FİZ4001 KATIHAL FİZİĞİ-I
|
|
- Gül Gökçe
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 FİZ4001 KATIHAL FİZİĞİ-I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 1
2 Giriş Bir kristali bir arada tutan şey nedir? Elektrostatik etkileşme elektronlar (-) ile + iyonlar arasındaki çekici etkileşme Manyetik etkileşme bağlanmaya etkisi çok az Gravitasyonel alan tamamen ihmal edilebilir Bağlanma durumları için bazı terimler: Değiş-tokuş enerjisi van der Waals kuvvetleri Kovalent bağ Elektrostatik karakterde Atom veya moleküllerin elektron dağılımları bağlanma türünü belirleyen en önemli etkendir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 2
3 Bağlanma enerjisi: kristali serbest ve nötr atom bileşenlerine ayırmak için gereken enerjidir. Giriş Örgü enerjisi: (iyonik kristal) kristali serbest iyon bileşenlerine ayırmak için gereken enerjidir. Katıları birarada tutan kuvvetler nelerdir? elektronlar, iyonlar ve çekirdekler arasındaki elektrostatik kuvvetler Pauli İlkesi itici ve çekici kuvvetler vardır Bağlanma enerjisi erime noktası & hacim (bulk) modülü İyonizasyon enerjisi (örgüden bir elektronu uyarmak için gereken enerji) Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 3
4 Atomlar Arası Etkileşme Enerjileri Katılar kararlı yapılardır. NaCl kristali, serbest Na ve Cl atomları grubundan daha kararlıdır. Ge kristali, serbest Ge atomları grubundan daha kararlıdır. Ge atomları yaklaştıkça birbirlerini çekerler; atomları bir arada tutan çekici bir atomlar arası kuvvet oluşur. Bu kuvvet kristalin oluşumundan sorumludur. Cl Na NaCl Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 4
5 Atomlar Arası Etkileşme İki atom arasındaki etkileşmeyi temsil eden potansiyel enerji eğrisi Denge uzaklığı: R 0 Bağlanma enerjisi: V 0 R > R 0 ; Potansiyel artar, R da sıfıra yaklaşır. Kuvvet çekici R < R 0 ; Potansiyel artar, a yaklaşır. Kuvvet itici V(R) r 0 -V 0 R 0 İtici R Çekici R Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 5
6 Atomlar Arası Etkileşme Atomlar arasındaki kuvvet F(R), bu eğrinin eğiminin negatifine eşittir. F ( R) V ( R) V(R) İtici Denge durumunda, çekici kuvvet itici kuvvete eşit olur. R > R 0 ; F(R) < 0; çekici R < R 0 ; F(R) > 0; itici r 0 -V 0 R 0 R Çekici R Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 6
7 Atomlar Arası Etkileşme Herhangi bir atomun potansiyel enerjisi (PE): V= PE deki azalma + PE deki artış (çekici) (itici) V r a b () m n r r V(r): etkileşimin r nin fonksiyonu olarak net PE r : atomlar/iyonlar/moleküller arasındaki uzaklık a,b: çekici ve itici etkileşmenin oran sabiti m, n: yapıya ve bağ tipine göre değişen karakteristik sabitler Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 7
8 Alkali metaller Ana grup Halojenler Asal gazlar Toprak alkali metaller Geçiş metalleri Lantanit ve aktinitler Ana grup Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 8
9 Elektron severlik İyonizasyon enerjisi Atomik yarıçap Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 9
10 Bağlanma Enerjileri Geçiş metalleri: kuvvetli bağlanmışlardır Asal gazlar: zayıf bağlanmışlardır Alkali metaller: orta değerler Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 10
11 Bağlanma Türleri Çekici atomlar arası kuvvetler katılarda bağlanma durumlarına yol açar. Bağlanma kuvvetinin fiziksel doğasına ve orijinine bağlı olarak bağlanma türleri: İyonik bağlanma Kovalent bağlanma Metalik bağlanma Van der Waals hidrojen Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 11
12 İyonik Bağlanma İyonik bağ, zıt ve eş yüklü iyonlar arasındaki elektrostatik kuvvetlere dayanan bir kimyasal bağ türüdür. En dıştaki elektron kabukları tamamen dolu olan atomlar oldukça kararlı durumdadırlar, başka atomlarla bileşik oluşturma eğilimi göstermezler. Sadece asal gazların en dış elektron kabukları tamamen doludur, diğer tüm elementlerin dış kabuklarında eksik elektron bulunmaktadır. Oysa atom, tüm elektron kabuklarının dolu olması yönelimindedir ve eğer dolu değilse bunu sağlamaya yönelecektir. Bu konumda atomun başına iki farklı olay gelebilir; 1. dış kabuktaki elektronlardan kurtularak zaten dolu olan bir alttaki kabuğu son kabuk haline getirmek 2. dış kabuğu dışarıdan elektron alarak tamamlamak. Na Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 12 Cl
13 İyonik Bağlanma Elektron verme eğiliminde olan bir atomla elektron alma eğilimindeki bir atom reaksiyon alanına girdiklerinde, aralarında bir elektron alışverişi olur. Bunun sonucunda elektron alan atom negatif iyon (anyon), elektron veren atom ise pozitif iyon (katyon) haline gelecektir. Bu şekilde aralarında elektrostatik çekme kuvveti yaratılan atomlar iyonik bağla bir bileşik oluştururlar. NaCl iyonik bağlanmaya bir örnektir. İyonik bağ oluşumunda, metal, düşük elektronegatifliği nedeniyle bir elektron vererek pozitif bir iyon oluşturur. İyonik bağ genellikle metallerle ametaller arasında gerçekleşir. Ametal atomlarının elektronegatifliği yüksektir ve kolayca elektron alıp negatif iyon oluşturabilirler. Dolayısıyla, iki veya daha fazla iyon, elektrostatik kuvvetlerin (Coulomb) etkisiyle birbirlerini çekerler. Bu tür bağlar, hidrojen bağından daha kuvvetli fakat kovalent bağ ile hemen hemen aynı kuvvettedir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 13
14 İyonik Bağlanma Na Cl Atom No: 11 Atom No: 17 Alkali metal Halojen 1s2 2s2 2p6 3s1 1s2 2s2 2p6 3s 3p5 1s2 2s2 2p6 1s2 2s2 2p6 3s 3p6 İyonik kristallerin bağlanma enerjileri yüksektir. Bağlanma enerjisi= = 6.4 ev Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 14
15 İyonik Bağlanma Özellik Kaynama ve erime sıcaklığı Elektriksel iletkenlik Sertlik (hardness) Kırılganlık (brittleness) Açıklama İyonları birbirinden ayırmak için gerekli termal enerji yüksek olduğundan erime ve kaynama noktaları yüksektir. (erime noktası: Na:98C, Cl: 63C, NaCl: 801C) İyonik bileşiklere bir potansiyel uygulandığında hareketli taşıyıcı yüklü parçacık bulunmadığından elektrik iletkenliğine katılmazlar. Çoğu iyonik bileşik serttir; kristallerinin yüzeyi kolayca çizilmez. Bunun nedeni iyonların örgüye sıkıca bağlanması ve kolayca yer değiştirmemesidir. Çoğu iyonik bileşik kırılgandır; bükmeye çalıştığımızda kristal kırılır. Bunun nedeni bükerken iyonları daha yakın konuma getiririz, böylece iyonlar birbirini iterler. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 15
16 Kovalent Bağlanma İki atom arasında, bir veya daha fazla elektronun paylaşılmasıyla karakterize edilen kimyasal bağdır. Genellikle bağ, ortaya çıkan molekülü bir arada tutan ortak çekim gücü olarak tanımlanabilir. Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu bölgede (-) yüklü bir alan yaratacaklardır. Bu alan, her iki çekirdeğe bir çekme kuvveti uygulayarak bir bağ yaratır. Kovalent bağ, söz konusu atomların dış yörüngelerinin dolması ile meydana gelir. Bu tür bağlar, moleküller arası hidrojen bağından daima daha güçlü, iyonik bağ ile ise ya aynı güçte ya da daha güçlüdür. Kovalent bağ (iyonik ve metalik bağın tersine) yönlüdür; bağ açılarının etkileşimin gücü üzerinde etkisi büyüktür. Bu etkinin kaynağı, kovalent bağların, atomik yörüngelerin üst üste binmesiyle oluşmasından ileri gelir. Atomik yörüngeler (p, d, ve f orbitalleri) hepsi yönlü karakterde olup, bağlanma esnasında önemli ölçüde yöne bağlı etkileşime neden olurlar. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 16
17 H 2 molekülü Kovalent Bağlanma En kuvvetli bağ elektron spinleri antiparalel olduğunda oluşur. Bağ enerjisinin bu spinlerin yönlerine bağlı olması spinler arasında manyetik dipol kuvvetleri oluşmasından dolayı değildir; Pauli ilkesi gereğince spin yönlerine bağlı olarak yük dağılımları farklı şekilde değişir. Spin bağımlı bu tür Coulomb enerjisine değiş-tokuş etkileşmesi denir. e e Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 17
18 H 2 molekülü Kovalent Bağlanma Pauli ilkesini hesaba katan paralel spinli durum Pauli ilkesi yörüngeleri tamamen dolu atomlar arasında çok kuvvetli itici bir etkileşmeye yol açar. Yörüngeler yarı dolu ise, elektronların daha yüksek enerjili durumlara uyarılmasına gerek kalmadan, elektron yoğunluklarının birbirini örtmesi sağlanabilir. Bu durumda bağ uzunluğu daha kısa olacaktır. Serbest atom yoğunluklarına dayalı klasik hesap antiparalel spinli kararlı durum Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 18
19 Kovalent Bağlanma Özellik Kaynama ve erime sıcaklığı Elektriksel iletkenlik Sertlik (hardness) Kırılganlık (brittleness) Açıklama Erime ve kaynama noktaları çok yüksektir, çünkü her atom kuvvetli kovalent bağ yapmıştır. Katının erimesi için çoğu kovalent bağın kırılması gerekir. Zayıf iletkendirler; çünkü elektronlar ya atoma bağlıdır ya da kovalent bağa katılmıştır, örgü içinde hareket edemezler. Kovalent bileşikler serttir. Bunun nedeni atomların örgüye sıkıca bağlanması ve kolayca yer değiştirmemesidir. Kovalent bağlı bileşikler kırılgandır; yeterli kuvvet uygulandığında kovalent bağlar kırılarak örgü bozulur. Şeklin bozulması yerine kırılma gerçekleşir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 19
20 İyonik & Kovalent Bağlanma: Karşılaştırma Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 20
21 Metalik Bağlanma Metal atomlarının örgüdeki serbest elektronların yer değiştirmiş olarak paylaşılması esasına dayanır. Metal atomları valans bandında dış yörüngelerinde periyotlarına veya enerji seviyelerine oranla yüksek sayıda elektron içerirler. Bunlar atomdan ayrılarak bir pozitif iyonun etrafını saran bir elektron gazı oluştururlar. Negatif elektron gazı ile pozitif çekirdekler arasında oluşan elektrostatik çekme kuvvetleri metal atomlarının bir arada kalmalarını sağlar. Burada, kovalent ve iyonik bağlardaki gibi merkezi bir bağ söz konusu değildir. Metalik bağ, düzgün pozitif iyon yığını ile bu yığını kuşatan elektron gazı arasında ortaya çıkar. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 21
22 Metalik Bağlanma Metalik bağ polar değildir ve bağlanma etkileşimi içerisindeki atomlar arasında ya hiç elektronegatiflik farkı yoktur, ya da çok az (alaşımlar) elektronegatiflik farkı vardır. Bu etkileşim içindeki elektronlar metalin kristal yapısı boyunca yer değiştirirler Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 22
23 Metalik Bağlanma Özellik Kaynama ve erime sıcaklığı Elektriksel iletkenlik Sertlik (hardness) Kırılganlık (brittleness) Açıklama Erime ve kaynama noktaları değişkendir (genelde yüksektir). Çok iyi iletkendirler; çünkü metaller serbest elektron bulutları olarak tanımlanabilir. Çok serttir. Plastik deformasyon gösterirler. Kırılgan değildirler. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 23
24 İkincil Bağlanmalar Temel üç bağlanma türüne ek olarak, bağlanma durumlarında önemli rol oynayan zayıf bağlanmalar vardır: Van der Waals kuvvetleri Hidrojen bağı Van der Waals bağlarını bulan kişi kendisi değildir. Bu, onun çalışmalarını, katkılarını ve adını onurlandırmak için konmuş bir isimdir. Van der Waals kuvvetleri denilen moleküller arası çekim kuvvetleri: dipol dipol kuvvetler, London kuvveti Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 24
25 Van der Waals Etkileşmesi: Dipol-Dipol Kuvvetler Polar moleküller birbirlerini dipol -dipol kuvveti ile çekerler. Polar kelimesi, elektronegatiflikleri (EN) farklı olan ya da daha basit bir ifade ile (+) ve (-) kutuplaşması gözlenen moleküller için kullanılır. Moleküller arasındaki mutlak EN farkları, o moleküller arasındaki bağın, polar, apolar ya da iyonik bağ olup olmadığının bilgisini verir. H H bağında EN farkı 0,0 olur ve apolardır. H Cl bağında ise (Cl daha elektronegatiftir) 0,9 luk bir fark vardır ve polardır. EN farkı çok yüksek olduğu durumlarda ise (Na Cl de olduğu gibi 2,1) iyonik bağdan söz ederiz. Sonuçta H Cl polar bir moleküldür. Bağ elektronlarının çoğu daha EN olan Cl atomu üzerinde birikir ve Cl çevresinde daha çok zaman harcarlar. Bu yüzden (HCl nötr olduğu halde) H atomu kısmen pozitif, Cl atomu da kısmen negatif gibi gözükür. İşte bu kutuplaşma polar kelimesi ile ifade edilir. Apolar moleküllerde ise, H H de olduğu gibi, bağ elektronları eşit dağılır ve bir kutuplaşma olmaz. İşte dipol dipol kuvveti, polar molekülün kısmen pozitif olan ucu ile diğer molekülün kısmen negatif olan ucu arasında oluşan bir çekim kuvvetidir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 25
26 Van der Waals Etkileşmesi: London Kuvveti Apolar moleküllerde dipol dipol kuvvetlerinden söz edemeyiz. Ancak, London kuvveti (1930 da Fritz London tarafından bulunmuştur) apolar olan moleküllerdeki atomların kısa bir süre için hatta anlık olarak polarize olması ile oluşur. Atom çekirdeği etrafında dönen elektronlar bir anlıkta olsa, çekirdeğin belirli bir bölümünde daha fazla bulunur. Böylece atom kendi içinde kısmen polarize olur. Bu atoma komşu olan atomun ise, bu durumdan dolayı kendi elektronlarının dağılımı değişir ve o da polarize olur. Bu durum zincirleme halinde bütün molekülü etkiler. Böylece atomlar arsındaki etkileşmeden doğan bir çekim kuvveti meydana gelir. İşte moleküller arasında, atomların elektronlarının anlık pozisyon değişimlerine bağlı olarak oluşan çekime London kuvveti diyoruz. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 26
27 Hidrojen Bağı Yapılarında OH grubu içeren moleküllerde hidrojen bağı denilen, zayıf -orta kuvvette bir bağ bulunur. EN yüksek bir atoma kovalent bağlı bir hidrojen atomu ile, EN az olan bir atomun yalnız (bağ yapmamış) elektronları arasındaki bağa Hidrojen bağı denir. X H Y Tanıma göre, X yüksek EN bir atom, Y EN daha düşük bir atom, kesik çizgiler ise hidrojen bağıdır. Su molekülleri arasında Hidrojen bağı vardır. Bir su molekülünde, oksijene bağlı 2 hidrojen atomu ve oksijenin 2 çift bağ yapmamış elektronu vardır. Sudaki O H bağında, O yüksek EN olduğu için, elektronlar O atomu çevresinde daha çok zaman harcarlar. Başka bir deyişle polarizasyon olur. Hidrojen ise kısmen (+) yüklüymüş gibi olur. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 27
28 Hidrojen Bağı Hegzagonal buzun kristal yapısı kesikli çizgiler hidrojen bağını temsil etmektedir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 28
29 Hidrojen Bağı Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 29
30 Asal gaz kristalleri 1. En basit kristal yapılarından oluşurlar. 2. Elektron dağılımları serbest atomlarınkine çok benzer 3. Saydam, yalıtkan, zayıf bağlı, düşük ergime sıcaklığına sahiptirler. 4. Atomik iyonlaşma enerjileri yüksektir. 5. En dış yörüngeleri tamamen dolu. 6. Serbest atomun yük dağılımı küresel simetriye uyar 7. Kristalde asal gaz atomları olabildiğince sıkı paketlidir (He hariç). Asal gazların (Ne, Ar, Kr, Xe) kübik (FCC) kristal yapısı Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 30
31 Asal Gaz Kristallerini Bir Arada Ne Tutmaktadır? Elektronik dağılım serbest atoma göre önemli derecede bozulmaz. Kristal içinde atomun bağlanma enerjisi 1% den veya atomik elektronun iyonlaşmasından azdır. Bundan dolayı serbest atom yük dağılımlarını bozmak için yeterli enerji yoktur. Fakat, elektron bulutlarının küçük bozulmaları [ki bunlar anlık ve geçici çekici kuvvetlere yol açar (elektrostatik yükten kaynaklı)] bu kristali bir arada tutmak için yeterli olacaktır. Küçük indüklenmiş dipoller bu katıları bir arada tutar. Bunlar van der Waals kuvvetleridir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 31
32 Van der Waals Etkileşmesi Yüklerin elektronik bulut şeklinde çevrelediği iki atom göz önüne alalım. Verilen bir anda bu bulutlar bozulacak ve yüklerin geçici dipolüne sebep olacaktır. Bu yükler dipolar kuvvetlerle etkileşecektir. Asal gazlarda atomları bir arada tutan kuvvetler bu kuvvetlerdir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 32
33 Van der Waals Etkileşmesi Şimdi, iki atoma bakalım ve bu etkileşmenin nasıl çıktığını anlamaya çalışalım. 2 özdeş atomu birbirinden R mesafede koyalım. R her bir atom civarındaki atom bulutundan çok büyük olsun. Bu yük bulutları birazcık bozulabilirler (böylece bir kısımda biraz fazla yük olduğu zaman negatif yüke, biraz az yük olduğu zaman ise pozitif yüke sahip olacaktır). Bu bozulmalar geçici olduğundan dolayı onları harmonik titreşici olarak tanımlayabiliriz (burada titreşen yüklerdir). Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 33
34 Van der Waals Etkileşmesi Basit bir model olarak, birbirinden R uzaklıkta bulunan iki özdeş lineer harmonik salınıcı göz önüne alalım. x 1 ve x 2 salınıcılardaki +/-e yüklerinin aralarındaki uzaklıklar Parçacıkların x ekseni doğrultusunda salınmalarına izin verelim. Momentumlar p 1 ve p 2 ve yay sabiti C olsun. Buna göre etkileşmesiz iki salınıcının hamiltonyeni: Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 34
35 Van der Waals Etkileşmesi Van der Waals bağlantı enerjisini hesaplayabilmek için, basit bir model olarak, birbirinden R uzaklıkta bulunan iki özdeş lineer harmonik osilatör göz önüne alalım. Osilatörler birbirinin aynı olsun ve sabit iki pozitif yük etrafında x doğrultusunda titreşen iki negatif yükten oluşsun. Bütün yükler elemanter yük e ye eşit olsun. Çiftlenimli iki dipol Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 35
36 Van der Waals Etkileşmesi Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 36
37 Van der Waals Etkileşmesi Buradan Van der Waals enerjisinin negatif, bir başka değişle iki osilatörü (atomu) birbirine bağlayan karakterde olduğu, R uzaklığının 6 ıncı kuvveti ile ters orantılı olarak değiştiği görülmektedir. Diğer taraftan bu enerji ν 0 öz titreşim frekansı ile doğru orantılıdır. Titreşim genliği ne kadar büyük olursa Van der Waals enerjisi de o kadar büyük olur. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 37
38 Van der Waals Etkileşmesi Aynı cinsten atomlar arasında olduğu gibi farklı atom veya moleküller arasında da Van der Waals bağları oluşmaktadır. Van der Waals enerjisinin bu şekilde hesabı F. London tarafından 1930 da yapılmıştır. Bağ türünün ismi ise, Van der Waals ın gazların hal denklemini yazarken postüle etmiş olduğu moleküller arası kuvvetler nedeniyle konmuştur. Van der Waals etkileşmesine London etkileşmesi veya değişen dipol etkileşmesi de denilmektedir. Van der Waals kuvvetleri atomları birbirine zayıf bağlayan bağlar oluştururlar. Bu çeşit bağlarla bağlanan atomların birbirlerine daha çok yaklaşmaları halinde yine itme kuvvetleri doğar. Bu kuvvetlerin kaynağı da Pauli ilkesidir. Atomların birbirine daha fazla yaklaşmaları halinde aynı kuantum sayılı elektronlar aynı bölgede bulunma durumuna gelir ki buna Pauli ilkesi izin vermez. Böyle bir sıkışma sonucunda elektronların boş ve daha yüksek enerjili seviyelere çıkmaları gerekir. Enerjinin artması, bağın zayıflaması başka sözlerle itme kuvvetlerinin ortaya çıkması anlamı taşır. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 38
39 Van der Waals Etkileşmesi Birbirinden uzaklığı R olan iki atomun toplam potansiyel enerjisi genellikle, şeklinde ifade edilir. Burada Є enerji boyutunda, R ise uzunluk boyutunda birer parametredir. Є, σ ve n gaz halindeki ölçülerden elde edilebilir. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 39
40 Van der Waals Etkileşmesi İtici Etkileşme Burada etkileşme enerjisinin teorik hesabına girmeyeceğiz. Son elde ettiğimiz denklemdeki çekici ve uzun erimli bir potansiyelle birlikte kullanıldığında, B/R 12 gibi bir itici enerji terimi asal gazların deneysel verileriyle uyum içinde bulunmaktadır (B pozitif bir sabit). A ve B sabitleri kristalden bağımsız olarak gaz fazında yapılan ölçümlerden bulunur. R uzaklıktaki iki atomun toplam potansiyel enerjisi şöyle yazılır. U( R) 4 R 12 6 R Bu Lennard-Jones potansiyelidir. İki atom arasındaki kuvvet F=-(dU/dR) ile bulunur. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 40
41 Lennard-jones Potansiyeli U( R) 4 R 12 6 R Denge durumu: r=σ U=0 Minimum durumu: U=-ε İki asal gaz atomu arasındaki etkileşmeyi belirleyen Lennard-Jones potansiyeli Alternatif itici terim: R/ e Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 41
42 Denge Örgü Sabitleri Asal gaz atomlarının kinetik enerjilerini ihmal edersek, bir asal gaz kristalinin bağlanma enerjisi, Lennard-Jones potansiyelinin tüm atom çiftleri üzerinden toplamı olur. Kristalde N tane atom varsa, toplam potansiyel enerji U top 1 12 N(4 ) 2 p R p R j ij j ij Burada p ij referans olarak alınan i atomunun diğer bir j atomuna olan uzaklığının R cinsinden oranıdır. ½ çarpanı her atom çiftinin iki kez sayılmasını önler. FCC yapısı için değerler p 12 ij 12,13188 j 6 p 6 ij 14,45392 j FCC yapısında en yakın komşu atom sayısı 12 dir. Bu iki toplam değerinin 12 ye yakın oluşu asal gaz kristallerinde enerjinin çoğunun en yakın komşulardan kaynaklandığını gösterir. Denklemdeki U top toplam kristal enerjisi olarak alınırsa, denge durumunda (R=R 0 ) bu enerjinin iki komşu atom arası uzaklığı R uzaklık değişimine göre minimum olmalıdır du top 0 2N (12)(12,13) (6)(14,45) 13 R 0 /σ=1,09 dr R R 7 Deneysel değerler ile uyumludur. Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 42
43 Özet Bağlanma Türleri İyonik Bağlanma Van Der Waals Etkileşmesi Metalik Bağlanma Kovalent Bağlanma Hidrojen Bağı Yüksek Erime Noktası Sert ve Kırılgan İletken olmayan katılar NaCl, CsCl, ZnS Düşük Erime Noktası Yumuşak ve kırılgan İletken olmayan Ne, Ar, Kr and Xe Değişken Erime Noktası Değişken sertlik İletken Fe, Cu, Ag Çok yüksek Erime Noktası Çok sert Genellikle iletken olmayan Elmas, Grafit Düşük Erime Noktası Yumuşak ve kırılgan Genellikle iletken olmayan Buz, Organik katılar Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 43
FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Atomsal Yapı ve Atomlararası Bağ1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıPaylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
DetaylıSoygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasındandır.
KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı (az enerjiye sahip) olmalıdırlar. Genelleme
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 4 DR. FATİH AY.
MALZEME BİLGİSİ DERS 4 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA TEMEL KAVRAMLAR ATOMLARDA ELEKTRONLAR PERİYODİK TABLO BÖLÜM II ATOM YAPISI VE ATOMLARARASı BAĞLAR BAĞ KUVVETLERİ VE ENERJİLERİ
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR
MALZEME 2. HAFTA 1 ATOMSAL BAĞ ATOMLAR ARASI BAĞLAR Atomlar, atomlar arası bağ kuvvetleri ile bir araya gelirler. Malzemenin en küçük yapı taşı olan atomları bağ kuvvetleri bir arada tutar. Atomsal bağların
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent
DetaylıAtomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır:
Atomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır: İyonik bağlar, elektronlar bir atomdan diğerine aktarıldığı zaman
DetaylıATOMİK YAPI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR. Aytekin Hitit
ATOMİK YAPI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR Aytekin Hitit Malzemeler neden farklı özellikler gösterirler? Özellikler Fiziksel Kimyasal Bahsi geçen yapısal etkenlerden elektron düzeni değiştirilemez. Ancak diğer
DetaylıGENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
DetaylıAşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı. olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel. Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz.
KİMYASAL BAĞLAR Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz. KİMYASAL BAĞLAR İki atom veya atom grubu
DetaylıGENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
DetaylıPERİYODİK CETVEL. Yanıt : D. www.kimyahocam.com. 3 Li : 1s2 2s 1 2. periyot 1A grubu. 16 S : 1s2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 4 3.
PERİODİK CETVEL Periyodik cetvel, elementlerin atom numaraları temel alınarak düzenlenmiş bir sistemdir. Periyodik cetvelde, nötr atomlarının elektron içeren temel enerji düzeyi sayısı aynı olan elementler
DetaylıBölüm 2: Atomik Yapı & Atomarası Bağlar
Bölüm 2: Atomik Yapı & Atomarası Bağlar Bağlanmayı ne sağlar? Ne tip bağlar vardır? Bağların sebep olduğu özellikler nelerdir? Chapter 2-1 Atomun yapısı (Birinci sınıf kimyası) atom electronlar 9.11 x
DetaylıKİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağlar, Moleküllerde atomları birarada tutan
KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağlar, Moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Atomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Atomun sembolünün
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Atom Yapısı ve Atomlar Arası Bağlar Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji
DetaylıNötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.
ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Atom ve moleküller arası Atomsal bağlar
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Atom ve moleküller arası Atomsal bağlar İçerik Atomlararası denge mesafesi Elastisite modülü Atomlar niçin bağ yapmak ister? İyonik bağ Kovalent bağ Metalik bağ
DetaylıPERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6
PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6 Periyodik sistemde yatay sıralara Düşey sütunlara.. adı verilir. 1.periyotta element, 2 ve 3. periyotlarda..element, 4 ve 5.periyotlarda.element 6 ve 7. periyotlarda
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıKatılar. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006
Katılar Tüm maddeler, yeteri kadar soğutulduğunda katıları oluştururlar. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Oluşan katıların doğası atom, iyon veya molekülleri birarada tutan kuvvetlere
DetaylıSerüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM. o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ
Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ KİMYASAL TÜR 1. İYONİK BAĞ - - Ametal.- Kök Kök Kök (+) ve (-) yüklü iyonların çekim kuvvetidir..halde
DetaylıAtomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır.
Atomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır. 1-İyonik bağlar, elektronlar bir atomdan diğerine aktarıldığı zaman
DetaylıAtomların bir arada tutulmalarını sağlayan kuvvetlerdir Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek (daha kararlı olmak) için bir araya gelirler
Kimyasal Bağlar; Atomların bir arada tutulmalarını sağlayan kuvvetlerdir Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek (daha kararlı olmak) için bir araya gelirler İki ana gruba ayrılır Kuvvetli (birincil,
DetaylıKİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER 1.Kimyasal Türler Atomlar, moleküller, iyonlar ve radikaller genel olarak kimyasal tür adıyla bilinir. ATOM: Bir elementin bütün özelliklerini taşıyan en küçük birimine
DetaylıELEKTRONLARIN DĠZĠLĠMĠ
ELEKTRONLARIN DĠZĠLĠMĠ Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı, her birinde yeni bir katman oluşacaktı. Çünkü her üçünün de en dıştaki katmanları tamamen dolu durumdadır. 1.Katmanda en çok 2
DetaylıMADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ATOM ATOMUN YAPISI Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir. Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sa-hiptir. Atomda bulunan yükler; negatif
DetaylıTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi. Genel Kimya 101. Yrd.Doç.Dr.Zeynep OBALI e-mail: zobali@etu.edu.tr Ofis: z-83/2
Genel Kimya 101 Yrd.Doç.Dr.Zeynep OBALI e-mail: zobali@etu.edu.tr Ofis: z-83/2 İyonik Bağ; İyonik bir bileşikteki pozitif ve negatif iyonlar arasındaki etkileşime iyonik bağ denir Na Na + + e - Cl + e
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
DetaylıMALZEMENİN İÇ YAPISI: Katılarda Atomsal Bağ
MALZEMENİN İÇ YAPISI: Katılarda Atomsal Bağ Bölüm İçeriği Bağ Enerjisi ve Kuvveti Atomlar arası mesafe, Kuvvet ve Enerji İlişkisi Atomlar arası Mesafeyi Etkileyen Faktörler. Sıcaklık, Iyonsallik derecesi,
Detaylı5.111 Ders Özeti #12. Konular: I. Oktet kuralından sapmalar
5.111 Ders Özeti #12 Bugün için okuma: Bölüm 2.9 (3. Baskıda 2.10), Bölüm 2.10 (3. Baskıda 2.11), Bölüm 2.11 (3. Baskıda 2.12), Bölüm 2.3 (3. Baskıda 2.1), Bölüm 2.12 (3. Baskıda 2.13). Ders #13 için okuma:
DetaylıKİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ
KİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ Atomlar bağ yaparken, elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye çalışırlar. Bir atomun yapabileceği bağ sayısı, sahip
DetaylıElementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar.
Elementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar. Elementlerin bileşik oluşturma istekleri onların kararlı yapıya ulaşma
DetaylıChemistry, The Central Science, 10th edition Theodore L. Brown; H. Eugene LeMay, Jr.; and Bruce E. Bursten. Kimyasal Bağlar.
Chemistry, The Central Science, 10th edition Theodore L. Brown; H. Eugene LeMay, Jr.; and Bruce E. Bursten Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar 3 temel tip bağ vardır: İyonik İyonlar arası elektrostatik etkileşim
DetaylıMoleküllerarası Etkileşimler, Sıvılar ve Katılar - 11
Moleküllerarası Etkileşimler, Chemistry, The Central Science, 10th edition Theodore L. Brown; H. Eugene LeMay, Jr.; and Bruce E. Bursten Sıvılar ve Katılar - 11 Maddenin Halleri Maddenin halleri arasındaki
Detaylıkitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın
PERİYODİK CETVEL Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz. Modern periyotlu dizge, elementleri artan
DetaylıATOM VE MOLEKÜLLER ARASI BAĞLAR
ATOM VE MOLEKÜLLER ARASI BAĞLAR 1 Potansiyel enerji (kj/mol) Çekme İtme Atomlararası denge mesafesi Atomlar birbirleri ile sürekli etkileşim içerisindedir. Bu etkileşimlerden biride atomlar arası itme
DetaylıPERİYODİK CETVEL
BÖLÜM4 W Periyodik cetvel, elementlerin atom numaraları esas alınarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, kimyasal özellikleri benzer olan (değerlik elektron sayıları aynı) elementler aynı düşey sütunda yer
Detaylı1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları
1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ 1.7. İyon Yükleri ve Yükseltgenme Basamakları Yüksüz bir atomun yapısındaki pozitif (+) yüklü protonlarla negatif () yüklü elektronların sayıları birbirine eşittir. Yüksüz
DetaylıMETALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010
METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler
DetaylıYrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA KİMYASAL BAĞLAR Lewis Kuramı Kimyasal bağlanmada esas rolü dış kabuk elektronları (değerlik) oynar. Bazı durumlarda elektronlar bir atomdan diğerine aktarılır. Böylece oluşan (+) ve (-) yüklü
DetaylıÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ E BİLEŞİKLER VE FRMÜLLERİ (4 SAAT) 1 Bileşikler 2 Bileşiklerin luşması 3 Bileşiklerin Özellikleri 4 Bileşik Çeşitleri 5 Bileşik
Detaylı1. Amaç Kristallerin üç boyutlu yapısı incelenecektir. Ön bilgi için İnorganik Kimya, Miessler ve Tarr, Bölüm 7 okunmalıdır.
14 DENEY KATI HAL 1. Amaç Kristallerin üç boyutlu yapısı incelenecektir. Ön bilgi için İnorganik Kimya, Miessler ve Tarr, Bölüm 7 okunmalıdır. 2. Giriş Atomlar arası (veya moleküller arası) çekim kuvvetleri
DetaylıBİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
DetaylıBir atomdan diğer bir atoma elektron aktarılmasıyla
kimyasal bağlar Kimyasal bağ, moleküllerde atomları bir arada tutan kuvvettir. Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA MOLEKÜLLER ARASI KUVVETLER Moleküller Arası Kuvvetler Yüksek basınç ve düşük sıcaklıklarda moleküller arası kuvvetler gazları ideallikten saptırır. Moleküller arası kuvvetler molekülde kalıcı
DetaylıCALLİSTER - SERAMİKLER
CALLİSTER - SERAMİKLER Atomik bağı ağırlıklı olarak iyonik olan seramik malzemeler için, kristal yapılarının atomların yerine elektrikle yüklü iyonlardan oluştuğu düşünülebilir. Metal iyonları veya katyonlar
DetaylıKİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü
KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha AYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 6 KİMYASAL BAĞLAR
DetaylıSerüveni PERİYODİK ÖZELLİKLER DEĞİŞİMİ
Serüveni PERİYODİK ÖZELLİKLER DEĞİŞİMİ PERİYODİK ÖZELLİKLERİN DEĞİŞİMİ ATOM YARIÇAPI Çekirdeğin merkezi ile en dış kabukta bulunan elektronlar arasındaki uzaklık olarak tanımlanır. Periyodik tabloda aynı
DetaylıEEM 102 ELEKTRİK MALZEMESİ
2/18/2016 EEM 102 ELEKTRİK MALZEMESİ Yrd.Doç.Dr. Nigar Berna TEŞNELİ Dersin İçeriği 1. Malzeme bilimine giriş, malzemelerin sınıflandırılması 2. Atomik yapı ve Atomlar arası bağlar 3. Kristal yapısı ve
DetaylıBileĢiklerin formülleri atom sayıları oranını yansıtan en basit formüldür.
KATILAR KRĠSTAL KATI Sert SıkıĢtırılmayan Tanecikleri belirli geometrik Ģekle sahiptir. ĠYONĠK KRĠSTAL Anyon- katyonlar arasında elektrostatik çekim kuvveti sonucu oluģur (iyonik bağ içerir). Sert-sağlam-
DetaylıDers 3. KRİSTALLERDE DÜZLEMLER ve DOĞRULTULAR ATOMLARARASI BAĞLAR
Ders 3 KRİSTALLERDE DÜZLEMLER ve DOĞRULTULAR ATOMLARARASI BAĞLAR Kristalografik düzlemler Miller İndisleri Bir düzlem Miller indisleri ile tanımlanır: (hkl). Miller indisleri aşağıdaki prosedürle belirlenir.
DetaylıKOVALENT BAĞLARDA POLARLIK. Bileşikler 5. Bölüm
KOVALENT BAĞLARDA POLARLIK Bileşikler 5. Bölüm Ametallerin Bağ Elektronlarına Sahip Çıkma Ġsteği Aynı periyottaki elementlerin soldan sağa: Çekirdek yükü artar Son katmandaki elektronların çekirdeğe uzaklığı
DetaylıBÖLÜM 1 1. MALZEMELERİN ATOM YAPISI
BÖLÜM 1 1. MALZEMELERİN ATOM YAPISI 1 1.2. Atom Yapısı ve Elektron Düzeni Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur. Elementler ise atomlardan meydana gelir. Bir elementin kimyasal özelliklerini taşıyan
DetaylıI. FOTOELEKTRON SPEKTROSKOPĠSĠ (PES) PES orbital enerjilerini doğrudan tayin edebilir. (Fotoelektrik etkisine benzer!)
5.111 Ders Özeti #9 Bugün için okuma: Bölüm 1.14 (3.Baskıda, 1.13) Elektronik Yapı ve Periyodik Çizelge, Bölüm 1.15, 1.16, 1.17, 1.18, ve 1.20 (3.Baskıda, 1.14, 1.15, 1.16, 1.17, ve 1.19) Atom Özelliklerinde
DetaylıANORGANİK KİMYA TEMEL KAVRAMLAR
ANORGANİK KİMYA TEMEL KAVRAMLAR Prof. Dr. Halis ÖLMEZ Prof. Dr. Veysel T. YILMAZ Beşinci Baskı 2010 BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ Z 1997 yılında birinci baskısı, 1998 yılında da ikinci, 2004 yılında üçüncü, 2008
DetaylıAtom. Atom 9.11.2015. 11 elektronlu Na. 29 elektronlu Cu
Atom Maddelerin en küçük yapı taşlarına atom denir. Atomlar, elektron, nötron ve protonlardan oluşur. 1.Elektronlar: Çekirdek etrafında yörüngelerde bulunurlar ve ( ) yüklüdürler. Boyutları çok küçüktür.
Detaylıizotop MALZEME BILGISI B2
1. Giriş 2. Temel Kavramlar 3. Atomlarda Elektronlar 4. Periyodik Tablo 5. Bağ Kuvvetleri ve Enerjileri 6. Atomlararası Birincil Bağlar 7. İkincil bağlar veya Van Der Waals Bağları 8. Moleküller Bu özelliklerinden
Detaylıİnstagram:kimyaci_gln_hoca MODERN ATOM TEORİSİ-2.
MODERN ATOM TEORİSİ-2 ATOM YARIÇAPI PERİYODİK ÖZELLİK DEĞİŞİMİ Kovalent Yarıçap: Tek bir kovalent bağla bağlanmış eşdeğer iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına kovalent yarıçap denir.(şekil1)
DetaylıELEKTRON DİZİLİMİ PAULİ DIŞLAMA İLKESİ:
ELEKTRON DİZİLİMİ PAULİ DIŞLAMA İLKESİ: Bir atomdaki herhangi iki elektronun dört kuantum sayısı aynı olamaz. Bir atomun n,l,ml, kuant sayıları aynı olsa bile m s spin kuantum sayıları farklı olacaktır.
DetaylıGünümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
Detaylı1H: 1s 1 1.periyot 1A grubu. 5B: 1s 2 2s 2 2p 1 2.periyot 3A grubu. 8O: 1s 2 2s 2 2p 4 2.periyot 6A grubu. 10Ne: 1s 2 2s 2 2p 6
PERİYODİK CETVEL Periyodik cetvel, benzer kimyasal özellik gösteren elementlerin alt alta gelecek şekilde artan atom numaralarına göre sıralandıkları çizelgelerdir. Periyodik cetveli oluşturan yatay satırlara
DetaylıEEM 102 ELEKTRİK MALZEMESİ
EEM 102 ELEKTRİK MALZEMESİ Yrd.Doç.Dr. Nigar Berna TEŞNELİ Dersin İçeriği 1. Malzeme bilimine giriş, malzemelerin sınıflandırılması 2. Atomik yapı ve Atomlar arası bağlar 3. Kristal yapısı ve Yapı kusurları
DetaylıSCHRÖDİNGER: Elektronun yeri (yörüngesi ve orbitali) birer dalga fonksiyonu olan n, l, m l olarak ifade edilen kuantum sayıları ile belirlenir.
. ATOMUN KUANTUM MODELİ SCHRÖDİNGER: Elektronun yeri (yörüngesi ve orbitali) birer dalga fonksiyonu olan n, l, m l olarak ifade edilen kuantum sayıları ile belirlenir. Orbital: Elektronların çekirdek etrafında
DetaylıÖrnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
DetaylıKİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞLAR KOVALENT BAĞLAR
KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları bir arada tutan kuvvettir. Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları
Detaylıİstatistiksel Mekanik I
MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği 2007 Güz Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için
DetaylıATOM YAPISI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR
ATOM YAPISI VE ATOMLAR ARASI BAĞLAR Atom en küçük partikül, görülmez ve bölünemez parça olarak tanımlanır. Modern anlamda atomlar atomaltı (subatomic ) partiküllerden oluşur. elektronlar, negatif enerji
Detaylıİyonlar. İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir.
İyonlar İyon? Pozitif veya negatif yükü olan bir atoma yada atomlar grubuna iyon denir. 1 Atomlardan İyon Oluşumu ve İyon Bir atomdan iyon denilen yüklü bir parçacık oluşturulabilir. Bunun için, nötral
DetaylıSU VE KİMYASAL BAĞLAR. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
SU VE KİMYASAL BAĞLAR Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Kimyasal Bağlar ve Çeşitleri Nelerdir? Kimyasal bağ, çekirdekteki atomları bir arada tutan kuvvettir. İki ya da daha fazla atom arasında elektron alışverişi
DetaylıPeriodic Table of the. Elements I A II A III B IV B V B VI B VII B VIII B I B II B III A IV A V A VI A VII A VIII A 1 1 2 1 H H He 1.008 1.008 4.
PERİYODİK SİSTEM Periodic Table of the s d p Elements I A II A III B IV B V B VI B VII B VIII B I B II B III A IV A V A VI A VII A VIII A 1 1 2 1 H H He 1.008 1.008 4.0026 3 4 5 6 7 8 9 10 2 Li Be B C
DetaylıMIT Açık Ders Malzemeleri Fizikokimya II 2008 Bahar
MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 5.62 Fizikokimya II 2008 Bahar Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms ve http://tuba.acikders.org.tr
DetaylıMoleküller ve Katılar
Moleküller ve Katılar Yazar Yrd.Doç. Dr. Sabiha AKSAY ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Moleküllerin bağlanma yöntemlerini, Katıları oluşturmak üzere moleküllerin nasıl bir araya geldiklerini,
DetaylıPERİYODİK ÖZELLİKLER 1.ATOMLARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ATOM YARIÇAPI: Kovalent yarıçap: Van der Waals yarıçapı: İyon yarıçapı:
PERİYODİK ÖZELLİKLER 1.ATOMLARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ATOM YARIÇAPI: Elementlerin fiziksel ( erime ve kaynama noktaları, yoğunluk, iletkenlik vb.) ve kimyasal özellikleri ( elektron alma ve verme ) atom yarıçaplarıyla
DetaylıKİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER
KİMYASAL TÜRLER KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER Atom: Molekül: İyon: Bir elementin tüm kimyasal özelliklerini gösteren yapı taşıdır... : :.. He Ne H.... : Ar : N. Ȯ.. :.. Cl.. Kararlı atomlar (Soygazlar)
DetaylıElement atomlarının atom ve kütle numaraları element sembolleri üzerinde gösterilebilir. Element atom numarası sembolün sol alt köşesine yazılır.
Atom üç temel tanecikten oluşur. Bunlar proton, nötron ve elektrondur. Proton atomun çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü taneciktir. Nötron atomun çekirdeğin bulunan yüksüz taneciktir. ise çekirdek etrafında
DetaylıPeriyodik Tablo(sistem)
Periyodik Tablo(sistem) Geçmişten Günümüze Periyodik Tablo Bilim adamları elementlerin sayısı arttıkça bunları benzer özelliklerine göre sıralamaya çalışmışlardır.(bunu süpermarketlerdeki ürünlerin dizilişlerine
DetaylıMALZEME BİLGİSİ. Katı Eriyikler
MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katı Eriyikler 1 Giriş Endüstriyel metaller çoğunlukla birden fazla tür eleman içerirler, çok azı arı halde kullanılır. Arı metallerin yüksek iletkenlik, korozyona
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA ATOMUN ELEKTRON YAPISI Bohr atom modelinde elektronun bulunduğu yer için yörünge tanımlaması kullanılırken, kuantum mekaniğinde bunun yerine orbital tanımlaması kullanılır. Orbital, elektronun
DetaylıMalzemelerin elektriksel özellikleri
Malzemelerin elektriksel özellikleri OHM yasası Elektriksel iletkenlik, ohm yasasından yola çıkılarak saptanabilir. V = IR Burada, V (gerilim farkı) : volt(v), I (elektrik akımı) : amper(a) ve R(telin
DetaylıPERİYODİK CETVEL Mendeleev Henry Moseley Glenn Seaborg
PERİYODİK CETVEL Periyodik cetvel elementleri sınıflandırmak için hazırlanmıştır. İlkperiyodik cetvel Mendeleev tarafından yapılmıştır. Mendeleev elementleri artan kütle numaralarına göre sıralamış ve
Detaylı2. HAMLE web:
2. HAMLE Nötron sayısı İZOTOP ATOM 1-Proton sayıları... nötron ve kütle numaraları.. atomlardır. 2-İzotop atomların fiziksel özellikleri. 3-Nötr izotop atomlar kimyasal özellikleri. 4-İzotop atomlar aynı
DetaylıKĠMYASAL ÖZELLĠKLER VE KĠMYASAL BAĞ
Elektronların Dizilimi ve Kimyasal Özellikler Atomların katmanlarında belirli sayılarda elektron bulunmaktadır. Ancak bir atom, tek katmanlıysa ve bu katmanda iki elektronu varsa kararlıdır. Atomun iki
DetaylıMOLEKÜL GEOMETRİSİ ve HİBRİTLEŞME. (Kimya Ders Notu)
MOLEKÜL GEOMETRİSİ ve HİBRİTLEŞME (Kimya Ders Notu) MOLEKÜL GEOMETRİSİ ve HİBRİTLEŞME Periyodik cetvelde A gruplarında bulunan elementler bileşik oluştururken kendilerine en yakın olan soygazın elektron
DetaylıAtom Yapısı & Atomlar Arası Bağlar
Atom Yapısı & Atomlar Arası Bağlar Bölüm İçeriği Atom Bağları Birincil Bağlar İkincil Bağlar İyonik Kovalent Metalik van der Waals ATOMLAR ARASI BAĞLAR Atomlar malzemeyi oluşturmak için bağ kurarlar. Kurulan
DetaylıBİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER
BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER Biyokimyanın tanımı yaşamın temel kimyası ile ilgilenen bilim dalı (Bios, Yunancada yaşam demektir.) canlı sistemin yapısını ve fonksiyonlarını kimyasal
DetaylıİÇİNDEKİLER TEMEL KAVRAMLAR - 2. 1. Atomlar, Moleküller, İyonlar...36. 1.2. Atomlar...36. 1.2. Moleküller...37. 1.3. İyonlar...37
vi TEMEL KAVRAMLAR - 2 1. Atomlar, Moleküller, İyonlar...36 1.2. Atomlar...36 1.2. Moleküller...37 1.3. İyonlar...37 2. Kimyasal Türlerin Adlandırılması...38 2.1. İyonların Adlandırılması...38 2.2. İyonik
DetaylıMÜH. BÖLÜMLERİ GENEL KİMYA-I DERSİ DÖNEM SONU SINAVI
ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK ve İNŞAAT MÜH. BÖLÜMLERİ GENEL KİMYA-I DERSİ DÖNEM SONU SINAVI 08.01.015 Soru No 1 3 4 5 6 Toplam Puan Alınan Puan I II III IV Top Adı-Soyadı: Numarası:
DetaylıBöyle molekülün negatif ve pozitif uçlarının birbirinden ayrıldığı moleküllere polar moleküller denir.
Sayfa 1 / 6 01. Moleküllerin Polaritesi ve Dipol Moment 02. İyon-Dipol Etkileşimi 03. Dipol-Dipol Etkileşimi 04. İndüklenme ile Elektriklenme 04.01. İyon- İndüklenmiş Dipol (Apolar) Etkileşimi 04.02. Dipol-İndüklenmiş
Detaylı1. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ
. ÜNİTE: MODERN ATOM TEORİSİ.4. Elektron Dizilimi ve Periyodik Sisteme Yerleşim Atomun Kuantum Modeli oluşturulduktan sonra Bohr, yaptığı çalışmalarda periyodik cetvel ile kuantum teorisi arasında bir
DetaylıHer madde atomlardan oluşur
2 Yaşamın kimyası Figure 2.1 Helyum Atomu Çekirdek Her madde atomlardan oluşur 2.1 Atom yapısı - madde özelliği Elektron göz ardı edilebilir kütle; eksi yük Çekirdek: Protonlar kütlesi var; artı yük Nötronlar
DetaylıYrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ. Yrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ İÇERİK
İÇERİK Elementlere, Bileşiklere ve Karışımlara atomik boyutta bakış Dalton Atom Modeli Atom Fiziğinde Buluşlar - Elektronların Keşfi - Atom Çekirdeği Keşfi Günümüz Atom Modeli Kimyasal Elementler Periyodik
DetaylıPERĐYODĐK ÇĐZELGE. Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK
PERĐYODĐK ÇĐZELGE Yrd.Doç.Dr. İbrahim İsmet ÖZTÜRK 8.1. PERĐYODĐK ÇĐZELGENĐN GELĐŞMESĐ 8.2. ELEMENTLERĐN PERĐYODĐK SINIFLANDIRILMASI Katyon ve Anyonların Elektron Dağılımları 8.3.FĐZĐKSEL ÖZELLĐKLERDEKĐ
DetaylıHidroklorik asit ve sodyum hidroksitin reaksiyonundan yemek tuzu ve su meydana gelir. Bu kimyasal olayın denklemi
KİMYASAL DENKLEMLER İki ya da daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklerde bir takım ürünler meydana getirmesine kimyasal olay, bunların formüllerle gösterilmesine
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız, tartışmalarımız, durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik
DetaylıKİMYASAL TÜRLER VE ETKİLEŞİMLER. Kimya Ders Notu
KİMYASAL TÜRLER VE ETKİLEŞİMLER Kimya Ders Notu KİMYASAL TÜRLER Atomlar, moleküller iyonlar ve radikaller genel olarak kimyasal tür adı ile bilinirler. Atom: Bir elementin bütün özelliğini taşıyan en küçük
Detaylı