Ortak perspektife yaklaştıkça barış kolaylaşır

Transkript

1 Ortak perspektife yaklaştıkça barış kolaylaşır Aralık 13, :17:14 Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye ve Yunanistan, Kıbrıs konusunda ortak bir perspektife yaklaştıkça eminim bu, adaya da barışın gelmesini kolaylaştıracaktır dedi. Dışişleri Bakanı Davutoğlu ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Evangelos Venizelos, Atina'da ikili ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Dışişleri Bakanlığında yapılan görüşmenin ardından basının karşısına geçen iki bakan, görüşmelerin olumlu geçtiğini ve Türk-Yunan ilişkilerinde yeni bir sayfanın açıldığını belirtti. Davutoğlu, başta Kıbrıs ve Türk-Yunan ilişkilerini ele aldıklarını ifade ederek, "Yunanistan'la son yıllardaki ilişkimizi her yerde ve her uluslararası zeminde örnek bir ilişki biçimi olarak takdim ediyorum" dedi. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK) toplantılarıyla ikili ilişkilerde ivme kazanıldığını söyleyen Davutoğlu, "87 yılda Türkiye ile Yunanistan arasında 35 anlaşma imzalanmıştı. Son 4 yılda YDİK toplantısında bu sayı 50'ye ulaştı. Bu da iki ülke yöneticileri vizyon sahibi olduklarında, ortak bir siyasi irade sergilediklerinde daha önceleri imkansız gibi görünen birçok hususun nasıl kolaylaştırılabileceğinin güzel bir işaretidir. Ve biz bu geleneği sürdüreceğiz. İki gün önce Sayın Başbakanımız, Samaras ile telefonda görüştü. YDİK toplantısının ilk hazırlıklarını bugün yaptık ama gelecek sene iki ülke siyasi takvimine bakarak seçimler sonrasında bunun gerçekleştirilmesine önem veriyoruz" diye konuştu. "YDİK ilişkilere yeni bir boyut kazandırdı" YDİK ile gelen bu yeni ivmenin, dış ticaret ve insani ilişkilere de yeni boyut kattığını dile getiren Davutoğlu, şunları kaydetti: "Dış ticaretimiz son 10 yıl içerisinde nerdeyse 8-9 misli arttı ve şu anda 5 milyar dolara ulaştı. Hedefimiz 10 milyar dolar ve bunu gerçekleştirmek için daha çok işbirliği alanının değerlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye'deki Yunan yatırımları 7 milyar dolara yaklaştı ve en güzel

2 göstergelerden biri de takriben bir milyon Türk bu yıl Yunanistan'ı ziyaret etti." Kıbrıs müzakereleri Kıbrıs'ta son haftalarda yoğunlaşan bir müzakere ivmesi olduğunu vurgulayan Davutoğlu, Türkiye ve Yunanistan olarak, yani garantör ülkeleri olarak da Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum halklarının güven unsurları olan iki ülke olarak da bu sürece katkı verme iradesine sahibiz. Türkiye ve Yunanistan, Kıbrıs konusunda ortak bir perspektife yaklaştıkça eminim bu, adaya da barışın gelmesini kolaylaştıracaktır dedi. Türkiye ve Yunanistan olarak Doğu Akdeniz de barış istediklerini söyleyen Davutoğlu, Doğu Akdeniz'deki barışın en önemli kilidinin Kıbrıs ta barış olduğunu vurguladı. Davutoğlu, Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin gelişmesinin iki ülkeyi Avrupa kıtası içerisinde daha güçlü kılacağını belirterek, Ege konusunda sürdürülen istikşafi görüşmeler de dahil olmak üzere barış perspektifine sahip olduklarını ifade etti. Davutoğlu şöyle konuştu: Kıbrıs ta yürütülen müzakerelerde yerleşmiş parametreler çerçevesinde iki toplumlu, iki kurucu devlete dayalı bir barış içinde bir Kıbrıs inşası konusunda bundan sonraki çabalarımızı da sürdüreceğiz. "Yunanistan ın AB dönem başkanlığı Türkiye için fırsat" KKTC'yi yarın ziyaret edeceğini ifade eden Davutoğlu, barış sürecine katkıda bulunmak için istişareleri sürdürme kararı aldıklarını aktardı. Davutoğlu, Yunanistan'ın AB dönem başkanlığını Türkiye için bir fırsat olarak telakki ettiklerini belirterek, Son dönemde AB-Türkiye ilişkilerinde bir ivme var. Bir fasıl açtık, tabiri caizse damarlarda bir yol açtık. Önümüzdeki hafta Ankara'da imzalayacağımız vize muafiyet mutabakatıyla geri kabul anlaşmasını da imzalayarak, Yunanistan'ın AB dönem başkanlığına böyle altın tepsi ile imkan sunarak, yeni bir dönem, ivme kazandıracak yeni bir çerçeve oluşuyor diye konuştu. Davutoğlu, Yunanistan ın AB dönem başkanlığında mümkün olan en fazla faslın açılması, vize müzakerelerinin bugünkü ivmeyle sürmesinin sadece iki ülkeye değil aynı zamanda AB'ye de büyük katkı sağlayacağını vurguladı. Kıbrıs sorunu süre tanımakla çözülemez Kıbrıs müzakerelerinde son birkaç haftadır üzerine yoğunlaşılan açıklama metni konusunda Türkiye nin yapıcı katkı sağlamaya gayret ettiğine değinen Davutoğlu, KKTC tarafının da birçok konuda esneklik gösterdiğine işaret etti. Davutoğlu, müzakerelerde yeni tartışmalar oluşturmaya ihtiyaç olmadığını belirterek, var olan anlaşılmış zeminde hareket ederek bir an önce müzakerelere geçilmesi gerektiğini söyledi. Davutoğlu şöyle devam etti: Ama artık Kıbrıs sorununun süre tanımakla çözülemeyeceğini herkes biliyor. Kıbrıs sorunu bundan sonra siyasi iradeyle çözülür. Her şey tartışıldı, ortak bir zemin var. Biz bu iradeyi görmek istiyoruz. Ve bunun için de ben dün BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'la görüştüm, ilgili taraflarla görüşüyoruz. Yunanistan'la çok yapıcı istişareler içerisindeyiz. Önemli olan burada artık bir çözüm noktasında güçlü ve sağlam bir irade sergilemektir. Eksik olan budur. Ortada güzel bir metin vardır. Bu metin üzerinden doğrudan müzakerelere geçmenin vakti gelmiştir."

3 Bakan Davutoğlu, Türkiye'deki azınlıkların durumuna ilişkin bir soru üzerine, Türkiye'nin bu konuda yaptığı büyük reformların herkes tarafından takip edildiğini düşündüğünü belirterek, şöyle konuştu: "Gayrimüslim vakıflara mülkiyet transferi konusunda hiçbir ülkenin yapmayacağı ölçüde geniş bir reformla 1 milyar doları aşan bir mülkün bu vakıflara iadesi sağlandı. Çok açık söylüyorum; başka hiçbir ülkede eski Osmanlı, Türk, Müslüman vakıflarıyla ilgili benzer bir evrensel hukuk uygulaması olmadı. Buna rağmen biz bu adımı atmakta hiçbir beis görmedik. Yine benzer şekilde San Sinod meclisinin oluşumunda Rum Ortodoks Patrikhanesi için de Türkiye'den ne talep edilmişse var olan anlaşmaları da gerektiğinde revize ederek evrensel hukukun gereği neyse onu yaptık." Türkiye'de bütün dini kurumların aynı değerde bulunduğunu ve hepsine bu değeri göstermenin devlet olarak bir vazife olduğunu belirten Davutoğlu, "Bu anlamda da evrensel hukuku uygulayageldik, uygulayagidiyoruz. Bunu uygularken bir taraftan eğer şu dile getiriliyorsa yani 'her Müslüman azınlığın kendi müftüsünü seçme hakkı vardır deniyorsa' bu bir karşılıklık ilişkisinden değil sadece evrensel bir prensibi hatırlatmak içindir" ifadesini kullandı. Davutoğlu, şöyle devam etti: "Türkiye'de nasıl Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde bizim vatandaşlarımız olan ve yurt dışında da tabileri olan Rum Ortodoks dostlarımızın kendi patriklerini seçme hakkı, bunu kendi kurumları içinde seçme hakkı evrensel bir değer ise Yunanistan'daki veya başka bir yerdeki Müslümanların da kendi müftülerini seçme hakkı da evrensel bir değerdir. Bunu karşılıklık esası üzerinden düşünmüş olsaydık San Sinod meclisinde gerekli düzenlemeleri yapıp çok önemli bir talebi yerine getirip bunu yapmazdık. Karşılıklık esası gözetmedik. Yine eğer karşılıklık esası gözetilmiş olsaydı vakıflara bu mal transferi konusunda adım atılmasını beklerdik. Hayır geçmişte yapılan, hukuk olarak da doğru bulmadığımız adımları telafi edecek şekilde bugün Yunanistan'ın İstanbul başkonsolosluğunun içinde bulunduğu mülkü de Aya Yorgi vakfına iade ettik. Tüm bunları yaparken bir karşılık beklemedik. Tabii ki Yunanistan ve Türkiye ortak bir tarihi, ortak bir kimliği paylaşıyor. Birçok konuda içerde konuşurken bir tarihçi olarak dikkat ettim, biz Bizans ve Osmanlı geleneklerini birlikte miras edinmiş iki ülkeyiz. Bunlar bizim ortak miraslarımız. Birçok Osmanlı kurumu Bizans'tan etkilendiği gibi birçok Yunan ve Türk kurumu da Osmanlı'dan etkilenmiştir. Bu tarihi bir vakadır. Burada yapılması gereken bu kültürel ortak geçmişi bir karşıtlık meselesi olarak değil, aksine büyük bir ortak miras olarak değerlendirmek ve örnek bir tavır sergilemektir." Bu tavır içinde Türkiye'nin hiçbir zaman terk etmeyeceği prensibin, kendi vatandaşlarına hangi etnik ve mezhebi kökenden olursa olsun bütün özgürlük alanlarını genişletmek olduğunu belirten Davutoğlu, "Bunu yapıyoruz, dünya buna şahittir, Avrupa Birliği raporları buna şahittir" dedi. Ortak kültürel mirası her zaman korumanın ve dini konular söz konusu olduğunda kurumlara saygıyı ele almanın gerekliliğine de işaret eden Davutoğlu, bazı karşılıklı açıklama ve uygulamaların doğurduğu tartışmaların bilindiğini, dini kurumlara saygı söz konusu olduğunda Selanik'teki İmaret Camisi'nde dini mekanlara yakışmayacak şekilde erotik sergi açılmasının veya daha önce Selanik'te uzun yıllar önce şimdi durdurulan pornografik film oynatılmasının da Türk kamuoyunu rahatsız ettiğini vurguladı. Türkiye'de her zaman 500 yıllık gelenek içerisinde bütün kiliselerin, ortak camilerin, sinagogların aynı ölçüde saygı gördüğüne dikkati çeken Davutoğlu, bundan sonra da bu ibadethanelerin saygı görmeye devam edeceğini kaydetti. Davutoğlu, bu konuda Yunanistan hükümetiyle çok yakın temasın olduğunu, bazı rahatsız verici hususların iki ülke arasında aktarıldığını belirterek, şöyle devam etti:

4 "Bazı camilerdeki bu dini mekanlara uygun olmayan uygulamalar konusunda sıkıntılarımızı dile getirdiğimizde son derece olumlu tepkiler aldık ve gerekli adımları karşılıklı olarak atıyoruz. Hiç merak etmeyin. Türkiye de de Yunanistan da da tüm bu konuları açık yüreklilikle konuşabilecek hükümetler var ve biz her zaman bu kültürel mirası koruduk ve o mirasın bugüne kadar intikalinde Ayasofya'yı, 1600 yılında Mimar Sinan'ın yaptığı ekleme ve korunması da dahil olmak üzere nasıl koruduğumuzu nasıl gözümüzün bebeği gibi bu mirasa sahip çıktığımız herkes bilir. Bu çerçevede atılan adımların dini özgürlükler ve dini mekanlara saygı ölçüsünde değerlendirilmesi büyük önem taşır." "Atina hayranıyım" Doktora çalışmalarını Yunan felsefesi ve Atina üzerine yapmış akademisyen olarak bir Atina hayranı olduğunu söyleyen Davutoğlu, Atina daki köklü medeniyet birikiminin hem iyi bir izleyicisi hem de hayranı olarak her Atina ya gelişinde o köklü medeniyet izlerini görmekten büyük mutluluk duyduğunu vurguladı. Aslında şehirlerin ne kadar köklü bir geçmişe sahip olduklarının şehir siluetine yansıyan farklı siluetlerle ortaya çıktığını ifade eden Davutoğlu, "Belki medeniyet bakımından en zayıf şehirler tek tip olan şehirlerdir. Tek tip mabedi, tek tip kültürel kimliği olan şehirlerdir. Oysa köklü geçmişe sahip olan şehirlerin hepsinde camiler, kiliseler, sinagoglar, farklı dini etnik unsurlar kozmopolit bir şekilde yaşarlar. Bu Atina için bir zenginliktir" diye konuştu. Davutoğlu, "Bizim İstanbul da en gurur duyduğumuz şey belli sokaklara gittiğinizde caminin, kilisenin ve sinagogun yan yana olmasıdır. Türkiye de de bu ihtiyacı hisseden Hristiyan veya Musevi kalmadı. Ama o mimarinin orada duruyor olması, çan kulesinin cami minaresinin yan yana olması başlı başına bir onur veriyor. Bu nedenle bunları açık tutmak hem ibadet etme özgürlüğünü sağlamak adına önemlidir hem de o şehrin ne kadar zengin bir kültüre sahip olduğunu görmek bakımından önemlidir" dedi. "Fethiye Camisi'nin restorasyonu her şeyden önce Atina'ya katkıdır" İlk defa Atina'ya 2001 yılında geldiğinde Atina sokaklarını ve Akropolis'i büyük bir hayranlıkla gezdiğini ancak tesadüfen yolunun düştüğü Fethiye Camisi nin yıkılmak üzere olduğunu görünce içini hüzün kapladığını belirten Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yıkılmak üzereydi, içinden otlar çıkmış, önünde bir restoran vardır. Akropolis'i ne kadar hayranlıkla seyretmişsem Fethiye Camisi'ni bir o kadar hüzünlü seyretmiştim. Atina'ya çok kültürlülük yakışır. Atina'ya ne kadar çok farklı dinden kişiler gelirse kendisine ait mekanları görmüş olmak, dolayısıyla Atina'nın o köklü geçmişini hatırlamak yakışır. O nedenle Yunanistan hükümetinin Fethiye Camisi restorasyonu konusunda aldığı karar her şeyden önce Atina'ya büyük katkıdır. Yunanistan hükümetinin bu konuda ne kadar hoş ve açık görüşlü olduğunu ortaya koyan bir katkıdır." Atina'ya cami yapılmasıyla ilgili Davutoğlu, "Zaten şu anda öylesine küreselleşen bir dünya içindeyiz ki hiçbir şehir tek dinli değil. Aslında her şehirde her dini topluluk var ve o toplulukların dini ihtiyacını karşılamak da modern, çağdaş, evrensel devletin bir görevidir. O bakımdan son dönemde Yunanistan hükümetinin Sayın Samaras'ın Sayın Venizelos'un attığı adımları hem takdir ediyoruz hem de bu konuda Türkiye olarak birlikte ne yapabileceksek güzel örnekler teşkil etmek adına işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum" diye konuştu. Atina Büyükelçiliğinin yeni binası açıldı Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Atina ziyareti kapsamında, Yunan mevkidaşı Evangelos Venizelos ile Türkiye'nin Atina Büyükelçiliğinin yeni binasının açılışını yaptı.

5 Davutoğlu, açılış töreninde, bugünkü temaslarının çok iyi geçtiğini belirterek "Atina'da kendimi evimde gibi hissediyorum. Kent merkezinde, tarihi bir binada elçiliğimizin bulunması iki ülke ve halk arasındaki güçlü dostluk ve işbirliğinin göstergesidir" dedi. Yunan hükümetine katkılarından dolayı teşekkür eden Davutoğlu, 1934'te büyükelçilik binasının Elefterios Venizelos tarafından Atatürk'e tahsis edildiğini hatırlattı. Venizelos ise Davutoğlu ile fevkalade bir işbirliği gerçekleştirdiklerini belirterek, yeni elçilik binasının Türk-Yunan ilişkilerinin yüksek düzeydeki ilişkilerini sembolize ettiğini söyledi. Venizelos, binanın Balkanlar ve Akdeniz'de komşu ve dost olan iki ülke arasında köprü teşkil ettiğini aktardı. Davutoğlu, törenin ardından elçilik binasına komşu olan ve yanına gelerek güzel temennilerde bulunan bir Rum vatandaşı, evinde ziyaret etti. Atina da, Yunanistan Başbakanı Antonis Samaras ve Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Evangelos Venizelos ile temaslarının ardından akşam saatlerinde Türkiye nin Atina Büyükelçisi Kerim Uras ile Nea Smirni semtindeki İmrozlular Derneğine gelen Davutoğlu, Dernek Başkanı Paris Asurakis, Nea İzmirni Belediye Başkanı Stavros Culakis ve Atina da ikamet eden Rum vatandaşlar tarafından kapıda karşılandı. Davutoğlu, dernek salonunda kabalık bir gruba, Türkiye den selamlar getirdim" diyerek başladığı konuşmasında, İmrozlu Rum vatandaşlar arasında bulunmaktan büyük mutluluk duyduğunu belirtti. Konuşmasını Yunan tercüman aracılığıyla yapan ancak salondakilerin Türkçe bildiklerini ve tercümana gerek olmadığını söylemeleri üzerine alkışlar eşliğinde Türkçe devam eden Davutoğlu, Gerçekten bu kadar yürekten konuşulunca tercümana da ihtiyaç kalmıyor. Ben de Yunanca bilmememe rağmen, daha önce konuşan ve küçük yaşta Yunanistan a geldiği için düşüncelerini Yunanca ifade eden dernek başkanı Asurakisin ne demek istediğini anladım dedi. Davutoğlu, komşu ülkeler Türkiye ve Yunanistan ın tarihinin ve kaderlerinin ortak olduğunu ve bugün bulundukları coğrafyada asırlarca beraber yaşadıklarını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: Şu anda salona biri girse ve şöyle bir baksa, hangisi Rum, hangisi Türk hangisi Türkiyeli hangisi Yunanistanlı ayırt edemez. Simalarımız birbirine benzer, selamlarımız birbirine benzer. Geçmişte aramıza bazı duvarlar girmiş. Bazı yanlış anlaşılmalar olmuş. Ancak şu anda Atina da da Ankara da da iki ülkenin dostluğunu isteyen liderler var, siyasiler var, aydınlar var. Bundan büyük mutluluk duyuyoruz. Atina yı her ziyaret edişinde Türkiye den Yunanistan a göç etmiş vatandaşları ziyaret etmeyi artık bir gelenek haline getirdiğini belirten Davutoğlu, Mutluluğumuz ise buraya her geldiğimde mutlaka Türkiye den buraya göç etmiş, Türkiye yi özleyen dostlarımızla buluşmak. Önceki ziyaretimde İstanbullu Rumların yaşadığı Faliron a gitmiştik. Sokaklarda ve dükkanlarda İstanbul daki Türk futbol takımlarının fotoğraflarını gördüm. Anadolu yu buraya taşımışlar. İstanbul dan uzakta da olsalar onlar İstanbulluydular ve ebediyete kadar hep istanbullu olarak kalacaklar. Hiçbir zaman bu bağları kopmayacak. Bunu biz biliyoruz diye konuştu. Türk vatandaşlığını yitiren bazı Rumların son zamanda tekrar vatandaşlığa alındığını ve bundan memnuniyet duyduğunu dile getiren Davutoğlu, Bu konudaki çağrımızın karşılık bulduğunu görmekten mutluyuz. Buradaki Türkiye Büyükelçiliği aynı zamanda sizin de evinizdir. Biz isteriz ki Türkiye ile gönül bağı olan, tarih bağı, kültür bağı olan herkes Türkiye ile olan bağını muhafaza etsin. Yine aynı şekilde Yunanistan dan Türkiye ye göç etmiş, Türkiye de yaşayan vatandaşlarımız var, onlar da aynı bağı Yunanistan a hissetsinler. Bu, dostluğu pekiştirir ve arada olabilecek itilafları giderir. Sizler burada bizim için dostluk köprüsüsünüz ifadesini kullandı.

6 Davutoğlu, Türkiye nin tüm zorluklara rağmen demokratikleşme yolunda buyük mesafeler kat ettiğini, korkuları ve tabuları yıktığını aktararak, şunları söyledi: Sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan ın hükümete ve bütün bakanlıklara verdiği bir talimat var. Türkiye vatandaşı olan herkes etnik, dini ve mezhebi varkı olmadan eşitir ve vatandaşlık hukuku bağlamında da her türlü haklara sahiptir. Bu anlamda hiçbir fark gözetmeden Rum azınlığa ait birçok vakıf malı patrikhane ve diğer dini kurumlara iade edildi. Uzun yıllar kapalı bulunan bazı Rum okulları yeniden eğitime açıldı, birçok kilise ve manastırın restorasyonları yapıldı ayrıca Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de Gökçeada ya tarihi bir ziyaret gerçekleştirdi. Sizler her biriniz bizim için Türkiye nin buradaki elçisi ve temsilcisiniz. Bizim hakkımızda burada konuşabilirsiniz, kendi öz vatanınız olan Türkiye yi burada anlatabilirsinz, savunabilirsiniz ve bizim hakkımızda da konuşabilirsiniz. Davutoğlu, daha önce İmroz Adası'na gitmediğini ancak dernek başkanı Asurakis in daveti üzerine birlikte adayı ziyaret edeceklerini söyledi. İmrozlular Derneği Başkanı Paris Asurakis ise Ekselansları Sayın Bakanımız, evinize hoşgeldiniz diyerek başladığı konuşmasında, Davutoğlu nun İmrozlular Derneği'ni ziyaret etmasinden şeref duyduğunu söyledi. Davutoğlu nun Yunanistan da ilk kez bir Yunan Ortodoks kurumunu ziyaret ettiğini belirten Asurakis, Sizi bir dostunuz olarak, İmroz'un bir dostu olarak kabul ediyoruz. İmroz toplumundaki yerimizi tekrar alarak, Ada yı Hristiyanların ve Müslümanların uyum içerisinde birlikte yaşadığı, karşılıklı olarak iki dinin ve o kadar yakın olmalarına rağmen çoğu kez o kadar uzak gözüken iki kültür arasında bir köprü olması çabamızda bizleri destekleyecek dostlara ihtiyacımız var değerlendirmesinde bulundu. AK Parti hükümetinin Rum vatandaşların sorunlarının çözümü yönünde adımlar attığını, kendilerinin bu adımları Türk devletinin olduğu kadar Türk toplumunun da İmrozluların gerçekten yerlerine dönmelerini istediği şeklinde algıladıklarını ifade eden Asurakis, bu konuda başka adımların da atılmasının beklenildiğini belirtti. Konuşmaların ardından Davutoğlu ve Asurakis birbirlerine hediyeler verdi ve geçen hafta İmrozlular Derneği'nde açılışı yapılan "Oh my God, Sille" adlı sergiyi gezdi.