TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ

Transkript

1 TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ ANKARA 1

2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ KÜRESEL TİCARETİ... 3 TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ TÜRKİYE TİCARETİ

3 GİRİŞ 12 Tütün ürünleri imalatı Bu bölüm, bir tarım ürününün, tütünün, işlenerek nihai tüketim için uygun bir biçime dönüştürülmesini kapsamaktadır Tütün ürünleri imalatı Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; - tütün ürünlerinin ve tütün yerine ikame edilen ürünlerin imalatı: sigara, sigara tütünü, puro, puro tütünü, çiğneme tütünü, enfiye imalatı, - homojenize edilmiş tütün veya harmanlanmış tütün imalatı, Ayrıca bu sınıf tütünün sıkılması ve tekrar kurutulmasını kapsamakta olup tütünün yetiştirilmesi veya ön hazırlık işlenmesi (0115, 0163) kapsam dışıdır. TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ KÜRESEL TİCARETİ Grafik 1: Döneminde Dünya Tütün Ürünleri Ticareti (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı, H:İhracat, T:İthalat 3

4 Grafik 1, döneminde tütün ürünleri imalatı sektörüne ilişkin küresel ihracat ve ithalat verilerini göstermektedir. Grafiğe göre, döneminde tütün ürünleri ihracatı ve ithalatı sürekli artış kaydetmiştir. Tütün imalatı sektörü ihracat ve ithalatı, küresel ticaretin en fazla etkilendiği yıl olan 2009 yılında dahi artış kaydetmiştir. Bir önceki yıla göre artış oranları esas alındığında, 2008 yılı dışında, tütün ürünleri ithalatı ihracatından daha fazla artış kaydetmiştir. İhracat 2008 yılında bir önceki yıla göre %32, ithalat %16 artış kaydederek tütün ürünleri ihracatı ithalatı yakalayarak 29 milyar dolara ulaşmıştır yılında ise bir önceki yıla göre tütün ürünleri ihracatı ve ithalatı sırasıyla % 13 ve % 15 artarak sırasıyla 35 ve 39 milyar dolara ulaşmıştır. Tablo 1: Döneminde Tütün Ürünleri Sektöründe Toplam İhracatı En Yüksek İlk 10 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar)* Ülke Almanya Hollanda Brezilya Polonya A.B.D Belçika Çin Hong Kong Fransa Hindistan Türkiye Diğer TOPLAM Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı *Tabloda, döneminde toplam ihracatı en yüksek olan ilk 10 ülkenin ihracat değerleri verilmiş olup sıralama bu ülkelerin 2011 yılı değerlerine göre yapılmıştır. Tablo 1, küresel tütün ürünleri sektöründe döneminde toplam ihracatı en yüksek ilk 10 ülkenin yıllara göre ihracat değerlerini göstermektedir. Tabloya göre, 2011 yılında tütün ürünleri sektöründe en fazla ihracat yapan ülke küresel ihracatın %17 sini gerçekleştiren Almanya dır. Almanya yı sırasıyla Hollanda (5,3 milyar dolar), Brezilya (2,9 milyar dolar), Polonya (1,8 milyar dolar) ve A.B.D (1,6 milyar dolar) izlemiştir. A.B.D. nin 2007 yılında 2,2 milyar dolar civarında olan tütün ürünleri ihracatı yıllar itibariyle sürekli azalmış, 2011 yılında 1,5 milyar dolara ulaşmıştır. Aynı süreçte 747 milyon dolarlık ihracat hacminden 1,8 milyar dolarlık ihracat hacmine ulaşan Polonya böylece dünya tütün ürünleri ihracatında üçüncü sıraya yerleşmiştir. Türkiye nin tütün ürünleri sektörü 4

5 ihracatı 304 milyon dolardır; 2011 yılında küresel tütün ürünleri ihracatının % 0,9 unu oluşturmakta olup 28. sıradadır. Tabloda yer alan ilk 10 ülke, 2011 yılında küresel tütün ürünleri ihracatının % 63 ünü gerçekleştirmiştir. Grafik 2: Döneminde Dünya Tütün Ürünleri Sektöründe İhracatta İlk 5 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 2, döneminde küresel tütün ürünleri sektöründe toplam ihracatı en yüksek ilk beş ülke ve Türkiye nin ihracat değerlerini göstermektedir yılında tütün ürünleri sektöründe ilk beşte yer alan ülkelerden Almanya da % 5, Hollanda da % 4, A.B.D de % 20 ihracat azalışı gözlenirken aynı yıl Brezilya % 11, Polonya % 40 oranında ihracat artışı gerçekleştirmiştir yılında dünya tütün ürünleri sektörü ihracatının % 10 unu gerçekleştiren A.B.D nin payı 2011 yılında % 4 e düşmüştür. Diğer taraftan, Türkiye nin tütün ürünleri sektöründeki ihracatı 2009 yılında % 3 oranında azalmıştır. Grafiğe göre Türkiye hariç 5 ülke, 2011 yılında küresel tütün ürünleri sektörü ihracatının % 49 unu gerçekleştirmiştir. 5

6 Tablo 2: Döneminde Tütün Ürünleri Sektöründe Toplam İthalatı En Yüksek İlk 10 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar)* Ülke Japonya Italya Almanya Fransa Hollanda Ispanya Ingiltere A.B.D Rusya Federasyonu Belçika Türkiye Diğer TOPLAM Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı *Tabloda, döneminde toplam ithalatı en yüksek olan ilk 10 ülkenin ithalat değerleri verilmiş olup sıralama bu ülkelerin 2011 yılı değerlerine göre yapılmıştır. Tablo 2, küresel tütün ürünleri sektöründe döneminde toplam ithalatı en yüksek ilk 10 ülkenin yıllara göre ithalat değerlerini göstermektedir. İncelenen dönem içerisinde Japonya nın en fazla ithalat yapan ülke olduğu görülmektedir. Bu durum tütün ürünleri sektöründe Japonya nın en büyük pazar olduğunu göstermektedir yılında tütün ürünleri sektöründe Japonya 6 milyar dolar tutarında ithalat yapmıştır. Küresel tütün ürünleri ithalatının % 16 sını gerçekleştiren Japonya yı sırasıyla İtalya (3 milyar dolar), Almanya (2,8 milyar dolar), Fransa (2,5 milyar dolar) ve Hollanda (1,9 milyar dolar) izlemiştir. Bu beş ülke tütün ürünleri sektöründeki en büyük pazarları göstermektedir. Tabloda yer alan ilk 10 ülke, 2011 yılında küresel tütün ürünleri ithalatının %59 unu gerçekleştirmiştir. Türkiye ise küresel tütün ürünleri sektöründe 2011 yılında 400 milyon dolarlık ithalatla, toplam tütün ürünleri ithalatından % 1 pay alarak 21. sırada yer almıştır. 6

7 Grafik 3: Döneminde Dünya Tütün Ürünleri Sektöründe İthalatta İlk 5 Ülke ve Türkiye (Milyon Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 3, dönemi için tütün ürünleri sektöründe değer bakımından en fazla ithalat gerçekleştiren ilk beş ülke ve Türkiye nin ithalat değerlerini göstermektedir yılında Japonya ve Almanya nın ithalatlarında sırasıyla % 55 ve % 43 oranlarında yüksek artış gözlenmiştir. Grafiğe göre Türkiye hariç 5 ülke, 2011 yılında küresel tütün ürünleri ithalatının % 41 ini gerçekleştirmiştir. Grafik 2 ve 3 birlikte değerlendirildiğinde, ihracatta Avrupa ve Amerika ülkelerinin, ithalatta ise Diğer Asya ve Avrupa ülkelerinin ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir. Almanya ve Hollanda ise tütün ürünleri sektöründe hem ithalatta hem ihracatta ilk beşte yer almaktadır. 7

8 Grafik 4: Döneminde Tütün Ürünleri Sektörü Ticaretinde Başta Gelen Coğrafi Ülke Grupları (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 4, döneminde küresel tütün ürünleri sektörü ticaretinde en fazla ithalat ve ihracat gerçekleştiren coğrafi ülke gruplarını göstermektedir. Buna göre 2011 yılında küresel tütün ürünleri ticaretinde 20 milyar dolar ile Avrupa Birliği 27 bölgesi en fazla ihracat yapan bölge olmuştur. Bölge 2011 yılında toplam tütün ürünleri ihracatının % 56 sını tek başına gerçekleştirmiştir. Bu bölgeyi 6 milyar dolar ile Diğer Asya, 3 milyar dolar ile Güney Amerika izlemiştir. Bu durumun en büyük nedeni, tütün ürünleri sektöründe ihracatçı olan ilk 10 ülkenin beşinin Almanya, Hollanda, Polonya, Belçika ve Fransa gibi Avrupa Birliği ülkeleri olmasıdır. Diğer Asya bölgesinde tütün ürünleri ihracatı 2007 yılından beri istikrarlı bir yükseliş izlemiştir. Tütün ürünleri ithalatına bakıldığında ise 2011 yılında en fazla ithalat gerçekleştiren bölge 19 milyar dolar ile AB-27 olmuştur. Bölge tek başına toplam tütün ürünleri ithalatının % 50 sini gerçekleştirmiştir. Bu bölgeyi sırasıyla 11 milyar dolar ile Diğer Asya, 8

9 3 milyar dolar ile Diğer Avrupa (AB hariç) izlemiştir. Tütün ürünleri ithalatında iki bölgenin öne çıktığı görülmektedir: AB-27 ve Diğer Asya yılında Japonya nın ithalatının tek tek diğer Avrupa ülkelerinin 2 veya 3 katı civarında olmasına rağmen; 1,5 milyar dolar üstü ithalat gerçekleştiren 6 Avrupa Birliği ülkesinin ilk 10 ülke arasında yer alması coğrafik bölgelere göre sıralamada AB-27 yi ilk sıraya yerleştirmiştir. Grafik 5: Döneminde Ekonomik Ülke Gruplarına Göre Tütün Ürünleri Dış Ticareti (Milyar Dolar) Dünya Bankası WITS Veri Tabanı Grafik 5, döneminde ekonomik ülke gruplarına göre tütün ürünleri sektörünün dış ticaret verilerini göstermektedir. Buna göre, küresel tütün ürünleri ihracatının 21 milyar dolarlık kısmı, bir başka deyişle % 58 i yüksek gelir grubunda bulunan ülkeler tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu grubu 12 milyar dolar ile düşük ve orta gelir grubu ve 1 milyar dolar ile en az gelişmiş ülkeler grubu izlemiştir. Diğer taraftan, küresel tütün ürünleri ithalatının 27 milyar dolarlık kısmı yüksek gelir grubuna ait ülkeler tarafından gerçekleştirilirken, bu grubu 9 milyar dolar ile düşük ve orta gelir grubu 9

10 izlemiştir. Buna göre, tütün ürünleri ithalatı da ihracatı da yüksek oranda yüksek gelir grubu ülkeler tarafından gerçekleştirilmektedir. TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALATI SEKTÖRÜ TÜRKİYE TİCARETİ Tablo 3: Tütün Ürünleri Sektörü Türkiye İhracatı, Üretimi, İthalatı (Milyon Dolar) Yıl İhracat Üretim İthalat Yurtdışı Arz Oranı 2007 $198 $2.257 $302 8% 2008 $280 $2.085 $391 11% 2009 $271 $2.034 $399 11% 2010 $298 $1.806 $368 14% 2011 $304 $1.759 $400 14% 2012 $419 $1.988 $483 17% Kaynak: GTB, TUİK. Rapor hazırlanırken 2012 yılı üretim değeri açıklanmadığından, 2012 yılı üretim değeri önceki yılların basit ortalaması olarak hesaplanmıştır. Grafik 6: Tütün Ürünleri Sektörü Türkiye Üretimi, İhracatı, İthalatı, Dış Ticaret Dengesi (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK 10

11 Tütün ürünleri sektöründe 2007 yılında, Üretim 2,3 milyar dolar, İhracat 198 milyon dolar, İthalat 302 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 104 milyon dolar açık vermiştir yılında, Üretim 2,1 milyar dolar, İhracat 280 milyon dolar, İthalat 391 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 111 milyon dolar açık vermiştir yılında, Üretim 2,1 milyar dolar, İhracat 271 milyon dolar, İthalat 399 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 129 milyon dolar açık vermiştir yılında, Üretim 1,8 milyar dolara gerilemiş, İhracat 298 milyon dolar, İthalat 368 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 70 milyon dolar açık vermiştir yılında, Üretim 1,8 milyar dolar, İhracat 304 milyon dolar, İthalat 400 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 96 milyon dolar açık vermiştir yılında, Üretim 2 milyar dolara yükselmiş, İhracat 419 milyon dolar, İthalat 483 milyon dolar, Dış ticaret dengesi 64 milyon dolar açık vermiştir. Üretim ve ithalat değerleri toplamı ürün arzı olarak değerlendirilirse, döneminde tütün ürünleri sektörü arzının ortalama % 17 si yurtdışı; %83 ü yurtiçi talebi karşılamaya yöneliktir. 11

12 25 Milyon Dolar ve Üzeri Tablo 4: Döneminde Yıllık Ortalama 25 Milyon Dolar ve Üzerinde İhracat/İthalat Yapılan Ülkeler (Milyon Dolar) Avrupa Birliği 27 İhracat_Yıllık_ Ortalama İthalat_Yıllık_ Ortalama İhracat_ 2012 İthalat_ 2012 Almanya $2 $47 $2 $65 Fransa $1 $26 $0 $30 Hollanda $3 $40 $3 $51 Güney Amerika Brezilya $0 $93 $0 $119 Kuzey Amerika A.B.D. $13 $37 $12 $49 Yakın ve Orta Doğu İran $69 $0 $101 $0 Suudi Arabistan $26 $45 25 Milyon Doların Altı Hepsi Diğer $197 $151 $255 $168 Total $310 $393 $419 $483 Kaynak: GTB, TUİK Tütün ürünleri sektöründe döneminde yıllık ortalama 25 milyon ve üzerinde ticaret yapılan 7 ülke bulunmaktadır. 7 ülkenin 3 ü Avrupa Birliği 27, 2 si Yakın ve Orta Doğu, biri Güney Amerika, diğeri Kuzey Amerika grubu içerisinde yer almaktadır. Ortalama 25 milyon doların üzerinde ticaret yapılan ülkeler arasında Türkiye Avrupa Birliği, Kuzey ve Güney Amerika grubu ülkeleri karşısında ithalatçı kimliği ile öne çıkmaktadır. Türkiye, Yakın ve Orta Doğu grubu ülkeleri karşısında ihracatçı kimliği ile öne çıkmaktadır. 12

13 Grafik 7: Döneminde Yıllık Ortalama 25 Milyon Dolar ve Üzerinde İhracat/İthalat Yapılan Ülkeler (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK Yakın ve Orta Doğu ülkelerine karşı net ihracatçı konumunda olan Türkiye nin bu grupta yer alan ülkelere gerçekleştirdiği tütün ürünleri ihracatı sektör ihracatının % 31 ini oluşturmakta olup 95 milyon dolar tutarındadır. Yakın ve Orta Doğu bölgesine yapılan tütün ürünleri ihracatının % 73 üne yakını ise İran a gerçekleştirilmektedir. Tütün ürünleri ithalatımızın % 29 u Avrupa Birliği ülkelerinden, % 24 ü Brezilya dan gerçekleştirilmektedir. Avrupa Birliği nden gerçekleştirilen tütün ürünleri ithalatının % 42 si Almanya dan, % 35 i Hollanda dan ve geri kalan %23 lük kısım Tütün ürünleri sektöründe, Almanya, Hollanda ve A.B.D ile Türkiye arasında tütün ürünleri dış ticareti karşılıklıdır. 13

14 Tablo 5: Döneminde En Yüksek Tütün Ürünleri İthalatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelere İhracatı (Milyon Dolar) Almanya H $0 $0 $0 $0 $12 $2 T $1.815 $1.860 $2.170 $1.924 $2.754 $2.105 Avusturya H $0 $0 $0 $0 $0 $0 T $284 $286 $359 $527 $519 $395 Belçika H $18 $20 $17 $21 $26 $15 T $794 $885 $987 $1.035 $1.120 $964 Fransa H $1 $1 $1 $0 $0 $0 T $2.492 $2.371 $2.283 $2.218 $2.513 $2.375 H $0 $3 $5 $3 $2 $3 Hollanda Avrupa Birliği 27 T $854 $1.179 $1.224 $1.276 $1.867 $1.280 Ingiltere H $0 $0 $0 $0 $0 T $689 $699 $703 $1.469 $1.554 $1.023 Ispanya H $0 $0 $1 $0 T $1.843 $2.123 $1.949 $1.907 $1.746 $1.913 Italya H $0 $0 $0 $0 T $2.848 $3.078 $3.046 $2.927 $3.076 $2.995 Polonya H $8 $5 $1 $0 $0 $0 T $361 $360 $384 $507 $574 $437 Yunanistan H $0 $0 $0 $0 $1 $0 T $383 $392 $448 $359 $273 $371 Endonezya H $0 $0 $0 $0 $0 $0 T $391 $453 $422 Hong Kong H $0 $0 $0 T $549 $603 $588 $624 $714 $616 H $0 $0 $0 $1 Japonya Diğer Asya T $3.309 $3.576 $3.933 $3.968 $6.137 $4.185 Singapur H $0 $1 $0 T $371 $412 $470 $539 $656 $490 Tayvan H $1 $1 $1 $1 $1 $1 T $512 $560 $574 $549 Çin H $0 $0 $0 $1 T $537 $784 $838 $777 $1.120 $811 Rusya H $0 $1 $1 $0 $0 $0 Diğer Avrupa (A.B Federasyonu T $901 $1.033 $1.058 $1.047 $1.132 $1.034 Hariç) H $0 $0 $0 $5 $1 $0 Ukrayna T $411 $411 Kuzey Amerika A.B.D. H $10 $11 $15 $14 $14 $12 T $1.160 $1.249 $1.247 $1.200 $1.279 $1.227 Yakın ve Orta H $1 $19 $21 $33 $33 $45 Suudi Arabistan Doğu T $492 $442 $514 $693 $799 $588 Kaynak: GTB, TUİK, H:İhracat, T:İthalat Ülkelerin 2012 yılına ait ithalat degerleri henüz açıklanmadığından, 2012 yılı için son 5 yılın ortalama değeri esas alınmıştır. 14

15 Grafik 8: Döneminde En Yüksek Tütün Ürünleri İthalatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelere İhracatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK, H:İhracat, T:İthalat Çubuklar, dönemindeki Ülkelerin Yıllık Ortalama İthalatını ve Türkiye'nin Bu Ülkelere Yıllık Ortalama İhracatını göstermektedir döneminde tütün ürünleri sektöründe en fazla ithalat yapan ülkeler sırasıyla Japonya (4,2 milyar dolar), İtalya (3 milyar dolar), Fransa (2,4 milyar dolar), Almanya (2,1 milyar dolar), İspanya (1,9 milyar dolar), Hollanda (1,3 milyar dolar), A.B.D (1,2 milyar dolar), Rusya (1 milyar dolar) ve İngiltere (1 milyar dolar) dir döneminde tütün ürünleri sektöründe en fazla ithalat yapan ülkelere baktığımızda, bu ülkelerin ithalatında Türkiye nin payının oldukça düşük olduğu görülmektedir. İstisna olarak, yıllık ortalama ithalatı 558 milyon dolar olan Suudi Arabistan ın ithalatının % 8 ine yakınını Türkiye den ithal ettiği tütün ürünleri oluşturmaktadır. 15

16 Tablo 6: Döneminde En Yüksek Tütün Ürünleri İhracatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelerden İthalatı (Milyon Dolar) Avrupa Birliği 27 Diğer Afrika Diğer Asya Diğer Avrupa (A.B Hariç) Güney Amerika B Kuzey Amerika Yakın ve Orta Doğu Almanya H $4.088 $4.756 $4.501 $4.527 $5.979 $4.770 T $37 $36 $42 $51 $49 $65 Belçika H $714 $869 $1.034 $1.045 $1.216 $976 T $0 $0 $0 $0 $0 Fransa H $651 $816 $758 $743 $815 $757 T $17 $28 $34 $24 $22 $30 Hollanda H $4.460 $4.272 $4.100 $4.110 $5.260 $4.441 T $34 $41 $38 $32 $45 $51 Ingiltere H $601 $823 $627 $532 $470 $611 T $1 $2 $2 $2 $3 $6 Polonya H $747 $1.045 $1.458 $1.555 $1.794 $1.320 T $1 $0 $1 $0 $0 $1 Portekiz H $484 $530 $546 $511 $544 $523 T $0 $0 $0 $0 Romanya H $189 $383 $513 $507 $639 $446 T $0 $0 $0 $0 $0 $0 Zimbabve H $114 $276 $474 $703 $392 T $22 $27 $2 $6 $5 $7 Endonezya H $606 $651 $628 T $1 $1 $1 $2 $0 $0 Güney Kore H $414 $464 $478 $542 $571 $494 T $0 $3 $3 $2 $2 $4 Hindistan H $773 $786 $716 $758 T $6 $10 $19 $12 $19 $25 Hong Kong H $607 $691 $683 $748 $835 $713 Singapur H $456 $457 $503 $580 $693 $538 T $0 Çin H $616 $734 $868 $998 $1.111 $865 T $3 $7 $14 $20 $20 $17 Isviçre H $527 $688 $664 $662 $769 $662 T $1 $0 $0 $0 $0 $0 Rusya H $306 $429 $467 $332 $418 $390 Federasyonu T $4 $10 $14 $3 $1 $2 Brezilya H $2.702 $2.993 $2.711 $2.869 $2.819 T $67 $99 $100 $80 $94 $119 A.B.D. H $2.228 $1.978 $1.579 $1.514 $1.550 $1.770 T $32 $41 $34 $28 $39 $49 B.A.E. H $401 $401 T $0 $0 Kaynak: GTB, TUİK, H:İhracat, T:İthalat Ülkelerin 2012 yılına ait ithalat değerleri henüz açıklanmadığından, 2012 yılı için son 5 yılın ortalama değeri esas alınmıştır. 16

17 Grafik 9: Döneminde En Yüksek Tütün Ürünleri İhracatı Yapan 20 Ülke ve Türkiye nin Bu Ülkelere İthalatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB, TUİK, H: İhracat, T: İthalat Çubuklar, dönemindeki Ülkelerin Yıllık Ortalama İhracatını ve Türkiye'nin Bu Ülkelerden Yıllık Ortalama İthalatını göstermektedir döneminde tütün ürünleri sektöründe en fazla ihracat yapan ülkeler sırasıyla Almanya (4,8 milyar dolar), Hollanda (4,4 milyar dolar), Brezilya (2,8 milyar dolar), A.B.D. (1,8 milyar dolar), Polonya (1,3 milyar dolar), Belçika (976 milyon dolar), Çin (865 milyon dolar) dir döneminde tütün ürünleri sektöründe en fazla ihracat yapan 20 ülke içinde Türkiye nin en çok ithalat yaptığı ülkeler; Brezilya (yıllık ortalama 119 milyon dolar), Almanya (yıllık ortalama 65 milyon dolar) ve A.B.D (yıllık ortalama 49 milyon dolar) dir. İhracatında Türkiye nin ithal ettiği tütün ürünlerinin payının en yüksek olduğu ülkeler sırasıyla; Brezilya (% 4,2), Fransa (%4), Hindistan (%3,3), A.B.D (% 2,8) ve Çin (%2) dir. 17

18 Tablo 7: Tütün Ürünleri Sektörü Dahilde İşleme (Milyon Dolar) Yıl DİR İhracat Toplam İhracat İhracattaki Pay DİR İthalat Toplam İthalat İthalattaki Pay 2007 $189 $198 95% $66 $302 22% 2008 $262 $280 93% $96 $391 24% 2009 $265 $271 98% $97 $399 24% 2010 $294 $298 99% $111 $368 30% 2011 $300 $304 99% $108 $400 27% 2012 $414 $419 99% $159 $483 33% Kaynak: GTB Grafik 10: Yılları Rejim Türüne Göre Tütün Ürünleri Sektörü İhracatı (Milyon Dolar Kaynak: GTB 18

19 Grafik 11: Yılları Rejim Türüne Göre Tütün Ürünleri Sektörü İthalatı (Milyon Dolar) Kaynak: GTB döneminde dahilde işleme kapsamında yıllık ortalama 159 milyon dolarlık ithalat 414 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiş olup İthalatın % 33 ü, ihracatın % 99 u dahilde işleme kapsamında yapılmıştır. Dahilde işlenmek üzere getirilen 1 dolarlık tütün ürününden 2,71 dolarlık ihraç eşyası üretilmiştir. NOT: BU RAPORDA YER ALAN DEĞERLENDİRMELER UZMAN GÖRÜŞÜ OLUP SADECE BİLGİLENDİRME AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR. BU RAPORDA YER VERİLEN GÖRÜŞ VE DEĞERLENDİRMELER, HİÇBİR ŞEKİLDE T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI NIN KURUMSAL GÖRÜŞ VE YAKLAŞIMINI YANSITMAMAKTADIR. 19