Bölüm 6. Diziler (arrays) Temel kavramlar Tek boyutlu diziler Çok boyutlu diziler

Transkript

1 Bölüm 6 Diziler (arrays) Temel kavramlar Tek boyutlu diziler Çok boyutlu diziler Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 1

2 Genel Bakış Dizi: Hepsi aynı türde olan bir veri koleksiyonuna verilen bir isimdir.» Alt indis gösterimi ile verilerden belli bir tanesi ifade edilebilir. Diziler, önceki programlama dillerinde de var olan bir araçtır. Diziler for döngüleri ile doğal uyum sağlar. Diziler tek veya birden fazla boyutlu olabilir. İki boyutlusu matris olarak adlandırılabilir. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 2

3 Tek boyutlu dizi bildirimi (tanımlama) Tek boyutlu dizi bildiriminin genel yazım kuralı: VeriTipi[] DiziAdı = new VeriTipi[Uzunluk]; Örnekler: char tipli 80 elemanlı symbol adlı dizi bildirimi: char[] sembol = new char[80]; double tipli 100 elemanlı x adlı dizi bildirimi: double[] x = new double[100]; int tipli 100 elemanlı y adlı dizi bildirimi: int[] y = new int[100]; Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 3

4 Dizi terminolojisi temperature[n + 2] temperature[n + 2] Dizi adı Indis - alt indis olarak da adlandırılır - int tipli olmak zorundadır - ya da sonucu int olan bir ifade olabilir temperature[n + 2] temperature[n + 2] = 32; İndislenmiş değişken ya da alt indisli değişken olarak da adlandırılabilir. İndislenmiş değişkenin değeri - dizinin bir elemanı olarak da adlandırılır. "eleman" kelimesi, hem dizideki bir indislenmiş değişkeni ifade etmek için hem de indislenmiş değişkenin değerini ifade etmek için kullanılabilir. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 4

5 Dizi uzunluğu Bir dizi new ile bildirilirken, dizinin uzunluğu da köşeli parantez içinde belirtilir. Bir dizi new ile bildirilirken, dizinin uzunluğu da köşeli parantez içinde belirtilir. bellekte tutacağı yer ve en fazla öğe sayısı da belirtilmiş olur.» Bu uzunluk dizi elemanları için ayrılan bellek alanın büyüklüğünü belirler.» Bu uzunluk aynı zamanda dizinin saklayabileceği en fazla eleman sayısını belirler. Dizinin elemanları için ayrılan yerlere değer atanömış olsa da henüz atanmamış olsada yer ayrılır. Dizinin uzunluğu length yöntemi ile elde edilebilir. int[] x = new int[20]; System.out.println(x.length);» Ekrana 20 yazar. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 5

6 İndis genişliği Java da dizi alt indislemesi 0 dan başlar» Dizinin ilk elemanının alt indisi 0 dır.» İkinci elemanın alt indisi 1 dir.» n. elemanın alt indisi n-1 dir.» Son elemanın alt indisi length-1 dir. Örnek: int[] notlar = {97, 86, 92, 71}; Alt indis: Değer: length-1 den daha büyük alt indis kullanmak çalışma zamanı hatasına (run time error) sebep olur. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 6

7 Dizilere başlangıç değer verme Dizibildirimi sırasında küme parantezleri arasında virgüller ile ayırarak dizi elemanlarının değerler başlangıçta verilebilir. Başlangıç değer verilmemişse varsayılan olarak bazı değerler atanır. Örneğin int tipli bir dizide 0 değerleri atanır. Başlangıç değerleri verilmişse dizi uzunluğu verilen deger sayısına göre otomatik olarak belirlenir. Örnek: double[] x = {5.1, 3.02, 9.65}; System.out.println(x.length); - ekranda 3 yazar. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 7

8 Döngü içerisinde başlangıç değerleri verme Dizi işlemleri döngü içerisinde kolaylıkla yapılabilir. Dizi elemanlarına değer atamada for döngüsü çoğunlukla kullanılır. Örnek: int i; int[] x = new int[10]; for(i = 0; i < x.length; i++) x[i] = 0;» Döngü sayaç değişkeninin yani dizi indeks değişkeninin 0 dan length 1 e kadar değerler aldığına dikkat ediniz.» Örnekte döngü length = 10 kere dönecektir. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 8

9 Çok boyutlu diziler Diziler birden fazla indise sahip olabilirler.» dizi boyut sayısı = indis sayısı Arrays with more than two dimensions are a simple extension of two-dimensional (2-D) arrays 2 boyutlu bir dizi tablo ya da matris biçimindedir.» Bir boyut satır içindir.» Diğer boyut sütun içindir.» Hücre: satır ve sütun kesişimidir.» Bir dizi elemanı tablodaki bir hücreye karşılık gelir. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 9

10 2-Boyutlu diziler (matrisler) Tabloda başlangıç bakiyesi $1000 olarak varsayılmıştır. Birinci boyut: satır yıl İkinci boyut: sütun faiz oranı Tablodaki her bir hücre belli bir yıl ve faiz oranı için bakiyeyi içerir. Örneğin, %7 faiz oranı ile 4. yıl ulaşılan bakiye = $1311 Farklı yıllık bileşik faiz oranları ile yıllar itibariyle elde edilecek bakiye miktarları (Değerler tam sayıya yuvarlanmıştır) Yıl 5.00% 5.50% 6.00% 6.50% 7.00% 7.50% 1 $1050 $1055 $1060 $1065 $1070 $ $1103 $1113 $1124 $1134 $1145 $ $1158 $1174 $1191 $1208 $1225 $ $1216 $1239 $1262 $1286 $1311 $ $1276 $1307 $1338 $1370 $1403 $1436 Chapter 611 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 10

11 2-boyutlu diziler Sütun indisi 4 (5. sütun) Satır indisi 3 (4. satır) İndis $1050 $1055 $1060 $1065 $1070 $ $1103 $1113 $1124 $1134 $1145 $ $1158 $1174 $1191 $1208 $1225 $ $1216 $1239 $1262 $1286 $1311 $ $1276 $1307 $1338 $1370 $1403 $1436 İki indis var: [satır][sütun] Birinci indis: satır indisi İkinci indeis: sütun indisi Java indislemesi 0 dan başlar.» Balance[3][4] = 4. satır (yıl = 4) ve 5. sütun (faiz oranı = 7.50%)» Balance[3][4] = $1311 (sarı ile gösterilen hücrede) Chapter 11 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 11

12 2-boyutlu dizi bildiren Java Kodu Bir bıyutlu dizi bildirimine çok benzer. 2-boyutlu int tipinde ve adı table olan bir matris bildirimi:» Matris 10 satır ve 6 sütunlu olmak üzere, int[][] table = new int[10][6]; Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 12

13 2 boyutlu dizilerde satır ve sütun sayısı değerlerinin getirilmesi Çok boyutlu diziler aslında dizilerin dizileridir. Örnek: int[][] table = new int[3][4];» table aslında 3 uzunluğunda bir boyutlu bir dizidir.» table ın her elemanı int tipinde bir dizidir. Bir satıra yalnızca tek bir alt indis belirterek ulaşılabilir:» Dizideki ilk satırın uzunluğu olan 4 değeri table[0].length yöntemi ile elde edilir table[0] tek boytlu dizinin ilk satırını belirler, Note: table.length (verilen örnekte 3 değerini getirir) table[0].length (verilen örnekte 4 değerini getrir.) Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 13

14 Summary Part 1 An array may be thought of as a collection of variables, all of the same type. An array is also may be thought of as a single object with a large composite value of all the elements of the array. Arrays are objects created with new in a manner similar to objects discussed previously. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 14

15 Summary Part 2 Array indexes use zero-numbering:» they start at 0, so index i refers to the(i+1)th element;» the index of the last element is (length-of-the-array - 1).» Any index value outside the valid range of 0 to length-1 will cause an array index out of bounds error when the program runs. A "partially filled array" is one in which values are stored in an initial segment of the array:» use an int variable to keep track of how many variables are stored. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 15

16 Summary Part 3 Arrays can have more than one index. Each index is called a dimension. Hence, multidimensional arrays have multiple indexes,» e.g. an array with two indexes is a two-dimensional array. A two-dimensional array can be thought of as a grid or table with rows and columns:» one index is for the row, the other for the column. Multidimensional arrays in Java are implemented as arrays of arrays,» e.g. a two-dimensional array is a one-dimensional array of onedimensional arrays. Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 16