Temel Ağ Bilgileri Türk Standardları Enstitüsü Yazılım Test ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı

Transkript

1 Temel Ağ Bilgileri Türk Standardları Enstitüsü Yazılım Test ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı Tarih 1

2 OSI Referans Modeli 2

3 Protokol Kavramı Protokol İletişimi yönetmek amacıyla kurulmuş kurallar bütünü. Dillere benzerlik gösterir. Standart arayüzlerle ürünlerin birbirleriyle uyumlu çalışması hedefi 3

4 IP Internet Protokolü IP: Bilgisayar ve yönlendiricilerin iletişimi için ortak ağ protokolü Basit yapısı nedeniyle beklenenden fazla talep 2012 itibari ile 2,5 milyar insan internet servislerini kullanmakta 4

5 OSI Referans Modeli Uygulama Sunu Oturum Taşıma Ağ Ver Bağlama Fiziksel Kullanıcı etkileşimli uygulamalar: HTTP, SMTP Soket açma, oturum kurma: SQL, RPC Uçtan uca iletişim, sanal adresleme: IP Ortama Erişim: Ethernet, Wireless Farklı veri formatlarını birbirine dönüşümü: ASCII,MP3,JPG Hata ve akış kontrolü: TCP, UDP İkili iletim: Koaksiyel, UTP ve fiber kablolar5 5

6 Katmanlar Arası Haberleşme 6

7 Katmanlar ve Protokoller 7

8 TCP/IP Standardı ve OSI ile ilişkisi TCP/IP Internet temeli 4 katmandan oluşur. Uygulama Taşıma Ağ Ağ Erişim ve Fiziksel Her katmanda çalışmak için bir alt katmanın servisine ihtiyaç duyar. 8

9 TCP/IP ile İletişim 9

10 Protokoller ve Çoğullama 10

11 Örnek: DNS Protokolü 11

12 Fiziksel Katman (L1) 12

13 Fiziksel Katman 13

14 Veri Bağı Katmanı (L2) 15

15 ARP Address Resolution Protocol 48 bit gerçek donanım adresleri MAC IP nin fiziksel adresleri öğrenmesi için kullanılır. Broadcast Request, Unicast Reply Statik ve dinamik ARP belleği ARPCacheLife Statik kayıt eklemek için # arp -s CA-E

16 ARP Mekanizması ARP Request ARP Reply 17

17 ARP Mekanizması 4 Anahtar ARP 2 cevabını iletir Anahtar diğer portlardan ARP isteğini iletir kim? benim cevabı döner IP adresi DD.980D MAC adresinde olmadığından cevap vermez 18

18 Ağ Katmanı (L3) 19

19 Ağ Katmanı (L3) Uçtan uca veri yönlendirmesi için kullanılır. IP ve ICMP protokolleri bir üst katmandan gelen segmentleri alıcıya uygun yoldan ulaştırmakla yükümlüdür. Segmentlere özel bir IP başlık bilgisi eklenir. 20

20 IP 1982 RFC 791 Bağlantısız bir protokol İletimin garantisi üst seviye protokoller ile sağlanır. Yaygın olarak IPv4 32 bitlik mantıksal adres 21

21 IP Onlu Düzendeki Noktalı Yazım İlk oktet; arasında ise A sınıfı, arasında ise B sınıfı, arasında ise C sınıfı olarak isimlendirilir

22 IP Adres Aralıkları 23

23 Özel Adres Blokları Internet e direkt bağlanmayan, NAT veya vekil sunucusu aracılığı ile bağlanan cihazlarda kullanım için ayrılmıştır / / /16 24

24 IPv4 Paket Başlığı IP Başlık Alanı Kaynak IP Adresi Hedef IP Adresi Tanımlama Protokol Checksum Time-to-Live (TTL) İşlevi Kaynak verinin IP adresi Gideceği yerin IP adresi Spesifik IP datagramını tanımlamak için kullanılır. Paketlerin TCP, UDP, ICMP ya da diğer protokollerle iletişimi ile ilgili IP başlığının bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılan matematiksel hesaplama. Datagramın dolaşacağı ağ ucu sayısını belirler. Böylece paketlerin sürekli dolaşması engellenir. 25

25 DHCP DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) IP adresi, ağ geçidi, DNS sunucu gibi ağ ayarlarını dağıtır. UDP Protokolü DHCP isteği (request) broadcast İlk cevap veren DHCP, ayarları belirler. Kimlik doğrulama yoktur. 26

26 DHCP 27

27 DHCP 28

28 DHCP 29

29 Parçalanmış Paketler Fragmentation Bir IP paketinin ağlar arasında dolaşırken kendinden düşük kapasitede bir ağa geldiğinde parçalanması MTU kavramı IP datagramları 1500 bayttan daha büyük olmayacak şekilde Ethernet çerçevesi içerisine kapsüllenir. Kötü niyetliler tarafından IDS/IPS ve WAF atlatma, Kaynak tüketme ve servis dışı bırakma atakları için kullanılabilir. 30

30 Parçalanmış Paketler 31

31 Ağ Adres Dönüşümü Adres dönüşümü kavramı Özel IP adresleri, gerçek IP adreslerine dönüştürülür. Dış dünyadaki bilgisayarlar iç ağdaki bilgisayarların orijinal IP adreslerini kesinlikle bilemez. 3 farklı adres dönüşümü vardır: Statik Ağ Adres Dönüşümü Dinamik Ağ Adres Dönüşümü Port Yönlendirme 32

32 Ağ Adres Dönüşümü Statik Ağ Adres Dönüşümü Her bir bilgisayarın IP si ayrı bir IP adresine dönüştürülmektedir

33 Statik Adres Dönüşümü - NAT 34

34 Ağ Adres Dönüşümü Dinamik Ağ Adres Dönüşümü (PAT) İç ağdaki IP adresleri tek bir gerçek IP adresine dönüştürülmektedir. Tek yönlü olarak çalışmaktadır. Sadece iç ağdaki bilgisayarlar bağlantıyı başlatan taraf olabilir. 35

35 ICMP Özellikler Kontrol amaçlı bir protokol Sistemler arası kontrol mesajları IP yerine ICMP üzerinden aktarılır. Internet protokolünü daha güvenli hâle getirmez, sadece datagram iletimi sırasında meydana gelen hataların sebepleri ile ilgili bilgi sağlar. 36

36 ICMP Mesaj Tipleri Tip Kodu Değeri ICMP Mesajın Tipi 0 Eko yanıt-ping yanıtı (Echo Reply) 3 Hedefe Erişilemedi (Destination Not Reachable) 4 Kaynak Kapatma (Source Quench) 5 Yeniden Yönlendirme (Redirection Required) 8 Eko yanıt-ping isteği (Echo Request) 9 Yönlendirici tanıtımı 10 Yönlendirici istemi 11 Zaman aşımı-traceroute kullanır (Time to Live Exceeded) 12 Parametre Problemi (Parameter Problem) 13 Time stamp İstemi (Timestamp Request) 14 Time stamp Yanıtı (Timestamp Reply) 15 Bilgi İstemi (Information Request) 16 Bilgi Yanıtı (Information Reply) 17 Addres Maskesi istemi (Address Mask Request) 18 Addres Maskesi yanıtı (Address Mask Reply) 37

37 Traceroute 38

38 IPv6 Özellikler IPv4 adresleri 32 bit ve teorik olarak adettir. IPv4 yetersiz kalınca 1998 de IPv6 geliştirildi. 128 bit adres alanı Örnek tarama süreleri karşılaştırması IPv4 C sınıfı : 4,3 dk IPv6 /64 : 585 yıl 39

39 IPv6 Başlık Yapısı 40

40 IPv6 Adresleme 41

41 Taşıma Katmanı (L4) 42

42 Taşıma Katmanı (L4) Özellikler Üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalara böler. Alt katmanlar ve üst katmanlar arasında geçit görevi görür. Alt katmanlar verinin ne olduğuna bakmadan karşı tarafa yollama işini yaparken, üst katmanlarda kullanılan donanım ile ilgilenmeden verinin kendisi ile uğraşabilirler. 43

43 TCP Özellikler Bağlantı yönelimdir. Verilere sıra numarası eklenir. Veriler parçalara bölünebilir. Akış kontrolü mekanizması sunar. Çift yönlüdür. 44

44 TCP Paket Başlığı Alan Source Port Destination Port Sequence Number Window TCP Checksum İşlevi Gönderenin TCP portu. Alanın (hedefin) TCP portu. TCP segmenti içindeki birinci baytın sıra numarası. TCP ara bellek (buffer) alanının şu anki mevcut büyüklüğü. TCP header ve TCP datanın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılır. 45

45 TCP Temelleri SYN URG ACK Bayraklar PSH RST FIN 46

46 TCP Temelleri TCP 3 lü el sıkışma Veri Transferi 47

47 TCP: Oturum Sonlandırma Oturum sonlandırma her iki tarafında anlaşması ile tamamlanır. Taraflardan birinin ilgili bayraklı paketi göndermemesi, geç göndermesi bağlantının sağlıklı olarak sonlanmasına engel olur. 48

48 UDP İletişim sırasında bağlantı oluşturmaz Hata denetimi yok. Kaybolan paketin yeniden gönderilmesi söz konusu değildir. Veri aktarımı daha hızlıdır. Doğrulama mekanizması yok. Sahteciliğe açık. 49

49 UDP: Paket Başlığı Alan Source Port Destination Port Checksum İşlevi Gönderen bilgisayarın UDP portu. Alıcı bilgisayarın UDP portu. UDP Header ve UDP datasının kontrolü için kullanılır. 50

50 51