. Hesap dönemi içinde verilen beyannamelerde indirilen KDV yukarıdaki şekilde hesaplanan indirilebilir vergiden fazla ise fazla kısım son vergilendirme dönemine ait beyannamede gösterilecektir. Örnek: Yıllık Liralık toplam satış yapan bir firmanın satışlarının liralık kısmı indirim hakkı tanınan işlemlerden, liralık kısmı ise indirim hakkı tanınmayan işlemlerden oluşmaktadır. Satılan malın maliyeti yıl sonu itibariyle liradır. Maliyet içinde, işçilik vs. gibi vergiye tabi olmayan veya indirim konusu yapılmayan girdilerin toplamı TL'dır. Takvim yılı içinde verilen beyannamelerle indirilen katma değer vergisi TL.dır. Bu durumda yıllık satış tutarına göre mükellefin indirim hakkı tanınan satışlarının nispeti % 60'tır. Vergili girdiler toplamına ödenen KDV alış faturaları üzerinden toplanmak suretiyle TL. olarak bulunmuştur. Bu meblağa, yıllık satış tutarına göre belirlenen % 60 nispeti uygulanmak suretiyle indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden KDV tutarı TL. olarak bulunacaktır. Bu miktar indirilebilir KDV dir x % 60 = TL.dır. Yıl içinde indirilen KDV - İndirilebilir KDV = Beyannamede gösterilecek KDV ( =) TL. olacaktır. İndirimin Belgelendirilmesi - Madde Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanunî defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebilir. 2. KDV nin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceği Bakanlıkça tespit olunur. Diğer taraftan, KDV nin fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmesine gerek görülmeyen işlemler ile tekele tabi maddelerin tesliminde bu mal ve hizmetleri teslim alanlar tarafından, tarife veya bilet veyahut fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen bedel üzerinden iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle KDV ve yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV den indireceklerdir. Matrah ve İndirim Miktarlarının Değişmesi - Madde 35 Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır. Verginin Tarhı ve Ödenmesi Vergilendirme Usulleri Gerçek Usulde Vergilendirme - Madde 37 Aksine hüküm bulunmadıkça mükellefler gerçek usulde vergilendirilirler. (Gerçek usulde vergilendirme; mükelleflerin vergiye tabi işlemleri için düzenledikleri belgeler üzerinde hesapladıkları KDV den, bu işlemler için alış vesikaları üzerinde gösterilen KDV lerinin indirilmesi ve varsa bakiye verginin vergi dairesine ödenmesidir.) 17

18 Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası Vergilendirme Dönemi - Madde KDV vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının 3 er aylık dönemleridir. Ancak, Maliye Bakanlığı mükelleflerin yıllık gayri safi hâsılatlarına göre üç aylık vergilendirme dönemi yerine 1 er aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkilidir. (KDV nin vergilendirme dönemi kanuni olarak 3 aydır. Ancak MB, dönemi bu maddeden aldığı yetkiye dayanarak 1 ay yapmıştır.) 2. Aşağıdaki hallerde vergilendirme dönemi: a) Götürü usulde vergilendirilen mükellefler için bir takvim yılı, (Kalktı.) b) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar için 1 ay, (2 no.lu KDV beyannamesi ile.) c) İthalat, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde gümrük bölgesine girildiği veya gümrük bölgesinden çıkıldığı andır. ( 3 aylık olanlar: Uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı, şehirlerarası ve şehir içi yük (yolcu değil) taşımacılığı yapanlar, konut yapı kooperatifleri. 1. sınıf mükellefler 3 aylıktan yararlanamaz. 3 ve 1 aylık döneme tabi işleri birlikte yapanlar beyanlarını 1 aylık verirler.) Beyan Esası - Madde KDV, aksine hüküm olmadıkça mükelleflerin yazılı beyanları üzerine tarh olunur. 2. Bu kanunun 9. maddesinde belirtilen hallerde (vergi sorumluluğu) bu beyan, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından yapılır. 3. Herhangi bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmayan mükellefler de beyanname vermek mecburiyetindedirler. 4. İthalatta alınan KDV, gümrük giriş beyannamesindeki beyan üzerine, gümrük giriş beyannamesi verilmeyen haller ve motorlu kara taşıtları ile Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan yük ve yolcu taşımaları ile transit taşımalara ait KDV mükelleflerin yapacakları özel beyan üzerine tarh olunur. Bu fıkra hükmüne göre tarhiyata esas alınacak beyannamelerde, vergi matrahının unsurları ile vergi oranının açıkça gösterilmesi gereklidir. (İthalat ve transit taşımacılıkta özel beyanname verilir.) 5. Maliye Bakanlığı, bu Kanunun 17. maddesinin 1. fıkrasında sayılan (kamu ve kamu sayılan) kurum ve kuruluşlara sadece vergiye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemler için beyanname verdirmeye, beyanname yerine kaim olmak üzere işleme esas olan belgeleri kabul etmeye, bu mükelleflere ait verginin beyan ve ödeme zamanı ile tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Beyanname Verme Zamanı - Madde Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar KDV beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın 20. günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler. 2. KDV beyanının gümrük giriş beyannamesi veya özel beyanname ile yapılması gerektiği hallerde bu beyannameler vergi mükellefiyetinin başladığı anda ilgili gümrük idaresine verilir. 3. İşi bırakan mükellefin KDV beyannamesi, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın 20. günü akşamına kadar verilir. Mükellefin ölümü halinde, KDV beyannamesinin verilme süresine üç ay eklenecektir. Memleketi terk halinde, KDV beyannamesi, memleketi terke takaddüm eden 15 gün içinde verilecektir (Terkten önceki 15 gün içinde). Tarh İşlemleri Tarh Yeri - Madde KDV, mükellefin iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur. 2. Mükellefin, ayrı ayrı vergi dairelerinin faaliyet bölgelerinde iş yerleri varsa Gelir veya KV yönünden bağlı olduğu vergi dairesi tarafından tarh olunur. 3. Gayrimenkul teslimlerinde mükellefin istemi halinde, KDV beyan üzerine gayrimenkulün bulunduğu yer vergi dairesince tarh olunur. 4. İthalde alınan KDV ilgili gümrük idaresince tarh olunur. 5. İkametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait Katma Değer Vergisi de, ilgili gümrük idaresince tarh olunur. 18

19 (Müzayede salonunun bulunduğu yer, tarh yeridir.) Tarhiyatın Muhatabı - Madde 44 Katma Değer Vergisi, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzelkişiler adına tarh olunur. Şu kadar ki: a) Adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan birisi, b) Türkiye'de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler ile kanunî merkez veya iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayan tüzelkişilerde, (önce) bu kanuna göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu kişi; vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulan bir şahsın bulunamaması halinde, mükellefin Türkiye'deki daimî temsilcisi, Türkiye'de birden fazla temsilcisinin mevcudiyeti halinde mükellefin tayin edeceği temsilci; tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yapılmamışsa temsilcilerden herhangi birisi, daimî temsilci mevcut değilse işlemleri mükellef adına yapanlar, Tarhiyata muhatap tutulurlar. Tarh Zamanı - Madde 45 KDV beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takip eden 7 gün içinde tarh edilir. Verginin Ödenmesi Verginin Ödenmesi - Madde Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın 26. günü akşamına kadar ödemeye mecburdurlar. 2. İthalde alınan KDV, gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödenir. 3. Gümrük vergisine tabi olmayan ithalata ve ikametgâhı, kanunî merkezi ve iş merkezi yurt dışında bulunanlar tarafından motorlu kara taşıtlarıyla Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık ile transit taşımacılığa ait KDV, bu işlemlere ait özel beyannamelerin verilme süresi içinde ödenir. (Bu durumda özel beyanname verilme süresi gümrük bölgesine girilmesi ve gümrük bölgesinden çıkılması anıdır. Bu nedenle KDV gümrük bu anlarda beyanname verilmesi sırasında ödenir.) 4. Beyanname vermek mecburiyetinde olmayan mükelleflerin KDV, tarh süresi içinde ödenir. (Örneğin, müzayede salonu) Gümrük Makbuzu - Madde 47 İthal sırasında alınan KDV gümrük makbuzunda ayrıca gösterilir. Düzeltme İşlemleri - Madde 48 Bu kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eşyaların hiç alınmamış veya eksik alınmış KDV hakkında Gümrük Kanununa göre işlem yapılır. Ancak, indirim hakkı tanınan işlemlere konu eşyanın serbest dolaşıma girdiği tarihin içinde bulunduğu veya sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak vergi dairesine verilen beyannamelere göre ödenen KDV (sorumlu sıfatıyla ödenenler hariç), ithalde hiç ödenmemesi veya eksik ödenmesi nedeniyle tahsili gereken katma değer vergisinden düşülür. (yeni, ; 5228) İthal edilen eşyayla ilgili olarak; KDV den istisna olduğu halde yanlışlıkla alınan veya fazla alındığı anlaşılan KDV, indirim hakkına sahip olmayan mükelleflere, Gümrük Kanununa göre iade olunur. Teminatlı işlemler - Madde 49 Gümrük Kanunu ile diğer kanunlar gereğince gümrük vergisi teminata bağlanarak işlem gören her türlü madde ve kıymetlere ait KDV de aynı usule tabi tutulur. Muhatap - Madde Gümrükte tarh edilen KDV, tarh sırasında hazır bulunan mükellefe, kanunî temsilcisine, adına hareket eden komisyoncusu ile gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlara tebliğ edilir. 2. Bu tebliğ üzerine açılacak davalar için Gümrük Vergisinin tabi olduğu usul ve esaslar uygulanır. Matrah Farklarına Uygulanacak İşlemler - Madde 51 Mükelleflerin ithalde beyan ettikleri matrahla tahakkuk veya inceleme yapanların veyahut teftişe yetkili kılınanların buldukları matrahlar üzerinden hesaplanan vergi farkları hakkında Gümrük Kanunu uyarınca Gümrük Vergisindeki esaslar dairesinde ceza uygulanır. Maktu Vergi - Madde 52 19

20 Gümrük Vergisinin maktu olarak alındığı hallerde, tek ve maktu tarife, ithalde alınacak KDV de dahil edilmek suretiyle tespit olunur. Usul Hükümleri Fatura ve Benzeri Vesika Düzenlenmesi - Madde 53 Bu Kanunda geçen fatura vb. vesikalar tabiri VUK nda düzenlenen vesikaları ifade eder. Söz konusu vesikalar, VUK nun 229, 233, 234, 235 ve 236. maddelerinde fatura, perakende satış vesikası, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzu olarak düzenlenmiştir. Benzeri vesika tabiri, VUK nda düzenlenmemekle beraber, faturanın tüm unsurlarını taşıyan hakediş belgelerini de kapsamaktadır. (G.T. 34). KDV mükellefleri, düzenleyecekleri bu vesikalarda KDV ni hesaplayıp, satış bedelinden ayrı olarak göstereceklerdir. Ancak, KDV Kanununa göre, telafi edici vergilendirme usulüne tabi mükelleflerin mal satışları sırasında düzenleyecekleri vesikalarda, KDV hesaplanmayacak ve gösterilmeyecektir. Ayrıca, götürü ticaret ve serbest meslek erbabı ve götürü usulüne tabi çiftçilerden mal satın alanlar veya iş yaptıranlar, satın aldıkları mal veya yaptırdıkları işler karşılığında düzenleyecekleri gider pusulası ve müstahsil makbuzunda da KDV hesaplanmayacak ve gösterilmeyecektir. Dolayısıyla bu mükelleflerden mal ve hizmet satın alanların indirim hakları bulunmamaktadır. Kayıt Düzeni - Madde KDV mükellefleri, tutulması mecburî defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkân verecek şekilde düzenlerler. Bu kayıtlarda en az aşağıdaki hususların açıkça gösterilmesi şarttır: a) Vergi konusu işlemlerin mahiyeti, vergisiz tutarları, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarları, b) Vergiden istisna edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahiyeti ve ayırımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarı, c) İndirim konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi miktarları, (Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi veya sair sebeplerle matrah ve indirim miktarlarında vuku bulan değişiklikler ile ödenen, iade olunan ve terkin edilen katma değer vergisi kayıtlarda açıkça gösterilecektir.) d) Matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergiler. 2. Emtia üzerine iş yapanlar, emtia envanterinde veya envanter defterinde, hesap dönemi sonunda mevcut emtiayı KDV ne tabi olan ve olmayanlar itibariyle tefrik edip göstermeye mecburdurlar. Vergi Teminatı - Madde 55 Mükelleflerin fabrika, imalathane, ticarethane, şube satış mağazası ve depolarında mevcut ilk madde, yarı mamul ve mamul madde stokları, üçüncü şahıslara satılmış veya rehin edilmiş olsa dahi, KDV ile zam ve cezaların teminatı hükmünde olup, bedellerinden ilk önce sözü edilen hazine alacağı tahsil olunur. Çeşitli Hükümler Asgari randıman oranları ve birim satış bedelleri Madde 56 Verginin Etikette Gösterilme Mecburiyeti - Madde Perakende satışı yapılan mallara ait etiketlerde, KDV nin satış fiyatına dahil olup olmadığı açıkça belirtilir. Vergi satış fiyatından hariç ise miktarı ayrıca gösterilir. 2. Katma Değer Vergisinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde yukarıdaki hüküm uygulanmaz. (Kanunun 20/4 maddesine göre, belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli KDV dahil edilerek tespit olunacak ve vergi ayrıca gösterilmeyecektir. Keza yolcu biletlerinde de KDV nin ayrıca gösterilmesi gerekmemektedir.) Verginin Gider Kaydedilemeyeceği - Madde 58 Mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV ile mükellefçe indirilebilecek KDV, Gelir ve KV matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez. (Madde hükmünün düzenleniş amacı, mükellefin üstünde yük olarak kalmayacak verginin, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabulünün önlenmesidir. 20