ESKİ VE YENİ DEPREM YÖNETMELİĞİNE GÖRE YAPILMIŞ İKİ YAPIDA EK KAT İLAVESİNİN 2007 DEPREM YÖNETMELİĞİ İLE İRDELENMESİ

Transkript

1 ESKİ VE YENİ DEPREM YÖNETMELİĞİNE GÖRE YAPILMIŞ İKİ YAPIDA EK KAT İLAVESİNİN 2007 DEPREM YÖNETMELİĞİ İLE İRDELENMESİ ÖZET: Ali DOĞAN 1, Nurullah KARACA 2 ve Tülin KARADENİZ 3 1 Yardımcı Doçent Doktor, İnşaat Müh. Bölümü, İskenderun Teknik Üniversitesi, İskenderun 2 Araştırma Görevlisi, İnşaat Müh. Bölümü, İskenderun Teknik Üniversitesi, İskenderun 3 İnşaat Mühendisi, Hatay nurullah.karaca@iste.edu.tr Bu çalışmada Hatay ilinde bulunan 2 katlı mevcut iki adet yapı ele alınmıştır. İncelenen yapılardan ilki 2007 deprem yönetmenliğine göre yapılmış bir yapı olup mevcut haliyle çözülmüştür. Daha sonra bölgedeki imar değişimi sonucu, yapının bulunduğu parsele kat ilavesi için izin verilmiştir. Yeni imar duru dikkate alınarak ve duyulan ihtiyaçtan dolayı yapıya kat ilavesi yapılmış ve asansör perdesi eklenmiştir. Yapıya kat eklenmeden önceki ve kat eklendikten sonraki durlar için çözümler yapılarak asansör perdesinin yapı hasar duruna etkisi irdelenmiştir. İncelenen yapılardan ikincisi eski yönetmeliğe tabi olan bir yapı olup yeni yönetmeliğe göre çözümleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yapının yetersiz olduğu tespit edilmiş ve belli bölgelere gerekli güçlendirmeler yapılmıştır. Bu veriler ışığında, yapılara uygulanan güçlendirmeler sonucunda, yapıların can güvenliğini sağladığı saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Yeni ilave, az ve orta katlı yapılar, 2007 Deprem Yönetmeliği. EXAMINATION OF ADDITIONAL FLOOR IN TWO BUILDINGS DESIGNED WITH THE OLD AND NEW EARTHQUAKE REGULATIONS ACCORDING TO THE 2007 EARTHQUAKE ABSTRACT: In this research, two existing 2 story buildings located in Hatay were chosen as a case study. The first of the structures examined was constructed according to the 2007 earthquake regulations and was analyzed according to the current situation. Later, the result of the change in the construction of the region allowed addition of floors to the building. The floor and the elevator shear walls have been added considering the new zoning situation and due to the need. The effects of the elevator shear wall on the damage condition of the building were investigated for the cases before and after the floor was added. The second of the examined structures is a structure which is subject to the old regulation and the solutions are made according to the new regulation. As a result of analyzes made, it was determined that the construction was inadequate and necessary reinforcements were made in certain areas. In this light of the data, as a result of the strengthening applied to the structure, it has been determined that the structures satisfy life safety performance. KEY WORDS: New adding, low and middle story building, 2007 earthquake regulations.

2 1. GİRİŞ Aktif bir deprem kuşağı üzerinde yer alan ülkemizde çok kısa zaman periyotları içerisinde yıkıcı depremler meydana gelmiştir. Bu yıkıcı depremler eski çağlardan beri büyük coğrafi değişimlere ve zararlara sebep olmuştur. Ülkemizde meydana gelen bu depremlerde, birçok betonarme konut yapısal özelliklerinin yetersizliklerinden dolayı önemli derecede maddi hasar ve can kayıplarına neden olmuştur. Ülkemizde 2005 yılı ortalarında taslak olarak gündeme gelen Afet Yönetmeliğine mevcut binaların değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi için yeni bir bölüm eklenmiş, daha sonraki ikinci çalışmada Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik te 7. bölüm olarak yayınlanmıştır. Bu çalışmada kullanılan binaların deprem güvenliği, son yönetmelikte verilen deprem etkileri ve hedeflenecek performans düzeyleri esas alınarak irdelenmiştir (İnel 2007). Araştırmacılar güçlendirme hakkında pek çok araştırma yapmışlardır (Yıldırım 2013, Kaplan 2005, Bilgin 2006, Özmen 2011, İnel 2008). Yapılarda güçlendirme çalışmaları ile ilgili yor yapabilmek ve hasar durları ile ilgili fikir sahibi olabilmek için belli kriterler belirlenmesi gerekmektedir. Bu kriterlerle ilgili TDY bir ölçek belirlemiştir. Tablo 1-2 de bu derecelendirme sistemi görülmektedir. Bu sayede yapıların güçlendirmeye ihtiyaç duyup duymadığı, hasar durlarına göre tespit edilebilmektedir. Tablo TDY Göre kirişler için izin verilen en büyük hasar oranları Kirişler İçin İzin Verilen En Büyük Hasar Oranları Bina Performans Düzeyi Hasar Bölgesi in Hasar Bölgesi İleri Hasar Bölgesi Göçme Hemen Kullanım %90 %10 Can Güvenliği %70 %30 Göçmenin Önlenmesi %80 %20 Tablo TDY kolonlar için izin verilen en büyük hasar ve kesme kuvveti oranları Kolonlar İçin İzin Verilen En Büyük Hasar Ve Kesme Kuvveti Oranları Bina Performans Düzeyi Hasar in Hasar İleri Hasar Bölgesi Göçme Bölgesi Bölgesi Hemen Kullanım %100 Can Güvenliği Kuvveti Oranı >%80 (En Kuvveti Oranı <%20 Üst Katta >%60) (En Üst Kata <%40) Göçmenin Önlenmesi 2. ARAŞTIRMA VE BULGULAR Kuvveti Oranı >%80 (En Üst Katta >%60) Kuvveti Oranı <%20 (En Üst Kata <%40) 2.1.Örnek 1: Hatay ili Arsuz ilçesinde bulunan 2 katlı mevcut bir yapıda incelemelerde bulunuldu (Şekil 1). Bu yapı 2007 deprem yönetmenliğine uygun şekilde statik-betonarme projesine uygun olarak yapılmış bir yapıdır. Bölgedeki imar değişimi sonucu yapının bulunduğu parsele bir kat ilave müsaadesi verilmiş ve bunun üzerine yapıya bir kat daha eklemek istenmiştir. Yapının 2 katlı mevcut haliyle ve ilave katlı haliyle çözümleriyapılmadan önce bilgi toplanması aşamasına geçilmiştir. Yapıdan elde edilen bilgiler şöyledir; Kolon ebatları çeşitli, yer yer 25/70-30/80 olduğu ve projesine uygun şekilde dizayn edildiği, döşeme sisteminin asmolen olduğu tespit edildi. Beton sınıfının C20 ve çelik sınıfının S420 olduğu tespit edildi. Yapının projesinin bilgisayar ortamında hazırlanmış eski dokümanları alındı. Yapının mimari projesi de tekrardan 3 kata göre düzenlendi (Şekil 2). Yapıdan bilgi toplanmasından sonra yapının statik-betonarme projesinin 2007 deprem yönetmenliğine göre performans analizlerinin yapılması aşamasına geçildi.

3 İncelenen yapı önce 2 katlı olarak mevcut haliyle mod birleştirme yöntemiyle çözüldü. Bu şekilde 2007 deprem yönetmenliğinin tasarım depremine göre konutlarda sağlanması gereken can güvenliği hedef performansı kriterini sağladığı görüldü. Yapının bu haliyle herhangi bir güçlendirmeye ihtiyaç duymadığı anlaşılmıştır. Yapı sahibinin kendi ihtiyaçları doğrultusunda kat ekleme isteğinden dolayı ilave kat eklenerek, 3 katlı yapının analizleri tekrardan mod birleştirme yöntemiyle gerçekleştirildi. Bu yeni durda da yapının can güvenliği hedef performans kriterini sağladığı görüldü. Fakat yapının projesinin 3 kata çıkması başka bir sorun oluştu. Yapıya imar yönetmenliğine göre bir asansör yapılması gerekliydi. Bunun üzerine yapıya bitişik olarak bir asansör yeri, perdesi ve sahanlığı eklendi. Analizler tekrarlandı. Yapılan performans analizi sonucunda yapının projesinin can güvenliği hedef performans kriterini sağladığı ancak yapıya eklenen P1 perdesinin gevrek kırılmaya yol açtığı görüldü. Bu olsuz duru düzeltmek için perdenin etriye çapının yükseltilmesi yoluna gidildi ve yapılan yeni çözümlemelerden sonra olsuz dur düzeltildi. Şekil 1. 2 Katlı ve asansör perdesi eklenmemiş yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü Yapıya eklenen asansör perdesinin yapıya ollu etki sağladığı düşünülse bile perdenin yeri yapıda olsuz etkilere sebep olabilir. Tablo 3a ve 3b bu dura güzel bir örnektir. Tablo 3a, yapıya perde eklenmeden önce yapılan analizler sonucunda elde edilen burulma düzensizlik tablosudur. Görülmektedir ki yapıda herhangi bir burulma düzensizliği yoktur. Tablo 3b ise yapıya perde eklendikten sonra yapılan analizler sonucu elde edilen burulma düzensizlik tablosudur. Bu tabloda ise perde eklenmesinin yapıda bazı katlarda burulma düzensizliğine sebep olduğu görülmektedir. Buradan anlaşılabilir ki yapı can güvenliği kriterini sağlamış olsa bile eklenen perdenin yeri önemlidir.

4 Şekil 2. 3 Katlı ve asansör perdesi eklenmiş yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü Tablo 3a. Örnek 1 asansör perdesi eklenmemiş durda öteleme ve düzensizlik kontrolleri Kat Genel Ayarları X Yönü Y Yönü Kat h i(max) i(min) i(ort) Düzensizlik i(max) i(min) i(ort) Düzensizlik [m] [mm] [mm] [mm] bi bi>1.2 [mm] [mm] [mm] bi bi> KAT /S /S Yok 38.54/S /S Yok 1. KAT / S / S Yok 52.20/ S /S Yok ZEMIN KAT /SZ / SZ Yok 39.12/ SZ /SZ Yok 1.BODRUM /SB / PB Yok 0.43/ SB /PB Yok Tablo 3b. Örnek 1 asansör perdesi eklenmiş öteleme ve düzensizlik kontrolleri Kat Genel Ayarları X Yönü Y Yönü Kat h i(ort) Düzensizlik i(min) i(ort) Düzensizlik i(max) [mm] i(min) [mm] bi i(max) [mm] bi [m] [mm] bi>1.2 [mm] [mm] bi> KAT-RD /P /S Yok 25.25/S /P Yok 2. KAT-RD / S / S Yok / S /S Yok 1. KAT-RD / P / S Yok / S /P Yok 1. KAT-RD / S / S Yok / S /S Yok ZEMIN KAT-RD /PZ / SZ Yok / SZ /PZ Yok ZEMIN KAT-RD /SZ / SZ Yok /SZ /SZ Var 1.BODRUM-RD / SB / PB Yok 0.66 / PB /SB Yok 1.BODRUM-RD / SB /PB Yok 0.63 / SB /PB Yok Tablo 4. Örnek 1 + EX doğrultusu - % cinsinden hasar oranları Durlar 2 Katlı- 1.Dur (Mevcutlu) 3 Katlı- 2.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-3.Dur ( Kat Eleman Tipi in e in e in e Kiriş Kolon Kiriş Kolon Kiriş Kolon

5 Tablo 5. Örnek 1 - EX doğrultusu - % cinsinden hasar oranları Durlar 2 Katlı- 1.Dur (Mevcutlu) 3 Katlı- 2.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-3.Dur ( Kat Eleman Tipi in e in e in e Kiriş Kolon Kiriş Kolon Kiriş Kolon Tablo 6. Örnek 1 + EY doğrultusu - % cinsinden hasar oranları Durlar 2 Katlı- 1.Dur (Mevcutlu) 3 Katlı- 2.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-3.Dur ( Kat Eleman Tipi in e in e in e Kiriş Kolon Kiriş Kolon Kiriş Kolon Tablo 7. Örnek 1 - EY doğrultusu - % cinsinden hasar oranları Durlar 2 Katlı- 1.Dur (Mevcutlu) 3 Katlı- 2.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-3.Dur ( Kat Eleman Tipi in e in e in e Kiriş Kolon Kiriş Kolon Kiriş Kolon Yapıya ilave kat eklenmesinin hasar durunu bir miktar arttırmıştır. Buna ek olarak yapıya perde eklenmesi ile %4 oranında ileri hasar duru oluşmuştur (Tablo 4-5). Perde eklenmesinin yapıya olsuz etki yaptığı ve burulma düzensizliğinin sebebinin bu durdan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu dur göstermektedir ki perdenin yeri yapının davranışını ollu etkileyebildiği gibi olsuzda etkileyebilmektedir. Bu sebeple yapı güçlendirmelerinde perdenin yeri mümkün olduğu kadar dikkatli seçilmelidir. Analiz sonucu yapıda gevrek eleman var olduğu görülmektedir. Gevrek eleman oluşması istenmeyen bir durdur. İstenmeyen bu duru ortadan kaldırmak için gevrek elemanlarda etriye sıklaştırması yapılmıştır. Yapıya Y yönünde perde eklenmesi, her katta yapıyı ollu etkilemiş özellikle kolonlardaki belirgin hasarın, 1. katta bir kısmını diğer katlarda ise tamamını minim hasar duruna kaymıştır. Kirişlerde ise belirgin hasar yüzdelerinde dikkate değer azalmalar meydana gelmiştir (Tablo 6-7). + EY yönünde, yapının 2 katlı durdan 3 katlı dura geçerken her ne kadar can güvenliği (her iki durda da) sağlanmış olsa da kat ilavesi kolonlarda belirgin hasarı arttırmıştır. Kirişlere fazla bir etkisinin olmadığı görülmektedir (Tablo 6). EX yönünde her ne kadar 2 katlı ve üç katlı durlarda can güvenliği sağlasa da yapının üç kata çıkması kirişleri pek etkilemezken kolonları olsuz etkilemiştir. in hasarın kolonlarda artığı gözlemlenmektedir. Yapıya

6 Y yönünde perde eklendiği için EX yönü bu duru da ollu etkilenmekle beraber azda olsa 2. Normal katta perdenin ollu etkilediği (yapıya ) gözlemlenmektedir. Sonuçta yapının her durda can güvenliğini sağladığı görüldü. Bunun dışında gevrek elemanlarda etriye sıklaştırmasının önemi anlaşıldı. Depreme dayanıklı yapı tasarımında ya da mevcut yapıların deprem bakımından güçlendirilmesinde betonarme perde duvarlar efektif bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak yapıya her ne kadar güçlendirme perdesi uygulansa da yapının uygun olmayan yani düzensizlik ortaya çıkaracak bölümlerine perde eklenmemelidir. Tablo 3b den görülmektedir ki Y yönünde zemin katta perdenin eklenmesinden sonra burulma düzensizliği ortaya çıkmıştır. 2.2.Örnek 2 Hatay ili İskenderun ilçesinde bulunan, zemin ve normal kattan oluşan, 2 katlı bir yapı incelenmiştir (Şekil 3). Bu yapı ilk yapıldığında zemin ve 1. katı mevcut olup imarı 3 katlı olmasına rağmen son katı yapılmamıştır. Yapı ruhsat tarihinin 5 yılı aşmasından dolayı yapı üzerine ek bir kat yapılması için, yapı ruhsatının dolaysıyla projelerinin yenilenmesi gerekmiştir. Yapının statik-betonarme projelerinin yenilenmesi için 2007 deprem yönetmenliğe göre dizaynının yapılması için yapıdan bilgi toplanmıştır. Yapı yapım tarihi itibariyle 1975 afet yönetmenliğine göre inşa edildiği bilinmektedir. Bu yüzden, yapının eski statik-betonarme projeleri incelenmiş, yapıdan karot nuneleri alınmış ve beton sınıfının C20 ve çelik sınıfının S220 olduğu tespit edilmiştir. Bilgi toplama aşamasından sonra mevcut yapının 2 katlı olarak projesinin mevcut haline uygun şekilde dizaynı yapıldı. Eski projesinden veriler bilgisayar programına işlendi. Orta bilgi düzeyi seçildi. Yapı konut yapısı olduğu için yönetmeliğine göre can güvenliği performans analizi hedef kriterini sağlaması yeterliydi. 2 katlı mevcut yapının bilgisayar ortamında dizaynından sonra analiz aşamasına geçildi. Öncelikle mod birleştirme yöntemiyle dinamik analizi yapıldı. Daha sonra performans analizine geçildi. Sonuçta yapının performans analizi sonucunda göçmede olduğu tespit edildi. Ayrıca göçme durunda olan yapının mevcut haline risk analizi de yapılmış olup riskli çıktığı da tespit edilmiştir (Tablo 8). Daha sonra yapının mevcut haline güçlendirme yapılması kararı alındı ve analiz raporunda kesme hasarı tespit edilen S6 ve S9 kolonlarına L şeklinde betonarme kanat eklendi. İki kolonun arasına y doğrultusunda P1 perdesi eklenerek kolonların birbirlerine bağlanması ile güçlendirme sona erdirildi. Yapıya yapılan güçlendirme ekleri mimari olarak yapıdaki en uygun yer olan merdiven sahanlığı kenarına yapıldı (Şekil 4). 2 katlı yapını güçlendirilmesi sonucunda analizler tekrarlandı ve performans analizi hedef kriteri olan can güvenliği kriterinin sağlandığı görüldü. Ayrıca güçlendirilme yapılmamış 3 katlı yapının performans davranışını görebilmek için yapı güçlendirmesiz 3 katlı çözüldü (Şekil 5). Bu durda 3 katlı güçlendirmesiz yapının göçme durunda olduğu tespit edilmiştir. Bu yüzden 3 katlı yapının ilk 2 katına 2 katlı yapıdaki gibi güçlendirmeler uygulandı fakat üçüncü kat yeni yapılacağından dolayı son kata güçlendirme uygulanmadı (Şekil 6). Yapılan bu işlemlerin amacı yapı 2 ve 3 katlı durda iken yapının güçlendirmeli ve güçlendirmesiz durlarını ayrı ayrı görebilmektir. 3 katlı yapıya yapılan bu güçlendirmeden sonra yapı can güvenliği hedef kriterini sağlamadı. Bunun üzerine, yapının performans analizi hedef kriteri olan can güvenliğini sağlayabilmesi için ikinci bir güçlendirme yapılması yoluna gidildi. Bu amaçla, daha önce eklenmiş olan Y yönündeki perdeye dik doğrultuda X yönünde kısa bir güçlendirme perdesi daha eklendi (Şekil 7). Analizler tekrarlandı ve yapının projesinin can güvenliği hedef kriterini sağladığı gözlemlendi.

7 Tablo 8. Örnek 2 Risk Değerlendirmesi - ZEMİN KAT Risk Değerlendirmesi - ZEMİN KAT Eksenel basınç gerilmeleri ortalaması : tf/m² 0.65*fcm : tf/m² 0.1*fcm : tf/m² Kat kesme kuvvetleri oranı sınır değeri: 0.35 Risk sınırını aşan eleman sayısı : 15 Toplam eleman sayısı : 17 En büyük m değeri 4.76 (SZ01) [+EX] - Risk sınırını aşan kolon ve perdelerin kesme kuvvetleri toplamı / Toplam kat kesme kuvveti : / tf [+EX] - Kat kesme kuvveti oranı : > 0.35 [-EX] - Risk sınırını aşan kolon ve perdelerin kesme kuvvetleri toplamı / Toplam kat kesme kuvveti : / tf [-EX] - Kat kesme kuvveti oranı : > 0.35 [+EY] - Risk sınırını aşan kolon ve perdelerin kesme kuvvetleri toplamı / Toplam kat kesme kuvveti : / tf [+EY] - Kat kesme kuvveti oranı : > 0.35 [-EY] - Risk sınırını aşan kolon ve perdelerin kesme kuvvetleri toplamı / Toplam kat kesme kuvveti : / tf [-EY] - Kat kesme kuvveti oranı : > 0.35 Şekil 3. 2 Katlı güçlendirmesiz yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü

8 Şekil 4. 2 Katlı tek doğrultulu perde güçlendirmeli yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü Şekil 5. 3 Katlı güçlendirmesiz yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü

9 Şekil 6. 3 Katlı tek doğrultulu perde güçlendirmeli yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü Şekil 7. 3 Katlı çift doğrultulu perde güçlendirmeli yapı örneğinin kalıp planı ve 3 boyutlu görüntüsü

10 Durlar 2 Katlı 1.Dur (Mevcutlu) Kat Eleman Tipi Mini Belir m gin e Tablo 9. Örnek 2 + EX doğrultusu - % cinsinden hasar oranları 2 Katlı- 2.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek u i m n 3 Katlı-3.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-4.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek u i m n 3 Katlı-5.Dur (Güçlendirmeli-Çift in e e Mini Belir Göç İleri m gin me e Kiriş Kolon Panel Kiriş Kolon Panel Kiriş Kolon Durlar Kat Eleman Tipi Kiriş Katlı 1.Dur (Mevcutlu) Tablo 10. Örnek 2 - EX doğrultusu - % cinsinden hasar oranları İleri Göç in me 1 2 Katlı- 2.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek i n e 3 Katlı-3.Dur (İlave Katlı) İleri Göç in me 2 3 Katlı-4.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek i n e 3 Katlı-5.Dur (Güçlendirmeli-Çift in e Kolon Panel Kiriş Kolon Panel Kiriş Kolon EX doğrultusunda 1. normal katta kolonlarda ileri hasar duru gözlemlenmektedir. Yapıya güçlendirme eklerin yapılmasıyla ileri hasar duru ortadan kalkmıştır. Yapının 3 katlı duru en olsuz durdur. Yapının kirişlerinde göçme duru vardır. Yapıya 2 katlı durda yapılan güçlendirmeler bile yeterli gelmemiştir. Göçme duru devam etmiş bunun üzerine X yönünde yeni bir perde eklenmiştir. Bu perdenin yapıya eklenmesiyle yapının olsuz duru ortadan kalkmıştır. Göçme ve ileri hasar durları kolon ve kirişlerde olmak üzere ortadan kalkmıştır.

11 Durlar 2 Katlı 1.Dur (Mevcutlu) Tablo 11. Örnek 2 + EY doğrultusu - % cinsinden hasar oranları 2 Katlı- 2.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek i n 3 Katlı-3.Dur (İlave Katlı) 3 Katlı-4.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek i n 3 Katlı-5.Dur (Güçlendirmeli-Çift in e Kat Eleman Tipi İleri Göç e İleri Göç in me in me e Kiriş Kolon Panel Kolon Kesm Panel Kesm Kiriş Kolon Panel Kiriş Kolon EX doğrultusundan farklı olarak + EY doğrultusunda sadece 1. normal katta kirişlerde ileri hasar görülmüştür. Güçlendirmelerin yapılmasıyla ileri hasar duru ortadan kalkmıştır. Kat Durlar 2 Katlı 1.Dur (Mevcutlu) Eleman Tipi in Tablo 12. Örnek 2 - EY doğrultusu - % cinsinden hasar oranları İleri Gö çm e 2 Katlı- 2.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek in e 3 Katlı-3.Dur (İlave Katlı) İleri Göç in me 3 Katlı-4.Dur (S6-S9 Güçlendirmeli-Tek in e 3 Katlı-5.Dur (Güçlendirmeli-Çift in e Kiriş Kolon Panel Kiriş Kolon Panel Kuvveti Kiriş Kolon Kuvveti

12 Tablo 13a. Perde eklenmeden önce B2-komsu katlar arası rijitlik düzensizliği (yuşak kat) Kat Genel Ayarları X Yönü Y Yönü Kat h i(ort) i (i + 1) Düzensizlik i(ort) i (i + 1) ki( + / - Düzensizlik ki( +/ - ) [m] [mm] hi h(i + 1) ki>2 [mm] hi h(i + 1) ) ki>2 2. KAT / 0.53 Yok / 0.56 Yok 1. KAT /1.12 Yok /1.02 Yok ZEMIN KAT / - Yok / - Yok Tablo 13b. Perde eklendikten sonra B2-komsu katlar arası rijitlik düzensizliği (yuşak kat) Kat Genel Ayarları X Yönü Y Yönü Kat h i(ort) i (i + 1) ki( +/ - ) Düzensizlik i(ort) i (i + 1) Düzensizlik ki( + / - ) [m] [mm] hi h(i + 1) ki>2 [mm] hi h(i + 1) ki>2 2. KAT / 1.27 Yok /3.35 Var 1. KAT /1.34 Yok /1.70 Yok ZEMIN KAT / - Yok / - Yok Özetle mevcut yapı eski yönetmeliğe tabi olduğundan dolayı kat ilavesi yapıldığında 2007 TDY ye göre can güvenliği kriterini sağlamamıştır. Bu yüzden yapıya her yönde bir tane olmak üzere güçlendirme perdesi eklenmiş ve iki adet kolona mantolama yapılmıştır. 3. SONUÇLAR: Örnekler incelendiğinde yapıya uygulanacak güçlendirme yapının mimarisine uygun olabilir. Yapıya güçlendirme perdesi uygulanacaksa perdenin konu önemlidir. Güçlendirme perdesi yapıda düzensizlik duru ortaya çıkarabilmektedir (Tablo 3b -13a-b). Bu sebeple perdenin yapıya olsuz etkide bulunabileceği de unutulmamalıdır. Güçlendirme yapılırken uygun yerlerin tespit edilmesi ve uygun yöntemlerin seçimi hem maliyet bakımından hem de yapıya gereksiz yüklerin yüklenmemesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. 4. KAYNAKLAR Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, (2007). İnel, M., Bilgin, H. ve Özmen, H. B. (2007). Orta yükseklikteki betonarme binaların deprem performanslarının afet yönetmeliğine göre tayini. Mühendislik Bilimleri Dergisi 13:1, Yıldırım, S., Aşık, G., Erkuş, B. ve Tonguç, Y. İ. (2013). Sismik sönümleyici ve klasik güçlendirme yöntemlerinin karşılaştırılması. 2. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı. Kaplan, H., Tama, Y. S., Yılmaz, S. (2005). Yapıların üst rijit kat oluşturularak güçlendirilmesi. Deprem Sempozyu. Bilgin, H., İnel, M. ve Özmen, H. B. (2006). Orta katlı betonarme yapıların deprem performansları. Yapısal Onarım ve Güçlendirme Sempozyu. Özmen, H. B. (2011). Düşük ve Orta Yükseklikteki Betonarme Yapıların Deprem Performanslarını Etkileyen Faktörlerin İrdelenmesi. Doktora Tezi, İnşaat Müh. Bölümü, Pamukkale Üniversitesi, Denizli. İnel, M., Bilgin, H. ve Özmen, H. B. (2008). Orta yükseklikli binaların Türkiye de yaşanan son depremlerdeki performansı. İMO Teknik Dergi 284,