BİRİM DIŞI UYGULAMA (STAJ) KILAVUZU

Transkript

1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİRİM DIŞI UYGULAMA (STAJ) KILAVUZU BAŞVURU, İLKELER ve YÜKÜMLÜLÜKLER Güncelleme: , Arş. Gör. Fatih GÜVEN

2 İÇİNDEKİLER 1. TEMEL BİLGİLER Ön Birim Dışı Uygulama Temel Birim Dışı Uygulama Meslek Birim Dışı Uygulama 4 2. BİRİM DIŞI UYGULAMA BAŞVURUSU VE BİRİM DIŞI UYGULAMANIN TAMAMLANMASI 5 3. BİRİM DIŞI UYGULAMA DEFTERİ YAZIM KILAVUZU Birim Dışı Uygulama Defterinin Düzenlemesi Genel Yazım Kuralları 7 4. RAPORLARIN DÜZENLEMESİ Ön Birim Dışı Uygulamanın Rapor Edilmesi Modellerinin tasarım ve yapımı çalışması Döküm çalışması Isıl işlem teknikleri çalışması Kaba talaşlı imalat çalışması Temel Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi İmalat seçilmesi durumu Montaj çalışması seçilmesi durumu Mekanik tesisat seçilmesi durumu Meslek Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi Organizasyon çalışmasının rapor edilmesi Fizibilite etüdü çalışmasının rapor edilmesi Fiyat analizi çalışmasının rapor edilmesi Zaman etüdü çalışmasının rapor edilmesi Kalite kontrol çalışmasının rapor edilmesi SIKÇA SORULAN SORULAR 16 2

3 1. TEMEL BİLGİLER Birim dışı uygulama ile Makine Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin, teorik ve pratik bilgilerini pekiştirmesi amaçlanmaktadır. Birim dışı uygulama, Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü nün Birim Dışı Uygulama esaslarına göre yapılır. Birim dışı uygulama, ön, temel ve meslek birim dışı uygulama olmak üzere üçe ayrılmaktadır ve her biri için gerekli süre 20 (yirmi) iş günüdür. Ön Birim Dışı Uygulama kapsamında, İmal Usulleri ve Malzeme Bilgisi derslerinin teorik eğitimini pratiğe dönüştürmeyi, Teknik Resim bilgisinin imalata uygulanması gibi konular hakkında tecrübe edinmeleri hedeflenmektedir. İşletmede üretilen ürünler ve ürünlerin imalatında kullanılan imalat yöntemlerini (döküm, kaba talaşlı imalat, ince talaşlı imalat, kaynaklı birleştirme, metal şekillendirme, ısıl işlem vb.) üretim ve montaj birimlerinde bulunan makinelerin teknik özelliklerini ve kullanma amaçlarını inceleyecektir. Temel Birim Dışı Uygulama, talaşlı imalat, kaynaklı birleştirme, soğuk sıcak şekillendirme gibi işlerin yapıldığı mümkün olduğunca geniş kapasiteli üretime dönük, sürekli makine parça imalatı olan endüstri kurumlarında yapılabileceği gibi asansör benzeri montaj ya da imalat fabrikaları ya da mekanik tesisat proje ofisleri ve uygulama şantiyelerinde yapılabilir. Böylece öğrenci iş hayatında çalışmak istediği alanla ilgili temel becerileri edinmiş olur. Meslek Birim Dışı Uygulaması kapsamında gelecekte görev alabilecekleri kuruluşları, fabrika organizasyonunu ve yönetimini, mühendislerin görev ve sorumlulukları hakkında fikir sahibi olmaları yine Birim Dışı Uygulamanın amaçları arasındadır Ön Birim Dışı Uygulama Talaşlı imalat, kaynaklı birleştirme, soğuk ve sıcak şekillendirme gibi işlerin yapıldığı, mümkün olduğunca geniş kapasiteli bir atölyede yapılması uygun olur. Ön birim dışı uygulama süresinin ilk 5 (beş) günü makine parçalarının modellerinin tasarım ve yapımına, ikinci 5 (beş) günü parçaların dökülmesi veya ısıl işleme, üçüncü 5 (beş) günü parçaların kaba talaş işlemlerine, son 5 (beş) günü ise kaynaklı birleştirme ve metal şekillendirme işlemlerine ayrılır Temel Birim Dışı Uygulama Üretime dönük endüstri kurumlarında, komple makine montajı yapılan bir işletmede veya mekanik tesisat uygulamaları yapan bir firmada yapılması ve öğrencinin çalışmaya fiilen katılması uygun olur. 3

4 Temel birim dışı uygulamada, imalat seçilmesi durumunda torna freze gibi kaba talaşlı işlem tezgâhlarında, taşlama, honlama, lebleme gibi ince talaşlı alıştırma işlemlerinde, kaynaklı birleştirme ve metal şekillendirme işlemlerinde çalışması uygun olur. Montaj işlemleri seçilmesi durumunda, montaj planlama, parça temini veya üretimi, otomasyon sistemleri ve transport tekniği çalışmalarını yapması gerekmektedir. Mekanik tesisat seçen öğrencilerin ise ihtiyaç belirleme, projelendirme, sistem seçimi ve ilgili hesaplamaları incelemesi veya şantiyede uygulamaya katılması uygundur Meslek Birim Dışı Uygulama Komple sistem üreten kurumlarda yapılması uygun olur. Meslek birim dışı uygulama yapan öğrenci, fizibilite etüdü, zaman etüdü, fiyat analizi gibi fabrika organizasyonuna ve kalite kontrole yönelik işlemleri öğrenir. Ayrıca üretilen sistemin montaj resmini ve imalatta gerekli olan ayrıntı resimlerini çizer. 4

5 2. BİRİM DIŞI UYGULAMA BAŞVURUSU VE BİRİM DIŞI UYGULAMANIN TAMAMLANMASI Birim Dışı Uygulamalar, amacına uygun tesislerde özenle yapılmalıdır. Birim Dışı Uygulamanın içeriğine uygun işletme, öğrenci tarafından bulunur. Bu doğrultuda tüm sorumluluk öğrenciye aittir. Birim Dışı Uygulamanın sorunsuz bir şekilde tamamlanması için aşağıdaki hususlara dikkat edilir. Makine Mühendisliği Bölümü Sanal ağından çıktısı alınan Birim Dışı Uygulama Dilekçesi (EK- 1) ile Birim Dışı Uygulama yapılmak istenen iş yerine başvurulur. Kabul edildiğine dair onaylanmış olan belge Birim Dışı Uygulama komisyonuna, uygunluğuna karar verilmesi açısından teslim edilir. Uygundur onayı alan Birim Dışı Uygulamalar için Zorunlu Birim Dışı Uygulama Çizelgesi (EK- 2) doldurulur. Zorunlu Birim Dışı Uygulamaya başlama tarihinden en az 10 gün önce kimlik fotokopisi ve 2 adet vesikalık fotoğraf ile birlikte Mühendislik Fakültesi öğrenci işlerine teslim edilmesi zorunludur. 3 asıl nüsha olarak hazırlanır ve öğrenci işlerine 1 teslim edilir. Bu çizelge 5510 sayılı yasa gereğince hazırlanmıştır ve iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı öğrenciyi koruma altına almaktadır. 2 Onaylanmış tarihler arasında öğrenci, Birim Dışı Uygulamasını tamamlar ve bu süre için Birim Dışı Uygulama yaptığı işyerinde puantaj doldurulur. Puantaj işyeri tarafından onaylanır ve Birim Dışı uygulama yönetmeliğinde belirtilen tarihe kadar fakülte sekreterliğine teslim eder. Birim Dışı Uygulamada edinilen bilgiler, Birim Dışı Uygulama defterinde rapor edilir. Birim Dışı Uygulama defteri Fakülte Öğrenci İşlerinden (veya bölüm sekreterliğinden) temin edilebilir. Kurallara uygun şekilde düzenlenmiş Birim Dışı Uygulama defteri, Birim Dışı Uygulama Esaslarında belirtilen tarihe kadar Bölüm Sekreterliğine (veya görevlendirilmiş olan personele) imza karşılığında teslim edilir. Birim Dışı Uygulama yapan öğrencilerin değerlendirmesi iki aşamada yapılır. İşyeri değerlendirmesi ve Birim Dışı Uygulama komisyonu değerlendirmesi neticesinde kabul, ret, düzeltme veya eksikliklerin tamamlanmasına karar verilir. Kabul edilmeyen ve eksikliklerin tamamlanmasına karar verilen Birim Dışı Uygulamalar yeniden yapılır. Birim Dışı Uygulamanın işyeri değerlendirmesi yapılabilmesi için öğrencinin Birim Dışı Uygulama İşyeri Değerlendirme Formu (EK-3) Birim Dışı Uygulamadan sorumlu Makine Mühendisi tarafından doldurulur. Bu form kapalı, ağzı onaylanmış ve imzalanmış bir şekilde elden veya posta yolu ile Birim Dışı uygulama yönetmeliğinde belirtilen tarihe kadar Bölüm Sekreterliğine teslim edilir. 1 Öğrenci işleri adına evrakları, görevlendirilmiş olan bir başka personel alabilir. 2 Öğrencilerimiz; birim dışı uygulamalarına (stajlarına) ancak sigorta girişleri tamamlandıktan sonra başlayabileceklerdir. Sigorta girişleri yapılmadan işletmede yapılan çalışmalar birim dışı uygulama (staj) süresinden sayılmayacaktır. Öğrenciler birim dışı uygulamalarını (stajlarını) zorunlu birim dışı uygulama (staj) çizelgesinde belirtilen işletme/kurum ve tarihler arasında yapmak zorundadırlar. Bunun dışında yapılan diğer uygulamalar değerlendirmeye alınmayacaktır. 5

6 Staj için uygun işyeri bulundu mu? ek-1 doldurulup onaylatıldı mı? Başka bir işyeri arayınız. Komisyon uygundur olarak onayladı mı? İşyerine onaylatınız ve komisyona sununuz. ek-2 doldurulup onaylatıldı mı? Öğrenci işlerine teslim edildi mi? Başka bir işyeri arayınız. Staja başladınız mı? 3 nüsha doldurup öğrenci işlerine stajdan 10 gün önce teslim ediniz. Staj sorunsuz şekilde devam ediyor mu? Belirttiğiniz tarihlerde staja başlayınız. Staj bitti mi? Komisyonla irtibata geçiniz. Staj defteri uygun şekilde dolduruldu mu? Belirttiğiniz tarihlerde stajı tamamlayınız. ek-3 doldulrulup kapalı zarfa konuldu mu? Yazım kurallarına ve içeriğe uygun olarak defteri doldurunuz. staj defteri, ek-3 ve puantaj teslim edildi mi? Staj defteri ve ek-3 ü bölüme, puantajı fakülte seketerliğine teslim ediniz. Sorumlu Mühendisten doldurup teslim etmesini isteyiniz Birim Dışı Uygulama Akış şeması Cevabınız EVET ise yeşil çizgi ve kutuları, cevabınız HAYIR ise kırmızıçizgi ve kutuları takip ediniz. 6

7 3. BİRİM DIŞI UYGULAMA DEFTERİ YAZIM KILAVUZU Birim Dışı Uygulamada edinilen bilgiler teknik bir dille Birim Dışı Uygulama defterinde rapor edilir. Değerlendirme, büyük ölçüde bu rapor üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu sebepten dolayı iyi ve verimli bir Birim Dışı Uygulama yapılabilmesi için Birim Dışı Uygulamalarla ilgili ilkelere riayet edilmesi önemlidir Birim Dışı Uygulama Defterinin Düzenlemesi Birim Dışı Uygulama defteri temin edildikten sonra ilgili kısma vesikalık resim yapıştırılmalıdır. Daha sonra Birim Dışı Uygulama defteri fakülte sekreterliğine onaylatılmalıdır. Birim Dışı Uygulama defterinin kapağındaki bilgiler doğru bir şekilde doldurulmalı ve defterin kapağına, yapılan Birim Dışı Uygulamanın türü Ön, Temel veya Meslek Birim Dışı Uygulama olarak yazılmalı ve Birim Dışı Uygulama yapılan gün sayısı iş günü olarak, Birim Dışı Uygulama türünün yanına not edilmelidir. Birim Dışı Uygulama defterinin ilk sayfasındaki kısımlar eksiksiz doldurulmalıdır. Birim Dışı Uygulama yapılan kısım Mekanik Atölye, Döküm Atölyesi, Montaj Atölyesi, Teknik Büro vb. şekilde belirtilmelidir. Birim Dışı Uygulama defterinin ilk sayfasında bulunan Öğrencinin Durumu kısmı danışman mühendis tarafından gerçeği yansıtacak şekilde doldurulmalı ve imzalanıp kaşelenmelidir. Birim Dışı Uygulama defterinin her sayfası, şayet varsa teknik resim ve özet tablolar, danışman mühendis tarafından, bilgilerin doğruluğu kontrol edilip imzalanmalı ve kaşelenmelidir. Fakülte sekreterliğince onaylanmamış, kontrol edenin imza ve kaşesi bulunmayan Birim Dışı Uygulama defterleri geçersizdir ve Birim Dışı Uygulama yapılmış olsa dahi kabul edilmez Genel Yazım Kuralları Birim Dışı Uygulama defteri, zımbası sökülmeden, okunaklı biçimde, tükenmez kalem ile elde yazılmalıdır. Bilgisayar çıktısı şeklinde olan defterler kabul edilmez. Yapılan Çalışmanın başlığı muhakkak yazılmalıdır. Yapılan çalışmaların anlatımında akıcı bir dil kullanılmalıdır. Açıklayıcı bilgiler verilmelidir. 7

8 Yapılan çalışmaların anlatımında edilgen cümleler kullanılmalı, teknik terimlere yer verilmeli ve ciddi ifadeler kullanılmalıdır. Teknik resimler, teknik resim kurallarına uygun bir biçimde antetli A4 kağıdına el ile çizilebileceği gibi, AutoCad vb. çizim programları ile bilgisayarda da çizilebilir. Öğrenci teknik resimleri kendisi çizmeli ve antet kısmındaki bilgileri uygun bir biçimde doldurarak yetkili Makine Mühendisine onaylatmalıdır. Birim Dışı Uygulamanın türü ne olursa olsun aşağıdaki bölümleri kapsamalıdır: a. İÇİNDEKİLER: Konular ve bulundukları sayfa numaraları verilmelidir. b. KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER: Aşağıda sıralanan bilgiler verilmelidir. 3 sayfayı geçmeyecek şekilde özetlenmelidir. i. Kuruluşun yeri ii. Kuruluşun organizasyon şeması iii. Kuruluşta çalışan mühendislerin sayısı ve kuruluş içindeki görevlerinin açıklanması iv. Kuruluşun asıl çalışma konusu v. Kuruluşun kısa tarihçesi c. GİRİŞ: Bu bölümde Birim Dışı Uygulamanın konusu, hangi çalışmaların yapıldığı ve amacı hakkında kısa bilgiler verilecektir. Eğer Birim Dışı Uygulama tekrarı ise bu bölümde belirtilecektir. d. RAPOR: Bu bölümde Ön, Temel ve Meslek Birim Dışı Uygulamalarının içeriğine uygun olarak işletmede gözlenmiş ve yapılmış her şey ayrıntılı olarak açıklanacaktır. Teorik bilginin pratikte uygulanmasına dair örnekler sunulacaktır. Öğrenciden beklenen staj süresince yapılan uygulamaları açıklamalı biçimde anlatmasıdır. İlgili veriler, tablolar ve resimler numaralandırılacak ve EKLER bölümünde sunulacaktır. e. SONUÇ: Bu bölümde Birim Dışı Uygulamadan elde edilen veriler ve beceriler değerlendirilecek, işletme teknik çalışma yönünden incelenecek ve uygun önerilerde bulunulacaktır. f. EKLER: Bütün veriler, fotoğraflar ve teknik resimler ayrı bir dosya halinde teslim edilecektir. Ayrıca Birim Dışı Uygulama defterinde EKLER kısmına listelenecektir. 8

9 4. RAPORLARIN DÜZENLEMESİ Her Birim Dışı Uygulamanın içeriğine uygun olacak şekilde, yapılan çalışmalar, gözlemler ve incelemeler ayrı bölümler halinde rapor edilir. Makine Mühendisliği Bölümünde 3 ayrı Birim Dışı Uygulama ve bunlarında kendi içlerinde alt bölümleri bulunmaktadır. Birim dışı uygulamalarda yapılması ve deftere işlenmesi istenen konular hakkındaki teorik bilgilerin, öğrenci tarafından Birim Dışı Uygulama öncesinde edinilmesinde fayda vardır. Bu süreçte internetten ve ilgili kitaplardan faydalanılabileceği gibi, konu ile ilgili öğretim elemanlarından ve araştırma görevlilerinden de yardım alınabilir. Ancak yararlanılan teorik bilginin kaynağı mutlaka belirtilmelidir Ön Birim Dışı Uygulamanın Rapor Edilmesi Makine parçalarının modellerinin tasarım ve yapımı, parçaların dökülmesi veya ısıl işlemi, kaba talaş işlemleri ile kaynak ve metal şekillendirme çalışmaları yapılmalıdır Modellerinin tasarım ve yapımı çalışması Modelleme çalışmasında, modellemenin ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, yardımcı program ve gereçler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Atölyede yapılan modelleme çalışması uygulaması anlatılır. Uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir Döküm çalışması Döküm çalışmasında, döküm ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan aletler, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Döküm teknikleri, kalıplar, maçalar, kalıp ve maçaların üretim metotları, kullanım alanları, dökümün avantajları ve dezavantajları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. Döküm uygulamasında ise dökümü yapılacak parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, kullanılan kalıplama metodu, maçaların yerleştirilmesi, çekme paylarının hesabı, yolluk sistemi, metalin ergime ve soğuma aşamaları, döküm esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntemler, kullanılan aletlerin ve döküm metali dışındaki malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır. 9

10 Isıl işlem teknikleri çalışması Isıl işlem çalışmasında, ısıl işlemin gerekli olduğu durumlar, ısıl işlem metotları, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan fırınlar ve havuzlar ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Atölyede yapılan Isıl işlem çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, parçanın ısıtılması ve soğutulması sırasındaki değişimler ve ilgili diyagramlar, parçanın önceki ve sonraki mekanik özellikleri, ısıl işlemde ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir Kaba talaşlı imalat çalışması Kaba talaşlı imalat çalışmasında, kaba talaşlı imalat ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Kaba talaşlı imalatın avantajları ve dezavantajları, torna, freze, matkap, vargel ve planya gibi tezgâhların çalıştırılması, iş bağlama metotları, ek parçaları ve takımlarının kullanım amaçları, soğutma sıvısı ve amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. Tezgâhların işlem teknikleri ayrı ayrı incelenir. Kaba talaşlı imalat çalışmasının uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, toleransları, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı, kullanılan kesici takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, kaba talaşlı imalat esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır Kaynaklı birleştirme çalışması Kaynaklı birleştirme çalışmasında, kaynaklı birleştirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan makineler ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Kaynaklı birleştirme işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, avantajları ve dezavantajları, kaynak metotları, kaynak makineleri ve çalıştırılması, elektrot çeşitleri, kullanılan gaz çeşitleri, sarf malzemeleri, kaynak malzemeleri ve kullanım alanları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. 10

11 Kaynaklı birleştirme işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, kaynak makinesinin amperi ve/veya gaz basıncı, ilerleme hızı, kullanılan elektrot cinsi ve tercih sebebi, malzemeyle ilişki, ark üflemesi, kaynak dikişini özelliği, konstrüksiyonu, kaynaklı birleştirme işlemleri esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır Metal şekillendirme çalışması Metal şekillendirme çalışmasında, metal şekillendirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Atölyede yapılan metal şekillendirme çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, metal şekillendirme ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir Temel Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi İmalat seçilmesi durumu Kaba talaşlı imalat çalışması Kaba talaşlı imalat çalışmasında, kaba talaşlı imalat ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları incelenir, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler ve özet olarak rapor edilir. Kaba talaşlı imalatın avantajları ve dezavantajları, torna, freze, matkap, vargel ve planya gibi tezgâhların çalıştırılması, iş bağlama metotları, ek parçaları ve takımlarının kullanım amaçları, soğutma sıvısı ve amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. Tezgâhların işlem teknikleri ayrı ayrı incelenir. Kaba talaşlı imalat çalışmasının uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı, kullanılan kesici takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, kaba talaşlı imalat esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır. 11

12 İnce talaşlı imalat işlemleri çalışması İnce talaşlı alıştırma işlemleri çalışmasında, İnce talaşlı alıştırma işlemleri ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. İnce talaşlı alıştırma işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, taşlama ve honlama gibi tezgâhların çalıştırılması, ek parçaları ve takımlarının kullanım amaçları, soğutma sıvısı ve amaçları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. İnce talaşlı alıştırma işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, yüzey pürüzlülüğü, tezgâhın devri, ilerleme hızı, kullanılan kesici takımlar, kesici takımın malzemeyle ilişki, İnce talaşlı alıştırma işlemleri esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır Kaynaklı birleştirme çalışması Kaynaklı birleştirme çalışmasında, kaynaklı birleştirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan makineler ve aletler ile bunların kullanım amaçları, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Kaynaklı birleştirme işlemlerinin gerekli olduğu durumlar, avantajları ve dezavantajları, kaynak metotları, kaynak makineleri ve çalıştırılması, elektrot çeşitleri, kullanılan gaz çeşitleri, sarf malzemeleri, kaynak malzemeleri ve kullanım alanları, uygulamada ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir. Kaynaklı birleştirme işlemlerinin uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, kaynak makinesinin amperi ve/veya gaz basıncı, ilerleme hızı, kullanılan elektrot cinsi ve tercih sebebi, malzemeyle ilişki, ark üflemesi, kaynak dikişini özelliği, konstrüksiyonu, kaynaklı birleştirme işlemleri esnasında dikkat edilen hususlar, parçaya özel uygulanan yöntem, kullanılan aletlerin ve imalatı yapılan parçaya uygulanan harici malzemelerin kullanım amacı, iş akışı ve tamamlama işlemleri ayrıntılı biçimde anlatılacaktır. 12

13 Metal şekillendirme çalışması Metal şekillendirme çalışmasında, metal şekillendirme ilkeleri, dikkat edilmesi gereken hususlar, kullanılan tezgâhlar ve aletler, işlem sırasında iş ve işçi güvenliği açısından alınacak tedbirler incelenir ve özet olarak rapor edilir. Atölyede yapılan metal şekillendirme çalışması uygulamasında, imal edilecek parçanın teknik çizimi, malzemesi, kullanım yeri, metal şekillendirme ortaya çıkan zorluklar, sorunlar, sorunların çözümü, hatalar ve oluşma sebepleri ayrıntılı şekilde incelenir ve rapor edilir Montaj çalışması seçilmesi durumu Temel stajın montaj yapan bir işletmede yapılması durumunda bu maddeye uygun olarak rapor edilmesi gerekir. Montaj yapılan fabrika iyi şekilde gözlemlenmeli, montaj sırası ve buna bağlı olarak tezgâhların fabrika içindeki sıralanması arasındaki ilişkiye dikkat edilmelidir. Montaj yapılacak olan makine veya sistemin, hangi parçalarının satın alınacağı ve hangilerinin imal edileceği veya fason olarak üretimi konusunda çalışmalar yapılması gerekmektedir. Montaj planlama teknikleri üzerine çalışmalar yapılmalıdır. Parçaların montajı, kullanılan donanım ve otomasyon sistemleri hakkında incelemelerde bulunulmalıdır. Montajı tamamlanan ürünün taşınması (transportu) hakkında incelemelerde bulunulmalı ve karşılaşılan sorunlar ve çözümleri değerlendirilmelidir Mekanik tesisat seçilmesi durumu Tesisatın uygulanacağı mahallin ihtiyacının belirlenmesi ve kullanılan hesap programı ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır. Tesisatın ekipmanları hakkında bilgi toplanmalı ve seçimi için kullanılan metotlar değerlendirilmelidir. Tesisatı uygulanması (montajı) ilgili gözlemlerde bulunulmalı ve karşılaşılan sorunlar ve çözümleri değerlendirilmelidir. Tesisat uygulaması için takım çalışması (inşaat mühendisi, makine mühendisi ve mimar için kendi aralarında ve diğer çalışanlarla) gerekliliği, sorunları ve çözümleri değerlendirilmelidir. 13

14 4.3. Meslek Birim Dışı Uygulamanın rapor edilmesi Fizibilite etüdü, zaman etüdü, fiyat analizi, organizasyon ve kalite kontrol çalışmaları yapılmalıdır Organizasyon çalışmasının rapor edilmesi Fabrika organizasyon çalışmasında, birimler, alt birimler, birim çalışanları ve amirleri, müdür, şef ve mühendislerin görev ve sorumlulukları incelenir ve rapor edilir. İş akışı şeması ve fabrika yerleşimini gösteren dokümanlar hazırlanır. İş istasyonları ve iş akışı ayrıntılı biçimde anlatılır Fizibilite etüdü çalışmasının rapor edilmesi Fizibilite etüdü çalışmasında yapılması düşünülen yatırımın avantaj ve dezavantaj durumu irdelenir. Literatürdeki hesap yöntemleri ile kârlılık, istihdam gibi durumlar incelenir. Yapılacak olan yatırımın firmaya maliyeti, getirileri, yatırımın amacı ve hedefleri, hedefleri yakalama durumu, amortisman süresi gibi durumlar incelenerek ayrıntılı bir biçimde rapor edilir Fiyat analizi çalışmasının rapor edilmesi Analiz çalışmasının gerekliliği, maliyet unsurları, hedeflenen kâr ve piyasa araştırma irdelenir. İş akışındaki istasyonların ayrı ayrı maliyetleri, iş süreleri ve maliyete etkisi incelenir. Kârlılığı artırma amacıyla yapılabilecek işlemler ve alınacak önlemler incelenir. Literatürdeki maliyet hesaplama metotları araştırılır ve imalatı yapılan bir ürün veya siteme uygulanışı öğrenilir ve ayrıntılı biçimde rapor edilir Zaman etüdü çalışmasının rapor edilmesi Zaman etüdü çalışmasının gerekliliği, istasyon sürelerini kısaltma çalışmaları, zamanmaliyet ilişkisi, emsal işçinin çalışma süresi ve tempo unsuru, günlük, haftalık ve aylık üretim planlama, gerçekleşen günlük, haftalık ve aylık üretim süreleri, iş teslimi için verilen sürenin hesabı, stoklama ve depolama süreleri incelenir ve ayrıntılı şekilde rapor edilir. 14

15 Kalite kontrol çalışmasının rapor edilmesi Kalite kontrol sistemleri ve kalite çalışmaları araştırılır. Kalitenin üretime getirileri ve maliyetleri incelenir. Ar-Ge çalışmaları ve kaliteye yönelik diğer çalışmalar incelenir ve rapor edilir. 15

16 5. SIKÇA SORULAN SORULAR 1) Dönem içinde veya dönem arasında staj yapılabilir mi? Herhangi bir derse devam zorunluluğu olmayan ve mezun olabilecek durumdaki stajdan beklemeli öğrenciler, durumlarını anlatan bir dilekçe ile başvurmaları halinde durumları incelenir, staj yapmalarına izin verilir. En fazla 10 iş günü eksik stajı kalmış olan mezun olabilecek durumdaki son sınıf öğrencileri, durumlarını anlatan bir dilekçe ile başvurmaları halinde durumları incelenir, staj yapmalarına izin verilir. 2) Bakım atölyelerinde staj yapılabilir mi? Bakım atölyeleri staj yapmak için uygun değildir. Staj yapılacak olan işyerinin sürekli parça imalatı yapan veya stajın türüne göre mekanik tesisat ya da montaj yapan bir işletmede yapılması gerekir. 3) Bir stajı iki ayrı işletmede yapabilir miyim? Bir işletme, yapacağınız stajın tüm içeriği için uygun değilse (döküm atölyesi olmaması gibi) ikinci bir işletmede stajın kalan kısmını tamamlayabilirsiniz. 4) Tüm stajlarımı aynı işletmede yapabilir miyim? Tüm staj içerikleri için uygun olması koşulu ile yeterince büyük ve gelişmiş bir işletmede yapılmasında sakınca yoktur. 5) Zorunlu staj süresinden fazla staj yapabilir miyim? Yapmanız faydanıza olacaktır. Ancak sigortanız zorunlu staj süresini kapsayacaktır. 6) Aynı anda birden fazla işyeri için uygunluk başvurusunda bulunabilir miyim? Birden fazla işletme için başvuru yapmanız durumunda uygundur onayı verilen işletmelerden hangisinde staj yapacağınızı bildirmeniz ve sigorta evraklarını buna göre doldurmanız gerekmektedir. 7) Eksik olan staj için defterimi tekrar kullanabilir miyim? Stajının eksikliğine kara verilmiş olan öğrenci, eksik stajı için yeniden staj başvurusunda bulunup eksik kısım için, yeni bir defter alma, sonraki stajının defterinde yer varsa burayı kullanma veya boş bir defterin kapak, ilk ve iç sayfalarının fotokopisini alarak kullanma yoluna gitmelidir. 16

17 8) Staj başvuru dilekçemi (uygundur belgesi) elden teslim edemiyorum, ne yapmalıyım? Dilekçeyi (0 242) no.lu faksa, Makine Mühendisliği Bölümü dikkatine yollayınız ve belgenin aslını en kısa sürede teslim ediniz. 9) Staj başvuru dilekçemi (uygundur belgesi) ve sigorta evraklarını tek seferde onay için sunabilir miyim? İşyerinin uzak olması veya iletişimin zor olması gibi durumlarda, uygundur belgesini ve sigorta evraklarını birlikte onaya sunabilirsiniz. İşyeri imzalamış olsa dahi, uygunluk onayı verilmeyen stajlar için doldurulan evraklar geçersizdir. 10) Uygundur onayı almadan staj yapabilir miyim? Bu durumdaki öğrencilerin stajı için hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Staj geçersizdir. 17