AB Kulisi. Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları...

Transkript

1 AB Kulisi Nisan 2010 Editör den AB Kulisi nin bu ayki Editör den bölümü, Almanya Şansölyesi Angela Merkel in mart ayı sonunda Türkiye ye yaptığı ziyareti değerlendirirken Türkiye nin AB üyeliğine ilişkin son dönemde Almanya ve Fransa da hâkim bakış açısını irdeliyor Gündem Bu ay AB gündeminde öne çıkan gelişmeler... Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları... 1

2 Editör den İmtiyazlı Ortaklık Polemiği Almanya Şansölyesi Angela Merkel in mart ayı sonunda Türkiye ye yaptığı ziyaretin ardından, Türk ve Alman basının büyük bir bölümü tarafından yapılan yorumlarda, AB nin lokomotif ülkelerinden Fransa ve Almanya nın, Türkiye ye AB ye tam üyelik yerine imtiyazlı ortaklık önerdiğinin altı bir kere daha çizildi. Merkel in gezisi sırasında ifade ettiklerinin satır aralarını iyi okuyanlar ise Almanya Şansölyesinin imtiyazlı ortaklık seçeneğini dile getirmediğini, ancak Türkiye nin üyelik sürecini ucu açık bir süreç olarak değerlendirdiğini fark ettiler. Merkel in ucu açık ifadesini kullanması bir tesadüf değil. Alman Hıristiyan Demokratlar (CDU) her ne kadar imtiyazlı ortaklık fikrini yüceltmeye çalışsa da, aynı zamanda CDU nin lideri olan Merkel, hükümetin koalisyon ortağı olan Alman Liberalleri (FDP) ile Türkiye ye ilişkin yaptığı koalisyon anlaşmasına önümüzdeki dört yıl boyunca sadık kalmak durumunda. Hıristiyan Demokratların ağır toplarından olan ve Merkel in Türkiye ziyaretinde kendisine eşlik eden Alman Parlamentosu Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Ruprecht Polenz, bu gezinin arifesinde bize verdiği röportajda, Merkel in bulunduğu konum itibarı ile Türkiye nin üyelik sürecini sorgulamayacağını açıkça belirtmiştir. Polenz, Alman hükümetinin koalisyon anlaşmasını, Bu anlaşma daha önce Alman Sosyal Demokratlarla yaptığımızdan farklı değil. Yani 2004 de Türkiye ile müzakerelerin başlatılması kararını içeren AB Konseyi kararında bulunan ifadelerin neredeyse aynısını benimsedik. Bu anlaşmaya göre müzakerelerin hedefi tam üyeliktir ama bu müzakerelerin sonucunu bilemiyoruz ve bu süreç adil bir şekilde işlemelidir sözleriyle açıkladı. Merkel, beklenildiği gibi, Türkiye gezisinde sözlerini özenle seçti. Zira Devlet Bakanı ve AB Baş Müzakerecisi Egemen Bağış da, Almanya Şansölyesi nin kapalı kapılar ardında dahi imtiyazlı ortaklık ifadesini dile getirmediğini doğruladı. Sarkozy den Benzer Tavır Sadece Almanya değil, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy de de benzer bir değişim dikkatlerden kaçmıyor. Bu değişime ekim ayında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ün Paris e yaptığı ziyaret sırasında tanık olmuştuk. Sarkozy, Cumhurbaşkanı ile yaptığı ikili görüşmesi sırasında, Gül ün yüzüne karşı imtiyazlı ortaklık terimini kullanmamaya özen göstermişti. Fransızlar son altı aydır, alenen bu sözleri söylemekten kaçınıyorlar. Bunun en büyük nedeni ise Türklerle olan ilişkilerini bozmak istememeleri. Ne Merkel ne de Sarkozy, Türkiye ile ilgili tavırlarından vazgeçtiler. Ancak AB nin iki öncü ülkesinin lideri, özellikle Ortadoğu da giderek etkisini arttıran BM Güvenlik Konseyi nin geçici üyeliğine seçilen ve G20 ülkeleri arasında bulunan Türkiye yi karşısına almak istemiyor. Türkiye ile iş yapan işadamlarının baskısını da üzerlerinde hissediyorlar. Aslında hem Almanya nın hem de Fransa nın son dönemde Türkiye nin üyelik sürecini sorgulamaktan kaçınmaları, konjonktürün ne kadar çabuk değişebileceğinin işareti. Burada Türkiye ye tek düşen görev ise AB liderlerinin oy kaygısıyla kimi zaman öne sürdükleri imtiyazlı ortaklık tuzağına düşmemek ve bir an önce demokratikleşme süreci için kendi içinde uzlaşma yaratmak. Duygu Leloğlu BRÜKSEL 2 2

3 Gündem İspanya İki Başlık Açacak 1 Temmuz a kadar AB dönem başkanlığını yürütecek olan İspanya, Türkiye ile müzakerelerde iki yeni başlığın daha açılacağını belirtti. İspanya nın AB ile ilişkilerden sorumlu Devlet Bakanı Diego Lopez Garrido, eğitim ve gıda güvenliği konulu müzakere başlıklarının büyük bir ihtimalle açılacağını kaydetti. Avrupa Komisyonu nun Genişlemeden sorumlu Üyesi Stefan Füle ile yaptığı görüşmede İspanya nın Türkiye ile müzakerelerde yeni başlıkların açılması hedefini dile getirdiğini belirten Lopez Garrido, AB ye tam üyeliğin karşılıklı bir süreç olduğunu kaydetti. Türkiye deki anayasa reformu hedeflerinden haberdar olduklarını ifade eden İspanyol Bakan, bu reformların AB katılım süreci ile doğru orantılı olmasını dilediklerini belirtti. Bağış: 2013 e Kadar Müzakereler Tamamlanacak AB yetkilileri ile temaslarda bulunmak üzere geçtiğimiz ay Brüksel e gelen Devlet Bakanı ve AB Başmüzakerecisi Egemen Bağış, Türkiye nin AB için gerekli olan reformları 2013 tarihine kadar tamamlayacağını ifade etti. Avrupa Komisyonu yetkilileri ve Avrupa Parlamentosu nun belli başlı siyasi grup temsilcileriyle görüşen Bağış, basına yaptığı açıklamasında, Türkiye nin 1960 tan bu yana askeri anayasalarla yönetiliyor olması ile o tarihten bu yana AB ye bir türlü girememesinin tesadüf olmadığını belirtti. AP nin Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten ise Anayasa değişikliği paketinden büyük memnuniyet duyduğunu belirtti. Paketin içeriğinin Türkiye deki tüm siyasi partiler tarafından tartışılması gerektiğini ifade eden Ruijten, sadece AK Parti nin değil, muhalefet partilerinin de kendi paketlerini hazırlamak için ellerinden geleni yapmaları temennisinde bulundu. Vize Şikayet Hattı na 944 Başvuru Türkiye nin AB ülkeleriyle yaşadığı vize sorununun çözümünde yardımcı olabilmek amacıyla oluşturulan Vize Şikayet Hattı projesine ilişkin rapor açıklandı. TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu nun bir basın toplantısı yaparak açıkladığı rapora göre, vize şikâyet hattına 2 ayda; e-posta, faks ve posta yoluyla 944 başvuru geldi. Türkiye nin farklı bölgelerinden, 52 ilden, her meslek grubundan ve her yaşta vatandaştan başvuru alındığı kaydedildi. Hisarcıklıoğlu, elde edilen sonuçların, Türk vatandaşlarının vize alma sürecinin tüm aşamalarında çok ciddi sorunlarla karşılaştığını gösterdiğini belirterek, en fazla sayıda şikâyetin Almanya, Fransa ve İngiltere ye karşı yapıldığını söyledi. Hisarcıklıoğlu, AB ile yaşanan vize sorununun sürekli olarak gündemde tutulması gerektiğini belirtti. AB, Ortak Parası Euro Bölgesine Çeki Düzen Veriyor AB, Mart tarihinde gerçekleştirdiği devlet ve hükümet başkanları zirvesinde, AB nin Euro Bölgesi nin kurallarını orta vadede sıkılaştırma anlamına gelecek olan ekonomik politikaların koordinasyonunun güçlendirilmesi konusunda uzlaştı. AB ülkeleri, şu andaki kurallara göre, iç ticaret, endüstri politikaları başta olmak üzere kendi ekonomi politikalarını oluşturmakta büyük ölçüde serbest bırakılıyorlar. Bununla birlikte borçlanma ve dış açık kuralları gibi AB nin ortak maliye politikalarına uymak durumundalar. AB Zirvesi nde alınan kararlar, maliye politikalarından çok AB nin ekonomi politikalarının denetlenmesinin yolunu açıyor. AB nin aldığı kararlar AB nin ekonomik yönetimi, politika koordinasyonu ve bütçe disiplin kurallarının nasıl sıkılaştırılabileceğine ilişkin önerilerde bulunacak geçici bir organın 2010 un sonunda kurulmasına ilişkin. Sonuç olarak AB nin Euro Bölgesi nde bulunan 16 ülkeyi önümüzdeki dönemde uymaları gereken daha sıkı kurallar bekliyor. 3

4 AB Yenilenebilir Enerji Hedefine Ulaşacak Avrupa Rüzgar Enerjisi Organizasyonu (EWEA) ve Avrupa Komisyonu nun yaptığı öngörülere göre, AB, 2020 tarihinde yenilenebilir enerjiyi kullanma oranını % 20 ye çıkartma hedefine ulaşabilecek. Buna göre, 27 üye ülkeden 12 si, 2020 yılında kendi ulusal hedeflerine ulaşacaklar. AB ülkelerinin 9 u ulusal hedeflerinin de üzerine çıkarken 5 ülkenin ise hedeflerine ulaşamayacağı öngörülüyor. Avrupa Komisyonu nun enerjiden sorumlu Üyesi Günther Oettinger, bu verilerin üye ülkeler tarafından yenilenebilir enerji hedeflerinin oldukça ciddiye alındığına dair bir gösterge olduğunu kaydetti. AB den Doğum İznini Dört Aya Çıkarmaya Onay AB nin istihdam bakanları, çalışan anne ve babaların her birinin doğum iznini dört aya çıkarma kararını onayladı. Buna göre anne ve babaların ya her biri dört ay doğum iznini kullanacak ya da yasal izin haklarını birbirlerine aktarabilecekler. İzin aktarımı durumunda ebeveynlerden biri yedi aya kadar tek başına doğum iznini kullanabilecek. Bu plan, iş sözleşmelerinin özelliğine bakılmazsızın, bütün çalışanlar için geçerli olacak. AB planına uyum için İngiltere, Belçika, İrlanda, Portekiz, Romanya ve Malta nın ulusal yasalarında değişiklik yapmaları gerekiyor. Nabucco da İlk Gaz 2014 de Akacak AB nin öncelikli doğalgaz projesi Nabucco da ilk doğalgaz akışının öngörüldüğü gibi 2014 yılında gerçekleşmesi bekleniyor. Merkezi Viyana da bulunan Nabucco projesini yürüten konsorsiyumun yöneticisi Reinhard Mitschek, projenin yapım çalışmalarına 2011 yılında başlanacağını, ilk gazın ise 2014 yılında akmasının hedeflendiğini söyledi. 3 bin 300 kilometre uzunluğunda olması öngörülen Nabucco boru hattı ile Orta Asya daki doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa ya taşınması planlanıyor. Nabucco projesinin maliyeti 10,5 milyar Doları bulacak. AB Küresel Isınma Hedeflerinden Geri Adım Atmayacak Birleşmiş Milletler in (BM), aralık ayında Kopenhag da düzenlediği küresel iklim değişikliğine ilişkin Konferans sonucunda hayal kırıklığına uğrayan AB, küresel iklim değişikliği konusunda hedeflerinden taviz vermeyeceği mesajını verdi. AB, Mart tarihinde yapılan devlet ve hükümet başkanları zirvesinde, küresel ısınmanın 2 derece yükselmesine engel olmak için hukuki bağlayıcılığı olan küresel bir anlaşmaya varılması hedefinden geri adım atmama kararı aldı. Ajanda 7 Nisan -Avrupa Parlamentosu, Brüksel de Mini Genel Kurul Oturumu -İspanya AB Dönem Başkanlığı nın 100 günü konulu konferans, Madrid 13 Nisan -AB nin gayri resmi Eğitim Bakanları Konseyi -Avrupa Biyo Çeşitlilik Platformu, İspanya nın Mayorka şehri 14 Nisan -AB nin gayri resmi Eğitim Bakanları Konseyi 4

5 15 Nisan -AB nin gayri resmi Turizm Bakanları Konseyi 16 Nisan -AB nin gayri resmi Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi (16-17 Nisan) 18 Nisan -AB nin gayri resmi Telekom ve Enformasyon Toplumu Bakanlar Konseyi 19 Nisan -Avrupa Parlamentosu Genel Kurul toplantıları (19-22 Nisan), Strasbourg -AB nin Tarım ve Balıkçılık Konseyi -AB nin gayri resmi Telekom ve Enformasyon Toplumu Bakanlar Konseyi 20 Nisan -AB nin Tarım ve Balıkçılık Konseyi -AB nin gayri resmi Spor Bakanları Konseyi (20-21 Nisan) 22 Nisan -AB nin Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi 23 Nisan -AB nin Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi 24 Nisan 26 Nisan -AB nin Genel İşler ve Savunma Bakanları Konseyi 27 Nisan -AB nin Genel İşler ve Savunma Bakanları Konseyi CPS Advisory Group Brüksel, Istanbul, Washington CPS AB Kulisi nde yer alan haberler, çeşitli AB haber kaynaklarından derlenmiştir. 5