TÜFE'ye endeksli devlet tahvillerinin vergilendirilmesi ( )

Transkript

1 TÜFE'ye endeksli devlet tahvillerinin vergilendirilmesi ( ) Gelir Vergisi Sirküleri/61 1. Giriş Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinde, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir. Enflasyondaki değişmelerden etkilenmeyen öngörülebilir net getiri garantisi sağlayan TÜFE ye endeksli Devlet Tahvillerinin elde tutulması ve elden çıkarılmasından doğan kazançların Geçici 67 nci madde kapsamında vergilendirilmesinde, tevkifat matrahının nasıl tespit edileceği bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2. TÜFE ye Endeksli Devlet İç Borçlanma Senetlerinde Vergileme Sabit getirili Devlet Tahvillerinin vergilendirilmesine ilişkin esaslar 257 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmış olup, Tebliğin ilgili bölümlerinde tevkifat matrahının tespitinde dikkate alınan temiz fiyatın tahvilin alış fiyatından birikmiş faiz tutarının düşülmesi suretiyle hesaplanacağı belirtilmiştir. TÜFE ye endeksli Devlet Tahvillerinde enflasyon farkını içeren temiz fiyatın hesaplanması da aynı yönteme göre yapılmakla birlikte, hesaplamada reel birikmiş faiz yerine enflasyon dahil birikmiş faizin dikkate alınması gerekmektedir. Kupon başına ödenen prim tutarı, temiz fiyat ile senedin nominal bedelinin alış tarihindeki endekslenmiş değeri arasındaki farkın, kupon sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır. İtfa tarihindeki anapara ödemesine ilişkin tevkifat matrahı ise, endekslenmiş anapara tutarı ile senedin nominal bedelinin alış tarihindeki endekslenmiş değeri arasındaki fark olacaktır. Örnek: Hazine tarafından 21/02/2007 ihraç tarihli YTL. nominal bedelle 5 yıl vadeli ve altı ayda bir %5 reel kupon ödemeli TÜFE ye endeksli Devlet tahviline ait diğer bilgiler aşağıdaki gibidir. İhraç Günü Referans Endeksi = 134 Alış Tarihi = Alış Günü Referans Endeksi = 136 Takas Alış Fiyatı = YTL İlk Kupon Tarihi = İlk Kupon Ödemesi Referans Endeksi = 140 Satış Tarihi = Satış Öncesi Ödenen Kupon Adedi = 2 Takas Satış Fiyatı = YTL Anapara İtfa Tarihi = İtfa Tarihindeki Referans Endeksi = 200 Söz konusu tahvile ilişkin kupon faiz ödemeleri ile tahvilin alım-satım ve itfasındaki tevkifat matrahlarının tespiti aşağıdaki şekilde yapılacaktır:

2 Tarihi İtibarıyla Enflasyon Dahil Birikmiş Faiz Tutarının Tespiti : Enflasyon Dahil Birikmiş Faiz Tutarı = Reel Alış Birikmiş Faiz Tutarı * Alış Günü Referans Endeksi / İhraç Günü Referans Endeksi = 7,81 [2000 *0.05*(14/182)*(136/134)] Enflasyon Farkını İçeren Temiz Alış Fiyatının Tespiti: Temiz Fiyat = Takas Alış Bedeli- Enflasyon Dahil Birikmiş Faiz = 2.112,19 ( ,81) Kupon Başına Prim Tutarının Tespiti: Nominal Bedelin Alış Tarihindeki Endekslenmiş Değeri = 2.029,85 [2.000 * (136/134)] Kupon Başına Ödenen Prim Tutarı = ( Temiz Fiyat Nominal Bedelin Alış Tarihindeki Endekslenmiş Değeri) / Kupon Sayısı = 82,34 (2.112, ,85) / 10 = 8,23 İlk Kupon Ödemesinde Tevkifat Matrahının Tespiti: İlk Kupon Ödemesine İlişkin Faiz Oranı = 0,0522 [0,05*(140/134)] Brüt Kupon Tutarı =104,40 (0,0522*2.000) Bu çerçevede, ilk kupon ödemesinde tevkifat matrahı, brüt kupon tutarından kupon başına ödenen prim tutarı ile enflasyon dahil birikmiş faiz tutarı düşülerek hesaplanacaktır. İlk Kupon Ödemesinde Tevkifat Matrahı = 88,36 (104,40-8,23-7,81) Kıymetin Kupon Ödemesi Sonrası Satışında Tevkifat Matrahının Tespiti: Kıymetin Kupon Ödemesi Sonrası Satışında Tevkifat Matrahı = Takas Satış Fiyatı Temiz Alış Fiyatı + Alıştan Sonra Ödenen Kupon Adedi * Kupon Başına Ödenen Prim Tutarı = 104,27 ( ,19 + 2*8,23 ) İtfada Tevkifat Matrahının Tespiti: Anaparanın İtfa Tarihinde Endekslenmiş Değeri = 2.985,07 [2000* (200/134)] Anapara İtfasında Tevkifat Matrahı = Endekslenmiş İtfa Değeri Nominal Bedelin Alış Tarihindeki Endekslenmiş Değeri = 955,22 (2.985, ,85) Geçici 67 kapsamındaki gelirlerin beyanı ile dar

3 mükellef gerçek kişilerin..( ) GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ 263 Bu Tebliğde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 inci maddesi kapsamındaki gelirlerin ihtiyari beyanı ile tevkif edilen vergilerin mahsup ve iade işlemleri, özel amaçlı araçlardan (ADR, GDR, DR) elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi ve diğer hususlara ilişkin açıklamalara yer verilmektedir. 1 İhtiyari Beyan Geçici 67 nci maddenin (7) ve (11) numaralı fıkralarında, tevkifata tabi tutulan kazançlar için gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmeyeceği ancak, dar mükellefler de dahil olmak üzere, Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar için takvim yılı itibarıyla ihtiyari olarak yıllık beyanname verilebileceği belirtilmiş olup, (7) ve (11) numaralı fıkralar aşağıda yer almaktadır. 7) (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tâbi tutulan kazançlar için gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmez. Diğer gelirler dolayısıyla verilecek yıllık beyannameye bu gelirler dahil edilmez. Söz konusu fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tabi tutulsun tutulmasın dar mükellef gerçek kişi veya kurumlarca Hazine tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan kazanç ve iratlar için münferit veya özel beyanname verilmez. Ticarî faaliyet kapsamında elde edilen gelirler ticarî kazanç hükümleri çerçevesinde kazancın tespitinde dikkate alınır ve tevkif suretiyle ödenmiş olan vergiler, 94 üncü madde kapsamında tevkif edilen vergilerin tâbi olduğu hükümler çerçevesinde tevkifata tâbi kazançların beyan edildiği beyannamelerde hesaplanan vergiden mahsup edilir. Şu kadar ki, (2) ve (3) numaralı fıkralar kapsamında tevkif suretiyle ödenen verginin, işlemden doğan kazancın tâbi olduğu tevkifat oranı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşan kısmı yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilmez. 11) Dar mükellefler de dahil olmak üzere, bu madde kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançları için takvim yılı itibarıyla yıllık beyanname verilebilir. Beyan edilen gelirden, aynı türden menkul kıymetler için yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilir. Beyan edilen gelir üzerinden % 15 (2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre 23/07/2006 tarihinden geçerli olmak üzere % 10) oranında vergi hesaplanır. Hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif edilen vergiler mahsup edilir, mahsup edilemeyen tutar genel hükümler çerçevesinde red ve iade edilir. Şu kadar ki, mahsup edilemeyen zararlar izleyen takvim yıllarına devredilemez. Geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar için sadece tam veya dar mükellef gerçek kişiler tarafından takvim yılı itibarıyla ihtiyari olarak yıllık beyanname verilebilecektir. Geçici 67 nci maddenin 7 nci fıkrasında gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmeyeceği, 11 nci fıkrasında ise geçici 67 nci madde kapsamında tevkifata tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen kazançlar için ihtiyari beyanın mümkün olabileceği belirtildiğinden sadece 7 nci fıkra çerçevesinde yıllık beyanname vermesi engellenen tam mükellef gerçek kişilerle, münferit beyanname vermesi engellenen dar mükellef gerçek kişilerin ihtiyari beyanname vermesi mümkün bulunmaktadır. Söz konusu beyan, sadece Geçici 67 nci madde kapsamındaki menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasına ilişkin olup, faiz ve itfa gelirlerinin beyanı söz konusu değildir. Alım-satım

4 işlemlerine ilişkin olarak beyan edilecek kazançlardan, aynı türden menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına ilişkin olması şartıyla yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilecektir. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satıma konu edilmesi durumunda sadece alım satımdan elde edilen kazanç veya oluşan zarar, diğer sermaye piyasası araçları kategorisi altında ihtiyari beyana konu edilebilecektir. İhtiyari beyan, bu Tebliğ ekinde yer alan G.V.K. Geçici 67/11 inci Maddesine Göre İhtiyari Beyanda Bulunan Mükellefler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile yapılacağı gibi internet ortamında da yapılabilecektir. Söz konusu beyannamenin; Tablo-1 Mükellefin Kimlik ve Adres Bilgileri bölümünde, mükellefe ait kimlik ve adres bilgileri doldurulacaktır. Tablo-2 Alım-Satım Kazançlarına İlişkin Bildirim bölümünde, aynı tür menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları için yapılan sınıflandırma dikkate alınarak, alım-satımdan doğan kar ve zararlar, beyannamenin dışında kendi içinde konsolide edilerek bulunan kar/zarar tutarı beyannamenin numaralarında yer alan ilgili satırlara aktarılacaktır. Aynı tür menkul kıymetlerin ve diğer sermaye piyasası araçlarının sınıflandırılmasında ve kar/zarar mahsubunun yapılmasında, 2571 ve 2582 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar dikkate alınacaktır. İhtiyari beyanda uygulanacak olan vergi oranı, Geçici 67 nci maddenin (11) numaralı fıkrasında %15 olarak belirlenmiş olup, söz konusu oran 22/07/2006 tarih ve 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 23/07/2006 tarihinden geçerli olmak üzere % 10 a indirilmiştir. Buna göre, 2006 yılına ilişkin olarak verilecek beyannamede; beyan edilen gelir üzerinden kıst dönemler de dikkate alınmak suretiyle vergi hesaplanacak ve bulunan toplam tutar beyannamenin 27 numaralı Hesaplanan Gelir Vergisi satırına aktarılacaktır. Bu konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalara 258 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 2.5- İhtiyari Beyanda Uygulanacak Vergi Oranı başlıklı bölümünde yer verilmiştir. Beyannameye dahil edilen menkul kıymet alım-satımından doğan kar/zarara ilişkin tevkif suretiyle ödenmiş vergiler, beyannamenin 28 numaralı Yıl İçinde Tevkif Edilen Vergiler satırına aktarılarak mahsup edilecektir. İhtiyari beyan, tam mükelleflerce ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesine, öteden beri mükellef olanlar için ise bağlı oldukları vergi dairesine yapılacaktır. Dar mükellef gerçek kişiler ise ihtiyari beyanlarını İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Boğaziçi Vergi Dairesi Müdürlüğü ne yapacaklardır. G.V.K. Geçici 67/11 inci Maddesine Göre İhtiyari Beyanda Bulunan Mükellefler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi, Gelir Vergisi Kanununun 92 nci maddesinde belirtilen süre içerisinde ilgili vergi dairesine verilecektir. Mahsup sonucu ödenmesi gereken bir vergi olması halinde; bu tutar, aynı Kanunun 117 nci maddesi gereğince, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenecek, iadesi gereken bir tutarın kalması halinde ise bu tutarın iadesi 252 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde3 belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacaktır. Beyan yoluyla mahsup edilemeyen zararların, başka gelir unsurlarındaki kazanca mahsubu yapılamayacağı gibi ertesi yıllara devredilmesi de söz konusu değildir. Örnek: Bay (A) nın, 2006 yılında (X) Bankası aracılığıyla yapmış olduğu menkul kıymet alım-satımına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

5 2- Dar Mükellef Gerçek Kişi ve Kurumların Özel Amaçlı Araçlardan (ADR, GDR, DR) Elde Ettikleri Kazançların Vergilendirilmesi 257 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde menkul kıymetlerin, mülkiyetin şekil değiştirerek devri sonucunu doğuran, ADR, GDR ya da DR gibi uluslararası piyasalarda işlem görmek üzere ihraç edilmiş özel amaç araçları (depo sertifikası) haline getirilmesi durumunda, bu sertifikalardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. 01/01/2006 tarihinden sonra iktisap edilmiş depo sertifikalarının (ADR-GDR-DR) iptal edilerek karşılığı menkul kıymetlerin alımı şeklinde dar mükellef yatırımcılarca (gerçek kişi/kurum) elden çıkarılması sonucu elde edilen kazançların vergilendirilmesi Geçici 67 nci madde hükümleri çerçevesinde yapılacak olup, iptal işleminin 07/07/2006 tarihinden önce yapılması durumunda (ilgili çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ile 257 ve 258 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğleri göz önünde bulundurularak) % 15, bu tarihten itibaren yapılması halinde ise % 0 oranında tevkifat uygulanacaktır. Söz konusu sertifikaların 01/01/2006 tarihinden önce mi yoksa sonra mı iktisap edildiğinin tespitinde, dönüşüm talebinde bulunan yabancı yatırımcının (gerçek kişi/kurum) yazılı beyanı esas alınacaktır. Örnek: Yabancı yatırımcı Bay (A) nın (X) Bankası aracılığıyla yapmış olduğu ADR-GDR-DR işlemlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir. Hisse senedinden (ADR-GDR-DR) a dönüşüm tarihi (ADR-GDR-DR) ın iktisap tarihi (ADR-GDR-DR) dan hisse senedine dönüşüm tarihi Tevkifat Oranı 01/01/2006 dan sonra 01/01/2006 dan sonra 01/01/ /07/2006 arası % 15 01/01/2006 dan sonra 01/01/2006 dan sonra 07/07/2006 tarihinden sonra % 0 01/01/2006 dan önce 01/01/2006 dan sonra 01/01/ /07/2006 arası % 15 01/01/2006 dan önce 01/01/2006 dan sonra 07/07/2006 tarihinden sonra % 0 Bay (A) nın, 01/01/2006 tarihinden sonra iktisap edip, dönüşümü 07/07/2006 tarihinden önce olan (ADR- GDR-DR) lara ilişkin elde ettiği gelirle ilgili olarak % 15 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır. Bay (A) nın, 01/01/2006 tarihinden sonra iktisap edip, dönüşümü 07/07/2006 tarihinden sonra (bu tarih dahil) olan (ADR-GDR-DR) lara ilişkin elde ettiği gelirle ilgili olarak ise % 0 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır. (ADR-GDR-DR) a dönüşümü 01/01/2006 tarihinden önceki bir tarih olup, 01/01/2006 tarihinden sonra iktisap edilen söz konusu menkul kıymetlerle ilgili olarak dönüşümün 07/07/2006 tarihinden önceki bir tarihte olması halinde % 15, 07/07/2006 tarihinden sonra (bu tarih dahil) olması durumunda ise % 0 oranında tevkifat uygulanacaktır. 01/01/2006 tarihinden önce iktisap edilmiş depo sertifikalarının (ADR/GDR/DR) iptal edilerek karşılığı menkul kıymetlerin alımı şeklinde dar mükellef yatırımcılarca 01/01/2006 tarihinden sonra (gerçek kişi/kurum) elden çıkarılması sonucu elde edilen kazançlar, Geçici 67 nci madde kapsamında olmayıp, söz konusu gelirlerin vergilendirilmesi 31/12/2005 tarihinde geçerli olan vergi mevzuatına göre yapılacaktır. Bu çerçevede, dar mükellef gerçek kişilerce elde edilen söz konusu gelirin Gelir Vergisi Kanununun 101 inci maddesi hükmü gereğince münferit beyanname ile beyanı gerekmektedir. Dar mükellef kurumların ise söz konusu gelirlerini özel beyanname ile beyan edecekleri tabiidir. Dar mükellef yatırımcılarca (gerçek kişi/kurum) beyan edilecek gelir, söz konusu depo sertifikasının elde tutulma süresince oluşan değer artış kazancı kadar olacaktır. 01/01/2006 tarihinden önce iktisap edilmiş depo sertifikalarının iptali sonucu elden çıkarılması karşılığı elde edilen kazançların vergilendirilmesinde, sertifikanın çıkarılmasına aracılık eden kurumların veya sertifikaya konu menkul kıymetleri saklayan kurumların, söz konusu sertifikaların yurtdışındaki dolaşımını ve bu

6 süreçte ortaya çıkan değer artışını takip etmeleri mümkün olmadığından, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde tarhiyata muhatap tutulmaları söz konusu değildir. 01/01/2006 tarihinden önce iktisap edilmiş olan depo sertifikaları ile ilgili olarak tam mükelleflerce elde edilen gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edileceği tabiidir. 3- Diğer Hususlar Dar mükellef gerçek kişi ve kurumların, finansal araçlardan Türkiye de elde ettikleri kazanç ve iratlara 07/07/2006 tarihinden itibaren uygulanacak % 0 lık tevkifat oranından faydalanabilmeleri için ibraz etmeleri gereken belgelere ilişkin açıklamalar 258 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmış olup, 01/01/2007 tarihine kadar uygulanmak üzere, dar mükellef kurumların kendi ülkelerinde geçerli kuruluş belgesinin Türkiye nin o ülkede bulunan temsilciliğince onaylı Türkçe bir örneğinin veya yabancı dilde onaylı kuruluş belgesinin tercüme bürolarınca tercüme edilmiş Türkçe bir örneğinin ibraz edilmesinin yeterli olduğu, bu tarihten itibaren ise mukimlik belgesinin ibraz edilmesi gerektiği belirtilmişti. Dar mükellef kurumlarca mukimlik belgesi ibrazına gerek bulunmayıp, % 0 lık tevkifat uygulanabilmesi için öteden beri olduğu gibi kuruluş belgesi yeterli sayılacaktır. Dar mükellef gerçek kişilerle ilgili mukimlik belgesi uygulaması devam etmekte olup, ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenerek imzalanmış mukimlik belgesini ibraz etmemeleri halinde, vergilemenin tam mükellefiyet esasları çerçevesinde yapılacağı tabiidir. Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici 67. maddesine ilişkin muhtasar beyanname ile birlikte verilmesi gereken bildirim, 257 ve 258 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar çerçevesinde tüm dönemleri içerecek şekilde düzenlenerek verilmeye devam edilecektir. Kdv iade alacağına ilişkin gelir vergisi mahsubu ( ) GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ 262 Katma değer vergisi iade alacağının geçici vergiye mahsup edilmesi ile söz konusu geçici verginin yıllık gelir/kurumlar vergisine mahsubundan sonra kalan tutarın nakden veya mahsuben iadesine ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır. 1. Geçici Verginin Mahsubu ve İadesi 1.1. Yasal Düzenleme Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120 nci maddesinde; üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici verginin, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edileceği, mahsup edilemeyen tutarın mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edileceği, bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarının da o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edileceği belirtilmiştir. Bu esaslar kurumlar vergisi mükellefleri açısından da geçerlidir Beyanname Üzerinden Hesaplanan Vergiye Mahsup ve İade

7 Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden ilgili hesap dönemine ilişkin geçici vergi dönemlerinde ödenen geçici vergi mahsup edilmektedir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için, tahakkuk ettirilmiş geçici verginin ödenmiş olması gerekmektedir. Ödenen geçici vergi tutarının, geçici verginin ilgili olduğu döneme ilişkin olarak verilen yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden fazla olması halinde, mahsup edilemeyen tutar mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilmektedir. Geçici verginin gerek mahsuben gerekse nakden iadesinde herhangi bir tutar sınırlaması olmadığı gibi geçici vergiye ilişkin iade taleplerinde teminat ve inceleme raporu da aranmamaktadır. Diğer taraftan, geçici vergi dönemleri itibarıyla tahakkuk ettirilmiş, ancak ödenmemiş bulunan geçici verginin yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün değildir. Konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalar 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde1 yapılmıştır. 2. Katma Değer Vergisine İlişkin Mahsup ve İade Katma Değer Vergisi iade uygulamasının usul ve esasları, iade hakkı doğuran işlemin türüne göre ilgili KDV Genel Tebliğlerinde düzenlenmiştir. Katma değer vergisi alacakları mükelleflerin isteğine bağlı olarak nakden veya mahsuben iade edilebilmektedir. Genel Tebliğlerde yapılan düzenlemelere göre nakden veya mahsuben iade uygulamaları farklı usul ve esaslara bağlanmıştır. 3. Katma Değer Vergisi İade Alacağının Geçici Vergiye Mahsubu Katma değer vergisi iade alacağının geçici vergi borçlarına mahsup edilmesi ve mahsup yoluyla ödenmiş bu geçici verginin de yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisine mahsubundan sonra kalan tutarın nakden iadesinin talep edilmesi durumunda, söz konusu iade taleplerinin asıl kaynağının katma değer vergisi alacağı olması nedeniyle bu tür iade talepleri, nakden iade şartları ile iade usul ve esaslarının belirlendiği Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri çerçevesinde yerine getirilecektir. Yatırım indiriminden yararlanacak gelir vergisi mükellefleri ( ) Gelir Vergisi Sirküleri/60 1. Giriş Gelir Vergisi Kanununun ticari ve zirai kazançlarda yatırım indirimi istisnası başlıklı 19 uncu maddesi, 5479 sayılı Kanunun 2 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, aynı Kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen Geçici 69 uncu maddede yatırım indiriminden yararlanacak gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için geçiş dönemi uygulamasının nasıl olacağına ilişkin esaslar düzenlenmiş, konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalar 3 nolu Kurumlar Vergisi Sirkülerinde yapılmıştır.

8 Gelir Vergisi Kanununun Geçici 69 uncu maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde yatırım indiriminden yararlanacak olan gelir vergisi mükelleflerinin, vergilendirme dönemine ilişkin beyan ettikleri kazançları üzerinden hesaplanacak gelir vergisinde uygulanacak tarifeye ilişkin açıklamalar bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2. Yasal Düzenleme Gelir Vergisi Kanununun Geçici 69 uncu maddesinde gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını, maddede belirtilen esaslar çerçevesinde 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilecekleri hükme bağlanmıştır. 3. Vergiye Tabi Gelire ( Matrah) Uygulanacak Gelir Vergisi Tarifesi Gelir Vergisi Kanununun Geçici 69 uncu maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde yatırım indiriminden yararlanacak olan gelir vergisi mükellefleri, vergilendirme dönemine ilişkin beyan ettikleri kazançları üzerinden, Gelir Vergisi Kanununun tarihinde yürürlükte bulunan gelir vergisi tarifesi üzerinden vergilendirileceklerdir. Buna göre, beyana tabi geliri sadece ticari ve/veya zirai kazançtan oluşan ve yatırım indiriminden yararlanmak isteyen mükellefler için, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin 38 nolu Vergiye Tabi Gelir (Matrah) satırına aktarılan tutarın tamamına, tarihinde geçerli olan gelir vergisi tarifesi uygulanmak suretiyle yıllık gelir vergisi hesaplanacaktır. Beyannamede yer alan gelirin, yatırım indiriminden yararlanılan ticari ve/veya zirai kazanç yanında diğer gelir unsurlarını da içermesi durumunda ise, vergiye tabi toplam matraha tarihinde geçerli olan gelir vergisi tarifesi uygulanarak hesaplanacak vergiden, ticari ve/veya zirai kazançların toplam gelir içindeki oranı dikkate alınarak yatırım indiriminden yararlanılan kazanca isabet eden kısım bulunacaktır. Öte yandan, vergiye tabi toplam gelire (matrah) bu kez 2006 yılı tarifesi uygulanarak hesaplanacak vergiden, diğer gelirlerin toplam gelir içindeki oranı dikkate alınarak, diğer gelirlere isabet eden kısım hesaplanacak, bulunan bu tutar ile yatırım indiriminden yararlanılan kazanca ilişkin olarak yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan vergi tutarı toplanacak olup, bu tutar gelir vergisi beyannamesinin 39 nolu Hesaplanan Gelir Vergisi satırına aktarılacaktır. Söz konusu hesaplamalar, beyannamenin dışında yapılarak sonuçlar beyannameye taşınacaktır. 1-Örnek: Mükellef (A) nın 2006 vergilendirme dönemine ilişkin gelirleri aşağıdaki gibidir: 2005 yılı kazancından indirilemeyen yatırım indirimi tutarı (Endekslenmiş tutar):8.000 YTL Ticari Kazanç (Yatırım indiriminden yararlanıldıktan sonra kalan tutar) : YTL. Alacak Faizi: YTL Değer Artışı Kazancı (İstisna Sonrası Kalan Tutar): YTL Vergiye Tabi Gelir = = YTL. Yatırım indiriminden yararlanılan ticari kazanca ilişkin vergi payının hesaplanması: tarihinde geçerli olan tarifeye göre YTL nin hesaplanan gelir vergisi = YTL Ticari Kazancın Toplam Matrah İçerisindeki Payı= Ticari Kazanç/Toplam Gelir =15.000/ = 0,50 (%50)

9 Ticari Kazanca İsabet eden Vergi= 7.920* 0,50= YTL Diğer gelirlere ilişkin vergi payının hesaplanması: 2006 yılında geçerli olan tarifeye göre YTL nin hesaplanan gelir vergisi = YTL Diğer gelirlerin Toplam Matrah İçerisindeki Payı= Diğer Gelirler/Toplam Gelir =15.000/ = 0,50 (%50) Diğer Gelirlere İsabet eden Vergi= 6.490* 0,50= YTL Yıllık gelir vergisi beyannamesinin 39 nolu Hesaplanan Gelir Vergisi satırına aktarılacak tutar = YTL ( ) olacaktır. Duyurulur. Düzeltme beyannamelerine ilişkin açıklamalar ( ) VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 368) Beyan üzerine tarh ve tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin beyannamelerin verilme süreleri ilgili vergi kanunları ile belirlenmiş olup beyannamelerin şekil, içerik ve eklerini belirlemeye Bakanlığımız yetkili kılınmıştır. Bakanlığımızca bugüne kadar yapılan düzenlemeler ile beyannamelerde yer alması gereken bilgiler ilgili vergi kanunları esas alınmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır. Bilindiği üzere, beyannamelerin ilgili vergi kanunlarında belirlenen sürelerde verilmesi esastır. Kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannamenin eksik ve/veya hatalı olduğu hallerde, mükellef tarafından kanuni süre geçmeden veya kanuni süre geçtikten sonra bu hata ve/veya eksiklikleri düzeltici mahiyette yeni bir beyanname verilmesi mümkündür. Diğer taraftan, beyannamenin kanuni süresi içinde verilmeyerek bu süre geçtikten sonra verilmesi ve yine bu şekilde verilmiş olan beyannamede yer alan hata ve/veya eksikliklerin giderilmesi amacıyla yeni beyanname verilmesi söz konusu olabilmektedir. Yukarıda belirtildiği şekilde kanuni süresi içerisinde veya kanuni süresi geçtikten sonra verilmiş olan ilk beyannamelerde yer alan hata ve/veya eksiklikleri düzeltmek amacıyla verilen beyannameler kimi zaman yalnızca ilk beyannameye ek olacak şekilde ek beyanname olarak, kimi zaman da ilk beyanı kapsayacak şekilde düzeltme beyannamesi olarak verilebilmektedir. Mükelleflere daha iyi hizmet verilebilmesi ve gerçek vergi matrahı üzerinden gerekli tarhiyatın yapılabilmesi için; daha önce verilmiş bulunan beyanname veya beyannamelerdeki hata ve/veya eksikliklere ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin, daha önce verilen beyanname ya da beyannamelerdeki bilgileri de kapsayacak şekilde verilmesi uygun görülmüştür. Bu beyannamelerin; daha önce verilmiş beyannamedeki matrah ve/veya vergiyi azaltıcı, sonraki döneme devredilen vergiyi artırıcı, mahsup, tecil ya da iade tutarını artırıcı nitelikte olması halinde durumu izah

10 eden bir dilekçe ekinde verilmesi gerekmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun(1) mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, bu Tebliğin yürürlük tarihinden itibaren elektronik ortamda gönderilen beyannamelere ilişkin olarak verilecek düzeltme beyannamelerinin de 340(2) ve 346(3) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar doğrultusunda elektronik ortamda gönderilme mecburiyeti getirilmiştir. Elektronik ortamda gönderilme mecburiyeti getirilen düzeltme beyannamelerinin, elden verilmesi veya posta ile gönderilmesi durumunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesine göre özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Söz konusu beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi safhasında durumu açıklayan yazılı izahat, elektronik ortamda Düzeltme Beyannamesi Gerekçesi başlığı altında yapılacaktır. Mükellefler tarafından verilecek söz konusu düzeltme beyannamelerinin, önceki beyanname ya da beyannamelerdeki bilgileri kapsayacak nitelikte olmaması halinde; Vergi Usul Kanununun 352 nci maddesinin II nci derece usulsüzlükler başlıklı fıkrasının 7 numaralı bendine göre usulsüzlük cezası uygulanacaktır. Bu Tebliğ ile getirilen düzenlemeler, Tebliğin yayım tarihini izleyen ikinci iş gününde yürürlüğe girecektir. Bireysel emeklilik sistemi ve diğer şahıs sigortalarına ödenen katkı payları.. ( ) Gelir Vergisi Sirküleri/59 1. Giriş Bireysel emeklilik sistemi ve şahıs sigortaları için ödenen katkı payı ve primlerinin gelir vergisi karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalar, 3 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılmıştır. 07/10/2001 tarihinden önce düzenlenen şahıs sigorta poliçelerinin devredilmesi halinde, devralan kişiye yapılan ödemelerin vergilendirilmesi ile işverenlerce bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının gider olarak indirimi ve ölüm, maluliyet ve benzeri risklere karşı yapılan riziko teminatları ile birikimli teminatların aynı poliçede (karma poliçe) gösterilmesi halinde vergilemenin nasıl yapılacağına ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2. Poliçelerin Devri 4697 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesine göre, 07/10/2001 tarihinden önce akdedilmiş şahıs sigorta poliçeleri kapsamında yapılan ödemelerle ilgili olarak Gelir Vergisi Kanununun 4697 sayılı Kanunla değişmeden önceki 23, 25, 75 ve 94 üncü madde hükümleri uygulanacaktır. Bilindiği üzere, sigorta poliçeleri ölüm, maluliyet ve benzeri risklere karşı teminatları içerecek şekilde düzenlenebildiği gibi, sadece birikimli teminatları içerecek şekilde de düzenlenebilmektedir. Belirli risklere karşı yapılan sigorta poliçelerinde riskin gerçekleşmesi halinde ödeme poliçede lehdar olarak

11 belirtilen kişilere yapılmakta olup, lehdarın tayin edilmediği durumlarda ise, mirasçılar hak sahibi olmaktadırlar. Riskin gerçekleşmediği durumda ise, söz konusu ödemeler sigortalıya yapılmaktadır. 07/10/2001 tarihinden önce tanzim edilen birikimli hayat sigorta poliçelerinin 07/10/2001 tarihinden sonra lehdara veya üçüncü kişilere devri söz konusu olduğunda, devir işlemine ilişkin olarak düzenlenen zeyilname ile poliçedeki hak sahibi devir tarihi itibarıyla değişmekte ve dolayısıyla sigorta şirketi ile devralan arasında yeni bir akit düzenlenmiş olmaktadır. Bu durumda, devralan adına 07/10/2001 tarihinden önce akdedilmiş bir poliçeden söz etmek mümkün olmadığından, devralan kişiye bu tarihten sonra yapılan ödemelerin menkul sermaye iradı sayılarak vergilendirileceği tabiidir. Devir işleminin zeyilname veya benzeri başka bir belge düzenlenmek suretiyle yapılması durumu değiştirmemektedir. Ancak, 18 yaşından küçük çocukların lehdar olduğu hayat sigorta poliçelerinin, sigortalı tarafından bu kişilere devredilmesi halinde lehdar tarafından devralınan poliçe, 07/10/2001 tarihinden önce düzenlenmiş poliçenin devamı niteliğinde olduğundan, bu poliçelerle ilgili olarak devir tarihinden sonra devralana yapılacak ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 4697 sayılı Kanunla değişmeden önceki hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir. Bahsi geçen poliçelerin, lehdar dışındaki kişilere 07/10/2001 tarihinden sonra devrinde ise bu poliçeler kapsamındaki ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 22, 25, 75 ve 94 üncü maddeleri kapsamında değerlendirileceği tabiidir. 3. İşverenler Tarafından Ücretliler Adına Ödenen Katkı Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (9) numaralı bendinde yer alan hüküm, işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının, ücretlerle ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilmesine imkan tanımaktadır. Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutar, ücretlinin elde ettiği ücretin %10 unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Bu madde kapsamında yapılacak indirim, işverenler tarafından hizmetlilerine yönelik olarak sadece bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarını içermekte olup, diğer şahıs sigorta primlerini içermemektedir. İşverenlerce ödenen diğer şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (1) numaralı bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabilecektir. Öte yandan, söz konusu primler, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 5 ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak üzere hizmet erbabının safi ücret tutarının belirlenmesi sırasında indirim konusu yapılabilecektir. 4. Birikimsiz Sigorta Poliçeleri / Karma Poliçeler Dolayısıyla Elde Edilen Gelirler 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu; 2 nci maddesinin (d) bendinde ivazsız intikal tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade ettiği, bu bendin parantez içi hükmü ile de maddi ve manevi bir zarar karşılığı verilen tazminatların ivazsız sayılmayacağı hükme bağlanmıştır. Belirli risklere karşı yapılan ve riskin gerçekleşmesi halinde hak sahibine belirli bir ödeme yapılmasını öngören birikimsiz sigorta poliçeleri kapsamında yapılan ödemelere ilişkin açıklamalar 3 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılmıştır.

12 Buna göre, ölüm, maluliyet ve benzeri risklere karşı yapılan riziko teminatları ile birikimli teminatların aynı poliçede (karma poliçe) gösterilmesi durumunda, söz konusu poliçenin birikimli teminata isabet eden kısmı ile ilgili olarak yapılacak ödemeler, vergi kanunlarının uygulanması açısından menkul sermaye iradı sayıldığından, bu kısmın veraset ve intikal vergisine tabi tutulmayacağı tabiidir. Duyurulur. Ba ve Bs bildirim formlarının bildirim süresinin uzatılması ( ) VERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ /25 1-Giriş: 362 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin 2006 dönemine ilişkin Form Ba (Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu) ve Form Bs (Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu) bildirimlerinin verilme süresinin uzatılması ile formların verilme şekli hakkında Başkanlığımıza yansıyan tereddütlerle ilgili açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. 2- Bildirim formlarının verilme süresinin uzatılması: 28 Şubat 2007 tarihine kadar verilmesi gereken 2006 dönemine ilişkin Form Ba ve Form Bs bildirimlerinin verilme süresi, ilgili meslek odaları ve mükelleflerden gelen talepler üzerine 02 Nisan 2007 tarihine kadar uzatılmıştır. 3- Bildirim formlarının düzenlenmesinde tereddüt edilen konularla ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur: Anılan Genel Tebliğin 2.1. Bildirimleri Elektronik Ortamda Vermesi Gereken Mükellefler başlıklı bölümünde; Malmüdürlüklerine bağlı olan mükellefler hariç olmak üzere, bildirimlerini elektronik ortamda vermek zorunda olmayan mükelleflerin -istemeleri halinde- bildirimlerini elektronik ortamda verebilecekleri açıklanmıştır. Genel Tebliğin 2.3. Bildirimleri Kağıt Ortamında Vermesi Gereken Mükellefler başlıklı bölümünde ise, bilanço esasına göre defter tutmakla birlikte, ilgili yıla ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olmayan mükellefler ile Malmüdürlüklerine bağlı olan mükelleflerin, bildirim formlarını, bağlı bulundukları vergi dairesi veya Malmüdürlüklerine kağıt ortamında vermek zorunda oldukları düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden; Malmüdürlüğüne bağlı olmayan ve gelir vergisi veya kurumlar vergisi beyannamesini elektronik ortamda verme zorunluluğu bulunmayan mükelleflerin, istemeleri halinde elektronik ortamda bildirimde bulunabilecekleri, ancak, elektronik ortamda bildirimde bulunmak istememeleri halinde mutlaka kağıt ortamında bildirim vermek zorunda oldukları şeklinde anlaşılması gerekmektedir. Buna göre, Malmüdürlüğüne bağlı olmayan ve bildirimlerini herhangi bir zorunluluk olmaksızın elektronik ortamda vermek isteyen mükelleflerin bu yolla bildirimde bulunmaları mümkün olup, gerekli işlemlerin

13 yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Diğer taraftan, Malmüdürlüklerine bağlı olan mükellefler, bildirimlerini, kağıt ortamında vereceklerdir. Duyurulur. Yeminli mali müşavirlerin bilgi istemeleri ve tasdik raporlarının bildirimi ( ) 41 seri nolu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğinde; karşıt inceleme yapılması konusundaki düzenlemeleri saklı kalmak üzere, yeminli mali müşavirler; tasdik hizmeti verdikleri mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili olarak varsa bu kişilere tam tasdik hizmeti veren diğer yeminli mali müşavirlerden bilgi isteyebilecekleri belirtilmiştir. Ayrıca bu tebliğde; -Tasdik raporunun ibraz süresi -Beyannamelerini imzalatma kapsamında olan mükellefler -Yatırım indirimi, Kurumlar Vergisi İstisnası ve Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporlarının Yeminli Mali Müşavirler Odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimine ilişkin açıklamalar yer almıştır. SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 41) 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik in1 7 nci maddesinin Bakanlığımıza vermiş olduğu yetkiye dayanılarak, Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik hizmeti vermek suretiyle hesap ve işlemlerini doğrulayacakları mükelleflerle ilgili olarak, tasdik hizmeti verilecek mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulundukları diğer mükelleflerin yeminli mali müşavirlerinden bilgi istenmesine ilişkin bir düzenlemenin getirilmesi ve bu düzenlemeye ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile evvelce yayımlanmış olan 242 ve 37 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde3 yer verilmiş olan bazı hükümlerin değiştirilmesi gerekli görülmüştür. Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 227 nci maddesinin 2 numaralı bendi ile, vergi kanunlarında yer alan muafiyet istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Bakanlığımızca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlığımız yetkili kılınmıştır. Anılan maddede ayrıca, 2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükelleflerin tasdike konu haktan yararlanamayacakları ile Bakanlığımızın tasdik raporlarının ibraz süresini iki aya kadar uzatmaya yetkili olduğu hususları hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede, yararlanılması yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna bağlanmış olan yatırım indirimi istisnası ve kurumlar vergisi istisnası konularında veya içerisinde anılan konuların da değerlendirilmiş olduğu yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ve eklerinin tasdiki (tam tasdik)

14 konusunda yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporlarının Yeminli Mali Müşavirler Odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimine ilişkin bazı düzenlemelerin yapılması gerekli görülmüştür. I Yeminli Mali Müşavirlerden Bilgi İstenmesi 27 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin4, teyit alınması suretiyle karşıt inceleme yapılması konusundaki düzenlemeleri saklı kalmak üzere, yeminli mali müşavirler; tasdik hizmeti verdikleri mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili olarak varsa bu kişilere tam tasdik hizmeti veren diğer yeminli mali müşavirlerden bilgi isteyebilirler. Bilgi tam tasdik hizmeti veren yeminli mali müşavirlerden istenebilecektir. Bilgi istemlerinin tasdik konusu ile sınırlı olması ve yeminli mali müşavirin tasdik hizmeti verdiği mükellef ile hakkında bilgi istenen mükellef arasındaki ticari ilişki ile doğrudan bağlantılı olması gerekir. Kendisinden bilgi istenen yeminli mali müşavirler tam tasdik hizmeti verdikleri mükelleflere ilişkin olarak yukarıda belirtilen nitelikte ve harici bir araştırmayı gerektirmeyen bilgileri verebilirler. Bilgi verme işlemi, zorunlu olarak yerine getirilmesi öngörülmüş bir işlem değildir. Dolayısıyla, kendisinden bilgi istenilen yeminli mali müşavirler; istenilen bilgileri verebilecekleri gibi, diledikleri takdirde bilgi vermekten imtina da edebileceklerdir. Ancak, bilgi yazısı verdikleri bir konuda sonradan; evvelce vermiş oldukları bilgilerin içeriğine yönelik herhangi bir düzeltme yapmaları sözkonusu olamayacaktır. Bilgi yazısı veren yeminli mali müşavirlerin; sonradan, evvelce vermiş oldukları bilgilerin içeriğine yönelik düzeltme yapılması talebinde bulundukları gibi bir husus ileri sürmeleri, verdikleri bilgilerin doğruluğuna ilişkin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır. Bu itibarla, yeminli mali müşavirlerin vermiş oldukları bilgi yazılarında yer alan hususları, dikkat ve özenle tetkik etmeleri sorumlulukları açısından önem arz etmektedir. A Bilgi İsteme Yazıları ile İlgili Usul ve Esaslar: Bilginin yazılı olarak istenmesi ve bilgi isteme yazılarında en az aşağıdaki hususların yer alması gerekir. Bilgi talebinde bulunan yeminli mali müşavirin adı-soyadı, bağlı olduğu oda ve vergi dairesi, vergi kimlik numarası, mühür ve sicil numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler, Bilgi talebinde bulunan yeminli mali müşavirin tasdik hizmeti verdiği mükellefin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler, Tasdik sözleşmesinin tarihi ve sayısı, Hakkında bilgi talep edilen mükellefin adı-soyadı veya unvanı, vergi kimlik numarası, adresi ve benzeri diğer bilgiler. Bilgi isteme yazılarında, hakkında bilgi istenen mükellefin tasdik hizmeti verilen mükellef ile ticari ilişkisi ve istenen bilgi açıklıkla belirtilecektir. Bilgi isteme talepleri yazılı olarak cevaplandırılacak ve cevap yazıları ilgili yeminli mali müşavir tarafından imzalanıp mühürle tasdik edilecektir. Yeminli mali müşavirlerin cevap yazılarında en az aşağıdaki hususların yer alması gerekir. Cevap yazısını düzenleyen yeminli mali müşavirin adı-soyadı, bağlı olduğu oda ve vergi dairesi, vergi kimlik numarası, mühür ve sicil numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler, Cevap yazısını düzenleyen yeminli mali müşavirin tam tasdik hizmeti verdiği mükellefin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası, adresi, telefon ve benzeri diğer bilgiler, Tam tasdik sözleşmesinin tarihi, sayısı, ilgili meslek odası ve vergi dairesine veriliş tarihi, Hakkında bilgi verilen mükellefin yevmiye defteri onay bilgileri, Bilgi istenen konu ile ilgili yevmiye kayıtlarının tarih ve numarası, Katma değer vergisi iadesi tasdik işlemleri için, mal veya hizmet alımına ilişkin bilgi istemlerinde hakkında bilgi verilen mükellefin bilgi istemine konu işlemin gerçekleştiği dönemdeki KDV beyanları

15 hakkında bilgi (teslim ve hizmet tutarı, istisna tutarı, KDV matrahı, hesaplanan KDV tutarı, ödenecek/sonraki döneme devreden KDV tutarı, tahakkuk fişinin tarih ve numarası), Hakkında bilgi verilen mükellefin malları (imalatçılarda hammaddeyi) tedarik ettiği alt firmalara ilişkin bilgiler (malın veya hammaddenin satın alındığı kişinin adı-soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, malın KDV dahil toplam bedeli, düzenlenen belgenin tarih ve numarası), (mal veya hammadde alımlarının çok sayıda kişiden yapıldığı hallerde en yüksek 10 alıma ilişkin bilgilerin verilmesi yeterli olacaktır). Yukarıda yer alan esaslara uygun olarak düzenlenen cevap yazılarını alan yeminli mali müşavirler, hakkında bilgi verilen mükellef nezdinde karşıt inceleme yapmakla yükümlü olmayacaklardır. Şu kadar ki, tasdiki yapan yeminli mali müşavirin hakkında bilgi verilen mükellefin alt mükellefleri ile ilgili karşıt inceleme yükümlülüğünün devam edeceği tabiidir. Öte yandan, katma değer vergisi iadesi tasdik işlemlerinde, süresinde tam tasdik sözleşmesi yapmamış mükellefler ile ilgili olarak, bu mükelleflerin yeminli mali müşavirlerinden bilgi istenilmesi sözkonusu olmayacaktır. Ancak, buna rağmen alınmış bir bilgi yazısı var ise, alınan bu bilgi cevap yazılarına ilgili yeminli mali müşavirce ve vergi dairesince itibar edilmeyecektir. Yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen bilgi talep yazıları ile bilgi cevap yazılarına sayı verilmesi ve bu yazıların Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 5 hükümlerine göre saklanması gerekir. B Sorumluluk: Bilgi veren yeminli mali müşavirler verdikleri bilgilerin doğruluğundan genel hükümler uyarınca sorumludurlar. Bilgi isteyen yeminli mali müşavirler aldıkları bilgileri titiz bir şekilde kontrol etmekle yükümlüdürler. Bilgilerin birbiriyle veya bilgi isteyen yeminli mali müşavirin elindeki diğer bilgi, belge ve kanıtlarla uyumlu olmadığı hallerde veya tereddüt uyandıran sair durumlarda alınan bilgi kullanılmadan önce gerekli araştırmaların yapılması, yapılan araştırmalar sonucunda uyumsuzluklar ve tereddütler giderildiği takdirde alınan bilgiye itibar edilmesi gerekir. Diğer yeminli mali müşavirlerden aldıkları bilgileri gerekli kontrolleri yapmadan işleme koyan yeminli mali müşavirler doğacak sonuçlardan sorumlu olacaklardır. Yeminli mali müşavirlerden yukarıda belirtilen şekilde elde edilen bilgilerin gizliliğine dikkat edilmesi yasal bir zorunluluktur. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde ilgili mevzuat uyarınca gerekli işlemin yapılacağı tabiidir. II 24 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde Tasdik Raporunun İbraz Süresi ne ilişkin olarak yer verilen düzenleme aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekir. III 37 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinin Beyannamelerini imzalatma kapsamında olan mükellefler: başlıklı 2.1. bölümü başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir Beyannamelerini imzalatma mecburiyeti kapsamında olan mükellefler: Kurumlar vergisi veya ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden 2004 yılı aktif toplamı ve net satışlar toplamı Yeni Türk Lirasını aşmayan mükelleflerdir. Anılan Tebliğin 2.2. Beyannamelerini imzalatma kapsamı dışındaki mükellefler: başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

16 2.2. Beyannamelerini imzalatma mecburiyeti kapsamı dışındaki mükellefler: IV- Yatırım İndirimi, Kurumlar Vergisi İstisnası ve Tam Tasdik Raporlarının Yeminli Mali Müşavirler Odaları vasıtasıyla Vergi Dairelerine teslimi : Bu konuda evvelce, Bakanlığımızca yayımlanan 20 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde6; yeminli mali müşavirlik tasdik raporlarının bazı illerde meslek odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimi konusunda Bakanlığımızca gerekli düzenlemelerin yapılabileceği, hususu öngörülmüş olup, bu çerçevede sözkonusu raporların meslek odaları vasıtasıyla vergi dairelerine teslimi konusunda aşağıdaki düzenlemelerin yapılması gerekli görülmüştür. 1-Yeminli mali müşavirlerin gerek bulundukları il sınırları içerisindeki mükelleflere ve gerekse bulundukları il sınırları dışındaki diğer illerde bulunan mükelleflere ait tasdik raporlarını (tam tasdik, yatırım indirimi, kurumlar vergisi istisnası veya içerisinde bu konuların değerlendirildiği tam tasdik raporları) varsa bulundukları ilde kurulmuş Yeminli Mali Müşavirler Odasına beyanname verme dönemi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde imza karşılığında teslim etmeleri halinde, bu teslimleri vergi dairesine yapılmış olarak kabul edilecektir. 2-İlgili Yeminli Mali Müşavirler Odasınca bu raporlar; en geç beyannamenin verildiği ayı takip eden iki aylık sürenin sonundan itibaren 15 gün içerisinde gerek bulunulan ildeki mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerine, gerekse bulunulan il dışındaki diğer illerde bulunan mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerine oda tarafından görevlendirilecek yetkili elemanlar vasıtasıyla imza karşılığında teslim edilecektir. 3-Oda ya yeminli mali müşavirlerce teslim edilecek tasdik raporlarını vergi dairelerine teslim edecek yetkili ve Oda ca verilmiş özel kimlik taşıyan elemanların kimlikleri, Vergi Dairesi Başkanlığı kanalıyla o ilde bulunan vergi dairelerine önceden bildirilecektir. 4-Oda tarafından görevlendirilecek yetkili elemanlarca vergi dairelerine getirilecek tasdik raporları, vergi daireleri tarafından görevlendirilecek yetkililerce imza karşılığı teslim alınacaktır. 5-Sözkonusu tasdik raporlarının yukarıda öngörülen şekilde teslimi için gerekli tedbirler ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı ile Yeminli Mali Müşavirler Odası tarafından müştereken alınacaktır. Bu uygulamada; beyanname verme dönemi sonuna kadar veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde ilgili odalara teslim edilecek tasdik raporlarının, beyannamenin verildiği ayı takip eden iki aylık sürenin sonundan itibaren 15 gün içerisinde ilgili vergi dairelerine intikalinin sağlanması, ilgili yeminli mali müşavirler odasının sorumluluğundadır. Bu sorumluluğun öngörülen sürede yerine getirilmemiş olması, bir başka ifadeyle sözkonusu raporların öngörülen 15 günlük süreden sonra ilgili vergi dairelerine ibrazı halinde ise bu raporlar ilgili vergi dairelerince teslim alınmayacaktır. Sözkonusu raporlar; öngörülen 15 günlük süreden sonra her hangi bir şekilde (posta, kargo, kurye v.b.) ilgili vergi dairelerine intikal ettirilmiş olsa bile bu raporlar uyarınca vergi dairelerince işlem tesis olunmayacaktır. İçerisinde yeminli mali müşavirlik tasdik raporu ibrazı zorunluluğuna bağlanmış her hangi bir konu bulunmayan tam tasdik raporlarının da yukarıda belirtilen düzenleme çerçevesinde ilgili vergi dairelerine teslimi mümkün olabilecektir. Tebliğ olunur.

17 Mükimlik belgesinin Büyük Mükellefler Vergi Dairesi tarafındanda düzenlene bileceği.. ( ) 1 seri nolu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirkülerinde; Türkiye de tam mükellef olanların anlaşmaya taraf diğer ülkelerde elde ettikleri gelirlerinin ilgili anlaşma hükümleri çerçevesinde vergilendirilebilmesi için talep ettikleri mukimlik belgesinin bugüne kadar sadece Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenmekte iken bundan böyle Gelir İdaresi Başkanlığı nın yanı sıra sadece kendi mükellefleriyle sınırlı olmak üzere Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı (İstanbul) tarafından da düzenlenebileceği belirtilmiştir. Ayrıca mukimlik belgesi için yapılacak başvuruda istenecek bilgi ve belgelere de yer verilmiştir. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Sirküleri / 1 Ülkemizin akdettiği çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının uygulanmasıyla ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Mukimlik, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının 4.maddesinde düzenlenmiş ve gerçek ya da tüzel kişilerin hangi durumlarda bir ülkenin mukimi sayılacağı anlaşmaların aynı maddesinde ayrıntılı olarak açıklanmış bulunmaktadır. Türkiye nin diğer ülkeler ile akdettiği ve halen yürürlükte olan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ile bunların uygulanmaya başladığı tarihleri gösterir tablo ve anlaşmaların Türkçe metinleri adresli Gelir İdaresi Başkanlığı na ait internet sitesinde yer almaktadır. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları hükümleri anlaşmaya taraf ülkelerde mukim olanlara uygulandığından, anlaşmalardan yararlanmak isteyenlerin tam mükellef oldukları ülkenin yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları gerekmektedir. Diğer yandan Ülkemiz uygulamasına göre Anlaşmaya taraf devlette faaliyette bulunan veya hizmet icra eden Türkiye de yerleşik gerçek veya tüzel kişilere bu devletin yetkili makamlarınca hazırlanarak verilen belgeler tarafımızca onaylanmamakta, bunun yerine Türkiye yönünden yetkili makamlarca düzenlenen mukimlik belgesi kendilerine verilmektedir. Diğer taraftan, Türkiye de tam mükellef olanların anlaşmaya taraf diğer ülkelerde elde ettikleri gelirlerinin ilgili anlaşma hükümleri çerçevesinde vergilendirilebilmesi için talep ettikleri mukimlik belgesi, bugüne kadar sadece Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenmekte iken bundan böyle Gelir İdaresi Başkanlığı nın yanı sıra sadece kendi mükellefleriyle sınırlı olmak üzere Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı (İstanbul) tarafından da düzenlenebilecektir. Mukimlik belgesinin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlendiği hallerde; Mukimlik belgesi üç nüsha halinde düzenlenerek; Bir nüshası ilgili mükellefe verilecek, İkinci nüshası mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine başvuru dilekçesi ile birlikte gönderilecek, Son nüshası ise Gelir İdaresi Başkanlığında saklanacaktır. Mukimlik belgesinin Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlendiği hallerde ise ; Mukimlik belgesi üç nüsha halinde düzenlenerek;