İşte Osmanlı'nın çökmesine neden olan anlaşma!

Transkript

1 İşte Osmanlı'nın çökmesine neden olan anlaşma! Türkiye ile Almanya arasında 2 Ağustos 1914 te imzalanan İttifak Anlaşması nın mevcudiyeti bilinirdi ama orijinal metni ile Alman İmparatoru Wilhelm in onay belgeleri bugüne kadar ortaya çıkmamıştı. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri nde önceki gün açılan Muahedeler, yani anlaşmalar bölümündeki 463 adet evrak arasında Osmanlı İmparatorluğu nun çökmesine sebep olan bu uğursuz anlaşma da var. Anlaşmayı Gazete Habertürk yazarı Murat Bardakçı yazdı İstanbul' daki Başbakanlık Osmanlı Arşivleri nde önceki gün yeni ve çok önemli bir bölüm araştırmacıların hizmetine açıldı: Muahedeler, yani anlaşmalar bölümü, yahut arşivcilik deyimi ile fon u.. Muahedeler fonu nda Osmanlı İmparatorluğu nun asırlar boyunca çeşitli ülkelerle yaptığı 463 adet anlaşmanın imzalı orijinal nüshaları bulunuyor ve bu anlaşmalardan bazıları, son dönem Osmanlı Tarihi ile ilgili birçok bahsin yeniden ele alınmasını gerektirecek derecede önem taşıyor. Meselâ, Türkiye ile Almanya arasında 2 Ağustos 1914 te imzalanan ama şimdiye kadar gizli ve uğursuz diye bilinen Fransızca olarak kaleme alınmış meşhur İttifak Anlaşması...

2 Türkiye ile Almanya arasında 2 Ağustos ta İstanbul da imzalanan gizli ve uğursuz anlaşmanın ilk ve son sayfaları. Anlaşmanın altında Sadrazam Said Halim Paşa ile İstanbul daki Alman Büyükelçisi Baron Wangenheim ın imzaları var. TEK DEĞİL, BİRÇOK ANLAŞMA VAR Osmanlı Devleti nin sadrazamı, yani başbakanı Said Halim Paşa ile İstanbul daki Alman Büyükelçisi Baron Hans Von Wangenheim tarafından Said Halim Paşa nın Yeniköy deki yalısında imzalanan anlaşma hakkında bugüne kadar çok şey söylenmiş, 1919 dan itibaren bazı maddeleri tam olarak olmasa bile meâlen yayınlanmış ama orijinal metin ile Alman İmparatoru İkinci Wilhelm in Berlin de imzalayıp gönderdiği onay belgesinin aslı ortaya çıkmamıştı. Osmanlı Arşivleri nin araştırmacılara iki gün önce açılan Muahedeler fonundaki 463 adet evrak arasında yeralan MHD. 437/9/2 numaralı belge, işte hep merak edilen bu uğursuz anlaşmanın aslı ve hemen yanında Alman İmparatoru nun gönderdiği onay belgesinin orijinali var! 2 Ağustos Anlaşması nın bazı maddelerinde değişiklikler yapılması maksadı ile imzalanmış diğer anlaşmalar, bunların onay belgeleri ve Said Halim Paşa nın ardından sadrazam olan Talât Paşa nın yine Almanlar ile yaptığı ve maddelerinde gizli tutulacağı ibâresinin yazılı olduğu diğer anlaşmalar da arşivde aynı serinin içerisinde yeralıyorlar.

3 Alman İmparatoru İkinci Wilhelm in, Türkiye ile Almanya arasında yapılmış gizli bir anlaşmayı tasdik belgesi. HERŞEY YENİDEN YAZILMALI Sekiz maddelik anlaşmanın tam metnini burada vermeme gerek yok, kısaca söyleyeyim: Türkiye ile Almanya arasında sıkı bir ittifak kuruluyordu, üçüncü ülkenin anlaşmanın taraflarından birine saldırması hâlinde bu saldırı diğer tarafa da yapılmış olarak değerlendirilecekti, Türkiye deki Alman askerî heyeti savaş durumunda Türkiye nin emrine verilecek, Almanya ayrıca bir Rus tehlikesine karşı Türkiye ye silâhlı destek sağlayacaktı. Osmanlı Arşivleri nde yeni açılan fondaki belgeler arasında bu uğursuz anlaşmadan sonra yakın tarihin yeniden yazılmasını gerektirecek daha neler var, neler...

4 Anlaşmanın imzalanmasından bir hafta sonra, 9 Ağustos 1914 te Osmanlı Hükümeti nin anlaşma ile ilgili kararı. HABER VERİLEREK IMZALANMIŞ Birkaç örnek vereyim: Şimdiye kadar yayınlarda genellikle anlaşmanın İttihad ve Terakki nin başta Enver Paşa olmak üzere önde gelen birkaç lideri tarafından padişaha ve hükümete haber verilmeden gizlice imzalandığı ve bu işin bir oldu-bittiye getirildiği ileri sürülürdü... Ortaya yeni çıkan belgeler bu iddiaların tamamının yanlış olduğunu, zamanın hükümdarı Sultan Reşad ın Said Halim Paşa ya anlaşmaları imzalaması için önceden yetki belgesi verdiğini, konunun hükümette her yönü ile görüşüldüğünü, hattâ Almanlar ın ittifak

5 anlaşmalarına dayanarak Türkiye nin askerî ve siyasî işlerine müdahalelerine göz yumulmaması konusunda bile karar alındığını gösteriyor. Ama, netice malûm: Anlaşmayı imzalamamızdan üç ay sonra Dünya Savaşı na girdik ve imparatorluğumuz dört sene sonra gümbür gümbür yıkıldı! Yukarıda da söyledim: Osmanlı Arşivleri nde araştırmaya yeni açılan bu belgeler sayesinde Birinci Dünya Savaşı na girişimizin gerçek öyküsü artık kaleme alınabilecek ve belge yokluğundan dolayı düşülen bazı hatalar rahatça tashih edilebilecek, hattâ ben de kitaplarımdaki bazı belirsizlikler ile yanlışları düzeltebileceğim... BU DA, TÜRKİYE'NİN TESLİM VE İŞGAL BELGESİ OLAN MONDROS MÜTAREKESİ'NİN ASIL NÜSHASI Yahya Kemal in 1918 isimli gayet içli bir şiiri vardır ve şiirin sonlarına doğru Ateş ve kanla siler bir gün ordumuz lekeyi / Bu, insanoğluna bir şeyn (leke) olan Mütareke yi der... Şiir, Birinci Dünya Savaşı nın cephelerinde ardarda yenilmemizden sonra 30 Ekim 1918 de imzalamak zorunda kaldığımız Mondros Mütarekesi nin sebep olduğu hüzünle yazılmıştır. Şair, bu mütarekenin insanoğlu için bir leke olduğu ama ordumuzun günün birinde bu lekeyi temizleyeceği inancını ümidle ifade etmektedir... Yahya Kemal in ümidi dört sene sonra hakikat olacak ve ordumuz 30 Ağustos 1922 de mütarekeyi şairin söylediği gibi kan ve ateşle ortadan kaldıracaktır!

6

7 Osmanlı Arşivleri nde HR-SYS 2305/85 numaralı dosyada 14 adet evrak, daha doğ- rusu Türk Tarihi nin en acı belgelerinden biri bulunuyor: Osmanlı İmparatorluğu nun çöküşünün resmî belgesi olan Mondros Mütarekesi nin orijinali... Bu 14 adet evrakın yedi adedi mütarekenin Türkçe tercümesi, ikisi o zamanın resmî gazetesi olan Takvim-i Vekayî de yayınlanmış metin, geri kalan beş sayfa ise orijinal İngilizcesi... İngilizce metnin son sayfasında ıslak imzalar var: Mütarekeyi müttefikler adına imzalayan Akdeniz deki İngiliz Filosu Başkumandanı Amiral Somerset Arthur Gough-Calthorpe un, Osmanlı İmparatorluğu adına da Denizcilik Bakanı Rauf Bey in, yani Rauf Orbay ın, Dışişleri Müsteşarı Reşad Hikmet ile Kurmay Binbaşı Sadullah Beyler in imzaları... YAHYA KEMAL IN HÜZNÜ İlk maddesi Çanakkale ve İstanbul Boğazları nın açılıp Karadeniz e geçişin sağlanması, bu boğazlardaki kalelerin müttefikler tarafından işgali... diye başlayan anlaşmada Türk Ordusu nun ve bütün askerî varlığımızın derhal teslim olması kabul ediliyor, meşhur yedinci maddede de Müttefikler kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması hâlinde herhangi bir stratejik noktayı işgal etme hakkına sahiptirler deniyor. Anadolu nun birçok bölgesi ve İstanbul işte bu maddeye dayanılarak işgal edilmişti! Yahya Kemal in hüznünü belki sizler de hissedebilirsiniz diye düşünerek Osmanlı İmparatorluğu nun teslim olmasının, yıkılışının, çöküşünün ve ortadan kalkmasının belgesi olan Mondros Mütarekesi nin pek bilinmeyen orijinal metninin imza sayfasını burada yayınlıyorum. [status draft] [nogallery] [geotag on] [publicize off twitter facebook] [category araştırma] [tags TARİH, Osmanlı, anlaşma]