T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Personel Genel Müdürlüğü. ERZURUM VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü)

Transkript

1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Personel Genel Müdürlüğü Sayı : B.10.0.PER ~ Konu: Toplu İş Sözleşmesi o M io * ERZURUM VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü) İlgi: 21/09/2011 tarihli ve sayılı yazınız. Birleşik Metal İş Sendikasının İliniz bünyesinde 4857 sayılı Kanun uyarınca istihdam edilen sürekli işçi personele, metal işkolundaki işyerlerinde çalışan işçi personele ilişkin Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin uygulanması talebinde bulunduğundan bahisle, Müdürlüğünüz ve bağlı birimlerinizde çalışan işçi personel hakkında hangi toplu iş sözleşmesinin uygulanacağı hakkındaki ilgi yazınız incelenmiştir. Bilindiği üzere, metal işkolundaki işyerlerinde çalışan işçi personele ilişkin Toplu İş Sözleşmesi Bakanlığımızın üyesi bulunduğu Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) ile Birleşik Metal İş Sendikası arasında yapılan görüşmeler neticesinde 05/08/2011 tarihinde imzalanmıştır. Anılan Toplu İş Sözleşmesinin 3 üncü maddesinde ise "Bu toplu iş sözleşmesi, Sağlık Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Depo Müdürlüğü ile İl Sağlık Müdürlüğü Tamirhane işyerlerini kapsar." hükmüne yer verilmiştir. Diğer taraftan, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 22 nci maddesinin ikinci fıkrasında "Bir işyerindeki işçiler yardımcı işte çalışsalar bile ancak işyerinin bağlı olduğu işkolunda kurulu sendikaya üye olabilirler." hükmü bulunmaktadır. Bu çerçevede Birleşik Metal İş Sendikası ile akdedilen toplu iş sözleşmesi hükümlerinin, Bakanlığımız İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Depo Müdürlüğü ile İl Sağlık Müdürlüğü Tamirhane işyerlerinde çalışan ve anılan sendikanın üyesi olan işçi personel hakkında ululanması gerektiği; yukarıda sayılanlar hariç, diğer işvelerinde çalıştır 1 işçiler hakkında ise sendika üyesi olmalan kaydıyla TÜHİS ile Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası arasında akdedilen toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir. Bilgilerinizi rica ederim. Personel Genel Müdürlüğü C Blok Kat 5 Sıhhiye / Ankara Ayrıntılı Bilgi için: Sözleşmeli Personel Birimi Tel: Faks: (0 312)

2 r ~ı Sağlık -İş Sendikası Genel Başkanlığı'na Yücetepe Hedef Sok. No:5 TUHIS TÜRK AĞIR SANAYİİ VE HİZMET SEKTÖRÜ KAMU İŞVERENLERİ SENDİKASI J L Anıttepe/ANKARA İLGİ: gün ve 1788 sayılı yazınız sayılı Kanun ile belediyelerden Sağlık Bakanlığı'na bağlı değişik birimlere işçilerin devredildiği; sendikanıza üye olan bu işçilerin yürürlük süreli işletme toplu iş sözleşmesinin hangi bölümlerinden yararlanacakları hususunda tereddüde düşüldüğünden bahisle görüşümüzün bildirilmesine dair ilgi yazınız üzerine konu incelenerek Sendikamız görüşü aşağıda belirtilmiştir. Bilindiği üzere; Sağlık Bakanlığı ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı adına sendikamız ile sendikanız arasında imzalanan yürürlük süreli işletme toplu iş sözleşmesi toplam beş bölümden oluşmaktadır. Hangi bölümün hangi işçileri kapsayacağı bölüm başlannda belirtilmiş, ayrıca toplu iş sözleşmesinin "Uygulama" başlıklı 87. maddesinde de konu ile ilgili ayrıntılı düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre 5747 sayılı Kanunla Bakanlığa devredilen işçiler devredildikleri işyerlerine göre şu şekilde toplu iş sözleşmesinden yararlanacaklardır. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı işyerlerine devredilen işçiler toplu iş sözleşmesinin birinci, dördüncü ve beşinci bölümlerinden; Sıtma Savaşı Dairesi Başkanlığı işyerlerine devredilen işçiler toplu iş sözleşmesinin birinci, ikinci ve beşinci bölümlerinden; Sağlık Bakanhğı'nm 24 nolu işkoluna giren diğer işyerlerine devredilen işçiler ise toplu iş sözleşmesinin birinci, üçüncü ve beşinci bölümlerinden ^karalanacaklardır. Bu itibarla, 5747 sayılı Kanunla Sağlık Bakanlığı işyerlerine devredilen işçilerin toplu iş sözleşmesinin hangi bölümlerinden yararlanacakları hususunda yukarıda verilen izahat doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir. Durumu bilgilerinize sunarım. Adnan ÇİÇEK Genel Sekreter Kuzgun Sokak No: A.Ayrancı/ANKARA Tel: Faks: web: - e-posta: tuhis@tuhis.org.tr

3 TÜHİS TÜRK AĞIR SANAYİİ VE HİZMET SEKTÖRÜ KAMU İŞVERENLERİ SENDİKASI, ! iürkivcsaöhk İşçileri Sendikası (iencl Başkanlığı Hedef Sokak.No:5 Aıııttcpc /ANKARA t - İLGİ: tarih ve 1993 sayılı yazınız. İlgi yazınızla, 5747 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kaııunhrda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tüzel kişiliği kaldırılan h ^!. ; n ihtiyaç fazlası olarak tespit edilen bazı işçilerin Sağlık Bakanlığı'nın 24 nolu Sağlık İşkolundakı işyerlerinde görevlendirildiği, bu işçilerin büyük bir kısmının Sendikanıza üyeliğinin gerçekleşmiş olmasına karşın devredilmeden önce çalıştıkları işyerlerindeki sözleşme hükümlerinin halen bu işçilere uygulandığı belirtilerek tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden devredilen ve sendikanıza üye olan işçilerin üyelik tarihi itibariyle devirden önce faydalandıkları sözleşme hükümlerinden mı yoksa Sağlık Bakanlığı işyerlerinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden mi faydalanacağı hususunda tereddüde düşüldüğünden bahisle görüşümüzün bıldınlnv.'s'ne dair ılgı yazınız üzerine konu incelenerek sendikamız görüşü aşağıda belirtilmiştir. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden Sağlık Bakanlığına devredilen işçilenn geldikleri belediyelerde yürürlükte olan toplu ış sözleşmelerinden faydalanmaları, devredildikleri işyerlerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına üye oldukları tarihte sona erecektir Rır başka ifade ile de\tedılen işçiler. Sendikanıza üye oldukları tarihten itibaren Sendikanız ile Sendikamız arasında imzalanan topiu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanacaklardır. Nitekim bu konuda Yargıtay 9. Hukuk Dairesi benzer bir olayla ilgili verdiği kararın hüküm kısmında " Davacı işçi toplu iş sözleşmesinden, veni isveıindc uygulanan Toplu iş Sözleşmesi tarafı olnıı sendikaya iivc olduü» tarihe kadar yararlanır. Aksı halde Toplu iş Sözleşmesini koruyan normatif hükümleri çiğnenmiş olur. Mahkemece ışın esasına girilmeli istekler için gerektiğinde bilirkişiden hesaplamaya yönelik rapor alınmalı bir değerlendirme yapıldıktan sonra karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde bir hüküm tespiti isabetsizdir" şeklinde ifade yer almak'adır. (Yargıtay Kararı ektedir) Bu itibarla, yukarıda belirtilen Kanun hükümleri çerçevesinde, tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerden 5747 Sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Sağlık Bakanlığı bünyesinde 24 nolu Sağlık İşkolundaki işyerlerinde görevlendirilen işçilerin bu işyerlerinde uygulanmakta olan toplu ış -.özleşmesinin tarafı olan Sendikanıza üye olmaları halinde üyeliklerinin tarafınızca işverene bildirileceği tarihten itibaren yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin tüm hükümlerinden yararlanmaları gerekmektedir. Söz konusu işçilerin Sendikanıza üye oldukları tarihe kadar ise haklarında daha önce uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanmaları gerektiği mütalaa edilmekledir.

4 KARAR : Davacının iş sözleşmesinin tarihinde feshedildiği, işyerinde süresi bitip yenisi yapılmadığı için hizmet akdi olarak yürürlükte bulunan Toplu îş Sözleşmesi'ndeki kıdem tazminatının 45 gün üzerinden ödenmesi yolundaki hükmün uygulanmasına karar verilmiştir. Davacının taraf sendika üyeliğinden tarihinde çekilmesi nedeniyle kendisine toplu iş sözleşmesinin anılan hükmü uygulanamayacağı kabul edilerek davacıya işverenlikçe 30 gün üzerinden kıdem tazminatı ödendiği anlaşılmaktadır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, bu husus gözönünde bulundurulmadan kıdem tazminatı hesaplandığı ve hüküm altına alındığı görülmektedir. Oysa kıdem tazminatına ilişkin Toplu İş Sözleşmesi hükmü sendikadan istifa eden davacı yönünden hizmet akdi olarak yürürlüğünü devam ettiremeyeceğinden, davanın reddi gerekirken mahkemenin davanın kabulüne karar vermesi hatalıdır. SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınsın temyiz hare mm istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirliğiyle karar verildi. T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No : 2007/5989 Karar No : 2007/37055 Karar Tarihi : İlgili Kanun : 2822/6 ÖZÜ : işverenin değişmesi toplu iş sözleşmesini sona erdirmez. İşçi, işkolu değişmiş olsa dahi, nakledildiği işyerindeki toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üye olduğu tarihe kadar önceki toplu iş sözleşmesinden yarar: -.r.'.^u ituun eder. DAVA : Davacı, ücret zammı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme davayı reddetmiştir. Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: 1011

5 KARAR : Davacı işçi, dilekçesinde 5286 Sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün kaldırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 7. Maddesi uyarınca Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün personeli, İstanbul ve Kocaeli illerinde Büyükşehir Belediyelerine, diğer illerde tl Özel İdaresi'ne devredildiği iş yerinde yürürlükte bulunan Türkiye... Sendikası ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü adına... arasında imzalanan... Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü işyerlerinden devredilen işçilere uygulanacak yürürlük süreli 11. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin 94. maddesinin (a) Bendi'nde, tcu ahinde işyerinde çalışmakta olan işçilerin tarihi itibari ile almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine, tarihinden başlayarak geçerli olmak üzere TİS'nin 1. yılında yüzde 10'un altına düşmemek üzere seyyanen 4.00 YTL zam yapılacağı kararlaştırıldığı, anüan zammın tarihlerini kapsayan bir aylık dönem için uygulandığı, tarihinde ise uygulamaya son verilerek önceden ödenen farklar da ücretinden kesilerek tahsil edildiği, ücret zammının hala uygulanmadığından söz edilerek fazlası saklı olmak üzere 60,00 YTL'nin davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur Davalı... Başkanlığı olayda işyeri devri sözkonusu olmadığı; işyeri faaliyetlerinin özdeş olmadığı; ortada yasa ile kaldırılan bir kamu kurumu olduğu, işkollarmm farklılığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, 5286 Sayılı Yasa'nın yürürlüğe girdiği tarihi itibariyle söz konusu Toplu İş Sözleşmesi'nin kapsamına giren işyerlerinde yasa gereği işveren değişikliği meydana geldiği; 2822 Sayılı Yasa'nın 8. Maddesi'ne göre işveren değişikliğinin veya işyeri devrinin uygulanmakta olan Toplu İş Sözleşmesini sona erdiremeyeceği ön görülmüş ise de; devir üc işkolu değişikliği meydana geldiği; işkolunun değişmesi haiinde 2821 Sayılı Yasa'nın 25/Son Maddesi'ne göre sendika üyeliğinin sona eıc^eği, esasen anılan Top;.. ;, Söyleşmesinin yeni işyerinde hüküm ve sonuç doğurmayacağından hareketle dava reddedilmiştir. Uyuşmazlık, kanun yoluyla kapatılan işyerlerinde çalışan işçilerin değişik işkolunda başka bir işyerinde çalıştırılma halinde, kapatılan işyerinde uygulanan Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin yeni işyerine nakledilen işçilere uygulanmaya devam edilip edilmeme noktasında toplanmaktadır Anayasası'nın 2. kısmındaki temel haklar ve ödevlerin 3. bölümünde yer alan sosyal ve ekonomik haklar ve ödevleri kapsayan 53/1 Maddesi'nde, "İşçiler ve işverenler karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amaçlarıyla toplu iş 1012

6 sözleşmesi yapma hakkına sahiptir." ifadesi bulunmaktadır. Böylece Toplu İş Sözleşme hakkı en üst normca korunmuştur Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nun 1. Maddesi'ne göre; bu kanunun amacı işçilerin ve işverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek üzere, toplu iş sözleşmesi yapmalarının uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözümlenmelerinin ve grev ve lokavtın esaslarını ve usullerini tespit etmektir. Anılan yasa bu bağlamda bir işyerinde aynı dönem için birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamayacağını hükme bağlamıştır. (M3/Son) Öte yandan bir Toplu İş Sözleşmesi'nin süresinden önce sona erdirilemeyeceğini vurgulamıştır. (M7/f, 1) Özellikle, Toplu İş Sözleşmesi'nin tarafı olan sendikanın feshi veya infisahı yahut faaliyetlerinin nıenedilmiş olması veyahut yetkiyi kaybetmiş olması veya Toplu İş Sözleşmesi'nin uygulandığı işyerlerinde işverenin değişmesi Toplu İş Sözleşmesi'ni sona erdiremeyeceğini norma bağlamıştır. (M8). Sözü edilen bu düzenleme Avrupa Birliği'nin 2001/23 Sayılı Yönergesi'nde ifade edilen işverenin değişmesinin Toplu İş Sözleşmesi'ni sona erdirmeyeceği prensibi ile paralellik taşımaktadır Sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25. Madde'nin 5. Fıkrası'na göre işkolunu değiştiren işçilerin sendika üyeliği sona erer. Ancak bu düzenleme sendikalar hukuku ile ilgili olup, sendikal örgütlenmenin işkolu esasına göre yapılması, yapılacak Toplu İş Sözleşmesi'nin o işkolunda örgütlenen sendika ile yapılacağı ilkelerini tamamlayıcı özel:.. ta.çıma...adır. Toplu İş Sözleşmeleri butlan, iptal ve işlem temelinin çökmesi ile hükümsüz kalır. Toplu İş Sözleşmeleri doğal olarak sözleşmede belirtilen süre sonunda sona erer. (2822 S.K.M.7) Her ne sebeple olursa olsun sona eren Toplu İş Sözleşmesi'nin iş sözleşmesine ilişkin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder. (2822 S.K.M. 6/Son) Burada yasa koyucunun amacı Toplu İş Sözleşmesi'nin yürürlük süresince getirilen hakların, sona ermesinin yaratacağı boşluğun ortadan kaldırılması düşüncesi ile toplu iş sözleşmesinin sona erdikten sonra da 1013

7 varlığının korunmasıdır. Dolayısıyla sona eren toplu iş normatif hükümleri "art etkisi" olarak devam eder. sözleşmesinin Somut olayda, davacı işçi 15 Nolu "inşaat" işkoluna giren işyerinde çalışmıştır. O işyerinde toplu iş sözleşmesi devir sırasında sona ermemiştir. Yeni işveren 28 No'lu "Genel İşler" işkolunda örgütlenmiştir. Aynı işyerinde birden fazla yapılan toplu iş sözleşmesi bulunmamaktadır. Varolan toplu iş sözleşmesinin devamı söz konusudur. İşveren değişmiştir. Ancak toplu iş sözleşmesi bu nedenle sona ermez Sayılı Kanun'un 8. Maddesi buna engeldir. Kanundan doğan bir devir vardır. Toplu İş Sözleşmesinden yararlanma 2822 Sayılı Kanun'da düzenlenmiştir Sayılı Kanun'un önceliği yoktur. Başka bir anlatımla 25. Madde burada uygulanamaz. Çünkü konuluş amacı farklıdır. Kaldı ki bir an için toplu iş sözleşmesinin sona erdiği kabul edilse dahi, 2822 Sayılı Kanun'un 6. Maddesi'ne göre art etkisi devam eder. Davacı işçi toplu iş sözleşmesinden, yeni işyerinde uygulanan Toplu İş Sözleşmesi tarafı olan sendikaya üye olduğu tarihe kadar yararlanır. Aksi halde Toplu İş Sözleşmesi'ni koruyan normatif hükümleri çiğnemiş olur. Mahkemece işin esasına girilmeli istekler için gerektiğinde bilirkişiden hesaplamaya yönelik rapor alınmalı, bir değerlendirme yapüdıktan sonra karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde bir hüküm tespiti isabetsizdir. SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alman temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, gününde oybirliğiyle karar verildi. T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No : 2005/31530 Karar No :2005/35922 Karar Tarihi İlgili Kanun : 2822/9 ÖZÜ : Toplu iş sözleşmesinden yararlanmak., üyeliğin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihte başlar. 1014