Kar ın Sebep Olduğu Doğal Afetler

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kar ın Sebep Olduğu Doğal Afetler"

Transkript

1 Kar ın Sebep Olduğu Doğal Afetler Đbrahim Gürer Gazi Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü, Maltepe, Ankara Tel: / 2246, Fax: E mail : gurer@gazi.edu.tr WEB: Öz Uzun dönem ortalama değerinden, daha soğuk hava ve daha fazla yağan kar ve bu durumun doğal sonucu oluşan fazla buzlanma insanın günlük yaşamını olumsuz etkiler. Bunlar can kaybı, yapılara, ve enerji hatlarına zarar, çığ ve kar savruntusunun ulaşıma ve yerleşim birimlerine olumsuz etkileri olarak incelenebilir. Fazla kar birikmesinden, Kastamonu-Şenpazar, Ayvatan mevkiinde, tarihinde çatı çökmesi sonucu bir kişinin ölmesi, bir diğerinin yaralanması, yine ayni tarihte Kastamonu-Devrekani, Belova da kar tipisi sebebiyle 2 kişinin ölmesi her kış döneminde ve sıkça karşılaşılan örneklerdendir. Enerji hatlarında kar ve buz birikmesinden dolayı Tekirdağ çevresinde, Kayseri- Malatya arasında Ziyarettepe, Çaltepe, Elbistan Sarız ve Tokat Kabaktepe mevkilerinden geçen 154 ve 380 kv lik enerji hatlarında devamlı kopmalar meydana gelmesi ve bunu önlemek için TEAŞ tarafından özel önlemler alınması, kış mevsiminde Güneydoğu Anadolu'da sadece TCK 11.(Van) Bölge Müdürlüğü sınırları içinde, toplam 2230 km.'lik yolda 75 gün süreyle tam gün yapılan kış mücadelesi için 620 personel ve 230 parça makine parkı (greyder, loader, düz bıçaklı kamyon, vb.) kullanarak toplam 37 milyon m3 kar ve 1.7 milyon m3 çığ kürünmesi ve kış mevsiminde kar ve çığ mücadelesinde, sadece Karayolları Van Bölgesi tarafından o günkü fiatlarla YTL harcanmış olması olayın ekonomik boyutları hakkında bir fikir vermektedir. Türkiyede sadece kış mevsiminde meydana gelen 152 çığ olayında 443 kişi hayatını kaybederken 108 kişi de yaralanmıştır. Bunların tamamı kış turizm alanlarındaki kış tatilcileri olmayıp, mezra, köy ve kasabalarda devamlı yaşayan vatandaşlardır. Afet Đşleri Genel Müdürlüğünce dönemi arşiv kayıtlarına göre, 35 ilde meydana gelen toplam 827 çığ olayında toplam 1363 kişi hayatını kaybetmiştir. Maddi kayıplar yerleşim yerlerinde yapılan etüdlere göre geçmişteki çığlardan etkilenip nakledilmesine karar verilen hane sayısı 6018 civarındadır. Türkiyedeki mevcut uygulama ise her türlü afet sonrası yeniden iskan şeklindedir. Bu yaklaşımda bir çözüm isede, bu yaklaşımın değişmesi gerekmektedir, çünki mevcut bütçeden ayrılan parasal olanaklarla ihtiyacın karşılanması zordur rayiç 109

2 fiatlarına göre bir hanenin nakledilerek yeniden iskanı, devlete yaklaşık 45 Milyar TL ( $) mal olmaktadır. Bu sunuda bugüne kadar kar dan kaynaklanan doğal afetler konusunda yapılan çalışmalar, mevcut arşiv verilerine dayanarak meydana gelen hasarlar konusunda istatiksel değerlendirmeler, ve kazanılan deneyimlerden oluşan yapısal çözüm önerileri sunulmaktadır. Giriş Atmosferde yağış, genelde yağmur, kar, kırağı ve dolu şeklinde oluşur. Kar, sıcaklığın 0 C'nin altına düşmesiyle meydana gelen yağış şeklidir. Bulutları meydana getiren su buharı 0 C nin altındaki sıcaklıklarda d onar. Bu donma sonucu su buharı iğne şeklinde buz kristalleri halini alırlar. Bunların birbirlerine birleşmeleri neticesinde de düzgün altıgen şeklinde kar kristalleri meydana gelir (Şekil 1). Kar kristallerinin bozulmadan yere ulaşmaları için geçtikleri hava tabakalarının sıcaklıklarının 0 C nin altında olması gerekir. Aksi takdirde önce değişime uğrar ve yeryüzüne yağmur olarak yağar ( Atmosferde kar kristalinin oluşumu, çapı, dallanması (kollara ayrılması) su buharı miktarının, hava sıcaklığının ve bulutların diğer karakteristiklerinin bir fonksiyonudur (Cemagref, 1983). Doğal afet olarak kar meteoru üç ana başlık altında incelenebilir: a. Fazla kar yağışı sonucu birikimin (Şekil 2) ve buzlanmanın yapılara (Şekil 3), enerji hatlarına ve orman örtüsüne etkileri (Şekil 4), b. Kar savruntusunun yerleşim birimlerine, hava alanlarına, yollara ve ulaşıma etkileri (Şekil 5), c. Kar çığlarının insan hayatına olumsuz etkileri (Şekil 6), Ülkemizde kar savruntusu, çığ, özellikle düz ve toprak çatılarda fazla kar birikimi (Şekil 7), ve iyi izole edilmemiş çatı saçaklarında hızlı erime ve buzlanma yüzünden oluşan buz sarkıtları (Şekil 3), kış turizm merkezlerinde, yerleşim birimlerinde, ve özellikle köy ve mezralarda yaşayan insanlar hayatlarını ve mal ve mülklerini kaybetmesine, yolların kapanmasına, enerji hatlarının tahrip olmasına sebep olmaktadır. Çığ afetine can kaybı açısından bakıldığında, son 50 yılda 812 çığ olayı meydana geldiği, yılda ortalama 16 çığ olayında yaklaşık 26 kişi olmak üzere, toplam 1313 kişinin hayatını kaybetmiş olduğu, özellikle kış mevsiminde 443, kış mevsiminde 136, kış mevsiminde ise 39 kişinin hayatını kaybetmiş olduğu görülmektedir. Son yıllarda her nekadar çığ konusunda yapılan çalışma ve araştırmalar artmış olmakla birlikte, insan kaybının azalması konunun kısmen toplum hafızasında unutulmasına sebep olmuştur. Çığların maddi kayıpları hakkında söylenebilecek en önemli nokta, son 50 yıllık dönemde devlet tarafından nakledilmesine karar verilen hane sayısı 6018 (2007 rakamları dahil değildir) olup bugünkü rayiç bedele göre herbir hane nakli yaklaşık YTL na ( $) mal olmaktadır. Bu oldukça uzun zaman alacak bir çözüm olarak görülmektedir. 110

3 Aşırı kar birikiminin çatı çökmelerine örnek olarak, Kastamonu-Şenpazar, Ayvatan mevkiinde, 28 Aralık 1992 tarihinde çatı çökmesinden bir kişi ölmüş, bir diğeri yaralanmış, yine ayni tarihte Kastamonu-Devrekani, Belova da kar tipisi sebebiyle 2 kişi ölmüstür (Gürer, 2003). Aşırı kar birikiminin orman tahribatına örnek olarak, 21 Nisan 1977 tarihinde Uludağ, Dolubaba (1200m) Kirazlıyayla (1500m) arasındaki karayolunun geçtiği orman açıklığına sınır olan Karaçam (Pinus Nigra) türü ormanlık alanda ve bu kesimden geçen enerji hatlarındaki büyük tahribat verilebilir (Gürer ve Arıkan, 1981). Böyle bir olayda, havanın çok soğuk, nemin çok yüksek ve hakim rüzgar yönünden gelen, rüzgarın etkisiyle tımandırılan hava kütlesinin soğuması, ve çam iğnelerinin de yoğunlaşma çekirdeği oluşturması gerekmiştir (Şekil 8). Şekil 1. Kar kristali ve erime öncesi durumu. Şekil 2.Çatılarda ve yollarda fazla kar birikimi. 111

4 Şekil 3. Çatılarda ve enerji hatlarında buzlanma. Şekil 4. Ağaçlarda fazla kar birikimi ve orman tahribatı. Şekil 5. Đstanbul-Edirne ve Sivas- Malatya arasında fazla kar birikiminin ulaşıma etkileri. 112

5 Şekil 6. Bayburt Üzengilide 18 Ocak 1993 de meydana gelen çığ sonrası durum (Foto , saat 17.00). Buz oluşumunun enerji hatlarına verdiği tahribata (Şekil 9) örnek olarak, Trakyada Tekirdağ çevresinden, Kayseri-Malatya arasında Ziyarettepe, Çaltepe, Elbistan Sarız ve Tokat Kabaktepe mevkilerinden geçen 154 ve 380 kv lik enerji hatlarında buzlanmadan ötürü meydana gelen zararlar gösterilebilir. Bu tür zararları önlemek veya en azından azaltmak için özel önlemlerin alınması gerekmektedir ( TEAŞ ile özel görüşme, Mart 2002). Şekil 7. Düz çatılarda kar birikimi. Şekil 8. Uludağ da orman tabribatına sebep olan kar birikimi sırasındaki meteorolojik koşullar. 113

6 Şekil 9. Çığ, aşırı soğuma ve buzlanmanın enerji iletim sistemlerine etkileri. Kar Örtüsünün Türkiyedeki Dağılımı Devlet Meteorolojı Đşleri Genel Müdürlüğü nün tüm Türkiyeye yayılmış meteoroloji istasyonları devamlı olarak hidrometeorolojik veri toplamaktadır. Günlük olarak toplanan yağışın türü, miktarı, zamansal ve alansal dağılımı devamlı gözlenmektedir. Ancak meteoroloji istasyonlarının tamamı il veya ilçelerde kurulu oldugundan toplanan bu tür veriler daha ziyade yerleşim yerlerini temsil etmektedir. Uzun dönem gözlemlerinin analizi sonucu Türkiyenin kar örtüsünün alansal dağılımı ile ilgili olarak DMI ce hazırlanmış olan Yıllık ortalama karla örtülü günler sayısı ( Şekil 10), Yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı ( Şekil 11) ve En yüksek kar kalınlıklarını haritaları (Şekil 12) aşağıda verilmiştir (DMI, 2000). Uludağ, ve Kartalkaya gibi kış turizm alanlarında kurulmuş olan özellikle kalıcı kar örtüsü süresi ve en yüksek kar kalınlığı ile ilgili bilgilerin dikkatlice değerlendirilmesi gereklidir. Kar ın Fiziksel Özellikleri Kar dan kaynaklanan afetlerinin iyi anlaşılabilmesi için, yerde biriken kar tabakasını karakterize eden fiziksel özelliklerin gözlenmesi ve yorumlanması gereklidir. Örneğin bu fiziksel parametrelerden kar meteoronun birikimi ve ortamın meteorolojik koşullarına bağlı olarak değişen kar kütlesi yoğunluğu %40 - %50 dolaylarına çıkınca, kar kütlesi eriyerek içerisindeki su akış haline dönüşür. Diğer taraftan kar sıkışması ile oluşan buzullarda maksimum yoğunluk %91 olarak ölçülmüştür. Kar birikmesi çok olan yerlerde ilkbahar erimeleri başlamadan önce genel olarak karın yoğunluğu %40 - %50 arasında değişir. Arazide bulunan kar kütlesinin yapısı, bulunduğu enlem derecesinden, yamaç bakısından, kar birikim dönemindeki iklim koşullarından, gece gündüz sıcaklık değişimlerinden, rüzgar koşıllarından ve pek çok etkenden ötürü değişime uğrar ve gözlendiğimde farklı şekillerde görülür (Şekil 13). Kar tabakasını karakterize eden fiziksel parametreler aşağıdaki şekilde sıralanabilir: a. Yapı: Kristallerin (Şekil1) özelliği, tabaka kalınlığı ve buz tabakaları gibi fiziksel özelliklerdir. 114

7 b. Yoğunluk: Kar tabakasının çeşidine göre 50 kg/m kg/m 3 arasında değişen fiziksel özelliktir.yeni yağmış karın yoğunluğu ortalama olarak %10 (100 kg/m 3 ) varsayılabilir. Yani 100 mm lik yeni yağmış kar kolonu 10 mm. su içerir. Kar bekledikçe yoğunluğu artar ve %50 - %60 a kadar yükselir. Yoğunluk %40 - %50 dolaylarına çıkınca kar suyu akış haline dönüşür. Diğer taraftan kar sıkışması ile oluşan buzullarda maksimum yoğunluk %91 olarak ölçülmüştür. Kar birikmesi çok olan yerlerde ilkbahar erimeleri başlamadan önce genel olarak karın yoğunluğu %40 - %50 arasında değişir. c. Sıcaklık: Toprağa yakın kesimde, yüzeye yakın kesimde ve kar örtüsünün değişik noktalarındaki sıcaklıklar mukavemet açısından önemlidir. d. Kar-Su Eşdeğeri : Kar örtüsündeki toplam suyun mm veya cm olarak tanımıdır. Kar-Su Eşdeğeri ile derinlik arasındaki bağıntı kar yoğunluğunu verir. Hacim veya ağırlık olarak kar tabakasında bulunan suyun, kar miktarına oranının % olarak ifadesi kar-su eşdeğerini verir. e. Nemlilik: Kar ın yağdığı, ve kar tabakasının erime öncesi beklediği hava koşullarına göre çok değişkendir. Kar örtüsünün erime döneminde veya yağmurlu günlerde büyük değişimler gösterir. f. Kar Derinliği: Her yeni kar yağışından sonra birikmiş karın derinliği beyaz bir tabla üzerinde ölçülür (Şekil 14). Bu taze kar dır. Zeminde devamlı biriken kar örtüsünün derinliği ise kar eşelleri (direkleri) kullanılarak ölçülür (Şekil 15). Bu birikmiş kardır. Bu amaçla her gün veya 5 günlük aralarla ölçüm yapılabileceği gibi, erişilmesi güç yerlerde helikopter veya dürbün kullanılarak 15 veya 30 günde bir de yapılabilir. Bu şekilde ölçülen derinlikler devamlı kar örtüsü derinliğidir. Böylece kar örtüsü derinliğinin zamanla değişimi elde edilmiş olur (Gürer, 1983). 115

8 0 DEVLET METEOROLOJĐ ĐŞLERĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZĐRAĐ METEOROLOJĐ VE ĐKLĐM RASATLARI DAĐRE BAŞKANLIĞI HĐDROMETEOROLOJĐ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ BULGARĐSTAN YUNANĐSTAN KIR KLARELĐ EDÝRNE TEKĐRDAĞ ÝSTANBUL MARMARA DENĐZĐ ÝZMÝTADAPAZARI YALOVA SĐNOP KARA DENĐZ BARTIN ZONGULDAK KASTAMONU SAMSUN KARABÜK BOLU ÇANKIRI AMASYA ÇORUM ORDU GĐRESUN TRABZON GÜ MÜŞHANE RĐZE ARTVĐN GÜRCĐSTAN ARDAHAN KARS ERMENĐSTAN 40 ÇANAKKALE BALIKESĐR BURSA BĐLECĐK ESKĐŞEHĐR ANKARA KIRIKKALE YOZGAT TOKAT SĐVAS BAYBURT ERZĐNCAN ERZURUM AĞRI IĞDIR 40 KÜTAHYA EGE DENĐZĐ MANĐSA ÝZMÝR AYDIN MUĞLA D ENĐZLĐ UŞAK AFYON BU RDUR ISPARTA ANTALYA KONYA KARAMAN KIRŞEHĐR NEVŞEHĐR AKSARAY NĐĞDE KAYSERĐ KAHRAMANMARAŞ OSMANĐYE GAZĐAN TEP TUNCELĐ ELAZIĞ MALATYA ADIYAMAN ŞANLIURFA BĐNGÖL MUŞ DĐYARBAKIR BATMAN MARDĐN BĐTLĐS SĐĐRT ŞIRNAK VAN IRAK HAKKARĐ ĐRAN MERSĐN ADANA KĐLĐS 36 ANTAKYA YILLIK ORTALAMA KARLA ÖRTÜLÜ GÜNLER SAYISI (gün) 36 AK DENĐZ SURĐYE km Şekil 10. Türkiyede yıllık ortalama karla örtülü günler sayısının alansal dağılımı (DMI, 2000)

9 0 DEVLET METEOROLOJĐ ĐŞLERĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZĐRAĐ METEOROLOJĐ VE ĐKLĐM RASATLARI DAĐRE BAŞKANLIĞI BULGARĐSTAN YUNANĐSTAN KIR KLARELĐ EDĐRNE TEKĐRDAĞ ĐSTANBUL MARMARA DENĐZĐ ĐZMĐT ADAPAZARI YALOVA SĐNOP KARA DENĐZ BARTIN ZONGULDAK KASTAMONU SAMSUN KARABÜK BOLU ÇANKIRI AMASYA ÇORUM ORDU GĐRESUN TRABZON GÜ MÜŞHANE RĐZE ARTVĐN GÜRCĐSTAN ARDAHAN KARS ERMENĐSTAN 40 ÇANAKKALE BALIKESĐR BURSA BĐLECĐK ESKĐŞEHĐR ANKARA KIRIKKALE YOZGAT TOKAT SĐVAS BAYBURT ERZĐNCAN ERZURUM AĞRI IĞDIR 40 KÜTAHYA EGE DENĐZĐ MANĐSA ĐZMĐR AYDIN MUĞLA D ENĐZLĐ UŞAK AFYON BU RDUR ISPARTA ANTALYA KONYA KARAMAN KIRŞEHĐR NEVŞEHĐR AKSARAY NĐĞDE KAYSERĐ KAHRAMANMARAŞ OSMANĐYE GAZĐAN TEP TUNCELĐ ELAZIĞ MALATYA ADIYAMAN ŞANLIURFA BĐNGÖL MUŞ DĐYARBAKIR BATMAN MARDĐN BĐTLĐS SĐĐRT ŞIRNAK VAN IRAK HAKKARĐ ĐRAN MERSĐN ADANA KĐLĐS 36 ANTAKYA YILLIK ORTALAMA KAR YAĞIŞLI GÜNLER SAYISI AK DENĐZ SURĐYE km ZM-1 Şekil 11. Türkiyede yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısının alansal dağılımı (DMI, 2000). 117

10 0 DEVLET METEOROLOJĐ ĐŞLERĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZĐRAĐ METEOROLOJĐ VE ĐKLĐM RASATLARI DAĐRE BAŞKANLIĞI BULGARĐSTAN YUNANĐSTAN KIRKLARELÝ EDÝRNE TEKÝRDAÐ ĐSTANBUL MARMARA DENĐZĐ ĐZMĐT ADAPAZARI YALOVA SÝNOP KARA DENÝZ BARTIN ZONGULDAK KASTAMONU SAMSUN KARABÜK BOLU ÇANKIRI AMASYA ÇORUM ORDU GÝRESUN TRABZON GÜ MÜÞHANE RÝZE ARTVÝN GÜRCĐSTAN ARDAHAN KARS ERMENĐSTAN 40 ÇANAKKALE BALIKESÝR BURSA BÝLECÝK ESKÝÞEHÝR ANKARA KIRIKKALE YOZGAT TOKAT SÝVAS BAYBURT ERZÝNCAN ERZURUM AÐRI IÐD IR 40 KÜTAHYA EGE DENĐZĐ MANÝSA ĐZMĐR AYDIN MU ÐLA DEN ÝZLÝ UÞAK AFYON BU RDUR ISPARTA ANTALYA KONYA KARAMAN KIRÞEHÝR KAYSERÝ NEVÞEHÝR AKSARAY NÝÐDE KAHRAMANMARAÞ OSMANÝYE GAZÝANTEP TUNCELÝ BÝNGÖL MUÞ ELAZIÐ MALATYA DÝYARBAKIR BATMAN ADIYAMAN MARDÝN ÞANLIURFA BÝTLÝS SÝÝRT ÞIRNAK VAN IRAK HAKKARÝ ĐRAN MERSÝN ADANA KÝLÝS 36 ANTAKYA EN YÜKSEK KAR KALINLIĞI (cm) 36 AK DENĐZ SURĐYE km ZM-1 Şekil 12. Türkiyede en yüksek kar kalınlıklarının alansal dağılımı (DMI, 2000). 118

11 Şekil 13. Kar meteorunun ve birikiminin geçirdiği evreler: metamorfizma. 1. Yassı Buz Parçacıkları 6. Başlıklı sütun şeklinde kar tanecikleri 2. Yıldız şeklinde kar tanecikleri 7. Gayri muntazam kar tanecikleri 3. Sütun şeklinde kar tanecikleri 8. Lapa Kar tanecikleri 4. Đğne şeklinde kar tanecikleri 9. Sulu Kar 5. Ince tüğ şeklinde kar tanecikleri 0. Dolu g. Albedo: Karın ışını yansıtma gücüne karın albedosu denir. Yani kardan yansıyan radyasyonun, kara gelen radyasyona oranı olarak ifade edilir. Yeni karın albedosu %75 ile %88 arasında değişir. %100 lük albedo rasatı yapılmıştır. Eski ve ıslak karda albedo %43 e düşer. Ayrıca, kar içerdiği havadan dolayı yalıtkan, şekil değiştirebilen bir malzemedir. Kar örtüsü dışarıdan bir etki olmaksızın yamaç üzerinde hareketsizdir. Fakat yer çekimi ve kendi içindeki içsel gerilmelerden dolayı her gün tabana doğru birkaç milimetre hareket meydana gelir. Bu olaya yerleşme denir. Yerleşme, kar örtüsünün yüzeyinde ve tabanda olmak üzere iki kısımda oluşur. Şekil 14. Uzaktan kar derinliği ölmek için kar direği. 119

12 Şekil 15. Kar ın gerilme (çekme) gücünün, sıcaklık, yoğunluk ve tane büyüklüğüne bağlı olarak değişmesi. Özellikle bitki örtüsü bu olayı azaltıcı yönde bir etki yapar. Bu şekilde ölçülen derinlikler devamlı kar örtüsü derinliğidir. Böylece kar örtüsü derinliğinin zamanla değişimi elde edilmiş olur (Gürer, 1983). Başlıca fiziksel özellikleri kısaca tanımlanan kar viskoelastik bir maddedir. Hem yavaş akıcı yapışkan bir sıvının, hem de elastik bir katının özelliklerini gösterir. Bu özellikler kar ın yoğunluğuna, dane tipine ve hava sıcaklığına göre değişir. Kar ın kristalleri arasındaki çekme gücü kar tabakasının yoğunluğu arttıkça artar, çok ince taneli eski karda en yüksek değerine erişir ve kar örtüsünün sıcaklığının artması ile birlikte artış gösterir (Şekil 15) Atmosferden ayrıldıktan sonra kar kristali özelliklerini kaybeder. Zemindeki kar tabakası ile birleşir, karışır ve bütünleşir. Buna kar örtüsü adı verilir. Bu örtü, kristal ve havadan meydana gelmiştir ve zamanla sürekli olarak değişikliklere uğramaktadır. Kar Gözlem (Ölçüm) Yöntemleri Türkiye de değişik kurumlar tarafından yapılan kar ölçümleri ile su toplama alanlarının belirli noktalarında kar derinliği, kar yoğunluğu ve kar-su eşdeğeri ölçülerek (Şekil 16), noktasal değerlerden alansal değerlere geçilmektedir (Gürer vd. 1995). En az 10 noktada kar numune alıcısı ile kar özelliklerinin belirlendiği kar kurslarının (istasyonlarının) havzayı bitki örtüsü, yükseklik ve topografik açıdan temsil etmesi gerekir. Çünkü, erime mevsiminde kar-su eşdeğeri havza bitki örtüsü ve yamaç yönelimi ile yakından ilişkilidir. Son yıllarda, uydu görüntüleri yardımıyla veya radyoaktif yöntemler kullanılarak da kar-su eşdeğerleri dolaylı olarak belirlenebilmektedir. Kar ölçümleri genel olarak arazideki taze kar, havza üst kesimlerindeki biriken kar tabakasını belirleme şeklinde hava durumu belirleme çığ riskini tahmin etme, baraj işletimi ve meteorolojik ölçüm amaçlı olarak rasat memurları tarafından peryodik olarak yapılır (Şekil 17). Ayrıca rasat anında diğer meteorolojik koşullar da kaydedilir. Fakat bazı çığ ölçümleri günlük olmayıp haftada ya da 15 günde bir yapılır. Yeni yağan karın yüksekliğini ölçmek için Kar Tahtası, Kar - Su Eşdeğeri ni ölçmek için kar numune alma tübü ve kalibresi yapılmış terazi (Şekil 16), ve kar 120

13 tabakasının mukavemetini belirlemeye yönelik kar profilini çıkarmak için Ramsonde Çubuğu ve bunun üzerinde hareket eden 1 kg ağırlığındaki silindir şeklindeki özel halka kullanılmaktadır (Şekil 18) (Gürer, 1998). Çatılarda Biriken Fazla Kar Yükünün Belirlenmesi Karın, özellikle kar yağışının yoğun olarak gözlendiği bölgelerde, yapılar üzerinde birikimi çatı çökmelerine veya hasarlarına neden olabilmektedir (Şekil 19). Türkiye'de, kar birikmesinin neden olduğu çatı çökmelerine ait birkaç örnek verilebilmekte ve istatistiki bilgilerin yetersizdir. Ancak bu durum konunun değerlendirilmesi açısından bir eksiklik olmakla birlikte, yapılarda çatıların kar yüküne karşı güvenli ve ekonomik olarak projelendirilebilmesi, zemin kar yükü ile birlikte karın çatı üzerindeki birikimini etkileyen tüm faktörlerin de dikkate alınmasını gerektirir (Gürer ve Koç, 2001). Bir çatı üzerinde oluşacak kar birikmesi, çatının şekli, eğimi, malzemenin pürüzlülüğü, yapıya ve güneş ışınımına bağlı ısıl geçişler gibi her çatı için farklılıklar gösterebilecek çok sayıda faktöre bağlıdır (Şekil 20), ve bu durum çatı kar yükünün belirlenmesini zorlaştırır. Pratikte, basit şekilli çatıların (sundurma, beşik, kubbe, silindir vb) projelendirilmesinde kullanılacak kar yükü yapının inşa edileceği ya da edildiği alanın zemin kar yükü esas alınarak elde edilir. Karın, çatı üzerindeki birikimini belirleyen faktörler ise boyutsuz dönüştürme katsayıları ile ifade edilir ve bu katsayılar yardımıyla zemin kar yükü çatı kar yüküne dönüştürülür. Zemin kar yükü, kar örtüsünün zemin yüzeyine uyguladığı normal gerilmelerdir ve gözönüne alınan bölgenin meteorolojik özelliklerine bağlı, zamana (mevsime) ve yere (yüksekliğe) göre farklılıklar gösteren rasgele bir değişkendir. Bu nedenle, zemin kar yükü uzun dönem kar verileri yardımıyla istatistiksel yöntemlerle tahmin edilir. Zemin kar yükü ile ilgili temel veriler gözlem istasyonlarınca ölçülen kar derinliği ve kar-su eşdeğerleridir. Kar yükü hesabında uyulması gereken esaslar, zemin kar yükü değerleri ve dönüştürme katsayıları birçok ülkede yapı standartları içinde yer almaktadır. Özetlenirse çatı kar yükü, güneş ışınımı ve rüzgarın çatı üzerindeki dağılımı, çatının geometrisi, yapıdan kaynaklanan ısıl kayıplar, çatı malzemesinin türü gibi birçok faktöre bağlıdır. 121

14 Şekil 16. Türkiyede DMI ve DSI, EIEI tarafından kullanılan kar numune alma aletleri. Şekil saat süreli yağan taze karın kar tablası ile ölçümü. Şekil 18. Kar mukavemetini ve kar tabakaşlaşması belirlemede kullanılan Rammsode aleti. Şekil 19. Çatılarda ve binaların çevre ve kapı önlerinde rüzgar etkisiyle kar birikimi 122

15 Şekil 20. Çatılarda kar birikimine örnek olarak beşik çatı üzerinde kar yükünün asimetrik dağılımı (Gürer, Koç, 1998) Ancak, çatı kar yükü pratikte yapının inşa edileceği alanın zemin kar yüküne göre saptanır. Bundan dolayı, rasgele bir değişken olan zemin kar yükü proje kar yükünün esas bileşenidir. Çatı kar yükleri hesaplanmasında halen TS (Türk Standartları) 498/1987 kullanılmaktadır (TSE, 1987). Bu standarta göre Türkiye dört bölgeye ayrılmıştır (Şekil 21). Şekil 21. TS 498/1987 göre Türkiye dört kar yükü bölgesine ye ayrılmıştır. Savrulan Kar ın Zararları Savrulan Kar ın Kontrolü Rüzgar ile savrulan kar, binalarda havalandırma yollarını tıkamakta, tavan arası boşluklarını doldurmakta, ve bina çıkışlarını engelleyebilmektedir. Bir binanın çevresinde hava akımının engellendiği kısımlarda kar birikmesi kaçınılmazdır. Binaların rüzgar akışının mansabında kalan tarafları tamamen kar ile örtülür, dışa açılan kapılar çalışmaz. Binalar, kapıları hakim rüzgara paralel olacak şekilde yerleştirilmelidir; bu şekilde muhtemelen oyulma tesiriyle kar bu kapıları etkilemeyecektir (Şekil 22). Savrulan kar yerleşim yerlerindeki olumsuz etkilere ilave olarak kara ve demir yollarını örtmekte trafik tıkanmalarına ve görüş mesafesinin azalmasına varan bir dizi problem yaratmaktadır (Gürer vd, 2002). 123

16 Savrulan Kar ın Zararlarına Karşı Önlemler a. Rüzgar ile taşınan karın yol ya da tesislerin işletmesi üzerine olan potansiyel etkileri tanımlanır. b. Alternatif mahallerdeki kar sorunlarını değerlendirirken tüm tesisi (örneğin binalar, boru hatları, yollar ve diğer altyapılara erişim imkanı) dikkate alınır. c. Kalıcı kar örtüsünün uzun olduğu yerlerde inşaat konumuna karar vermeden önce önerilen mahallerdeki kar şartları en azından bir kış öncesine kadar etüd edilir. d. Karın biriktiği alanlar, kış boyunca çekilen hava fotoğrafları ile belirlenmelidir. Genelde kar birikme kesimlerinin yanısıra rüzgar yönleri de görülebilmektedir. e. Kar birikintilerinin oluştuğu mahaller yerine en az kar taşınımının olduğu mahalleri seçilmelidir. Mümkünse inşaat mahalleri, rüzgar akışı mansabının m aşağısındaki kar erozyonu olan yani karın savrularak temizlendiği bölgelerde seçilmelidir. f. Kar savruntusunun kaçınılmaz olduğu yerlerde kar perdeleri veya diğer birikimi önleyici önlemlerin uygulanabileceği yerler seçilmelidir. Rüzgar ve Kar Perdeleri Şekil 22. Binaların konumu ve kar birikimi Savrulan karın kontrolü, rüzgarın yönünü değiştirerek hızın düşmesini, çevrintilerin oluşup rüzgarın içindeki karın süspansiyon ortamından kurtularak yere düşmesini sağlayan engeller ile yapılmaktadır. Bu engeller genellikle rüzgar veya kar perdeleridir (Şekil 23). Perde rüzgarın akışını azaltmakta ve hızın artık kar danelerini 124

17 asılı halde tutmaya gücünün yetmediği yerlerde çevrintiler oluşturmakta ve kar taneleri zemine bırakılarak birikme oluşmaktadır. Perdelerin maliyeti kar kürüme masraflarındaki azalma ile karşılanabilmektedir. Şekil 23. Kar ve rüzgar perdeleri Perdenin alt kısmında yer ile perde arasında bulunan bir aralık rüzgarın bir kısmının buradan akmasını sağlar. Rüzgar hızı alt boşlukta artarak, perdenin altında karın olmayacağı alanda oyulma bölgesi oluşturur. Bu şekilde hem memba hem de mansap tarafındaki birikintiler perdeden bir miktar ötelenir ve perdenin kar ile örtülmesi engellenir. Eğer kar perdesi kara gömülürse işlevini yerine getiremez. Ayrıca perde gömüldüğü taktirde karın oturması ile zarar görebilmektedir. Optimum aralık perdenin uzunluğunun %10 ila %15 i kadarıdır (Tabler, 1991). Binaların Altında Oyulma Bölgesi Oluşturulması Kar perdesinin altındaki boşlukta kar birikmemesi ve oyulma bölgesi oluşturulması ilkesi binalara da uygulanabilmektedir. Eğer bina örneğin direkler ile, rüzgarın altından serbestçe geçebilmesine izin verecek şekilde yükseltilebilirse, rüzgar binanın altından ve çevresinden geçerken hızını artıracak ve karı buralardan uzak tutan bir oyulma bölgesi oluşturacaktır. Bir metrelik bir açıklık genellikle yeterli kabul edilmektedir. Kar savruntusunun önemli olduğu yörelerde, rüzgar akışı mansap tarafında kalan binalarda kış boyu süren erişim problemlerine neden olan kar birikmesine engel olmak için tesislerin doğru planlanması hayati bir konudur. Binalar tıpkı kar perdeleri gibi birikintilerin her iki tarafta da olmasına sebep olmaktadır. Kapılar ve erişim yolları binaların rüzgar yönüne göre olan bu iki tarafında da kalmamalıdır. Bir tesiste geniş binalar rüzgar akışının mansap tarafında olmalıdır ve binanın mansabında kalan alanlar kışın kullanımlarını çok zor ve pahalı olacağından birikmeye izin verecek şekilde kullanım dışı bırakılmalıdır ( Freitag, 1997). Çığ Çığ, genelde bitki örtüsü olmayan engebeli, dağlık ve eğimli arazilerde, vadi yamaçlarında tabakalar halinde birikmiş olan kar kütlesinin iç ve dış kuvvetler etkisiyle vadi tabanına doğru hızla kayması olarak tanımlanır (Şekil 24). Çığ olayında en büyük tehlike yerdeki sıkışmış eski kar örtüsünün üzerine tipi sonucu taze karın yığılmasıyla kalın yeni bir tabaka oluşması ve tipi sonrası gelen çoğunlukla sıcak hava akımının bu iki tabaka arasında erimesiyle kaygan bir zemin oluşturmasıdır. 125

18 Türkiye de Çığ Sorununun Boyutu Şekil 24. Çığ oluşum şekilleri. Anadolu'da çığ olaylarında ölenlerin sayısında özellikle son yìllarda büyük bir artış gözlenmiştir. Eldeki kayıtlara göre, arasında 286 kişi çığ olaylarında hayatını kaybetmiş iken, kış mevsiminde 443, kış mevsiminde ise 136 kişi hayatını kaybetmiştir. Maddi kayıplar hakkında sadece nakledilen hane sayısı kayıtlarını vermek mümkündür. Anadolu'daki çığ olaylarının yaklaşık olarak %80'i Ocak ve Şubat aylarında ve hemen hemen tamamı Kuzey ile Doğu Anadolu'nun dağlık kesimlerinde meydana gelmektedir. Ancak kış mevsiminde, şimdiye kadar hemen hemen hiç çığ olayına rastlanmamış olan Kuzeybatı Anadolu'nun sahilden 10 km içeride olan kesimlerinde meydana gelen üç çığ olayında 13 kişi hayatını kaybetmiştir. Geçmiş yıllara ait çığ arşiv kayıtları incelenerek TUBĐTAK araştırma projesi kapamında 1/ ölçekli çığ bölgelerini belirleyen bir harita hazırlanmıştır (Şekil 25). Ancak bu ölçekte bir harita bu tehlikenin alansal boyutunun belrlenebilmesi için ve belli bir araziye iskan müsaadesi verebilmek için yeterli hassasiyette değildir (Gürer vd, 1995). Bir bölgede çığ tehlikesi yoktur veya vardır diyebilmek için bölgeyi inceleyen 1/ ölçekli harita gereklidir (Şekil 26). Đskan müsadesi için ise 1/ hatta 1/5.000 gibi daha hassas ölçekli çığ bölgelerinin sınırlarını veren haritalar gereklidir. Şimdiye kadar, Afet Đşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Çığ Araştırma-Geliştirme, Etüd ve Önlem Şube Müdürlüğü (CAGEM) tarafından özellikle 1/ ölçekli haritaların hazırlanmasında oldukça iyi mesafe alınmıştır. Bu arada Bayındırlık ve Đskan Bakanlığı, Afet Đşleri Genel Müdürlüğü Yerbilimsel Verilerin Planlamaya Entegrasyonu isimli, çığ afeti dahil tüm doğal afetlerin etkilediği mevcut alanlarla, gelecekde iskana açılacak alanlar için, bölge, çevre düzeni, Nazım Đmarve Uygulama Đmar planı gibi, her türlü planlama kademelerinde, hangi tür verilerin göz önünde bulundurulması, hangi ölçekte haritalar hazirlanması konusunda bir el kitabı hazırlatarak (AFET, 2006) tüm Bayındırlık müdürlüklerine dağıtmıştır. Çığların Sınıflandırılması Çığlar pek çok değişik kritere göre sınıflandırılabilir. Kar örtüsünün gevşek veya sıkı olmasına, içerdikleri su miktarına, kar örtüsünün arazide beklemesine, arazinin vadi 126

19 veya açık arazi olmasına ve kar örtüsünün tabakalaşmasına göre sınıflandırmalar yapılmaktadır. Etimolojik açıdan henüz kesin olarak Türkçe karşılıkları olmadığından, pek çok terim, açıklamaları da verilerek tanımlanacaktır. Ancak Türkiye Ulusal Hidroloji Konseyi, Kar ve Buz seksiyonunca, en uygun Türkçe karşılığın seçilmesinin ileride yanlış kullanımları engelleyeceğine inanılmaktadır. a. Çığlar kar örtüsünün gevşek veya sıkışmış tabaka olmasına göre iki esas gruba ayrılır. Bu durum çığın kopma türünü etkiler. - Blok çığ (slap avalanche) ve - Toz çığ (loose snow avalanche) olarak gruplandırılır. Kar örtüsünün adeta kepek gibi gevşek olması halinde tanelerin birbirlerine yapışma özelliği. (kohezyon) çok azdır. Tabakanın oluşması ve meteorolojik faktörler etkisiyle değişime uğraması (metamorfizma) sırasında, kar örtüsünün, başlangıçta tabii olarak durabileceği eğimden daha eğimli yamaçlarda durduğu görülür. Bu durum, en küçük bir fazla yüklenim sonucu, gevşek kar örtüsünün bulunduğu yamaç üstkotlarında, önce bir noktada basit bir hareket başlatır, ancak bu hareket vadi tabanına doğru genişleyerek iner. Şekil 25. Türkiyede çığ meydana gelen bölgeler ( Gürer vd. 1995). 127

20 Şekil 26. Afet Đşleri genel Müdürlüğü, Çığ şubesince hazırlanan 1/ çığ bölgeleme haritası. Tabana doğru inme, kayma, düşme veya ikisinin karışımı şeklinde olur. Genellikle kuru kardan meydana gelen toz bulutu şeklinde oluşan çığlarda, hareket çok hızlıdır ve toz bulutu şeklindeki kütle, hareketin araziye paralel olan bileşkesinin önüne geçerek ters rüzgar oluşturur. Bu ters rüzgar sonucu meydana gelen sıkışma patlama ile birlikte büyük tahribat yapar. b. Çığın meydana geldiği arazideki kar örtüsünün içerdiği serbest su miktarına göre: - Kuru kar çığları - Nemli kar çığları - Islak kar çığları şeklinde sınıflandırılır. Ancak bu sınıflandırma, çığın başladığı üst yamaçlarda geçerlidir. Çığ oluşup, kar kütlesi uzun mesafeler katedince, sürtünme ısısından ötürü serbest su buharı oluşacak ve bu kar tabakasının içerdiği su miktarını doğal olarak değiştirecektir. Çığ öncesi kardaki suyun ölçülmesi bu tür çığ tehlikesinin önceden tahmininde çok yararlıdır. Kuru kar çığları genellikle düşme, nemli kar çığları zeminde kayma, ıslak çığlar ise düşme ve kayma karışımı şeklinde hareket ederler. c. Çığ oluşan arazinin hakim karakterine göre çığlar: - Açık arazi çığları - Vadi çığları olmak üzere de sınıflandırılır. Arazi incelemelerinde yörede hangi tür çığ oluşabileceğini belirlemek, meydana gelebilecek çığların güzergâhlarını belirlemek mümkündür. Böylece yörede yeni bir yerleşim veya kullanım alanı açılacak ise bu birim tehlike sınırlarının dışında açılır. d. Kar örtüsü, belirli zaman aralıklarıyla yağan kardan oluşacağından, kar örtüsünde yoğunluk bakımından değişik tabakalar oluşur. Böyle durumlarda, üst tabaka(lar) alttaki tabaka(lar) ile birlikte veya ayrı ayrı kayabilir. Buna göre çığlar: - Yüzey çığları - Zemin çığları 128

21 olarak sınıflandırılabilir. Bazı ülkelerde bu sınıflandırma değiştirilerek yüzey çığları, ara tabaka çığları ve zemin çığları ayrı gruplar olarak sınıflandırılmaktadır. e. Çığ düşmeden önce, arazideki kar örtüsünün uzun zaman bekleyerek meteorolojik etmenlerden ötürü değişime uğramış olması veya tek bir kar tipisiyle gelen çok fazla kar düşmesinden meydana gelmesi, oluşacak çığın türünü etkiler. Bu özellikler göz önüne alınarak yapılan sınıflandırma: - Doğrudan çığ (direk çığ) - Olgun çığ (Bekleme çığ, tam çığ) şeklinde olabilir. Sadece en son tipi ile gelen kardan oluşan çığ beklememiştir, doğrudan oluşur. "Direkt çığ" veya "Doğrudan çığ" olarak isimlendirilebilir. Beklemiş olgunlaşmış-çığlar (climax avalanches) uzun bir dönemin meteorolojik olaylarından sonra gelişir ve genellikle birden fazla sayıda tipiden gelen tabakalaşmış karı içerir. Donma derecesine yakın koşullarda, kar örtüsünün sıcaklık dağılımı homojen olup, kar tabakası bir nevi yoğunluk kazanma halindedir ve kar kristalleri birbirleriyle yapışarak daha güçlü bağlar oluşturur, buna eş sıcaklıkta yapısal değişim denilebilir (equi-temperature metamorphism). Çok soğuk havalarda, kar örtüsünün yüzeye yakın tabakaları uç kısımlardan daha fazla soğuyacağından tabaka içinde - düşey sıcaklık gradyanı- meydana gelir. Kar örtüsünün herhangi bir tabakasında sıcaklık gradyanı 1 C/cm'yi aşarsa, o tabakadaki buhar basıncı gradyanı su meloküllerini yukarıya doğru iter. Bu işlem sırasında, yukarıya doğru hareket eden moleküllerin depolanmasıyla, birbirlerine yapışmayan (non-cohesive) ve derin buzdepth hoar- kristalleri oluşur. Bu dahili kristal yapı değişimi, iç boşluklar yaratarak tabandaki tabakanın zamanla zayıflamasına sebep olur. Bu yapısal değişime "sıcaklık gradyanı değişimi" (temperature gradient metamorphism) denir ve bunun sonucu "olgun çığ" (climax çığ) oluşur. Bu tür çığların oluşumu, kar örtüsü içinde geciktirilerek arttırılmış iç kuvvetlerin etkisiyle ve arka arkaya birkaç erime-donma geçirmiş kar tabakasının ıslak kesimlerinde oluşan zayıflama ile de açıklanabilir (Hotchkiss,1972) 129

22 Tablo 1. Yıllara göre çığ olaylarının ve sonuçlarının dağılımı (AFET, 2007). Yıllar Olay Ölü Yaralı Nakil Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Yıllar Olay Ölü Yaralı Nakil Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı ? Toplam

23 Çığ Oluşum Koşulları Topografik açıdan 35 derece eğimden daha dik genellikle rüzgar altı olan çıplak yamaçlar doğal çığ güzergahlarıdır. Meteorolojik açıdan, şiddetli tipi sonrası gelen ılık havanın 36 saat'ten uzun olması kar örtüsü üzerine yağmur yağması, bir defada 25 cm'den daha kalın yeni bir kar tabakası oluşması, tipinin 24 saat'ten uzun bir süre 7 m/sn'den daha büyük bir hızla esmesi çığ oluşumunda etken parametrelerdir (USDA, 1961). Çığ Kontrolu Çığ kontrolundan amaç, kar örtüsünün bulunduğu yamaçtan vadiye kayarak inip can ve mal kaybına sebep olmasını azaltmak veya ortadan kaldırmaktır. Çığ kontrolunda belli başlı yöntemler şöyle sıralanabilir (Gürer ve Koçyiğit 1995). a. Çığ tehlikesi olan alanları kullanıma kapatmak (Pasif Yöntem). b. Tehlike alanlarının belirli kesimlerini belirli dönemlerde kontrollu olarak hizmete açmak. Özellikle karayollarında uygulanan bu pasif yöntemde, sürücülerin devamlı uyarılması gerekir. c. Doğal olarak düşen çığlardan meydana gelen kar kütlesini, yönlendirme barajı, mahmuz gibi yapay yöntemlerle kullanım alanından başka yöne saptırmak veya güzergâh üzerinde durdurmak. d. Çığ oluşmasını engellemek (aktif yöntem). Bu iki şekilde gerçekleşebilir: - Kar örtüsünün yapısını değiştirme şeklinde (geçici) - Arazinin eğimini değiştirme (kalıcı) Çığdan Korunma Çığdan korunma yöntemleri üç esas stratejik grupta toplanabilir: a. Risk bölgelerinin belirlenmesi, b. Uzun vadeli önlemler (aktif ve pasif) c. Kısa vadeli (geçici) önlemler (aktif ve pasif) Risk bölgelerinin belirlenmesi için araştırma, inceleme yapılması ve eldeki bütün verilerin bir kaynakta toplanması gereklidir. Geçici pasif yöntemler, sinyalizasyon sistemi kurma (Şekil 27), araziyi kullanıma kapatma, riskli alanı boşaltma, aktif yöntemler ise kar örtüsünü bulunduğu yerde sıkıştırma veya değişik alet ve yöntemlerle yapay çığ oluşturmak şeklinde özetlenebilir (Şekil 28). 131

24 Şekil 27. Çığ tehlikesine karşı sinyalizasyon sistemi. Şekil 28. Erzurum Palandökendeki Gazex ile yapay çığ oluştume sistemi ( AFET,2002). Kalıcı önlemlerin aktif olanlar grubuna, yeniden orman yaratılması, yamaç eğiminin değiştirilmesi, karın kürtün yaptığı kesimlere kar siper ve çitleri yerleştirilmesi (Şekil 23), çığ kopma bölgelerinde kar kütlesini yerinde tutmak için bariyerler kullanılması (Şekil 30) dahil edilebilir. Kalıcı pasif önlemler çığ rotasını saptırmak amacıyla yapılan yönlendirme barajlarını (Şekil 31), mahmuzları, yapıların araziye uydurulmasını, betonarme ve diğer yöntemlerle güçlendirilmeyi içermektedir (Şekil 32). 132

25 Şekil 30. Çığ bariyerleri. Chamonix Fransa, 23 Şubat 1993 Trun,Isviçre, 14 Temmuz 1998 Şekil 31. Çığ yönlendirme yapıları ve barajları Şekil 32. Çığ rotasındaki binaların ve enerji hatlarının güçlendirilmesi. 133

26 Pasif Yöntemler Kullanımı Kısıtlama Çığ tehlikesi olan alanların kullanımını kısıtlamak veya engellemek esas olarak kayakçıları ve karayolundaki araçları korur. Tehlikenin en fazla olduğu zamanlarda, belirli sürelerle uygulanması halinde bu yöntem başarılı olur. Devamlı kısıtlanma veya engelleme toplumun bu kesiminde hoşnutsuzluk yaratacak ve kaçak olarak kullanmalara sebep olacaktır. Yerel olarak başarılı bir şekilde uygulanabilirse de, bu metodun makro düzeyde uygulanması zordur. Kısıtlı kullanma öncelikle teknik sorun olmaktan ziyade idari sorundur. Bariyer Kullanımı Tarihte, en eski çığ kontrol yöntemi, gelen çığın yönünü değiştirmeye yarayan bariyerlerin kullanılmasıdır. Alp Dağlarında asırlar boyunca, ağır örme duvarlar ve kılıç sırtı şeklinde bariyerler ile küçük, birbirinden bağımsız binaların çığ tehlikesine karşı korunulmasına çalışılmıştır (La Chapelle, 1969). Halen bu yöntemlerle enerji hattı direkleri ve tek binalar korunabilmektedir. Örme duvarlar, geniş toprak dolgular, sel kapanlarına benzer çığ kapanları, kar barajları oldukça başarılı şekilde kullanılan yöntemlerdir. Ancak bütün bu yapılar, büyüklüklerine göre tek bir çığ inmesi halinde yeterli olabilmekte, arka arkaya gelen çığlarda etkinliklerini kaybetmektedir. En çok kullanılan çığ yönlendirme yapıtı, çığ tünelleridir (Şekil 33). Dağlık arazilerdeki, karayolu ve tren yollarını, çığ tehlikesi olan kesimlerde, çığa karşı korur. Örneğin Tunceli-Pülümür, Trabzon- Hamsiköy, Erzincan-Kelkit ve Van-Hakkari tünelleri (Gürer, 1992 ). Aktif Yöntemler Çığ oluşumunu engellemek için, kar örtüsünün oluşma ve oluşma sonrası, kar bloklarının meydana gelmesini engelleyecek şekilde arazideki karı modifiye etmektir. Kar üzerinde ileri geri yürüyerek, palet kullanarak kar sıkıştırılır ve büyük blok oluşumu engellenir. Ayrıca, sıkıştırma ve eritip dondurma suretiyle karın dahili gücü arttırılır. Patlayıcılar kullanılması sırasında çığ meydana gelmese de kar tabakası sıkıştırılmış olur. Çok az miktarda kimyasal maddeler kullanılarak kar yapısı değiştirilerek derinlemesine buzlanma oluşturulmaktadır. 134

27 Hamsiköy, Trabzon Gothard, Đsviçre Van Hakkari Yolu Şekil 33 Türkiyede ve yurtdışında kullanılan çığ tünelleri. Çığ oluşumunu engellemek için arazinin topografik yapısını değiştirmek büyük yatırımlar gerektiren mühendislik projeleriyle mümkündür. Bu yaklaşım, otoban, tünel giriş ve çıkışlarının, büyük maden işletmelerinin, enerji santrallerinin ve büyük yerleşim alanlarının korunmasında kullanılır. Bu tür engelleyiciler ve bariyerler, m²'ye birkaç ton kar yükü taşırlar ve bu miktar kar derinliğinin karesiyle doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu yükü kaldıracak engelleyicilerin yapımında çelik, duraluminyum, kereste ve beton gibi değişik malzemeler kullanılmaktadır. Mekanik tahrik ediciler kayak, buldozer ve dinamit olabilir. En sık kullanılanı dinamit türünden patlayıcılardır. Fransa'da CATEX ismi ile anılan (Şekil 34), daha önceden tespiti yapılan yerlere yerleştirilen teleferik hatlarıyla çığ güzergahları üzerine gelindiğinde dinamit ve benzeri patlayıcılar kullanılarak uzaktan kumanda yöntemiyle patlamalarla yapay çığ oluşturulmakta ve çığ tehlikesi ortadan kaldırılmaktadır. Şekil 34. Yapay çığ oluşturmada CATEX, GAZEX ve AVELHEX sistemleri. Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Đsviçre, Avusturya, Fransa, Rusya gibi ülkelerde sadece ses üreten hovitzer, havan topları kullanılarak yapay çığ 135

28 oluşturulmaktadır. Bu tür tahrik ediciler sabit veya taşınabilir olmakta, her türlü hava koşullarında rahatlıkla kullanılabilmektedir. Dünyanın son yıllarda çığ kontrolünde en çok kullandığı yöntem GAZ.EX olarak isimlendirilir. Bu yöntemde oksijen ve propan gazları karıştırılıp, kontrollü olarak patlatılarak daha önceden belirlenen çığ güzergahlarında yapay çığ meydana getirilir. Bakım ve işletme masraflarının oldukça düşük olmasına karşın ilk yatırım masrafı diğer yöntemlere oranla daha yüksek gibi görülmektedir. Erzurum, Palandöken kayak merkezi üç başlık şeklinde kurulan GAZ-EX sisteminin Erzurum Özel idaresi tarafından kesin kabulu yapılmış ve kış mevsiminde deneme patlatmaları yapılmıştır (Şekil 29) (AFET ile sözlü görüşme, 2002). Patlatma ile yapay çığ oluşturulması konusunda kullanıma sunulan en son yöntem AVALHEX teknolojisidir (Şekil 34). Hava ve hidrojen karışı olan gaz uzaktan kumandalı olarak kıvılcımlanarak patlatılmakta ve meydana gelen ses ve basınç dalgası ile yapay olarak çığ düşürülmektedir. Üretici firma tarafından montajın ve işletimin daha kolay olduğu ve güvenilirliğin daha yüksek olduğu belirtilmektedir ( EI Montagne, Fransa ile özel yazışma, 2002). Kar Örtüsünü Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemi Kar çalışmalarında en zor aşama kar verilerinin güvenli bir şekilde ve kesintisiz olarak toplanmasıdır. Bu amaçla 60 lı yıllardan itibaren suni peyklerden faydalanılma yoluna gidilmiş ve son yıllarda değişik uzaktan algılama yöntemleriyle temin edilen veriler kullanılarak çoğunluğu araştırma ve yer bilgileri ile denkleştirme aşamasında olan çalışmalar yapılmıştır. Daha çok kar ile örtülü alanların belirlenmesinde başarılı olunan uzaktan algılama da kullanılan uydu resimleri esas olarak LANDSAT ve AVHRR sistemlerinden alınmaktadır. Bu çalışmaların esas amacı olan işletme hidrolojisinde uzaktan algılanan verilerin kullanımı aşamasına gelinmesinde Türkiye için en kısıtlayıcı etken dışarıdan temin edilen uydu resimlerinin zamanında elde edilerek analiz edilmesindedir. LANDSAT-5 TM, NOAA/AVHRR, ERS-2 uydu verilerinden yararlanılarak Türkiyedeki araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalar ümit vericidir Uydu verilerinin çalışılan havza verileri ile birlikte değerlendirilmesinde Coğrafi Bilgi Sistemi yöntemlerinin kullanılması konusunda hayli yol alınmış sayılabilir (Dinç vd. 1998, Şorman vd. 1998, Özlü vd. 2000, Sunar vd. 2000). Kar erimesinden gelebilecek kar su miktarının tahmininde yaklaşık 18 değişik model önerilmişse de bunlardan sadece 5-6 tanesi uygulamacılar tarafından tercih edilmektedir (USACE, 1998). 136

29 Kaynakça AFET (2006) Yerbilimsel Verilerin Planlamaya Entegrasyonu - Elkitabı, Ankara AFET (2007) Dönemi Çığ Arşiv Kayıtları, Ankara ( yayınlanmamıştır). Cemagref (1983) Neige et Avalanche, Groupment de Grenoble, Division Nivologie, Grenoble, France Dinç, U., Dinç, O., Peştemalcı N., Yeğingil,T., Şenol,S. (1998) Toros Dağlarında Bir Örmek Bölgede Kar Örtüsünün LANDSAT-5 TM Sayısal Verileri Yardımıyla Araştırılması, I. Ulusal Kar Kongresi, KHGM Genel Yayın No 70, Erzurum, s DMI. (2000) Kar Örtülü Günler Sayısı, Karlı Günler Sayısı, Maksimum Kar Kalınlıkları Haritaları, Ankara Freitag, D. R. (1997) Introduction to Cold Region Engineering, ASCE, USA. Gurer, Đ., Arıkan, A. (1981) Meteorolojik Yonden Ani Soğuma Sonucu Olusan Buz ve Kar Birikiminin Agac ve Orman Tahribatı, I. Ulusal Meteoroloji Kongresi, ss , Istanbul. Gürer, Đ. (1983) Kar Erimesi ve Akımı, Hacettepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Doçentlik Tezi, Ankara. Gürer, Đ. (1992) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Şubat 1992 Çığ Olaylarının Analizi, TCK Ankara, Rapor (Yayınlanmamıştır). Gürer, Đ., Tuncel, H., Yavaş, Ö. M., Erenbilge,T. (1995) Çığ Kriterleri ve Çığ Risk Alanlarının Belirlenmesi, TÜBĐTAK, Ankara, No:YBAG ,,134 s, Gürer, I., Koçyiğit, Ö. (1995) Çığ Önleme Yapıları, 1 inci Sistem Mühendisliği ve Uygulamaları Sempozyumu, Kara Harp Okulu, Ekim, Ankara, Cilt 2, s Gürer, Đ.(1998) Kar Örtüsünün Mukavemetinin Đncelenmesi, I. Ulusal Kar Kongresi, Şubat, Erzurum Gürer, I., Koç, L. (2001) Çatılarda Kar Yükünün Belirlenmesi, TMMOB Đnşaat Mühendisleri Odası Teknik Dergi, Cilt:12, Sayı:3, pp: , Ankara. Gürer, I., Özbek, T., Gürer, N. (2001) Kış Turizm Alanı Güvenlik ve Tasarım Kriterlerinin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projesi No: 06/ , Ara Rapor No:1 Ankara ( Yayınlanmamıştır). 137

30 Gürer,Đ., Sato, T., Kosugi, K., Kamata, Y., Sato, A., (2002) Comparison Of The Models Of Different Types Of Snow Fences In Cold Wind Tunnel, PIARC 2002, Winter Road Congress, Sapporo, Japan. Gürer,Đ., (2003) Türkiye'de Yerleşim Yerlerine Yönelik Kar ve Çığ Problemleri, Đnşaat Mühendisleri Odası, Türkiye Mühendislik Haberleri, Yıl: 47, , No: , pp: , Mart 2003, Ankara. Hotchkiss, W.R. (1972) Avalanche Awareness and Safety for Snow Scientists in the field, Western Snow Conference, USA. La Chapelle, E.R. (1969) Snow Avalanches, Oregon State University Press, USA Özlü, A., Çakal, M.A., Bakır,H., Birhan,H., Coşkun,T., Daşcı,E.,Sevim,Z. (2000) Palandöken- Konaklı Hvzasının Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Teknikleri Kullanılarak Kar Dağılım Haritasının Çıkarılması, II. Ulusal Kar Kongresi, KHGM Genel Yayın No 73 Erzurum, s Sunar, F.,Yavuz,V.,Maktav,D. (2000) Karlı ortamların Uzaktan algılama ve GIS ile alansal analizi Uludağ-Bursa örneği, II. Ulusal Kar Kongresi, KHGM Genel Yayın No 73 Erzurum, s Şorman, A.Ü., Kaya, H. I., Algün, O., Küpçü, R. (1998) Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Kar Model Çalışmaları ve Karasu Havzasına Uygulamalar, I. Ulusal Kar Kongresi, Erzurum, Tabler, R. D., (1991) Snow Fence Guide, Washington, National research Council, Strategic Highway Research Program, USA. TSE. (1987) Türk Standartları TS 498/1987 Design Loads for Buildings, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara,1987 USACE. (1998) Runoff From Snowmelt, CECW-EH Engineer Manual , Washington, D.C USA USDA. (1961) Snow Avalanches, A Handbook of Forecasting and Control Measures, Agriculture Handbook No:194 U.S. Department of Agriculture, Washington D.C., USA. (AFET ile sözlü görüşme, Şubat 2002). ( EI Montagne, Fransa ile özel yazışma, 2002). ( TEAŞ ile sözlü görüşme, Mart 2002). 138

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ:

ÇIĞLARIN OLUŞUM NEDENLERİ: ÇIĞ Genellikle boylu bitki örtüsü (orman) çok seyrek veya bulunmayan engebeli, dağlık ve eğimli arazilerde tabakalar halinde birikmiş olan kar kütlesinin iç ve dış kuvvetler etkisi ile başlayan bir ilk

Detaylı

Türkiye de Kar Çalışmaları Başlangıcı

Türkiye de Kar Çalışmaları Başlangıcı Türkiye de Kar Çalışmaları Başlangıcı Krasser, M.A.L.,1966. Preperation of the National Snow Survey in Turkey, DSI, Ankara Krasser, M.A.L.,1966. Funsementals of Snow and Avalanche Research, DSI, Ankara

Detaylı

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 20142012 YILI ALANSAL YILI YAĞIŞ YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ MAYIS 2015-ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2014

Detaylı

FMD VACCINATION IN TURKEY 2007 M. Zafer Zog FAO National Consultant

FMD VACCINATION IN TURKEY 2007 M. Zafer Zog FAO National Consultant Appendix 9 FMD VACCINATION IN TURKEY 2007 M. Zafer Zog FAO National Consultant Introduction Vaccination is used to combatting foot-and-mouth disease (FMD) in Turkey with other bio-security and quarantine

Detaylı

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi

2009 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 29 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi Zirai Meteoroloji ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Ocak 21, ANKARA Özet 29 yılı sıcaklıkları normallerinin,9 C üzerinde

Detaylı

TABLO-4. LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

TABLO-4. LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 ) 7769 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur ADANA TÜM İLÇELER Taşra GİH 7 17 4001 7770 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur ADIYAMAN TÜM İLÇELER Taşra GİH 7 9 4001 7771 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur AFYONKARAHİSAR TÜM İLÇELER

Detaylı

TABLO-3. ÖNLİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

TABLO-3. ÖNLİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 ) 7858 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur ADANA TÜM İLÇELER Taşra GİH 10 8 ### 7859 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur ADIYAMAN TÜM İLÇELER Taşra GİH 10 4 ### 7860 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Memur AFYONKARAHİSAR TÜM İLÇELER

Detaylı

Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012

Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012 AGROMETEOROLOJİK ÜRÜN VERİM TAHMİNİ BÜLTENİ Bülten No 2: Ekim 2011-Mayıs 2012 Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Bölümü Meteoroloji Genel Müdürlüğü

Detaylı

Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler

Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler 1. Bölge: Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Muğla 2. Bölge: Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç), Denizli,

Detaylı

SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZLARI (LPG) PĐYASASI 2011 OCAK-TEMMUZ DÖNEMĐ ÖZET PĐYASA RAKAMLARI

SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZLARI (LPG) PĐYASASI 2011 OCAK-TEMMUZ DÖNEMĐ ÖZET PĐYASA RAKAMLARI SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZLARI (LPG) PĐYASASI 2011 OCAK-TEMMUZ DÖNEMĐ ÖZET PĐYASA RAKAMLARI ANKARA 2011 i ĐÇĐNDEKĐLER 1. DIŞ TĐCARET... 1 1.1. Đthalat... 1 1.2. Đhracat... 2 2. YURTĐÇĐ LPG TĐCARETĐ...

Detaylı

Yığma Yapıların Deprem Güvenliklerinin Arttırılması

Yığma Yapıların Deprem Güvenliklerinin Arttırılması Yığma Yapıların Deprem Güvenliklerinin Arttırılması TÜRKİYE DE YIĞMA BİNALAR İÇİN DEPREMSEL RİSK HARİTASI ELDE EDİLMESİ Yard. Doç. Dr. Ahmet TÜRER & Abdullah DİLSİZ (M.S.) 17.02.2005 AMAÇ & KAPSAM Bu çalışmada,

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEHLİKELİ ATIK İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ(2013)

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEHLİKELİ ATIK İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ(2013) Sayı: 4 02.07.2015 16:00 Mülga Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yıllık tehlikeli atık beyanları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Bilgi Sistemi altında yer alan Atık Yönetim Uygulaması/Tehlikeli

Detaylı

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı Tüvturk Gezici istasyonlarında ağır vasıtalar (3.5 ton üzeri) hariç tüm motorlu ve motorsuz araçlar için muayene hizmeti verilmektedir. Gezici İstasyon

Detaylı

TABLO-2. ORTAÖĞRETİM MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014)

TABLO-2. ORTAÖĞRETİM MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014) 7942 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Hizmetli ADANA TÜM İLÇELER Taşra YH 12 9 2001 7943 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Hizmetli ADIYAMAN TÜM İLÇELER Taşra YH 12 5 2001 7944 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Hizmetli AFYONKARAHİSAR

Detaylı

2009 2010 öğretim döneminde Yükseköğretim Kurulu üniversiteye giriş sistemini değiştirdi ve iki aşamalı yeni bir sınav sistemine geçiş yapıldı.

2009 2010 öğretim döneminde Yükseköğretim Kurulu üniversiteye giriş sistemini değiştirdi ve iki aşamalı yeni bir sınav sistemine geçiş yapıldı. Değerli öğrenciler, 2009 2010 öğretim döneminde Yükseköğretim Kurulu üniversiteye giriş sistemini değiştirdi ve iki aşamalı yeni bir sınav sistemine geçiş yapıldı. Sınavın birinci aşaması Yükseköğretime

Detaylı

LİMANLAR GERİ SAHA KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILARI MASTER PLAN ÇALIŞMASI

LİMANLAR GERİ SAHA KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILARI MASTER PLAN ÇALIŞMASI T.C. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI ALTYAPI YATIRIMLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LİMANLAR GERİ SAHA KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILARI MASTER PLAN ÇALIŞMASI SONUÇ RAPORU-EKLER Mühendislik Anonim

Detaylı

TABİP İL BÖLGE SE PDC KAD ORAN GRUP KİLİS 4 63 88 96 109,09% A1 KARAMAN 4 32 127 130 102,36% A2 İZMİR 1 3 1821 1864 102,36% A3 MALATYA 5 42 373 375

TABİP İL BÖLGE SE PDC KAD ORAN GRUP KİLİS 4 63 88 96 109,09% A1 KARAMAN 4 32 127 130 102,36% A2 İZMİR 1 3 1821 1864 102,36% A3 MALATYA 5 42 373 375 TABİP İL BÖLGE SE PDC KAD ORAN GRUP KİLİS 4 63 88 96 109,09% A1 KARAMAN 4 32 127 130 102,36% A2 İZMİR 1 3 1821 1864 102,36% A3 MALATYA 5 42 373 375 100,54% A4 ELAZIĞ 5 39 308 309 100,32% A5 YALOVA 2 13

Detaylı

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 )

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 ) Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) İller ve Bölgeler (2) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam İstanbul 18.257

Detaylı

ÜLKE GENELİ TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ. E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü. Trafik Hizmetleri Başkanlığı

ÜLKE GENELİ TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ. E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü. Trafik Hizmetleri Başkanlığı E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ Trafik Hizmetleri Başkanlığı ÜLKE GENELİ Trafik Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı EKİM-2015 AÇIKLAMALAR AYLIK TRAFİK İSTATİSTİK

Detaylı

TABLO-1. İLKÖĞRETİM/ORTAOKUL/İLKOKUL MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA )

TABLO-1. İLKÖĞRETİM/ORTAOKUL/İLKOKUL MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA ) KURUM KODU DPB NO KURUM ADI / POZİSYON UNVANI İL İLÇE TEŞKİLAT SINIF 490060001 12062 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI HİZMETLİ IĞDIR TÜM İLÇELER Taşra YH 12 2 999 1000 1001 490060003 12079 AİLE VE

Detaylı

YGS-1 YGS-2 YGS-3 YGS-4 YGS-5 YGS-6

YGS-1 YGS-2 YGS-3 YGS-4 YGS-5 YGS-6 2015 OKUL ADI SORU SAYISI TEMEL SOSYAL YGS-1 YGS-2 YGS-3 YGS-4 YGS-5 YGS-6 1 40 26,62 10,91 27,58 22,46 325,218 310,003 355,402 349,084 357,564 344,551 2 40 17,46 10,35 25,77 16,44 275,100 268,374 307,336

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ocak/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ocak/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA 1 ADANA EBE 4 1 ADANA SAĞLIK MEMURU RÖNTGEN TEKNİSYENİ 1 1 ADANA SAĞLIK MEMURU TIBBİ SEKRETER 2 2 ADIYAMAN DİYETİSYEN 2 2 ADIYAMAN EBE 2 2 ADIYAMAN HEMŞİRE 1 2 ADIYAMAN SAĞLIK MEMURU TIBBİ SEKRETER 1 2

Detaylı

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ ADANA 8140 BİYOLOG 0 1 LİSANS ADANA 8315 ÇOCUK GELİŞİMCİSİ 0 1 LİSANS ADANA 8225 DİYETİSYEN 0 1 LİSANS ADANA 8155 PSİKOLOG 0 1 LİSANS ADANA 8410 SAĞLIK MEMURU 6000 ÇEVRE SAĞLIĞI 4 LİSE ADANA 8410 SAĞLIK

Detaylı

MUHARREM AYINDA ORUÇ AÇMA SAATLERİ İSTANBUL

MUHARREM AYINDA ORUÇ AÇMA SAATLERİ İSTANBUL MUHARREM AYINDA ORUÇ AÇMA SAATLERİ İSTANBUL 1 Kasım 2013 17:15 2 Kasım 2013 17:14 3 Kasım 2013 17:13 4 Kasım 2013 17:12 5 Kasım 2013 17:11 6 Kasım 2013 17:10 7 Kasım 2013 17:08 8 Kasım 2013 17:07 9 Kasım

Detaylı

YEREL SEÇİM ANALİZLERİ. Şubat, 2014

YEREL SEÇİM ANALİZLERİ. Şubat, 2014 YEREL SEÇİM ANALİZLERİ Şubat, 2014 Partilerin Kazanacağı Belediye Sayıları Partilere Göre 81İlin Yerel Seçimlerde Alınması Muhtemel Oy Oranları # % AK Parti 37 45,7 CHP 9 11,1 MHP 5 6,2 BDP/HDP 8 9,9 Rekabet

Detaylı

ÇIĞ YOLU. Başlama zonu (28-55 ) Çığ yatağı: Yatak veya yaygın Durma zonu Birikme zonu (<~10 )

ÇIĞ YOLU. Başlama zonu (28-55 ) Çığ yatağı: Yatak veya yaygın Durma zonu Birikme zonu (<~10 ) ÇIĞLAR Çığlar, kar çığları, dağlık bölgede, bir yamaçtan veya kayalıktan aşağıya hızla hareket eden büyük kar ve/veya buz, toprak ve kaya kitlesi İçinde bir meşçere bile bulunabilir Hız

Detaylı

Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim Haziran 2015)

Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim Haziran 2015) Agrometeorolojik Verim Tahmin Bülteni Bülten No : 2015 / 2 (1 Ekim 2014-30 Haziran 2015) Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü / Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama

Detaylı

122. GRUPTA İHALE EDİLECEK SAHALARIN LİSTESİ. Belirlenen Taban İhale Bedeli TL. 1 Adana 3327245 3183357 II. Grup 81.07 Arama 6.06.2016 9,30 60.

122. GRUPTA İHALE EDİLECEK SAHALARIN LİSTESİ. Belirlenen Taban İhale Bedeli TL. 1 Adana 3327245 3183357 II. Grup 81.07 Arama 6.06.2016 9,30 60. 122. GRUPTA İHALE EDİLECEK SAHALARIN LİSTESİ Sıra No İli Erişim İlişkili Erişim Maden Grubu Alanı Ruhsat Safhası İhale Tarihi Saati Belirlenen Taban İhale Bedeli TL. 1 Adana 3327245 3183357 II. Grup 81.07

Detaylı

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA YER DEĞİŞİKLİĞİ BAŞVURULARI İÇİN İLAN EDİLEN LİSTESİ 1 ADANA BİYOLOG GENEL BÜTÇE 1 1 ADANA EBE GENEL BÜTÇE 6 1 ADANA HEMŞİRE GENEL BÜTÇE 2 1 ADANA SAĞLIK MEMURU ÇEVRE SAĞLIĞI TEKNİSYENİ GENEL BÜTÇE 1 1

Detaylı

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Lisans)

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Lisans) KURUM ADI ADI 390160001 SAĞLIK BAKANLIĞI PSİKOLOG (AĞRI TÜM İLÇELER Taşra) 1 0 72,44764 72,44764 390160003 SAĞLIK BAKANLIĞI PSİKOLOG (ARDAHAN TÜM İLÇELER Taşra) 1 0 72,11422 72,11422 390160005 SAĞLIK BAKANLIĞI

Detaylı

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Önlisans)

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Önlisans) KURUM ADI ADI 290160001 SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK TEKNİKERİ (ADANA TÜM İLÇELER Taşra) 1 0 85,13376 85,13376 290160003 SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK TEKNİKERİ (AFYONKARAHİSAR TÜM İLÇELER Taşra) 2 0 81,03624 82,65201

Detaylı

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı Tüvturk Gezici istasyonlarında ağır vasıtalar (3.5 ton üzeri) hariç tüm motorlu ve motorsuz araçlar için muayene hizmeti verilmektedir. Gezici istasyonlar

Detaylı

VERGİ BİRİMLERİ. Taşra Teşkilatındaki Birimlerin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu

VERGİ BİRİMLERİ. Taşra Teşkilatındaki Birimlerin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu VERGİ BİRİMLERİ Taşra Teşkilatındaki Birimlerin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu 2. Vergi Birimleri. 2.1. Vergi Birimlerinin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu Birimin Adı 31/12/1996 31/12/1997 31/12/1998

Detaylı

-TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA TÜKETİCİ BORCU 4 BİN TL YE YAKLAŞTI

-TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA TÜKETİCİ BORCU 4 BİN TL YE YAKLAŞTI Umut Oran Basın Açıklaması 27.5.2013 -TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA TÜKETİCİ BORCU 4 BİN TL YE YAKLAŞTI -SON ÜÇ YILDA KİŞİBAŞINA DÜŞEN TÜKETİCİ BORCU YÜZDE 90 ORANINDA ARTARKEN, AYNI DÖNEMDE TASARRUF NDAKİ ARTIŞ

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 31 12 2014 Sayı 33 Genel Değerlendirme Ağustos 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Ağustos 2014 verilerinin değerlendirildiği 33. sayısında

Detaylı

TAŞRA TEŞKİLATI MÜNHAL TEKNİKER KADROLARI

TAŞRA TEŞKİLATI MÜNHAL TEKNİKER KADROLARI ADANA MERKEZ 111918 İL MEM İNŞAAT 1 ADANA MERKEZ 111918 İL MEM ELEKTRİK 2 ADIYAMAN MERKEZ 114014 İL MEM İNŞAAT 1 ADIYAMAN MERKEZ 114014 İL MEM ELEKTRİK 1 AFYONKARAHİSARMERKEZ 114972 İL MEM İNŞAAT 1 AFYONKARAHİSARMERKEZ

Detaylı

İLLERE GÖRE NÜFUS KÜTÜKLERİNE KAYITLI EN ÇOK KULLANILAN 5 KADIN VE ERKEK ADI

İLLERE GÖRE NÜFUS KÜTÜKLERİNE KAYITLI EN ÇOK KULLANILAN 5 KADIN VE ERKEK ADI İLLERE GÖRE NÜFUS KÜTÜKLERİNE KAYITLI EN ÇOK KULLANILAN 5 KADIN VE ERKEK ADI İL KADIN ADI ERKEK ADI ADANA ADIYAMAN AFYONKARAHİSAR AKSARAY SULTAN SULTAN İBRAHİM RAMAZAN 1/17 2/17 AMASYA ANKARA ANTALYA ARDAHAN

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Rapor Özet Türkiye genelinde il merkezlerinin içmesuyu durumu

İÇİNDEKİLER. Rapor Özet Türkiye genelinde il merkezlerinin içmesuyu durumu İÇİNDEKİLER Rapor Özet Türkiye genelinde il merkezlerinin içmesuyu durumu Çizelge 1 Türkiye genelinde il merkezlerinin su ihtiyaçları ve ihtiyaçların karşılanma durumu icmali Çizelge 2. 2013-2015 yılları

Detaylı

2016 Türkiye de 185 bin 128 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası meydana geldi Ülkemiz karayolu ağında 2016 yılında toplam 1 milyon 182 bin 491 adet

2016 Türkiye de 185 bin 128 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası meydana geldi Ülkemiz karayolu ağında 2016 yılında toplam 1 milyon 182 bin 491 adet 1 2016 Türkiye de 185 bin 128 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası meydana geldi Ülkemiz karayolu ağında 2016 yılında toplam 1 milyon 182 bin 491 adet trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların 997 bin

Detaylı

Temmuz 2015. SAGMER İstatistikleri

Temmuz 2015. SAGMER İstatistikleri Temmuz 2015 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2014 2015 Temmuz Ocak - Temmuz Temmuz Ocak - Temmuz ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup

Detaylı

LİSTE - III TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU - TAŞRA İL KODU İL ADI POZİSYON ADI BÜTÇE TÜRÜ

LİSTE - III TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU - TAŞRA İL KODU İL ADI POZİSYON ADI BÜTÇE TÜRÜ YER DEĞİŞİKLİĞİ BAŞVURULARI İÇİN İLAN EDİLEN LİSTESİ 1 ADANA DİŞ TABİBİ DÖNER SERMAYE 1 1 ADANA DİŞ TABİBİ GENEL BÜTÇE 2 1 ADANA EBE DÖNER SERMAYE 1 1 ADANA EBE GENEL BÜTÇE 5 1 ADANA ECZACI DÖNER SERMAYE

Detaylı

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / 307

Ekonomik Rapor Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /  307 2.9 Bölgesel Düzeyde Seçilmiş Özet Göstergeler Bu bölümde gerek İBBS Düzey-2, gerekse İBBS Düzey-3 e göre seçilmiş olan özet göstergeleri çok daha yalın bir şekilde yorumlayabilmek üzere, sınıf sayısı

Detaylı

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPLULAŞTIRILMIŞ PROJELERDE ALT PROJE SEÇİMİ VE ÖDENEK TAHSİSİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPLULAŞTIRILMIŞ PROJELERDE ALT PROJE SEÇİMİ VE ÖDENEK TAHSİSİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM TAPU VE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPLULAŞTIRILMIŞ PROJELERDE ALT PROJE SEÇİMİ VE ÖDENEK TAHSİSİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Amaç Madde 1- Bu Usul ve Esaslar, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2014

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

K.KODU KONTENJAN KONTENJAN PUAN PUAN KADRO UNVANI KURUM ADI 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ)

K.KODU KONTENJAN KONTENJAN PUAN PUAN KADRO UNVANI KURUM ADI 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ) 3176421 1 0 082.164 082.164 AVUKAT (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (MERKEZ) 3176423 2 0 080.960 081.595 MÜHENDİS (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (MERKEZ) 3176424 3 0 079.384 079.639 MÜHENDİS (ANKARA)

Detaylı

TABLO-2. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ÖNLİSANS MEZUNLARI )

TABLO-2. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ÖNLİSANS MEZUNLARI ) 2751751 2 0 092.271 093.625 TEKNİKER (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (Merkez) 2751753 2 0 073.613 075.487 HEMŞİRE (AYDIN) ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (Merkez) 2751755 1 0 088.601 088.601 LABORANT (AYDIN) ADNAN

Detaylı

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Sözleşmeli Pozisyonlarına Yerleştirme (Ortaöğretim)

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Sözleşmeli Pozisyonlarına Yerleştirme (Ortaöğretim) KURUM ADI KADRO ADI 190160001 SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK MEMURU (ADANA TÜM İLÇELER Taşra) 5 0 75,57278 78,51528 190160003 SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK MEMURU (ARTVİN TÜM İLÇELER Taşra) 4 0 75,26887 75,34407 190160005

Detaylı

3. basamak. Otomobil Kamyonet Motorsiklet

3. basamak. Otomobil Kamyonet Motorsiklet Tablo-1: İndirim veya artırım uygulanmayan iller için azami primler (TL)* İzmir, Yalova, Erzurum, Kayseri Otomobil 018 614 211 807 686 565 444 Kamyonet 638 110 583 055 897 739 580 Motorsiklet 823 658 494

Detaylı

Doç. Dr. Halit YAZICI

Doç. Dr. Halit YAZICI Dokuz Eylül Üniversitesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü ÖZEL BETONLAR RCC-SSB Doç. Dr. Halit YAZICI http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici/ SİLİNDİRLE SIKI TIRILMI BETON (SSB) Silindirle sıkıştırılmış beton (SSB),

Detaylı

2015 KOCAELİ NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ TUİK

2015 KOCAELİ NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ TUİK 0 NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ TUİK Verilerine Göre Hazırlanmıştır. İLİNİN NÜFUSU.. NÜFUSUNA KAYITLI OLANLAR NDE YAŞAYIP NÜFUS KAYDI BAŞKA İLLERDE OLANLAR.0 %... %. NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ 0 TUİK Verilerine

Detaylı

KPSS 2009/4 MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( YERLEŞTİRME TARİHİ : 29 TEMMUZ 2009 )

KPSS 2009/4 MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( YERLEŞTİRME TARİHİ : 29 TEMMUZ 2009 ) 3947591 3 0 083.199 085.646 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI BÜRO PERSONELİ ( ADANA ) 3947593 5 0 077.619 082.513 SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI BÜRO PERSONELİ ( ADIYAMAN ) 3947595 3 0 077.768 079.730

Detaylı

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22 FDR Adana Fren Test Cihazları FDR Adıyaman Fren Test Cihazları FDR AfyonFren Test Cihazları FDR Ağrı Fren Test Cihazları FDR Amasya Fren Test Cihazları FDR Ankara Fren Test Cihazları FDR Antalya Fren Test

Detaylı

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015 TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut Satış Ulaştırma

Detaylı

İstatistik ve Sicil İzleme Dairesi Başkanlığı

İstatistik ve Sicil İzleme Dairesi Başkanlığı 1 İçindekiler Bölüm 1 2004 Yılı Dört Aylık Sonuçlar Bölüm 2 Teyit Sonuçları Bölüm 3 Internet Üzerinden İhale İşlemi Yapan İdarelerin İllerine ve Yapılarına Göre Dağılımları 2 2003 yılında ve 2004 yılının

Detaylı

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1 2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1 1 30 Ocak 2016 tarih ve 29609 sayılı Resmi Gazete de Yayınlanan İşkollarındaki Ve Sendikaların Üye na İlişkin 2016 Ocak Ayı İstatistikleri Hakkında

Detaylı

TABLO-1. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ORTAÖĞRETİM MEZUNLARI )

TABLO-1. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ORTAÖĞRETİM MEZUNLARI ) 1573951 3 0 091.496 092.411 HEMŞİRE (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (Merkez) 1573953 29 0 093.232 096.492 KORUMA VE GÜVENLİK GÖREVLİSİ (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (Merkez) 1573955 11 0 092.813 093.230

Detaylı

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Lisans)

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Lisans) KADRO KODU KURUM ADI KADRO UNVANI 30020125061 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ MEMUR (BOLU / MERKEZ - Merkez) 1 0 77,04434 77,04434 30020125063 AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ MEMUR (KIRŞEHİR / MERKEZ - Merkez)

Detaylı

KAMU HASTANELERİ BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ PERSONELE EK ÖDEME YAPILMASINA DAİR YÖNERGEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNERGE

KAMU HASTANELERİ BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ PERSONELE EK ÖDEME YAPILMASINA DAİR YÖNERGEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNERGE KAMU HASTANELERİ BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ PERSONELE EK ÖDEME YAPILMASINA DAİR YÖNERGEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNERGE MADDE 1-20/11/2012 tarihli ve 116 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe konulan Kamu

Detaylı

İL BAZINDA DAĞILIM İSTANBUL 136 ANKARA 36 İZMİR 23 ANTALYA 12 KOCAELİ 10 GAZİANTEP 9

İL BAZINDA DAĞILIM İSTANBUL 136 ANKARA 36 İZMİR 23 ANTALYA 12 KOCAELİ 10 GAZİANTEP 9 BAŞVURU ADEDİ 335 TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2010 BAŞVURU İSTATİSTİKLERİ ANA BRANŞ BAZINDA DAĞILIM HAYAT DIŞI 307 HAYAT 28 İL BAZINDA DAĞILIM İSTANBUL 136 ANKARA 36 İZMİR 23 ANTALYA 12 KOCAELİ 10 GAZİANTEP 9

Detaylı

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim)

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim) 10020121001 ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SANTRAL MEMURU (BOLU / MERKEZ - Merkez) 1 0 90,04922 90,04922 10020121003 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI HİZMETLİ (ADIYAMAN / MERKEZ - Taşra) 1 0 86,74214

Detaylı

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU Temel Ekonomik Göstergeler: Temmuz ayında; Üretici fiyatları genel indeksinde(üfe), Bir önceki aya göre %1,25 artış Bir önceki yılın Aralık

Detaylı

PROGRAM EKİNİN GAYRİ RESMİ ÇEVİRİSİDİR. E K L E R EK 1.1... 4 DAİMİ İKAMET EDENLERİN SAYISI, TOPLAM NÜFUS, İLLERE GÖRE ŞEHİR VE KIRSAL

PROGRAM EKİNİN GAYRİ RESMİ ÇEVİRİSİDİR. E K L E R EK 1.1... 4 DAİMİ İKAMET EDENLERİN SAYISI, TOPLAM NÜFUS, İLLERE GÖRE ŞEHİR VE KIRSAL PROGRAM EKİNİN GAYRİ RESMİ ÇEVİRİSİDİR. E K L E R EK 1.1... 4 DAİMİ İKAMET EDENLERİN SAYISI, TOPLAM NÜFUS, İLLERE GÖRE ŞEHİR VE KIRSAL YERLEŞİMLERDEKİ NÜFUS %'Sİ... 4 EK 1.2... 6 KİŞİ BAŞI REEL GSYİH,

Detaylı

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini açıkladı

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini açıkladı Basın Bildirisi Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini açıkladı 01 Ocak - 31 Aralık 2011 tarihleri arası Ajans Press in takibinde olan yerel, bölgesel ve ulusal 2659 yazılı basın takibinden

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

TABLO-3. ÖN LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA )

TABLO-3. ÖN LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA ) TABLO-3. ÖN LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ LAR (2015 EKPSS/KURA ) KURUM KODU DPB NO KURUM ADI / POZİSYON UNVANI İL İLÇE TEŞKİLAT SINIF 290220001 13309 290220003 13310 291520001 13539 291520003

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 10 2014 Sayı 31 TEPAV İSTİHDAM İZLEME TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Haziran 2014 verilerinin değerlendirildiği- 31. sayısında sigortalı

Detaylı

ÜLKE GENELİ TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ. E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü. Trafik Hizmetleri Başkanlığı

ÜLKE GENELİ TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ. E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü. Trafik Hizmetleri Başkanlığı E m n i y e t G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü TRAFİK İSTATİSTİK BÜLTENİ Trafik Hizmetleri Başkanlığı ÜLKE GENELİ Trafik Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı TEMMUZ-2015 AÇIKLAMALAR AYLIK TRAFİK İSTATİSTİK

Detaylı

KPSS - 2004/2 ve Ek Yerleştirmedeki En Küçük ve En Büyük Puanlar ( TABLO-1 Ortaöğretim Mezunları III. Grup Yeni Kadrolar )

KPSS - 2004/2 ve Ek Yerleştirmedeki En Küçük ve En Büyük Puanlar ( TABLO-1 Ortaöğretim Mezunları III. Grup Yeni Kadrolar ) KPSS - 2004/2 ve Ek Yerleştirmedeki En Küçük ve En Büyük Puanlar ( TABLO-1 Ortaöğretim Mezunları III. Grup Yeni Kadrolar ) EN EN BOŞ KÜÇÜK BÜYÜK K.KODU KONTENJAN KONTENJAN PUAN PUAN UNVAN KURUM ADI KURUM

Detaylı

TÜRKİYE DE ÇIĞ SORUNU VE BUGÜNKÜ DURUMU*

TÜRKİYE DE ÇIĞ SORUNU VE BUGÜNKÜ DURUMU* TÜRKİYE DE ÇIĞ SORUNU VE BUGÜNKÜ DURUMU* Prof. Dr. İbrahim GÜRER** Dr. Harun TUN ÇEL*** 1. G İR İŞ Çığ çok basit bir tanımlama ile kar kütlesinin, iç ve dış kuvvetlerin etkisiyle başlayan bir hareket sonucu

Detaylı

Kullanım Alanları. Doğrama sistemlerinin camsız bölümleri İzotermal taşıma sistemleri. Depolama Koşulları

Kullanım Alanları. Doğrama sistemlerinin camsız bölümleri İzotermal taşıma sistemleri. Depolama Koşulları Bonus Pan XPS, iç ve dış cephe ısı yalıtım sistemlerinde ve yüksek basma dayanımı gerektiren alanlarda (uçak hangarları, otoparklar, demiryolları gibi) kullanılan yalıtım malzemesidir. Kullanım Alanları

Detaylı

TABLO-3. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( LİSANS MEZUNLARI )

TABLO-3. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( LİSANS MEZUNLARI ) 3953731 2 0 078.393 080.068 HEMŞİRE (BOLU) ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ (Merkez) 3953733 1 0 086.352 086.352 MÜHENDİS (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (Merkez) 3953735 1 0 086.770 086.770 MÜHENDİS (ANKARA)

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2013 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 06/03/2014 tarihinde 2013 yılı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılında bir önceki yıla göre;

Detaylı

KURUM ADI KADRO ADI KONT.

KURUM ADI KADRO ADI KONT. . KPSS-2014/2 310020001 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ Memur (ADIYAMAN MERKEZ Merkez) 1 0 86,13395 86,13395 310020003 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ Memur (ADIYAMAN MERKEZ Merkez) 1 0 87,43649 87,43649 310020005 ADIYAMAN

Detaylı

TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ

TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ YALÇIN ÜN Meteoroloji Mühendisi Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Çevre Şube Müdür V. Nisan 2013 - İstanbul SUNUM

Detaylı

TAKVİM KARTONLARI 2016 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ

TAKVİM KARTONLARI 2016 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ 2016 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ 2016 YILI MÜBAREK GÜN ve GECELER Yılbaşı 1 Ocak Cuma Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı 23 Nisan Cumartesi Emek ve Dayanışma Günü 1 Mayıs Pazar Gençlik ve Spor Bayramı 19 Mayıs

Detaylı

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Seralarda Isıtma Sistemlerinin Planlanması Bitki büyümesi ve gelişmesi

Detaylı

DÜNYA İLK YARDIM GÜNÜNÜN AMAÇLARI

DÜNYA İLK YARDIM GÜNÜNÜN AMAÇLARI DÜNYA İLK YARDIM GÜNÜNÜN AMAÇLARI Halkın, ilk yardım ile ilgili basit uygulamaların hayat kurtardığı ve ilk yardım öğrenmenin önemini fark etmelerini sağlamak, Kişileri ilk yardım öğrenmeye motive etmek,

Detaylı

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015 TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut Satış Ulaştırma

Detaylı

VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK 200 KM MESAFEYE KADAR KURULUŞ MERKEZİ DIŞINDA FAALİYET GÖSTERİLEBİLECEK DİĞER İLLER Hatay 191 km

VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK 200 KM MESAFEYE KADAR KURULUŞ MERKEZİ DIŞINDA FAALİYET GÖSTERİLEBİLECEK DİĞER İLLER Hatay 191 km 1 ADANA 2 ADIYAMAN 3 AFYON 4 AĞRI 5 AMASYA 6 ANKARA 7 ANTALYA 8 ARTVİN 9 AYDIN 10 BALIKESİR 11 BİLECİK 12 BİNGÖL 13 BİTLİS 14 BOLU 15 BURDUR 16 BURSA 17 ÇANAKKALE 18 ÇANKIRI VALİLİK BİNASI ESAS ALINARAK

Detaylı

ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016

ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016 ŞEREF DEMİRTAŞ TÜİK ZONGULDAK BÖLGE MÜDÜRÜ 08/01/2016 Nüfus Eğitim Sağlık Doğum Ölüm Evlenme ve Boşanma İşgücü Tüketim Fiyat Endeksleri Finansal Yatırım Araçları Milli Gelir Dış Ticaret Yapı İzin Konut

Detaylı

Mart 2012 SAGMER İstatistikleri

Mart 2012 SAGMER İstatistikleri Mart 2012 SAGMER İstatistikleri *Ekli dosyadaki istatistikî veriler, Sigorta Şirketlerinin SBM ye gönderdiği verilerden oluşturulmuştur. Veriler 31 Mart 2012 itibariyle alınmıştır. Tablo 1: Ödeme Yöntemine

Detaylı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016 Elektrik Piyasası Sektör Raporu I GİRİŞ Bu rapor, elektrik piyasasında faaliyette bulunan lisans sahibi şirketlerin Kurumumuza sunmuş oldukları bildirimler esas alınarak hazırlanmıştır. Rapordaki lisanslı

Detaylı

OTO KALORİFER PETEK TEMİZLİĞİ - VİDEO

OTO KALORİFER PETEK TEMİZLİĞİ - VİDEO OTO KALORİFER PETEK TEMİZLİĞİ - VİDEO Oto Kalorifer Peteği Temizleme Makinası, Araç Kalorifer Petek Temizliği Cihazı. kalorifer peteği nasıl temizlenir, kalorifer peteği temizleme fiyatları, kalorifer

Detaylı

Ağustos SAGMER İstatistikleri

Ağustos SAGMER İstatistikleri Ağustos 2017 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2016 2017 Ağustos Ocak - Ağustos Ağustos Ocak - Ağustos ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi

Detaylı

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi)

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi) Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu (2016-2026 Dönemi) 13.04.2016 Yönetici Özeti Bu rapor, Türkiye elektrik iletim sistemi mevcut durumu, TEİAŞ tarafından planlanan iletim sistemi yatırımları

Detaylı

Sosyal Hizmet. 2013 YGS - LYS Taban Puanları Kitapçığı (Başarı Sıralamalı) www.acidershaneleri.com.tr - www.acidergisi.com.tr

Sosyal Hizmet. 2013 YGS - LYS Taban Puanları Kitapçığı (Başarı Sıralamalı) www.acidershaneleri.com.tr - www.acidergisi.com.tr 109110106 SİNOP Üniv. Devlet SİNOP TS-1 45 + 2 52 52 362,707 31600 26.500 108710139 RECEP TAYYİP ERDOĞAN Devlet RİZE TS-1 50 + 2 57 57 362,577 32100 26.600 103610049 ERZİNCAN Üniv. Devlet ERZİNCAN TS-1

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülkemiz genelinde 2 ila 4 derece azalacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 1 Aralık 2016 Perşembe (oluşturma : 1/17/2017) Yapılan son değerlendirmelere göre; Doğu

Detaylı

Ocak SAGMER İstatistikleri

Ocak SAGMER İstatistikleri 2013 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2012 2013 ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup BANKAYA ÖDEME 2,8% 26,5% 6,6% 3,2% ÇEK 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% DİĞER

Detaylı

Toplumun Kamu Yönetimine ve Kamu Hizmetlerine Bakışı

Toplumun Kamu Yönetimine ve Kamu Hizmetlerine Bakışı Toplumun Kamu Yönetimine ve Kamu Hizmetlerine Bakışı Fikret Adaman (Boğaziçi Üniversitesi) Ali Çarkoğlu (Sabancı Üniversitesi) Burhan Şenatalar (İstanbul Bilgi Üniversitesi) 1 Çalışmanın Yöntemi 8 Kasım-23

Detaylı

TIP FAKÜLTESİ - Tıp Lisans Programı Sıra No Üniversite Program Puan T. Kont. Taban Tavan 1 İstanbul Üniversitesi Tıp (İngilizce) Cerrahpaşa MF-3 77

TIP FAKÜLTESİ - Tıp Lisans Programı Sıra No Üniversite Program Puan T. Kont. Taban Tavan 1 İstanbul Üniversitesi Tıp (İngilizce) Cerrahpaşa MF-3 77 TIP FAKÜLTESİ - Tıp Lisans Programı Sıra No Üniversite Program Puan T. Kont. Taban Tavan 1 İstanbul Üniversitesi Tıp (İngilizce) Cerrahpaşa MF-3 77 526,60898 572,2366 2 Hacettepe Üniversitesi (Ankara)

Detaylı

Mart SAGMER İstatistikleri

Mart SAGMER İstatistikleri Mart 2013 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2012 2013 Mart Ocak - Mart Mart Ocak - Mart ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup

Detaylı

Mart SAGMER İstatistikleri

Mart SAGMER İstatistikleri Mart 2012 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2011 2012 Mart Ocak - Mart Mart Ocak - Mart ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup

Detaylı

TÜRKİYE DE YERLEŞİM YERLERİNE YÖNELİK KAR VE ÇIĞ PROBLEMLERİ

TÜRKİYE DE YERLEŞİM YERLERİNE YÖNELİK KAR VE ÇIĞ PROBLEMLERİ Taşkın, Heyelan, Sel TMH TÜRKİYE DE YERLEŞİM YERLERİNE YÖNELİK KAR VE ÇIĞ PROBLEMLERİ İbrahim GÜRER (*) ÖZET Atmosferde yağış, genelde yağmur, kar, kırağı, ve dolu şeklinde oluşur. Normalden fazla kar

Detaylı

Kasım SAGMER İstatistikleri

Kasım SAGMER İstatistikleri Kasım 2018 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2017 2018 Kasım Ocak - Kasım Kasım Ocak - Kasım ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi

Detaylı

Haziran SAGMER İstatistikleri

Haziran SAGMER İstatistikleri Haziran 2018 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2017 2018 Haziran Ocak - Haziran Haziran Ocak - Haziran ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup Ferdi

Detaylı

Ocak SAGMER İstatistikleri

Ocak SAGMER İstatistikleri 2012 SAGMER İstatistikleri Tablo 1: Ödeme Yöntemine Göre Yazılan Poliçe Adedi Dağılımı 2011 2012 ÜRÜN GRUBU ÖDEME TİPİ Ferdi Grup Ferdi Grup BANKAYA ÖDEME 1,2% 18,8% 2,8% 26,5% ÇEK 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%

Detaylı

BAYİLER. Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 18 Nisan :29 - Son Güncelleme Cuma, 03 Mayıs :39

BAYİLER. Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 18 Nisan :29 - Son Güncelleme Cuma, 03 Mayıs :39 Federal CNG Dönüşüm Sistemleri olarak, başta Konya olmak üzere Türkiye'nin her bölgesinde ve her ilimizde CNG Dönüşüm Sistemleri konusunda hizmet vermekteyiz. FEDERAL CNG DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ Adana CNG Dönüşüm

Detaylı

Mayıs 2012 SAGMER İstatistikleri

Mayıs 2012 SAGMER İstatistikleri Mayıs 2012 SAGMER İstatistikleri *Ekli dosyadaki istatistikî veriler, Sigorta Şirketlerinin SBM ye gönderdiği verilerden oluşturulmuştur. Veriler 31 Mayıs 2012 itibariyle alınmıştır. Tablo 1: Ödeme Yöntemine

Detaylı