İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES 03

Transkript

1 İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES 03 ÖZET Türk ihracat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil ve koruma giderleri ile yurtdışında açılan birimlerin kira harcamalarına ilişkin belirli oran ve miktarlarda geri ödemesiz nakit desteği sağlanmaktadır. Türkiye deki ana şirket doğrudan kendisi birim açabileceği gibi yurtdışında faaliyet gösteren iştiraki veya şubeleri de birim açabilir. Şirketin iştigal konusu Türk mallarının üretimi ve/veya ticaretine ilişkin olmalıdır. Şirket bir ihracatçılar birliğine üye olmalıdır. Desteğe konu tüm ödemeler banka kanalıyla yapılmalıdır. Dış Ticaret Müsteşarlığı, ekonomik büyümenin ve üretimin artırılmasına yönelik politikalar ve Türkiye nin küresel piyasalarda önemli bir aktör olma hedefi doğrultusunda yurtdışında faaliyette bulunan Türk şirketlerine ihracatı teşvik etmeye yönelik olarak belirli harcama kalemlerinde mali destekler sağlamaktadır. Bu doğrultuda çıkarılan mevzuat içerisinde yer alan 2010/6 sayılı Yurtdışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile temel olarak Türkiye de sınai ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketlerin ürünlerinin yabancı ülkelerde pazarlama ve tanıtımının yapılmasının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede Türk ihracat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil giderleri ile yurtdışında mal ticareti yapmak amacıyla açılan birimlerine ilişkin giderlerinin bir kısmı karşılanmaktadır. Hedef Kitle Tebliğ, Türkiye de sınai ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketler ile İşbirliği Kuruluşlarına verilen destekleri kapsar. Bu kuruluşların Türkiye Cumhuriyeti yasaları çerçevesinde kurulmuş olması ve merkez adreslerinin Türkiye de olması gerekir. İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 1

2 Desteklerin hedef kitlesini teşkil eden bu üç tip kuruluştan Sınai ve Ticari Şirket, üretim faaliyetiyle iştigal eden ve kapasite raporu sahibi şirketler ile yazılım (software) şirketlerini ifade ederken Ticari Şirket, ticari faaliyette bulunan kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerine işaret eder. Son olarak İşbirliği Kuruluşu ise üyeleri için işbirliği faaliyeti gerçekleştiren İhracatçı Birlikleri, İl Ticaret ve Sanayi/Sanayi Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri, Sektörel Üretici Dernekleri veya imalatçıların kurduğu dernek-birlik veya kooperatifleri ifade eder. Desteklerden yararlanabilmek için yukarıda sözü edilen şirketlerin iştigal konusu ürün (mal) ticaretine ilişkin olmalıdır. Diğer bir deyişle hizmet sektöründe faaliyet gösteren şirketler destek kapsamında değildir. Bunu bir örnekle ifade etmek gerekirse, yurtdışına inşaat malzemeleri satan bir şirket destekten yararlanabilirken yurtdışında mimarlık veya müteahhitlik hizmetleri sunan bir şirket kapsam dışındadır. Görüldüğü gibi her iki şirket genel olarak yapı sektöründe faaliyet gösterse de yapılan işin niteliği desteğin kapsamına dâhil olma bakımından ayırt edici bir özellik taşımaktadır. Desteğe Konu Faaliyetler 1. Kira Desteği Destek kapsamındaki kuruluşların yurtdışında açacağı birimlerin kira giderleri kuruluşun türüne ve kiralanan birimin niteliğine göre değişen oran ve miktarlarda desteklenir. Buna göre, a) Açılan birimin mağaza olması halinde, Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşlarının kira giderleri % 60 oranında ve yıllık en fazla ABD doları tutarında desteklenir. Ticari şirketlerin kira giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD doları tutarında desteklenir. İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 2

3 b) Açılan birimin ofis, showroom, depo veya reyon olması halinde, Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşlarının kira giderleri % 60 oranında ve yıllık en fazla ABD doları tutarında desteklenir. Ticari şirketlerin kira giderleri % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD doları tutarında desteklenir. Türkiye deki ana şirket doğrudan kendisi birim açabileceği gibi yurtdışında faaliyet gösteren iştiraki veya şubeleri de birim açabilir. Bu durumda yurtdışındaki şirket ile Türkiye deki ana şirket arasında organik bağın olması gerekir. Türkiye deki ana şirket ile yurtdışındaki şirket arasında organik bir bağ bulunduğuna ilişkin kanaat şu hallerde söz konusu olur, Şirketin tüzel kişilik olarak yurtdışındaki şirkete ortak olması, Şirketin tüm ortaklarının yurtdışındaki şirkete ortak olması, Şirketin en az % 51 ine sahip ortak veya ortaklarının yurtdışında açılan şirkete ortak olması, Şirketin halka açık olması halinde; halka açıklık oranı düştükten sonra şirketin %51 ine sahip ortak ya da ortakların yurtdışında açılan şirkete ortak olması. Bu çerçevede önem arz eden bir husus, destek ödemesinin yurtdışında organik bağın bulunduğu şirketteki ortaklık oranına göre hesaplanacak olmasıdır. Buna bir örnek vermek gerekirse, yurtdışındaki iştirakin kiraladığı mağaza dolayısıyla normal şartlarda ABD Doları tutarında destek verilmesinin söz konusu olduğu bir durumda, eğer Türk firması yurtdışındaki şirkete %60 oranında ortak ise, sermaye payı oranında destekten yararlanacak ve * % 60 = ABD Doları destek alacaktır. Yurtdışı şirketteki yabancı ortaklık payı için destekten yararlanılması ise söz konusu değildir. Destekten yararlanabilmek için yurtdışındaki şirketin, Türkiye deki ana şirketin kuruluş tarihinden sonra açılmış olması gerekir. Ancak Türkiye deki şirketin yurtdışı şirketi devralması durumunda bu şart aranmaz. Kira desteği kapsamında yalnızca net kira harcamaları desteklenir. Dolayısıyla Net Kira Tutarı ve işletme giderlerinin ayrı olarak kira kontratında açıkça belirtilmesi gerekir. İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 3

4 Kiralana birime ilişkin olarak, destekten yararlanacak kuruluş ile kiraya veren arasında organik bağın bulunmaması ve kiralanan yerin konut olarak kullanılmaması gerekir. Dolayısıyla kira kontratında kiralanan yerin işyeri olduğunun açıkça belirtilmesinde yarar vardır. Ayrıca kiralanan birimlerde Türkiye de üretilen ürünlerin pazarlanması gerekmektedir. Dolayısıyla yabancı menşeli malların bayiliğini veya distribütörlüğünü yapan Türk şirketler destekten yararlanamazlar. Aynı doğrultuda, Yabancı markalar için Türkiye de fason olarak üretilen ürünlerie yönelik reklâm, tanıtım, pazarlama ve kira giderleri desteklenmez. Şirketler kira desteğinden en fazla 15 birim için yararlanabilir. Yeni açılan birimler haricinde, daha önce açılmış olan yurtdışı birimler için de bu destekten yararlanılabilir. bakımından ise her birim, kira desteğinden en fazla 4 yıl için yararlandırılır. Süre 2. Tanıtım Desteği Şirketler ve İşbirliği Kuruluşlarınca yurtdışına yönelik olarak gerçekleştirilen görsel ve yazılı tanıtım sponsorluk, yurtdışı birimlerinin internet sayfasına ilişkin tasarım, reklâm panoları, yabancı dilde hazırlanmış firma katalogları, broşürler, eşantiyon ve tanıtım malzemeleri, elektronik ortamda tanıtım sitelerine verilen reklâm giderleri desteklenir. Bu çerçevede yurtdışına yönelik yayın yapan Türk televizyonları ve gazeteleri ile yurtdışında Türkçe yayın yapan yabancı televizyonlar, gazeteler vb. basın yayın organlarında verilecek reklâmlara ilişkin harcamalar destekten yararlanamaz. Destekten yararlanabilmek için yabancı dilde yayın yapan yabancı basın yayın organlarına reklam vermek gerekmektedir. Yapılan tanıtım giderlerinin destek kapsamında karşılanma oranı şirketin yurtdışında biriminin bulunup bulunmamasına göre değişkenlik gösterir. Buna göre, Yurtdışı birimi bulunan şirketler ve İşbirliği Kuruluşlarınca, Türkiye de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurtdışında gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 4

5 giderleri % 60 oranında ve yurtdışı birimin bulunduğu her bir ülke için yıllık en fazla ABD Dolarına kadar desteklenir. Yurtdışı birimi bulunmayan şirketler ve İşbirliği Kuruluşlarınca, Türkiye de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurtdışında gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri % 60 oranında ve yurtdışı birimin bulunduğu her bir ülke için yıllık en fazla ABD Dolarına kadar desteklenir. Şirketler tanıtım desteğinden en fazla 4 yıl süresince yararlanır ve destek tutarı tanıtım malzemelerinin yurtdışında çıkan miktarına göre hesaplanır. 3. Marka Tescil Desteği Bu kapsamda yurtdışında tescile ilişkin marka/patent bürosu hizmet ve danışmanlık giderleri ile yurtdışında tescil ettirilmiş markaların korunmasına ilişkin idari ve yargısal masraflar ile avukatlık giderleri desteklenir. Buna göre, Şirketlerin yurt içi marka tescil belgesine sahip oldukları markalarının yurtdışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla ABD Dolar ına kadar desteklenir. Şirketler bu destekten en fazla 4 yıl süresince yararlanabilir. Başvuru Süreci Şirketler gerekli belgelerle birlikte başvurularını yurtiçinde üyesi oldukları İhracatçılar Birliği Genel Sekreterliğine (İBGS) yaparlar. Dolayısıyla şirketin desteklerden yararlanabilmesi için öncelikle bir ihracatçı birliğine üye olması gerekmektedir. ( Başvuru için istenen belgeler hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için info@gurulkan.com adresinden iletişime geçiniz.) İstenen belgeler kapsamında yurtdışı ödeme belgeleri ile yurtdışında düzenlenen diğer belgelerin harcamanın yapıldığı ülkedeki Ticaret Müşavirliği/Ataşeliğine onaylatılması gerekmektedir. İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 5

6 Ticaret Müşavirliği/Ataşeliği başvuruda bulunan şirketin birimlerini ilk destek başvurusunda ve her destek yılı bitiminde bizzat yerinde tetkiki suretiyle inceler. Bu kapsamda söz konusu birimde gerçekleştirilen faaliyetlerin Türk ürünlerinin pazarlanmasına yönelik olup olmadığı ile olumlu Türk malı imajına uygunluğuna ilişkin değerlendirmelerde bulunur. Ayrıca, ibraz edilen harcama belgelerinde belirtilen tutarların piyasa rayicine uygunluğu denetlenir. Süre bakımından başvuruların değerlendirmeye alınabilmesi için, Yurtdışı ödeme belgeleri ile diğer yurtdışı belgeler, ödeme tarihinden itibaren en geç 6 ay içerisinde şirket tarafından Ticaret Müşavirliği/Ataşeliğine ibraz edilmelidir. Yurtiçi ödeme belgeleri ile diğer yurtiçi belgeler, ödeme tarihinden itibaren en geç 6 ay içerisinde şirket tarafından üyesi olduğu İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği ne (İBGS)ibraz edilmelidir. Desteğe konu tüm ödemelerin bankacılık sistemi aracılığıyla yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla başvuru süreçlerinde kira ödemesi, reklam harcamaları, marka tescil harcı gibi tüm ödeme belgeleri için banka dekont ve kayıtları ibraz edilecektir. Destek Tutarının Ödenmesi İBGS, şirket tarafından kendisine ibraz edilen bilgi ve belgeler üzerinde yapacağı ön inceleme neticesinde hesaplayacağı hak ediş miktarı ile destek başvuru dosyasını Dış Ticaret Müsteşarlığı na intikal ettirir. Müsteşarlık, ibraz edilen belgeler üzerinde yapacağı inceleme neticesinde ödenmesini uygun gördüğü hak ediş miktarına ilişkin ödeme talimatını, T.C Merkez Bankası na iletilmek üzere tekrar İBGS ye gönderir. Son olarak İBGS, ödeme talimatını T.C Merkez Bankası na ve destek başvuru sonucuna ilişkin bilgi yazısını ise şirkete intikal ettirir ve süreç tamamlanır. Destek tutarının ödenmesi süreci, başvuru yapıldıktan sonra bilgi ve belgelerdeki eksiklikler ve Müsteşarlıktaki bürokratik sürecin hızına göre 3 ay ila 1 yıl içinde sonuçlanmaktadır İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 6

7 İletişim Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi için; Haluk Gurulkan Erbil Yasin Çakır İstanbul Diğer makaleler için, Bu makalede verilen genel mahiyetteki bilgiler müvekkiller ve konuya ilgi duyan diğer kimselerin bilgisine sunulmak üzere hazırlanmıştır. Verilen bilgiler, kanunlardan, mahkeme kararlarından ve idari kararlardan yola çıkılarak derlenmiştir. Bunların belli durumlar hesaba katılarak kaleme alınmış hukuki mütalaalar oldukları düşünülmemeli, öncesinde gerekli hukuki yardım alınmadan burada verilen bilgilere dayanılarak hareket edilmemelidir. Tüm hakları saklıdır. Burada verilen bilgiler telif hakları kurallarına uymak koşuluyla çoğaltılabilir ya da başka dillere tercüme edilebilir Gurulkan Law Firm İHRACAT ŞİRKETLERİNE VERİLEN DEVLET DESTEKLERİ/DOING BUSINESS IN TURKEY SERIES/03 7

8 Gurulkan Law Firm Italian City No. 404 Erbil, IRAQ