80 li, 90 lı ve 2000 li Yıllarda Televizyon Reklamlarında Erkek Olmak

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "80 li, 90 lı ve 2000 li Yıllarda Televizyon Reklamlarında Erkek Olmak"

Müge Candan
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 80 li, 90 lı ve 2000 li Yıllarda Televizyon Reklamlarında Erkek Olmak Yazar Aykut Sığın ISBN: Baskı Eylül, 2018 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 279 Web: grafikeryayin.com Kapak, Sayfa Tasarımı, Baskı ve Cilt Grafik-Ofset Matbaacılık Reklamcılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 1. Cadde Sokak No: (Oğuzlar Mahallesi) Balgat-ANKARA Tel : Pbx Faks : grafiker@grafiker.com.tr Web : grafiker.com.tr

2 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ GİRİŞ BÖLÜM CİNSİYET, TOPLUMSAL CİNSİYET VE ERKEKLİK OLGULARI 2.1. Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Kavramları Toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumuna ilişkin başlıca kuramlar Psikanalitik kuram Sosyal Öğrenme kuramı Bilişsel Gelişim kuramı Toplumsal cinsiyet şeması kuramı Sosyal bilişsel kuram Toplumsal Cinsiyet Çalışmalarının Dönüşüm Süreci: Kadından Erkeğe Feminist kuram Queer kuram Erkeklik Olgusu ve Erkekliğin Farklı Biçimleri Cinsiyet rolü kuramında erkeklik Hegemonik erkeklik Mozaik erkeklik İşbirlikçi erkeklik Marjinal erkeklik Madun erkeklik Protest erkeklik Hipererkeklik Kapsayıcı erkeklik Görünmez erkeklik Metroseksüel erkeklik

3 AYKUT SIĞ IN 2.4. Ataerkil İdeoloji Dünyada ve Türkiye de Erkeklik Çalışmaları Kuzey Amerika da erkeklik çalışmaları Türkiye de erkeklik çalışmaları BÖLÜM KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI VE TOPLUMSAL YAŞAM Kitle İletişim Araçlarının Toplumsal Yaşamdaki Önemi Frankfurt Okulu, kültür endüstrisi, kitle kültürü ve medya Yazılı medya ve toplum Görsel medya ve toplum Pierre Bourdieu ve Televizyon Üzerine Televizyon reklamları İşitsel medya ve toplum Sosyal medya ve toplum Medyada Toplumsal Cinsiyet ve Erkeklik Temsilleri Beden Sosyolojisi ve Göstergelerin Çözümlenmesi: Göstergebilim Cinsiyetçi Söylem ve Toplumsal Cinsiyetin Dil ile İmtihanı Erving Goffman ve Cinsiyete Yönelik Reklamlar BÖLÜM 80 Lİ, 90 LI VE 2000 Lİ YILLARDA TELEVİZYON REKLAMLARINDA ERKEK OLMAK 4.1. Reklamların Analizi li yıllarda gösterilen televizyon reklamlarının analizi Lee Cooper (pantolon) reklamı Jvc (televizyon) reklamı Saba (televizyon) reklamı Toshiba (video oynatıcı) reklamı Mitsubishi Colt (araba) reklamı Akfa (salça) reklamı...141

4 80 Lİ, 90 LI VE 2000 Lİ YILLARDA TELEVİ ZYON REKLAMLARINDA ERKEK OLMAK Ema (nebati yağ) reklamı Tütünbank (banka) reklamı Perma-Sharp (tıraş bıçağı) reklamı Dinarsu (halı) reklamı Tan (gazete) reklamı Alo (çamaşır deterjanı) reklamı Mitsubishi Maraton (otobüs) reklamı Bio Tursil (çamaşır deterjanı) reklamı BPSuperV (motor yağı) reklamı Reward for Men (deodorant) reklamı Oba (makarna) reklamı Tamek (meyve suyu) reklamı Hıbır (dergi) reklamı (1) Hıbır (dergi) reklamı (2) lı yıllarda gösterilen televizyon reklamlarının analizi Sana (tereyağı) reklamı Pepsi (kola) reklamı Yaşar (boya) reklamı Arçelik (beyaz eşya) reklamı Posta (gazete) reklamı Pamukbank (banka) reklamı Pril (bulaşık deterjanı) reklamı Turkcell (telefon operatörü) reklamı YapıKredi (banka) reklamı Spor (gazete) reklamı Derby (tıraş bıçağı) reklamı Aromel (kozmetik) reklamı Mobil 1 (motor yağı) reklamı Murat 124 (araba) reklamı YapıKredi (banka) reklamı Vitra (banyo ürünleri) reklamı Hürriyet (gazete) reklamı Demirdöküm (şofben) reklamı Kelebek (mobilya) reklamı Mis (süt) reklamı

5 AYKUT SIĞ IN li yıllarda gösterilen televizyon reklamlarının analizi Arko Men (duş jeli) reklamı Arko (tıraş ürünleri) reklamı Dove Men (bakım ürünleri) reklamı Biscolata Starz (bisküvi) reklamı Casper Via V9 (akıllı telefon) reklamı Çamlıca (gazoz) reklamı Derimod (ayakkabı) reklamı Okey (prezervatif) reklamı Signal White Now Men (diş macunu) reklamı Hobby for Men (bakım ürünleri) reklamı Huggies (bebek bezi) reklamı İstikbal (mobilya) reklamı Kiğılı (erkek giyim) reklamı Nivea Men Creme (krem) reklamı Blade Roller (bakım ürünleri) reklamı Algida (dondurma) reklamı Rodeo (çikolata) reklamı Clear Men (şampuan) reklamı Wapps (çikolata) reklamı Toyota Hilux (araba) reklamı SONUÇ VE DEĞERLENDİRME KAYNAKLAR...269

6 ÖN SÖZ* Erkek Önemli akademik çevrelere göre, tarihsel süreçte iki cinsiye en hep daha bağımsız, sert, kendinden emin, baskın ve baskıcı olanı. Baba, oğul, dede, amca, dayı Özellikle neo-liberal atılımlardan önce iş yaşamında daha aktif, genel olarak da kamusal alanda varlığını daha kolay gösterebilen cinsiyet. İşçi, şoför, itfaiyeci, web tarasımcısı Yakın dönemde ise hemşire ve yaşam koçu. Toplumsal cinsiyet çalışmalarına bakıldığındaysa erkeğin genel olarak kadından daha az çalışma konusu olarak ele alındığı görülmektedir. Söz konusu çalışmalar büyük ölçüde feminist bir bakış açısıyla yürütülmüş ve bu gibi durumlarda referans noktası her zaman için kadın olmuştur. Ta ki 1970 li yıllarda Kuzey Amerika da erkeklik çalışmaları bağımsız bir alan olarak gündeme gelene kadar... Erkeklik çalışmalarının akademik bir disiplin olarak ortaya çıkmasıyla birlikte, toplumda değişen erkeklik rolleri ve erkekliğe ilişkin kalıpyargılar, farklı erkek olma biçimleri olarak açıklanabilecek erkeklikler ve erkek kimlikleri, medyada erkekliklerin temsili gibi çeşitli konular irdelenir hâle gelmiş, erkekler akademik alanda da net bir görünürlük kazanmışlardır. 7 Mevcut çalışma 1980 ler, 1990 lar ve 2000 lerde erkeklerin Türkiye de gösterilen televizyon reklamlarında hangi biçimlerde temsil edildiğine odaklanmıştır. Farklı erkeklikler araba reklamlarından banka reklamlarına, çikolata reklamlarından tıraş ürünü reklamlarına varıncaya kadar çeşitli reklamlarda nasıl inşa edilmektedir? 1980 li yıllardan 2000 li yıllara gelinceye kadarki süreçte erkekliklerin televizyon reklamlarında sunumu konusunda değişiklikler yaşanmış mıdır, yoksa söz konusu reklamları baskın bir erkeklik tipi mi ele geçirmiştir? Erkeğin televizyon reklamlarında sunumu konusunda izlenen medya stratejileri ve ataerkil sistem arasındaki bağın doğası nedir? * Bu çalışma, Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde Haziran 2018 de tamamlanan Televizyon Reklamlarında Erkekliklerin İnşası: Değişmemekte Direten Temsil Sorunsalı başlıklı doktora tezinden kitaplaştırılmıştır.

7 AYKUT SIĞ IN Tüm bu sorulara ve ilgili altsorulara cevap aranan bu çalışmanın başta sosyoloji olmak üzere toplumsal cinsiyet çalışmaları, medya çalışmaları, sinema ve televizyon, dilbilim, reklamcılık gibi bölümlerin öğrencilerine akademik bir bakış açısı kazandıracağı düşünülmektedir. Aykut Sığın 8

Benzer belgeler

Gülün Tam Ortası Bilişsel Yazınbilim ve İkinci Yeni nin Bilişsel Temelleri Murat Lüleci ISBN: Baskı Ocak, 2019 / Ankara 100 Adet

Gülün Tam Ortası Bilişsel Yazınbilim ve İkinci Yeni nin Bilişsel Temelleri Murat Lüleci ISBN: 978-605-2233-34-4 1. Baskı Ocak, 2019 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 300 Web: grafikeryayin.com Kapak