6111 SAYILI TORBA YASADAN ÇIKAN MALİ AF

Transkript

1 6111 SAYILI TORBA YASADAN ÇIKAN MALİ AF A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir ULUS-ANKARA, 19 Mart

2 BİRİNCİ KISIM : GENEL HÜKÜMLER (Md. 1) İKİNCİ KISIM : MALİYE BAKANLIĞINA, GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞINA,. İDARELERİNİN BAZI ALACAKLARINA İLİŞKİN HÜKÜMLER (Md. 2-11) ÜÇÜNCÜ KISIM : SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA BAĞLI TAHSİL DAİRELERİNCE TAKİP EDİLEN ALACAKLARA İLİŞKİN HÜKÜMLER (Md ) DÖRDÜNCÜ KISIM : ÇEŞİTLİ VE ORTAK HÜKÜMLER (Md ) BEŞİNCİ KISIM : BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER VE SON HÜKÜMLER (Md ) 2

3 MALİ AF ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI MATRAH ARTIRIMI STOK AFFI Kesinleşmiş alacaklar (Md.2) Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar (Md.3) İnceleme veya Tarhiyat Safhasında Bulunan Vergiler (Md.4) Pişmanlık ya da Kendiliğinden Yapılan Beyanlar (Md.5) Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı (Md. 6) Katma Değer Vergisinde Artırım (Md.7) Gelir (Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) Vergisinde Artırım (Md.8) İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar (Md. 10) Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Emtia, Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacaklar (Md.11) 3

4 KANUNUN KAPSAMI MALİYE BAKANLIĞI GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLI İDARE AÇISINDAN İL ÖZEL İDARELERİ VE BELEDİYELER BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ SU VE KANALİZASYON İDARELERİ DİĞER İDARELER Yurt-Kur, TRT, KOSGEB, TEDAŞ, TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, İhracatçı Birlikleri Ve Diğer Meslek Kuruluşları, OSB, Geliştirme Ve Destekleme Fonu, Hazine Müsteşarlığı, Bazı Bankalar (Afet Kredileri), Çevre Ve Orman Bakanlığı (Orman Köylülerinin Kredi Borçları), Dsi, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı (Tarımsal Amaçlı Krediler, Toprak Reformundan Kaynaklı Alacaklar), Sulama Birlikleri, Kitler (Kira Alacakları), Orman Genel Müdürlüğü (Kira Alacakları), Vakıflar Genel Müdürlüğü (Kira Alacakları), RTÜK, Asker, Polis Ve Diğer Öğrencilerden Öğrenim Ve Mecburi Hizmet Alacağı Olan Tüm Kurumlar, TMO, Kalkınma Ajansları 4

5 KANUNUN KAPSAMI ALACAĞIN TÜRÜ AÇISINDAN Vergiler ve vergi cezaları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen bazı amme alacakları, Gümrük vergileri ve idari para cezaları, Sosyal güvenlik primleri, İl özel idarelerinin 6183 sayılı Kanun kapsamındaki bazı alacakları, Belediyelerin; vergi, tarifeden doğan ücret ve su bedeli alacakları ile 6183 sayılı Kanun kapsamındaki bazı amme alacakları, Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları, TEDAŞ ın ve hissedarı olduğu elektrik dağıtım şirketlerinin elektrik alacakları 5

6 KANUNUN KAPSAMI ALACAĞIN TÜRÜ AÇISINDAN -III Kapsama Giren İdari Para Cezaları : Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (Mülga Kanun dahil), Karayolları Trafik Kanunu, Karayolu Taşıma Kanunu, Milletvekili Seçimi Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince verilen idari para cezaları, 6

7 KANUNUN KAPSAMI ALACAĞIN DÖNEMİ AÇISINDAN Kanunun 1 inci maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren; tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayalı vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, 2010 yılına ilişkin olarak tarihinden önce (bu tarih dahil) tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, tarihinden (bu tarih dahil) önce, yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları. 7

8 KANUNUN KAPSAMI ALACAĞIN DÖNEMİ AÇISINDAN - II Yıllık beyannameli gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetlerde: 2009 takvim yılı ve önceki yıllara ilişkin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte, 2010 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir. Aylık beyannameli mükellefiyetlerde; Kasım/2010 vergilendirme dönemi ve önceki dönemler kapsama girmekte, Aralık/2010 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir Vergilendirme Dönemi 3 Ay Olan Mükellefiyetlerde; 2010 takvim yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben ödenmesi gereken geçici vergilerin 1, 2 ve 3 üncü dönemleri kapsama girmekte, 4 üncü dönemi ise kapsama girmemektedir. Vergilendirme Dönemi 15 gün Olan Mükellefiyetlerde; Örneğin 1-15 Aralık 2010 vergilendirme dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin özel tüketim vergisinin vergilendirme döneminin bitim tarihi ile beyanname verme süresinin son günü Aralık/2010 ayına rastladığından kapsama girmekte, Aralık 2010 vergilendirme dönemi ise dönemin bitim tarihi Aralık/2010 ayında olmakla birlikte beyanname verme süresi Ocak/2011 ayına sirayet ettiğinden kapsama girmemektedir. 8

9 KAMU ALACAKLARININ (BORÇLARININ) YENİDEN YAPILANDIRILMASI Kesinleşmiş Alacaklar Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Olan Alacaklar İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Olan Vergiler Pişmanlıkla veya Kendiliğinden Yapılan Beyanlar 9

10 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR 10

11 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR (Md. 2) Kapsama Giren Alacak TAMAMEN VEYA KISMEN ÖDENMEMİŞ VERGİLER, BUNLARA BAĞLI GECİKME FAİZİ VE ZAMMI GİBİ FER İ ALACAKLAR VERGİ ASLINA BAĞLI CEZALAR ( VERGİ ZİYAI, KUSUR, AĞIR KUSUR VE KAÇAKÇILIK CEZALARI) (6111 SK Md. 2/a) Asgari Ödeme Şartı Vergi aslının tamamı ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranı esas alınarak hesaplanacak tutar Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Vergi aslına bağlı faiz, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer i alacaklar ve asla bağlı vergi cezaları 11

12 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR Örnek : TL (Vadesinde Ödenmemiş Vergi Borcu ) TL (Vergi Ziyaı Cezası) TL (Gecikme Faizi) TL (Gecikme Zammı) TL (TEFE/ÜFE Oranlarına göre hesaplanan tutar) Borçlu; vergi aslı ile birlikte, Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı ödemek suretiyle; vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve gecikme zammı borçlarından kurtulacaktır. 12

13 ÖRNEK : 26/12/2008 vadeli TL gelir (stopaj) vergisi süresinde ödenmemiştir. Vade Tarihi-Kanunun Yürürlüğe Girdiği Tarih Alacak Tutarı Toplam Gecikme Zammı Oranı Gecikme Zammı Tutarı Toplam TEFE/ÜFE Oranı TEFE/ÜFE Tutarı 26/12/ /02/ % 52, TL % 16, TL Ödenmesi Gereken Tutar Borç Aslı ÜFE ye göre hesaplanan tutar : TL : TL : TL Tahsilinden Vazgeçilen Tutar (GZ) : TL Dolayısıyla, Kanundan yararlanılması suretiyle TL yerine, TL ödenerek borcun kapatılması mümkündür. 13

14 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR (md.2) Kapsama Giren Alacak BORCUN SADECE VERGİ ASLINA BAĞLI CEZALAR ( VERGİ ZİYAI CEZASI VB.) VE BU CEZALARA İLİŞKİN GECİKME ZAMLARINDAN İBARET OLDUĞU ALACAKLAR Asgari Ödeme Şartı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranı esas alınarak hesaplanan tutar Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Söz konusu cezaların ve bu cezalara uygulanan gecikme zammının tamamı 14

15 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR (md.2) Kapsama Giren Alacak Asgari Ödeme Şartı Tahsilinden Vazgeçilen Kısım VERGİ ASLINA BAĞLI OLMAYAN CEZALAR (USULSÜZLÜKLER, GÜMRÜK İDARİ PARA CEZALARI, İŞTİRAK, TEŞVİK VE YARDIM KAPSAMINDA KESİLEN CEZALAR) (6111 SK Md. 2/b) Cezaların %50 si Cezaların %50 si 15

16 Ba ve Bs FORMU VERİLMEMESİ HALİNDE KESİLEN ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarında 31/12/2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak kesilen ve Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla; kesinleştiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi geçmemiş, dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş ya da tespit edildiği halde ceza ihbarnameleri düzenlenmemiş veya düzenlendiği halde tebliğ edilmemiş olanlar kapsam dahilindedir. Örneğin; Kasım/2010 dönemine ait olup 31/12/2010 tarihi saat 00:00'a kadar elektronik ortamda verilmesi gereken mal ve hizmet alımlarına ilişkin bildirim formu (Form Ba) ile mal ve hizmet satışlarına ilişkin bildirim formunun (Form Bs) bu tarihte verilmemesine ilişkin tespitler en erken bu tarihin bittiği 00:00 saatinden sonra dolayısıyla 1/1/2011 tarihinde yapılabileceğinden, bu tespitlere ilişkin vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları Kanun kapsamına girmemektedir. Kasım/2010 döneminden önceki dönemlere ait söz konusu bildirimler nedeniyle kesilecek cezalar ise Kanun kapsamına girmektedir. Bu dönemlere ilişkin olarak kesilen ve kesinleşmiş özel usulsüzlük cezaların %50 si ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Ba ve Bs formu verilmemesi nedeniyle dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş özel usulsüzlük cezalarında ise %25 nin ( Terkin kararı var ise % 10 unun) ödenmesi koşuluyla bakiye tutarın tahsilinden vaz geçilir. 16

17 KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA OLAN ALACAKLAR 17

18 KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (md.3) Kanunun 3 üncü maddesinde Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan amme alacaklarının yapılandırılması ile ilgili hükümlere yer verilmiştir. Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ikmalen, re sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; Dava açma süresi geçmemiş alacaklar, Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak, dava açma süresi geçmemiş alacaklar, İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış alacaklar, Bölge İdare Mahkemeleri veya Danıştay nezdinde itiraz veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyize başvurulmuş, karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan alacaklar. 18

19 KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (md.3) İLK DERECE MAHKEMESİNDE DAVA AÇILMIŞ VEYA DAVA AÇMA SÜRESİ GEÇMEMİŞ VERGİLER (Md. 3/1) Asgari Ödeme Şartı Tahsilinden Vazgeçilen Kısım Vergilerin/gümrük vergilerinin % 50 si ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Vergilerin/gümrük vergilerinin % 50 si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı 19

20 KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (md.3) İTİRAZ VEYA TEMYİZ SÜRELERİ GEÇMEMİŞ YA DA İTİRAZ VEYA TEMYİZ YOLUNA BAŞVURULMUŞ YA DA KARAR DÜZELTME TALEP SÜRESİ GEÇMEMİŞ VEYA KARAR DÜZELTME YOLUNA BAŞVURULMUŞ ALACAKLAR (MD. 3/2) ALACAĞIN DURUMU ASGARİ ÖDEME ŞARTI TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLEN KISIM VERİLMİŞ EN SON KARARIN TERKİN KARARI OLMASI HALİNDE (6111 SK. Md. 3/2-a ) VERİLMİŞ EN SON KARARIN TASDİK VEYA TADİLEN TASDİK KARARI OLMASI HALİNDE ( Md. 3/2-b ) VERİLMİŞ EN SON KARARIN BOZMA KARARI OLMASI HALİNDE ( MD. 3/2-b, 3/1) Vergilerin % 20 si ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Tasdik edilen vergilerin tamamı ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Vergilerin % 50 si ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Vergilerin % 80 i ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı Tasdik edilen vergilere bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı Vergilerin % 50 si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı 20

21 KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (md.3) İTİRAZ VEYA TEMYİZ SÜRELERİ GEÇMEMİŞ YA DA İTİRAZ VEYA TEMYİZ YOLUNA BAŞVURULMUŞ YA DA KARAR DÜZELTME TALEP SÜRESİ GEÇMEMİŞ VEYA KARAR DÜZELTME YOLUNA BAŞVURULMUŞ ALACAKLAR (MD. 3/2) ALACAĞIN DURUMU ASGARİ ÖDEME ŞARTI TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLEN KISIM VERİLMİŞ EN SON KARARIN KISMEN ONAMA KISMEN BOZMA KARARI OLMASI HALİNDE, ONANAN KISIM İÇİN ( MD. 3/2-b ) Onanan vergilerinin tamamı ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Onanan vergilere bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı VERİLMİŞ EN SON KARARIN KISMEN ONAMA KISMEN BOZMA KARARI OLMASI HALİNDE, BOZULAN KISIM İÇİN ( MD. 3/2-b; 3/1 ) Bozulan vergilerin % 50 si ile TEFE/ÜFE aylık oranı esas alınarak bu tutar üzerinden hesaplanacak tutar Bozulan vergilerin/% 50 si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı 21

22 KANUNUN YAYIMLANDIĞI TARİH (25 ŞUBAT) İTİBARIYLA 6111 SAYILI TORBA YASADAN ÇIKAN MALİ AF & A. MURAT YILDIZ-YMM İlk derece yargı mercii nezdinde dava açılmış Dava açma süresi geçmemiş İkmalen, re sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatı için 3/(1) md. hükmü uygulanır Vergi aslının % 50 si, güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i ödenir Terkin kararı 3/(2-a) md. hükmü uygulanır Vergi aslının % 20^si güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 10 u ödenir. KANUNUN YAYIMLANDIĞI TARİHTEN (25 ŞUBAT) ÖNCE VERİLMİŞ EN SON KARAR Tasdik veya tadilen tasdik kararı Bozma kararı Tarhiyata ilişkin olarak; kısmen onama, kısmen bozma kararı 3/(2-b) md. hükmü uygulanır 3/(2) md. hükmü uygulanır 3/(2) md. hükmü uygulanır onanan için Tasdik edilen verginin % 100 ü, güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i ödenir. Vergi aslının % 50 si, güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i ödenir. kısım bozulan kısım için Onanan vergi aslının % 100 ü, güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i ödenir. Vergi aslının % 50 si, güncelleme oranına göre hesaplanan tutar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i ödenir. DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR (ÖZET TABLO) 22

23 KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (md.3) SADECE VERGİ CEZALARINA İLİŞKİN DAVA AÇILMIŞ OLMASI HALİNDE; ALACAĞIN DURUMU Sadece vergi Aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarından vergi mahkemelerinde açılan dava safhasında olanlarda (Md. 3/3-a ) Asla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarından vergi mahkemelerinde açılan dava safhasında olanlarda (Md. 3/3-b ) Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilen ve yargı tarafından terkin kararı verilmiş olan vergi cezalarında (Md. 3/3-b ) Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilen ve yargı tarafından tasdik kararı verilmiş olan vergi cezalarında (Md. 3/3-b ) ASGARİ ÖDEME ŞARTI Vergi Aslının Tamamen ödenmiş Yada 6111 SK na Göre Yapılandırılmış Olması Şartıyla TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLEN KISIM Cezanın ve gecikme zamlarının tamamı Cezanın % 25 i Cezanın % 75 i Cezanın % 10 u Cezanın % 90 ı Tasdik Edilen Cezanın % 25 i Cezanın % 75 i 23

24 KESİNLEŞMİŞ VE KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI İLE İLGİLİ ORTAK HÜKÜMLER Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların; Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (2 Mayıs 2011) ilgili idareye başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Kanun kapsamında hesaplanan toplam tutarın başvuru süresinde tamamen veya ilk taksiti Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan (Mayıs 2011) başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami onsekiz eşit taksitte ödenmesi gerekir. Taksitle yapılacak ödemelerde Kanun maddesine göre hesaplanan tutar; 1) 12 ay ( 6 taksit) için.. 1,05, 2) 18 ay (9 taksit) için...1,07, 3) 24 ay (12 taksit) için. 1,10, 4) 36 ay (18 taksit) için. 1,15, katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır 24

25 KESİNLEŞMİŞ VE KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI İLE İLGİLİ ORTAK HÜKÜMLER - II Borçluların birden fazla vergi dairesine olan borçları için Kanundan yararlanma talebinde bulunmaları halinde, her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvurmaları gerekmektedir. Madde hükümlerinden yararlanılması için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şarttır. Vergi dairesinden vergi mevzuatı gereği iade alacağı bulunan borçlular Kanun kapsamında ödenecek olan borca mahsubunu talep edebileceklerdir. Borçluların mahsup talepleri sadece kendi borçlarıyla sınırlı olacaktır. Kredi kartıyla son taksiti de içerecek şekilde ödeme yapılması halinde; Kredi kartıyla yapılan ödemelerin ilişkin olduğu motorlu taşıtların satış ve devrine ait ilişik kesme belgesi verilebilecektir. 25

26 KESİNLEŞMİŞ VE KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI İLE İLGİLİ ORTAK HÜKÜMLER - II 6111 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasında, Kanuna göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak tatbik edilen hacizlerin yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacağı ve buna isabet eden teminatların iade edileceği hükme bağlanmıştır sayılı Kanuna göre başvuruda bulunan ve borçları Kanuna göre taksitlendirilen mükellefler tarafından, vergi borçlarının olup olmadığına dair yazı istenilmesi halinde taksitlendirme ihlal edilmediği sürece bu borçları için vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair yazı verilecektir. Borçlu tarafından Kanun kapsamında yapılan ödemelerin kredi kartı kullanılmak suretiyle yapılması durumunda borç kredi kartı ile ödeme işleminin gerçekleştiği anda ödenmiş olacağından, bu şekilde yapılmış olan ödemeler yönünden de varsa ödenen alacaklara ilişkin tatbik edilmiş hacizler ödeme nispetinde kaldırılacak ve alınmış teminatlar iade edilecektir. 26

27 DAVA SAFHASINDAKİ TARHİYATLAR İÇİN TARİHİNDEN ÖNCE ÖDEME YAPILMIŞ OLMASI HALİ Madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükelleflerin, vergi mahkemeleri nezdinde devam eden dava sırasında vergilerini tahakkuk etmeden önce ödemiş olmaları halinde, tahsil edilen bu tutarlar Kanunun 21 inci maddesine dayanılarak 3 üncü madde hükmüne göre ödenmesi gereken vergi ve TEFE/ÜFE tutarına mahsup edilecek, kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi de gözönünde bulundurularak red ve iade edilecektir. Ayrıca, Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi hükmü gereğince ilk derece mahkemesince verilen kararın bozulması nedeniyle yeniden karar verilmek üzere mahkemesine iade edilmiş davalara konu alacaklar için bu maddeden yararlanılmak üzere yapılan başvurular üzerine alacaklar, yukarıda açıklandığı şekilde yapılandırılacak ve bu alacaklara karşılık Kanunun yayım tarihinden önce tahsil edilmiş tutarlar da madde hükmüne göre ödenmesi gereken tutarlara mahsup edilerek bakiyesi red ve iade edilebilecektir. Ancak Maliye İdaresinin görüşü Danıştay veya Bölge İdare Mahkemesi safhasında olan tarhiyatlar için Kanunun yayım tarihinden önce tahsil edilmiş tutarların red ve iade edilmeyeceği şeklindedir. 27

28 KESİNLEŞMİŞ/KESİNLEŞMEMİŞ ALACAKLAR (SÜRESİNDE ÖDEME YAPILMAMASI) Ödenmesi gereken taksitlerin bir takvim yılında en fazla iki defa ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen bu tutarların son taksidi izleyen ayın sonuna kadar her ay ve kesri için ayrı ayrı gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde, kanun hükümlerinden yararlanmanın devamı sağlanmaktadır. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir. 28

29 KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR (SÜRESİNDE ÖDEME YAPILMAMASI) Geçmiş borçlarını ödemek amacıyla yapılandırma talebinde bulunan mükelleflerin, taksit ödeme süresince verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj vergisi), katma değer vergisi ve özel tüketim vergisini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde Kanun maddesi hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitler için haklarını kaybedeceklerdir. ( 6111 SK. Md. 3/9 ) Hesaplanan alacak ve TEFE/ÜFE tutarı kredi kartı ile ödenebilecektir. Kredi kartı ile yapılan ödeme tarihinden itibaren Kanunun 3 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrasında yer alan taksit ödeme süresince beyan üzerine tahakkuk eden vergilerin vadesinde ödenme şartı aranılmayacaktır. Ancak yıllık gelir veya kurumlar vergilerinin, gelir (stopaj) vergisi, kurum (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisinin % 10 unu aşmamak üzere 5 liraya (bu tutar dahil) kadar eksik ödenmesi Kanun hükümlerini ihlal sayılmayacaktır. 29

30 İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER 30

31 İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER Kanunun 4. maddesinde Kanunun yayımlandığı tarih (25 ŞUBAT 2011) itibariyle inceleme ve tarhiyat safhasında olan vergiler yönünden, inceleme ve tarhiyat işlemlerinin tamamlanmasında sonra ortaya çıkacak olan vergi, vergi cezaları ve gecikme faizinin yapılandırılmasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. 31

32 İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER Bu madde uygulamasında incelemeye başlama; Kanunun yayımlandığı tarihten önce mükellefler nezdinde; vergi incelemesine başlanıldığı hususunun bir tutanağa bağlanması, Vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi, Kanuni defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması, Matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi, Kanuni defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması, hallerini kapsar. 32

33 İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra; ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yazılı başvuruda bulunularak, ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi şartıyla borç aşağıdaki gibi yeniden yapılandırılır. ASGARİ ÖDEME ŞARTI İnceleme ya da takdir sonucuna göre tarh edilen vergi aslının %50 si ile Kanunun yayımlandığı tarihe kadar (25 ŞUBAT 2011) TEFE/ÜFE aylık değişim oranı esas alınarak hesaplanacak faiz ve bu tarihten ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizi TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLEN KISIM Vergi aslının %50 si ve buna bağlı olarak hesaplanan gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezaları ile vergi cezaları ve vergi cezalarına uygulanan gecikme zamları Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezalarda (iştirak dahil) Cezanın %25 i Vergi Aslına Bağlı Olmayan Cezalarda (iştirak dahil) Cezanın % 75 i 33

34 İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN İŞLEMLER Örneğin; tarihinde başlanılan vergi incelemesine ilişkin olarak tarh edilen vergi ve kesilen cezalar mükellefe tarihinde tebliğ edilir ise tarihine kadar başvuruda bulunulması gerekmektedir. İnceleme sonucunda tarh edilen verginin yarısı ile birlikte hesaplanacak gecikme faizi ve gecikme zammının toplam tutarının ilki Eylül 2011 ayından başlamak üzere ikişer aylık altı taksitle ödenmesi gerekmektedir. 34

35 PİŞMANLIKLA YAPILAN BEYANLAR (md.5) 31/12/2010 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımlandığı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar (02 MAYIS 2011) Vergi Usul Kanununun 371 inci maddesine göre beyan edilen matrahlar üzerinden; Tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile, Hesaplanacak pişmanlık zammı yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadar ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (02 MAYIS 2011) başvuruda bulunarak ödenmesi şartıyla, pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. 35

36 KENDİLİĞİNDEN YAPILAN BEYANLAR (md. 5) 31/12/2010 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımlandığı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre kendiliğinden verilen beyannameler üzerinden; Tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile, Hesaplanacak gecikme faizi yerine Kanun un yayımlandığı tarihe kadar ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunun yayımlandığı ikinci ayın sonuna kadar (02 MAYIS 2011) başvuruda bulunarak ödenmesi şartıyla, gecikme faizi ile vergi cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. 36

37 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI 37

38 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Hangi Vergiler İçin Matrah Artırımından Yararlanılabilir? VERGİ TÜRÜ VERGİLENDİRME DÖNEMİ * GELİR VERGİSİ 2006, 2007, 2008 ve 2009 * KURUMLAR VERGİSİ 2006, 2007, 2008 ve 2009 * GELİR VERGİSİ STOPAJI (GVK; md. 94/ 1,2,3,5,11,13) * KURUMLAR VERGİSİ STOPAJI (KVK; md. 15/1-a,b, md.30/1-a) * KATMA DEĞER VERGİSİ 2006, 2007, 2008 ve 2009 Yıllarına İlişkin Tüm Dönemler 2006, 2007, 2008 ve 2009 Yıllarına İlişkin Tüm Dönemler 2006, 2007, 2008 ve 2009 Yıllarına İlişkin Tüm Dönemler 38

39 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Matrah / Vergi artırımından yararlanan mükellefler nezdinde, matrah / vergi artırımı talebinde bulundukları vergilendirme dönemleri ve vergi türleri itibarıyla daha sonraki dönemlerde vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacaktır. ANCAK; Gelir ve kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunan mükelleflerin; stopaj iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin, Katma değer vergisi için matrah artırımında bulunan mükelleflerin; artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden KDV yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili, Tasfiye halinde bulunan kurumların tasfiye dönemlerine ilişkin yıllar için matrah artırımında bulunmaları, tasfiye bitiş beyannamesinin verilmesi üzerine 5520 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin sekizinci fıkrası hükmüne göre yapılacak olan, inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Artırımda bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırımda bulunulan dönemler için Sonraki Dönemlere Devreden KDV yönünden vergi incelemesi yapılabilecektir. Bu incelemelerde artırımda bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecek, elde edilen bulgular artırımda bulunulmayan dönemlerdeki tarhiyatlar için kullanılabilecektir. 39

40 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Matrah / Vergi Artırımı Uygulamasından Yararlanabilecek Olan Mükellefler Kimlerdir? Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi vermek mecburiyetinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, Katma değer vergisi mükellefleri, Bazı ödemelere ilişkin olarak gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı yapmakla sorumlu olanlar. 40

41 Matrah / Vergi Artırımı Uygulamasında Özellikli Durumlar Vergi matrahlarının takdiri için takdir komisyonlarına sevk edilmiş bulunan mükellefler ile haklarında vergi incelemesine başlanılmış olan mükellefler de matrah artırımından faydalanabileceklerdir. Vergiye tabi faaliyet ve gelirleri bulunduğu halde mükellefiyet tesis ettirmemiş ve dolayısıyla hiç beyanname vermemiş olanlar da matrah artırımı hükümlerinden yararlanabileceklerdir. Adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar, komandit şirketlerde komandite ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditer ortaklar, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda bulunduklarından, bu mükellefler de anılan yıllar için matrah artırımından yararlanabileceklerdir. Zarar beyan eden veya hiç beyanname vermemiş olan mükellefler de matrah artırımı yapabileceklerdir. 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasındaki defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler, matrah artırımı hükümlerinden yararlanamazlar. 41

42 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Matrah artırımında bulunacak olan mükelleflerin, yıllık gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi beyannameleri ile vergi stopajlarına ilişkin muhtasar beyannamelerini vermiş oldukları vergi dairelerine tarihine kadar dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir. Beyannamelerini elektronik ortamda verme zorunluluğu olan mükellefler matrah ve vergi artırımı başvurularını da elektronik ortamda yapacaklardır Sayılı Kanuna ilişkin Tebliğin yayımlanmasından önce mükellefiyeti sona erenler ile hakkında mükellefiyet tesis edilmemiş olanların, 6111 sayılı Kanun kapsamında verilecek söz konusu bildirimleri elektronik ortamda gönderme zorunlulukları bulunmamaktadır sayılı Kanun kapsamındaki 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarında gelir, kurumlar veya katma değer vergileri ile muhtasar beyanname yönünden değişik vergi dairelerinin mükellefi olanlarca, matrah ve vergi artırımına ilişkin bildirimlerin, en son mükellefiyetleri bulunan vergi dairelerine verilmesi gerekmekte olup, bu bildirimlere dayanılarak tarh edilecek vergiler hakkında söz konusu vergi daireleri tarha yetkili kılınmıştır. Öte yandan, vergi artırımı kapsamına giren dönemler için muhtasar beyanname yönünden merkez veya şubeleri için ayrı ayrı mükellefiyetleri bulunan ve vergi artırımından yararlanmak isteyen mükelleflerin, merkez ve her bir şube için ayrı ayrı vergi artırımında bulunmaları gerekmektedir. 42

43 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Gelir Vergisinde Matrah Artırımı 2006, 2007, 2008 ve 2009 takvim yıllarına ilişkin olarak verdikleri yıllık gelir vergisi beyannamelerinde vergiye tabi gelir (matrah) beyan eden gelir vergisi mükelleflerinin bu yıllara ilişkin vergi matrahlarının asgari; 2006 yılı için... %30, 2007 yılı için... %25, 2008 yılı için... %20, 2009 yılı için... %15, oranlarında artırılması gerekmektedir. 43

44 Gelir Vergisinde Matrah Artırımı - II İlgili yıllarda zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması halleri de dahil olmak üzere anılan yıllara ilişkin olarak artırılan matrahların asgari tutarları aşağıdaki gibi olmalıdır. ASGARİ MATRAH TUTARLARI (TL) YIL Bilanço Esası & Serbest Meslek Erbabı İşletme Hesabı Esası Basit Usul GMSİ Ücret M.S.İ. Sair Kazanç ve irat

45 Gelir Vergisinde Matrah Artırımı - III Ticari veya zirai kazancı bilanço esasına veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen gelir vergisi mükellefleri ile serbest meslek erbabının, beyannamelerinde diğer gelir unsurlarının bulunması halinde söz konusu mükelleflerin durumlarına göre kendileri için belirlenmiş asgari matrahları dikkate almak suretiyle matrah artırımında bulunmaları yeterli olup, diğer gelir unsurları için ilave yapmayacaklardır. Ticari kazancı basit usulde tespit edilmekle birlikte, bu kazancının yanında beyannamelerinde vergiye tabi başka gelir unsurları beyan eden mükellefler de işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacaklardır. Verdikleri yıllık gelir vergisi beyannamesinde birden fazla gelir unsuru bulunan mükellefler, matrah artırımlarını yıllık beyannamelerinde yer alan toplam matrah üzerinden yapacaklar, gelir unsurlarının bir kısmı itibarıyla artırımda bulunmayacaklardır. 45

46 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Örnek : İşletme hesabı esasında vergilendirilen Bay (A) nın dönemlerine ilişkin beyan durumu aşağıdaki gibidir TL kâr TL kâr TL zarar TL kâr Çözüm: Bu verilere göre mükellefin ilgili yıllarda artırması gereken gelir vergisi matrah tutarları aşağıdaki gibidir: 2006 % TL 2007 % TL 2008 % TL 2009 % TL Mükellef ilgili yılların tamamı için matrah artırımında bulunabileceği gibi, bu yılların bir veya birkaçı için de matrah artırımında bulunabilir. Artırılan matrahlar üzerinden Kanunda belirtilen oranda hesaplanan verginin, yine Kanunda belirtilen süre ve şekillerde ödenmesi gerekmektedir. 46

47 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı 6111 Sayılı Kanunun Matrah Artırımına İlişkin hükümlerinden yararlanmak isteyen kurumlar vergisi mükelleflerin 2006, 2007, 2008 ve 2009 takvim yıllarına ilişkin olarak verdikleri yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde beyan ettikleri matrahlarını aşağıdaki tabloda belirtilen asgari matrah tutarlarından az olmamak üzere belirlenen oranlarda artırmaları gerekmektedir. Bu yıllarda zarar beyan eden veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrahı oluşmayan ya da hiç beyanname vermeyen mükelleflerde matrahlarını anılan yıllara ilişkin olarak belirlenen asgari tutarlarda artırarak uygulamadan yararlanabilecektir. DÖNEM MATRAH ARTIRIM ORANI (%) ASGARİ MATRAH TUTARLARI 2006 % TL 2007 % TL 2008 % TL 2009 % TL 47

48 Gelir ve Kurumlar Vergisinde Artırılan Matrahlar Üzerinden Hesaplanacak Verginin Oranı (% 20) Öte yandan, matrah artırımında bulunmak istedikleri yıllara ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş ve bu beyannameler üzerinden anılan beyannamelere ilişkin damga vergisi de dahil olmak üzere tahakkuk eden vergilerin tamamını süresinde ödemiş bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu vergi türlerine ilişkin olarak herhangi bir dönem için 6111 sayılı Kanunun 2 ve 3 üncü maddeleri hükümlerinden yararlanmamış olmaları şartıyla, Kanunun 6 ncı madde hükmüne göre artırdıkları matrahlara % 20 yerine %15 vergi oranı uygulanmak suretiyle ödenecek vergi tutarı hesaplanacaktır. % 15 oranının belirlenmesinde, maddede öngörülen şartların her yıl için ayrı ayrı dikkate alınması gerekmektedir. Mükellefin gelir ve kurumlar vergisi beyannamesini kanuni süresinden sonra pişmanlık hükümlerine göre veya kendiliğinden düzeltme beyannamesi vermesi de artırılan matraha %15 oranının uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin süresinde vermiş oldukları yıllık beyannamelerde, zarar beyan edilmiş olması veya ilgili kanunlarında yer alan istisna uygulaması, indirim ve mahsuplar nedeniyle ödenecek vergi çıkmamış olması durumunda da bu mükelleflerce artırılan matrahlara da % 15 vergi oranı uygulanmak suretiyle ödenecek vergi hesaplanacaktır. 48

49 Örnek :C Ltd. Şti. nin dönemlerine ilişkin beyan durumu aşağıdaki gibidir. YILLAR MALİ KAR/ZARAR DURUMU TL kâr TL zarar TL zarar TL zarar Mükellef, ilgili yıllara ait kurumlar vergisi beyannamelerini süresinde vermiş ve hesaplanan vergiyi süresinde ödemiştir. Çözüm: Bu verilere göre mükellefin ilgili yıllarda artırması gereken kurumlar vergisi matrah tutarları aşağıdaki gibidir: YILLAR ARTIRIM (%) ARTIRILAN MATRAH (TL) ÖDENECEK VERGİ (TL) 2006 % % % %

50 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Kıst Dönem Faaliyette Bulunan Mükelleflerin Bu Dönemlere İlişkin Olarak Artıracakları Matrahların Tespiti : Kanun kapsamında matrah artırımında veya beyanında bulunacak mükelleflerin, matrah artırımında veya beyanında bulundukları yıllarda (işe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle) kıst dönemde faaliyette bulunmuş olmaları halinde, ilgili yıllar için belirlenen ve yukarıda açıklanan asgari matrahlar faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, yılında işe başlayan bir kurumlar vergisi mükellefinin ilgili dönemde matrah beyan etmemesi halinde, ilgili dönem için uygulanacak asgari matrah artırımı tutarı, 2007 yılı için geçerli olan TL nin (6/12 si) yarısı ( TL) olarak uygulanacaktır. 50

51 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Gelir Ve Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Matrah Artırımında Bulundukları Yıllara Ait Zararların İzleyen Yıl Karlarından Mahsup Edilmesi Mümkün Müdür? Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50 si, 2010 ve izleyen yıl karlarından mahsup edilmez. Bu hükme göre, mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının yarısını, 2010 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir. Söz konusu zararların diğer yarısı ise, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde yer alan esaslar çerçevesinde mahsup edilmeye devam edilecektir. 51

52 Örnek: Kurumlar vergisi mükellefi (A) A.Ş., yılları faaliyet sonuçları aşağıdaki gibidir. Mükellef, 2008 yılında beyan ettiği kar tutarından 2006 ve 2007 yıllarından devreden geçmiş yıl zararlarını mahsup etmiştir. YILLAR MALİ KAR/ZARAR DURUMU TL zarar TL zarar TL kâr TL zarar Söz konusu mükellefin 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları için matrah artırımından yararlandığı durumda 2010 ve müteakip yıllarda mahsup edebileceği geçmiş yıl zarar tutarı 2007 yılından devreden (1.000 / 2 =) 500 TL, 2009 yılından devreden ( / 2 =) TL olmak üzere toplam TL olacaktır. 52

53 Mükellefler Artırdıkları Matrahlar Üzerinden, Daha Önce Tevkif Suretiyle Ödemiş Oldukları Vergileri Mahsup Edebilecekler midir? Mükelleflerin matrah veya vergi artırımında bulundukları yıllara ilişkin olarak daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergileri, matrah ve vergi artırımı nedeniyle ödeyecekleri vergilerden mahsup etmeleri mümkün değildir. Bu kapsamda, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin olarak verdikleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde beyan ettikleri yıllara sari inşaat ve onarma işine ait istihkaklarından kesilen vergilerin beyannamede mahsubu sonucu vergi iade haklarının doğması ve bu mükelleflerin de anılan yıllarla ilgili olarak matrah ve vergi artırımında bulunmaları halinde, iadesi gereken bu vergilerin, mükelleflerin matrah ve vergi artırımı nedeniyle ödeyecekleri vergilerden mahsubu mümkün değildir. Ancak, 2010 yılı beyanından doğan stopaj iadesinin mahsubunun mümkün olduğunu düşünüyorum. 53

54 YILLARA SARİ İNŞAAT VE ONARIM İŞİ YAPAN MÜKELLEFLERİN DURUMU Yıllara sari inşaat ve onarım işi yapan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, bu faaliyetleri dolayısıyla 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları için 6111 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanabileceklerdir. Yıllara sari inşaat ve onarım işi bulunan mükellefler, her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınmak suretiyle 6111 sayılı Kanuna göre matrah ve vergi artırımında bulunabileceklerdir. Öte yandan, önceki yıllarda başlayan, ancak 2010 yılında bitmiş veya halen devam etmekte olan, yıllara sari inşaat ve onarım işleri için gelir vergisi mükellefleri Mart 2011, kurumlar vergisi mükellefleri Nisan 2011 ve müteakip yıllarda beyanda bulunması gerektiğinden bu iş için 6111 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanma imkanı bulunmamaktadır. 54

55 KATMA DEĞER VERGİSİNDE ARTIRIM Kanunun 7 nci maddesinde; katma değer vergisi mükelleflerinin 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları için maddede belirtildiği şekilde vergi artırımında bulunmayı kabul etmeleri halinde, artırımda bulundukları dönemler için haklarında vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacağı hükme bağlanmıştır. Vergi artırımında bulunulan yıla ait vergilendirme dönemlerinin tamamında katma değer vergisi beyannamesini vermiş olan katma değer vergisi mükellefleri, ilgili yıllarda her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazı kayıtla verilenler dahil) Katma Değer Vergisi beyannamelerinde hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden; 2006 yılı için.% yılı için.% 2, yılı için..% yılı için..% 1,5 Hesaplanan KDV, indirimlerden önceki vergi tutarıdır. oranında hesaplanacak katma değer vergisini, ödemeyi kabul etmeleri halinde vergi artırımı hükümlerinden faydalanabileceklerdir. 55

56 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Katma Değer Vergisi Artırımı 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendi ve geçici 17 nci maddelerine göre tecil-terkin uygulaması kapsamında teslimleri bulunan mükelleflerde, tecil edilen vergiler, ilgili dönem beyannamesinde yer alan hesaplanan katma değer vergisinden düşülecek ve yıllık toplama dahil edilmeyecektir. 2 No.lu KDV beyannameleri için 6111 sayılı Kanunun 7 nci maddesi hükmünden yararlanılması mümkün değildir. Bu çerçevede, 2 No.lu KDV Beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergiler, satıcılar tarafından yıllık toplama dahil edilmeyeceği gibi, alıcılar tarafından da yıllık toplama dahil edilmeyecektir. İhtirazı kayıtla verilen beyannamelerde yer alan hesaplanan KDV tutarları, yukarıda belirtilen yıllık hesaplanan KDV toplamına dahil edilecektir. İkmalen, re sen veya idarece Kanunun yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. Mükelleflerin, artırıma esas alınan ilgili yılların vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları gerekmektedir. Seçimlik hak sadece artırımda bulunulacak yılın seçiminde söz konusudur. Yani bir yıla ilişkin olarak katma değer vergisi yönünden vergi artırımına karar verilmiş olması halinde bu yıla ait tüm vergilendirme dönemleri itibariyle artırımında bulunulması gerekmekte olup, kısmi bir artırıma gidilemeyecektir. 56

57 Katma Değer Vergisi Artırımı Örnek : (D) Ticari İşletmesi 2007 yılına ait KDV beyannamelerinin tamamını vermiş olup, bu yılda toplam TL hesaplanan KDV beyan etmiştir. Çözüm: Örnekteki verilere göre; mükellef, hesaplanan KDV üzerinden %2,5 oranında hesaplanacak KDV yi beyan ederek, Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödemesi halinde matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilecektir. Buna göre artırılması ve ödenmesi gereken KDV tutarı TL dir sayılı Kanunun 7 nci maddesinin yedinci fıkrasına göre, vergi artırımı sonucu ödenen KDV, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamaz. Ayrıca bu tutarlar, KDV beyannamelerine indirim olarak ithal edilemeyeceği gibi, 1 No.lu KDV beyannamelerine göre ortaya çıkan Ödenmesi Gereken KDV tutarlarından da indirilemez. Ödenen bu tutarların herhangi bir şekilde iade edilmesi de mümkün değildir. 57

58 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Faaliyette Bulundukları Halde, İlgili Takvim Yılı İçinde Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin Tamamını Vermeyen Mükellefler De Vergi Artırımından Yararlanabilecekler Midir? Bir takvim yılı içinde en az 3 döneme ait katma değer vergisi beyannamesi veren mükelleflerin durumu : Bu durumda; verilmiş olan beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergisi tutarları toplanacak ve beyanname verilen dönem sayısına bölünmek suretiyle aylık ortalama hesaplanan katma değer vergisi tutarı bulunacaktır. Bulunan bu ortalama tutar, 12 ile çarpılmak suretiyle 1 yıla iblağ edilerek ( tamamlanarak ) vergi artırımına esas olacak yıllık hesaplanan katma değer vergisi tutarına ulaşılacaktır. Vergi artırımı talebinde bulunulan yılda hiç katma değer vergisi beyannamesi vermeyen veya en fazla 2 dönemde beyanname veren mükelleflerin durumu : Bu kapsama giren mükelleflerin katma değer vergisi matrah artırımı hükümlerinden yararlanabilmeleri için, aynı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi yönünden de matrah artırımında bulunmaları ve artırdıkları gelir veya kurumlar vergisi matrah tutarı üzerinden %18 oranında hesaplanacak katma değer vergisini ödemeyi kabul etmeleri gerekmektedir. 58

59 Örnek : Mükellef (A) 2009 yılında Haziran, Temmuz ve Kasım aylarında katma değer vergisi beyannamesi vermiş diğer aylarda beyanname vermemiştir. Söz konusu beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergileri aşağıdaki gibidir. Dönem Haziran/2009 Temmuz/2009 Kasım/2009 Katma Değer Vergisi Artırımı Hesaplanan KDV TL TL TL Çözüm: Aylık Ortalama Hesaplanan Katma Değer Vergisi : ( TL/3) = TL Yıllık Hesaplanan Katma Değer Vergisi : ( TL X 12) TL Katma Değer Vergisi Artırımı : TL X % 1,5 Ödenecek katma değer vergisi : TL Toplam TL 59

60 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Örnek : (B) Ltd. Şti yılında Temmuz ve Aralık aylarında katma değer vergisi beyannamesi vermiş diğer aylarda beyanname vermemiştir. Mükellef kurumun 2008 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettiği matrahı TL dir. Çözüm: Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı : TL X % 20 (2008 yılı artırım oranı) = TL Ödenecek Kurumlar Vergisi : TL X % 20 = TL Katma Değer Vergisi Artırımı : TL X % 18 Ödenecek katma değer vergisi : = TL Mükellef yukarıda hesaplanan TL kurumlar vergisi ile TL katma değer vergisini bu Kanun kapsamında beyan edip ödediği takdirde bu Kanun maddesinden yararlanmış olacaktır. 60

61 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI İlgili Yıl İşlemlerinin Tamamının İstisna Kapsamına Giren Teslim ve Hizmetlerden veya Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamındaki Teslimlerden Oluşması Nedeniyle Hesaplanan Katma Değer Vergisi Bulunmayan Mükelleflerde KDV Artırımı İlgili takvim yılı içinde işlemlerin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya diğer nedenlerle hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması ile tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması halinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla katma değer vergisi artırımından faydalanılabilecektir. Bu durumda olan mükelleflerin, katma değer vergisi artırımı talepleri nedeniyle ödeyecekleri vergi, gelir veya kurumlar vergilerinde artırılan matrahlara %18 oranı uygulanmak suretiyle hesaplanır. 61

62 KDV ARTIRIM TUTARININ ARTIRILAN KURUMLAR VERGİSİ MATRAHININ % 18 İNDEN AZ OLAMAYACAĞI 6111 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (2/c) bendinde, Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde yukarıdaki işlemlerin yanı sıra vergiye tabi işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükelleflerin bu madde hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak % 18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olamaz hükmüne yer verilmiştir. Bu kapsama giren mükelleflerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları zorunludur. Buna göre, mükelleflerin KDV artırımından yararlanmak istedikleri yıl içindeki bazı dönemlere ait beyannamelerinde, "Hesaplanan KDV" yer alması durumunda, vergi artırımı nedeniyle ödemeleri gereken verginin tespiti için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulundukları tutarın %18 i ile karşılaştırma yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede, yıl içindeki beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte, beyannamelerin sadece bir veya birkaçında hesaplanan vergisi bulunup diğer dönemlerde bulunmayan mükelleflerin artırım talebinde bulunmaları halinde, hesaplanan vergi bulunan beyannamelerindeki hesaplanan vergiler toplanacak ve bu toplama, ilgili yıl için öngörülen artırım oranı uygulanarak artırım tutarı hesaplanacaktır. Ancak bu tutar, mükellefin gelir/kurumlar vergisi matrah artırımına %18 oranı uygulanmak suretiyle bulunan tutardan küçük olursa büyük olan tutar dikkate alınacaktır. Nitekim; Tebliğde yer alan örnek: 18 de tüm dönemlerde KDV beyannamesi vermesine karşın sadece 4 dönem hesaplanan KDV si çıkan mükellef için artırılan kurumlar vergisi matrahının 62 % 18 i KDV artırımında esas alınmış)

63 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajları İçin Matrah / Vergi Artırımı Kanunun Gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinde artırım başlıklı 8 inci maddesinde yapılan düzenleme ile; Gelir Vergisi Kanununun ve Kurumlar Vergi Kanunu çerçevesinde sorumlu sıfatıyla kesilmesi gereken vergilerden, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1), (2), (3), (5), (11) ve (13) numaralı bentleri ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, uyarınca vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar için 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin bu tevkifat tutarlarını artırmaları şartıyla artırımda bulunulan vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak gelir (stopaj) vergisi ve kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacağı öngörülmüştür. 63

64 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajları İçin Matrah / Vergi Artırımı- II Buna göre aşağıda belirtilen gelir ve kurumlar vergisi stopajları için maddede belirtilen esaslar dahilinde matrah artırımında bulunulması mümkündür. Ücret Ödemeleri (GVK md. 94/1), Serbest Meslek Erbabına Yapılan Ödemeler (GVK md. 94/2), Yıllara Sari İnşaat Onarım İşlerine İlişkin Ödemeler (GVK md. 94/3, KVK md. 15/1-a, KVK md. 30/1-a), Kira Ödemeleri (GVK md. 94/5, KVK md. 15/1-a). Çiftçilere Yapılan Ödemeler (GVK md. 94/11) Vergiden Muaf Esnafa Yapılan Ödemeler (GVK md.94/13) 64

65 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Ücret Stopajında Artırım Ücretli olarak çalışanlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların beyan ettikleri ücret ödemelerine ilişkin tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. GELİR (STOPAJ) VERGİSİ YIL ARTIRIM ORANI VERGİ ARTIRIM ORANI 2006 % % % % 2 İlgili yıllarda muhtasar beyanname vermemiş mükellefler için bu maddede asgari işçi sayıları ve bu işçilere ilişkin asgari ücret tutarları belirtilerek düzenleme yapılmıştır. 65

66 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Serbest Meslek ve Kira Stopajında Artırım Muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. GELİR (STOPAJ) VERGİSİ ARTIRIM ORANI YIL VERGİ ARTIRIM ORANI 2006 % % % % 2 66

67 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Stopajların Hiç Beyan Edilmemiş Olması Durumu Serbest Meslek Stopajının Hiç Beyan Edilmemesi Halinde Yıllar Beyan Edilecek Matrah (TL) Ödenecek Vergi Tutarı (% 15) (TL) , , , ,25 Yıllar Kira Stopajının Hiç Beyan Edilmemesi Halinde Beyan Edilecek Matrah (TL) Ödenecek Vergi Tutarı (% 15) (TL) , , , ,90 67

68 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Yıllara Sari İnşaat İşlerine İlişkin Stopaj Artırımı Yıllara sari inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden 2006 ila 2009 yılları için her bir yıl itibarıyla % 1 oranında hesaplanacak vergiyi ödemeleri halinde bu tevkifat türü için de vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. Bu kapsamda muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenilen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde ise bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari matrah üzerinden 2006 ila 2009 yılları için her bir yıl itibarıyla % 3 oranında hesaplanacak vergi ödenerek artırım imkanından yararlanılacaktır. 68

69 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Çiftçilere Yapılan Ödemelerde Stopaj Artırımı Çiftçilere yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden (bir yıla iblağ edilmeksizin) ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının % 25 i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Yıllar Borsada satışı yapılan hayvan ve mahsulleri Borsada satılan zirai mahsuller Borsa dışı satılan hayvan ve mahsuller Borsa dışı satılan zirai mahsuller ve diğer hizmetler Orman idaresine yapılan hizmetler 2006 %0,25 %0,50 % %0,25 %0,50 % %0,25 %0,50 % %0,25 %0,50 %1 69

70 TEMETTÜ STOPAJI İÇİN MATRAH ARTIRIMI İMKANI YOK 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin ikinci ve 30 uncu maddesinin üçüncü ve altıncı fıkralarında kar dağıtımına bağlı vergi tevkifatı ile dar mükelleflerce ana merkeze aktarılan tutarlar üzerinden yapılacak vergi tevkifatı hükümleri yer almaktadır sayılı Kanunda, anılan hükümler yönünden matrah ve vergi artırımına ilişkin bir hükme yer verilmediğinden, 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarının dağıtımı sırasında yapılmakta olan vergi tevkifatı, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca, 6111 sayılı Kanun hükümlerine göre matrah ve vergi artırımına konu edilemeyecektir. 70

71 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Matrah ve Vergi Artırımı Sonucunda Tahakkuk Eden Vergilerin Ödenmesi Kanunun 6, 7 ve 8 inci maddeleri hükümlerinden yararlanılarak artırımda veya beyanda bulunanlar; anılan hükümlere göre hesaplanan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir ve kurumlar vergisi stopajları nedeniyle, bu Kanun hükümlerine göre tarh ve tahakkuk ettirilen vergiyi, ilk taksiti Kanunun yayımını izleyen 3 üncü aydan ( Mayıs 2011) başlamak üzere, 6 eşit taksitte 12 ayda (%5 faiz ile), 9 eşit taksitte 18 ayda (%7 faiz ile), 12 eşit taksitte 24 ayda (%10 faiz ile), 18 eşit taksitte 36 ayda (%15 faiz ile); ödeme imkanına sahiptirler. 71

72 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Taksitlerin Zamanında Ödenmemesi Halinde Matrah Artırımı Hükümlerinden Yararlanma Hakkı Ortadan Kalkacak Mıdır? Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Kanunun 9 uncu maddesinin (1-a) bendine göre, bu vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında (%2,80) uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunacaktır. Dolayısıyla, hesaplanan vergilerin süresinde ödenmemesi, matrah artırımı hükümlerinden yararlanılmasına engel olmayacak, ancak ödemesi geciktirilen tutarların arttırılmış gecikme zammı ile takip ve tahsiline devam olunacaktır. 72

73 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN DİĞER ORTAK HÜKÜMLER Ödenen vergiler, gider veya maliyet kabul edilmeyecek, indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacaktır. Artırılan matrahlar için ayrıca geçici vergi hesaplanmayacaktır. Mükellefler defter ve belgeleri muhafaza ve istendiğinde ibraza mecburdurlar. Artırım için verilen beyannamelerden damga vergisi alınmayacaktır. Matrah/vergi artırımında bulunulan yıllarda verilmeyen beyannameler için usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları kesilmeyecektir sayılı Kanuna göre matrah ve vergi artırımında bulunan mükelleflerin ilgili vergi dairelerine vermiş oldukları bildirim veya yaptıkları beyanlarda yer alan bilgiler herhangi bir vergi türü incelemesi için done olarak kullanılmayacaktır. Vergi Dairelerince yapılan araştırma sonucunda mükelleflerce matrah ve vergi artırımlarının, 6111 sayılı Kanun hükümlerine göre, doğru beyan edilmediği veya vergi hataları nedeniyle eksik beyan edildiğinin tespiti halinde; matrah ve vergi artırımları ile ilgili olarak eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak ve Kanunda açıklandığı şekilde tahsil edilecektir. 73

74 KANUNUN YAYIM TARİHİ İTİBARİYLE İNCELEMEDE OLAN MÜKELLEFLER YÖNÜNDEN MATRAH ARTIRIMI Matrah veya vergi artırımında bulunulması, Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, bu Kanunun 6 ncı maddesinin onbirinci fıkrası ve 7 nci maddesinin altıncı fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde (31 Mart 2011 tarihine kadar) sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmez. İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir. Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmaz. 74

75 MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış söz konusu vergi incelemeleri ile takdir işlemlerinin (a) bölümünde belirtilen sürede sonuçlandırılması ve tarhiyata konu matrah farkı tespit edilmesi halinde ise; a) Mükellef, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce matrah artırımında bulunmuş ise, mükellefin ilgili yıllarda artırılan matrah tutarlarının, vergi incelemeleri veya takdir komisyonu kararlarına göre o yıl için belirlenen matrah farkından fazla veya bu tutar kadar olması durumunda mükellef hakkında ayrıca vergi incelemeleri ve takdir komisyonu kararlarına göre vergi tarhiyatı yapılmaz ve ceza uygulanmaz. b) Vergi incelemeleri ve takdir sonucu belirlenen tarhiyata konu matrah farkının, mükellefin ilgili yıl için artırdığı matrah tutarından fazla olması halinde, aradaki fark tutar kadar matrah farkı üzerinden mükellef hakkında gerekli vergi tarhiyatı yapılacak ve ceza uygulanacaktır. Ancak mükellef, bu fark tutar üzerinden tarh edilen vergiler ile uygulanan gecikme faizi ve cezalar için 6111/4 e göre ödemede bulunabilecektir. 75

76 STOK AFFI 76

77 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar (Md. 10) Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Emtia, Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacaklar (Md.11) 77

78 STOK AFFI (İşletmede olduğu halde kayıtlarında yer almayan) MADDE - 10 Kanunun 10 uncu maddesi hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil); İşletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan; emtia, makine, Teçhizat, demirbaşları, yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmelerine, imkan sağlanmıştır. 78

79 STOK AFFI (Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan) MADDE - 11 Kanunun 11 inci maddesi ile de kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan, emtia, kasa mevcudu ortaklardan alacaklar için bu hesapların belirli koşulların gerçekleştirilmesiyle fiili duruma uygun hale getirilmesine imkân sağlanmaktadır. 79

80 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar Mükelleflere alış faturası olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara intikal ettirilmesine imkân veren düzenleme, bütün gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamaktadır. Uygulama kapsamında olup madde hükmünden yararlanmak isteyen mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31 Mayıs 2011 tarihine kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildireceklerdir. Bu kıymetler, bildirim tarihinde mükelleflerce belirlenecek veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedelle değerlenmek suretiyle envanter listesinde gösterilecektir. Dolayısıyla bu bedel, mükellefin kendisi tarafından bizzat tespit edebileceği gibi bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecektir. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecektir. 80

81 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar Bu imkândan yararlanan mükelleflerin uygulama kapsamına giren mallarını daha sonra satmaları halinde, defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerinden düşük olamayacaktır. Gerçek satış bedelinin kayda alınan bedelden düşük olması halinde, kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınacaktır. Bir başka deyişle bu şekilde kayıtlara alınan malların satışından zarar doğamayacaktır. Örneğin; TL bedelle kayıtlara alınan bir demirbaşın, daha sonra TL ye satılması halinde, satış kazancının tespitinde satış bedeli olarak TL yerine TL dikkate alınacaktır. 81

82 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşlar Stok Değer Düzeltimi Uygulaması çerçevesinde beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilen, Genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden % 10 oranında; İndirimli orana tabi diğer makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı oranında, katma değer vergisi hesaplanarak, hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla verilecek olan 2 No lu KDV beyannamesi ile beyan edilecek ve aynı süre içinde ödenecektir. Beyan edilen emtia üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, 1 no.lu beyannamede genel esaslar çerçevesinde mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirime ve iadeye konu edilebilecektir. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar nedeniyle bahse konu uygulama kapsamında beyan edilerek sorumlu sıfatıyla ödenen KDV, indirim ya da iadesi konusu olmayacaktır. Teslimleri KDV den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılması mümkün değildir. 82

83 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar Uygulanma Sonucunda Doğan Değerleme Farklarının Muhasebeleştirilmesi : Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açılacaktır. Karşılık hesabı, kayıtlarda düşük değerle yer alan makine, teçhizat ve demirbaşlar için değerleme farkı tutarı kadar olacaktır. Belgesiz iktisadi kıymetin iktisabı için çek, senet veya başka bir değer verilmişse karşılık olarak bunlarla ilgili hesap gösterilecektir. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek Kanunun 10 uncu maddesinin (2) numaralı bendine göre, ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir. Ancak, bu kıymetlerin satılması halinde, söz konusu karşılık tutarı daha önce gider yazılmamış olduğundan, mali karın tespitinde hasılata dahil edilmeyecektir. 83

84 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar Örnek : Mobilya alım-satımı ile uğraşan Gümüş Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan mobilyalara ilişkin envanter listesini hazırlamıştır. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan mobilyaların kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli ,00 TL dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. / 153 TİCARİ MALLAR ,00-TL 191 İNDİRİLECEK KDV 2.000,00-TL 525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ ,00-TL (6111 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.000,00-TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) / Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli ,00-TL nın altında olmayacaktır. 84

85 STOK AFFI İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar Örnek : (A) Ltd. Şti. nin kayıtlarında yer almayan demirbaşlarının belirlenen rayiç bedeli ,00 TL dir. Kayıtlarda yer almayan demirbaşların envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir: / 255 DEMİRBAŞLAR ,00-TL 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD.VE ZARAR ,00-TL 526 KAYDA ALINAN DEMİRBAŞLAR KARŞ ,00-TL (6111 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR ,00-TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) / 85

86 STOK AFFI KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN EMTİA Kanunun 11 nci maddesi hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan mallarını, bu Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen üçüncü ayın son iş günü olan tarihine kadar fatura düzenlemeleri ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir. Madde kapsamında düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine, 6111 sayılı Kanunun 11 nci maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir ibaresi yazılacaktır. Faturada yer alacak bedel, söz konusu malla aynı neviden olan malların gayri safi kar oranı dikkate alınarak tespit edilecektir. Gayri safi kar oranının yasal kayıtlardan tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır. 86

87 STOK AFFI KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN EMTİANIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Faturalanan ve yasal defterlere kaydedilen mallarla ilgili işlemler, normal satış işlemlerinden bir farklılık arz etmemektedir. Faturada malın tabi olduğu oranda katma değer vergisi hesaplanacak ve ilgili dönem beyannamesine dahil edilecek, satış hasılatı yıllık gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında da dikkate alınacaktır. Fatura bedeli 600 Yurtiçi Satışlar, faturada hesaplanan katma değer vergisi de 391 Hesaplanan KDV hesabına alacak yazılmak suretiyle kayıtlara intikal ettirilecektir. 87

88 STOK AFFI Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Muhasebeleştirilmesi - II Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi halinde 689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar (Beyannamenin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır) hesabına borç kaydı yapılacaktır. Aktif hesaplarda meydana gelen artışın ortaklar tarafından işletmeden çekilmiş olması halinde, 231 Ortaklardan Alacaklar hesabına, Artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi halinde 689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar (Beyannamenin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır) hesabına borç kaydı yapılacaktır. Fatura düzenlenmek suretiyle bu bölümde açıklandığı şekilde kayıtlara intikal ettirilen malların daha önceki dönemlerde satıldığının tespit edilmesi halinde, geçmişe yönelik tarhiyat yapılmayacağı gibi ceza ve faiz de uygulanmayacaktır. 88

89 KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN EMTİANIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Örnek : (B) A.Ş., kayıtlarında yer aldığı halde stoklarında mevcut olmayan mallarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin bu kapsamda faturalandıracağı mallara ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir: Türü (Kaydi durum ile fiili durum arasındaki farklılığa sebep olan faturasız satışlar karşılığında işletme kalemlerinden hangisinde artış olduğu tespit edilememektedir.) Miktarı Kayıtlarda Bulunduğu Halde Stoklarda Yer Almayan Malın Birim Değeri Toplam Değeri Karlılık Oranı KDV Oranı KDV Hariç Beyan Edilecek Top. Sat. Bedeli Beyan Edilecek Top. Hes. KDV A 50 20,00 TL 1.000,00 TL % 10 % ,00 TL 88,00 TL B ,00 TL 4.000,00 TL % 10 % ,00 TL 352,00 TL C ,00 TL ,00 TL % 10 % ,00 TL 990,00 TL TOP ,00 TL ,00 TL 1.430,00 TL 89